#50 CITY UNCOVERED // ΑΝΟΧΥΡΩΤΗ ΠΟΛΗ 03 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009 http://cityuncovered.blogspot.com Harvey Milk Athens Pride 2008: ο λόγος στην επιτροπή Φωτό: Γιώργος Καραβυκύρης LGBT athens guide
editorial* Το κείμενο αυτό γράφεται ένα μήνα περίπου μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Δεν είναι κείμενο οργής, καθώς η οργή έχει ξεσπάσει. Δεκάδες διαδηλώσεις, εκατοντάδες σπασμένες βιτρίνες και καμένα αυτοκίνητα, σημαντικές πρωτοβουλίες ειρηνικής αλλά εκκωφαντικής διαμαρτυρίας βοήθησαν ώστε σήμερα να μην έχουμε ξεχάσει τον Αλέξανδρο αλλά τουλάχιστον να έχουμε κάπως εκτονώσει αυτή την οργή. Τώρα αισθανόμαστε ένα κενό και έντονα την ανάγκη να προχωρήσουμε πέρα από αυτό που η εκδίκηση μπορεί να προκαλέσει. Αναρωτιόμαστε καθημερινά ποιος μπορεί να είναι ο τρόπος, προσπαθούμε να αφήσουμε ελεύθερη τη φαντασία μας να ταξιδέψει και σε επαφή με την καρδιά μας να μας δώσει μια λύση. Δυσκολευόμαστε βέβαια, καθώς η φαντασία μας έχει παγιδευτεί από καιρό και τώρα που την χρειαζόμαστε οδηγό είναι λίγο αργά ή μήπως όχι ; Το παγκόσμιο LGBT κίνημα ξεκίνησε να γιορτάζει μια επέτειο που είχε πολλά κοινά με τα όσα συνέβησαν το Δεκέμβριο στην Αθήνα. Και εκείνη τη μέρα στα τέλη της δεκαετίας του εξήντα ήταν το οργανωμένο σχέδιο της αστυνομίας που προκάλεσε την οργή και τα επεισόδια στο Στόνγουολ. Η αστυνομία έκανε επιχειρήσεις «αρετής» στα γκέι μπαρ, έβγαλε βίαια έξω τους ομοφυλόφιλους, τις λεσβίες και τους/τις τρανς της εποχής και έτσι άρχισε μια φρενήρης σύγκρουση, με οδοφράγματα, βανδαλισμούς, τραυματισμούς και προσαγωγές. Οι αδελφές μπορούν και τσαμπουκαλεύονται; Οι λεσβίες και οι τρανς αντιμετωπίζουν πρόσωπο με πρόσωπο τις αστυνομικές δυνάμεις; Ακουγότανε σχεδόν απίστευτο Το κίνημά μας έκτοτε αποφάσισε να βγει από την ντουλάπα, να φοβάται λιγότερο, να κάνει αυτές τις παρελάσεις και να επιδεικνύει την ύπαρξή του. Άφησε χρόνο με το χρόνο την φαντασία του ελεύθερη και μετέτρεψε τα οδοφράγματα σε άρματα γιορτής, τις πέτρες σε κονφετί και γκλίτερ, τα συνθήματα σε τραγούδια, τα αμπέχονα σε φαντεζί εμφανίσεις με φτερά, τις κουκούλες σε σούπερ μακιγιάζ και το απλό βάδην σε χορό. Όχι ότι πριν από δυο χρόνια ή ακόμα και πέρσι στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλογκ δεν άνοιξαν και μύτες Έξω από το δημαρχείο της Μόσχας πρόπερσι μέχρι και ο επίτροπος της ευρωπαϊκής ένωσης δεν γλίτωσε τη μπουνιά από τον αστυνομικό που προστάτευε τους θεσμούς αντί να προστατεύει τους διαδηλωτές. Όμως, σε γενικές γραμμές, η μετατροπή της επετείου μνήμης σε γιορτή και διεκδίκηση έδωσε μια σημαντική πρόταση στην ανθρωπότητα: μπορούμε να διαδηλώσουμε με φαντασία και πάλι να «μπούμε στο μάτι» όσων δεν αντέχουν το διαφορετικό αλλά και να στηρίξουμε νομικές αλλαγές υπέρ μας. Αυτό που ωριμάζει σιγά-σιγά στο ελληνικό LGBT κίνημα είναι η ανάγκη να είμαστε στους δρόμους πιο συχνά και να καταλάβουμε αυτό που όλος ο κόσμος έχει πρόβλημα να καταλάβει: ότι η κρίση είναι συνολική και ότι δεν υπάρχουν προβλήματα μόνο σε μια μερίδα του κόσμου. Οι πολιτικές πιέζουν χωρίς διακρίσεις. Ο οικονομικός κλοιός που μας σφίγγει δεν διακρίνει λαιμούς. Οι μαζικές απολύσεις σε ένα κλάδο προκαλούν αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλη την κοινωνία. Η δικαιοσύνη είναι τυφλή για μεγάλη μερίδα των συνανθρώπων μας. Η ένταση που δημιουργείται μέσα στις ανθρώπινες σχέσεις μεταφέρεται στα κρεβάτια όλων μας. Και το απόλυτο εσωτερικό κενό ακόμα κι αν καλυφθεί με μια στιγμιαία εκτόνωση εξακολουθεί να τρώει τις σάρκες μας και την ψυχή μας. Το ελληνικό LGBT κίνημα βρίσκεται μπροστά σε ένα πολύ σημαντικό δίλημμα: Μπορεί να αποφασίσει να αφοσιωθεί στην πατροπαράδοτη γιορτή του Ιουνίου με στόχο να την κάνει κάθε φορά μαζικότερη και πιο φανταχτερή. Να δουλεύει έναν ολόκληρο χρόνο μόνο για αυτό και να μένει θεατής στα όσα συμβαίνουν ενδιάμεσα. Ή μπορεί να αποφασίσει την «είσοδό» του στην ελληνική καθημερινότητα, τη διοργάνωση μαζικών παρεμβάσεων και την εγρήγορση απέναντι στα αδιέξοδα που όλοι μας ζούμε. Θα είναι κρίμα να διαλέξει τον πρώτο δρόμο γιατί έχει τόσα πολλά να προσφέρει στην μπλοκαρισμένη φαντασία της ελληνικής κοινωνίας Μαριανέλλα Κλώκα * Γράφτηκε και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Βαβυλωνία Φωτό: Γιώργος Καραβυκύρης 03 Φεβρουαρίου 2009 ΑΝΟΧΥΡΩΤΗ ΠΟΛΗ // CITY UNCOVERED #50 Σύνταξη: Μαριανέλλα Κλώκα Art direction: Κατερίνα Ζουράρη Κείμενα σε αυτό το τεύχος: Ειρήνη Πετροπούλου, Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας, Πάνος Μιχαήλ Κωνσταντίνος Ματσούκας, Κωστής Μπίτσιος, Andrea Gilbert, Δημήτρης Νίκου, Ισαβέλλα Κωνσταντινίδου, Athens Pride 08. Φωτογραφίες: Γιώργος Καραβυκύρης // Διόρθωση κειμένων: Νίκη Σταυρίδη Εκτύπωση: Βιβλιοσυνεργατική α.ε.
altera pars Ομοφυλοφιλολογία: η σύγχρονη ειδικότητα ΓΡΑΦΕΙ Η ΕΙΡΗΝΗ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ακτιβισμός 03 Κωνσταντίνα Κούνεβα ΓΡΑΦΕΙ Η ΛΕΣΒΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΑΘΗΝΑΣ Ανέκαθεν μου προκαλούσε γέλιο το γεγονός πως κάθε φορά που το θέμα περιστρέφεται γύρω από την ομοφυλοφιλία, όλοι έχουν μια άποψη να εκφράσουν. Αυτή η σύγχρονη ομάδα «ειδικών» - σχεδόν πάντα μαϊντανοί και σε συντριπτική πλειοψηφία ετεροφυλόφιλοι προσπαθούν με περισπούδαστο ύφος να εξηγήσουν αν γεννιέσαι ή γίνεσαι θέτοντας ερωτήματα που ούτε τεκμηριωμένη επιστημονική απάντηση αποτελούν ούτε και διαφωτίζουν. Προσωπικά, δεν έχω ιδέα γιατί έγινα λεσβία ούτε και με απασχολεί το πώς και το γιατί. Εν τούτοις, οι «ειδικοί» έχουν ενάγει το ζήτημα σε καθημερινό σπορ με ποικίλες αιτιολογήσεις, ανάλογα με τα όρια της φαντασίας τους, και λόγω της εμμονής τους κοντεύουν να δημιουργήσουν μια νέα ειδικότητα: αυτή της ομοφυλοφιλολογίας. Ας προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε τι ακριβώς κάνει η ειδικότητα αυτή με όρους ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Το βασικό ερώτημα του νεοσυσταθέντα κλάδου, όπως κατάλαβα από τον πρώτο Ειδικό που με πλησίασε με κάτι περίεργα εργαλεία και όργανα, είναι αν γεννιέσαι ή γίνεσαι γκέι και στην προσπάθεια να βρεθεί άκρη, μπέρδεψε ο καψερός τον σεξουαλικό προσανατολισμό ανάμεσα σε γεννητούρια και επιλογές και τα κανε σαλάτα. Ενδεχομένως να πρόκειται για έμφυτο χαρακτηριστικό, αλλά τι σημασία μπορεί να έχει; Όταν ξέρεις τι σου αρέσει πριν ανακαλύψεις τις διαφορές που υπάρχουν είναι περιττό να προσπαθείς μετέπειτα να δώσεις εξηγήσεις για κάτι που δεν πρόκειται ν αλλάξει όσο και αν κόπτονται για το αντίθετο. Δηλαδή, οι στρέιτ γιατί διάλεξαν να γίνουν στρέιτ; Και αν όντως τίθεται θέμα επιλογής, μπορεί κάποια στιγμή στην ζωή τους να μας προκύψουν γκέι ή μπάι κατά το δοκούν; Με παραπεμπτικό στάλθηκα στον δεύτερο Ειδικό, ο οποίος θεώρησε πως το ζήτημα είναι πάρα πολύ σοβαρό και πως έχει αρχίσει να παίρνει διαστάσεις εθνικού συμφέροντος αφού τίποτα δεν μπορεί να αποδειχτεί επιστημονικά. Αντί, λοιπόν, να καθίσει σε μια μεριά και να πάψει να σπέρνει τον όλεθρο και την καταστροφή, πέρασε στην αντεπίθεση. «Κυρία μου,» είπε με ύψος περισπούδαστο, «περνάτε μια φάση και θα την ξεπεράσετε. Εμείς μπορούμε να σας βοηθήσουμε σε αυτό!» Είχε τόσο βαλθεί να βρει την άκρη (να με ξεκάνει κανονικά πήγαινε, αλλά είπα να μην τον απογοητεύσω καθότι ευγενής από γεννησιμιού μου) που πήρε κανονικά το θέμα εργολαβία. Αφού μου φόρεσε ένα περίεργο κράνος (κάτι μεταξύ σουρωτηριού μακαρονιών και καθικιού με διάφορα καλώδια), ισχυρίστηκε πως μεγαλώνοντας θα το ξεπεράσω, ειδικά αν βρεθεί ο κατάλληλος εκπρόσωπος του αντίθετου φύλου. Αφού άκρη δεν έβγαλε ούτε αυτός, με παρέπεμψε με διάφορα χαρτιά και παραπεμπτικά σε άλλον πιο ειδικό. Ο Ειδικός Νο 3 είχε την τρελή ιδέα του «προγραμματισμού», κάτι, δηλαδή, σαν τους Ex-Gays, ώστε να «διορθωθώ». Τουλάχιστον προσπάθησε, αλλά δεν του έδωσα την ευχαρίστηση ενός ρεκτιφιέ της προσωπικότητας μου. Για να μην σας τα πολυλογώ, ο επόμενος μου φάνηκε κάπως άγριος γιατί ισχυρίστηκε πως η ύπαρξή μου υπονομεύει τις βάσεις θρησκείας και κράτους. Εδώ γέλασα. Σιγά μην πήγαινα να χαλάσω το κονσόρτιουμ Εκκλησίας-Κράτους δημιουργώντας ένα «Ροζ-Μοβ καθεστώς» που θα κυρίευε την υφήλιο. Τς τς τς μια ισονομία ζήτησα και κόντεψα να καταδικαστώ για εσχάτη τρομοκρατία! Η επίθεση που δέχτηκε η Κωνσταντίνα Κούνεβα μας τρόμαξε. Μας τρόμαξε η κυριολεξία της βίας της και μας εξόργισε ο συμβολισμός της. Η πράξη αυτής της αποτρόπαιης βιαιότητας, που έχει θέσει σε σοβαρό κίνδυνο της ζωή της Κούνεβα και έχει ήδη προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία της, ήταν η αφορμή για να γίνει φανερή η βία, ο αποκλεισμός και η υποτίμηση που βιώνουν καθημερινά οι άνθρωποι που εργάζονται για τους εργολάβους των συνεργείων καθαρισμού δημόσιων χώρων. Ταυτόχρονα μας υπενθύμισε πόσο ευάλωτο είναι ακόμη το στοιχειώδες δικαίωμα στη ζωή για όσες και όσους δεν προστατεύονται από ταξικά και εθνικά προνόμια. Οι δημόσιες καθαρίστριες, στην πλειοψηφία τους γυναίκες μετανάστριες, παλεύουν να επιβιώσουν μέσα σε ένα κύκλωμα το οποίο τις εκβιάζει και καταπατά κάθε μέρα τα εργασιακά τους δικαιώματα. Ένα κύκλωμα με δομή δουλοκτητικού συστήματος και σύγχρονης μαφίας, που καλύπτεται από τους θεσμούς και το κράτος. Μια μορφή δουλεμπορίου και ακραίας εκμετάλλευσης που αντλεί την νομιμοποίησή της από δύο στοιχεία: Πρώτον από το γεγονός πως η εργασία των γυναικών αυτών, η φροντίδα της καθαριότητας, είναι μία αφόρητα υποτιμημένη κοινωνικά εργασία. Υποτιμημένη γιατί ακολουθεί τους νόμους και τους κανόνες της άτυπης έμφυλης ιεραρχίας που θέλει τις γυναίκες να προσφέρουν εργασία «υποδεέστερη», εργασία που ενώ είναι ζωτικής σημασίας για την λειτουργία της κοινωνίας δεν αναγνωρίζεται ως τέτοια. Δεύτερον γιατί για τις γυναίκες αυτές, που είναι και μετανάστριες, η ζωή διασταυρώνεται με την άρνηση της ελληνικής πολιτείας να νομιμοποιήσει την παραμονή τους στην Ελλάδα, στερώντας τους έτσι τα κοινωνικά, πολιτικά και ατομικά τους δικαιώματα. Οι μεταναστευτικοί νόμοι όλων των κυβερνήσεων συντηρούν το αβέβαιο στάτους μεταναστών και μεταναστριών και δεν τους αποδίδουν ουσιαστικά την ιδιότητα του πολίτη. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Η Κωσταντίνα Κούνεβα αψήφησε «αυτονόητες» κοινωνικές επιταγές. Αγωνίστηκε για τα εργασιακά δικαιώματα του κλάδου της μέσα σε ένα εχθρικό και αδιάφορο συνδικαλιστικό κατεστημένο. Δεν υπέκυψε στις εκκωφαντικές φωνές του κοινωνικού ελέγχου που της έλεγαν, «η εργασία σου δεν έχει αξία». Δεν υπέκυψε στις επίσης εκκωφαντικές κρατικές φωνές που της έλεγαν «πρόσεχε! το αίτημα της παρουσίας σου στην Ελλάδα θα επανεξετάζεται επ αόριστον». Δεν υπέκυψε στον φόβο της απέλασης. Δεν υπέκυψε στην τρομοκρατία των εργοδοτών, ούτε στις φυσικές φωνές που απειλούσαν την ζωή της. Δεν υπέκυψε στον τρόμο. Η Κωσταντίνα Κούνεβα αψήφησε όλες αυτές τις «αυτονόητες» κοινωνικές επιταγές. Για αυτό την θαυμάζουμε. Παρόλαυτα: οι αναλύσεις και οι εκλογικεύσεις, δεν βοηθούν στο να συλλάβουμε την βιαιότητα της επίθεσης. Δεν έχουμε τα διανοητικά μέσα να αντιληφθούμε μια τέτοια, τόσο συνειδητή και ψυχρά σχεδιασμένη, απόπειρα δολοφονίας. Αυτή η πράξη, αν και συχνά συνδέεται με έναν κάποιο μεσαίωνα δεν είναι παρά μια ακόμη απόδειξη πως δεν υπάρχει «μπροστά και πίσω» στην ανθρώπινη ιστορία, πώς και σήμερα, όπως και τότε-κάποτε, υπάρχουν ζωές που αξίζουν λιγότερο από άλλες, ζωές ανώνυμες και αναλώσιμες, ζωές που καταδιώκονται όταν διεκδικούν την αξιοπρέπεια. Μπροστά σε αυτή την βιαιότητα δεν θα μείνουμε σιωπηλές. Για εμάς τις λεσβίες, η βία των «αυτονόητων» κοινωνικών επιταγών, είναι σφραγίδα στο σώμα μας. Παλεύουμε καθημερινά να αποτινάξουμε το στίγμα της υποτίμησης, να επιβιώσουμε μέσα σε έναν κόσμο που μας θέλει βουβές και κρυμμένες, που συχνά μας απειλεί κυριολεκτικά ζητώντας μας να συμμορφωθούμε. Για αυτά και για άλλα τόσα στεκόμαστε στο πλευρό της Κωνσταντίνας και των υπόλοιπων γυναικών και αντρών που εργάζονται σε καθεστώς επισφάλειας στερούμενοι βασικών δικαιωμάτων. Στεκόμαστε στο πλευρό τους, ενώνουμε τις φωνές μας, τις κάνουμε πιο δυνατές από τις εκκωφαντικές κραυγές που απειλούν να μας εξοντώσουν και με την πράξη μας αναλαμβάνουμε την ευθύνη για έναν κόσμο κοινωνικής δικαιοσύνης. Να αντισταθούμε στον τρόμο. Να αντισταθούμε με αξιοπρέπεια και αλληλεγγύη.
04 αλλοκοτα face control Milk εκεί, μέλι-γάλα εδώ ΓΡΑΦΕΙ Η ΙΣΑΒΕΛΛΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ Ο λόγος για την ταινία «Μιλκ», που προκάλεσε διάφορες ενδιαφέρουσες και ενδεικτικές αντιδράσεις. Παρατηρούμε ότι άρεσε γενικότερα, προβλημάτισε, αλλά κατέδειξε επίσης και την ντόπια ομοφοβία μας που έχει αναχθεί σε τέχνη με ποικίλες τεχνοτροπίες. Kαινούριες μικρές βόλτες ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ Βλέπω τη συνέντευξη του Άλαν Χόλινγκχερστ, του διάσημου πια gay συγγραφέα των εξαιρετικών βιβλίων «Η βιβλιοθήκη της πισίνας» και του βραβευμένου με Booker «Η γραμμή της ομορφιάς», στην εκπομπή της ΕΤ1 «Οι κεραίες της εποχής μας» πριν μερικές ημέρες. Γλώσσα γεμάτη φλεγματική βρετανικότητα, μάτια που εξετάζουν έντονα τους συνεντευξιαστές του, μια κούπα τσάι που αχνίζει στο διπλανό τραπέζι. Ο Χόλινγκχερστ στη Γραμμή της Ομορφιάς είχε σκιαγραφήσει εξαιρετικά τις λεπτές κόκκινες γραμμές και τα απωθημένα αδιέξοδα που όριζαν τις φαντασιώσεις της gay θατσερoθρεμμένης ελίτ αλλά και της εργατικής τάξης, με φόντο τα πρώτα χρόνια της επέλασης του Aids. Δυστυχώς μελαγχολώ με την αδυναμία των ελλήνων συγγραφέων να αναμετρηθούν με τόλμη με τις δικές μας συλλογικές φαντασιώσεις και με τα δικά μας ταμπού. Ακόμα. Άλλοτε αυτή κρύβεται κάτω από πετρούλα στο απέραντο και κατά τόπους πράσινο λιβάδι της κριτικής κινηματογράφου, άλλοτε τη βρίσκουμε να μας βγάζει γλώσσα μέσα από εκμοντερνισμένη και φιλελεύθερη προσέγγιση εκμοντερνισμένου και φιλελεύθερου σταλινικού εντύπου. Αλλά δε θα με νοιάξει αυτό τώρα. Αυτό το ξέραμε, το ξέρουμε και θα το βλέπουμε μπροστά μας όσο καπνιστές πίπας με γκρίζα μαλλιά θα κρατάνε τα ηνία της προοδευτικής ιντελλιγκέντσιας (ζητώ εκ βάθους συγγνώμη από τους/τις καπνιστές και καπνίστριες πίπας με άλλα χρώματα στα κεφάλια, ή με άλλα κεφάλια). Ένα πράμα που φέρνει δάκρυα στα μάτια είναι ότι ακόμα και πολιτικά ζώα μπορούν δυνητικά σε παράλληλα σύμπαντα να έχουν στόχους και ιδεολογία. Άτομα που, αν ήταν μέινστρημ, μπορεί να ήταν πραγματικά ο / η μέσος-η δημοτική-ός σύμβουλος, βουλευτής κλπ. που ανταλλάσσει ψήφους και χάρες με πανάλαφρη καρδούλα για ένα προσωπικό πολιτικό μέλλον, όντας όμως άνθρωπος μειονότητας του περιθωρίου, ζει για την επίτευξη του καλύτερου κόσμου με πλήρη ανθρώπινα δικαιώματα. Και πεθαίνει κιόλας εξ αιτίας αυτού. Περισσότερα δάκρυα επίσης γεμίζουν τα ματάκια μας μόλις κοιτάξουμε τα θέματα για τα οποία σκιζόντουσαν οι ήρωες του έργου. Δηλαδή, τα πλήρη ΛΟΑΤ δικαιώματα εν τη δεκαετία του 70 και τον εθνικό πόλεμο εναντίον μιας νομοθεσίας που θα χτυπούσε μία κοινωνία στο μεδούλι της, την παιδεία. Με άλλα λόγια, η Αμερική το 1978 προσπαθούσε να περάσει νόμο να διώκονται οι γκέι και οι λεσβίες παιδαγωγοί από τα σχολεία και δεν τα κατάφερε. Ο Μιλκ, με τον λόγο του «της ελπίδας» («Hope Speech»), έκανε το πράιντ εκείνης της χρονιάς διπλάσιο σε όγκο και αναπτέρωσε το ηθικό όλων δείχνοντας ότι ένας καλύτερος κόσμος με απόλυτο σεβασμό στη διαφορετικότητα μάς περιμένει στη γωνία. Οπότε ας θίξουμε τώρα αυτό που προκαλεί, πραγματικά, γοερά κλάματα και ατελείωτα δάκρυα. Είναι αυτά που συμβαίνουν εδώ χάμω. Όχι το 1978 αλλά τώρα δα. Στην πολιτικο-ακτιβιστικά νεκρή χώρα μας, οι δήμαρχοι με αμφιλεγόμενη σεξουαλικότητα δεν στηρίζουν ανοιχτά το πράιντ και παρεμπιμπτόντως στον πρωτοχρονιάτικο λόγο τους αναφέρονται με ανακούφιση στη σφαγή της Γάζας για να αποφύγουν να αναφερθούν στο κάψιμο της Αθήνας. Για βουλευτές και βουλευτίνες με αμφιλεγόμενη σεξουαλικότητα, ούτε λόγος για ακτιβιστική δράση. Γενικά, όσοι και όσες ξέρετε τίποτα αιρετό που να έχει ασχοληθεί με ΛΟΑΤ δικαιώματα, δηλαδή με την πρόθεση να πλησιάσουν την πλήρη εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στείλτε μας δυο γραμμές. Αυτή είναι η κατάσταση. Το ερώτημα είναι πού διάολο οφείλεται τέτοια συλλογική έλλειψη περηφάνιας για το άτομό μας και το φύλο του και την σεξουαλικότητά του. Στην τουρκοκρατία; Στον εμφύλιο; Στο βαλκανικό DNA; Μα πού; Άραγε πάει χέρι χέρι με άλλα εθνικά φριχτά ελαττώματα; Με τα ιατρικά φακελάκια που παίζουν δολοφονικά ανάλαφρα με σοβαρά άρρωστα άτομα των οποίων θίγεται το βασικό δικαίωμα της επιβίωσης; Με την αέρινη, καταστροφική ευκολία που φυτεύεται το βαμβάκι σε έναν κάμπο ρημαγμένο και εξαθλιωμένο από νερό χωρίς δεύτερη σκέψη για το δικαίωμα και την υποχρέωση της φύσης να υπάρχει; Είναι ολοφάνερο ότι η σκέψη της βαρύτητας των συνεπειών της καταστολής της υπερηφάνειας και των αυτονόητων αλλά και αναφαίρετων δικαιωμάτων δεν είναι εθνικό σπορ. Τη σκηνή που ο Μιλκ ξεκαθαρίζει ότι δεν γίνεται να έχει γύρω του ακτιβιστές μέσα στο ντουλάπι την προσέξατε; Αυτή που δίνει το τηλέφωνο σ εκείνον τον κακομοίρη που δεν το είχε πει στον μπαμπά του; Για να δω τι έχω να αντιτάξω σ αυτό ως βαλκανική πανωλεθρία. Α, ναι. Κάπου από τα βάθη της μνήμης βγάζω το συμβάν εκείνο που ένας Μίστερ Γκέι Γκρης είχε κάποτε κάνει μήνυση γιατί κάποιο έντυπο τον είχε κατονομάσει. Έχει περάσει καιρός από τότε αλλά το σαγόνι πάλι πέφτει στο πάτωμα με γδούπο γιατί ήταν τόσο ελληνική αυτή η παράνοια. Θα μπορούσα να αντιτάξω και το ότι η ΛΟΑΤ κοινότητά μας σημείωσε απούσα ως επί το πλείστον από τα γεγονότα της Αθήνας, με κάποιες φωνές κιόλας να λένε ότι μιας και δε μας δέρνουν πια οι μπάτσοι δε μπορούμε να στραφούμε εναντίον τους. Περί περηφάνιας ο λόγος και ο μεγάλος εθνικός καημός λοιπόν. Ας το γιορτάσουμε το φεστιβάλ της και φέτος, αλλά αυτή η λεξούλα στη γλώσσα μου δεν πείθει ακόμα. Παραείναι μέλι-γάλα τα πράματα και η πίπα πάει σύννεφο. Διαβάζω για τη βράβευση του Δήμαρχου της Τήλου Τάσου Αλιφέρη από το Monette-Horwitz Trust με το βραβείο ακτιβισμού για τους 2 γάμους που τέλεσε το περασμένο καλοκαίρι. Και θυμάμαι πως χρειάστηκε σαφώς θάρρος και τόλμη από τη πλευρά του κυρίου Αλιφέρη για να σπάσουν ομοφοβικά στεγανά και συσσωρευμένες προκαταλήψεις. Παρ όλ αυτά ας μην ξεχνάμε πως η αγωγή κατά του Δημάρχου και των 2 ζευγαριών ακόμα εκκρεμεί στο Πρωτοδικείο της Ρόδου και πως το Σύμφωνο Συμβίωσης ψηφίστηκε έτσι κουτσά όπως ψηφίστηκε. Όπως επίσης και η αγωγή κατά της «Σύνθεσης» και του Λύο Καλοβυρνά. Ωστόσο κάτι αλλάζει γύρω μας. Σταθερά πια. Και μια που αναφέρθηκα στο Σύμφωνο Συμβίωσης, διάβασα πως 19 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ κατέθεσαν στη Βουλή πρόταση νόμου «ως απάντηση στο ανεπαρκές και υποκριτικό σχέδιο νόμου της κυβέρνησης, με το οποίο συντάχθηκαν το ΚΚΕ και το ΛΑΟΣ» όπως αναφέρουν. Κάνει ζέστη, τα σύννεφα σκεπάζουν την πόλη, υπάρχει άπνοια. Στο ΠΑΣΟΚ κυκλοφορεί ένας ιός γρίπης. Πρόωρες εκλογές ονομάζεται. Και τον Γρηγόρη τον πνίξανε νωρίς στη θάλασσα, για να μην ξεχνιόμαστε. Βλέποντας το Milk, το biopic του Αμερικανού ακτιβιστή ομοφυλόφιλου Χάρβεϊ Μιλκ σε σκηνοθεσία Γκάς Βαν Σάντ τις προάλλες, έπιασα τον εαυτό μου να σκέφτεται σε πολλά σημεία της ταινίας το πόσο διαφορετική θα μπορούσε να ήταν και η δικιά μας πορεία εδώ στην Ελλάδα, αν τα πολιτικά διακυβεύματα ήταν πιο έντονα και με πιο σαφήνεια καθορισμένα από νωρίς. Και ατομικά, όχι μονάχα εκφρασμένα στο πλαίσιο των οργανώσεων. Ένα μεγάλο ποσοστό της gay μεταπολιτευτικής γενιάς επέλεξε την ιδιώτευση, ένα άλλο τη lifestyle απάθεια, ένα τρίτο κομμάτι την εθελοτυφλική τοπογραφία της ντουλάπας. Συνειδητοποιούμε πια οι περισσότεροι της γενιάς μου πως μονάχα οι πολιτικές της ορατότητας θα προχωρήσουν τα πράγματα επαρκώς, όσο και αν ανθίσταται το παλιό. Στα κρεμασμένα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, στις οθόνες των υπολογιστών, στα τηλεφωνήματα που ανταλλάσσουμε, ακόμη και στις βιαστικές συνομιλίες στον ευρύτερο δημόσιο χώρο. Μια είναι η λέξη. Ορατότητα...
14 Φεβρουαρίου 21:00 ΤΟ ΠΑΡΤΥ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΙ ΜΕΤΑ ΤΙΣ 00:00 ΣΤΟ DELICE PARTY ΣΤΟ ART HOUSE Alexander Sauna: Ìåã. ÁëåîÜíäñïõ 134 & É. Ïäüò Art House: Êùíóôáíôéíïõðüëåùò 46
06 pride Athens Pride 2008 ΓΡΑΦΕΙ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΠΕΡΣΙΝΗΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Η χρονιά που πέρασε (2008), η τέταρτη χρονιά συνεχούς διεξαγωγής του Φεστιβάλ, το απογείωσε σε όλους τους τομείς, ποιοτικά και ποσοτικά... Πολιτική αποτίμηση του Φεστιβάλ Το Athens Pride έχει σαν κύριο στόχο την ορατότητα της LGBT κοινότητας και των διεκδικήσεών της, μέσα από ποικίλες εκδηλώσεις, με κεντρική την ολοήμερη στην πλατεία Κλαυθμώνος. Το σημαντικότερο είναι, πιστεύουμε, ότι το Φεστιβάλ αγκαλιάζεται από το σύνολο της ελληνικής LGBT κοινότητας, αφού όλες οι ομάδες (εντός κι εκτός Αθήνας), ΜΜΕ κι επιχειρήσεις, καθώς και πολλά άτομα συνεργάζονται με διαφορετικούς τρόπους με το Athens Pride. Μέσα από το Athens Pride έχει διαψευστεί η εικόνα της διάσπασης και των εντάσεων που κυριαρχούσε παλαιότερα. Η αύξηση των περιπτέρων στην πλατεία, η μόνιμη στήριξη από ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ και άλλων εξωκοινοβουλευτικών κομμάτων, η παρουσία βουλευτών και άλλων πολιτικών, καθώς και γνωστών καλλιτεχνών ως απλών επισκεπτών, η αποστολή αντιπροσωπείας από ξένα κόμματα καθώς κι η κατακόρυφη αύξηση της δημοσιότητας για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, δείχνει ότι το Φεστιβάλ μας εδραιώνεται, γίνεται όλο και πιο αναγνωρίσιμο και οι πολιτικές συμμαχίες αποκτούν βάθος. Ο πυρήνας του Athens Pride είναι η παρέλαση, η οποία φέτος πέτυχε τουλάχιστον διπλάσια συμμετοχή, μεγαλύτερη σε μήκος πορεία στο κέντρο και ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Ακολουθούν επί μέρους αποτιμήσεις. Προσβλέποντας στο 2009 και στο απώτερο μέλλον Το Φεστιβάλ μας πατάει πλέον σε στέρεη βάση. Η επιθυμία μας για την χρονιά που ξεκίνησε είναι να επαναλάβουμε την περσινή επιτυχία, αν και δουλεύουμε ήδη προς την κατεύθυνση να την ξεπεράσουμε. Γνωρίζοντας ότι το Φεστιβάλ μας είναι σημείο αναφοράς για όλη την κοινότητα, προτρέπουμε άτομα και ομάδες να το πλαισιώσουν ακόμη περισσότερο. Θα μπορούσαν οι ομάδες να διοργανώσουν προφεστιβαλικές εκδηλώσεις σε συνεργασία με το Athens Pride, ώστε οι εκδηλώσεις αυτές να μπούνε πχ.- κάτω από την αιγίδα του Athens Pride σε ένα κοινό πρόγραμμα, με στόχο να γίνει πλέον ένα πολυήμερο φεστιβάλ. Ενθαρρύνουμε και άτομα να αναλάβουν τέτοιες πρωτοβουλίες. Έτσι, ας παρουσιαστούν στην επιτροπή ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ, τις οποίες οι ίδιες οι ομάδες ή τα άτομα θα υλοποιήσουν με δική τους ευθύνη, με στόχο να εμπλουτίσουμε το πρόγραμμα του Φεστιβάλ, αλλά και να δώσουμε μέσα απ αυτό ώθηση και στις ίδιες τις ομάδες ή τις προσωπικές πρωτοβουλίες. Η επιτροπή είναι ανοιχτή και σε όποιες άλλες προτάσεις για τη διεξαγωγή του φετινού Φεστιβάλ, επιφυλάσσεται ωστόσο ως προς την υλοποίησή τους λόγω του περιορισμένου του ανθρώπινου δυναμικού και των χρηματικών πόρων. Το Athens Pride είναι ακόμα ένα μικρό Pride σε σχέση με το ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο επίπεδο, έχει δείξει όμως τη δυναμική του. Το όραμά μας είναι να συνεχίσουμε να χτίζουμε ένα Pride, το οποίο θα είναι αντάξιο μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής πρωτεύουσας και το οποίο θα δυναμώνει τη φωνή της κοινότητάς μας χρόνο με το χρόνο. Για το απώτερο μέλλον, προσβλέπουμε σε μια πιο διεθνή εικόνα του Φεστιβάλ μας κι ειδικότερα στην φιλοξενία διεθνών events σχετικών με το Pride. Και ας θυμόμαστε, η πορεία του Φεστιβάλ εξαρτάται από τον καθένα και την καθεμία μας ξεχωριστά. Ορατότητα και επικοινωνία Κατά τη διάρκεια του 2008, το Athens Pride κατάφερε να κάνει επικοινωνιακά το επόμενο βήμα. Εκτός από τις παραδοσιακές και αναμενόμενες συμμαχίες με όλα τα ΜΜΕ, τις οργανώσεις και τις επιχειρήσεις της κοινότητας, πέρσι μας στήριξαν μια σειρά από ΜΜΕ ως χορηγοί επικοινωνίας που ανήκουν στα mainstream media. Στο άρμα του Athens Pride ανέβηκαν τα έντυπα «Ελευθεροτυπία», Athens Voice, ΓΑΛΕΡΑ, οι ραδιοσταθμοί Κόκκινο και Ράδιο DJ 95,2 καθώς και το διαδικτυακό ραδιόφωνο MINDRADIO. Το Athens Pride είχε μιντιακή παρουσία από τον Μάρτιο μήνα με παρεμβάσεις σε τηλεοπτικά κανάλια, ραδιόφωνα κι εφημερίδες, ενώ το κύριο γεγονός προβλήθηκε, εκτός από το σύνολο του τύπου κι από έναν αυξανόμενο αριθμό ραδιοφωνικών σταθμών, και για πρώτη φορά με έκταση και σοβαρότητα και από τηλεοπτικούς σταθμούς (ΣΚΑΪ, APLHA, NET, STAR, ALTER) To ότι η κεντρική εκδήλωση συνέπεσε ημερολογιακά λίγες μέρες μετά τους γάμους ενός αντρικού κι ενός γυναικείου ζευγαριού στην Τήλο, έδωσε περαιτέρω ώθηση στο Φεστιβάλ, τόσο από πλευράς κόσμου, όσο και από πλευράς διάθεσης. Το διεθνές πρόσωπο του Athens Pride Η φύση του Φεστιβάλ Υπερηφάνειας είναι διεθνιστική, αφού διεξάγεται σε όλο τον κόσμο με αναφορά στο ίδιο γεγονός (Stonewall, New York, 1969). Αυτό μας επιβάλλει ηθικά την επιδίωξη διεθνών συνεργασιών. Ετσι, εκτός από τη μόνιμη συνεργασία μας με τον ΕΡMΗ Γερμανίας (λεσβιακή και γκέι κοινότητα των Ελληνίδων και Ελλήνων της Γερμανίας), φέτος φιλοξενήσαμε αντιπροσωπεία από το κόμμα των Πρασίνων της Γερμανίας, καθώς και από το Γαλλικό Σοσιαλιστικό κόμμα. Επίσης, το Athens Pride είναι μέλος της EPOA (European Pride Organisators Association) και του Interpride (αντίστοιχο της EPOA σε παγκόσμιο επίπεδο). Να σημειωθεί ότι μέλος της επιτροπής μας είναι μέλος και στο ΔΣ του Interpride. Έτσι εξασφαλίζεται ένα διεθνές πρόσωπο για το Φεστιβάλ μας καθώς κι η σύνδεσή του με τα παγκόσμια τεκτενόμενα γύρω από το Φεστιβάλ. Επίσης λαμβάνουμε την υποστήριξη και προσβλέπουμε μελλοντικά στη φιλοξενία διεθνών events σχετικών με το Pride της στην Αθήνα. Το νέο λογότυπο μας Το νέο λογότυπο του Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Athens Pride, καθώς κι όλο το δημιουργικό, σχεδιάστηκαν από την Company, μια design ομάδα με έδρα το Λονδίνο, με συντονιστή τον Γιώργο Κυπαρισσιάδη. Η Company εμπνεύστηκε το λογότυπο από την έννοια της περηφάνιας και τη σημασία που έχει ο Παρθενώνας για την Αθήνα ως σύμβολο της Πόλης διεθνώς αναγνωρίσιμο, για το οποίο είμαστε όλες και όλοι περήφανες/οι. Ο Παρθενώνας ντύνεται πολύχρωμα, συμμετέχοντας στη γιορτή της αποδοχής και της ελευθερίας επιλογής στον έρωτα και μεταφέρει το μήνυμα του σεβασμού της κάθε σεξουαλικής ταυτότητας στην Αθήνα, την Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Προφεστιβαλικές εκδηλώσεις Έγιναν δύο προφεστιβαλικές συζητήσεις στο χώρο του Nosotros (Εξάρχεια). Η πρώτη ήταν ιστορικού ενδιαφέροντος, για το κίνημα στην Ελλάδα και η δεύτερη είχε θέμα επίκαιρα πολιτικά αιτήματα με κέντρο βάρους τις γυναίκες (και με ομιλήτριες αποκλειστικά γυναίκες). Και οι δύο γέμισαν ασφυκτικά το φιλόξενο χώρο του Nosotros. Η πρώτη εκδήλωση τυπώθηκε σε σύνοψη και σε βιβλιαράκι. Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε να κάνουμε και στην εικαστική έκθεση «Ιστορια μου, αμαρτια μου...», με επιμέλεια της Andrea Gilbert, που φιλοξενήθηκε στην γκαλερί Spilioti Projects στο χώρο του bacaro, και η οποία διάρκεσε ένα μήνα, με σημαντική επισκεψιμότητα. Σκοπός της έκθεσης αυτής ήταν να συνθέσει μια εικόνα της ιστορίας της LGBT κοινότητας στην Ελλάδα. Επικεντρώθηκε σε αφίσες, εξώφυλλα περιοδικών, φυλλάδια, φλάιερ, παλιές φωτογραφίες και άλλα αντικείμενα. Το υλικό παρουσιάζε τις πρώτες συγκεντρώσεις και εκδηλώσεις του Pride, τις καμπάνιες κατά του AIDS, πολιτικές διαδηλώσεις, έντυπα ορόσημα όπως το Κράξιμο, το Αμφί και η Λάβρυς, ανώνυμες παλιές φωτογραφίες και άλλα αναμνηστικά. Εθελοντισμός Καθώς το Φεστιβάλ μας μεγαλώνει, αυξάνονται κι οι απαιτήσεις του σε ανθρώπινο δυναμικό. ΟΛΟΙ ΚΙ ΟΛΕΣ που εργάζονται για το Φεστιβάλ αυτό, εργάζονται εθελοντικά. Συγκεκριμένα, εκτός των ατόμων που απαρτίζουν την επιτροπή διοργάνωσης και όλα τα άτομα που βοηθούν στην διοργάνωση τους προηγούμενους μήνες, όσο και την ίδια τη μέρα της κεντρικής εκδήλωσης, εθελοντικά εργάστηκαν για το Φεστιβάλ μας: η ομάδα Company του δημιουργικού (βλ. παραπάνω) καθώς και όλοι οι καλλιτέχνες κι όλες οι καλλιτέχνιδες που ονομαστικά αναφέρουμε πιο κάτω. Ημέρα διεξαγωγής κεντρικής εκδήλωσης/ παρέλαση Η ημέρα αυτή σημείωσε εντυπωσιακή αύξηση σε όλα τα μεγέθη: στην πλατεία πέρασαν πάνω από 5000 κόσμου όλη τη μέρα, ενώ την παρέλαση ακολούθησαν 4000 άτομα, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Αστυνομίας. Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα ήταν πιο πλούσιο από άλλες χρονιές, ενώ ο Χρήστος Δάντης υπήρξε ο πρώτος ευρέως γνωστός καλλιτέχνης που τραγούδησε στη σκηνή και ευχήθηκε τα καλύτερα από καρδιάς για τους αγώνες μας. Το υπόλοιπο καλλιτεχνικό πρόγραμμα απαρτίστηκε από το Drag Queen Show, που ήταν προσφορά του κλαμπ «Κούκλες» και της Εύας Κουμαριανού, τον drag King Peter Alnighter, και τα συγκροτήματα Berlinbrides και Katrin the Thrill. Τη μουσική επένδυση της ημέρας οφείλουμε στους και στις DJ Sissy Stardust, Irene, Jima, που ήρθε για το Φεστιβάλ από την Κύπρο και τον Muscle K, o οποίος στήριξε το Φεστιβάλ πολλαπλά. Δυστυχώς ο Muscle K (Κωνσταντίνος Καρανάσιος) απεβίωσε στις αρχές του 2009. Φίλε Κωνσταντίνε, καλό σου ταξίδι Περισσότερες ήταν κι οι οργανώσεις που φιλοξενήθηκαν στην πλατεία κατά την ημέρα της κεντρικής εκδήλωσης. Η παρέλαση χαρακτηρίστηκε από την παρουσία των Glitterbanditz από το Λονδίνο, οι οποίοι, στο πρώτο μεγάλο άρμα σε Φεστιβάλ μας, ξεσήκωσαν το πλήθος. Οι φωτογραφίες με το βρετανικό αυτό συγκρότημα έξω από τη Βουλή, δέσποσαν σε όλα τα ΜΜΕ της επόμενης μέρας.
«Το Athens Pride είναι ακόμα ένα μικρό Pride σε σχέση με το ευρωπαϊκό και το παγκόσμιο επίπεδο, έχει δείξει όμως τη δυναμική του. Το όραμά μας είναι να συνεχίσουμε να χτίζουμε ένα Pride, το οποίο θα είναι αντάξιο μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής πρωτεύουσας και το οποίο θα δυναμώνει τη φωνή της κοινότητάς μας χρόνο με το χρόνο...» Τα επαπειλούμενα επεισόδια με τους Χρυσαυγίτες στην Ομόνοια έδωσαν κι αυτά το δικό τους στίγμα στην παρέλαση, χωρίς να σταθούν ικανά να μειώσουν το κέφι και την αποφασιστικότητα του μεγάλου όγκου της παρέλασης. Οφείλουμε να σημειώσουμε, ότι η Αστυνομία πραγματικά περιφρούρησε και προστάτευσε την παρέλασή μας με αποτελεσματικότητα, ενώ παρέμειναν διακριτικά γύρω από το χώρο της πλατείας Κλαυθμώνος σε συνεννόηση με την επιτροπή μέχρι αργά το βράδυ. Οικονομική Υποστήριξη Η φετινή οικονομική υποστήριξη χαρακτηρίστηκε κι αυτή από μια μεγάλη ποιοτική αλλαγή. Eίχαμε χορηγό κρατικό φορέα (ΚΕΛΠΝΟ- Υπουργείο Υγείας). Αν και η στοχευμένη στήριξη ενημέρωση στην κοινότητα εξακολουθεί να είναι ισχνή από πλευράς του ΚΕΛΠΝΟ, η συμβολική κίνηση της οικονομικής στήριξης, μας κάνει να ελπίζουμε σε αλλαγή πορείας του ΚΕΛΠΝΟ. Ευχόμαστε το παράδειγμά του να ακολουθήσουν κι άλλοι φορείς και κυρίως ο Δήμος της Αθήνας. Eίχαμε την πρώτη χορηγία από επιχείρηση, η οποία δεν ήταν του LGBT χώρου. Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία έκανε μια μικρή δωρεά μέσα από ένα προϊόν της. Σημαντική οικονομική υποστήριξη έλαβε το Athens Pride και από τις οργανώσεις της κοινότητας, οι οποίες διοργάνωσαν ένα πάρτυ από κοινού και ένα δεύτερο, το οποίο διοργάνωσε η Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας (ΛΟΑ). Και τα δύο έγιναν στον χώρο του Booze. Διάφοροι ανώνυμοι και διάφορες ανώνυμες στήριξαν το θεσμό της κοινότητάς μας με καταθέσεις στον τραπεζικό μας λογαριασμό ή μέσω paypal, αποδεικνύοντας ότι ο θεσμός μας έχει πια πείσει την κοινότητα. Η υποστήριξη αυτή, μαζί με δωρεές σε χρήματα ή σε είδος, καθώς και με τα πάρτυ (βλ. Γ), πλαταίνει τα είδη των οικονομικών υποστηρικτών του Athens Pride, οπλίζοντάς το με αυτοπεποίθηση και σχετική ανεξαρτησία. Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε και στην Ελισσάβετ Βακαλίδου (Μπέττυ) για τη προσφορά της στο κίνημα γενικά και την περσινή της υποστήριξη. Όπως κάθε χρόνο, το Athens Pride στηρίχτηκε οικονομικά και από το σύνολο των LGBT επιχειρήσεων. Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε στην εφημερίδα City Uncovered, η οποία χορήγησε τη φιλοξενία των Glitterbanditz, καθώς και στο λ club, Γρανάζι, City Uncovered και την κ. Μαίρη Ψαρουδάκη προσωπικά, που κάλυψαν τα έξοδα του άρματος των Glitterbanditz στην παρέλαση. Οικονομικά Ακολουθώντας την παράδοση πάνω στην οποία στήθηκε το Athens Pride, η συνετή οικονομική διαχείριση έφερε και πάλι θετικό ισολογισμό στα οικονομικά μας και αφήνει, μαζί με την πολιτική και ιστορική, και οικονομική παρακαταθήκη στην επόμενη επιτροπή. Αρνητική Εξαίρεση Τη διαφορά στο φετινό σκηνικό έκανε και πάλι ο Δήμος της Αθήνας. Δια στόματος του ίδιου του Δήμαρχου κ. Νικήτα Κακλαμάνη, ο Δήμος θεωρεί ότι μας βοηθάει παρέχοντάς μας το χώρο της πλατείας, καθώς και το ρεύμα και το νερό στην πλατεία για την κεντρική εκδήλωση. Ασφαλώς και αρνήθηκε οποιαδήποτε άλλη στήριξη, ηθική ή υλική, όπως το να δώσει την αιγίδα του. Να σημειωθεί ωστόσο ότι η συνεργασία με του υπαλλήλους του Δήμου ήταν όπως πάντα εξαιρετική. Φωτό αρχείου City Uncovered