Τα χρώματα του πεπρωμένου



Σχετικά έγγραφα
Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του μελανώματος την 14η Μαΐου 2001, ετοιμάσαμε ένα αφιέρωμα για την

Είμαστε σίγουροι πως έχετε ακούσει πολλές φορές ότι τα παιδιά παίρνουν από 7 γενιές. Αυτό αποτέλεσε αφετηρία για την παρουσίαση μας με θέμα τη

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ

Το μελάνωμα μπορεί επίσης να δώσει μεταστάσεις και μέσω του αίματος (αιματογενής διασπορά).

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΛΥΣΗ ΚΕΦ. 5ο

«Το χρώμα είναι το πλήκτρο. Το μάτι είναι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές»

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΛΥΣΗ ΚΕΦ. 5ο

Φύλλο Εργασίας. Σύνθεση χρωμάτων

Σύγχρονες τεχνικές σχεδιασμού κομμωτικής

Ο Καρκίνος του δέρματος από τον ήλιο

Σε τι αναφέρεται η αναλογία 9:3:3:1 του διυβριδισμού και υπό ποιες προϋποθέσεις ισχύει;

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΛΥΣΗ ΚΕΦ. 5ο

Ο Καρκίνος του δέρματος από τον ήλιο

Γενικές εξετάσεις 2015 Βιολογία Γ λυκείου γενικής παιδείας

Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ. Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη

Ηλεκτροµαγνητικό Φάσµα. και. Ορατό Φως

Η μαμά μου είναι υπέροχη και με κάνει να γελάω! Μερικές φορές όμως θυμώνει. επειδή μπερδεύω το φ και το θ. Όμως έχω την καλύτερη μαμά σε ολόκληρο

Τεχνητές πηγές ακτινοβολιών και η χρήση τους από τον άνθρωπο

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ

Β. ποια είναι η κατεύθυνση της μαγνητικής βελόνας (μαγνητικής πυξίδας) πάνω σε ένα ιστιοφόρο πλοίο

Καρκίνος. Note: Σήμερα όμως πάνω από το 50% των διαφόρων καρκινικών τύπων είναι θεραπεύσιμοι

ΕΦΗ ΜΙΧΟΠΟΥΛΟΥ. Αλληλεπιδράσεις γονιδίων Ι ασκήσεις

ΕΥΡΕΣΗ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ ΜΕ ΓΝΩΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΗΣ (ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ)

Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής στο φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

ΓΕΝΕΤΙΚΗ AAT TCG CGA TTCC

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

επιδερμίδα & ήλιος ΌΛΑ ΌΣΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΊΖΕΤΕ ΠΡΙΝ «ΕΚΤΕΘΕΊΤΕ» ΣΤΟΝ ΉΛΙΟ

«Ο Αϊούλαχλης και ο αετός»

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/01/2014

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. «Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν». Ιπποκράτης

ΛΥΚΕΙΟ.. ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015/2016

Α ομάδα. Β. Αντιγόνη Άννα Δ. Μαρία Μ. Μιχάλης Ν. Μαρία

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32)

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1.1 Η γαλακτοζαιμία στον άνθρωπο είναι ασθένεια που οφείλεται σε υποτελές γονίδιο και κληρονομείται με απλό Μεντελικό τρόπο.

ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

8 o ΓΕ.Λ. ΠΑΤΡΑΣ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ EΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΤΑΞΗ Α - ΤΜΗΜΑ 1 ΘΕΜΑ: Σταμπουλή Ιωάννα. Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός:

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5.1 ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5.2 ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5.3

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

«Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα»

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΤΟΧΗ ΚΙΝΗΤΟΥ Ή ΕΞΥΠΝΗΣ ΣΥΣΚΕΥΗΣ = ΔΟΛΙΕΥΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 Β ΦΑΣΗ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ. ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ: Προβλήματα Γενετικής Μενδελική κληρονομικότητα 1/6

«Πώς να ξέρει κανείς πού στέκει; Με αγγίζεις στο παρελθόν, σε νιώθω στο παρόν» Μυρσίνη-Νεφέλη Κ. Παπαδάκου «Νερό. Εγώ»

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

«Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα» Εργασία στο μάθημα της Βιολογίας ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ

Το κινητό τηλέφωνο εκπέμπει παλμική ασύρματη ακτινοβολία συχνότητας

Ο ρόλος της διατροφής στη διαμόρφωση μέγιστης οστικής μάζας

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ για το ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΤΑ ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ

ΌΡΑΣΗ. Εργασία Β Τετράμηνου Τεχνολογία Επικοινωνιών Μαρία Κόντη

1.5 Υπέρυθρη Ακτινοβολία

Η μαμά μου είναι όμορφη και έξυπνη. Το αγαπημένο της φαγητό είναι το παστίτσιο. Το αγαπημένο της χρώμα είναι κόκκινο. Το αγαπημένο της λουλούδι είναι

Ποιος είναι ο ρόλος των πρωτεϊνών στα κύτταρα και ποιες είναι οι δομικές τους μονάδες;

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΑ ΛΥΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΚΕΦ. 5ο

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 3.1 r/r III ΠΡΟΒΛΗΜΑ 3.2

Έννοιες Βιολογίας και Οικολογίας και η Διδακτική τους

ΗΛΙΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΣΥΝΗΘΕΙΑ

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Όνομα και Επώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Δημοτικό Σχολείο: Τάξη/Τμήμα:

Βιολογία Ο.Π. Θετικών Σπουδών Γ' Λυκείου

ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡ. : 19/05/2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ (120 ΛΕΠΤΑ) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:.. ΑΡ.: ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΑΘΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Μεταφορά Ενέργειας με Ακτινοβολία

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΛΥΣΗ ΚΕΦ. 5ο

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΤΕΤΑΡΤΗ 20 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Μη ιοντίζουσα ακτινοβολία και επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία

Οι μονογονιδιακοί χαρακτήρες στον άνθρωπο και ο τρόπος κληρονόμησης.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΑΙΜΟΜΙΚΤΙΚΕΣ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΙΣ

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΤΟΧΗ ΚΙΝΗΤΟΥ Ή ΕΞΥΠΝΗΣ ΣΥΣΚΕΥΗΣ = ΔΟΛΙΕΥΣΗ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5 ο Κεφ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ Σ ΑΓΑΠΑΩ

Α Π Α Ν Τ Η Σ Ε Ι Σ Θ Ε Μ Α Τ Ω Ν Π Α Ν Ε Λ Λ Α Δ Ι Κ Ω Ν Ε Ξ Ε Τ Α Σ Ε Ω Ν ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ. Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Ασκήσεις 5 ου Κεφαλαίου

Οι ενδείξεις ουλίτιδας περιλαµβάνουν :

Φέραμε στην τάξη τα αγαπημένα μας παιχνίδια και τα παρουσιάσαμε στους συμμαθητές μας

Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Αναρτήθηκε από τον/την Βασιλειάδη Γεώργιο Τετάρτη, 27 Μάρτιος :09 - Τελευταία Ενημέρωση Τετάρτη, 27 Μάρτιος :29

Αϊνστάιν. Η ζωή και το έργο του από τη γέννησή του έως το τέλος της ζωής του ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΒΑΚΑΛΗ-ΣΥΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ. Εικόνες: Νίκος Μαρουλάκης

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Θέματα Πανελλαδικών

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΙΤΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2009

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

Transcript:

29 Τα χρώματα του πεπρωμένου «Ο Schatz δεν είναι άσχημος», είπε με δυνατή φωνή ακριβώς πάνω απ το κεφάλι μου ο Επιθεωρητής Εκπαίδευσης του Γκρατς στον δάσκαλό μου, εννοώντας εμένα. «Όμως αυτό το ξανθό κεφάλι εκεί μπροστά σίγουρα είναι πολύ καλύτερο για την περίσταση». Προφανώς επειδή είχα καστανά μαλλιά δεν ήμουν αρκετά «άριος» για να απαγγείλω ποίημα τη μέρα του επίσημου εορτασμού των γενεθλίων του «Φύρερ» μας, του Αδόλφου Χίτλερ, παρ όλο που κι εκείνος ήταν σκουρoμάλλης. Από τότε έχουν περάσει πάνω από έξι δεκαετίες κι η φοβερή ντροπή που ένιωσα εκείνη τη μέρα ακούγοντας τα λόγια αυτά, έχει προ πολλού μετατραπεί σε θυμό. Έναν θυμό που δεν μ αφήνει να ξεχάσω πόσο βαθιές πληγές μπορεί να χαράξει μέσα μας η αυθαίρετη αξιολόγηση των σωματικών χαρακτηριστικών μας.

30 ΠΕΡΑ ΑΠ ΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ Εκείνο που χαράσσεται στη μνήμη μας βαθύτερα από κάθε άλλο όταν βλέπουμε για πρώτη φορά έναν φυσιολογικό άνθρωπο είναι το χρώμα του δέρματός του. Βέβαια, οι διάφορες ανθρώπινες ομάδες διακρίνονται μεταξύ τους κι από άλλα χαρακτηριστικά, όπως το αν αναδίδουν κάποιες οσμές, το αν μεταβολίζουν τη λακτόζη ή όχι, το αν είναι ανθεκτικές στην ελονοσία ή όχι. Ωστόσο, το χρώμα του δέρματος είναι που διακρίνεται από μακρυά και που σε αντίθεση με το ύψος και τη σωματική διάπλαση είναι συνήθως κοινό σε όλους τους κατοίκους μιας περιοχής. Επειδή το ίδιο χρώμα δέρματος γεννά υποσυνείδητα στους ανθρώπους την αίσθηση ότι ανήκουν στην ίδια ομάδα, το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό έχει προφανώς επηρεάσει την ιστορία της ανθρωπότητας πολύ περισσότερο απ ό,τι οι επιδημίες, οι θρησκείες και οι πόλεμοι. Το χρώμα του δέρματος αποτελεί εδώ και αιώνες την πηγή από την οποία αναβλύζουν τα δύσοσμα νερά του ρατσισμού και η οποία κατάφερε να παραπλανήσει ακόμα και μεγάλους διανοητές του Διαφωτισμού, παρασύροντάς τους σε βιαστικά και αβασάνιστα συμπεράσματα. Το χρώμα που έχει το δέρμα μας είναι το χρώμα του πεπρωμένου μας. Οφείλεται κατά κύριο λόγο στις μελανίνες, μια ομάδα συγγενικών μεταξύ τους χρωστικών ουσιών, που παράγονται από μια συγκεκριμένη κατηγορία κυττάρων του δέρματος και κατόπιν μεταφέρονται στα υπόλοιπα κύτταρα αυτού του ιστού, καθώς και στα μαλλιά μας. Και η ίριδα των ματιών περιέχει κύτταρα που παρά-

ΤΑ Χ ΡΩΜ ΑΤΑ ΤΟΥ Π ΕΠΡΩΜ Ε ΝΟΥ 31 γουν μελανίνη, την οποία όμως δεν μεταφέρουν σε άλλα κύτταρα, αλλά την κρατούν προς ίδια χρήση. Οι μελανίνες έχουν χρώμα κυρίως μαύρο, που φτάνει έως το καφέ, αλλά υπάρχουν κι ανοιχτόχρωμες μελανίνες, κόκκινες ή κίτρινες. Τα σκούρα μαλλιά περιέχουν μεγάλες ποσότητες καφέ ή μαύρης μελανίνης, τα ξανθά ελάχιστη ποσότητα καφέ μελανίνης, ενώ τα κόκκινα μαλλιά περιέχουν σχεδόν μόνον ανοιχτόχρωμη μελανίνη. Τα γκρίζα μαλλιά του κεφαλιού μου, λόγου χάρη, είναι ένα μείγμα από τρίχες που είτε έχουν ελάχιστη μαύρη μελανίνη είτε δεν έχουν καθόλου. Προσωπικά, θα προτιμούσα το καστανό χρώμα της νιότης μου, αν και σήμερα ο απόλυτα ευθυγραμμισμένος στην κομματική γραμμή Επιθεωρητής Εκπαίδευσης μάλλον θα έβλεπε επιτέλους σε μένα έναν σωστό Άριο. Τα ζώα χρησιμοποιούν το χρώμα του δέρματός τους σχεδόν αποκλειστικά για να μιμούνται το χρώμα του περιβάλλοντος και να προστατεύονται από τους εχθρούς τους ή για να προσελκύουν τον ερωτικό τους σύντροφο. Σε μας τους ανθρώπους, αντίθετα, το χρώμα παίζει ρόλο ασπίδας απέναντι στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία, αφού στη διάρκεια της εξέλιξης χάσαμε το μεγαλύτερο μέρος του τριχώματος που προστάτευε το σώμα μας. H υπεριώδης ακτινοβολία βλάπτει κυρίως το γενετικό υλικό, αλλά μπορεί να προκαλέσει επίσης εγκαύματα από τον ήλιο, αφυδάτωση, λοιμώξεις και μελανώματα, που είναι η πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος. Όσο εντονότερη είναι η ηλιακή ακτινοβολία σε μια περιοχή τόσο πιο

32 ΠΕΡΑ ΑΠ ΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ σκούρο είναι συνήθως το χρώμα του δέρματος των κατοίκων της. Το σκούρο δέρμα μπορεί να μην έχει πάνω από δύο με τρεις φορές περισσότερη σκούρα μελανίνη απ το ανοιχτό, αλλά είναι εκατό φορές λιγότερο ευαίσθητο στα εγκαύματα από τον ήλιο και σχεδόν πεντακόσιες φορές λιγότερο επιρρεπές στα μελανώματα. Δεν πρέπει να μας παραξενεύει, λοιπόν, το ότι ο καυτός ήλιος δεν επιτρέπει να χαθεί από τους κατοίκους πολλών περιοχών της Γης το γενετικό υλικό που καθορίζει το σκούρο δέρμα. Ωστόσο, όταν πριν από 25.000 με 50.000 χρόνια ομάδες Αφρικανών εποίκησαν τη βόρεια Ευρώπη, που έχει μικρή ηλιοφάνεια, το σκούρο δέρμα τους μετατράπηκε σε θανάσιμη απειλή: Εμπόδιζε, μπλοκάροντας το ηλιακό φως, την παραγωγή της ζωτικής για τον οργανισμό βιταμίνης D. Αποτέλεσμα ήταν να εμφανίζονται οστά εύθραυστα ή οστά με κύρτωση, αυξημένη στειρότητα και πολλαπλάσιες λοιμώξεις. Ευτυχώς όμως η φύση στάθηκε πολύ γρήγορα στο πλευρό των νέων εποίκων, αναστέλλοντας τη λειτουργία του γενετικού υλικού που ήταν υπεύθυνο για το σκούρο δέρμα και τα μαύρα μαλλιά. Έτσι μπόρεσε στη συνέχεια να πειραματιστεί με την ησυχία της, χωρίς να διακινδυνεύει τίποτα, και τέλος να μεγαλουργήσει δημιουργώντας ανθρώπους με ανοιχτόχρωμο ή κοκκινωπό δέρμα και ανθρώπους με σταχτιά, ξανθά, ανοιχτά καστανά ή κόκκινα μαλλιά. Το χρώμα που έχει το τρίχωμα ενός ποντικού καθορίζεται από τουλάχιστον 125 γονίδια. Πιθανότατα το ίδιο ισχύει και για τον άνθρωπο, αλλά μέχρι τώρα έχουμε κα-

ΤΑ Χ ΡΩΜ ΑΤΑ ΤΟΥ Π ΕΠΡΩΜ Ε ΝΟΥ 33 ταφέρει να ερευνήσουμε διεξοδικά τον τρόπο λειτουργίας ενός και μόνο γονιδίου που συνδέεται με το χρώμα. Είναι εκείνο που καθορίζει ποια μελανίνη θα επικρατήσει σε μας, η σκούρα ή η ανοιχτόχρωμη. Τα σωματικά κύτταρα περιέχουν δύο αντίγραφα αυτού του γονιδίου, ένα απ τη μητέρα και ένα απ τον πατέρα μας. Αν είναι και τα δύο φυσιολογικά, τότε παράγεται περισσότερη σκούρα μελανίνη, οπότε έχουμε σκούρο δέρμα, σκούρα μαλλιά και σκούρα μάτια. Αν είναι και τα δύο ελαττωματικά, τότε παράγεται σχεδόν αποκλειστικά ανοιχτόχρωμη μελανίνη, οπότε έχουμε ανοιχτόχρωμο δέρμα, ανοιχτόχρωμα μάτια και κόκκινα μαλλιά. Αν είναι ελαττωματικό ένα μόνο γονίδιο, τότε το χρώμα μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από άλλα συμπληρωματικά γονίδια, γι αυτό είναι πολύ δύσκολο να το προβλέψουμε. Ελαττωματικές παραλλαγές του «γονιδίου του χρώματος» εμφανίστηκαν περίπου την εποχή που έγινε η εποίκηση της βόρειας Ευρώπης. Σήμερα 8% των Βρετανών και σχεδόν το 13% των Σκωτσέζων έχουν κόκκινα μαλλιά. Άραγε, γιατί διαδόθηκε τόσο πολύ αυτός ο χρωματικός τύπος, ενώ δεν προσδίδει κανένα λειτουργικό πλεονέκτημα; Μήπως επειδή μας κάνει ίσως πιο ελκυστικούς στην εμφάνιση; Μήπως τελικά η ανοιχτόχρωμη μελανίνη αποτελεί για μας τους ανθρώπους ουσία απαραίτητη για την προσέλκυση ερωτικού συντρόφου; Δύσκολα μπορούμε να παραβλέψουμε το ότι οι ζωγράφοι της Αναγέννησης και της Προραφαηλικής σχολής δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση σε μοντέλα με κόκκινα μαλλιά. Ελαττωματικές μορφές του

34 ΠΕΡΑ ΑΠ ΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ «γονιδίου του χρώματος» έχουν εντοπιστεί και σε σκελετούς ανθρώπων του Νεάντερταλ, άρα μπορούμε να υποθέσουμε ότι τουλάχιστον μερικοί από τους εκπροσώπους αυτού του εξαφανισμένου είδους είχαν κόκκινα μαλλιά και ανοιχτόχρωμο δέρμα. Ίσως αυτό να εξηγεί και τη σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη ότι οι πρόγονοί μας, οι πρώτοι Homo sapiens, άφησαν απογόνους που προέρχονταν από τη διασταύρωσή τους με τους Νεάντερταλ. Ποιος μπορεί άλλωστε να μαντέψει τα δαιδαλώδη μονοπάτια του έρωτα; Η μελανίνη φαίνεται ότι κρύβει ακόμη πολλά μυστικά. Φέρ ειπείν, τι ζητά η σκούρα μελανίνη στον εγκέφαλό μας και στον χώρο του μέσου ωτός; Γιατί οι γάτες χωρίς μελανίνη και με γαλανά μάτια είναι συνήθως κουφές; Γιατί είναι δυσκολότερο να υποβληθούν σε νάρκωση οι κοκκινομάλλες γυναίκες από τις σκουρομάλλες και γιατί είναι πιο ευαίσθητες από εκείνες στον πόνο; Κατά πάσα πιθανότητα, είτε το «γονίδιο του χρώματος» είτε η σκούρα μελανίνη έχουν πρόσθετες λειτουργίες που τις αγνοούμε. Μία απ αυτές θα μπορούσε να συνδέεται με το ότι η σκούρα μελανίνη απορροφά τον ήχο άριστα, λειτουργώντας σαν ένα είδος σιγαστήρα, ή με το ότι προστατεύει δομικά στοιχεία του κυττάρου από την οξείδωση, ή και με το ότι εμποδίζει την είσοδο βακτηρίων στους κατώτερους ζωικούς οργανισμούς. Στον πυρηνικό σταθμό του Τσερνομπίλ, που δεν λειτουργεί πλέον αλλά εξακολουθεί να κρύβει μέσα του μεγάλες ποσότητες ραδιενέργειας, ευδοκιμεί ένας είδος μύ-

ΤΑ Χ ΡΩΜ ΑΤΑ ΤΟΥ Π ΕΠΡΩΜ Ε ΝΟΥ 35 κητα που περιέχει μελανίνη, ο οποίος υπό την επίδραση της ραδιενεργού ακτινοβολίας πολλαπλασιάζεται όχι με βραδύτερους αλλά με ταχύτερους ρυθμούς. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο συγκεκριμένος μύκητας μπορεί με τη σκούρα μελανίνη του να μετατρέπει τη ραδιενέργεια σε άλλη μορφή ενέρ γειας, χρήσιμη για τις βιολογικές λειτουργίες των κυττάρων του. Αν αυτή η υπόθεση τελικά επαληθευτεί, τότε σίγουρα η μελανίνη δεν θα είναι μόνο για μας τους ανθρώπους το χρώμα του πεπρωμένου.