ΓΕΝ/ΚΗ Δ/ΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Αθήνα,30 Οκτωβρίου 2008 Δ/ΝΣΗ ΤΟΜΕΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΘΕΜΑ: Συνοπτικός ενημερωτικός οδηγός σχετικά με προκηρύξεις διαγωνισμών Δημοσίων Συμβάσεων Υπηρεσιών Α. Θεσμικό πλαίσιο Ορισμοί: Η νομοθεσία που διέπει τους διαγωνισμούς και τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών είναι η ακόλουθη: ΠΔ 60/2007 (ΦΕΚ Α 64/16-3-07) << Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της οδηγίας 2004/18/ΕΚ περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών>>. ΠΔ 59/2007 (ΦΕΚ Α 63/16-3-07) << Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της οδηγίας 2004/17/ΕΚ- περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών>>. ΠΔ 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου» (ΦΕΚ 150 Α /10-7- 07). Ν. 2362/95 (ΦΕΚ Α 247), αρ. 83 «Περί Δημοσίου λογιστικού ελέγχου των δαπανών του Κράτους» N. 2522/97 (ΦΕΚ Α 178) <<Δικαστική προστασία σύμφωνα με την οδηγία 89/665 Ε.Ο.Κ.>>. Οι αναθέτουσες αρχές θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τους οικονομικούς φορείς ισότιμα και να εφαρμόζουν τις αρχές που διέπουν τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών. Οι αρχές αυτές ( άρθρο 3, Π.Δ. 60 ) είναι η αρχή του ανταγωνισμού, της ίσης μεταχείρισης, της διαφάνειας, της αναλογικότητας, της αμοιβαίας αναγνώρισης, της εμπιστευτικότητας. Δημόσια σύμβαση υπηρεσιών είναι η σύμβαση με αμοιβή που συνάπτεται μεταξύ ενός ή περισσοτέρων παρόχων υπηρεσιών και μιας συμβαλλόμενης αναθέτουσας αρχής και αφορά την παροχή υπηρεσιών που αναφέρονται στα παραρτήματα ΙΙΑ και ΙΙΒ του Π.Δ. 60/2007. Αναθέτουσες αρχές σύμφωνα με τη παράγραφο 9 του άρθρου 1 του Π.Δ. 60/2007 είναι το κράτος (Κεντρική Διοίκηση-Υπουργεία, Περιφέρειες), οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ Α, Β βαθμού) οι οργανισμοί δημοσίου δικαίου και οι ενώσεις μίας ή περισσότερων από αυτές τις αρχές ή ενός ή περισσότερων από αυτούς τους οργανισμούς δημοσίου δικαίου. 1
Β. Κατηγορίες Διαγωνισμών Ανάλογα με το προϋπολογιζόμενο ποσό διακρίνονται οι παρακάτω κατηγορίες διαγωνισμών : 1.Διεθνής διαγωνισμός για σύμβαση προϋπολογιζόμενης δαπάνης πάνω από 133.000 (χωρίς ΦΠΑ), για τις Κεντρικές Αναθέτουσες Αρχές, οι οποίες αναγράφονται στο Παράρτημα IV του ΠΔ 60/2007 (Α64) σελ. 1626, για τις κατηγορίες υπηρεσιών του παραρτήματος ΙΙΑ του Π.Δ. 60/2007, και για τις λοιπές αναθέτουσες αρχές για τις πιο πάνω αναφερόμενες κατηγορίες υπηρεσιών και για προϋπολογιζόμενη δαπάνη της σύμβασης άνω των 206.000. Για όλες τις Αναθέτουσες Αρχές για τις κατηγορίες υπηρεσιών του παραρτήματος ΙΙΒ του Π.Δ. 60/2007 τις υπηρεσίες της κατηγορίας 8 του παραρτήματος ΙΙΑ και τις υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών της κατηγορίας 5 του παραρτήματος ΙΙΑ με αριθμό αναφοράς CPC 7524, 7525 και 7526 ων οποίων το ύψος είναι άνω των 206.000. Τα ποσά των κατωτάτων ορίων των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών επανεξετάζονται από την Ευρωπαική Επιτροπή ανά διετία και αναθεωρούνται εάν χρειασθεί σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 77 παρ. 2 της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ. 2. Εθνικός διαγωνισμός για σύμβαση προϋπολογιζόμενης δαπάνης από 45.000 (με ΦΠΑ) μέχρι τα ποσά των κατωτάτων ορίων των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών (133.000 και 206.000 χωρίς ΦΠΑ) εφαρμόζεται αναλογικά το ΠΔ 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου» 3. Πρόχειρος διαγωνισμός για σύμβαση προϋπολογιζόμενης δαπάνης από 15.001 έως 45.000 (με ΦΠΑ), σύμφωνα με το Ν. 2362/95 (ΦΕΚ 247), αρ. 83 4. Απευθείας ανάθεση για σύμβαση προϋπολογιζόμενης δαπάνης μέχρι 15.000 (με ΦΠΑ), σύμφωνα με το Ν. 2362/95 (ΦΕΚ 247), άρθρο 83. Γ. Είδη Διαγωνισμών Διαδικασίες Ανάθεσης Τα είδη διαγωνισμών ανάλογα με την ακολουθούμενη διαδικασία είναι τα εξής: Ανοικτή διαδικασία Κλειστή διαδικασία Διαδικασία διαπραγμάτευσης με ή χωρίς δημοσίευση της προκήρυξης Ανταγωνιστικός διάλογος Συμφωνίες πλαίσια Δυναμικά συστήματα αγορών 2
Οι υποχρεώσεις και τα στάδια που πρέπει να ακολουθούν οι αναθέτουσες αρχές ανάλογα με την κατηγορία του διαγωνισμού και ειδικότερα στην περίπτωση της ανοικτής διαδικασίας, που είναι η συνηθέστερη, έχουν ως εξής: Γ1. Διεθνής Διαγωνισμός με ανοιχτή διαδικασία: 1. Συμπλήρωση προκαταρκτικής προκήρυξης ή προκήρυξης σύμβασης, σύμφωνα με τα τυποποιημένα έντυπα που διατίθενται στη ιστοσελίδα της ΕΕ (www.simap.europa.eu) 2. Αποστολή της προκαταρκτικής ή της κύριας προκήρυξης σύμβασης στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕΕΕ), σε μια επίσημη γλώσσα της ΕΕ (αρ. 30 Π.Δ 60/2007). 3. Δημοσίευση στον εγχώριο τύπο (3 εφημερίδες), τόσο σε πολιτικές όσο και σε οικονομικές εφημερίδες πανελλήνιας εμβέλειας την επομένη της αποστολής στην ΕΕΕΕ, 4. Οι ελάχιστες προθεσμίες παραλαβής των προσφορών περιγράφονται στο αρ. 32 του Π.Δ 60/2007, και είναι 52 ημέρες από την αποστολή της προκήρυξης διαγωνισμού στην ΕΕΕΕ. Αν η αναθέτουσα αρχή έχει δημοσιεύσει προκαταρκτική προκήρυξη, η ελάχιστη προθεσμία περιορίζεται σε 36 ημέρες, ενώ αν η προκήρυξη καταρτίζεται και αποστέλλεται με ηλεκτρονικά μέσα στην ΕΕΕΕ, όλες οι ανωτέρω προθεσμίες παραλαβής των προσφορών μπορούν να συντμηθούν κατά 7 ημέρες. Σε περίπτωση όπου η Αναθέτουσα Αρχή παρέχει με ηλεκτρονικό μέσο άμεση και πλήρη πρόσβαση στη προκήρυξη, στη συγγραφή υποχρεώσεων και στα λοιπά τεύχη του διαγωνισμού, οι παραπάνω προθεσμίες μπορούν να συντμηθούν επιπλέον κατά 5 ημέρες. 5. Οι προσφορές υποβάλλονται μέσα σε κλειστό φάκελο, ο οποίος θα είναι σφραγισμένος και θα φέρει την ένδειξη «ΠΡΟΣΦΟΡΑ». Τα δικαιολογητικά τα οποία εμπεριέχονται στον φάκελο «προσφορά» περιγράφονται στο άρθρο 12 του ΠΔ 118/2007. 6. Οι τεχνικές απαιτήσεις (τεχνικές προδιαγραφές) που προσδιορίζουν τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά μιας υπηρεσίας περιγράφονται στο άρθρο 53 του Π.Δ. 60/2007. 7. Για την αξιολόγηση των προσφορών, η αναθέτουσα αρχή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη το αρ. 51 του Π.Δ 60/2007. 8. Για τις Διοικητικές προσφυγές, ακολουθείται ο Ν. 2522/97 (ΦΕΚ Α 178). 9. Οι εγγυήσεις περιγράφονται στο αρ. 25 του ΠΔ 118/2007. 10. Κατακύρωση ή ανάθεση της υπηρεσίας και αποστολή σχετικής ανακοίνωσης με τα στοιχεία που περιγράφονται στο αρ.23 του ΠΔ 118/2007. 11. Οι αναθέτουσες αρχές ενημερώνουν το συντομότερο δυνατό τους υποψηφίους για τις αποφάσεις που ελήφθησαν και τους λόγους απόρριψής τους σύμφωνα με το αρ 35 ΠΔ 60/2007. 12. Σύναψη της σύμβασης σύμφωνα με το αρ. 24 του ΠΔ 118/2007. 13. Η συγκρότηση των συλλογικών οργάνων περιγράφεται στο αρ. 38 του ΠΔ 118/2207. 14. Τονίζεται ότι για συμβάσεις προϋπολογισθείσας δαπάνης άνω του 1.000.000 (εκτός ΦΠΑ), σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3310/2005, όπως 3
τροποποιημένος ισχύει, αποστέλλονται για προσυμβατικό έλεγχο στο ελεγκτικό συνέδριο : η απόφαση διενέργειας διαγωνισμού και συγκρότησης της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού και Αξιολόγησης των Προσφορών, η προκήρυξη, η απόφαση χρηματοδότησης, οι περιλήψεις ( δημοσιευμένες σε εφημερίδες και ΕυρωπαΪκή Επιτροπή), οι προσφορές, οι αποφάσεις εγκρίσεως των δικαιολογητικών, τεχνικών προσφορών και κατακύρωσης καθώς και το σχέδιο της σύμβασης. Επισημαίνεται ότι στις περιπτώσεις προκηρύξεων που αφορούν επικοινωνιακή στρατηγική αποστέλλεται επίσης η Απόφαση του Υπουργού, στον οποίο ανατίθενται εκάστοτε οι αρμοδιότητες του Υπουργού Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, για έγκριση της δράσης σύμφωνα με το ΠΔ 261/1997 (άρθρο 4, παρ. 3 ). Γ2. Εθνικός Διαγωνισμός με ανοικτή διαδικασία Για διαγωνισμούς ποσού κάτω από 133.000 και 206.000 χωρίς ΦΠΑ, ισχύουν όλα τα ανωτέρω βήματα με εξαίρεση: -Το βήμα 2 (δεν αποστέλλεται προκήρυξη στην ΕΕΕΕ) -Το βήμα 4 (προθεσμίες) για ανοικτό διαγωνισμό 30 ημέρες από τη δημοσίευση της προκήρυξης που μπορεί να περιοριστεί σε 15 ημέρες σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης (επαρκώς αιτιολογημένης). Για κλειστό διαγωνισμό 20 ημέρες από τη δημοσίευση της προκήρυξης που μπορεί να περιοριστεί σε 10 ημέρες σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης (επαρκώς αιτιολογημένης) -Τα πιστοποιητικά προσωπικής κατάστασης του υποψηφίου, έχουν αντικατασταθεί με απλή υπεύθυνη δήλωση. Μετά την αξιολόγηση των προσφορών, με βάση το αρ. 20 του ΠΔ 118/2007, ο προσφέρων, στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση, υποβάλλει τα εν λόγω πιστοποιητικά. -Στην περίπτωση των διοικητικών προσφυγών ισχύει το ΠΔ 118/2007. Γ3. Πρόχειρος Διαγωνισμός 1. Τήρηση του άρθρου 83 του Ν.2362/95 και συνοπτική διαδικασία του Π.Δ. 118 / 10.07.07 ( Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου) 2. Δημοσίευση, στην ιστοσελίδα της Αναθέτουσας Αρχής και στον εγχώριο τύπο ( αρκεί μία εφημερίδα ) 3. Επιβολή προθεσμιών - Η Αναθέτουσα Αρχή κρίνει το χρονικό διάστημα που απαιτείται προκειμένου οι εταιρείες να ανταποκριθούν, συνήθως δεν είναι λιγότερο των 10 ημερών. 4. Συγκρότηση τριμελών επιτροπών, οι οποίες συγκροτούνται από υπαλλήλους που υπηρετούν με οποιαδήποτε σχέση στην αναθέτουσα αρχή. Γ4. Απευθείας Ανάθεση : Απευθείας από την Αναθέτουσα Αρχή λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε επείγουσες ανάγκες της Δημόσιας Διοίκησης. 4
Δ. Καταγραφή σημείων που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής από τις Αναθέτουσες Αρχές. 1. Η εμπειρία ή η υποδομή που διαθέτουν οι υποψήφιοι / ο συντονιστής της ομάδας στην παροχή παρόμοιων υπηρεσιών, συνδέονται αποκλειστικά με την απόδειξη της τεχνικής ικανότητας των υποψηφίων κατά το στάδιο της ποιοτικής επιλογής και δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί στο στάδιο της ανάθεσης. Επομένως, τα κριτήρια τα οποία συνδέονται ουσιαστικά με την αξιολόγηση της τεχνικής και χρηματοοικονομικής ικανότητας και της επάρκειας των υποψηφίων για την εκτέλεση της συγκεκριμένης σύμβασης δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κριτήρια ανάθεσης αλλά μόνον ως κριτήρια ποιοτικής επιλογής των υποψηφίων. Αντίθετα η μεθοδολογία που θα ακολουθήσει ο ανάδοχος για την εκτέλεση της σύμβασης και οι μέθοδοι εγγύησης της ποιότητας των υπηρεσιών που θα παράσχει, είναι δυνατό να αποτελούν στοιχεία της τεχνικής προσφοράς και κριτήρια αξιολόγησης αυτής. 2. Η περιληπτική διακήρυξη του διαγωνισμού που δημοσιεύεται στον Ελληνικό τύπο δεν πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία διαφορετικά από αυτά που περιλαμβάνει η διακήρυξη που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. 3. Ελλείψει συγκεκριμένου και πλήρους εθνικού νομικού πλαισίου ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, επιτρέπεται η εφαρμογή διατάξεων άλλων νομοθετημάτων υπό τον όρο ότι απαριθμούνται ρητώς και επιπλέον διευκρινίζεται ότι εφαρμόζονται αναλογικά. 4. Όπου προβλέπονται προθεσμίες συμπεριλαμβανομένων των εγγυητικών επιστολών, οι οποίες δεν εξειδικεύουν τον όρο <<ημέρες>>, τότε αυτές θα πρέπει να νοούνται ως ημερολογιακές. 5. Όταν οι αναθέτουσες αρχές απαιτούν την προσκόμιση πιστοποιητικών από τους οικονομικούς φορείς, τα οποία βεβαιώνουν την τήρηση εκ μέρους του οικονομικού φορέα ορισμένων προτύπων εξασφάλισης της ποιότητας, θα πρέπει να αποδέχονται και άλλα αποδεικτικά στοιχεία για ισοδύναμα μέτρα εξασφάλισης της ποιότητας. Επομένως η προκήρυξη θα πρέπει να περιλαμβάνει τη φράση <<ή ισοδύναμο>>, και πρέπει να διευκρινισθεί ότι η κατοχή πιστοποιητικού διασφάλισης ποιότητας, δεν αποτελεί κριτήριο ανάθεσης σύμβασης αλλά κριτήριο ποιοτικής επιλογής το οποίο εξετάζεται στον έλεγχο της τεχνικής καταλληλότητας των υποψηφίων(άρθρο 47 του Π.Δ. 60/2007). 5