ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΙΑΤΗ DEPUTY MINISTER OF ENVIRONMENT ENERGY AND CLIMATE CHANGE, GREECE TO THE SECOND GREEK EU PRESIDENCY CONFERENCE «Europe and the Arab World: Strengthening political, business and investment ties» ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΜΑΪΟΥ 2014
ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΙΑΤΗ DEPUTY MINISTER OF ENVIRONMENT ENERGY AND CLIMATE CHANGE, GREECE TO THE SECOND GREEK EU PRESIDENCY CONFERENCE «Europe and the Arab World: Strengthening political, business and investment ties» ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΜΑΪΟΥ 2014 Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια κ. Andrews. Δεν ξέρω εάν θα ανταποκριθώ στις προσδοκίες, αυτό που ξέρω πάντως είναι ότι χαίρομαι πάρα πολύ που είμαι σήμερα μαζί σας σε ένα ενδιαφέρον συνέδριο, σε μία πολύ ενδιαφέρουσα συνάντηση ανάμεσα στην Ευρώπη και τον αραβικό κόσμο, ανάμεσα στην Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ελλάδα και τον αραβικό κόσμο. Και χαίρομαι ιδιαίτερα διότι θεωρώ πως το τελευταίο χρονικό διάστημα αποκτά ιδιαίτερη σημασία να ξαναδούμε τις διαχρονικές τις βαθιές τις πολύ στενές σχέσεις της Ευρώπης, κυρίως όμως της Ελλάδας, με τον αραβικό κόσμο. Σχέσεις οικονομικές, πολιτιστικές, πολιτικές, συναισθηματικές, σχέσεις που σε κάθε περίπτωση όταν ενισχυθούν μόνον θετικό μπορούν να φέρουν και προς τις δύο πλευρές. Έχει επίσης ιδιαίτερη σημασία να τονίσουμε πως σήμερα που είναι στην κορύφωση της διεθνούς επικαιρότητας η κρίση στην Ουκρανία, έχουμε έναν ακόμη λόγο ως Ευρωπαϊκή Ένωση να δούμε πως οι σχέσεις
ανάμεσα στην Ένωση και τον αραβικό κόσμο μπορούν να γίνουν ακόμη στενότερες. Και ασφαλώς μιλώντας σε μια χώρα που έζησε πολύ δύσκολες περιόδους τα τελευταία οκτώ χρόνια, έκανε μία απίστευτη, πρωτοφανή για τα παγκόσμια χρονικά δημοσιονομική προσαρμογή, να δούμε ακριβώς κατά πόσον η αιειφορία, η βιωσιμότητα, το περιβάλλον, η ενέργεια, μπορούν πραγματικά να συνιστούν ένα υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα στηθεί ένα νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας, ένα παραγωγικό μοντέλο που θα στηρίζεται στη βιωσιμότητα και την αειφορία. Επιτρέψτε μου επίσης να σας ενημερώσω ότι την επόμενη εβδομάδα θα έχουμε τη χαρά εδώ στην Αθήνα να έχουμε τρεις διεθνείς συναντήσεις, που επίσης σχετίζονται άμεσα με το εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα της σημερινής μας συνάντησης. Η πρώτη σύσκεψη-συνάντηση διεθνής θα είναι η Ευρωμεσογειακή Συνάντηση, όπου στην πραγματικότητα Ευρωπαίοι και χώρες του νότου της Μεσογείου θα συζητήσουμε τα ζητήματα της ποιότητας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Την αμέσως επόμενη μέρα θα λάβει χώρα εδώ στην Αθήνα το Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος, το άτυπο Συμβούλιο Υπουργών, που θα έχει ως κύριο θέμα τη θαλάσσια ανάπτυξη, τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο θα βρούμε νέες διόδους συνεργασίας και σύνθεσης μεταξύ μας, έτσι ώστε η Μεσόγειος που μας γέννησε, η Μεσόγειος που μας ενώνει, η Μεσόγειος αυτή να αποτελέσει κι έναν ακόμη κρίκο ενός άλλου μοντέλου ανάπτυξης, της «γαλάζιας ανάπτυξης, που μπορεί να δημιουργήσει έως και 8 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και στη συνέχεια, την επόμενη μέρα θα έχουμε το Άτυπο Συμβούλιο των 28 Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου το κύριο θέμα θα είναι η ενεργειακή ασφάλεια της Ένωσης, οι υποδομές έτσι όμως αυτές έχουν ενταχθεί στα προγράμματα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και βεβαίως ο ιδιαίτερος ρόλος που μπορεί να παίξει η Νοτιοανατολική Μεσόγειος στα ζητήματα της ενεργειακής ασφάλειας της Ένωσης. 2
Στο επίπεδο της Ελλάδας κινούμαστε παράλληλα και συντονισμένα σε τρεις κατευθύνσεις. Η πρώτη κατεύθυνση είναι να διασφαλίσουμε τη φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εν όψει της μεγάλης πρόκλησης του 2030, η κλιματική αλλαγή και η ενέργεια να συναποτελέσουν έναν βασικό μοχλό στήριξης της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και μείωσης του ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Όλα αυτά κρατώντας πάντα ως σημαία ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να συνεχίσει στα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής να είναι η πρωτοπόρος διεθνική οντότητα σε πλανητικό επίπεδο. Για να γίνει αυτό όμως χρειάζεται και μια μεγάλη μεταρρύθμιση στην αγορά ενέργειας στη χώρα μας και αυτό ήδη υλοποιούμε. Η δεύτερη κατεύθυνση στην οποία κινούμαστε είναι η δημιουργία το άνοιγμα μίας νέας αγοράς, μιας αγοράς που είναι ανύπαρκτη, ήταν μάλλον ανύπαρκτη μέχρι και τα προηγούμενα δύο χρόνια στην Ελλάδα, είναι η αγορά της έρευνας, της αξιοποίησης, της εκμετάλλευσης των εθνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Είναι μια αγορά η οποία ανοίγει τα φτερά της και τα πρώτα μηνύματα είναι εξαιρετικά θετικά. Η τρίτη κατεύθυνση στην οποία κινούμαστε ασφαλώς είναι η ευρύτερη γεωπολιτική και γεωοικονομική αναβάθμιση της Ελλάδας, μέσα από τη στήριξη όλων αυτών των υποδομών που θα βοηθήσουν για τη μεταφορά ενεργειακών πόρων από το σημείο αυτό της Μεσογείου προς τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης. Πολύ συνοπτικά έχουμε: Στα θέματα της κλιματικής αλλαγής: Η Ελλάδα στοχεύει 40% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, 30% εισαγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο, αύξηση κατά 30% της ενεργειακής εξοικονόμησης, 100% έξυπνους μετρητές στο ηλεκτρικό μας σύστημα, στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και 100% ηλεκτρική διασύνδεση των ελληνικών νησιών, όλων των ελληνικών νησιών με την ηπειρωτική χώρα. Επενδύουμε σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο. Μέχρι το 2020 3,1 δισεκατομμύρια ευρώ για να υλοποιήσουμε τους στόχους αυτούς και οι εκτιμήσεις είναι ότι θα δημιουργηθούν πάνω από 20 χιλιάδες νέες θέσεις 3
εργασίας. Τα 3,1 δις της ενέργειας, μαζί με τα 3,4 δις που θα επενδυθούν σε θέματα περιβάλλοντος, συνιστούν πια τη μεγάλη πρόκληση επενδυτική και από πλευράς απασχόλησης, έτσι ώστε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις των καιρών. Οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς είναι πάρα πολύ σημαντικές, ήδη έχουμε εξυγιάνει το λογαριασμό για να τρέχουν κανονικά οι πληρωμές στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η μεγαλύτερη ελληνική εταιρεία του τομέα της ενέργειας η ΔΕΗ βγήκε με ομολογιακό δάνειο και υπερκάλυψε κατά έξι φορές την ανάγκη που είχε. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας τροποποιεί μέχρι το φθινόπωρο τη χονδρική αγορά για να έχουμε φτηνή χονδρική ενέργεια. Και περνάμε στον δεύτερο μεγάλο άξονα, που είναι η δημιουργία αυτής της νέας αγοράς, της αγοράς υδρογονανθράκων: Νέο θεσμικό πλαίσιο, διαφανές, αποτελεσματικό, εξαιρετικά ελκυστικό στους επενδυτές. Ολοκλήρωση των πρώτων τριών διαγωνισμών open door, περιμένουμε από το Ελεγκτικό Συνέδριο, έχουμε παραδώσει τα σχέδια των συμβάσεων, περιμένουμε το πράσινο φως για να υπογράψουμε. Πριν λίγες μέρες μια μεγάλη ενεργειακή εταιρεία, η ιταλική NL, εκδήλωσε το ενδιαφέρον της, πρώτη φορά εκδηλώθηκε ενδιαφέρον τα τελευταία 15 χρόνια για χερσαίες περιοχές της χώρας κι έχει κατατεθεί ενδιαφέρον και για μία ακόμη χερσαία περιοχή στο βόρειο μέρος της χώρας, είμαστε λοιπόν σε μία πλήρη εξέλιξη να αξιοποιήσουμε και το χερσαίο κομμάτι της Ελλάδας για έρευνα υδρογονανθράκων. Μέσα στο καλοκαίρι, αρχές καλοκαιριού, θα βγούμε στο μεγάλο γύρο παραχωρήσεων σε όλο το Ιόνιο και νότια της Κρήτης, προκειμένου να διερευνήσουμε σχεδόν τη μισή θαλάσσια έκταση της χώρας, για να προχωρήσουμε στην αξιοποίηση των εθνικών κοιτασμάτων. Έχουμε θεσμοθετήσει ότι όλα τα μελλοντικά έσοδα από τους υδρογονάνθρακες θα συμπληρώσουν, θα δημιουργήσουν έναν εθνικό κουμπαρά, σύμφωνα με το πρότυπο της Νορβηγίας, το Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών, έτσι ώστε πράγματι τα έσοδα της προίκας που χάρισε η φύση στην πατρίδα μας, να πάνε στις επόμενες γενιές. Και τροποποιούμε επίσης σε πάρα πολλά προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα της 4
χώρας, τον τρόπο παροχής γνώσεων, διότι πια δημιουργείται μια νέα αγορά, με εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας για τους Έλληνες επιστήμονες, από τους Μηχανικούς πετρελαίου, μέχρι τους Οικονομολόγους και τους Νομικούς. Και ο τρίτος βασικός πυλώνας των δράσεών μας για αειφόρο ενέργεια σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές, είναι η γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας: Αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου από Κασπία προς Ευρώπη ΤΑΠ: Ήδη ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για το τμήμα του στην ελλαδική επικράτεια. Ολοκληρώθηκε η πώληση του 66% του φορέα μεταφοράς φυσικού αερίου, του διαχειριστή του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου, στην αζέρικη Σοκάρ και οι διαδικασίες αυτές ολοκληρώνονται με βάση και τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυξάνουμε κατά 75% την αποθηκευτική ικανότητα ενός εκ των επτά μόνον σημείων εισόδου LNG στην Ευρώπη, αυξάνουμε κατά 95 χιλιάδες κυβικά μέτρα την αποθηκευτική ικανότητα της Ρεβυθούσας, αναβαθμίζουμε τον γεωπολιτικό ρόλο αυτού του σημείου εισόδου LNG στην ευρωπαϊκή αγορά. Ξεπεράσαμε τις καθυστερήσεις του παρελθόντος στον διασυνδετήριο αγωγό φυσικού αερίου μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, τον IGB. Ήδη ολοκληρώθηκαν οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις, μέσα στο φθινόπωρο αναμένουμε να παρθεί η τελική επενδυτική απόφαση και μέσα στο 2016 σύμφωνα με τον προγραμματισμό μπορεί να ρέει φυσικό αέριο από Ελλάδα προς Βουλγαρία. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι η εταιρεία του αγωγού IGB έχει ήδη κάνει τις πρώτες συνεννοήσεις και συμφωνίες με το consortium του ΤΑΠ έτσι ώστε ο αγωγός αυτός να τροφοδοτείται και από το αέριο του αγωγού ΤΑΠ. Ξεκινώντας ο IGB μπορεί να έχει και μια δεύτερη πηγή τροφοδοσίας του, ένα FSRU, μια πλωτή μονάδα αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG που με ευθύνη της ΔΕΠΑ ήδη βρίσκεται σε εξαιρετικά ώριμο στάδιο, μία ανάλογη μονάδα έχει προγραμματιστεί, σχεδιάζεται να γίνει στην ευρύτερη περιοχή της Αλεξανδρούπολης και οι δύο μονάδες έχουν ενταχθεί στα έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, άρα στο χώρο της 5
Βόρειας Ελλάδας, στο μαλακό υπογάστριο των Ανατολικών Βαλκανίων δημιουργείται μία πολύ σημαντική νέα πηγή τροφοδοσίας με φυσικό αέριο των βορειότερων γειτόνων. Και κλείνει ο κύκλος αυτός με έναν νέο αγωγό, έναν αγωγό που έχει μια άλλη λογική, που τον έχουμε ονομάσει ΑΒC. Είναι ένας αγωγός που θα συνδέσει το Αιγαίο με τη Βαλτική και η βασική του φιλοσοφία είναι όχι να κατασκευάσει νέες υποδομές, νέα pipelines, η βασική του λογική είναι να δημιουργήσει αυτές τις ελλείπουσες συνδέσεις λίγων δεκάδων χιλιομέτρων ανάμεσα στα εθνικά δίκτυα 7 χωρών και με τον τρόπο αυτόν να δημιουργηθεί ένας νέος αγωγός μεταφοράς. Είναι ο αγωγός ο οποίος θα μεταφέρει φυσικό αέριο από Ελλάδα προς Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία και Πολωνία. Με όλα όσα σας προανέφερα, έστω και με μορφή τίτλων, θεωρώ πως η Ελλάδα στον τομέα της ενέργειας μπορεί κοιτώντας τον κάθε επενδυτή στα μάτια, να διεκδικήσει νέες επενδυτικές προοπτικές, νέες δυνατότητες, στην πραγματικότητα στενότερους δεσμούς ανάμεσα στον παγκόσμιο επενδυτικό κόσμο της ενέργειας γι αυτόν τον τόπο. Ευχαριστώ πολύ. 6