Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας Ηλίας Π. Καρυδογιάννης Αντιπρόεδρος & Δ/νων Σύμβουλος EGL Hellas SA Ημερίδα: ΤΕΕ, Πανεπιστήμιο Πατρών, Ελληνική Επιτροπή CIGRE Δίκτυα, Διασυνδέσεις & Προμήθεια Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ελλάδα 16 Φεβρουαρίου 2009 Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο Πανεπιστημίου Πατρών
Μετοχική Σύνθεση EGL Elektrizitäts-Gesellschaft Laufenburg AG Private Shareholders 12,6% AXPO Holding 87.4 % 1956 η EGL AG ιδρύθηκε από την Kraftwerk Laufenburg πρώην Electrowatt 1984 έναρξη εμπορικών δραστηριοτήτων στην ΝΑ Ευρώπη
Παρουσία EGL στην Ευρώπη EGL AG (Dietikon, Laufenburg) EGL Albania (Tirana) Deriwatt AG (Dietikon) EGL Bulgaria (Sofia) EGL Grid AG (Laufenburg) EGL Belgrade (Belgrade) EGL Sverige (Malmö) EGL Romania (Bucarest) EGL Deutschland (Leipzig) EGL Turkey (Istanbul) EGL Austria (Vienna) EGL Slovensko (Bratislava) EGL Nordic (Oslo) EGL Espaňa (Madrid) EGL Italia (Genoa, Milan, Rome) Árpád Energia (Budapest) EGL Polska (Warsaw) EGL Hellas (Athens) EGL Česká Republika (Prague)
Δραστηριότητες EGL στην ΝΑ Ευρώπη Πωλήσεις ηλεκτρισμού Προμήθεια ηλεκτρισμού Θυγατρικές Προμήθεια Ηλεκτρισμού Θυγατρικές Προμήθεια ΦΑ
EGL Hellas ΑΕ Εταιρεία Προμήθειας ΗΕ & ΦΑ Έτος ίδρυσης 2005 Άδεια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας 200 MW Δραστηριότητες Συμμετοχή στην αγορά χονδρεμπορίας ΗΕ Εισαγωγές / Εξαγωγές ΗΕ Πωλήσεις ΗΕ στη ΔΕΗ Παρακολούθηση λιανικής αγοράς ΗΕ (συμμετοχή όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν) Ανάπτυξη έργων παραγωγής ΗΕ με ΦΑ & ΑΠΕ
EGL Hellas Συνέργειες με τις θυγατρικές της EGL στην ΝΑ Ευρώπη EGL Romania EGL Albania EGL Bulgaria EGL Italia EGL Hellas
Περιορισμοί Διασυνοριακού Εμπορίου ΗΕ στην ΝΑΕ CZ PL DE SK UA AT MD IT SI HR BA HU AL RS FYROM RO BG Βουλγαρία & Ρουμανία: κύριες εξαγωγικές χώρες Σερβία: σημαντικότερη διαμετακομιστική χώρα Συνωστισμός διασυνδέσεων εμπόδιο στην ορθολογική & αποδοτική ροή φορτίου GR TR Εισαγωγή ΗΕ Εξαγωγή ΗΕ Συνωστισμός διασυνδέσεων Κύριες ροές φορτίου
Εταιρείες Προμήθειας στην Ελλάδα Εταιρείες με Άδεια Προμήθειας ΗΕ ΔΕΗ ΑΕ - ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΑΣ 11.500 MW 47 Εταιρείες με Άδεια Εμπορίας 6.903 MW Εταιρείες με έντονη δραστηριότητα 2008 & 2009 18.403 MW ΔΕΗ ΑΕ - ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΑΣ 11500 MW ATEL HELLAS ΑΕ 300 MW NECO SA 200 MW EFT HELLAS AE 150 MW EGL HELLAS AE 200 MW VERBUND ENERGA HELLAS AE 300 MW AGEAN ENERGY AE 100 MW Εταιρείες με περιορισμένη δραστηριότητα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ 200 MW ΗΡΩΝ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΕ 128 MW IBERDROLA GENERACION S.A.U. 300 MW EDF TRADING LIMITED (ΕDFT) 243 MW EZPADA S.R.O 200 MW DANSKE COMMODITIES A/S 100 MW
Λειτουργία Ημερήσια Αγοράς ΗΕ Ημερήσιος Ενεργειακός Προγραμματισμός Προηγούμενης Ημέρας Ημέρα Κατανομής Παραγωγοί Εισαγωγείς ΥΗΕ & ΑΠΕ ΔΕΣΜΗΕ Περιορισμοί Λειτουργίας Συστήματος ΟΤΣ P Ημερήσια Κατανομή Φορτίου Q Λαμβάνοντας Υπόψη: 1. Ωριαίες προσφορές Παραγωγών & Εισαγωγέων) 2. Τεχνικές / λειτουργικές παραμέτρους & διαθεσιμότητα Μονάδων Παραγωγής 3. Δηλώσεις φορτίου (προμηθευτών, εξαγωγέων, επιλεγόντων καταναλωτών & ΑΠΕ) 4. Περιορισμούς Συστήματος (Μεταφοράς, εφεδρειών, τεχνικών ελαχίστων, υποχρεωτικών νερών, φορτίο άντλησης) Κατανομής Φορτίου σε Πραγματικό Χρόνο Ex-post ΟΤΣ Προμηθευτές Εξαγωγείς Άντληση
Δομή Αγοράς Προμήθειας ΗΕ Χονδρεμπορική Αγορά ΗΕ Συμμετοχή στον ΗΕΠ Παραγωγή (ΔΕΗ, IPPs, ΑΠΕ, CHP) Εισαγωγές / εξαγωγές ΗΕ (ΔΕΗ, Ανεξάρτητοι) Αγορά Προμήθειας ΗΕ σε Καταναλωτές Παροχή από ΔΕΗ (ρυθμιζόμενα τιμολόγια) Παροχή Προμηθευτών σε Πελάτες Ενέργεια από Ημερήσια Αγορά Υπηρεσίες πρόσβασης στο δίκτυο από ΔΕΣΜΗΕ Τιμολόγηση βάσει διμερών συμφωνιών
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ Δεσπόζουσα Θέση της ΔΕΗ Στρεβλώσεις στον ΗΕΠ Περιορισμός Εξαγωγών από τον ΔΕΣΜΗΕ Ο ρόλος των Επικουρικών Υπηρεσιών Υψηλές Χρεώσεις Πρόσβασης στο Δίκτυο ΔΕΣΜΗΕ & ΔΕΗ : ρόλοι & σχέσεις Ο ρόλος της ΡΑΕ & του ΥΠΑΝ
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ Δεσπόζουσα Θέση της ΔΕΗ Κατέχει το σύνολο των χαμηλού κόστους μονάδων παραγωγής 4.800MW Λιγνιτικές 3.000MW ΥΗΕ Κατέχει το 100% του λιανεμπορίου Έλλειψη ενέργειας για να καλύψει το σύνολο των πελατών της Παραγωγή ΔΕΗ: 48 ΤWh (83,6%) Λιγνιτικές: 30 ΤWh (52,5%) ΥΗΕ: 3 ΤWh ( 5,2%) Παραγωγή από IPPs+Εισαγωγές+ΑΠΕ: 9 ΤWh (16,4% της Συνολικής ζήτησης)
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ Δεσπόζουσα Θέση της ΔΕΗ Χειραγωγεί του ΗΕΠ με στόχο την αγορά της ελλειμματικής ενέργειας κάτω του ευλόγου τιμήματος της αγοράς, μέσω: Προσφορών ενέργειας μονάδων στο ελάχιστο κόστος καυσίμου και όχι στο πραγματικό Μεταβλητό Κόστος Πραγματική απόδοση CO 2 Πραγματικό συντελεστή φορτίου μονάδος παραγωγής Καθημερινής δήλωσης στον ΗΕΠ το σύνολο των ΥΗΕ παρόλο που δεν είναι διαθέσιμα Ο ΔΕΣΜΗΕ αποδέχεται τη δήλωση Δεν εφαρμόζονται πρόστιμα Η ΡΑΕ, το Μάρτιο 2008, είχε προτείνει Μηχανισμό Μέγιστης Ημερήσιας Δήλωσης ΥΗΕ αλλά μετά αντιδράσεων ΔΕΗ η πρόταση αποσύρθηκε Κατάχρησης υποχρεωτικής λειτουργίας ΥΗΕ (υποχρεωτικά νερά) Δηλώνονται μεγαλύτερες ποσότητες από τις ανάγκες που προβλέπονται στο ΚΔΣ&ΣΗΕ (αρ. 29) Δηλώνονται όχι σύμφωνα με τις ανάγκες αλλά σύμφωνα με τη Καμπύλη φορτίου του Συστήματος
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ Στρεβλώσεις στον ΗΕΠ (Νέα Πλατφόρμα ΔΕΣΜΗΕ) Η Δήλωση των Τεχνικών Ελαχίστων των Μονάδων της ΔΕΗ δεν είναι σύμφωνα με τον ΚΔΣ&ΣΗΕ αρ. 275 (ΤΕ<60%) Απόκλιση:~900MW (π.χ. Λαύριο V δηλώνει 315MW αντί 220MW Τεχνικά Ελάχιστα συμμετέχουν στην επίλυση του ΗΕΠ και επηρεάζουν αρνητικά τον υπολογισμό της ΟΤΣ Πολλές ώρες η εκάστοτε Οριακή Μονάδα δεν ορίζει τιμή και εισπράττει προσφορά άλλου παραγωγού Η συμμετοχή των Εφεδρειών (Πρωτεύουσα, Δευτερεύουσα) στο αλγόριθμο επίλυσης του ΗΕΠ επηρεάζουν αρνητικά την ΟΤΣ (μέσω εικονικής χαμηλή τιμή λόγω έλλειψης πραγματικής αγοράς εφεδρειών) Η δυνατότητα της ΔΕΗ (βάσει του ΚΔΣ&ΣΗΕ) να προσφέρει το 30% της ισχύος των μονάδων κάτω του Μεταβλητού κόστους έχει ως αποτέλεσμα η ΟΤΣ πολλές ώρες της ημέρας να μην ορίζεται από την Οριακή Μονάδα Λόγω καθετοποιημένης δομής της ΔΕΗ, η επιχείρηση έχει πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία και προσφορές επίλυσης του ΗΕΠ
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ Τακτικές ΔΕΣΜΗΕ για Εισαγωγές & Εξαγωγές Εισαγωγές στο μέγιστο της Διαθεσιμότητας των Διασυνδέσεων Συμμετοχή των Εισαγωγών με τιμή μηδέν στον ΗΕΠ ανεξαρτήτως τιμής αγοράς Η τιμή αγοράς της ΔΕΗ + Κόστος Δικαιώματος συνήθως είναι μεγαλύτερη από τη ΟΤΣ π.χ. 1: Εισαγωγές της ΔΕΗ από Ιταλία κατά τη διάρκεια του Καλοκαιριού με 160 /MWh ενώ η ΟΤΣ < 100 /MWh π.χ. 2: Εισαγωγές της ΔΕΗ (2009) από Βουλγαρία με κόστος περί τα 80 /MWh με ΟΤΣ Ιανουαρίου: 61 /MWh & Φεβρουαρίου: 54 /MWh Ο ΔΕΣΜΗΕ απαγορεύει τις εξαγωγές σχεδόν για όλες τις ώρες υψηλού φορτίου του έτους εκτός των περιόδων που υπάρχει υπερχείλιση των ΥΗΕ Ο διοικητικός περιορισμός των Εξαγωγών επιφέρει στρεβλώσεις στον ΗΕΠ και στην ΟΤΣ
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ Ο Ρόλος των Επικουρικών Υπηρεσιών Πρωτεύουσα Εφεδρεία: H τιμή αμοιβής των ανεξάρτητων παραγωγών είναι περίπου στο μηδέν Δευτερεύουσα Εφεδρεία: H τιμή αμοιβής των ανεξάρτητων παραγωγών είναι περίπου στο μηδέν Τριτεύουσα Εφεδρεία (στρεφόμενη & μη στρεφόμενη): H βασικότερη εφεδρεία για την Ελληνική αγορά η οποία όμως δεν προβλέπεται να προσφέρεται με τιμή Παρέχεται Δωρεάν Ο ΔΕΣΜΗΕ την επικαλείται καθημερινά για να απαγορεύει τις Εξαγωγές και να χρησιμοποιεί, συνήθως, τους Ανεξάρτητους Παραγωγούς για την κάλυψη των αναγκών του Συστήματος χωρίς να τους αποζημιώνει
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ Υψηλές Χρεώσεις Πρόσβασης στο Δίκτυο Υψηλές χρεώσεις λόγω αποτίμησης παγίων Συστήματος Μεταφοράς και Δικτύου Διανομής με διψήφιο επιτόκιο απόδοσης ιδίων κεφαλαίων Χρέωση Πρόσβασης στο Σύστημα Μεταφοράς 2007 22.499,20 /MW-έτος 2006 20.335,10 /MW-έτος 2004 17.772.02 /MW-έτος 2002 17.278.00 /MW-έτος? Αποτίμηση Παγίων με επιτόκιο 6,8% ΡΑΕ 294/2007 Αύξηση χρέωσης κατά 30% με αποτίμηση παγίων χωρίς ουσιαστικές επενδύσεις & χαμηλότερο επιτόκιο Αποτίμηση Παγίων με επιτόκιο 13,8% (ΡΑΕ) Πρόταση ΔΕΗ 14,8%
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ Υψηλές Χρεώσεις Πρόσβασης στο Δίκτυο Στρεβλώσεις στην εμπορία = ανύπαρκτα περιθώρια κέρδους Καταναλωτής Μέσης Τάσης Εγκατεστημένη Ισχύς (KVA) 500 kva Συμφωνημένη Ισχύς 400 kw Συντελεστής Χρησιμοποίησης 50% Ενέργεια (Μήνα) 72.000 kwh Μέγιστη Ζήτηση Μήνα 200 kva ΧΜΖ 179 kw Cos φ 0,95 Μέση Μηνιαία Χρέωση ΔΕΗ Τιμολόγιο ΔΕΗ Β1 101,83 /MWh Τιμολόγιο ΔΕΗ Β2 104,93 /MWh Κόστος Παροχής από Ανεξάρτητο Προμηθευτή Μέση ΟΤΣ 70,00 /MWh Απώλειες Συστήματος Μεταφοράς 2,10 /MWh Απώλειες Δικτύου Διανομής ΜΤ 3,50 /MWh Τέλη Χρήσης Συστήματος ΥΤ 5,21 /MWh Τέλη Υπέρ Τρίτων 1,15 /MWh Τέλη Χρήσης Δικτύου ΜΤ 5,14 /MWh ΣΔΙ 7,70 /MWh Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας 4,00 /MWh Σύνολο Χρεώσεων Δικτύου 28,79 /MWh Συνολικό Κόστος Παροχής 98,79 /MWh Έκπτωση Προμηθευτή 10% Περιθώριο Κέρδους Τιμολόγιο ΔΕΗ Β1 Τιμολόγιο ΔΕΗ Β2-7,14 /MWh -4,36 /MWh
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ Υψηλές Χρεώσεις Πρόσβασης στο Δίκτυο 20 15 στρεβλώσεις στην αγορά + υψηλές χρώσεις = εμπορία χωρίς περιθώρια κέρδους Περιθώριο Κέρδους ( /MWh) 10 5 0-5 -10 Τιμολόγιο ΔΕΗ Β1 Τιμολόγιο ΔΕΗ Β2 50 55 60 65 70 75 80-15 -20 Μέση ΟΤΣ ( /MWh)
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ ΔΕΣΜΗΕ ΔΕΗ: ρόλοι & σχέσεις Μετοχική σύνθεση ΔΕΣΜΗΕ: 49% ΔΕΗ, 51% Δημόσιο Στο Νόμο 2773/1999 (αρ. 16) προβλεπόταν συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο και στο ΔΣ του ΔΕΣΜΗΕ και Ανεξάρτητων Παραγωγών Στο Νόμο 3426/2005 (αρ. 31) το αρ. 16 του 2773 καταργείται Μεγάλο μέρος των εργαζομένων του ΔΕΣΜΗΕ, συμπεριλαμβανομένου του συνόλου της Διοικήσεως, ανήκει στη ΔΕΗ και εργασιακά εκπροσωπούνται από την ΓΕΝΟΠ Ο ΔΕΣΜΗΕ εφαρμόζει μερικώς και επιλεκτικά την απόφαση 76/2007 της ΡΑΕ για θέματα δημοσιεύσεων στοιχείων του ΗΕΠ
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ ΔΕΣΜΗΕ ΔΕΗ: ρόλοι & σχέσεις Η έλλειψη διαχωρισμού Συστήματος Μεταφοράς από τη ΔΕΗ προκαλεί σοβαρές στρεβλώσεις στους ετήσιους, μηνιαίους και ημερήσιους πλειστηριασμούς για εισαγωγές & εξαγωγές (π.χ. ετήσιο δικαίωμα για εισαγωγές το 2009 15,24 /MWh) Βάσει του ισολογισμού του ΔΕΣΜΗΕ 2006, η ΔΕΗ ανταγωνίστηκε τους ανεξάρτητους προμηθευτές ΗΕ με περίπου μηδενικό κόστος δικαιώματος εισαγωγών και εξαγωγών Μέρισμα ΔΕΗ 49% = 5,06 εκατ. + χρεώσεις χρήσης Συστήματος Μεταφοράς
Ανασταλτικοί Παράγοντες Ανάπτυξης Τομέα Προμήθεια ΗΕ Ο Ρόλος της ΡΑΕ - ΥΠΑΝ ΡΑΕ είναι γνωμοδοτικό όργανο και δεν έχει καμιά εκτελεστική εξουσία Η ΡΑΕ και το ΥΠΑΝ πρέπει να εξετάσουν σε βάθος τις περιπτώσεις κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ Η Πολιτεία θα πρέπει να εξετάσει την απόσπαση του Συστήματος Μεταφοράς από τη ΔΕΗ, πλήρη ένταξη αυτού στον ΔΕΣΜΗΕ, αλλαγή μετοχικής σύνθεσης ΔΕΣΜΗΕ με το Κράτος να κατέχει το 100% των μετοχών
αντί συμπερασμάτων
αντί συμπερασμάτων Καθεστώς απορρύθμισης χαρακτηρίζει σήμερα την αγορά ενέργειας στη χώρα μας, που λειτουργεί υπό την ανοχή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Το «μάρμαρο» καλούνται να πληρώσουν πρώτα οι καταναλωτές, που δεν απολαμβάνουν, όπως θα έπρεπε, μειωμένα τιμολόγια ρεύματος, γιατί η ΔΕΗ επιδιώκει να διορθώσει τις ζημίες του παρελθόντος έτους, ενώ κινδυνεύουν με απαξίωση όχι μόνον οι υφιστάμενες ιδιωτικές επενδύσεις στην ηλεκτροπαραγωγή, αλλά και αυτές που είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή, και φτάνουν το 1,5-2 δισ.