«ΓΟΚ Πολεοδοµικές Εφαρµογές»

ΙΗΜΕΡΙ Α «ΓΟΚ Πολεοδοµικές Εφαρµογές» ΕΒΕΑ, 20-21 Μαΐου 2004 Εισήγηση: «Ασφάλιση Επαγγελµατικών Κινδύνων Γραφείων Μελετών & Κατασκευαστικών Επιχειρήσεων» Γιώργος ΚΟΥΤΙΝΑΣ Μηχανικός ΕΜΠ & ENSPM Σύµβουλος Ασφαλίσεων

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΚΙΝ ΥΝΩΝ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Αναγκαία η ορθολογική εφαρµογή του θεσµού στη Χώρα µας Από Γιώργο ΚOYΤΙΝΑ * Γενικά Kάθε επαγγελµατική δραστηριότητα είναι συνυφασµένη µε κινδύνους που σχετίζονται µε το τυχαίο και απρόβλεπτο γεγονός ή ακόµη µε το ανθρώπινο λάθος από αµέλεια ή παράλειψη (αστική, συµβατική επαγγελµατική ευθύνη). Ο σύγχρονος επαγγελµατίας Μελετητής ή Κατασκευαστής (Μηχανικός ή Επιχείρηση), για να αντιµετωπίσει τις ζηµιογόνες συνέπειες από την ενδεχόµενη επέλευση κινδύνου που θα µπορούσε να του δηµιουργήσει σοβαρό πρόβληµα, εφεύρε ή µάλλον προσάρµοσε ανάλογα το θεσµό της ασφάλισης. Η πλέον γόνιµη πρακτική λύση στην αποτελεσµατική αντιµετώπιση του προβλήµατος που συνδέεται µε επαγγελµατικούς - επιχειρηµατικούς κινδύνους βρίσκεται στην ασφάλιση, αφού µέσω αυτής το εκάστοτε οικονοµικό βάρος µετατίθεται σε οικονοµικά ισχυρότερους οργανισµούς που είναι οι Ασφαλιστικές και έµµεσα οι Αντασφαλιστικές Εταιρείες. Κατανοµή Κινδύνων τεχνικών έργων Αναφερόµενοι στο χώρο των Τεχνικών Έργων, βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει το σύστηµα της ασφάλισης είναι να υπάρχει σαφής και δίκαια κατανοµή των αντίστοιχων κινδύνων. Η κατανοµή των κινδύνων για ενδεχόµενες ζηµιές ή απώλειες, στα πλαίσια ή εξαιτίας του έργου, γίνεται µεταξύ των συµβαλλοµένων Φορέων στην αντίστοιχη Σύµβαση Μελέτης ή/και Κατασκευής, µεταξύ του Κυρίου του Έργου και του εκάστοτε Αναδόχου Μελετητή ή Κατασκευαστή του Έργου. Η κατανοµή των κινδύνων θα πρέπει να αναφέρεται ρητά ή να προκύπτει µε σαφήνεια στην αντίστοιχη Σύµβαση Μελέτης ή/και Κατασκευής. Τα βασικά κριτήρια µε τα οποία γίνεται η κατανοµή και αντίστοιχα η ανάληψη των κινδύνων, είναι τόσο η αστική εκ του νόµου ευθύνη όσο και η αντικειµενική δυνατότητα του κάθε συµβαλλόµενου να προλάβει ή να παρέµβει προκειµένου να ελαχιστοποιήσει ή να αντιµετωπίσει αποτελεσµατικά τον εκάστοτε κίνδυνο. Εκτός από τις φάσεις της Μελέτης και Κατασκευής, κίνδυνοι υπάρχουν και πρέπει να απασχολούν τους αρµόδιους Φορείς και κατά τη λειτουργία εκµετάλλευση του αποπερατωµένου έργου. Σηµειώνεται σχετικά πως οι ευθύνες των Φορέων υλοποίησής του (Μελετητές-Σύµβουλοι, Κατασκευαστές, Προµηθευτές) δεν παραγράφονται µε την παράδοση παραλαβή του έργου αλλά συνεχίζουν να βαραίνουν. Το όλο θέµα έχει Ιδιαίτερη σηµασία στην περίπτωση των ιδιωτικών οικοδοµικών έργων ή των αυτοχρηµατοδοτούµενων έργων υποδοµής. Κίνδυνοι Γραφείου / Εταιρείας Μελετών Παροχής Υπηρεσιών Συµβούλου Το αντικείµενο των Γραφείων αυτών είναι η εκπόνηση Μελετών ή/και η παροχή υπηρεσιών Συµβούλου Μηχανικού, πάνω σε θέµατα Επίβλεψης Κατασκευής - ιοίκησης έργου (PROJECT MANAGEMENT - CONSTRUCTION MANAGEMENT) ή ακόµη Έλεγχος - ιασφάλιση Ποιότητας (QUALITY ASSURANCE), Ασφάλειας (SAFETY CONTROL), Τεχνικού Ελέγχου Επιθεώρησης Κατασκευών (TECHNICAL CONTROL & SURVEYS). Σε τέτοιου είδους δραστηριότητες οι κίνδυνοι που υφίστανται σχετίζονται µε αξιώσεις εις βάρος του εκάστοτε Μελετητή ή Συµβούλου Μηχανικού στα πλαίσια κάποιας ζηµιάς-αστοχίας ή ακόµη και οικονοµικής απώλειας από την πλευρά του Εργοδότη, του Κατασκευαστή ή κάποιου Τρίτου, ο οποίος θα µπορεί να επικαλείται υπαιτιότητα του Μελετητή-Συµβούλου. Σύµφωνα µε τη διεθνή πρακτική, αξίωση αποζηµίωσης λόγω αµέλειας, λάθους ή παράλειψης του Μελετητή / Συµβούλου Μηχανικού µπορεί να εγερθεί από: 2

τον εκάστοτε Εργοδότη του οποιονδήποτε Τρίτο «ζηµιούµενο» από το Έργο µε το οποίο σχετίζεται ο Μηχανικός/ Σύµβουλος Μηχανικός τους Εργολάβους Κατασκευαστές, οι οποίοι στα πλαίσια κάποιας ζηµιάς ή / και τυχαίου γεγονότος µπορούν να επικαλεσθούν συνυπαιτιότητα κάποιου ή κάποιων εκ των Μελετητών του Έργου, ειδικά όταν δεν είναι καθόλου ή ελλιπώς ασφαλισµένοι την Ασφαλιστική Εταιρεία του Εργολάβου Κατασκευαστή ή Τρίτου (πολύ πιθανή περίπτωση), η οποία, κάνοντας χρήση του δικαιώµατος αναγωγής εφόσον αποζηµιώσει τον Ασφαλιζόµενό της, θα µπορεί να κινηθεί εις βάρος του φεροµένου ως υπαίτιου ή συνυπαίτιου Μελετητή / Σύµβουλου Μηχανικού. Ίσως στη χώρα µας να µην συνηθίζονται ακόµη τέτοιου είδους γεγονότα ή το σύστηµα να µπορεί προς το παρόν να τα παρακάµπτει µε διαφορετικούς τρόπους τις όποιες αναφυόµενες διαφορές. Οι σύγχρονες εξελίξεις όµως είναι τέτοιες που δεν θα πρέπει να µας αφήνουν αδρανείς και αδιάφορους. εν είναι τυχαίο το γεγονός πως δεν υπάρχει Ευρωπαίος Μελετητής / Σύµβουλος, που σαν Φυσικό Πρόσωπο ή σαν Εταιρεία να µη διαθέτει, σε µόνιµη βάση, επαρκή ασφάλιση της επαγγελµατικής του ευθύνης, όπως αυτή της κοινωνικής ασφάλισης (ΤΣΜΕ Ε) ή του αυτοκινήτου του. Κίνδυνοι Επιχειρήσεων Κατασκευής τεχνικών έργων Είναι γνωστό πως η υλοποίηση ενός έργου είναι διαδικασία «έντασης κινδύνου». Όλοι οι κίνδυνοι οι οποίοι είναι πιθανόν να έχουν άµεσες επιπτώσεις στη φυσική υπόσταση του έργου και για την αντιµετώπιση των οποίων ο Ανάδοχος του Έργου έχει καταρχήν την υποχρέωση αλλά και τη δυνατότητα λήψης προληπτικών µέτρων ασφαλείας, εφαρµογής συστήµατος διασφάλισης ποιότητας και αποκατάσταση των ενδεχοµένων ζηµιών, µοιραία βαρύνουν τον ίδιο τον Ανάδοχο. Κίνδυνοι οι οποίοι εντάσσονται στις παραπάνω αρχές, είναι κατά βάση οι αποδιδόµενοι σε Ανωτέρα Βία (όπως αυτή ορίζεται από τη σύγχρονη νοµολογία) Κακοτεχνία / Λανθασµένη Μελέτη / Ελαττωµατικό Υλικό ή Συνήθη / Τυχαία ζηµιογόνα γεγονότα Οι ζηµιές εξαιτίας των κινδύνων που µπορεί να προκληθούν κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου, βαραίνουν τον Ανάδοχο Κατασκευαστή και είναι: Υλικές ζηµιές στο ίδιο το έργο Υλικές ζηµιές σε προϋπάρχουσα Περιουσία Σωµατικές βλάβες ή θάνατος στο Εργατοτεχνικό Προσωπικό Υλικές ζηµιές στις Εγκαταστάσεις και στον Μηχανολογικό Εξοπλισµό Υλικές ζηµιές, σωµατικές βλάβες ή θάνατος σε Τρίτους εξ αιτίας του έργου Κατά την κατασκευή και εν µέρει κατά την περίοδο συντήρησής του έργου, ο Ανάδοχος φέρει κάθε ευθύνη για ζηµιές που επέρχονται στο έργο. Επίσης, ο Ανάδοχος φέρει έναντι του Κυρίου του Έργου την ευθύνη τόσο για τους Υπεργολάβους του όσο και για τους Συµβούλους Μελετητές που ο ίδιος χρησιµοποιεί. Για την πληρότητα του όλου θέµατος αναφέρεται ο κίνδυνος για εκδήλωση αστοχίας σε µια κατασκευή µετά την αποπεράτωσή της, εξαιτίας «κρυφού» ελαττώµατος µη αντιληπτού κατά την παράδοση- παραλαβή της. Είναι σαφές πως ο κίνδυνος αυτός βαραίνει τον Κατασκευαστή στην ευρύτερή του έννοια (Επιχείρηση, όχι απαραίτητα Εργολάβος-Κατασκευαστής). Η αντίστοιχη ευθύνη, µε χρόνο παραγραφής τη 10ετία, προβλέπεται και από τον Αστικό Κώδικα (άρθρο 693) ενώ κατά καιρούς υπενθυµίζεται από τον Εγκέλαδο, που κατά καιρούς «δηλώνει παρών» σε διάφορες περιοχές της Χώρας µας. Ασφάλιση Κινδύνων & Ευθυνών Τεχνικών Έργων Χωρίς να γίνεται ιδιαίτερη ανάλυση στο θέµα, οι ασφαλίσεις που κατά τη διεθνή πρακτική εφαρµόζονται στα διάφορα τεχνικά έργα (κτήρια ή έργα υποδοµής) παρουσιάζονται συνοπτικά στον παρακάτω Πίνακα. 3

Επαφίεται στην κρίση του κάθε Επαγγελµατία του χώρου των τεχνικών έργων ή των ασφαλίσεων ο σχετικός προβληµατισµός για την ισχύουσα κατάσταση και τις προοπτικές του όλου θέµατος στη Χώρα µας. Ωστόσο, όταν µιλάµε για κατασκευή κτιριακών έργων, κρίνεται σκόπιµο να επισηµανθεί η ανάγκη για σοβαρή διερεύνηση του θέµατος της «10ετούς ασφαλιστικής εγγύησης κτιριακών έργων», που πιστεύεται πως θα µπορούσε να υλοποιηθεί, σύµφωνα µε δοκιµασµένα ευρωπαϊκά πρότυπα και στη χώρα µας. Σε µια τέτοια προοπτική, θεωρείται βέβαιο πως θα έχει επιτελεσθεί ένα σηµαντικό βήµα προς την ικανοποίηση του κοινωνικού αιτήµατος για εγγυηµένες κατασκευές κτηρίων. Παράλληλα, ίσως το πλέον σηµαντικό στην όλη υπόθεση, θα εξασφαλισθούν οι αναγκαίες προϋποθέσεις για ουσιαστική προσέγγιση της ποιότητας και της ασφάλειας των κατασκευών, χάρη στο µηχανισµό «τεχνικού ελέγχου και επιθεώρησης των κατασκευών», που µοιραία θα ενεργοποιηθεί από τις ίδιες τις ασφαλιστικές εταιρείες. Οι τελευταίες µε δεδοµένο πως θα καλούνται να πληρώσουν το κόστος της πιθανής αστοχίας της κατασκευής, το οποίο θα µπορεί να ανέλθει µέχρι το ποσό καθαίρεσης και ανακατασκευής του κτηρίου, θα έχουν κάθε λόγο να µεριµνούν ώστε, ο αναγκαίος ελεγκτικός µηχανισµός πρόληψης των αστοχιών, να λειτουργεί ορθολογικά και γόνιµα. Το αποτέλεσµα θα είναι σίγουρα καλύτερο από τον όποιο θεσµό «Ορκωτών Μηχανικών», που σύµφωνα µε κάποια άλλη προσέγγιση, προτείνεται ως µέσο για τη διασφάλιση της «ασφάλειας και ποιότητας» των κτηρίων. Ποιος όµως θα µπορούσε να διασφαλίσει το αδιάβλητο και αδιάφθορο των Ορκωτών Μηχανικών, όταν αυτός που τους διορίζει δεν θα είναι υποχρεωµένος να υφίσταται τις συνέπειες από την έλλειψη της δέουσας επιµέλειας ή ακόµη από τα ενδεχόµενα ακούσια λάθη ή παραλείψεις τους; Πιστεύεται πως η εφαρµογή του θεσµού «ασφάλισης της 10ετούς εγγύησης», είναι καθαρά θέµα ωρίµανσης της ιδέας και πολιτικής επιλογής από την πλευρά της Πολιτείας ή συνειδητής επιχειρηµατικής απόφασης από τους ίδιους τους Φορείς Παραγωγής δοµικών έργων. Σε καµιά περίπτωση δεν θα µπορούσε να θεωρηθεί πως είναι θέµα κόστους όταν στη διαδικασία της αγοράς, η ασφαλιστική εγγύηση της Ποιότητας και της Ασφάλειας, θα αποτελεί το βασικό κριτήριο επαγγελµατισµού και επιχειρηµατικής δράσης. Εξάλλου, η διεθνής πρακτική αυτό αποδεικνύει. 4

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ ΚΙΝ ΥΝΩΝ & ΕΥΘΥΝΩΝ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Είδος Ασφάλισης Πεδίο Εφαρµογής Ασφαλιζόµενος Καλύψεις Ασφάλιση Μελέτης / Επαγγελµατική Ευθύνη Μελετητή Μηχανικών (PROFESSIONAL INDEMNITY) - Μελέτες - Υπηρεσίες Συµβούλου Μηχανικού - Μελετητές (*) - Σύµβουλοι Μηχανικοί (*) Κάθε απαίτηση αποζηµίωσης αναγόµενη στην κατά το Νόµο επαγγελµατική ευθύνη του Μελετητή Συµβούλου Μηχανικού (NEGLIGENCE, ERROR &/OR OMISSION) Ασφάλιση Κατασκευής "Κατά Παντός Κινδύνου" (CONTRACTOR'S ALL RISK) - Κτιριακά - Γενικά Έργα Υποδοµών - Κύριος του Έργου - Ανάδοχος(*) - Υλικές ζηµιές στο έργο από κάθε αιτία - Ζηµιές σε προϋπάρχουσα περιουσία ή προσωρινές εγκαταστάσεις - Ζηµιές στα Μηχανήµατα Έργου - Αστική Ευθύνη έναντι Τρίτων - Αστική Ευθύνη έναντι του εργατοτεχνικού προσωπικού (Αστική Ευθύνη Εργοδότου) Ασφάλιση Πολυετούς (10ετούς) εγγύησης της Κατασκευής (DECENNIAL LIABILITY) - Κτιριακά έργα - Γέφυρες - Κύριος του Έργου(*) - Ανάδοχος (*) Ουσιώδεις ζηµιές και αστοχίες (µερική / ολική / επικείµενη κατάρρευση), εµφανιζόµενες στη 10ετία µετά την περαίωση της κατασκευής του έργου και το καθιστούν ακατάλληλο για τον προορισµό του. (*) Υπόχρεος για την ασφάλιση Συµβαλλόµενος στην αντίστοιχη ασφαλιστική σύµβαση Ασφάλιση Κινδύνων & Ευθυνών Επενδύσεων REAL ESTATE Πρόκειται για σύνθετα οικοδοµικά συγκροτήµατα όπου οι αβεβαιότητες και το πλέγµα των ευθυνών δηµιουργούν ένα «εκρηκτικό» µίγµα, το οποίο µπορεί να απειλήσει τη βιωσιµότητα της επένδυσης. Η διεθνής εµπειρία όµως προσφέρει αξιόπιστες λύσεις για το δραστικό περιορισµό αυτών των αβεβαιοτήτων, κυρίως µέσα από την διάχυση και εκχώρηση των κινδύνων και των ευθυνών µέσω κατάλληλων Ασφαλιστηρίων Συµβολαίων από Ασφαλιστικές Εταιρείες που είναι σε θέση να καλύπτουν παρόµοιους κινδύνους (βλ. παρακάτω Πίνακα) «Κλειδί» στην επιτυχία ενός προγράµµατος Real Estate, είναι η διεξοδική διαχείριση και ασφάλιση κινδύνων (Insurance & Risk Management). εσπόζουσας σηµασίας είναι η Ασφάλιση Επαγγελµατικής Αστικής Ευθύνης (διεθνώς γνωστή ως PROFESSIONAL INDEMNITY INSURANCE ), η οποία αποτελεί το πλέον ουσιαστικό τεκµήριο αξιοπιστίας των παρεχόντων υπηρεσίες. Οι παρέχοντες υπηρεσίες κάθε είδους ( ικηγόροι, Συµβολαιογράφοι, Μελετητές, Οικονοµολόγοι, Ασφαλιστές κλπ) είναι υποχρεωµένοι να διαθέτουν, σε διαρκή ισχύ επαρκή ασφαλιστική κάλυψη υπέρ του Εργοδότη τους ή και αξιώσεων Τρίτων. 5

ΚΙΝ ΥΝΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ & ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΦΟΡΕΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΡΓΟΥ REAL ESTATE Αστοχίες / Γεγονότα Κίνδυνοι Υπεύθυνοι Ασφαλιστική κάλυψη Μη εξασφάλιση της «καθαρότητας» και της οικοδοµησιµότητας του οικοπέδου Κακή αποτύπωση των εξειδικευµένων συµφωνιών στα συµβόλαια Ακύρωση ή καθυστέρηση της Επένδυσης υσφήµηση Μειωµένη ποιότητα υπηρεσιών, ιενέξεις, καθυστερήσεις, - Σύµβουλοι Μηχανικοί - ικηγόροι - Συµβολαιογράφοι - ικηγόροι - Συµβολαιογράφοι Ασφάλιση Επαγγελµατικής Ευθύνης Ασφάλιση Επαγγελµατικής Ευθύνης Κακή Εκτίµηση των δεδοµένων της Επένδυσης (αστοχία στο master plan) Ζηµιογόνα Λάθη ή Παραλείψεις στις Μελέτες ή και στη ιοίκηση - Επίβλεψη του έργου (Project Construction Mnagement) - Αστοχίες κατά τη φάση της κατασκευής - Υλικές Ζηµιές ή/και Σωµατικές Βλάβες Τρίτων - Εργατικά Ατυχήµατα Έκτακτα ζηµιογόνα γεγονότα (Θεοµηνίες, τυχαία περιστατικά Πυρκαγιά, αστοχίες εξοπλισµού, πτωχεύσεις εταιριών κλπ) Μειωµένη απόδοση ή αποτυχία του έργου, Αδυναµία χρηµατοδότησης Μειωµένη ποιότητα, εµπορευσιµότητα, λειτουργικότητα, καθυστερήσεις Κόστος επανορθώσεωναποζηµιώσεων Πελατών και Τρίτων Μειωµένη ποιότητα, εµπορευσιµότητα, λειτουργικότητα. Κόστος επανορθώσεων / αποζηµιώσεων πελατών Καθυστερήσεις Αδυναµία αποζηµίωσης µέσω Ασφαλιστηρίου Καθυστερήσεις Απώλεια υλικών ή µηχανηµάτων Αποζηµιώσεις προσωπικού ή τρίτων υσφήµηση - Αρχιτέκτονες - Πολεοδόµοι - Οικονοµολόγοι κλπ - Μελετητές - Σύµβουλοι Μηχανικοί - Μελετητές - Σύµβουλοι - Επιβλέποντες - Κατασκευαστές - Ασφαλιστές - Επιβλέποντες - Κατασκευαστές Μελετητών Μελετητών Μελετητών - -Ασφάλιση Έργου «Κατά Παντός Κινδύνου» -Ασφάλιση Εργοδοτικής Ευθύνης -Ασφάλιση 10ετούς Εγγύησης Κατασκευής» Συµβούλου Ασφαλίσεων -Ασφάλιση Έργου «Κατά Παντός Κινδύνου» -Ασφάλιση Μηχανολογικού Εξοπλισµού Συµβούλου Ασφαλίσεων - Ζηµιές αστοχίες κατά τη φάση της παραγωγικής Λειτουργίας της Επένδυσης. - Υλικές Ζηµιές ή/και Σωµατικές Βλάβες Τρίτων - Εργατικά Ατυχήµατα Αποζηµιώσεις Καθυστέρηση Απόσβεσης Κακή λειτουργικότητα υσφήµηση - Φορέας Ανάπτυξης Ακινήτων - Μελετητές - Επιβλέποντες - Κατασκευαστές -Φορέας Εκµετάλλευσης Ακινήτων -Ασφάλιση 10ετούς Εγγύησης Κατασκευής» -Ασφάλιση Αποπερατωµένου Έργου -Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης έναντι Τρίτων (Public Liability) -Ασφάλιση Προσωπικού Συµβούλου Ασφαλίσεων 6

Η Ελληνική Πραγµατικότητα Σε µια σύγχρονη κοινωνία δικαίου υπάρχουν οι νόµοι του Κράτους και οι νόµοι της Αγοράς. Η Ασφάλιση εδώ και πολλά χρόνια έχει θεσπισθεί από τους νόµους της Αγοράς. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις όπου νόµοι ενός Κράτους επέβαλλαν την ασφάλιση. Όπου δε υπήρξαν τέτοιες περιπτώσεις αυτό ήταν για την θεσµοθέτηση συγκεκριµένων κανόνων για ειδικές ασφαλίσεις προκειµένου να διασφαλισθεί µε τον καλύτερο τρόπο το δηµόσιο συµφέρον και η προστασία του Χρήστη - Καταναλωτή (Γαλλία 1978, Νόµος Spinetta, Ιταλία 1994, Merloni, Ισπανία 1999). Στη χώρα µας, ειδικά στο χώρο των τεχνικών έργων, δυστυχώς οι κανόνες της Αγοράς δεν βοήθησαν στο να «ευδοκιµήσει» η Ασφάλιση. Ακόµη και σήµερα στην εποχή της ευρωπαϊκής νοµισµατικής και πολιτικής ένωσης, περιµένουµε το Κράτος να νοµοθετήσει για την εφαρµογή της Ασφάλισης στη Μελέτη και Κατασκευή των τεχνικών έργων. Εν τω µεταξύ οι εξελίξεις τρέχουν και τα έργα επίσης. Υπάρχουν κενά που ταλανίζουν το σύστηµα παραγωγής, Μελετών και Εργολαβιών εις βάρος της ποιότητας και υπέρ όσων έχουν συνηθίσει και επιµένουν να εκµεταλλεύονται τις αδυναµίες του. Χρειάζεται υπέρβαση και εξορθολογισµός. Οι ηµόσιοι Φορείς παραγωγής Έργων, τα Γραφεία Μελετών και οι Κατασκευαστικές Επιχειρήσεις θα πρέπει να ενστερνιστούν πραγµατικά τη χρησιµότητα της ασφάλισης και τον θετικό της ρόλο. Η µη ασφάλιση ή και η ελλιπής ασφάλιση είναι βέβαιο πως ναρκοθετεί την εξελικτική πορεία του εκάστοτε Γραφείου Μελετών ή της Κατασκευαστικής Επιχείρησης και υποθάλπει τη µη ποιότητα των έργων. Η εµµονή στην πρακτική για τη διευθέτηση των τυχόν ζηµιογόνων καταστάσεων αγνοώντας ή υποβαθµίζοντας το ρόλο της ασφάλισης δεν έχει βάσιµη προοπτική στα πιεστικά πλαίσια των σύγχρονων απαιτήσεων για την υλοποίηση των τεχνικών έργων. Η Πολιτεία χωρίς να µπαίνει στη λεπτοµέρεια, θα πρέπει να θέσει σύγχρονους κανόνες που η διεθνής πρακτική εφαρµόζει. Από την πλευρά της η Ασφαλιστική Αγορά, µε τη βοήθεια κάποιων, θα πρέπει να αναλάβει κάποτε τις αναγκαίες πρωτοβουλίες, και να αξιοποιήσει κατάλληλα την απαραίτητη ευρωπαϊκή τεχνογνωσία. Με δεδοµένη τη βούληση για Ασφάλιση, αυτό που στην πράξη εξασφαλίζει το απαραίτητο αίσθηµα ασφάλειας δεν είναι η επιµονή στο φθηνό ασφάλιστρο (πρακτική που συνήθως ακολουθείται), αλλά η αρτιότητα και πληρότητα της ασφάλισης. Το κόστος της είναι ούτως ή άλλως σχετικά χαµηλό. Αυτό που οπωσδήποτε θα πρέπει να ενδιαφέρει είναι η ποιότητα των ασφαλιστικών καλύψεων που να µην προσκρούουν σε περιοριστικούς όρους (ενίοτε καταχρηστικούς) µε το πρόσχηµα του φτηνού ασφαλίστρου. Η Κατασκευή ενός έργου είναι µία πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία «έντασης» Κεφαλαίου, Εργασίας, Μηχανικών Μέσων και Υλικών - Εξοπλισµού. Τυχόν αποζηµιώσεις για ζηµιογόνα γεγονότα στο κατασκευαζόµενο έργο ή για απαιτήσεις εξ αιτίας ζηµιών εις βάρος Τρίτων, θα πρέπει να διευθετούνται δίκαια και έγκαιρα, χωρίς µακροχρόνιες διεκδικήσεις ή «φθοροποιές» δικαστικές διενέξεις, που δυσφηµίζουν τον καταξιωµένο ρόλο του θεσµού της Ασφάλισης. Προς την κατεύθυνση αυτή, θα πρέπει να επιζητούνται και να αξιοποιούνται κατάλληλα οι υπηρεσίες των εξειδικευµένων Ασφαλίσεων (Πρακτόρων ή Μεσιτών Ασφαλίσεων). Οι τελευταίοι, θα πρέπει µε τη σειρά τους να εµβαθύνουν στον συγκεκριµένο τοµέα ασφαλίσεων και να προσφέρουν αξιόπιστες υπηρεσίες µε τη δέουσα πρόσθετη αξία, που να καταξιώνει τον υπεύθυνο ρόλο τους. Να προφέρουν στους ασφαλιζόµενους Πελάτες τους τις καλύψεις που πραγµατικά έχουν ανάγκη, εγγυηµένα και µε το βέλτιστο κόστος. Να είναι πάντα διαθέσιµοι και µε επιχειρήµατα ώστε να αντιµετωπίζονται άµεσα και δίκαια τα τυχόν προβλήµατα που ανακύπτουν κατά την εφαρµογή της ασφαλιστικής σύµβασης. Με συνεχές ενδιαφέρον και αξιοπιστία, τεκµηριωµένη µε επαρκή ασφάλιση της ιδίας Επαγγελµατικής Ευθύνης τους, θα πρέπει να καλλιεργούν τις απαραίτητες σχέσεις εµπιστοσύνης µεταξύ του εκάστοτε Ασφαλιζόµενου και της Ασφαλιστικής Εταιρείας. Οι εξελίξεις Είναι γεγονός πως η απελευθέρωση και παγκοσµιοποίηση των οικονοµιών έχει δροµολογήσει σειρά αλλαγών και ανακατατάξεων σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, που µοιραία αγγίζουν και επηρεάζουν, µε κάποια σχετική υστέρηση, τα δρώµενα και στη Χώρα µας. Οι τοµείς των Μελετών και Κατασκευών επηρεάζονται και ακολουθούν τις αντίστοιχες εξελίξεις. Είµαστε µια µικρή Χώρα µε λειτουργικές δοµές που σίγουρα χρειάζονται βελτίωση και εκσυγχρονισµό. Η µοναδική ευνοϊκή συγκυρία που βιώνουµε, όπου πληθώρα µικρών και µεγάλων έργων υποδοµής και ανάπτυξης 7

βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, αναπόφευκτα συνδέεται µε νέες απαιτήσεις οργάνωσης για µια πλέον αποδοτική και ασφαλή επιχειρηµατική δράση. Η Ασφάλιση είναι καταξιωµένος θεσµός πρόνοιας, µηχανισµός προστασίας όχι µόνο του εκάστοτε Κύριου ενός Έργου αλλά και των συντελεστών παραγωγής του (Μελετητές, Εργολάβοι Κατασκευαστές Υπεργολάβοι) καθώς και επιχειρηµατικό «εργαλείο» προόδου. Στη χώρα µας, δεν υπάρχουν ακόµη ούτε αναπτυγµένη ασφαλιστική συνείδηση αλλά ούτε και κάποιοι κανόνες θεσµοθετηµένοι από την Πολιτεία ή την ελεύθερη αγορά. Είναι πλέον καιρός να υπάρξουν οι αναγκαίες πρωτοβουλίες είτε από την ίδια την Πολιτεία ή ακόµη από τους ίδιους τους επαγγελµατικούς Φορείς, ώστε ο θεσµός της Ασφάλισης να αξιοποιηθεί όπως και στις άλλες προηγµένες χώρες. * Είναι Μηχανικός του ΕΜΠ µε µεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία. Έχει εργασθεί επί 11 χρόνια στη ΕΗ. Την τελευταία 10ετία, µετά από εξειδίκευση και εµπειρία σε διεθνή Ασφαλιστικό Όµιλο, δραστηριοποιείται στο χώρο των ασφαλίσεων, ως ανεξάρτητος Σύµβουλος BROKER Ασφαλίσεων. (www.gkoutinas.gr) 8