Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Αν. Καθηγητής Σταύρος Κάτσιος Αντιπρύτανης Οικονοµικού Προγραµµατισµού και Ανάπτυξης του Ιονίου Πανεπιστηµίου Όραµα Το Ιόνιο Πανεπιστήµιο µετά από σχεδόν τριάντα χρόνια λειτουργίας είναι ένα από τα νεότερα Ιδρύµατα της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης της Ελλάδος διαθέτοντας µοναδικά χαρακτηριστικά ικανά για να το καθιερώσουν ως ένα κέντρο πανεπιστηµιακής εκπαίδευσης και έρευνας στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου και της Αδριατικής. Το Ιόνιο Πανεπιστήµιο φιλοδοξειµ να εξελιχθειµ σε εµνα συµγχρονο και πρωτοποριακοµ πανεπιστηµµιο µε διεθνηµ αναγνωµριση, ικανοµ να προσφεµρει εκπαιµδευση και εµρευνα υψηλουµ επιπεµδου σε κλαµδους µε µεγαµλη κοινωνική, επιστηµονική και οικονοµικηµ υπεραξία και αποµδοση στην οικονοµία της περιφέρειας. Αποστολή Ακόµα και σε περιόδους γενικευµένης κρίσης το Ιόνιο Πανεπιστήµιο επιδιώκει µε στρατηγικό σχέδιο και συνέπεια την εκπλήρωση της αποστολής του να λειτουργήσει ως καταλύτης πνευµατικών, εκπαιδευτικών, ερευνητικών, κοινωνικών και οικονοµικών δράσεων στον δυτικό γεωγραφικό µέτωπο της χώρας. Συγκεκριµένα: Εκπαίδευση: Το Ιόνιο Πανεπιστηµµιο να εξελιχθειµ και να εδραιωθειµ ως υψηλής ποιότητας κεµντρο ανώτατης εκπαίδευσης στο χωµρο της Αδριατικής του Ιονίου και της ευρύτερης Μεσογειµου. Έρευνα: Το Ιόνιο Πανεπιστηµµιο να εξελιχθειµ και να εδραιωθειµ ως εµνα πρωτοποµρο και διεθνωµς αναγνωρισµεµνο πανεπιστηµιακοµ κεµντρο εµρευνας, αριστειµας και µαµθησης µε ενεργοµ και ουσιαστικηµ συµµετοχηµ στον ευρωπαι κοµ χωµρο εµρευνας. ιασυµνδεση µε τον παραγωγικοµ ιστοµ της περιφέρειας και της χωµρας: Το Ιόνιο Πανεπιστηµµιο στοχευµει να ανοιχτειµ προς τον παραγωγικοµ ιστοµ της

ευρύτερης περιφέρειας και να δηµιουργηµσει τους καταµλληλους µηχανισµουµς µιας αµφιµδροµης επικοινωνιµας και αλληλεπιµδρασης, που δυµναται να προωθηµσουν τη δηµιουργιµα νεµων ιδεωµν για την εµρευνα και να προαµγουν τις αυξανοµµενες ευκαιριµες για τη συνεργασιµα µε τους τελικουµς χρηµστες. Κοινωνικηµ Προσφοραµ: Το Ιόνιο Πανεπιστηµµιο, ως ανωµτατο εκπαιδευτικοµ ιµδρυµα διαδραµατιµζει καταλυτικοµ ροµλο στη συµγχρονη τοπική κοινωνιµα και καθιµσταται χωµρος διαλοµγου και παραγωγηµς τεκµηριωµεµνων προταµσεων για τα µεγαµλα πολιτικαµ, οικονοµικαµ, επιστηµονικαµ, πολιτιστικαµ και κοινωνικαµ προβληµµατα της εποχηµς. Το Ιόνιο Πανεπιστήµιο, όπως και όλα τα Ιδρύµατα της χώρας, βρίσκεται σε µια πολύ κρίσιµη, ρευστή και µεταβατική περίοδο, όπου πρέπει αφενός να επιβιώσει και, αφετέρου, διαχειριζόµενο χρηστά και αποτελεσµατικά την πενιχρή δηµόσια επιδότηση πολλαπλασιάζοντας τα έσοδα του και αξιοποιώντας το ακαδηµαϊκό και διοικητικό προσωπικό του να υιοθετήσει διαρθρωτικές αλλαγές που θα αναβαθµίσουν τις παρεχόµενες υπηρεσίες του και θα προβάλλουν το επιστηµονικό, ερευνητικό, εκπαιδευτικό και αναπτυξιακό του έργο, όχι µόνο σε περιφερειακό και εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό µια από τις προτεραιότητες του Πανεπιστηµίου µας είναι η σύνδεσή του µε την αγορά εργασίας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Η διεθνής εµπειρία έχει δείξει ότι τα πανεπιστήµια, µέσα από την εκπαιδευτική, οικονοµική, πολιτιστική και κοινωνική τους δράση µπορούν υπό προϋποθέσεις, να αποτελέσουν κύριες οικονοµικές, πολιτιστικές και χωρικές οντότητες στην αναπτυξιακή διαδικασία των Περιφερειών. Το Ιόνιο Πανεπιστήµιο, το Πανεπιστήµιο της περιφέρειάς µας, θεραπεύει πολυδιάστατα γνωστικά αντικείµενα αρκετά εκ των οποίων είναι στενά συνδεδεµένα µε την ιστορία, τον πολιτισµό και την ευρωπαϊκή προοπτική της Κέρκυρας. Εκτός από αυτό όµως η καλλιέργεια των επιστηµονικών πεδίων είναι δυνατό να συµβάλει στην αειφώρο ανάπτυξη της Περιφέρειας των Ιονίων Νήσων σε παράλληλα επίπεδα: Ιστορία, Μετάφραση και ιερµηνεία, Πολιτισµός και Τουρισµός, Τεχνολογία των

Πληροφοριών και της Επικοινωνίας, Τέχνες και Μουσική και ζητήµατα Εθνικής και ιεθνούς ιακυβέρνησης. Η διοίκηση του Ιονίου Πανεπιστηµίου αντιλαµβανόµενη ότι η σχέση Πανεπιστηµίου και Περιφερειακής και Τοπικής κοινωνίας είναι µια αµφίδροµη δυναµική σχέση, αναζητεί σε κάθε ευκαιρία την ενδυνάµωση των σχέσεων και τη συστηµατοποίηση της συνεργασίας του µε τις Τοπικές και Περιφερειακές αρχές και τους θεσµικούς πρωταγωνιστές της οικονοµικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής. Η συνεχώς αναπτυσσόµενη δυναµική του Ιονίου Πανεπιστηµίου, ούτως ώστε να µην αντιµετωπίζεται ως µια συµπληρωµατική λειτουργία - µια λειτουργία, δηλαδή, που χωροθετείται για να καλύψει τα κενά που δηµιουργούνται σε περιόδους περιορισµένης τουριστικής κίνησης. Το Ιόνιο Πανεπιστήµιο λειτουργώντας σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον, που υπερβαίνει τα εθνικά µας σύνορα, διεκδικεί χρηµατοδοτήσεις για δράσεις, οι οποίες είτε έχουν αµιγώς ερευνητικούς στόχους, είτε αξιώνουν την προώθηση της διακρατικής συνεργασίας του Ιδρύµατος, και κατ επέκταση της Περιφέρειας µας, σε οικονοµικό και κοινωνικό επίπεδο, µε τις γείτονες χώρες και τις χώρες της Αδριατικής, στο ευρύτερο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ανάπτυξη των Περιφερειών. Προγράµµατα Στην παρούσα προγραµµατική περίοδο υλοποιούνται στο Ιόνιο πανεπιστήµιο ιακρατικής συνεργασίας Ελλάδας Ιταλίας - Αλβανίας, σε θεµατολογίες που σχετίζονται άµεσα µε την οικονοµική δραστηριότητα της Περιφέρειας µας (Κερκυραϊκός ελαιώνας, µικροµεσαίες επιχειρήσεις κ.λπ.) και τον πολιτισµό των Ιονίων νήσων. Επίσης, έχουν εγκριθεί προς υλοποίηση, άλλα έργα διακρατικής συνεργασίας που στοχεύουν στην ανάπτυξη της γεωργικής οικονοµίας, όπως είναι η διάσωση και η προώθηση παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων, και στην παροχή ψηφιακών υπηρεσιών στην ευρύτερη Τουριστική Βιοµηχανία (µικροµεσαίες

επιχειρήσεις, τουριστικά καταλύµατα, resorts), όπως και προγράµµατα σε σχέση µε τη διαχείριση πολιτιστικής κληρονοµιάς και του περιβάλλοντος. Πολύ περισσότερο, ο διεθνής ρόλος του Ιονίου Πανεπιστηµίου πρέπει να ενισχυθεί µε την υποστήριξη απαραίτητου οριζόντιου προγράµµατος της επόµενης προγραµµατικής περιόδου 2014 2020, ώστε να διευρύνει την παρουσία του στην ευρύτερη περιοχή της Αδριατικής και να αναπτύξει διεπιστηµονικά, διαπανεπιστηµιακά µεταπτυχιακά προγράµµατα και διδακτορικές σπουδές, θερινά σχολεία και άλλες δραστηριότητες, που αποτελούν σηµαντικά εργαλεία της επιρροής και της εξωστρέφειας όχι µόνο του Ιονίου Πανεπιστηµίου, αλλά και της χώρας. Το Ιόνιο Πανεπιστήµιο, όπως και άλλα ελληνικά πανεπιστήµια, χαρακτηρίζεται από τη συλλογική αριστεία που δεν είναι "καινούργια" και δεν µπορεί να οικειοποιηθεί κανείς, απαιτείται όµως να την αναγνωρίσει και να την αξιοποιήσει η Πολιτεία στον αναπτυξιακό σχεδιασµό της χώρας. Είναι καθήκον µας να υπενθυµίσουµε ότι το ηµόσιο Πανεπιστήµιο παράγει πάνω από το 80% της έρευνας και της καινοτοµίας στη χώρα. Το γεγονός αυτό θεωρούµε ότι επιβάλλει τη συµµετοχή του πανεπιστηµίου στον στρατηγικό σχεδιασµό των θεµατικών προτεραιοτήτων της έρευνας ή στο σχεδιασµό της "έξυπνης εξειδίκευσης" των περιφερειών της χώρας (νέα προγραµµατική περίοδος 2014-2020). Για την αντιµετώπιση της νέας, όµως, προγραµµατικής περιόδου (Σύµφωνο Εταιρικής Σχέσης), πρέπει να αναπτυχθούν ενιαία, σταθερά και ευέλικτα διαχειριστικά εργαλεία, που θα διευκολύνουν την έγκαιρη και έγκυρη υλοποίησή των δράσεών της, ενώ ταυτόχρονα θα «προστατεύουν» το ανθρώπινο δυναµικό από την έκθεσή του σε διαχειριστικούς κινδύνους. Πέρα όµως των διακρατικών και των αµιγώς ερευνητικών έργων, στο Ιόνιο Πανεπιστήµιο λειτουργούν µεταπτυχιακά προγράµµατα σπουδών καθώς και εξειδικευµένα εργαστήρια τα οποία και αποτελούν εστίες πρωτογενούς και δευτερογενούς έρευνας καθώς και πόλος έλξης ερευνητών διεθνώς επιπέδου, συµβάλλοντας κατ αυτόν τον τρόπο στη διαµόρφωση ενός ολοκληρωµένου εκπαιδευτικού ερευνητικού δικτύου άµεσα διαθέσιµο στις ανάγκες της Περιφέρειας µας.

Η συνολική λοιπόν δυναµική του Ιονίου Πανεπιστηµίου µπορεί να συνεχίζει να αξιοποιείται προς το αναπτυξιακό όφελος της Περιφέρειας µέσω συγκεκριµένων λειτουργιών και αµφίδροµων διαδικασιών όπως στη Βελτίωση του στελεχιακού δυναµικού της Περιφέρειας είτε σε επίπεδο οργάνωσης της αυτοδιοίκησης και επιµόρφωση των στελεχών, είτε µε συµµετοχή στην ίδια την παραγωγική διαδικασία. Η παρακολούθηση των σύγχρονων τεχνολογικών και αναπτυξιακών τάσεων από την Ανώτατη Εκπαίδευση, βοηθά στη µεταφορά των νέων εµπειριών στην τοπική οικονοµία, δηµιουργώντας τις προϋποθέσεις για την εισαγωγή και υιοθέτηση τους από την παραγωγική δοµή. Ερευνητικά Ινστιτούτα Με γνώµονα την ανάγκη για ενίσχυση της έρευνας, της καινοτοµίας και της επιχειρηµατικότητας στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, το Ιόνιο Πανεπιστήµιο έχει σχεδιάσει µια σειρά από στρατηγικές δράσεις οι οποίες στοχεύουν στην ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Ένας βασικός πυλώνας των σχεδιαζόµενων δράσεων συµπεριλαµβάνει την ανάπτυξη και ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου της περιφέρειας µε στρατηγικό σχεδιασµό συγκεκριµένο και ορατό από όλους τους εµπλεκόµενους, µέσα από ανοικτές διαδικασίες και σύγχρονες τεχνολογίες. Σε αυτή την κατεύθυνση ο βασικός τρόπος ανάπτυξης µπορεί να υλοποιηθεί µέσα από την παροχή µοναδικών προϊόντων καινοτοµίας και έρευνας. Για αυτό τον λόγο είναι σηµαντικό να δραστηριοποιηθούν τα ερευνητικά εργαστήρια του Πανεπιστηµίου τα οποία συγκεντρώνουν ειδικούς σε τοµείς όπως η η τέχνη στις διάφορες µορφές της, το συνδυασµό µε την τεχνολογία, την ευχρηστία, την θεωρία και την παραγωγή περιεχοµένου πολυµέσων. Συγκεκριµένα, στο πλαίσιο της επικείµενης πρόσκλησης 30, και µε γνώµονα την ενίσχυση των ερευνητικών εργαστηρίων του Ιονίου Πανεπιστηµίου, υπάρχει η ωριµότητα αλλά και η ανάκη για τη δηµιουργία κέντρων αριστείας στην έρευνα και στην παραγωγή ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών. Η δηµιουργία των κατάλληλων υποδοµών µε την συνδροµή της περιφέρειας, και η αναζήτηση τρόπων χρηµατοδότησης µέσω ΠΕΠ, θα επιτρέψουν την υλοποίηση των στόχων του Ιονίου Πανεπηστηµίου αλλά και θα

ωφελήσουν σηµαντικά την ευρύτερη περιφέρεια των Ιονίων Νήσων. Για την επίτευξη των παραπάνω είναι αναγκαία µία επανεξέταση και άµεση βελτίωση των εργαλείων επικοινωνίας. Ενίσχυση των καινοτόµων δράσεων Τα ερευνητικά εργαστήρια που λειτουργούν στο Ιόνιο Πανεπιστήµιο, καθώς και τα υπό σύσταση εργαστήρια, αποτελούν θύλακες έρευνας και παραγωγής καινοτόµων δράσεων. Ενδεικτικά, µόνο: Το Εργαστήριο Γεωπολιτισµικών Αναλύσεων - Geolab του µοναδικού στην Ελλάδα Τµήµατος Ξένων Γλωσσών Μετάφρασης και ιερµηνείας που εξυπηρετεί εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες στα αντικείµενα των ιεθνών Σχέσεων, της Οικονοµικής Γεωγραφίας, της Γεωπολιτικής, της Πολιτικής Επιστήµης, του Συγκριτικού ικαίου, της ιπλωµατικής Ιστορίας, των ιεθνών Οικονοµικών Σχέσεων, των Ευρωπαϊκών Θεσµικών Οργάνων, των ιαπολιτισµικών Σπουδών και των Ξένων Γλωσσών, Χωρών και Πολιτισµών: Συνεργασίες σε προγράµµατα µεταπτυχιακών σπουδών σε θέµατα περιφερειακού ενδιαφέροντος όπως η κρουαζιέρα και η διαχείριση τουριστικών προορισµών Σε συνεργασία µε άλλους φορείς της Κέρκυρας, τη θεσµοθέτηση και τη λειτουργία εργαλείων υποστήριξης των εναλλακτικών µορφών του τουρισµού και της προστασίας του περιβάλλοντος. Μελέτη και αποτίµηση των διεθνών παραµέτρων της αναζήτησης και αξιοποίησης υδρογονανθράκων στην ευρύτερη περιοχή. Το Εργαστήριο «ιαδραστικών Τεχνών» του µοναδικού στον Ελλαδικό χώρο Τµήµατος Τεχνών Ηχου και Εικόνας, του Ιονίου Πανεπιστηµίου, θα δουλεύει πάνω στις παρακάτω πρωτοποριακές ιδέες:

ηµιουργία Studio Παραγωγής ιαδραστικών Προγραµµάτων Ήχου & Εικόνας η οποία επιτρέπει την δηµιουργία και ψηφιοποίηση έργων τέχνης Αρχείο Οπτικοακουστικών Ψηφιακών Έργων Τέχνης και Μνηµείων, καθώς και αρχείο Οπτικοακουστικής Τεχνολογίας ιαδικτυακό ιαδραστικό Σταθµό Μετάδοσης ( ιαδραστική Τηλεόραση) µε δυνατότητα εσωτερικών και εξωτερικών προγραµµάτων, καθώς και ανάδειξη των δραστηριοτήτων των Ιονίων Νήσων Τέλος ιδιαίτερα σηµαντικό είναι το έργο του υπό σύσταση «Εργαστηρίου Μουσειολογίας», καθώς και του υπό σύσταση «Εργαστήριου Βιοπληροφορικής και Ανθρώπινης Ηλεκτροφυσιολογίας», το οποίο ήδη χρηµατοδοτείται στις υποδοµές του από πρόγραµµα της περιφέρειας. Ενίσχυση της Τοπικής Παραγωγής και Επιχειρηµατικότητας Το Ιόνιο Πανεπιστήµιο έχει θέσει ως προτεραιότητα την ενίσχυση της Τοπικής παραγωγής και Επιχειρηµατικότητας, θέτοντας τους δυο αυτούς άξονες στον πυρήνα των υποβληθέντων προτάσεων τους προς χρηµατοδότηση από τα Ευρωπαϊκά ιαρθρωτικά Ταµεία (Προγράµµατα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας). Συµβολή στην Πολιτιστική και την Τουριστική Ανάπτυξη Προτεραιότητα του Ιονίου Πανεπιστηµίου αποτελεί επίσης η πολιτισµική ανάπτυξη της Περιφέρειας µας, είτε µε τη διοργάνωση εκδηλώσεων εστιαζόµενων στην ιστορία και τον πολιτισµό των Ιονίων νήσων, είτε µε τη διοργάνωση διεθνών εκδηλώσεων στις εγκαταστάσεις του ιδρύµατος µας, όπου έµµεσα συµβάλλουν στην Τουριστική ανάπτυξη και προβολή του νησιού της Κέρκυρας και της ευρύτερης περιοχής των Επτανήσων. Ολοκληρώνοντας τη σύντοµη παρέµβαση µου, θα ήθελα να επισηµάνω ότι Περιφερειακά Πανεπιστήµια και τοπικές κοινωνίες χρειάζονται το ένα το άλλο προκειµένου να πορευτούν στο µέλλον και να αναπτυχθούν επ ωφελεία των κοινωνιών τους. Η διαπίστωση της ανάγκης αυτής θα συµβάλει στη συγκρότηση ενός

αξιόπιστου δικτύου επικοινωνίας και πληροφόρησης του ακαδηµαϊκού και εξωακαδηµαϊκού χώρου και στην από κοινού εξεύρεση νέων εναλλακτικών πηγών χρηµατοδότησης που θα επιφέρουν την οικονοµική, και όχι µόνον, αυτάρκεια τους.