ΙΕΤΕΣ ΜΕΤΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΣΤΙΣ «ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΨΥΧΟΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 1 ου ΕΤΟΥΣ Οκτώβριο 2007 Ιούνιο 2008 10/10/2007 Συνάντηση γνωριµίας. Συµπλήρωση ερωτηµατολογίων στάσεων, πεποιθήσεων γύρω από την σεξουαλική λειτουργία. ηµιουργία µικρών οµάδων. 17/10/2007 ιαλέξεις Ψυχοκοινωνικά στοιχεία 16:00 17:05 Σεξουαλική συµπεριφορά ζώων 17:20 18:20 Εξέλιξη ανθρώπινης σεξουαλικότητας 18:40 19:45 Κοινωνικός προσδιορισµός του φύλου και της σεξουαλικότητας 24/10/2007 ιαλέξεις Ανατοµία Φυσιολογία σεξουαλικής λειτουργίας 16:00 17:05 Ανατοµικά στοιχεία. Φυσιολογία σεξουαλικής αντίδρασης 17:20-18:25 Νευροφυσιολογία σεξουαλικής αντίδρασης 18:40 19:45 Φυλετική διαφοροποίηση εγκεφάλου 31/10/2007 Workshop Ανατοµία και φυσιολογία της σεξουαλικής λειτουργίας στον άνθρωπο 16:00 19:00 Κατά οµάδες συζήτηση επί του θέµατος 19:00 20:00 Συζήτηση µε τον υπεύθυνο στα θέµατα που αναπτύχθηκαν 7/11/2007 Workshop Ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη: Σεξουαλική συµπεριφορά παιδικής και µεγάλης ηλικίας 16:00 19:00 Κατά οµάδες συζήτηση του θέµατος 19:00 20:00 Ανακοινώσεις αρχηγών οµάδων 14/11/2007 Workshop Σεξουαλικές δυσλειτουργίες 16:00 19:00 Κατά οµάδες συζήτηση του θέµατος 16:00 19:00 Ανακοινώσεις αρχηγών οµάδων 21/11/2007 ιαλέξεις Ενδοκρινολογία σεξουαλικής λειτουργίας 16:00 17:05 Αρχές φυσιολογίας υποθαλαµο-υποφυσι- γοναδικού άξονα - Ανδρογόνα - Οιστρογόνα - Επίδραση υπογοναδισµού στη σεξουαλικότητα 17:20 18:25 Λοιποί ενδοκρινικοί άξονες και σεξουαλική λειτουργία - Θυρεοειδής - Σακχαρώδης ιαβήτης - Μεταβολικό σύνδροµο - Αυξητικός άξονας - Επινεφρίδια 18:40-19:45 Θεραπεία υποκατάστασης στην τρίτη ηλικία και σεξουαλικότητα - Άνδρας - Γυναίκα

28/11/2007 ιαλέξεις ιαταραχή σεξουαλικής επιθυµίας - ιαταραχή σεξουαλικής αποστροφής 16:00 17:05 Κλινική εικόνα διαγνωστικά κριτήρια διαταραχής υποτονικής σεξουαλικής επιθυµίας. 17:20 18:25 Αιτιοπαθογένεια διαταραχής υποτονικής σεξουαλικής επιθυµίας 18:40-19:45 Κλινική εικόνα διαγνωστικά κριτήρια αιτιοπαθογένεια διαταραχής σεξουαλικής αποστροφής 5/12/2007 ιαλέξεις ιαταραχή της στύσης 16:00 17:05 Νευροβιολογία της στύσης 17:20 18:25 Κλινική εικόνα- διαγνωστικά κριτήρια διαταραχής της στύσης 18:40 19:45 Αιτιοπαθογένεια ψυχογενούς διαταραχής της στύσης 12/12/2007 ιαλέξεις Πρόωρη εκσπερµάτιση - ιαταραχή του οργασµού στον άνδρα 16:00 17:05 Φυσιολογία της εκπερµάτισης, επιπολασµός των διαταραχών εκσπερµάτισης 17:20 18:25 Κλινική εικόνα-διαγνωστικά κριτήρια-αιτιοποθογένεια της πρόωρης εκσπερµάτισης 18:40 19:45 Κλινική εικόνα-διαγνωστικά κριτήρια-αιτιοποθογένεια της καθυστερηµένης/απούσας εκσπερµάτισης. Κλινική εικόνα-διαγνωστικά κριτήρια-αιτιοποθογένεια άλλων διαταραχών εκσπερµάτισης/οργασµού. 19/12/2007 ιαλέξεις ιαταραχή σεξουαλικής διέγερσης στη γυναίκα. ιαταραχή του οργασµού στη γυναίκα 16:00 17:05 Κλινική εικόνα διαγνωστικά κριτήρια αιτιοπαθογένεια διαταραχής της σεξουαλικής διέγερσης στη γυναίκα 17:20 18:25 Κλινική εικόνα διαγνωστικά κριτήρια διαταραχής του οργασµού στη γυναίκα 18:40 19:45 Αιτιοπαθογένεια διαταραχής του οργασµού στη γυναίκα 9/1/2008 ιαλέξεις Κολεόσπασµος υσπαρεύνεια 16:00 17:05 Εισαγωγή στις διαταραχές σεξουαλικού πόνου στη γυναίκα. ιαφοροδιαγνωστικά θέµατα 17:20 18:25 Κλινική εικόνα διαγνωστικά κριτήρια αιτιοπαθογένεια του κολεόσπασµου 18:40 19:45 Κλινική εικόνα διαγνωστικά κριτήρια αιτιοπαθογένεια της δυσπαρεύνειας 16/1/2008 ιαλέξεις Αιτιοπαθογένεια οργανικών σεξουαλικών διαταραχών 16:00 17:05 Υπάρχουν πειστικά δεδοµένα ότι η στυτική διαταραχή αποτελεί ιατρική κατάσταση ή απλά είναι άποψη ζωής; 17:20 18:25 Οργανικά αίτια σεξουαλικών διαταραχών (Ι) 18:40 19:45 Οργανικά αίτια σεξουαλικών διαταραχών (ΙΙ) 23/1/2008 Workshop Βασικές έννοιες γύρω από την οµοφυλοφιλία 16:00-19:00 Συζήτηση σε µικρές οµάδες µε βάση το βιβλίο του ΠΟΥ, βινιέτες, βίντεο. 19:00-20:00 Ανακοινώσεις αρχηγών οµάδων. 30/1/2008 Workshop Προέλευση οµοφυλοφιλίας

16:00-19:00 Συζήτηση σε µικρές οµάδες µε βάση το βιβλίο του ΠΟΥ, βινιέτες, βίντεο 19:00-20:00 Ανακοινώσεις αρχηγών οµάδων. 6/2/2008 Workshop Οµοφυλοφιλία και ψυχοπαθολογία Θεραπευτικές προσεγγίσεις 16:00-19:00 Συζήτηση σε µικρές οµάδες µε βάση το βιβλίο του ΠΟΥ, βινιέτες, βίντεο. 19:00-20:00 Ανακοινώσεις αρχηγών οµάδων. 13/2/2008 ιαλέξεις Νεότερες απόψεις για την οµοφυλοφιλία 16:00 17:05 Ορολογία. Ορισµός. Επιδηµιολογικά δεδοµένα. 17:20-18:25 Στάδια ανάπτυξης οµοφυλοφιλικής ταυτότητας. 18:40-19:45 Θεωρίες προέλευσης οµοφυλοφιλίας. Μελέτες σε ζώα. 20/2/2008 ιαλέξεις ιαταραχές ανάπτυξης γονάδων 16:00 17:05 ιαταραχές ανάπτυξης των γονάδων 17:20-18:25 ιαταραχές Ταυτότητας φύλου παιδικής ηλικίας (Ι) 18:40-19:45 ιαταραχές Ταυτότητας φύλου παιδικής ηλικίας (ΙΙ) 27/2/2008 ιαλέξεις ιαταραχές ταυτότητας φύλου 16:00 17:05 ιαφυλική διαταραχή (τρανσεξουαλισµός) 17:20-18:25 Θεραπευτικές προσεγγίσεις (ψυχοθεραπευτικές χειρουργικές) (Ι) 18:40-19:45 Θεραπευτικές προσεγγίσεις (ψυχοθεραπευτικές χειρουργικές) (ΙΙ) 5/3/2008 ιαλέξεις Παραφιλικές συµπεριφορές 16:00 17:05 Κλινική περιγραφή παραφιλιών 17:20-18:25 Αίτια παραφιλιών 18:40-19:45 Σεξουαλική κακοποίηση. Επιπτώσεις σεξουαλικής βίας. Θεραπευτικές προσεγγίσεις. 12/3/2008 ιαλέξεις Μορφές Σεξουαλικής βίας (Μέρος Ι) 16:00 17:05 Συντροφική Βία: Κλινική περιγραφή, αίτια 17:20-18:25 Συντροφική Βία: Αντιµετώπιση, πρόληψη 18:40-19:45 Νοµοθεσία και σεξουαλική συµπεριφορά 19/3/2008 ιαλέξεις Μορφές Σεξουαλικής βίας (Μέρος ΙΙ) 16:00 17:05 Σεξουαλικότητα και ιαδίκτυο 17:20-18:25 Τράφικιγκ Παιδική Πορνεία 18:40-19:45 Ανίχνευση και Πρόληψη Παιδικής Σεξουαλικής Κακοποίησης 26/3/2008 ιαλέξεις Μεταβολές σεξουαλικής λειτουργίας µε το χρόνο (Παιδική εφηβική - ενήλικη και υπερήλικη ζωή) 16:00 17:05 Εφηβική σεξουαλικότητα 17:20-18:25 Φυσιολογικές µεταβολές των φάσεων της σεξουαλικής λειτουργίας µε την πάροδο της ηλικίας. υσλειτουργικές µεταβολές. 18:40-19:45 Υγεία Σεξουαλική υγεία 2/4/2008 ιαλέξεις Σεξουαλική αγωγή υγείας 16:00 17:05 Προαγωγή σεξουαλικής υγείας : α) στη κοινότητα, β) στα σχολεία

17:20-18:25 Αντισύλληψη, σεξουαλική λειτουργία και εγκυµοσύνη 18:40-19:45 Σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα 9/4/2008 Workshop υναµικά ζεύγους 16:00 17:45 υναµικά ζεύγους 18:15 20:00 Ο Κύκλος ζωής του ζεύγους 16/4/2008 Workshop Ψυχοθεραπεία ζεύγους 16:00 17:45 Βασικές αρχές ψυχοθεραπείας ζεύγους 18:15 20:00 Βασικές τεχνικές ψυχοθεραπείας ζεύγους 30/4/2008 ιαλέξεις Σεξουαλική λειτουργία και χρόνια νοσήµατα 16:00 17:05 Κακώσεις Νωτιαίου Μυελού 17:20-18:25 Ψυχικές παθήσεις και σεξουαλική λειτουργία 18:40 19:45 Επίδραση των ψυχοφαρµάκων στη σεξουαλική λειτουργία 7/5/2008 ιαλέξεις Καρδιαγγειακά και ουρολογικά νοσήµατα και σεξουαλική λειτουργία 16:00 17:05 Στυτική δυσλειτουργία και καρδιαγγειακό σύστηµα: µια στενή σχέση. 17:20-18:25 Ι. Φάρµακα του καρδιαγγειακού συστήµατος και στυτική δυσλειτουργία. ΙΙ. Φαρµακολογική θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας και καρδιαγγειακό σύστηµα 18:40 19:45 Ουρολογικά νοσήµατα και σεξουαλική λειτουργία 14/5/2008 ιαλέξεις Θεραπευτική προσέγγιση οργανικών σεξουαλικών διαταραχών 16:00 17:05 Αρχές θεραπευτικής προσέγγισης /αλγόρυθµοι 17:20-18:25 Φαρµακευτική αντιµετώπιση ( Ι ) 18:40 19:45 Μη φαρµακευτική / Χειρουργική αντιµετώπιση 21/5/2008 ιαλέξεις Θεραπευτική προσέγγιση ανά διαταραχή 16:00 17:05 Ψυχοσεξουαλικό ιστορικό. Εργαστηριακός έλεγχος - διαφορική διάγνωση 17:20-18:25 Θεραπεία Ψυχογενών διαταραχών Ι (Γενικές αρχές) 18:40 19:45 Θεραπεία Ψυχογενών διαταραχών ΙΙ (Γενικές αρχές) 28/5/2008 ιαλέξεις Θεραπεία διαταραχής υποτονικής σεξουαλικής επιθυµίας. Θεραπεία διαταραχής σεξουαλικής αποστροφής 16:00 17:05 Θεραπεία διαταραχής υποτονικής σεξουαλικής επιθυµίας ( Ι ) 17:20-18:25 Θεραπεία διαταραχής υποτονικής σεξουαλικής επιθυµίας ( ΙΙ ) 18:40 19:45 Θεραπεία διαταραχής σεξουαλικής αποστροφής 4/6/20080 ιαλέξεις Θεραπεία διαταραχής της στύσης 16:00 17:05 Θεραπεία διαταραχής της στύσης (Ι) 17:20-18:25 Θεραπεία διαταραχής της στύσης (ΙΙ) 18:40 19:45 Θεραπεία διαταραχής της στύσης (ΙΙΙ) 11/6/2008 ιαλέξεις Θεραπεία πρόωρης εκσπερµάτισης. Θεραπεία διαταραχής του οργασµού στον άνδρα. 16:00 17:05 Θεραπεία της πρόωρης εκσπερµάτισης 17:20-18:25 Θεραπεία της καθυστερηµένης/απούσας εκσπερµάτισης.

18:40-19:45 Θεραπεία άλλων διαταραχών εκσπερµάτισης/οργασµού 20:00-20:45 Εξαρτησιογόνες ουσίες και σεξουαλικότητα. 18/6/2008 ιαλέξεις Θεραπεία διαταραχής της σεξουαλικής διέγερσης στη γυναίκα. Θεραπεία διαταραχής του οργασµού στη γυναίκα. 16:00 17:05 Θεραπεία διαταραχής της σεξουαλικής διέγερσης στη γυναίκα 17:20-18:25 Θεραπεία διαταραχής του οργασµού στη γυναίκα (Ι) 18:40 19:45 Θεραπεία διαταραχής του οργασµού στη γυναίκα (ΙΙ) 25/6/2008 ιαλέξεις Θεραπεία κολεόσπασµου Θεραπεία δυσπαρεύνειας 16:00 17:05 Θεραπεία του κολεόσπασµου 17:20-18:25 Θεραπεία της δυσπαρεύνειας. 18:40 19:45 Θεραπεία σεξουαλικής δυσλειτουργίας που οφείλεται σε εξαρτησιογόνες ουσίες. 2/7/2008 Αξιολόγηση σεµιναρίου. Συµπλήρωση ερωτηµατολογίων αξιολόγησης. Προτάσεις για το µέλλον. Εορταστική εκδήλωση Το 2 ο έτος περιλαµβάνει: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2 ΟΥ ΕΤΟΥΣ Οκτώβριο 2008 Ιούνιο 2009 α) Παρακολούθηση πραγµατικών περιστατικών από τα Ειδικά Εξωτερικά Ιατρεία του Αιγινητείου υ Μονάδα Θεραπειών Συµπεριφοράς και Σεξουαλικών ιαταραχών (Υπεύθυνος Ν.Βαϊδάκης) και το Σισµανόγλειο (Υπεύθυνος Κ.Παπασταµάτης) για τους εκπαιδευόµενους στην Αθήνα, καθώς και του ΑΧΕΠΑ (Υπεύθυνος Λ.Αθανασιάδης) για τους εκπαιδευόµενους στη Θεσσαλονίκη. β) Συµµετοχή των εκπαιδευόµενων στις θεραπείες (ως συνθεραπευτές) γ) Εποπτεία για όλα τα περιστατικά δ) Συνεδρίες και συζητήσεις επί ειδικών θεµάτων που δεν αναπτύχθηκαν στο πρώτο έτος, όπως : σεξουαλική λειτουργία και - καρκίνος του προστάτη - γυναικολογικές παθήσεις (καρκίνος µαστού, υστερεκτοµή κλπ) - χρόνια ψυχιατρικά και παθολογικά περιστατικά - αναπηρίες παρορµητική καταναγκαστική σεξουαλική συµπεριφορά (sexual addiction) θέµατα ηθικής και δεοντολογίας και σχέση θεραπευόµενου θεραπευτή µεθοδολογία της σχετικής έρευνας κ.α. Για όλα τα θέµατα θα υπάρχουν εκτενείς αναφορές σε ιστορικά πραγµατικών περιστατικών και αντίστοιχα εκπαιδευτικά βοηθήµατα (π.χ. βίντεο, βινιέτες) Θα υπάρχει ευρεία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας µε ενεργητική συµµετοχή των εκπαιδευοµένων, δεδοµένου ότι θα αναλαµβάνουν οι εκπαιδευόµενοι την εκπόνηση σχετικών εργασιών. Εκπαιδευτές 1 ου έτους 1 Αδαµόπουλος ηµήτριος Ενδοκρινολόγος, Επικ. Καθηγ. Παν/µίου Αθηνών ιευθυντής Ενδοκρινολογικής Κλινικής Μαιευτήριο «Έλενα»

2 Αθανασιάδης Λουκάς Ψυχίατρος, Λέκτορας ΑΠΘ 3 Αλεβίζος Βασίλειος Αναπλ. Καθηγητής Ψυχιατρικής Παν/µίου Αθηνών Τµήµα ιασυνδετικής Ψυχιατρικής «Ερ.Ντυνάν» 4 Αναγνωστόπουλος ηµήτριος Ψυχίατρος-Παιδοψυχίατρος Επίκ. Καθηγητής Παν/µίου Αθηνών, Αιγινήτειο 5 Ασβέστης Χάρης Ουρολόγος-Ανδρολόγος 6 Βαϊδάκης Νίκος Ψυχίατρος, Αναπλ. Καθηγητής Παν/µίου Αθηνών, Αιγινήτειο 7 Βλαχόπουλος Χαράλαµπος Λέκτορας Καρδιολογίας Παν/µίου Αθηνών, A Καρδιολ.Κλινική, Ιπποκράτειο Νοσοκ. 8 Γιαννακόπουλος Κώστας Επικ. Καθηγητής Παν/µίου Αιγαίου, Τµήµα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας 9 Γιωτάκος Ορέστης Dr. Ψυχίατρος, 414 Στρατιωτικό Νοσ/µείο 10 ηµητρακόπουλος Χρίστος Ψυχολόγος, Τζάνειο Νοσ/µείο 11 ουζένης Αθανάσιος Λέκτορας Ψυχιατρικής Παν/µίου Αθηνών, ΑΤΤΙΚΟ 12 Ευθυµίου Κώστας Κλινικός Ψυχολόγος Ψυχοθεραπευτής 13 Καρανδρέας Νίκος Επικ. Καθηγητής Νευρολογίας Παν/µίου Αθηνών, Αιγινήτειο 14 Καφετζόπουλος Ευάγγελος Ψυχίατρος 15 Κούρτοβικ ηµοσθένης, Dr Ανθρωπολόγος, Συγγραφέας 16 Κωστακόπουλος Αθανάσιος Ουρολόγος Ανδρολόγος, Αναπλ. Καθηγ. Παν/µίου Αθηνών 17 Λιάππης Άγγελος Γυναικολόγος Ουρολόγος, Αναπλ. Καθηγητής Παν/µίου Αθηνών, Αρεταίειο Νοσοκ. 18 Μεταξωτού Αικατερίνη Καθηγήτρια Γενετικής Παν/µίου Αθηνών 19 Παναγιωτακοπούλου Μαρία Βιολόγος, Αναπλ. Καθηγήτρια Παν/µίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκ./ ΕΠΙΨΥ 20 Πανταζή Ζ Ψυχολόγος Θεραπεύτρια Οικογένειας 21 Παπασταµάτης Κώστας Ψυχίατρος, Aναπλ. ιευθ/ντής Ψυχιατρικής Κλινικής Σισµανόγλειο Νοσ/µείο 22 Περιµένης Πέτρος Ουρολόγος, Καθηγητής Παν/µίου Πατρών 23 Πετρουλάκη Κική

Ψυχολόγος PhD, Πάντειο Πανεπιστήµιο 24 Ποµίνη Βαλέρια Κλινική Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια, Αιγινήτειο 25 Σµυρνής Νίκος Λέκτορας Ψυχιατρικής Παν/µίου Αθηνών, Αιγινήτειο 26 Τοµαράς Βλάσης Αναπλ. Καθηγ. Ψυχιατρικής Παν/µίου Αθηνών /ντής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής, Παίδων «Αγ.Σοφία» 27 Τσιλιάκου Mαρία Εγκληµατολόγος, Πάντειο Πανεπιστήµιο 28 Χατζηµουρατίδης Κώστας Ουρολόγος, Λέκτορας Α.Π.Θ. 29 Χατζής Ιωάννης Οµότ. Καθηγ. ερµατολογίας Παν/µίου Ιωαννίνων 30 Χατζηχρίστου ηµήτριος Ουρολόγος Ανδρολόγος, Καθηγητής ΑΠΘ