ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΡΥΓΧΩΤΟΥ ΚΑΝΘΑΡΟΥ RHYNCHOFORUS FERRUGINEUS Ο ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΡΥΓΧΩΤΟΣ ΚΑΝΘΑΡΟΣ ( Red Palm Weevil ) πρόκειται για κολεόπτερο έντοµο της οικογένειας Curculionidae το οποίο προσβάλλει τα φοινικοειδή. O Rhynchoforus Ferrugineus προσβάλλει ορισµένα είδη φοινικοειδών µερικά από τα οποία είναι : Areca Catechu Arenga Pinnata Borassus Flabellifer Brachea Armata Butia Capitata Calamus Merillii Caryota Maxima Caryota Cumingii Chamaerops Humilis Cocos Nucifera Corypha Gebanga Corypha Elata Livistona Australis Livistona Decipiens Metroxylon Sagu Oreodoxa Regia Phoenix Canariensis Phoenix Dactulifera Phoenix Theophrasti Phoenix Sylvestris Sabal Ubraculifera Trachycarpus Fortunei Washingtonia spp. Elaeis Guineensis Στην Κύπρο η πλειοψηφία των φοινικοειδών τα οποία προσβάλλονται από το έντοµο ανήκουν στα είδη Phoenix Canariensis, Phoenix Dactulifera (που έχουν φτερωτά φύλλα) και Washingtonia spp. (που έχουν παλαµοσχιδή φύλλα). Phoenix Canariensis Phoenix Dactylifera
Μορφολογία εντόµου : Τα ακµαία / τέλεια ( αρσενικά και θηλυκά) έχουν ερυθρό καστανό χρώµα, µήκος 35 mm, πλάτος 12 mm και φέρουν µακρύ ευδιάκριτο ρύγχος. Τα αυγά έχουν λευκό κρεµ χρώµα και ωοειδές σχήµα, έχουν µήκος 2,6 mm και πλάτος 1,1 mm. Οι προνύµφες είναι ευκέφαλες, άποδες και µπορούν να φτάσουν σε µήκος τα 50 mm, πλάτος 20mm πριν το στάδιο της νύµφωσης. Κάθε προνύµφη δηµιουργεί νυµφική θήκη σε ωοειδές σχήµα χρησιµοποιώντας τις ίνες των φοινικοειδών στα οποία παρασιτεί. Το µέγεθος του νυµφικού θύλακα κυµαίνεται περίπου σε 60 mm µήκος και 30 mm πλάτος. Τα στάδια ανάπτυξης του Κόκκινου Ρυγχωτού Κάνθαρου ( αυγό, προνύµφη, νύµφη, ακµαίο ) εξελίσσονται στο εσωτερικό του φοίνικα. Το τέλειο έντοµο µπορεί να διανύσει απόσταση 1 km χωρίς διακοπή. Τα θηλυκά γεννούν περίπου 300 αυγά σε ξεχωριστές οπές ή πληγές του φοίνικα στην κορυφή (στεφάνη ), στη βάση των νεαρών φύλλων ή στον κορµό. Η εκκόλαψη των αυγών γίνεται σε διάστηµα 2-3 ηµερών. Οι προνύµφες εισχωρούν στο εσωτερικό του φοίνικα ανοίγοντας στοές. Το στάδιο της ανάπτυξης των προνύµφων διαρκεί 1-3 µήνες. Η διαδικασία της νύµφωσης γίνεται στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό του κορµού, µέσα στην νυµφική θήκη την οποία δηµιουργεί η προνύµφη από ξερές ίνες του φοίνικα και διαρκεί 14-21 ηµέρες όπου και εξέρχονται τα τέλεια έντοµα. Στον προσβεβληµένο φοίνικα δύναται να συνυπάρχουν όλα τα στάδια του βιολογικού κύκλου καθώς δηµιουργούνται επικαλυπτόµενες γενιές του εντόµου µέχρι την πλήρη καταστροφή του φοίνικα. Με την κατάρρευση του φοίνικα τα τέλεια έντοµα µεταναστεύουν σε νέα. Τέλειο Έντοµο Προνύµφη
Νυµφικός Θύλακας Τέλεια Έντοµα και Προνύµφες Συµπτωµατολογία : Χαρακτηριστικό µακροσκοπικό σύµπτωµα είναι η καταστροφή ξήρανση της νέας βλάστησης ( δηλαδή των κεντρικών φύλλων ) και η κάµψη των παλαιών φύλλων που δίνει στο φυτό την όψη ανοικτής οµπρέλας. Το έντοµο εφόσον εισβάλει στο εσωτερικό της φοινικιάς αναπτύσσει το βιολογικό του κύκλο µέχρι την ολοκληρωτική καταστροφή του φοίνικα. Με την καταστροφή του φοίνικα το έντοµο µετακινείται σε άλλη παρακείµενη φοινικιά. Εξαιτίας του γεγονότος αυτού ο εντοπισµός του στα αρχικά στάδια προσβολής είναι ιδιαίτερα δύσκολος. Οι έντονα προσβεβληµένοι φοίνικιες εµφανίζουν ολική απώλεια των φύλλων και σήψη του κορµού, µε συνέπεια την ξήρανση του φύτου. Αξίζει να σηµειωθεί ότι το ενήλικο έντοµο δεν πετάει πολύ µέσα στη συστάδα που βρίσκεται αλλά προς άλλες συστάδες όταν νεκρωθούν όλοι οι φοίνικιες της συστάδας του και δεν υπάρχει επάρκεια τροφής. Έντονα προσβεβληµένος φοίνικας
Μέτρα αντιµετώπισης για την παρεµπόδιση της εξάπλωσης του εντόµου στον ήµο Λακατάµιας : Ο Κόκκινος Ρυγχωτός Κάνθαρος έχει καταχωρηθεί από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα ως εχθρός καραντίνας. Στα κράτη τα οποία έχει εµφανιστεί προσβολή από το έντοµο απαιτείται να λαµβάνονται επίσηµα µέτρα πρόληψης και καταστολής της εξάπλωσης του σύµφωνα µε Κοινοτική Απόφαση. Ως εκ τούτου στα πλαίσια της γενικότερης προσπάθειας η οποία καταβάλλεται από τους ήµους και Κοινότητες της µείζονος Λευκωσίας για την συλλογική αντιµετώπιση του κινδύνου από την εξάπλωση του εντόµου, η Υπηρεσία Πρασίνου του ήµου Λακατάµιας έχει προβεί αµέσως στην καταγραφή των ειδών φοινικοειδών τα οποία υπάρχουν σε πάρκα, σε χώρους πρασίνου και πεζοδρόµια εντός της επικράτειας του ήµου. Ακολούθως διενεργεί συχνές και περιοδικές εφαρµογές φυτοφαρµάκων στα φοινικοειδή, για την πρόληψη εξάπλωσης του εντόµου στα δηµοτικά όρια της Λακατάµιας αλλά και για την αντιµετώπιση του, όπου καταγράφηκαν προσβολές. Κατά την εφαρµογή του φυτοφαρµάκου τοποθετείται σήµανση σε κάθε φυτό ότι έχει γίνει χρήση φυτοπροστατευτικού υλικού. Καλούνται οι δηµότες να είναι ιδιαίτερα προσεχτικοί µε τις σηµάνσεις και να αποφεύγουν να πλησιάζουν τα φοινικοειδή στα οποία έχει γίνει εφαρµογή. Όπως έχει γίνει αντιληπτό αρωγός στην προσπάθεια της Υπηρεσίας Πρασίνου είναι η συµβολή του δηµότη της Λακατάµιας. Απαιτείται να ευαισθητοποιηθεί στο θέµα της αντιµετώπισης του εν λόγω εντόµου, ιδιαίτερα οι δηµότες οι οποίοι έχουν σε ιδιόκτητους χώρους φοινικοειδή. Εάν αντιληφθούν ότι υπάρχει προσβολή από το έντοµο µε τα χαρακτηριστικά τα οποία έχουν αναφερθεί πιο πάνω καλούνται αµέσως να ειδοποιούν είτε την αρµόδια υπηρεσία του ήµου είτε το Τµήµα Γεωργίας για να λάβουν τα απαραίτητα µέτρα προς την αποτελεσµατική αντιµετώπιση του προβλήµατος. Το Τµήµα Γεωργίας το οποίο ευχαριστούµε για τις πληροφορίες σχετικά µε τον κάνθαρο, προτείνει τα εξής µέτρα παρεµπόδισης της µετακίνησης του εντόµου σε νέες περιοχές : Να αποφεύγεται η µετακίνηση φοινικιών από τις περιοχές που έχουν παρατηρηθεί προσβολές στις αµόλυντες περιοχές. Ο καθαρισµός των κεφαλών των φοινικοειδών να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήµατα ούτως ώστε να παρεµποδίζεται η αποσάθρωση των οργανικών υλικών στις µασχάλες των φύλλων του φυτού, όπου τα θηλυκά έντοµα προτείνουν να εναποθέσουν τα αυγά τους.
Το κλάδεµα να γίνεται από τα µέσα εκεµβρίου µέσα Φεβρουαρίου όπου µειώνεται η κινητικότητα του ενήλικου εντόµου και να γίνονται προληπτικές εφαρµογές φυτοπροστασίας. Όταν κόβονται πράσινα φύλλα απαιτείται η τοµή να γίνεται περίπου 120 cm µακριά από την βάση, ούτως ώστε να µην δηµιουργούνται πληγές τοµές κοντά στο στέλεχος του φυτού. Όταν παραµείνει µεγάλο στέλεχος φύλλων (περίπου 120 cm ) σε περίπτωση που θηλυκά έντοµα εναποθέσουν τα αυγά τους στην τοµή αυτή, οι προνύµφες που θα δηµιουργούν θα διεισδύσουν µόνο στο εσωτερικό του στελέχους, χωρίς να φτάσουν στον κορµό του φυτού.