«Ηλεκτρονικό Εμπόριο και Διασκέδαση»

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Θέμα πτυχιακής εργασίας: «Ηλεκτρονικό Εμπόριο και Διασκέδαση» Υπεύθυνοc Καθηγητής: Βαλσαμίδης Σταύρος Ον. Φοιτήτριας Κρυσταλλία Βασιλείου Α.Μ.: 9552 Καβάλα, Μάρτιος 2013

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ...1 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ...2 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ...3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ^ : ΤΟ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ...5 1.1 Η Ιστορία του Ίντερνετ...6 1.2 Οι Υπηρεσίες του Ίντερνετ...8 1.3 Τα θετικά της Χρήσης του Διαδικτύου...21 1.4 Τα Αρνητικά Χρήσης του Διαδικτύου...22 1.5 Το Φαινόμενο της Διαδικτυακής Εξάρτησης...25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ...28 2.1 Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο και οι Κατηγορίες του...29 2.2 Βασικές Αρχές του Ηλεκτρονικού Εμπορίου...29 2.3 Μέσα Υποστήριξης του Ηλεκτρονικού Εμπορίου...31 2.4 Κατηγορίες του Ηλεκτρονικού Εμπορίου...36 2.5 Πλεονεκτήματα από τη Χρήση Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Περιορισμοί...40 2.6 Οφέλη του Ηλεκτρονικού Εμπορίου...43 Παγκόσμια παρουσίαση \ Παγκόσμια επιλογή...44 Βελτιωμένη ανταγωνιστικότητα \ Ποιότητα στις υπηρεσίες...44 2.7 Επιδράσεις του Ηλεκτρονικού Εμπορίου...47 Κεφάλαιο 3o: Διασκέδαση με τη Χρήση του Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Διαδικτύου...50 3.1 Τι είναι τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια...50 3.2 Χαρακτηριστικά των Ηλεκτρονικών Παιχνιδιών...51

3.3 Κατηγορίες Ηλεκτρονικών Παιχνιδιών 52 3.4 Θετικά των Ηλεκτρονικών Παιχνιδιών...58 3.5 Επιδράσεις των ηλεκτρονικών παιχνιδιών στα παιδιά...59 3.6 Επιθετικότητα στα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια...61 3.7 Συμπτώματα πιθανής εξάρτησης...63 3.8 Γενικές κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος...63 3.9 Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια διεγείρουν τις νοητικές λειτουργίες των παιδιών... 64 Μέρος Β : ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ...67 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: ΠΛΑΙΣΙΟ ΈΡΕΥΝΑΣ...67 4.1 Σκοπός Έρευνας...67 4.2 Μεθοδολογία Έρευνας...68 4.2.1 Περιγραφή Ερωτηματολογίου...68 4.2.2 Τρόπος Επικοινωνίας...69 4.2.3 Δείγμα Έρευνας...69 4.2.4 Χρονική Διάρκεια Έρευνας...69 4.3 Αποτελέσματα Έρευνας...69 4.3.1 Περιγραφική Στατιστική- Αποτελέσματα Έρευνας...82 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΕΠΙΛΟΓΟΣ...89 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΈΡΕΥΝΑΣ...91 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 98

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα πρώτα από όλα να εκφράσω τις βαθιές μου ευχαριστίες στον κ. Βαλσαμίδη Σταύρο για τις παρατηρήσεις του και για όλη την βοήθεια του στη διεκπεραίωση αυτής της εργασίας. Ύστερα θα ήθελα να εκφράσω τη βαθιά μου αγάπη και τις ταπεινές ευχαριστίες στους γονείς μου. Επειδή ότι έχω, ότι είμαι και ότι έχω καταφέρει μέχρι τώρα στη ζωή μου το οφείλω κατά ένα μεγάλο ποσοστό. Ήταν πάντοτε δίπλα μου, στυλοβάτες και υποστηρικτές σε όλα τα βήματα της προσωπικής και ακαδημαϊκής ζωής μου και τους διαβεβαιώνω ότι δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Και τέλος, ζητάω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους καθηγητές του Τ.Ε.Ι. (ανεξαιρέτως) για τις πολύτιμες γνώσεις που έλαβα από αυτούς καθ όλη τη διάρκεια των σπουδών μου. Με εκτίμηση Βασιλείου Κρυσταλλία 1

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Κατάλογος πινάκων θεωρητικής έρευνας Πίνακας 1: Φύλο...70 Πίνακας 2: Ηλικία...70 Πίνακας 3: Οικογενειακή κατάσταση...70 Πίνακας 4: ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΟΡΦΩΣΗΣ...71 Πίνακας 5: Έχετε παρακολουθήσει μεταπτυχιακές σπουδές;...71 Πίνακας 6: Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας οδήγησαν να προχωρήσετε σε μεταπτυχιακές σπουδές;...72 Πίνακας 7: Πριν πόσο καιρό ξεκινήσατε να χρησιμοποιείται το Διαδίκτυο;...72 Πίνακας 8: Κάθε πότε συνδέεστε στο Διαδίκτυο;...73 Πίνακας 9: Πόσες ώρες σερφάρετε στο Διαδίκτυο την εβδομάδα;... 73 Πίνακας 10: Ποιες είναι οι κύριες δραστηριότητες σας στο Διαδίκτυο;...74 Πίνακας 11: Σε τι βαθμό χρησιμοποιείτε το Ηλεκτρονικό εμπόριο;...74 Πίνακας 12: Σε τι βαθμό το ηλεκτρονικό εμπόριο σας έχει βοηθήσει εκμεταλλευτείτε εμπορικές ευκαιρίες;...75 Πίνακας 13: Σε τι βαθμό χρησιμοποιείτε να το ηλεκτρονικό εμπόριο για να διαχειριστείτε την επεξεργασία των παραγγελιών σας;...75 Πίνακας 14: Σε τι βαθμό χρησιμοποιείτε το ηλεκτρονικό εμπόριο ώστε να βελτιώσετε τη λήψη αποφάσεων χάρη στη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα πληροφοριών;...76 Πίνακας 15: Σε τι βαθμό πιστεύετε ότι θα σας προσφέρει πλεονέκτημα το ηλεκτρονικό εμπόριο ώστε να εκμεταλλευτείτε εμπορικές ευκαιρίες;...76 Πίνακας 16.1: Ποια πιστεύετε είναι τα οφέλη του ηλεκτρονικού εμπορίου; Χαμηλότερες τιμές...77 Πίνακας 16.2: Ποια πιστεύετε είναι τα οφέλη του ηλεκτρονικού εμπορίου; Ευελιξία στις ώρες αγοράς... 77 Πίνακας 16.3: Ποια πιστεύετε είναι τα οφέλη του ηλεκτρονικού εμπορίου; Δυνατότητα αγοράς προϊόντων που δεν υπάρχουν στην ελληνική αγορά - ποικιλία προϊόντων...78 2

Πίνακας 16.4: Ποια πιστεύετε είναι τα οφέλη του ηλεκτρονικού εμπορίου; Εξατομικευμένα προϊόντα... 78 Πίνακας 17: Πιστεύω ότι τα περισσότερα ηλεκτρονικά καταστήματα έχουν την απαραίτητη γνώση και ικανότητα για να εκτελέσουν μια Διαδικτυακή αγορά...79 Πίνακας 18: Η πιθανότητα κάποιου τεχνικού προβλήματος κατά την εκτέλεση μιας Διαδικτυακής αγοράς είναι πολύ μικρή... 79 Πίνακας 19: Πιστεύω πως τα περισσότερα ηλεκτρονικά καταστήματα είναι πρόθυμα να δώσουν τα μέγιστα για την ικανοποίηση του πελάτη... 80 Πίνακας 20: Υπάρχει ασφάλεια στην πραγματοποίηση μιας Διαδικτυακής αγοράς;. 80 Πίνακας 21: Υπάρχει ασφάλεια των προσωπικών σου στοιχείων κατά τη διενέργεια μιας Διαδικτυακής αγοράς;...81 Πίνακας 22: Υπάρχει περίπτωση να χάσεις τα χρήματά σου από μια ψευδή Διαδικτυακή αγορά;...81 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σχήμα 1.1: Αρνητικές πτυχές χρήσης του Διαδικτύου...20 Σχήμα 2.1: Περιβάλλον Ηλεκτρονικού εμπορίου...70 3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η σημερινή εποχή χαρακτηρίζεται από τη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ανάπτυξη χρήσης του Διαδικτύου. Το Διαδίκτυο αποτελεί μέρος της καθημερινότητας για πολλά άτομα. Η ευρεία χρήση του αποτέλεσε την έναρξη διάφορων δραστηριοτήτων μέσω Διαδικτύου. Μια από αυτές είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο. Το ηλεκτρονικό εμπόριο γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη διότι έχει πολλά πλεονεκτήματα, χωρίς να σημαίνει ότι δεν έχει μειονεκτήματα. Η εργασία αυτή αναφέρεται στο ηλεκτρονικό εμπόριο και τη διασκέδαση. Χωρίζεται σε δυο μέρη το θεωρητικό και την έρευνα. Το θεωρητικό κομμάτι αναλύει τους όρους αυτούς. Από την άλλη το πρακτικό μέρος με τη χρήση του ερωτηματολογίου, βοήθησε στη διεξαγωγή συμπερασμάτων που έχουν σχέση με τα όσα αναφέρει το θεωρητικό μέρος. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται λόγος για το Διαδίκτυο και την ανάπτυξή του τα τελευταία χρόνια. Επίσης γίνεται σύντομη ιστορική αναδρομή. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται εκτενής αναφορά για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Παρουσιάζονται κάποια γενικά χαρακτηριστικά του, θετικά και αρνητικά. Στο τρίτο κεφάλαιο που είναι και το τελευταίο κεφάλαιο του θεωρητικού μέρους, γίνεται μια σύντομη αναφορά για τη διασκέδαση με τη χρήση του Ηλεκτρονικού εμπορίου και του Διαδικτύου. Παρουσιάζονται ο όρος των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, τα χαρακτηριστικά τους, οι κατηγορίες τους και τα θετικά και αρνητικά τους. Το δεύτερο μέρος αποτελείται από το πρακτικό κομμάτι και αναφέρεται στην έρευνα που διεξήχθη για τη χρήση του Διαδικτύου, του Ηλεκτρονικού εμπορίου, τις ηλεκτρονικές αγορές. Παραθέτεται και αναλύεται ο σκοπός της έρευνας, η μεθοδολογία, ο τρόπος επικοινωνίας και το δείγμα της έρευνας. Ακολουθεί ανάλυση και σχολιασμός των αποτελεσμάτων. Έπειτα παραθέτονται τα συμπεράσματα της έρευνας. 4

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1o: ΤΟ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ Το Ίντερνετ δίκαια θεωρείται από πολλούς ως ένα σύγχρονο κουτί της Πανδώρας, που ανοίγοντάς το, ξεπετάχτηκε ένας θαυμαστός κόσμος που μόλις πριν λίγα χρόνια η ύπαρξη του ήταν αδιανόητη. Και αν ο Φιλέας Φόγκ στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν έκανε το γύρο του κόσμου σε 80 ημέρες, σήμερα, οποιοσδήποτε άνθρωπος, μπορεί να κάνει την ίδια διαδρομή σε λίγα μόλις λεπτά, και όχι πάνω σε ελέφαντες, αλλά καθισμένος αναπαυτικά στην καρέκλα του γραφείου του. Το μόνο πράγμα που χρειάζεται να έχει για αυτήν την συναρπαστική περιπλάνηση, είναι μόνο ένας καλός υπολογιστής, εξοπλισμένος με ένα modem ή μια κάρτα δικτύου, καθώς και το κατάλληλο λογισμικό, που θα επιτρέψει να επικοινωνήσει με τον έξω κόσμο. Τι είναι όμως το Ίντερνετ; Αν και δεν υπάρχει κάποιος γενικός αποδεκτός ορισμός, το Ίντερνετ ορίζεται ως το μεγαλύτερο δίκτυο υπολογιστών και διασυνδεμένων δικτύων (Lans και Wans) του πλανήτη μας. Το Ίντερνετ δεν είναι ένα δίκτυο αλλά ένα Διαδίκτυο, δηλαδή ένα δίκτυο που αποτελείται από άλλα δίκτυα. Έτσι, κάθε χρήστης, οποιουδήποτε υπολογιστή και οποιουδήποτε συνδεδεμένου δικτύου, μπορεί να επικοινωνήσει και να μοιραστεί πληροφορίες, γνώσεις, και γενικά κάθε είδους δεδομένα, με οποιονδήποτε άλλο χρήστη, σε ένα από τα άλλα συνδεδεμένα δίκτυα. Η εξάπλωση που έχει γνωρίσει το Ίντερνετ τα τελευταία χρόνια, δεν έχει ιστορικό προηγούμενο. Ο αριθμός των υπολογιστών που συνδέονται με αυτό αυξάνεται με ρυθμό γεωμετρικής προόδου και οι πάσης φύσεως χρήστες είναι κάθε είδους, από καθηγητές, ερευνητές και επιστήμονες μέχρι επιχειρηματίες, τεχνικοί ή ακόμα και μικρά παιδιά. Μέσω της χρήσης του Ίντερνετ πραγματοποιείται ελεύθερη διακίνηση ιδεών, καθώς ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του βήμα προκειμένου να εκφράσει τις απόψεις του και να στηρίξει τις ιδέες του. Μέσω του Ίντερνετ επίσης, μπορεί να πραγματοποιηθεί κάθε είδους δραστηριότητα, από τι δημοσίευση επιστημονικών εργασιών και ερευνητικών αποτελεσμάτων, μέχρι τι διεξαγωγή εμπορικών συναλλαγών και ηλεκτρονικού εμπορίου. 5

1.1 Η Ιστορία του Ίντερνετ Έτσι λοιπόν γύρω στα 1980, υπήρξαν τα πρώτα δίκτυα υπολογιστών - Πανεπιστημιακά στην πλειοψηφία τους - διασυνδέθηκαν μμεταξύ τους, κάτω από το πρωτόκολλο TCP/IP, για να αποτελέσουν τα πρώτα στάδια ενός δικτύου που ονομάστηκε Internet ή ARPA Internet, και το οποίο, ακολουθώντας ραγδαίους ρυθμούς ανάπτυξης, αποτελεί σήμερα το ΜΜΕ. Η ιστορία του Internet ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του '60 όταν ο οργανισμός ARPA (Advanced Research Project Agency) στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αερικής, ξεκίνησε μια ερευνητική δραστηριότητα σχετικά με τα δίκτυα μμεταγωγής δεδομένων, τα λεγόμενα Packet Switched Networks. H τεχνική στα δίκτυα τέτοιας μορφής βασίζεται στην υποδιαίρεση των δεδομένων προς μεταφορά, σε πακέτα, τα οποία στη συνέχεια μεταδίδονται από κόμβο σε κόμβο, μέχρι τον τελικό τους προορισμό, όπου και επανασυναρμολογούνται, σχηματίζοντας τα αρχικά δεδομένα. Η πρώτη αυτή ερευνητική προσπάθεια, είχε ως αποτέλεσμα, τη δημιουργία του πρώτου τέτοιου δικτύου, που είχε την κωδική ονομασία Apranet. Ο αρχικός στόχος αυτού του δικτύου ήταν η κάλυψη των αναγκών των χρηστών του - που την εποχή εκείνη ήταν ερευνητικά και πανεπιστημιακά ιδρύματα - προκειμένου να εκμεταλλευτούν, στο μέγιστο βαθμό, τους ελάχιστους μεγάλους υπολογιστές εκείνης της εποχής. Αυτό ουσιαστικά μεταφραζόταν στη δυνατότητα απομακρυσμένης πρόσβασης στους υπολογιστές των Πανεπιστημίων από τους ερευνητές και τις επιστημονικές ομάδες που εργάζονταν σ' αυτούς. Μέσω τέτοιου είδους συνδέσεων, ήταν επίσης δυνατή η επικοινωνία και ανταλλαγή δεδομένων με ερευνητές από άλλα Πανεπιστήμια της Αμερικής. Για το λόγο αυτό, το Apranet, το οποίο ιστορικά αποτελεί τον πρόδρομο του Internet, θεωρήθηκε ένα πολύ σημαντικό επίτευγμα τη στιγμή μάλιστα που βασίστηκε σε εξαιρετικά γρήγορες, για την εποχή εκείνη, τηλεφωνικές γραμμές υψηλής ποιότητας (56 kbits/sec) κάτι που του προσέδιδε μεγάλο βαθμό αξιοπιστίας. Για το λόγο αυτό, στα μέσα της δεκαετίας του '70, το Πεντάγωνο θέλησε να δικτυώσει όλες τις υπηρεσίες του, κάτω από ένα ενιαίο λειτουργικό σύστημα, που να παρουσίαζε αυτά τα χαρακτηριστικά. Ανάλογη ήταν και η συμπεριφορά του Υπουργείου Άμυνας, το οποίο χρηματοδότησε σε αρκετά μεγάλο βαθμό ερευνητικές προσπάθειες στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και των δικτύων. «

Η επιλογή του UNIX ως το λειτουργικό αυτών των συστημάτων, έδωσε μεγάλη ώθηση στη χρησιμοποίηση τέτοιου είδους υπηρεσιών, καθώς αναπτύχθηκε μια υποδομή που επέτρεπε τη συνέχιση της λειτουργίας του συστήματος, ακόμη και αν ένας ή περισσότεροι από τους διασυνδεδεμένους υπολογιστές, τίθετο προσωρινά ή μόνιμα εκτός λειτουργίας. Για την αποτελεσματική δικτύωση των διαφορετικών τμημάτων του, επιλέχθηκε το πρωτόκολλο εκείνο, που είναι γνωστό σήμερα με την ονομασία TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol). Επειδή όμως η εταιρεία AT&T, που ήταν ιδιοκτήτρια του UNIX, δεν είχε διαθέσιμο το TCP/IP στο λειτουργικό της, το Πεντάγωνο ανέθεσε στο Πανεπιστήμιο του Berkeley τη δημιουργία ενός ενισχυμένου UNIX που θα περιελάμβανε και το πρωτόκολλο TCP/IP. Πράγματι, το Πανεπιστήμιο του Berkeley υλοποίησε αυτή τη σύζευξη μεταξύ των δύο προγραμμάτων, και ταυτόχρονα ανέπτυξε μια δική του έκδοση του UNIX, TO BSD UNIX, που γρήγορα κυριάρχησε και έγινε το λειτουργικό σύστημα όλων των Αμερικανικών Πανεπιστημίων. Το γεγονός αυτό έδωσε τρομακτική ώθηση στη διάδοση του Internet, καθώς ήταν η πρώτη φορά που είχε αναπτυχθεί μια κοινή πλατφόρμα που πρόσφερε έδαφος για μια εύκολη διασύνδεση χρηστών και δικτύων. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα λοιπόν, όλα τα τοπικά δίκτυα των Πανεπιστημίων που στηρίζονταν στο πρωτόκολλο TCP/IP, διασυνδέθηκαν μεταξύ τους. Με το πέρασμα του χρόνου, οι δημιουργοί του Apranet θέλησαν να συνδέσουν το δίκτυο και με τα άλλα υπάρχοντα δίκτυα, ενώ και το Πεντάγωνο επιθυμούσε να δημιουργήσει ένα παρόμοιο δίκτυο. Γρήγορα λοιπόν ωρίμασε η ιδέα της δημιουργίας ενός διαδικτύου, το οποίο χαρακτηριζόταν από απουσία κεντρικής διαχείρισης, και το οποίο ο χρήστης θα μπορούσε να προσπελάσει από πολλούς διαφορετικούς κόμβους καλύτερο επίτευγμα της ανθρώπινης επιστήμης. Το 1983 το TCP/IP έγινε το υποχρεωτικό πρωτόκολλο του Internet, δίδοντας τη δυνατότητα σε κάθε χρήστη να διαπραγματεύεται με τους διασυνδεδεμένους υπολογιστές του Internet με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα από τη μεθοδολογία διασύνδεσης τους. 7

1.2 Οι Υπηρεσίες του Ίντερνετ Η ευρεία χρήση του παγκοσμίου διαδικτύου από εκατομμύρια χρήστες σε όλον τον κόσμο, κατέστησε επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας κάποιων υπηρεσιών, οι οποίες θα διευκόλυναν τους χρήστες στο έργο τους, εξοικονομώντας με τον τρόπο αυτό χρόνο και χρήμα. Πράγματι, οι υπηρεσίες αυτές, που αναπτύχθηκαν σταδιακά και με την πάροδο του χρόνου, έχουν δώσει τη δυνατότητα σε κάθε χρήστη του δικτύου να εργασθεί με αυτό με έναν απλό και ταυτόχρονα αποδοτικό τρόπο. Στις σελίδες που ακολουθούν περιγράφονται οι πιο σημαντικές από τις δεκάδες υπηρεσίες του Internet που είναι οι ακόλουθες: Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο (email) Πρωτόκολλο μεταφοράς αρχείων (FTP) Πρόσβαση σε απομακρυσμένο υπολογιστή (telnet) Ηλεκτρονικοί πίνακες ανακοινώσεων (USENET) Αναζήτηση αρχείων (Archie και Gopher) Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web) Ηλεκτρονική συνδιάσκεψη (IRC) Αναζήτηση χρηστών (Finger) Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο (Electronic Mail (e-mail)): To ηλεκτρονικό ταχυδρομείο αποτελεί μια από τις πιο διαδομένες υπηρεσίες του Internet. Μέσω αυτής της υπηρεσίας, είναι δυνατή η ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων μεταξύ δύο ατόμων, οπουδήποτε και αν βρίσκονται. Εκατομμύρια χρήστες σήμερα διαθέτουν την προσωπική ηλεκτρονική τους θυρίδα, έχοντας έτσι τη δυνατότητα να στέλνουν και να λαμβάνουν μηνύματα από όλο τον κόσμο. Οι βασικές αρχές του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι οι ίδιες με εκείνες που διέπουν και τη λειτουργία του συμβατικού ταχυδρομείου. Επιπλέον, στην περίπτωση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα, πέρα από την 8

αποστολή και λήψη μηνυμάτων, να εγγραφεί συνδρομητής σε ηλεκτρονικά περιοδικά και εφημερίδες, καθώς και να παραλαβαίνει αρχεία κάθε είδους. Ένα ηλεκτρονικό μήνυμα, αποτελείται από δύο βασικά στοιχεία: μια επικεφαλίδα (header) που περιλαμβάνει κάποια δεδομένα ελέγχου, και φυσικά το κείμενο του μηνύματος. Η επικεφαλίδα περιέχει τα στοιχεία εκείνα που γράφουμε επάνω σε ένα συμβατικό ταχυδρομικό φάκελο, δηλαδή το όνομα και τη διεύθυνση του αποστολέα και του παραλήπτη, και που είναι απαραίτητα, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η επικοινωνία μεταξύ των χρηστών. Το κείμενο του μηνύματος, είναι προφανώς η πληροφορία που αποστέλλεται, αλλά μπορεί επίσης να περιέχει και άλλα στοιχεία, όπως για παράδειγμα προσαρτημένα αρχεία (attached files). Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που πρέπει να τονιστεί στο σημείο αυτό, αφορά τη δυνατότητα αποστολής του μηνύματος μας σε περισσότερα από ένα άτομα, καθορίζοντας απλά στην επικεφαλίδα του μηνύματος, τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις αυτών των ατόμων. Αυτό φυσικά είναι αδύνατο να γίνει χρησιμοποιώντας το συμβατικό ταχυδρομείο, όπου είμαστε υποχρεωμένοι να γράψουμε το μήνυμα πολλές φορές και να σπαταλήσουμε έτσι πολύ χρόνο, πολλούς φακέλους, και φυσικά πολλά χρήματα για γραμματόσημα. Επιπλέον, σε κάθε μήνυμα συνηθίζεται - χωρίς να είναι υποχρεωτικό - να γράφεται και το θέμα (subject) του μηνύματος, δηλαδή μία σύντομη φράση που να υποδηλώνει το περιεχόμενο του μηνύματος (για παράδειγμα ένα μήνυμα με subject «Payment Notification» που λαμβάνουμε από έναν Internet Provider, υποδηλώνει ότι πρέπει να πληρώσουμε τη συνδρομή μας. Η χρήση των subjects είναι πολύ εξυπηρετική στην περίπτωση κατά την οποία βλέπουμε τα μηνύματα μας το ένα κάτω από το άλλο, οπότε μπορούμε πολύ εύκολα, να βρούμε εκείνο που μας ενδιαφέρει. Υπάρχουν δύο μορφές ηλεκτρονικών διευθύνσεων, εκ των οποίων η πρώτη είναι πλέον αρκετά απαρχαιωμένη και τείνει να καταργηθεί, ενώ η δεύτερη είναι αυτή που χρησιμοποιείται στις μέρες μας, και μάλλον θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται και στο μέλλον. Η πρώτη μορφή περιέχει όλους τους ενδιάμεσους σταθμούς από τους οποίους θα πρέπει να περάσει το μήνυμα για να φτάσει στον προορισμό του. Στην περίπτωση του συμβατικού ταχυδρομείου, αυτό θα σήμαινε ότι, εάν για παράδειγμα, θέλαμε να στείλουμε ένα γράμμα από την Πάτρα στο Βανκούβερ του Καναδά, θα 9

έπρεπε να γράψουμε πάνω στο φάκελο όλα τα ενδιάμεσα στάδια της διαδρομής, όπως για παράδειγμα Πάτρα - Αθήνα - Παρίσι - Νέα Υόρκη - Βανκούβερ. Η μέθοδος αυτή σήμερα έχει σχεδόν καταργηθεί, διότι το Internet έχει γνωρίσει εξαιρετικά μεγάλη ανάπτυξη, και ως εκ τούτου ένα σημείο μπορεί να προσεγγιστεί από πολλά διαφορετικά σημεία. Η δεύτερη μορφή ηλεκτρονικών διευθύνσεων που είναι αυτή που χρησιμοποιείται σήμερα, έχει τη μορφή name@host.domain. Σ' αυτή τη σύνταξη, name είναι το login name του χρήστη, κατά την πρόσβαση του στο δίκτυο, ενώ host.domain είναι η διεύθυνση του δικτύου από το οποίο πραγματοποιείται η πρόσβαση στο Internet. Έτσι η ηλεκτρονική διεύθυνση κάποιου χρήστη, ο οποίος μπαίνει στο δίκτυο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με login npap είναι npap@uom.gr. Στην περίπτωση αυτή, η διεύθυνση του δικτύου είναι uom.gr όπου uom (University Of Macedonia) είναι το όνομα του δικτύου, ενώ η προέκταση gr (domain) καθορίζει ότι το δίκτυο αυτό βρίσκεται στην Ελλάδα. Σχετικά με τα domain names υπάρχει μια διεθνής σύμβαση που καθορίζει τον τύπο του host με τον οποίο συσχετίζονται. Έτσι, μια κατάληξη com υποδηλώνει εταιρεία, μια κατάληξη edu υποδηλώνει Πανεπιστημιακό ή γενικά κάποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα, μια κατάληξη org υποδηλώνει κάποιον οργανισμό, μια κατάληξη mil σημαίνει στρατιωτική υπηρεσία, κλπ. Η σύμβαση αυτή ισχύει μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ για τα υπόλοιπα κράτη, η κατάληξη υποδηλώνει τον κωδικό της συγκεκριμένης χώρας (π.χ. gr για την Ελλάδα, fr για τη Γαλλία, de για τη Γερμανία, uk για την Αγγλία, κ.ο.κ). Ενώ στα πρώτα χρόνια ανάπτυξης του Internet, η μοναδική πληροφορία που μπορούσε να σταλεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ήταν μόνο απλά αρχεία κειμένου (text files), γρήγορα έγινε επιτακτική η ανάγκη αποστολής και δυαδικών αρχείων που περιείχαν οποιοδήποτε είδος πληροφορίας (binary files). Βεβαίως, για τη μεταφορά αρχείων υπάρχει, όπως θα δούμε, μια άλλη υπηρεσία του Internet, to FTP (File Transfer Protocol), αλλά είναι πολύ πιο απλό για δύο χρήστες να ανταλλάξουν τα αρχεία που επιθυμούν μέσω e-mail παρά να μπουν σε μια διαδικασία μεταφοράς αρχείων μέσω ftp. Η μεταφορά αρχείων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου επιτυγχάνεται προσαρτώντας τα αρχεία αυτά στο κείμενο του μηνύματος (attached files). Για να πραγματοποιηθεί όμως μια τέτοια διαδικασία, πρέπει να ορισθεί ένα πρωτόκολλο επικοινωνίας που να περιγράφει μια τέτοια μεταφορά. Κατά καιρούς 10

έχουν αναπτυχθεί πολλά τέτοια πρωτόκολλα, το πιο γνωστό όμως που χρησιμοποιείται ευρέως τον τελευταίο καιρό, ονομάζεται ΜΙΜΕ (Multipurpose Internet Mail Extensions). To πρωτόκολλο αυτό ενσωματώνει στην επικεφαλίδα του μηνύματος (header) κάποια πληροφορία που καθορίζει επ' ακριβώς το είδος των δεδομένων που μεταφέρονται μαζί με το μήνυμα. Προφανώς όμως, για να γίνει δυνατή μια τέτοια επικοινωνία, θα πρέπει το πρόγραμμα διαχείρισης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του παραλήπτη, να γνωρίζει το πρωτόκολλο ΜΙΜΕ προκειμένου να μπορέσει να διαβάσει τα προσαρτημένα αρχεία. Όσον αφορά τα προγράμματα διαχείρισης ηλεκτρονικών μηνυμάτων (mailers), υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός από αυτά, τα οποία προσφέρουν μια πληθώρα δυνατοτήτων. Ιστορικά, το λειτουργικό σύστημα που χρησιμοποιήθηκε στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του Internet, ήταν το UNIX και ως εκ τούτου, οι πρώτοι mailers που χρησιμοποιήθηκαν ήταν αυτοί του UNIX, όπως ο Pine και ο Elm. Αργότερα που τα Windows άρχισαν να καταλαμβάνουν το δικό τους μερίδιο στην αγορά της Πληροφορικής, κυκλοφόρησαν και άλλα προγράμματα διαχείρισης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, με σημαντικότερα από αυτά το Eudora Pro της Qualcomm, και το Outlook Express της Microsoft. Απομακρυσμένη πρόσβαση σε υπολογιστή (telnet): Μια από τις σημαντικότερες ευκολίες που μας παρέχει το Internet, αφορά τη δυνατότητα σύνδεσης μας σε ένα απομακρυσμένο υπολογιστή του δικτύου. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της υπηρεσίας είναι ότι μετά από μια τέτοια σύνδεση, μπορούμε να εργαστούμε σ' εκείνο τον υπολογιστή, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα εργαζόμαστε εάν πραγματικά δουλεύαμε σ' αυτόν. Έστω, για παράδειγμα, ότι θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε ένα υπολογιστή του δικτύου του Τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Εάν βρισκόμαστε στη Θεσσαλονίκη, μπορούμε να πάμε στο εργαστήριο, και να πραγματοποιήσουμε την εργασία μας. Εάν όμως βρισκόμαστε στην Αθήνα, μπορούμε να μπούμε στο δίκτυο μέσω του Internet, με την υπηρεσία telnet. Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι το ίδιο και καμιά διαφορά δεν υφίσταται όσον αφορά τις υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες - εκτός βέβαια από την μειωμένη ταχύτητα σε περίπτωση που το δίκτυο παρουσιάζει μεγάλη κίνηση. Ας σημειωθεί ότι με την υπηρεσία αυτή δεν μπορούμε να μπούμε σε όλους τους υπολογιστές του δικτύου, αλλά προφανώς μόνο σ'εκείνους που επιτρέπουν μια τέτοια 11

πρόσβαση. Για παράδειγμα, είναι αδύνατο να συνδεθούμε σε υπολογιστές στρατιωτικών υπηρεσιών, όπως αυτοί του Πενταγώνου, μπορούμε όμως να το κάνουμε με άλλους σταθμούς εργασίας, όπως υπολογιστές που βρίσκονται στο χώρο ενός πανεπιστημίου, ή γενικά ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού. Συνήθως τα συστήματα στα οποία συνδεόμαστε υποχρεώνουν το χρήστη να πληκτρολογήσει ένα όνομα (login) και ένα κωδικό (password), προκειμένου να συνδεθεί σ' αυτό. Όταν λοιπόν ο χρήστης συνδέεται σ'ένα τέτοιο σύστημα, εμφανίζονται στην οθόνη του υπολογιστή αυτές οι δύο λέξεις (το login και το password), τις οποίες ο χρήστης δεν έχει παρά να πληκτρολογήσει για να συνδεθεί στο σύστημα. Ο τρόπος προσπέλασης ενός απομακρυσμένου συστήματος εξαρτάται από το υπολογιστικό περιβάλλον που χρησιμοποιούμε, συνήθως όμως γίνεται με τη βοήθεια ενός προγράμματος του λειτουργικού, που στις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις, ονομάζεται telnet. Εάν λοιπόν γράψουμε telnet και πατήσουμε το Enter εμφανίζεται στην οθόνη του υπολογιστή μας το prompt telnet> στο οποίο μπορούμε να πληκτρολογήσουμε έναν αριθμό εντολών προκειμένου να δουλέψουμε με τον απομακρυσμένο υπολογιστή. Η διαδικασία σύνδεσης πραγματοποιείται με την εντολή open. Γράφοντας telnet> open [διεύθυνση απομακρυσμένου συστήματος] συνδεόμαστε στο σύστημα, του οποίου τη διεύθυνση περνάμε ως παράμετρο στην εντολή open. Γράφοντας για παράδειγμα telnet> open hpcvbbs.cv.hp.com συνδεόμαστε στη βάση πληροφοριών της εταιρείας Hewlett Packard, στην οποία μπαίνουμε με login name new. Εναλλακτικά, μπορούμε να δώσουμε την πραγματική διεύθυνση του υπολογιστή, για παράδειγμα, telnet > open 199.2.115.2 που είναι η ισοδύναμη αριθμητική μορφή. Εάν όλα πάνε καλά, πραγματοποιείται η σύνδεση με το απομακρυσμένο σύστημα, και καταχωρώντας το login και το password, μπορούμε να αρχίσουμε να εργαζόμαστε με αυτό. Διαφορετικά, το πρόγραμμα εμφανίζει μηνύματα λάθους που περιγράφουν την αιτία της μη δυνατότητας σύνδεσης με το σύστημα. Τα τρία πιο συνηθισμένα μηνύματα λάθους είναι τα ακόλουθα: Host unavailable: το μήνυμα αυτό σημαίνει ότι ο υπολογιστής στον οποίο θέλουμε να συνδεθούμε είναι προσωρινά εκτός λειτουργίας. 12

Host unknown: το μήνυμα αυτό σημαίνει ότι ο υπολογιστής στον οποίο επιθυμούμε να συνδεθούμε δεν υπάρχει, ή ότι έχουμε κάνει λάθος στην πληκτρολόγηση. Net is unavailable ή No route to host: το μήνυμα αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πρόβλημα με το δίκτυο, και παρόλο που ο υπολογιστής στον οποίο θέλουμε να συνδεθούμε έχει βρεθεί, εν τούτοις, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί η σύνδεση. Προκειμένου να διακόψουμε την επικοινωνία μας με τον απομακρυσμένο υπολογιστή δεν έχουμε παρά να δώσουμε την εντολή quit. Με τον τρόπο αυτό η επικοινωνία διακόπτεται και ο έλεγχος επιστρέφεται στο λειτουργικό σύστημα. Εκτός από υπηρεσίες που εκτελούνται από τη γραμμή εντολών, η εντολή telnet υλοποιείται και σε παραθυρικά περιβάλλοντα, όπως αυτό των Windows 3.11 ή Windows 07. Η χρησιμότητα της υπηρεσίας telnet είναι προφανής. Μέσω αυτής της υπηρεσίας, μπορούμε να έχουμε δωρεάν πρόσβαση στις χιλιάδες on line βιβλιοθήκες Πανεπιστημίων, σε διεθνείς BBS (bulletin board systems) που δεν χρεώνουν συνδρομή, σε ενημερωτικά συστήματα όπως αυτό της NASA (ned.ipac.caltech.edu με login ned) και γενικά σε ένα πλήθος συστημάτων, τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τόσο για ψυχαγωγικούς, όσο για ενημερωτικούς ή ακόμα και για επαγγελματικούς σκοπούς. Μεταφορά αρχείων μέσω δικτύου (File Transfer Protocol, FTP): H τρίτη σημαντική υπηρεσία που μπορεί να υλοποιηθεί μέσω του Internet, αφορά τη μεταφορά αρχείων από απομακρυσμένα συστήματα, στο σύστημα μας. Τα αρχεία αυτά μπορεί να είναι οποιασδήποτε μορφής, από παιγνίδια και ψυχαγωγικά προγράμματα, μέχρι ολόκληρες εφαρμογές, που είτε μας προσφέρονται χωρίς κόστος (freeware), είτε σε μια περιορισμένη έκδοση τους, προκειμένου να τις δοκιμάσουμε, και αν μας ικανοποιούν να τις αγοράσουμε (shareware) σε μικρή συνήθως τιμή. Η υπηρεσία FTP που προκύπτει από τα αρχικά των λέξεων File Transfer Protocol (πρωτόκολλο μεταφοράς αρχείων), αποτελεί τον τυποποιημένο τρόπο με τον οποίο μπορούν να μεταφερθούν αρχεία μεταξύ υπολογιστών που είναι συνδεδεμένου στο Internet. Αυτή η μεταφορά των αρχείων γίνεται σχεδόν με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα συστήματα. Οποιοσδήποτε χρήστης που έχει δικαιώματα πρόσβασης σε κάποιο 13 )-----------------------------------------------

σύστημα (login και password), μπορεί να συνδεθεί στο σύστημα από κάποιο άλλο υπολογιστή και στη συνέχεια να στείλει (upload) ή να κατεβάσει (download) ένα ή περισσότερα αρχεία, εφ' όσον φυσικά διαθέτει αυτά τα δικαιώματα πρόσβασης. Αυτό που ενδιαφέρει όμως τους περισσότερους χρήστες, είναι μια συγκεκριμένη μορφή της εν λόγω υπηρεσίας, που είναι γνωστή ως "anonymous ftp". Μέσω αυτής της υπηρεσίας, οποιοσδήποτε χρήστης μπορεί να συνδεθεί σε οποιοδήποτε απομακρυσμένο δίκτυο - που υποστηρίζει φυσικά anonymous ftp - και να ψάξει χωρίς περιορισμούς για οποιοδήποτε αρχείο τον ενδιαφέρει. Στην ειδική αυτή περίπτωση πρόσβασης, κατά τη σύνδεση μας στο απομακρυσμένο σύστημα, δίνουμε ως login τη λέξη anonymous, και ως password, την ηλεκτρονική μας διεύθυνση (email address). Για παράδειγμα εάν η ηλεκτρονική διεύθυνση κάποιου χρήστη είναι npap@uom.gr, κατά τη σύνδεση του σε κάποιο anonymous ftp server, θα δώσει login: anonymous και password npap@uom.gr. Το μειονέκτημα της πρόσβασης μας σε κάποιο σύστημα μέσω anonymous ftp, είναι ότι έχουμε περιορισμένα δικαιώματα πρόσβασης στα αρχεία του συστήματος σε σχέση με κάποιο άλλο χρήστη που είναι εγγεγραμμένος σ' αυτό. Πιο συγκεκριμένα, ο μοναδικός κατάλογος από τον οποίο μπορούμε να κατεβάσουμε αρχεία, είναι συνήθως ο κατάλογος pub, και όλοι οι υποκατάλογοι που αυτός περιέχει. Εάν θελήσουμε να στείλουμε δικά μας αρχεία σε κάποιο anonymous ftp server, συνήθως τα αποθηκεύουμε σε κάποιο κατάλογο που ονομάζεται incoming (εισερχόμενα). Παρά όμως αυτό το μειονέκτημα, το anonymous ftp, ως υπηρεσία, επιτρέπει την πρόσβαση μας σε terabytes αρχείων, σε όλα τα μέρη του κόσμου, και ως τούτου, αποτελεί την πιο δημοφιλή υπηρεσία του Internet, μαζί με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Για τη μεταφορά αρχείων μέσω ftp, υπάρχουν αρκετά προγράμματα τα οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε. Τα προγράμματα αυτά είτε τρέχουν από τη γραμμή εντολών του λειτουργικού συστήματος, όπως το πρόγραμμα ftp των Windows 7, είτε αποτελούν ολοκληρωμένες παραθυρικές εφαρμογές, δοκιμαστικές εκδόσεις των οποίων μπορούμε να κατεβάσουμε από το Internet, όπως το WS-FTP και το CuteFTP. 14

Μετά το πέρας της μεταφοράς των αρχείων που θέλουμε, το ftp μας ενημερώνει για το χρόνο που χρειάστηκε για αυτή τη μεταφορά, καθώς και για το ρυθμό με τον οποίο αυτή πραγματοποιήθηκε (σε Kb/sec). Επιπλέον, εφόσον τα αρχεία που κατεβάζουμε δεν είναι συμπιεσμένα, μπορούμε να επιτύχουμε συμπίεση online, προσθέτοντας στο όνομα του αρχείου την προέκταση Ζ ή gz. Τέλος, σε μερικά ftp sites υπάρχει η δυνατότητα να κατεβάσουμε συμπιεσμένους ολόκληρους καταλόγους σε ένα μόνο αρχείο, προσθέτοντας στο τέλος του ονόματος αρχείου, την κατάληξη tar, και στη συνέχεια να τους αποσυμπιέσουμε, στο σύστημα μας Newsgroups - USENET: Μια άλλη υπηρεσία του Internet που έχει γνωρίσει ευρεία διάδοση τα τελευταία χρόνια, είναι τα Newsgroups. Αυτά δεν είναι τίποτε άλλο από ηλεκτρονικούς χώρους παρουσίασης και ανταλλαγής απόψεων και πληροφοριών, κάτι δηλαδή σαν ηλεκτρονικούς πίνακες ανακοινώσεων, στους οποίους ο κάθε χρήστης μπορεί να βρει πληροφορίες που τον ενδιαφέρουν, αλλά και να στείλει τα δικά του μηνύματα. Τα Newsgroups είναι οργανωμένα σε κατηγορίες, ανάλογα με το αντικείμενο στο οποίο αναφέρονται. Η οργάνωση αυτή είναι ιεραρχική και περιλαμβάνει μερικές κεντρικές κατηγορίες θεμάτων, οι οποίες στη συνέχεια υποδιαιρούνται σε μικρότερες πιο εξειδικευμένες κατηγορίες. Με βάση την ιεραρχία αυτή, το κάθε Newsgroup έχει ένα όνομα το οποίο αποτελείται από δύο ή περισσότερα τμήματα χωρισμένα με τελείες. Ας υποθέσουμε για παράδειγμα, ότι θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα Newsgroup που να συσχετίζεται με τη διαχείριση ενός λειτουργικού συστήματος, για παράδειγμα τα Windows 07. Το όνομα αυτού του Newsgroup θα μπορούσε να είναι comp.os.win95.admm, όπου η λέξη comp υποδηλώνει ότι το newsgroup συσχετίζεται με την πληροφορική, η λέξη os σημαίνει ότι από όλα τα θέματα της πληροφορικής το newsgroup περιορίζεται στα λειτουργικά συστήματα (operating systems, os), η λέξη win95 σημαίνει ότι από όλα τα λειτουργικά συστήματα περιοριζόμαστε στα Windows 7, και η τελευταία λέξη admin, σημαίνει ότι από όλα τα θέματα που συσχετίζονται με τα Windows 7, περιοριζόμαστε σε εκείνα που αφορούν ζητήματα διαχείρισης (administration). Εάν θέλαμε ένα newsgroup που να αφορούσε ζητήματα εγκατάστασης των Windows 7, θα ψάχναμε για ένα όνομα σαν το comp.os.win95.setup. Τέλος, εάν θέλαμε ένα newsgroup που να αφορούσε γλώσσες προγραμματισμού ικανές να χρησιμοποιηθούν σε εφαρμογές γραφικών, το όνομα που θα αναζητούσαμε, θα είχε τη μορφή comp.graphics.langs. Επομένως στο όνομα των newsgroup, η θεματική ιεραρχία που 15

προαναφέραμε, εξελίσσεται από αριστερά προς τα δεξιά, με την πιο αριστερή λέξη να περιγράφει την κεντρική θεματική ενότητα, και την πιο δεξιά λέξη να περιγράφει ένα εντελώς συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο. Τα πιο σημαντικά προθέματα και οι αντίστοιχες θεματικές ενότητες, είναι οι ακόλουθες: comp: περιλαμβάνει θέματα που συσχετίζονται με την πληροφορική, όπως για παράδειγμα software, hardware, κλπ. sci: περιλαμβάνει θέματα που συσχετίζονται με τους διάφορους τομείς των επιστημών. Συνήθως πρόκειται για ιδιαίτερα εξειδικευμένα Newsgroups. soc: περιλαμβάνει θέματα που συσχετίζονται με την κουλτούρα, την κοινωνία και τον πολιτισμό. news: περιλαμβάνει θέματα και ανακοινώσεις που συσχετίζονται με το ίδιο το Internet. rec: περιλαμβάνει θέματα που αναφέρονται σε διάφορα hobbies. misc: περιλαμβάνει θέματα που δεν μπορούν να καταταγούν σε άλλες κατηγορίες. Τα παραπάνω αντικείμενα αποτελούν την επίσημη ιεραρχία του USENET (όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται το σύνολο αυτών των υπηρεσιών). Υπάρχουν όμως και κάποιες άλλες θεματικές περιοχές οι οποίες χαρακτηρίζονται ανεπίσημες και διατάσσονται ως ακολούθως: alt: ανεπίσημα ή προσωρινά θέματα που μπορεί να αφορούν οτιδήποτε. biz: Θέματα με επιχειρηματικό προσανατολισμό. clari: Ειδησεογραφικά θέματα από το δίκτυο ClariNet. k12: Θέματα σχετικά με την εκπαίδευση. 16

Σήμερα υπάρχουν γύρω στα 10.000 διαφορετικά Newsgroups, αλλά κανείς δεν μπορεί να μιλήσει για ένα ολοκληρωμένο κατάλογο, μια και κάθε μέρα δημιουργούνται και διαγράφονται αρκετά από αυτά. Ο χειρισμός των Newsgroups γίνεται είτε με ειδικά προγράμματα που είναι γραμμένα για αυτό το σκοπό (news readers), είτε on line με λογισμικό που διαθέτει ο Internet provider είτε off line με λογισμικό επιλογής του χρήστη. Ένα ελεύθερο πρόγραμμα ανάγνωσης των Newsgroups που κυκλοφορεί ελεύθερα, είναι το Free Agent. Αναζήτηση αρχείων στο Internet (Archie και Gopher): ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που συσχετίζονται με την αναζήτηση πληροφορίας στο Internet, είναι το τεράστιο μέγεθος του δικτύου. Και ενώ για τις συνηθισμένες περιπτώσεις αναζήτησης απλών λέξεων και φράσεων, καταφεύγουμε στις πανίσχυρες μηχανές αναζήτησης (search engines) μέσα από το εύχρηστο γραφικό περιβάλλον των Web Browsers, η αναζήτηση αρχείων είναι γενικά μια επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία. Το δίκτυο περιλαμβάνει χιλιάδες ftp sites με εκατοντάδες ή και χιλιάδες αρχείων στο καθένα από αυτά. Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται άμεσα είναι με ποιο τρόπο ο χρήστης ο οποίος ενδιαφέρεται για ένα συγκεκριμένο αρχείο, μπορεί να γνωρίζει σε ποιο από όλα αυτά τα ftp sites βρίσκεται προκειμένου να το προσπελάσει. Βεβαίως υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το εν λόγω αρχείο να βρίσκεται σε περισσότερα από ένα ftp sites, αλλά και πάλι το πρόβλημα παραμένει. Ο Archie είναι μια υπηρεσία που αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο McGill του Καναδά, ακριβώς για να αντιμετωπίσει το τεράστιο πρόβλημα της αναζήτησης αρχείων μέσα στο Internet. Ένας Archie server περιλαμβάνει μια τεράστια βάση δεδομένων, η οποία περιέχει τα περιεχόμενα των καταλόγων των πιο μεγάλων και δημοφιλών ftp sites του παγκοσμίου δικτύου. Προκειμένου ένας χρήστης να αναζητήσει κάποιο αρχείο συνδέεται σε κάποιο από τους Archie servers που είναι διαθέσιμοι, και πραγματοποιεί μια διαδικασία αναζήτησης του αρχείου, δίδοντας μια συγκεκριμένη λέξη - εάν για παράδειγμα ενδιαφέρεται να βρει αρχεία που συσχετίζονται με drivers εκτυπωτών για τα Windows 95, χρησιμοποιεί ως λέξη αναζήτησης τη λέξη «driver». ί 17Î