ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Α.Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ (ΘΕΩΡΙΑΣ & ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ) στο μάθημα ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ («ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ») Σταύρος Καμινάρης Δρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΕΜΠ Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Ηλεκτρολογίας, ΣΤΕΦ, ΤΕΙ Πειραιά ΠΕΙΡΑΙΑΣ 2012

1. ΣΥΝΕΧΕΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟ ΡΕΥΜΑ Συνεχές (d.c) είναι το ρεύµα που διατηρεί χρονικά την ίδια πολικότητα (θετικός και αρνητικός πόλος). Εναλλασσόµενο (a.c) είναι το ρεύµα που πραγµατοποιεί θετικές και αρνητικές εναλλαγές ή κύκλους σε ίσους χρόνους. Τα δίκτυα διανοµής ηλεκτρικού ρεύµατος διαρρέοντα παγκόσµια από εναλλασσόµενο ρεύµα. Αυτό συµβαίνει για πολλούς λόγους οι κυριότεροι από τους οποίους είναι: 1. Το A.C. παράγεται από µηχανές που έχουν απλούστερη κατασκευή και αναπτύσσουν µεγαλύτερες τάσεις (6000 έως 13000 V περίπου) από ότι οι µηχανές D.C. Επίσης οι µονάδες παραγωγής A.C. είναι µεγαλύτερες από πλευράς ισχύος και οικονοµικότερες κατασκευαστικά. 2. Το A.C. µας δίνει την δυνατότητα να ανυψώνουµε ή να υποβιβάζουµε την τάση του µε µετασχηµατιστές. Έτσι µεταφέρεται πιο οικονοµικά. 3. Η διανοµή του A.C. µε την µορφή τριφασικού συστήµατος επιτρέπει την χρησιµοποίηση ασύγχρονων κινητήρων που είναι µεγάλης αντοχής και κατασκευαστικά απλοί και οικονοµικοί. 2. ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΚΑΙ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ A.C. Περίοδος Τ λέγεται ο χρόνος µιας πλήρους εναλλαγής του A.C. Συχνότητα f λέγεται ο σταθερός αριθµός των εναλλαγών το δευτερόλεπτο. Άρα: f = 1/Τ Μονάδα συχνότητας είναι c/sec (κύκλοι ανά δευτερόλεπτο) ή ΗΖ. Ένα εναλλασσόµενο µέγεθος θα είχε συχνότητα 1 ΗΖ αν πραγµατοποιούσε µία εναλλαγή σε 1 sec. Τ ο ρεύµα του δικτύου της.ε.η. έχει συχνότητα 50Ηz. 3. ΣΥΝ ΕΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΩΝ Η.Ε.Η. από το δίκτυο χαµηλής τάσης 230 ή 400 V (εκτός εξαιρέσεων) τροφοδοτεί κάθε καταναλωτή µε µία γραµµή πού καταλήγει στον µετρητή. Από εκεί µεταφέρεται το ρεύµα µέχρι τον εσωτερικό γενικό πίνακα. Η σύνδεση των διαφόρων καταναλώσεων µε τον γενικό πίνακα γίνεται πάντοτε παράλληλα. Σελ. 2 από 14

Με τον όρο κατανάλωση εννοούµε τα φωτιστικά σηµεία, τους ρευµατοδότες, τους ηλεκτρικούς κινητήρες και γενικά οποιαδήποτε συσκευή απαιτεί το ηλεκτρικό ρεύµα του δικτύου για να λειτουργήσει. 4. ΡΕΥΜΑΤΟ ΟΤΕΣ (ΠΡΙΖΕΣ)ΚΑΙ ΡΕΥΜΑΤΟΛΗΠΤΕΣ (ΦΙΣ) Από τον πίνακα διανοµής αναχωρούν οι ηλεκτρικοί αγωγοί των διαφόρων κυκλωµάτων είτε µε την µορφή µονωµένων συρµάτων µέσα σε ηλεκτρικούς σωλήνες είτε µε τη µορφή καλωδίων που τοποθετούνται χωνευτά ή ορατά κατά το µήκος των τοίχων και οροφών ή ακόµα και κάτω από το δάπεδο. Οι αγωγοί αυτοί καταλήγουν σε διάφορα σηµεία ρευµατοληψίας από όπου τροφοδοτούνται οι διάφορες ηλεκτρικές καταναλώσεις (ηλεκτρικές συσκευές ή µηχανές). Ο πιο συνηθισµένος τρόπος ρευµατοληψίας που εφαρµόζεται κύρια για την τροφοδότηση φορητών ηλεκτρικών συσκευών, είναι η χρησιµοποίηση ρευµατοδοτών (πριζών). Οι ρευµατοδότες κατασκευάζονται χωνευτοί ή εξωτερικοί. Οι ρευµατοδότες είναι κυρίως απλοί ή στεγανοί ειδικά για εγκατάσταση µέσα σε υγρούς χώρους. Πολλές φορές έχουν και ελατηριωτό κάλυµµα. Οι ρευµατοδότες χαρακτηρίζονται από την ονοµαστική τους τάση και ένταση. Οι τυποποιηµένες ονοµαστικές τάσεις είναι: 250, 380, 500 και 750V. Οι τυποποιηµένες ονοµαστικές εντάσεις είναι: 6, 10, 15, 25, 60 και 100 Α. Για να γίνει η τροφοδότηση είναι απαραίτητη η χρήση ενός ρευµατολήπτη (φις) που συνδέεται στο άκρο εύκαµπτου καλωδίου µέσω του οποίου τροφοδοτείται η συσκευή. Ο ρευµατολήπτης περιέχει δύο ή τρία βύσµατα (περόνες) που µπαίνουν στις αντίστοιχες υποδοχές του ρευµατοδότη. Στα τρία βύσµατα του ρευµατολήπτη συνδέονται ο αγωγός φάσης, ο ουδέτερος και ο αγωγός γειώσεως. Στις υποδοχές του ρευµατοδότη συνδέονται αντίστοιχα οι τρεις αγωγοί τις σταθερήςηλεκτρικής εγκατάστασης. Υπάρχουν όµως και ρευµατοδότες - ρευµατολήπτες που η σύνδεση του αγωγού γείωσης, γίνεται µε την βοήθεια ειδικών επαφών και όχι βυσµάτων. Αυτοί λέγονται ρευµατοδότες - ρευµατολήπτες σούκο. Στους ρευµατοδότες και ρευµατολήπτες οι µεταλλικές υποδοχές και τα µεταλλικά βύσµατα µαζί µε τους ακροδέκτες σύνδεσης των ηλεκτρικών αγωγών είναι στερεωµένα πάνω σε µονωτικό σώµα από βακελίτη ή πλαστικό υλικό. Υπάρχουν µονοφασικοί και τριφασικοί ρευµατοδότες και ρευµατολήπτες. Σελ. 3 από 14

5. ΙΑΚΟΠΤΕΣ ΤΟΙΧΟΥ Οι διακόπτες τοίχου χρησιµεύουν κατά κανόνα για τον έλεγχο του φωτισµού διαφόρων χώρων. Τοποθετούνται είτε χωνευτοί είτε εξωτερικοί ανάλογα µε το είδος της σταθερής ηλεκτρικής εγκατάστασης και διακρίνονται σε κοινούς για ξηρούς χώρους και στεγανούς για υγρούς χώρους. Είναι συνήθως περιστροφικοί (διακόπτες τάµπλερ) ή πλήκτρου αλλά υπάρχουν και διακόπτες µε κουµπί πίεσης (διακόπτες κλιµακοστάσιου, κουδουνιών κλπ). Οι συνηθισµένοι διακόπτες τοίχου κατασκευάζονται για ονοµαστική τάση 250V και ονοµαστική ένταση τουλάχιστον 6Α. Όταν χρησιµοποιούνται σε κυκλώµατα λαµπτήρων φθορισµού, πρέπει να έχουν ονοµαστικό ρεύµα τουλάχιστον 10Α. Οι τάµπλερ - πλήκτρου κατασκευάζονται επίσης για ονοµαστικό ρεύµα 10Α. 6. ΛΥΧΝΙΟΛΑΒΕΣ (ΝΤΟΥΙ) Χρησιµεύουν για να στερεώνουν τους λαµπτήρες φωτισµού και να τους τροφοδοτούν µέσω των τροφοδοτικών αγωγών µε ρεύµα από την σταθερή ηλεκτρική εγκατάσταση. Υπάρχουν διάφορα είδη ντουί ανάλογα µε το είδος του λαµπτήρα για τον οποίο προορίζονται (λαµπτήρες πυράκτωσης, λαµπτήρας φθορίου) και για την κατασκευή των λαµπτήρων (βιδωτοί ή µπαγιονέτ). Οι λυχνιολαβές κατασκευάζονται είτε ολόκληρες από µονωτικά υλικά (βακελίτης - πλαστικό) είτε εξωτερικά από µέταλλο που έχει εσωτερικά µονωτικά για να αποφεύγεται η επαφή των µεταλλικών τµηµάτων µε την τάση. Για λόγους ασφαλείας οι λυχνιολαβές κατασκευάζονται έτσι ώστε να παρέχεται προστασία σε περίπτωση επαφής από αυτόν που χειρίζεται την λυχνιολαβή και να αποφεύγεται η επαφή του χειριστή µε στοιχεία της λυχνιολαβής που έχουν τάση. Η κατασκευή ντουί για βιδωτές λάµπες περιέχει κοχλιωτή βάση οπότε και οι αντίστοιχοι λαµπτήρες φέρουν κοχλιωτό µέρος, ενώ τα ντουί και οι µπαγιονέτ λάµπες έχουν κατάλληλες εγκοπές για την σύνδεση. Σελ. 4 από 14

7. ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ Για την κατασκευή, συντήρηση και επισκευή µιας ηλεκτρικής εγκατάστασης χρειάζονται πολλά στοιχεία που περιγράφονται µε τη βοήθεια σχεδίων. Ακόµα και όταν υπάρχει λεπτοµερής περιγραφή µιας εγκατάστασης το σχέδιο είναι απαραίτητο, γιατί δίνει πληροφορίες για την διάταξη, την τοποθέτηση και το υλικό κατασκευής των αγωγών, την πορεία των ρευµάτων, τον τρόπο λειτουργίας της εγκατάστασης και τις απαραίτητες κύριες ηλεκτρικές τιµές. Υπάρχουν τρία είδη ηλεκτρολογικού σχεδίου: 1. Το λειτουργικό σχέδιο στο οποίο οι γραµµές του ρεύµατος µαζί µε τα στοιχεία της σύνδεσης σχεδιάζονται κατά το δυνατό ευθύγραµµα, χωρίς διασταυρώσεις. Στο σχέδιο αυτό εµφανίζεται καθαρά ο τρόπος λειτουργίας της συνδεσµολογίας. 2. Το πολυγραµµικό σχέδιο, το οποίο είναι λεπτοµερειακό, δηλαδή οι διακόπτες και οι γραµµές σχεδιάζονται όπως είναι στην πραγµατικότητα. Τα στοιχεία των χρησιµοποιούµενων συσκευών σχεδιάζονται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνεται αντιληπτός ο τρόπος λειτουργίας τους. 3. Το µονογραµµικό σχέδιο το οποίο χρησιµοποιεί τα βασικότερα µόνο στοιχεία σύνδεσης σε µονοπολική απεικόνιση. Οι βοηθητικές γραµµές παραλείπονται και η διάταξη των στοιχείων στο χώρο δεν ανταποκρίνεται στην πραγµατικότητα. Εµείς θα ασχοληθούµε κυρίως µε το πολυγραµµικό και το µονογραµµικό σχέδιο. 8. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ (ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ) Οι ηλεκτρικοί αγωγοί τοποθετούνται συνήθως στην επιφάνεια των τοίχων, οπότε οι γραµµές ονοµάζονται χωνευτές. Οι µονωµένοι αγωγοί τοποθετούνται συνήθως µέσα σε σωλήνες, για να δηµιουργηθούν οι λεγόµενες σταθερές γραµµές, οι οποίες µετά την εγκατάστασή τους δεν έχουν την δυνατότητα να µετακινηθούν. Αυτό γίνεται γιατί οι συνηθισµένοι µονωµένοι αγωγοί που χρησιµοποιούνται για την κατασκευή των σταθερών γραµµών δεν έχουν µεγάλη µηχανική αντοχή. Οι προστατευτικοί σωλήνες των µονωµένων αγωγών είναι διαφόρων ειδών ανάλογα µε το είδος των γραµµών (ορατές ή χωνευτές) και τις καταπονήσεις τις Σελ. 5 από 14

οποίες πιθανόν θα υποστούν κατά την εγκατάστασή τους αλλά και µετά από αυτή. 1. Τους µονωτικούς 2. Τους µη µονωτικούς Οι πρώτοι είναι κατασκευασµένοι από µονωτικό υλικό ή έχουν στο εσωτερικό τους µονωτική επένδυση, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι δεν θα βρεθούν υπό τάση, αν οι αγωγοί που θα τοποθετηθούν σε αυτούς έχουν ή υποστούν κατά την τοποθέτησή τους κάποια καταστροφή της µόνωσής τους (π.χ. τραυµατισµός ή γδάρσιµο κ.λ.π) σε ένα ή περισσότερα σηµεία. Οι δεύτεροι είναι µεταλλικοί χωρίς εσωτερική µονωτικοί επένδυση. 9. ΙΑΤΟΜΗ ΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΗΝ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΡΕΥΜΑΤΟΣ Οι αγωγοί των ηλεκτρικών γραµµών παρουσιάζουν, ως γνωστόν, αντίσταση στην διέλευση του ηλεκτρικού ρεύµατος που τους διαρρέει. Η αντίσταση αυτή έχει σαν αποτέλεσµα την πτώση τάσης στους αγωγούς των γραµµών. Έτσι η τάση στην αρχή µιας γραµµής (σηµείο τροφοδότησης της) είναι µεγαλύτερη από την τάση στο τέρµα της και η διαφορά των δυο τάσεων δίνει την πτώση τάσης. Η ροή του ρεύµατος, λόγω του θερµικού φαινοµένου (φαινόµενο Joule), έχει σαν αποτέλεσµα την θέρµανση των γραµµών και απώλεια ενέργειας. Αν η θέρµανση των αγωγών ξεπεράσει ένα ορισµένο όριο, τότε η µεγάλη θερµότητα που αναπτύσσεται καταστρέφει την µόνωσή τους και είναι δυνατόν να προκληθούν βραχυκυκλώµατα, ηλεκτρικά τόξα και πυρκαγιές αλλά και αλλοίωση των µηχανικών ιδιοτήτων του υλικού των αγωγών. Εποµένως η θέρµανση µπορεί να επηρεάσει την ασφαλή λειτουργία των γραµµών. Όπως είδαµε λοιπόν, η ασφαλής λειτουργία των γραµµών εκτός από επαρκή µηχανική αντοχή απαιτεί και η θέρµανσή τους να φτάνει µέχρι ένα επιτρεπόµενο όριο. Αυτό επιτυγχάνεται αν από κάθε διατοµή του αγωγού περνά ένταση ρεύµατος όχι µεγαλύτερη από προκαθορισµένη. Ο λόγος της έντασης του ρεύµατος I προς την διατοµή q του αγωγού, από τον οποίο περνά το ρεύµα I λέγεται πυκνότητα ρεύµατος και συµβολίζεται µε J. 2 J = I / q σε Α / mm Σελ. 6 από 14

Για την ασφαλή λειτουργία, η πυκνότητα του ρεύµατος, θα πρέπει να παραµένει µικρότερη από µια µέγιστη επιτρεπόµενη τιµή. Η θερµοκρασία όµως που αναπτύσσεται σε αγωγό που διαρρέεται από ρεύµα, εξαρτάται βέβαια από την διατοµή του αγωγού, αλλά και από την εξωτερική του επιφάνεια η οποία απάγει ποσά θερµότητας ανάλογα µε το µέγεθός της. Έτσι για να εξασφαλίσουµε ότι η θερµοκρασία των αγωγών δεν θα φθάνει σε επικίνδυνες τιµές, η πυκνότητα του ρεύµατος πρέπει να είναι πάντοτε µικρότερη από την µέγιστη επιτρεπόµενη πυκνότητα. 10. ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ Οι ασφάλειες µπαίνουν στην αρχή των κυκλωµάτων, για να προστατεύουν τους αγωγούς και τις συσκευές από φορτία πολύ µεγαλύτερα από τα κανονικά. Η τοποθέτησή τους γίνεται πάντα σε σειρά προς τον ή τους αγωγούς των φάσεων έτσι ώστε να περνά από αυτές ολόκληρο το ρεύµα του κυκλώµατος. Το βασικό µέρος µιας ασφάλειας είναι το τηκτό νήµα που λιώνει όταν το ρεύµα ξεπεράσει µια ορισµένη τιµή που ονοµάζεται ονοµαστική ένταση. Τα µέρη µιας ασφάλειας χαµηλής τάσης είναι: το φυσίγγιο, η βάση (ασφαλειοθήκη) και το πώµα. Το φυσίγγιο είναι από πορσελάνη και φέρει στο εσωτερικό του το τηκτό νήµα. ιακρίνουµε δύο κατηγορίες ασφαλειών: της ακαριαίας και επιβραδυνόµενης τήξης. Η πρώτη κατηγορία χρησιµοποιείται στα κυκλώµατα φωτισµού, ενώ η δεύτερη στους γενικούς πίνακες και στα κυκλώµατα τροφοδοσίας κινητήρων. Τα χαρακτηριστικά µιας ασφάλειας είναι δύο: 1. Η τάση λειτουργίας 2. Η ονοµαστική της ένταση Όταν λέµε ότι µια ασφάλεια έχει στοιχεία 230V, 10Α, εννοούµε ότι αυτή µπορεί να δουλέψει σε τάση 230V, ενώ διαρρέεται συνεχώς από ένταση 10Α. Οι ασφάλειες τοποθετούνται, όπως αναφέραµε, στην αρχή των κυκλωµάτων. Πιο αναλυτικά αυτές τοποθετούνται: α) Στους πίνακες διανοµής. β) Στην αρχή κάθε γραµµής προκειµένου να ελεγχθεί όλη η γραµµή. γ) Σε κεντρικές διακλαδώσεις ώστε να ελέγχουν την γραµµή της συγκεκριµένης διακλάδωσης. Σελ. 7 από 14

δ) Σε διακλαδώσεις που υπάρχουν µερικοί διακόπτες για να ελέγχουν το κύκλωµα που εξυπηρετεί ο διακόπτης. ε) Σε διακλαδώσεις αγωγών µε πιο µικρή διατοµή, για να προστατεύουν το κύκλωµα µε την µικρότερη διατοµή. Από κατασκευαστική άποψη οι ασφάλειες διαχωρίζονται σε δύο µεγάλες κατηγορίες: Τις τήξεως Τις αυτόµατες Η διάκρισή τους φαίνεται στο πιο κάτω διάγραµµα: Σελ. 8 από 14

11. ΠΤΩΣΗ ΤΑΣΗΣ Η πτώση τάσης είναι ένας παράγοντας τον οποίο δεν πρέπει να τον αγνοούµε στους υπολογισµούς των γραµµών. Όταν η τάση πέσει υπερβολικά τότε µειώνεται σηµαντικά η φωτιστική ικανότητα των φωτιστικών σωµάτων και η απόδοση των ηλεκτρικών κινητήρων. Η πτώση τάσης παρουσιάζεται κύρια στις τροφοδοτικές γραµµές των συσκευών κατανάλωσης γιατί έχουν µεγάλο µήκος και όχι στις γραµµές προσαρµογής που έχουν πάντα µικρό µήκος. Γραµµές προσαρµογής λέγονται οι αγωγοί µε τους οποίους συνδέουµε τις συσκευές κατανάλωσης (φώτα, συσκευές µε πρίζα κ.λ.π.) µε την εσωτερική εγκατάσταση. ηλαδή είναι τα συνηθισµένα κορδόνια από τα οποία κρέµονται οι λάµπες από τα ταβάνια ή που συνδέουν π.χ. τα ραδιόφωνα, τα σίδερα κλπ µε τις πρίζες. Πρέπει επίσης να αναφέρουµε ότι η πτώση τάσης σύμφωνα με τους παλαιούς ΚΕΗΕ ήταν 1% σε δίκτυο φωτισµού και 3% σε δίκτυο κίνησης. Πλέον, σήμερα, με την ισχύ του ΕΛΟΤ HD 384, που αποτελεί το ισχύοντα ΚΕΗΕ, η επιτρεπόµενη πτώση τάση είναι 4% για όλες τις περιπτώσεις. H σχέση η οποία µας δίνει την πτώση τάσης σε µονοφασική γραµµή είναι: Όπου: U=2ρLIcosφ/s U= πτώση τάσης σε Volt. ρ= ειδική αντίσταση του αγωγού σε Ω mm/m. Για τον Cu ρ= 0,018Ωmm/m. L= το µήκος του αγωγού σε m. I= η ένταση του ρεύµατος που διαρρέει τον αγωγό σε Α. cosφ= ο συντελεστής ισχύος του φορτίου (για φωτισµό cosφ=1). s= η διατοµή του αγωγού σε mm. Σελ. 9 από 14

12. ΑΣΘΕΝΗ ΡΕΥΜΑΤΑ Τα τελευταία χρόνια, µε την ανάπτυξη της τεχνολογίας των υπολογιστών και την αυξανόµενη απαίτηση για γρήγορη µετάδοση πληροφοριών, προέκυψε η ανάγκη για τη χρήση δικτυακής υποδοµής µε καλώδια ασθενών ρευµάτων στις εσωτερικές εγκαταστάσεις των κτιρίων, παράλληλα µε τα γνωστά καλώδια µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτή η δικτυακή υποδοµή ονοµάζεται δοµηµένη καλωδίωση. Σε ένα σύγχρονο περιβάλλον εργασίας, ο κάθε εργαζόµενος για να είναι αποδοτικός θα πρέπει να έχει άµεση πρόσβαση τουλάχιστον σε ένα τηλέφωνο και σε ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή, για να µπορεί να ανταλλάσσει και να επεξεργάζεται δεδοµένα. Ειδικότερα σε ένα κτίριο που στεγάζει επαγγελµατικές, εµπορικές και άλλες ποικίλες δραστηριότητες, για την κάλυψη των αναγκών ή την εξυπηρέτηση των εργαζοµένων και των επισκεπτών, διακρίνουµε διάφορα επιµέρους δίκτυα, όπως: Το τηλεφωνικό δίκτυο. Το δίκτυο ενδοεπικοινωνίας. Τα δίκτυα ασφαλείας (π.χ. συναγερµός). Τα δίκτυα κεντρικής διαχείρισης του κτιρίου για τον αυτόµατο έλεγχο συσκευών θέρµανσης, κλιµατισµού κ.λ.π. Τα τοπικά δίκτυα υπολογιστών. Το δίκτυο τηλεόρασης. Ο ηλεκτρολόγος - εγκαταστάτης πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός κατά την εγκατάσταση δοµηµένης καλωδίωσης και πρέπει να λαµβάνει υπόψη τα παρακάτω: 1. Να µην χρησιµοποιείται το ίδιο καλώδιο για εφαρµογές φωνής και δεδοµένων. 2. Να γίνεται σωστός ο τερµατισµός και η τοποθέτηση των καλωδίων. 3. Να επιλέγονται τα κατάλληλα υλικά. 4. Να αποφεύγονται οι καταπονήσεις. 5. Το µέγιστο επιτρεπόµενο µήκος του καλωδίου να µην ξεπερνά τα 90 m. Σελ. 10 από 14

6. Να δίνεται προσοχή στη σήµανση των καλωδίων. 7. Να αποφεύγονται οι προεκτάσεις. 8. Να αποφεύγεται έκθεση σε υψηλές θερµοκρασίες. 9. Να αποφεύγεται γειτνίαση µε καλώδια ισχυρών ρευµάτων. 10. Τα καλώδια να έχουν το σωστό µήκος. 11. Να είναι γειωµένα. Μετά την εγκατάσταση, πρέπει να ελέγχονται σχολαστικά από εξειδικευµένους τεχνικούς όλοι οι µόνιµοι σύνδεσµοι και τα κανάλια του δικτύου. Σελ. 11 από 14

13. Βαθμός προστασίας (IP κώδικας) Το διεθνές πρότυπο IEC 60529 (International Electrotechnical Commission, 1989) και το DIN 40050 καλύπτουν το θέμα της προστασίας ηλεκτρικών συσκευών, από την επίδραση του περιβάλλοντος (πχ, σκόνη, βροχή κα), μέσω χρήσης καλυμμάτων, κουτιών κλπ. Ειδικότερα, καλύπτουν τα εξής αντικείμενα: Βαθμός προστασίας του χειριστή από την επαφή με ηλεκτροφόρα ή κινούμενα μέρη της συσκευής και προστασία της συσκευής από την διείσδυση αντικειμένων (επαφή και είσοδος ξένων σωμάτων). Βαθμός προστασίας της συσκευής από την διείσδυση νερού. Ο βαθμός προστασίας (IPab) δηλώνει τον βαθμό προστασίας που παρέχεται από το περίβλημα μια ηλεκτρικής συσκευής ενάντια στην επαφή επικίνδυνων μερών, στην εισχώρηση ξένων σωμάτων και στην είσοδο νερού. Ο IP κώδικας πρόερχεται από τα αρχικά του International Protection και αποτελείται από δύο ψηφία (ab) : το πρώτο ψηφίο αντιστοιχεί στην προστασία που παρέχεται ενάντια στην είσοδο ξένων αντικειμένων και την ασφάλεια του προσωπικού, και το δεύτερο ψηφίο αντιστοιχεί στην προστασία που παρέχεται από την είσοδο του νερού με επιβλαβή αποτελέσματα. Σελ. 12 από 14

Προστασία από την επαφή με το ανθρώπινο σώμα 1ο Ψηφίο Προστασία από την είσοδο ξένων σωμάτων 2ο Ψηφίο Προστασία από την είσοδο νερού 0 Καμία προστασία. Καμία προστασία. 0 Καμία προστασία. 1 Αποκλείεται η επαφή με το σώμα αλλά χωρούν τα δάκτυλα. Δεν μπαίνουν αντικείμενα πάνω από 50mm. 1 Δεν μπαίνουν σταγόνες που πέφτουν κατακόρυφα. 2 Αποκλείεται η επαφή με το δάκτυλο. Δεν μπαίνουν αντικείμενα πάνω από 12mm. 2 Δεν μπαίνουν σταγόνες που πέφτουν με κλίση μέχρι 15 μοίρες ως προς την κατακόρυφο. 3 Αποκλείεται επαφή μέσω εργαλείων με διάσταση πάνω από 2,5mm. Δεν μπαίνουν αντικείμενα πάνω από 2,5mm. 3 Δεν μπαίνουν σταγόνες που πέφτουν με κλίση μέχρι 60 μοίρες ως προς την κατακόρυφο. 4 Αποκλείεται επαφή μέσω εργαλείων ανω του 1mm. Δεν μπαίνουν αντικείμενα πάνω από 1mm. 4 Δεν μπαίνει νερό που ψεκάζεται από όλες τις κατευθύνσεις. 5 Αποκλείεται παντελώς η επαφή. Δεν μπαίνει τόση σκόνη όση να επικαθίσει στο εσωτερικό. 5 Δεν μπαίνει νερό που πέφτει υπό μορφή δέσμης απ' όλες τις κατευθύνσεις. Σελ. 13 από 14

(ΣΥΝΕΧΕΙΑ) Προστασία από την επαφή με το ανθρώπινο σώμα 1ο Ψηφίο Προστασία από την είσοδο ξένων σωμάτων 2ο Ψηφίο Προστασία από την είσοδο νερού 6 Αποκλείεται η επαφή. Δεν μπαίνει καθόλου σκόνη. 6 Δεν μπαίνει νερό από παροδική πλημμύρα. 7 Δεν μπαίνει νερό σε παροδικό εμβατισμό υπό δοσμένη πίεση και χρόνο. 8 Δεν μπαίνει νερό σε μόνιμο εμβατισμό υπό δοσμένη πίεση. Έτσι, αν αγοράσουμε ένα θερμαντήρα και δεν είμαστε σίγουροι αν μπορούμε να το βυθίσουμε πλήρως μέσα στο νερό, κοιτάμε το βαθμό προστασίας του. Όμοια για ένα κυκλοφορητή, για ένα φίλτρο και τόσες άλλες συσκευές. Η ονομασία IP είναι κατοχυρωμένη από τον παγκόσμιο οργανισμό προτύπων και έτσι ισχύουν για οποιαδήποτε συσκευή αναγράφει βαθμό προστασίας. Σελ. 14 από 14