1 8 Χ Ρ Ο Ν Ι Α Κ Υ Κ Λ Ο Φ Ο Ρ Ι Α Σ PHARMANEWS Τ Ε Υ Χ Ο Σ 1 8 1 / Α Π Ρ Ι Λ Ι Ο Σ 2 0 0 9 > ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΟΥΜΑΝΗΣ «Οι άντρες δεν µιλάνε και οι γιατροί δεν ρωτάνε» > ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ «Θέλω το τυπικό δηµόσιο να γίνει πραγµατικό» > Η ιστορία µίας µεγάλης κοροϊδίας > ΨΩΡΙΑΣΗ: Η γνώση νικά την προκατάληψη > Κατανόηση των προϊόντων ενυδάτωσης Θ. ΜΟΥΝΤΟΚΑΛΑΚΗΣ > Η ηθική διάσταση µιας έκθεσης Α. ΑΝ ΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ > Το πάρτυ τελείωσε Γ. ΛΑΣΚΑΡΗΣ > Εξετάσεις προστάτη: Πολύ περισσότερο κακό παρά καλό Μ. ΠΙΤΣΙΛΙ ΗΣ > Μάλλον έχω καρκίνο του προστάτη > Οι κουκουλοφόροι της υγείας Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ > Και πάλι Μπαµ! Τ. ΦΑΡΜΑΚΩΜΕΝΟΣ > Η υπόθεση σηκώνει ποτό (χωρίς τσιγάρο!) Μ. ΠΙΤΣΙΛΙ ΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102 166 74 ΓΛΥΦΑ Α e-mail: info@pitsilidis.gr ISSN 1106-3165
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 62 44 ] ] ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Η ηθική διάσταση µιας έκθεσης 10 EDITORIAL Μάλλον έχω καρκίνο του προστάτη 12 ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ Και πάλι Μπαµ! 14 Ι ΕΕΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ IKA - ΕΣΥ σηµειώσατε 2 16 Ο ΣΦΕΕ ΙΝΕΙ ΤΗ ΙΚΗ ΤΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΣΥΖΗΤHΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΧΡΕΩΝ / Η ιστορία µίας µεγάλης κοροϊδίας 18 Το πάρτυ τελείωσε 20 Οι κουκουλοφόροι της υγείας 22 ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕ... 24 NEWSROOM 28 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞH ΓΡΗΓOΡΗΣ ΟΥΜAΝΗΣ / «Οι άντρες δεν µιλάνε και οι γιατροί δεν ρωτάνε» 30 ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ / «Θέλω το τυπικό δηµόσιο να γίνει πραγµατικό» 36 ΣΑΣ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΥΝ 42 10 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ στον αλλεργιολόγο για την εποχική αλλεργία 44 ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Εξετάσεις προστάτη: Πολύ περισσότερο κακό παρά καλό 46 Υγεία και Οικονοµική Κρίση 50 Μικροσφαιρίδια αζιθροµυκίνης για εφάπαξ χορήγηση 54 ΨΩΡΙΑΣΗ: ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ / Η γνώση νικά την προκατάληψη 56 ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ Κατανόηση των προϊόντων ενυδάτωσης: Μια ιεραρχική προσέγγιση 62 ΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ 70 ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ Η υπόθεση σηκώνει ποτό (χωρίς τσιγάρο!) 79 Ι ΙOΚΤΗΣΙΑ Μ. ΠΙΤΣΙΛΙ ΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα, τηλ.: 210-89.47.002, Fax: 210-89.41.551, info@pitsilidis.gr ΚΩ ΙΚΟΣ / 1438 ΕΚ OΤΗΣ Mιχάλης Πιτσιλίδης, Λ. Πορφύρα 11, Bούλα 166 73 ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ Nινέττα Βατικιώτη ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδουλος Παπαβασιλείου PHARMANEWS Μηνιαία Φαρµακευτική Εφηµερίδα. Εκδίδεται στην Αθήνα. ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚH IEYΘYΝΣΗ Κωνσταντίνος Σπίγγος, Μιχάλης Πιτσιλίδης OΙΚONOMΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR Βιργινία Κάππα ΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑ Α Θεόδουλος Παπαβασιλείου, Νάνσυ Χρηστίδη, Έλενα Κιουρκτσή www.pitsilidis.gr ΙΑΦΗΜΙΣΗ Βασιλική Κούτσικου ΥΠΟ ΟΧΗ ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη Βιβέττα Λαϊνιώτη ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταµάτης Κωνσταντάτος ΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Μιχάλης Αιγινίτης Το περιοδικό διατηρεί το δικαίωµα επιλογής και συντόµευσης των δελτίων τύπου που λαµβάνει. Τα υλικά (slides, φωτογραφίες, κλπ.) δεν επιστρέφονται.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Η ηθική διάσταση µιας έκθεσης Οαριθµός των καταδίκων που εκτελούνται κάθε χρόνο στην Κίνα υπολογίζεται σε δυο µε τρεις χιλιάδες. Σύµφωνα µε δήλωση Κινέζου αξιωµατούχου, επειδή η δωρεά οργάνων είναι σπάνια σ αυτή τη χώρα, οι ανάγκες του Κινεζικού προγράµµατος µεταµοσχεύσεων καλύπτονται κατά 95% από όργανα αυτών των καταδίκων. Υπάρχουν, επίσης, αξιόπιστες µαρτυρίες για πώληση οργάνων καταδίκων σε Αµερικανούς και Ιάπωνες «τουρίστες», που καταφεύγουν στην Κίνα για µεταµόσχευση. Για πρώτη φορά το 2005, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας της Κίνας παραδέχθηκε ότι διεξάγεται εµπόριο οργάνων στη χώρα του και εξήγγειλε την απαγόρευση της µεταµόσχευσης οργάνων σε αλλοδαπούς και την εφαρ- µογή του καθιερωµένου όρου της πρότερης συγκατάθεσης του δότη. Μη κυβερνητικές οργανώσεις εκφράζουν, ωστόσο, αµφιβολίες για τη διαφάνεια της διαδικασίας, µια και είναι γνωστή η προέλευση των πτω- µατικών µοσχευµάτων σ αυτή τη χώρα και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ένα κατάδικο να δίνει αβίαστα τη συγκατάθεσή του. Από τις αρχές του Φεβρουαρίου του 2009, πάνω από 200 όργανα και ανθρώπινα σώµατα, που έχουν ανατµηθεί και συντηρηθεί µε ειδική επεξεργασία, εκτίθενται στην αίθουσα «Τεχνόπολις» του ήµου Αθηναίων. Η έκθεση αυτή παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό το 2005, στην πολιτεία της Φλόριντα, από την εταιρεία διοργάνωσης εκθέσεων Premier και έκτοτε έχει περιοδεύσει σε πολλές πόλεις του κόσµου προσελκύοντας εκατοµµύρια επισκεπτών. Όταν µια επιτροπή ανατόµων των Ιατρικών Σχολών της Νέας Υόρκης έθεσε το ερώτη- µα της προέλευσης των «εκθεµάτων», η διοργανώτρια εταιρεία υποστήριξε ότι τής είχαν παραχωρηθεί από το Πανεπιστήµιο της Κινεζικής πόλης Ντάλιαν. Στις αρχές του 2008, µια εκποµπή του Αµερικανικού τηλεοπτικού δικτύου ABC News µε θέµα τη λαθραία εισαγωγή πτωµάτων από την Κίνα οδήγησε σε έρευνα από το γενικό εισαγγελέα της Νέας Υόρκης. Η εισαγγελική έρευνα κατέληξε στο συµπέρασµα ότι «η Premier αποκόµισε κέρδη εκθέτοντας λείψανα (remains) ανθρώπων Από τον Θ. Μουντοκαλάκη, Οµότιµο Καθηγητή Παθολογίας του Πανεπιστηµίου Αθηνών που µπορεί να είχαν βασανιστεί και εκτελεστεί στην Κίνα» και η διοργανώτρια εταιρεία υποχρεώθηκε να αναρτήσει στο δικτυακό της τόπο (website) τη δήλωση ότι «η έκθεση παρουσιάζει ανθρώπινα λείψανα Κινέζων πολιτών ή κατοίκων που πάρθηκαν αρχικά από το Αρχηγείο της Κινεζικής Αστυνοµίας» και ότι η ίδια «δεν είναι σε θέση να διαβεβαιώσει ότι δεν ανήκουν σε άτοµα που εκτελέστηκαν ενώ κρατούνταν σε φυλακές της Κίνας». Στην Αθήνα, η έκθεση εγκαινιάστηκε από τον ήµαρχο της πόλης και βρίσκεται υπό την αιγίδα του ήµου Αθηναίων και του Εθνικού Οργανισµού Μεταµοσχεύσεων. Ο δικτυακός τόπος του ήµου µας πληροφορεί ότι η έκθεση επισκέπτεται την Ελλάδα επειδή η Ελλάδα «έχει διαδραµατίσει σηµαντικό ρόλο στη γέννηση και την εξέλιξη της ιατρικής επιστήµης και της ανατοµίας» και ότι «ο Ιπποκράτης θεµελίωσε την κλινική εξέταση και προχώρησε σε περίπλοκες χειρουργικές εγχειρήσεις», και επιπλέον, «έγραψε και τον περίφηµο Όρκο» (sic). ίνεται, επίσης, η εξήγηση ότι η έκθεση τέθηκε υπό την αιγίδα του Εθνικού Οργανισµού Μεταµοσχεύσεων επειδή σ αυτήν «η Μεταµόσχευση, το θαύµα της ιατρικής επιστήµης, συναντά την τέχνη σε µια µοναδική εκπαιδευτική εµπειρία» και επειδή αποτελεί «µια καλή ευκαιρία, ώστε οι επισκέπτες να ενηµερωθούν για το θεσµό της δωρεάς οργάνων» Σε άλλες χώρες, η έκθεση προκάλεσε τις αντιδράσεις µέσων µαζικής ενηµέρωσης, επιστηµονικών σωµάτων, υγειονοµικών αρχών, µη κυβερνητικών οργανώσεων, της ικαιοσύνης -ακόµα και της Εκκλησίας. Σ εµάς, µε εξαίρεση κάποιους υπαινιγµούς σε άρθρο εβδο- µαδιαίας εφηµερίδας και τις αντιδράσεις µεµονωµένων bloggers, τα σχόλια στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο ήταν εγκωµιαστικά στο πνεύµα του σλόγκαν της διοργανώτριας εταιρείας: «Η έκθεση θα αλλάξει τον τρόπο που βλέπουν οι άνθρωποι τον εαυτό τους. Η έκθεση έχει σχεδιαστεί για να διαφωτίσει, να παρακινήσει, να γοητεύσει και να εµπνεύσει». Να είναι, άραγε, απόρροια άγνοιας ή εθελοτυφλίας η πρόθυ- µη αυτή αναγωγή σε εκπαιδευτικό και εικαστικό γεγονός µιας έκθεσης ανθρώπινων λειψάνων, για τα οποία υπάρχει η υποψία ότι προέρχονται από φυλακισµένους που βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν στην Κίνα; 10 PHARMANEWS > ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 > ΤΕΥΧΟΣ 181
EDITORIAL Μάλλον έχω καρκίνο του προστάτη Του Μ. Πιτσιλίδη pitsilidis@ gmail.com Για sms: 6974-558476 Όχι, δεν το γράφω για να µε λυπηθείτε. εν υπάρχει λόγος, άλλωστε, αφού το ίδιο ισχύει για το 50% των ανδρών της ηλικίας µου (είµαι 53 ετών). Οι ιατροδικαστές το γνωρίζουν καλά αυτό, από τις µικροσκοπικές εξετάσεις των προστατών αντρών που υποβάλλονται σε νεκροψία µετά από ατύχηµα. Νεκροψίες σε 70άρηδες έχουν δείξει ότι περίπου το 80% από αυτούς είχαν καρκίνο του προστάτη (στο εξής ΚτΠ) και σχεδόν όλοι το αγνοούσαν. Παρ όλα αυτά είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα πεθάνω από ΚτΠ ή, σωστότερα, η πιθανότητα να µου συµβεί αυτό είναι µόλις 3%. Αυτές οι παρατηρήσεις ανάγκασαν τους (σοβαρούς) γιατρούς να επανεξετάσουν το θέµα που κάποιοι παρο- µοίασαν µε παγόβουνο. Στο παρελθόν βλέπαµε µόνο το µέρος που εξείχε από το νερό τους καρκίνους δηλαδή που προκαλούσαν νόσο και θάνατο. Με την πρώιµη διάγνωση µπορούµε να βλέπουµε και κάτω από το νερό και εκεί υπάρχουν απείρως περισσότεροι καρκίνοι. Πολλοί απ αυτούς δε θα προκαλέσουν ποτέ πρόβληµα. Καλύτερα λοιπόν να έµεναν αδιάγνωστοι για πάντα. Αλλά δεν µένουν. Προστατικό αντιγόνο (PSA) προληπτικά, τσιµπηµένη τιµή, δακτυλική εξέταση προστάτη, βιοψία και να ο καρκίνος και ο καρκινοπαθής! Θρήνος! Αλλά οι γιατροί δε µπορούν να ξεχωρίσουν ποιος καρκίνος είναι καλύτερα να µείνει αδιάγνωστος κι έτσι σχεδόν πάντα επεµβαίνουν. Το µεγαλύτερο ποσοστό των αντρών που θα υποβληθεί σε θεραπεία δεν θα ωφεληθεί γιατί δεν την χρειαζόταν. Όµως, πολλοί από αυτούς θα υποστούν σοβαρές βλάβες, µε πιο συχνές την ελάττωση της σεξουαλικής λειτουργίας, την απώλεια ούρων και/ή τον ερεθισµό του πρωκτού. Ο προσυµπτωµατικός έλεγχος («προληπτική ιατρική») µπορεί να «σώζει ζωές», αλλά βλάπτει πολύ περισσότερες! Πρόσφατα µάθαµε περισσότερα (πλήρης ανάλυση του θέµατος θα δηµοσιευτεί στο επόµενο Popular Medicine που θα κυκλοφορήσει 30 Μαΐου). ηµοσιεύθηκαν τα αποτελέσµατα δύο µεγάλων κλινικών δοκιµών αξιολόγησης του προσυµπτωµατικού ελέγχου για τον ΚτΠ. Πρόκειται για µία τεράστια ερευνητική προσπάθεια: 20 χρόνια δουλειάς µε πάνω από 250.000 άντρες και πολλά εκατοµµύρια. Κι όµως υπάρχει ακόµα αβεβαιότητα σχετικά µε το αν ο προσυµπτωµατικός έλεγχος σώζει ζωές. Η Ευρωπαϊκή µελέτη είπε ναι, η Αµερικανική είπε όχι. Αυτό από µόνο του λέει κάτι: αν υπάρχει κάποιο όφελος, αναµφίβολα αυτό είναι πολύ µικρό. Ας δεχτούµε ότι υπάρχει ένα οριακό όφελος από τον έλεγχο για καρκίνο του προστάτη. Συνοδεύεται όµως από βέβαιο και σηµαντικό ανθρώπινο κόστος. Ας υποθέσουµε ότι η Ευρωπαϊκή µελέτη είναι η σωστή. Τα στοιχεία της µας δίνουν κάποια ιδέα του µεγέθους αυτού του κόστους: για κάθε άντρα που αποφεύγει το θάνατο από ΚτΠ, 50 άλλοι υποβάλλονται χωρίς λόγο σε θεραπεία. Το να είµαι ο ένας που θα αποφύγει τον θάνατο από ΚτΠ, απέναντι στην 50 φορές µεγαλύτερη πιθανότητα να υποβληθώ άνευ λόγου σε θεραπεία, δεν µου φαίνεται καλή ζαριά. Στο βαθµό που θα µπορούσα να ελέγξω την αιτία του θανάτου µου, το να αποφύγω το θάνατο από καρκίνο του προστάτη δεν είναι η πρώτη µου επιλογή. Πιο πολύ ανησυχώ για την πιθανότητα να καταλήξω µε παρατεταµένη απώλεια διανοητικών ικανοτήτων σε κάποιον γηροκοµείο. Άλλωστε, ο θάνατος δεν είναι η µόνη έκβαση που έχει σηµασία για µένα. Εκτιµώ επίσης πολύ το να µην αναγκάζοµαι να παίρνω βαριά φάρµακα και να υφίσταµαι τραγικές παρενέργειες. Αντιλαµβάνοµαι την ανάγκη να πλουτίσουν γιατροί και εταιρείες πάσης φύσεως, αλλά θα προτιµούσα να θυσιάσω τον εαυτό µου για τα συµφέροντά τους, µε λιγότερο οδυνηρό τρόπο. Κυκλοφορούν κάποια «επιχειρήµατα» υπέρ των προσυµπτωµατικών ελέγχων. Ας δούµε δυο από αυτά. Γιατροί που «εξοργίζονται»: δεν θα ήθελες να επιστρέψουµε στην εποχή που όλοι όσοι είχαν καρκίνο του προστάτη, έπασχαν από προχωρηµένη µορφή της νόσου. Είναι αλήθεια ότι ο τυπικός καρκινοπαθής στο παρελθόν έπασχε από προχωρηµένο καρκίνο του προστάτη. Όµως ο κύριος λόγος που οι ασθενείς αυτοί είναι σήµερα στατιστικά σπάνιοι είναι ότι χάνονται ανάµεσα στους χιλιάδες «νέους καρκινοπαθείς» που ποτέ δε θα διαγνώσκονταν στο παρελθόν γιατί είχαν καρκίνους που ποτέ δε θα εξελίσσονταν. Μηνύµατα στα ΜΜΕ που τονίζουν τις καταπληκτικές επιδόσεις στην «επιβίωση». Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία 50 χρόνια, η πενταετής επιβίωση από τον ΚτΠ αυξήθηκε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον καρκίνο (από λιγότερο του 50%, σε σχεδόν 100%). Αλλά οι επιβιώσαντες είναι δηµιουργήµατα της υπερδιάγνωσης: γίνεται διάγνωση και θεωρούνται ως πάσχοντες από ΚτΠ άντρες οι οποίοι δεν επρόκειτο ποτέ να νοσήσουν ή να πεθάνουν από αυτόν. Κάποιοι ονόµασαν αυτό το φαινόµενο «το παράδοξο της δηµοφιλίας του προσυµπτωµατικού ελέγχου»: Όσο περισσότερη υπερδιάγνωση προκαλεί ο προσυµπτωµατικός έλεγχος, τόσο περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται ότι οφείλουν σε αυτόν τη ζωή τους και τόσο πιο δηµοφιλής γίνεται!!! εν υπάρχει λοιπόν λόγος για να υποβληθεί κανείς σε προσυµπτωµατκό έλεγχο για ΚτΠ. Η µόνη επιτακτική ανάγκη είναι οι άνθρωποι να είναι ενη- µερωµένοι για τις συνέπειες της όποιας επιλογής τους. Ευχαριστώ τον κ. Η.G.Welch, καθηγητή ιατρικής στο Ινστιτούτο Πολιτικής Υγείας και Κλινικής Πρακτικής του Dartmouth και συγγραφέα του συγκλονιστικού βιβλίου «Πρέπει να Ελεγχθώ για Καρκίνο; Ίσως όχι και Να το Γιατί.» Το παρόν κείµενο βασίζεται 100% σε δικό του άρθρο που δηµοσιεύτηκε στους Los Angeles Times, την 1η Απριλίου 2009. 12 PHARMANEWS > ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 > ΤΕΥΧΟΣ 181
ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ Και πάλι Μπαµ! Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου Κατά τα άλλα η «βόµβα» βρίσκεται στα φάρµακα, γιατί εκεί «βολεύει» και εκεί ανάβει ευκολότερα το «φυτίλι του αναγνωστικού ενδιαφέροντος» Ο«εύκολος» στόχος, όσων θέλουν να αντιπολιτευτούν, έτσι γιατί το επιβάλλει ο «ρόλος» τους, είναι τα φάρµακα. Αυτό το θέµα αγγίζει τον κόσµο, αφορά τον κόσµο, άρα καθότι «λαοφιλές», «λαϊκίζουµε» κι εµείς για να είµαστε της µοδός Οι φαρµακευτικές εταιρείες δια των εκπροσώπων τους, επιχείρησαν ουκ ολίγες φορές να ξεκαθαρίσουν τη σύγχυση που επικρατεί (ηθεληµένα τις περισσότερες φορές), ανάµεσα στις συνολικές πωλήσεις των φαρµάκων και την πραγµατική φαρµακευτική δαπάνη (κατά εκτίµηση είναι το 1/3 των συνολικών πωλήσεων). Ακό- µη και οι πολιτικοί που έχουν κάνει σηµαία τους την «εκτόξευση της φαρµακευτικής δαπάνης», υπερασπίζοντας το πορτοφόλι του έλληνα πολίτη, σε συνεντεύξεις τους, όταν κλήθηκαν να σχολιάσουν το θέµα, παραδέχτηκαν ότι όντως, επικρατεί µια σύγχυση, που έχει ως αποτέλεσµα το να βγαίνει προς τα έξω µια λανθασµένη εικόνα. Παρόλα αυτά, συνεχίζουν να υποστηρίζουν, αυτά που ίδιοι χαρακτηρίζουν λανθασµένα, ακολουθώντας το «έτσι έµαθα, έτσι πορεύοµαι» Το ίδιο συµβαίνει και µε τα ΜΜΕ, τα οποία µε πρωτοσέλιδα και εκτενείς αναφορές, φροντίζουν να «εκτοξεύσουν τον πύραυλο» ακό- µη πιο ψηλά Σε πρόσφατο ρεπορτάζ της εφηµερίδας το «Βήµα της Κυριακής», το πρωτοσέλιδο είχε τον τεράστιο τίτλο «Βόµβα τα φάρµακα, 5,2, δις ευρώ πληρώνει το ηµόσιο». Όταν ο αναγνώστης ξεπεράσει το «σοκ του τίτλου» και διαβάσει το πλήρες άρθρο, θα αντιληφθεί ότι, τα 5,2 δις δεν αφορούν φυσικά µόνο στα φάρµακα, αλλά στις συνολικές δαπάνες Υγείας, µέρος των οποίων αποτελεί και η φαρµακευτική δαπάνη. Ως αιτίες της συνεχόµενης αύξησης των δαπανών Υγείας, αναφέρονται στο άρθρο, µεταξύ άλλων, η γήρανση του πληθυσµού, η υπερκατανάλωση των υπηρεσιών υγείας, µε την είσοδο µεγάλης µερίδας του πληθυσµού µε το παραµικρό στο νοσοκοµείο, το «εµπόριο µε τα βιβλιάρια ασθενείας αποθανόντων» στα ασφαλιστικά ταµεία, η «βιοµηχανία εξετάσεων» λόγω της υπερπληθώρας γιατρών και ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων, τα λειτουργικά έξοδα των νοσοκοµείων κτλ κτλ. Κατά τα άλλα η «βόµβα» βρίσκεται στα φάρµακα, γιατί εκεί «βολεύει» και εκεί ανάβει ευκολότερα το «φυτίλι του αναγνωστικού ενδιαφέροντος» Τα προβλήµατα του ΕΣΥ είναι πολλά. Για την ακρίβεια, είναι πάρα πολλά. Αυτό το γνωρίζουν και το παραδέχονται όλοι. Το πρόσφατο πόρισµα του Σώµατος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ) έδειξε ότι, το θέµα της διαφθοράς στο Εθνικό Σύστηµα Υγείας, ζει και βασιλεύει. Και πιο σωστά, ζει για να βασιλεύουν κάποιοι, που είτε λέγονται τρωκτικά, είτε πιράνχας, είτε απλά «µακροχέρηδες» Ενδεικτικό της σήψης που επικρατεί στο ΕΣΥ είναι το γεγονός ότι, από τους συνολικά 104 ελέγχους που πραγ- µατοποίησε µόνο ο Τοµέας ιοικητικού-οικονοµικού Ελέγχου του ΣΕΥΥΠ και µόνο στην περιοχή της Αττικής, διαπιστώθηκαν προβλή- µατα διαφθοράς, κακοδιοίκησης και παράνοµων συνταγογραφήσεων σε 66 περιπτώσεις! Αυτό τα λέει όλα Όταν η µηχανοργάνωση των νοσοκοµείων µοιάζει µε «άπιαστο» όνειρο, όταν οι προτάσεις για συστηµατικούς ελέγχους και διαφανείς διαδικασίες ακούγονται σαν «ευφάνταστες συλλήψεις» ενός «προχωρηµένου» µυαλού, όταν οι φράσεις «πολιτική βούληση» και «στρατηγικός σχεδιασµός» έχουν «αποδράσει» εδώ και καιρό από την εκάστοτε «κυβερνητική ατζέντα»,τότε πώς περιµένουµε να «συλλάβει» κανείς τα πραγµατικά αίτια της οικονοµικής κατάρρευσης του δηµόσιου τοµέα Υγείας; 14 PHARMANEWS > ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 > ΤΕΥΧΟΣ 181
Ι ΕΕΣ & ΣΚΕΨΕΙΣ IKA - ΕΣΥ σηµειώσατε 2 Μια αντίληψη που χάνεται πίσω στις δεκαετίες του κρατισµού και του συγκεντρωτισµού, δηµιούργησε ένα υδροκέφαλο ίδρυµα, που προσπαθεί να τα κάνει όλα µόνο του, λειτουργώντας ιατρεία, νοσοκοµεία κι ένα σωρό άλλες υπηρεσίες. Του Μιχάλη Πιτσιλίδη ΟΓολγοθάς των ασφαλισµένων του ΙΚΑ είναι από πολλές απόψεις άδικος. Μια από αυτές είναι και το γεγονός ότι, σε γενικές γραµµές, το ΙΚΑ είναι καλοπληρωτής - κάτι ξέρουν σχετικά τα φαρµακεία όλης της χώρας! Από την άλλη πλευρά, µια αντίληψη που χάνεται πίσω στις δεκαετίες του κρατισµού και του συγκεντρωτισµού, δηµιούργησε ένα υδροκέφαλο ίδρυµα, που προσπαθεί να τα κάνει όλα µόνο του, λειτουργώντας ιατρεία, νοσοκοµεία κι ένα σωρό άλλες υπηρεσίες, αντί να κυκλοφορεί στην αγορά ως µακράν ο µεγαλύτερος πελάτης, τόσο του ιδιωτικού, όσο και του δηµόσιου τοµέα της υγείας και να επιτυγχάνει ασύλληπτες οικονο- µίες κλίµακας, εξασφαλίζοντας παράλληλα για τους ασφαλισµένους του το καλύτερο επίπεδο περίθαλψης (οι συντάξεις είναι άλλο πράγµα). Βέβαια, είναι φανερό ότι οι αποφάσεις για την αλλαγή του σκοπού και, κυρίως, του τρόπου λειτουργίας του ΙΚΑ είναι πολιτικές. Υπό την έννοια αυτή είναι σχεδόν αδύνατον να ληφθούν στη σηµερινή Ελλάδα των χαµηλών προσδοκιών και των ανεπαρκών και ανήθικων πολιτικών. Μόλις πρόσφατα, ο ανεκδιήγητος Ευριπίδης Στυλιανίδης, ό,τι χειρότερο έχει να επιδείξει σήµερα η πολιτική σκηνή µαζί µε τον Γιώργο Βουλγαράκη, ουσιαστικά κατήργησε τους λεωφορειόδροµους, επιτρέποντας και πάλι τη είσοδο των ταξιτζήδων σε αυτούς. Στο πρόγραµµά της η Νέα ηµοκρατία προέβλεπε την επέκταση των λεωφορειόδροµων! εν είναι λοιπόν λογικό να αναµένει κανείς ότι, υπάρχει πολιτική ηγεσία ικανή να αντιµετωπίσει επιτυχώς παρόµοιο ζήτηµα Στο πλαίσιο αυτό, το ΙΚΑ πασχίζει να βελτιώσει τις υπηρεσίες του και, όπως είναι αναµενόµενο, η προσπάθεια αυτή απαιτεί τη συνεργασία και άλλων, εκτός ΙΚΑ, υπηρεσιών, παραγόντων και υπαλλήλων. Πιο συγκεκριµένα, µε το έγγραφό του µε αριθµ. Πρωτ. Γ55/674/21-1-2009, το ΙΚΑ ζητάει το αυτονόητο: Η χορήγηση ερυθροποιητικών παραγόντων σε νεφροπαθείς που υποβάλλονται σε αιµοκάθαρση, αυξητικής ορµόνης και παραγόντων αποσιδήρωσης να γίνεται από τα νοσοκο- µεία, στα οποία αντιµετωπίζονται ή νοσηλεύονται οι ασθενείς. Ως τώρα οι ασθενείς θα έπρεπε να φέρνουν το φάρµακό τους στο νοσοκοµείο, από τα φαρµακεία του ΙΚΑ, µε ό,τι µπορούσε να σηµαίνει αυτό για µετακινήσεις και ταλαιπωρίες. Για να υπάρχει µάλιστα και κάποιο οικονοµικό κίνητρο, το ΙΚΑ θα πληρώνει τα νοσοκοµεία (είπαµε, είναι καλοπληρωτής!) στη χονδρική τιµή συν 5%, εξασφαλίζοντας έτσι ένα κέρδος της τάξης του 13% στα νοσοκοµεία, κάτι σηµαντικό γιατί τα σκευάσµατα είναι ακριβά. Κι όµως, τα περισσότερα νοσοκοµεία αρνούνται να συνεργαστούν!!! Έτσι, οι ασθενείς εξακολουθούν να ταλαιπωρούνται χωρίς λόγο. Γιατί δεν συνεργάζονται; Γιατί αντιδρούν σε ένα εξόφθαλ- µα σωστό µέτρο; Λέγονται διάφορα-όλα κλασικές εκδοχές του ελληνικού ωχαδερφισµού. Πρώτα πρώτα τα φαρµακεία των νοσοκοµείων, τα οποία αντιµετωπίζουν το ζήτη- µα ως φόρτο εργασίας και υπάρχουν, ως γνωστόν, τροµακτικές ελλείψεις σε προσωπικό (ό,τι θέλετε από αυτά πιστεύετε-εγώ τίποτα). Κατά µία άλλη εκδοχή φοβούνται ότι, το ΙΚΑ θα πάψει να πληρώνει κι έτσι θα δηµιουργηθεί µια ακό- µα πηγή αύξησης του χρέους των νοσοκοµείων 16 PHARMANEWS > ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 > ΤΕΥΧΟΣ 181
Ι ΕΕΣ & ΣΚΕΨΕΙΣ Ο ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ ΙΝΕΙ ΤΗ ΙΚΗ ΤΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΣΥΖΗΤHΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΤΩΝ ΧΡΕΩΝ Η ιστορία µίας µεγάλης κοροϊδίας Το πρόβληµα των οφειλών των νοσοκοµείων προς τους προ- µηθευτές τους έχει προ πολλού ξεπεράσει το όριο αντοχής των φαρµακευτικών επιχειρήσεων. Σε συνδυασµό µάλιστα µε τη συνεχιζόµενη χρηµατοπιστωτική κρίση εξελίσσεται σε γάγγραινα, που πλήττει όχι µόνο τον κλάδο µας, αλλά απειλεί τα θεµέλια του Εθνικού Συστήµατος Υγείας. Έχει µεγάλη σηµασία να υπογραµ- µίσουµε το ιδιαίτερο πλήγµα που δέχονται από την τεράστια συσσώρευση των χρεών οι ελληνικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν παραγωγικές µονάδες και εξαγωγική δραστηριότητα. Τα µεγάλα χρέη οδηγούν στην έλλειψη κεφαλαίων και στον περιορισµό των επενδύσεων µε αποτέλεσµα την σηµαντική µείωση των εξαγωγικών δραστηριοτήτων τους. Οι σχετικοί αριθµοί προκαλούν ίλιγγο: Τα χρέη των νοσοκοµείων αγγίζουν δυσθεώρητα ύψη και ανέρχονται µόνο για τις φαρµακευτικές επιχειρήσεις, που είναι µέλη του συνδέσµου µας, στο αστρονοµικό ποσό των 2,68 δις ευρώ έως τις 31-12-2008. Ο µέσος χρόνος καθυστέρησης στην εξόφληση των οφειλών για τις εταιρείες του κλάδου µας φθάνει τις 820 ηµέρες. Με άλλα λόγια, οι φαρµακευτικές επιχειρήσεις έχουν σχεδόν 2,5 χρόνια να πληρωθούν για τα φάρµακα που έχουν προ- µηθεύσει στα νοσοκοµεία! Έχοντας µάλιστα πληρώσει εµπρόθεσµα το σχετικό ΦΠΑ και τον αναλογούντα φόρο εισοδήµατος. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε ασφυξία τις επιχειρήσεις και ιδιαίτερα εκείνες, που έχουν ως κύρια δραστηριότητά τους τις νοσοκοµειακές προµήθειες. Ένας µύθος που επικρατεί επί του θέµατος είναι ότι, στην Ελλάδα, γενικά οι προµήθειες των νοσοκοµείων γίνονται σε υπερβολικά υψηλές τιµές, σε σύγκριση µε άλλες χώρες. Κατά συνέπεια, οι προµηθευτές των νοσοκοµείων έχουν ήδη προϋπολογίσει στην τιµολόγηση των προϊόντων τους την όποια καθυστέρηση υπάρξει στην εξόφλησή τους. Οφείλουµε στο σηµείο αυτό να διευκρινίσουµε ότι το φάρµακο διατίθεται στα κρατικά νοσοκοµεία σε προκαθορισµένη τιµή, η οποία ορίζεται από το Κράτος. Η τιµή αυτή προκύπτει από το µέσο όρο των 3 φθηνότερων τιµών της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε πρόσθετη, υποχρεωτική έκπτωση 13% και επίσης υποχρεωτική παρακράτηση επιπλέον 6%. Συνεπώς, οι τιµές στις οποίες διατίθενται τα φάρµακα στα ελληνικά, κρατικά νοσοκοµεία όχι µόνο δεν είναι πιο υψηλές, σε σχέση µε την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά δια νόµου είναι από τις φθηνότερες. Η συσσώρευση των χρεών για την προµήθεια φαρµάκων στο ΕΣΥ δεν είναι θέµα τιµών, αλλά σχετίζεται άµεσα µε το σύστηµα χρηµατοδότησης και οργάνωσης των κρατικών νοσοκοµείων, το οποίο πάσχει χρόνια τώρα. Το φαινόµενο των χρεών στο ΕΣΥ δεν είναι νέο. υστυχώς, είναι η τέταρτη φορά, που συσσωρεύονται οφειλές στα κρατικά νοσοκοµεία. Η πρώτη ρύθ- µιση έγινε το 1997 και αφορούσε περίπου 570 εκατ. ευρώ, η δεύτερη το 2001 για χρέη ύψους 1,05 δισ. και η τρίτη το 2004, ξεπερνώντας τα 2,7 δισ. ευρώ. Μάλιστα, κάθε φορά, η Πολιτεία δεσµευόταν ότι θα λάβει όλα τα αναγκαία µέτρα για να λυθεί το πρόβληµα. Παρά τις υποσχέσεις όλων των κυβερνήσεων, στην πράξη δεν υπήρξε αποτέλεσµα. Το µόνο που άλλαξε µε την πάροδο των ετών ήταν ότι επιταχύνθηκε ραγδαία ο ρυθµός συσσώρευσης των χρεών. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ την περίοδο 2001-2004, τα χρέη συσσωρεύονταν µε ρυθµό περίπου 50 εκατ. ευρώ το µήνα, την περίοδο από το 2004 µέχρι σήµερα, αυξάνονται ιλιγγιωδώς κατά 120 εκατ. αντίστοιχα. Τους τελευταίους µήνες το «κακό» έχει παραγίνει. Πέρσι τέτοια εποχή, η κυβέρνηση άνοιξε µε δηλώσεις στελεχών της το ζήτηµα της ρύθµισης των χρεών, χωρίς όµως να προχωρήσει εµπράκτως στη διευθέτηση του προβλήµατος. Αυτό είχε ως αποτέλεσµα έκτοτε οι διοικήσεις όλων σχεδόν των νοσοκοµείων να «παγώσουν» τη σταδιακή εξόφληση. Έτσι, ο µέσος χρόνος καθυστέρησης στην αποπληρω- µή των οφειλών αυξήθηκε από 20 µήνες πέρσι σε 27 µήνες σήµερα! Πριν το τέλος του 2008, στελέχη της κυβέρνησης είχαν δεσµευτεί ότι µέχρι 31-12-08, θα δίδονταν το 1/3 των χρεών σε µετρητά και το υπόλοιπο µε οµόλογα. Όµως και πάλι, µείναµε στα λόγια. Έπειτα από µήνες εξαγγελιών, διαβουλεύσεων και συναντήσεων, πρόσφατα, η κυβέρνηση µας παρουσίασε προφορικά ένα σχέδιο για την εξόφληση των χρεών. Το σχέδιο αυτό, που περιλαµβάνει αρκετά θολά σηµεία, προβλέπει ότι η αποπληρωµή θα γίνει σε δύο φάσεις: Η πρώτη θα αφορά το 35% των οφειλών και θα γίνει άµεσα, ενώ το υπόλοιπο θα ρυθµιστεί στις αρχές του 2010 - χωρίς όµως να αποσαφηνίζεται πως και πότε και δίχως έγγραφες δεσµεύσεις. Ο Σύνδεσµός µας θεωρεί ότι ο τρόπος αυτός είναι άδικος και έχει µεγάλο οικονοµικό κόστος για τις φαρµακευτικές επιχειρήσεις. Καλούµε την κυβέρνηση επιτέλους να αντιληφθεί το µέγεθος του προβλήµατος και να αναλάβει τις ευθύνες της. Προτείνουµε τη νόµι- µη λύση, που είναι η άµεση πληρωµή όλων των οφειλών, αφού συµπεριληφθούν και οι τόκοι καθυστέρησης, που αντιστοιχούν σε κάθε τιµολόγιο. Παράλληλα, εκφράζουµε την ανησυχία µας για το τι µέλλει γενέσθαι µε τις προµήθειες των κρατικών νοσοκο- µείων. Ο ΣΦΕΕ πιστεύει ότι η µοναδική, αποτελεσµατική και ασφαλής επιλογή για τη συγκράτηση των δαπανών υγείας είναι η µηχανοργάνωση και ο τεχνολογικός εκσυγχρονισµός των ταµείων και των νοσοκοµείων. Σύµφωνα και µε τη διεθνή εµπειρία, ο έλεγχος της συνταγογραφίας και των διαγνωστικών εξετάσεων µπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόµηση πολύτιµων πόρων. Ο Σύνδεσµός µας έχει εκφράσει επανειληµµένως την πρόθεσή του να στηρίξει τις προσπάθειες της Πολιτείας µε στόχο να θωρακίσουµε το υγειονοµικό µας σύστηµα ώστε να αντιµετωπίσει αποτελεσµατικά τις προκλήσεις του µέλλοντος. 18 PHARMANEWS > ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 > ΤΕΥΧΟΣ 181
Ι ΕΕΣ & ΣΚΕΨΕΙΣ Και όλοι θα κληθούν να Στην Ελλάδα το πρόβληµα προέρχεται από τις απαρχαιωµένες δοµές της οικονοµίας µας, που η διεθνής κρίση απλά έφερε στην επιφάνεια. Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου Τα πάντα σχεδόν φορτώνονται σήµερα στην διεθνή οικονοµική κρίση. Το πρόβληµα, όµως, της χώρας µας είναι εσωτερικό, δοµικό. εν είναι εισαγόµενο από το εξωτερικό. εν είµαστε βιοµηχανική χώρα µε µεγάλες εξαγωγές, που θα µπορούσαν να υποστούν ζηµιές από την κάµψη της διεθνούς κατανάλωσης και συνακόλουθα να κλείσουν, αφήνοντας άνεργους δεκάδες χιλιάδες εργαζόµενους. Στην Ελλάδα το πρόβληµα προέρχεται από τις απαρχαιωµένες δοµές της οικονοµίας µας, που η διεθνής κρίση απλά έφερε στην επιφάνεια. Για χρόνια - από το 1981 ουσιαστικά - η χώρα ζει µε δανεικά. Οι κυβερνήσεις κάνουν παροχές, δίνουν επιδοτήσεις, συντηρούν πεθαµένες ουσιαστικά βιοµηχανίες και εταιρίες και µεγαλώνουν τον δηµόσιο τοµέα µε δανεικά. Καλύπτουν τα ελλείµµατα δανειζόµενοι από το εξωτερικό κι ο λαός αδιαφορεί µια και περνάει καλά. Θυµώνει µόνο όταν κάποιος προσπαθήσει να βάλει τάξη, να του χαλάσει δηλ. την βόλεψη. Όπως όταν το 1993 η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποκάλυψε τις κρυφές εγγυήσεις, που είχε δώσει το δηµόσιο για τα δάνεια δηµόσιων οργανισµών και άλλων φορέων και τις ενσωµάτωσε έντιµα στον προϋπολογισµό. Έκτοτε κατηγορείται πως...αύξησε το έλλειµµα, επειδή έφερε στο φώς τις ταχυδακτυλουργίες κι ας ήταν η µοναδική φορά µετά το 1981 που η χώρα παρουσίασε πρωτογενές πλεόνασµα. Όλα, όµως, µπορούσαν µέχρι τώρα να καλύπτονται. Τώρα, το πάρτυ τελείωσε, γιατί δεν είναι πλέον εύκολος ο δανεισµός. Για να βρού- µε λεφτά σήµερα, χρειάζεται να βγάλουµε οµόλογα µε spread µεγαλύτερο κατά 7 περίπου µονάδες από το αντίστοιχο της Γερµανίας και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα να αγοράσει τα δάνεια αυτά από τους φοβισµένους δανειστές µας. Μια άρνηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας θα µας οδηγούσε αµέσως στην χρεοκοπία, γιατί κανείς δεν δανείζει µια χώρα - ανεξάρτητα από το spread - που χρωστάει γενικά γύρω στα 800 δισ. Ευρώ, διότι απλά δεν θέλει να χάσει τα λεφτά του. Χάρις λοιπόν στην Ευρώπη ακόµη αναπνέουµε. Γι αυτό και οι Βρυξέλλες έχουν κάθε δικαίωµα να µας βάζουν όρους, να µας τοποθετούν σε επιτήρηση και να εµφανίζονται σαν δάσκαλοι στο σχολείο. Καιρός είναι να το καταλάβουµε και να αρχίσουµε την δουλειά. Οι σηµερινές µας οικονοµικές δοµές θα µας στείλουν στην κόλαση. Καλό, όµως, είναι να σταµατήσουν και κάποια άλλα παραµύθια, όπως λ.χ., πως δεν θα πρέπει να πληρώσει ο λαός τα σπασµένα, µιας και δεν φταίει σε τίποτα για τα αδιέξοδα στα οποία βρισκόµαστε, όπως για τίποτε δεν φταίνε και οι εργαζόµενοι για την κρίση που ξέσπασε στην πρωτεύουσα του καπιταλισµού δηλ. στις ΗΠΑ. Είναι, όµως, αληθινοί οι ισχυρισµοί αυτοί; Ποιος έπαιρνε µε βάση ειδικά ψηφισµένους νόµους στις ΗΠΑ στεγαστικά δάνεια, δίχως την ύπαρξη εγγυήσεων; Μήπως οι µεγαλοτραπεζίτες και οι βαθύπλουτοι βιοµήχανοι; Γιατί το αµερικανικό κράτος είχε ασκήσει ποινικές διώξεις εναντίον τραπεζών, που είχαν «τολµήσει» να δανείσουν εύπορους λευκούς, αντί για πτωχούς και δίχως εγγυήσεις βέβαια µαύρους; Όταν ξέσπασε η φούσκα των ακινήτων, ποιοι ήσαν εκείνοι που δεν µπορούσαν να ξεπληρώσουν τα δάνεια, βουλιάζοντας έτσι τις τράπεζες και τα χρηµατο-οικονοµικά 20 PHARMANEWS > ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 > ΤΕΥΧΟΣ 181
Ι ΕΕΣ & ΣΚΕΨΕΙΣ πληρώσουν τα σπασµένα! προϊόντα στην ανυποληψία; Οι βαθύπλουτοι κεφαλαιοκράτες ή οι δανειολήπτες µε την ανύπαρκτη οικονο- µική επιφάνεια; Όσον αφορά τη χώρα µας προσπαθώ, µε δυσκολία είναι η αλήθεια, να καταλάβω ποιος ακριβώς κοροϊδεύει ποιόν. Το εξωτερικό χρέος της χώρας έχει προέλθει από τον αλόγιστο δανεισµό, που πραγµατοποιήθηκε για να καλύψει δηµόσιες δαπάνες, τις οποίες δεν µπορούσε να καλύψει ο προϋπολογισµός. Λεφτά δηλ. που ξοδεύτηκαν χωρίς να υπάρχουν. Πού ακριβώς δαπανήθηκαν οι πόροι αυτοί; Μήπως µε τα δανεικά αυτά αγόρασαν καράβια οι εφοπλιστές ή οικοδόµησαν εργοστάσια οι µεγαλοβιοµήχανοι; Η αλήθεια είναι πως, µε τα δανεικά αυτά το κράτος έκανε τον καλό στις λαϊκές τάξεις, για να αντλήσει εύνοια και ψήφους. Με τα λεφτά αυτά διορίσθηκαν µερικές εκατοντάδες χιλιάδες, αχρείαστοι στην ουσία, υπάλληλοι στο δηµόσιο. Με τέτοια χρήµατα αυξήθηκαν θεαµατικά συντάξεις και µισθοί στις αρχές της δεκαετίας του 80 κι επιδοτήθηκαν αγροτικά προϊόντα καµιά φορά έξω από τις προδιαγραφές και την παρακολούθηση των κοινοτικών υπηρεσιών. Με αυτό τον τρόπο δηµιουργήθηκαν περιουσίες µέσω κρατικών εργολαβιών και δηµοσίων προµηθειών. Αντιπροσωπεύοντας ξένα προϊόντα οι πελάτες του δηµοσίου πλούτιζαν υπερτιµολογώντας και πολλές φορές πουλώντας πράγµατα άχρηστα ή και ελαττωµατικά. Έτσι, κρατήθηκαν και στη ζωή άχρηστες δηµόσιες ή και ιδιωτικές επιχειρήσεις, µοιράζοντας λεφτά στους απασχολούµενους σε αυτές, που όµως, ποτέ τους δεν είχαν κερδίσει. Η Ολυµπιακή λ.χ. στοίχιζε ένα δις ευρώ την τριετία κι άλλα τόσα περίπου ο ΟΣΕ. Λεφτά που το κράτος δεν είχε. Λεφτά που το κράτος δανειζόταν. Πώς βρέθηκαν ξαφνικά τόσοι πλούσιοι ή έστω εύποροι Έλληνες µε ωραία σπίτια, µεγάλα αυτοκίνητα, εκδροµές Χριστούγεννα και Πάσχα, να πληµµυρίζουν τα ακριβά εστιατόρια, τα σύγχρονα υπερκαταστή- µατα, τις πολυτελείς καφετέριες και τις εντυπωσιακές ντίσκο; ίχως, όµως, η χώρα να παράγει ουσιαστικά τίποτε; Ανέβηκε το βιοτικό µας επίπεδο, ενώ πέφταµε συνέχεια, θεαµατικά µάλιστα, στην παραγωγικότητα, στις εξαγωγές, στην εκµεταλλεύσιµη οικονοµικά έρευνα, στην εισαγωγή καινοτοµιών στην παραγωγή και σε τόσα άλλα. Το κράτος φτώχαινε, ενώ οι πολίτες γίνονταν πλουσιότεροι!! Γιατί συνέβαινε αυτό; Μα, επειδή δανειζόµασταν. Τι νόηµα λοιπόν έχει το επιχείρη- µα πως, ο λαός και οι εργαζόµενοι δεν έχουν ευθύνη; Για ποιους δανειζόταν τόσες δεκαετίες το ελληνικό δηµόσιο; Πως βρέθηκαν βιοπαλαιστές αγρότες στην Λάρισα µε οµόλογα της Lehman Brothers στα χέρια; Είναι ώρα πλέον να µιλήσουµε µε την γλώσσα της αλήθειας. Όσο δυσάρεστα κι αν ακούγονται αυτά που οφείλουν να λεχθούν. Η κυβέρνηση της Ν.. λ.χ., την οποία η Αριστερά καταγγέλλει σαν νεοφιλελεύθερη, δηµιούργησε στα χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία 695 καινούργιους δηµόσιους φορείς, ινστιτούτα, εταιρίες, δ/νσεις, επιτροπές κλπ. Οφείλει η ηγεσία των κοµµάτων της Αριστεράς να εξηγήσει τι σόι νεοφιλελευθερισµός είναι τούτος που διογκώνει το κράτος, αυξάνει τις δηµόσιες δαπάνες και πληθωρίζει τον αριθµό όσων απασχολούνται στο δηµόσιο. Όλες αυτές οι επιλογές όµως προφανέστατα έχουν την ευλογία της αριστεράς, η οποία ούτε στιγ- µή δεν παύει να υπεραµύνεται των εργαζοµένων στην δηµόσιο τοµέα, ανεξάρτητα της προσφοράς τους και της χρησιµότητας του φορέα στον οποίο απασχολούνται. Αθώοι λοιπόν δεν υπάρχουν. Και εξαιρέσεις δεν είναι δυνατόν να γίνουν αποδεκτές. Τα σπασµένα από το πάρτυ που τελειώνει, όλοι θα κληθούν να τα πληρώσουν. Το κράτος φτώχαινε, ενώ οι πολίτες γίνονταν πλουσιότεροι!! Γιατί συνέβαινε αυτό; Μα, επειδή δανειζόµασταν. PHARMANEWS > ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2009 > ΤΕΥΧΟΣ 181 21