ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 ΤΟΣ Υγεία Τομεακό Σχέδιο Αθήνα, 03.04.2014 1
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μια σύνθεση των απόψεων που μέχρι τώρα διατυπώθηκαν από Υπηρεσίες, Κοινωνικούς Εταίρους και Εμπειρογνώμονες στο πλαίσιο της διαβούλευσης που το Υπουργείο Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας αποφάσισε να οργανώσει για την καλύτερη προετοιμασία του Προγράμματος ΕΠΑνΕΚ-κίνηση. Μέρος της διαβούλευσης αυτής αποτελεί η ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 3 Απριλίου. Η διαβούλευση συνεχίζεται. 2
1. Προτεινόμενη στρατηγική ανάπτυξης του τομέα Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) στοχεύει στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας για την αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας στο σύνολό της. Βασική επιδίωξη στο πλαίσιο αυτό για τον τομέα της υγείας, είναι η ανάπτυξη βιώσιμης εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας με εξαγωγικό προσανατολισμό, σε περιοχές όπου υφίσταται ουσιαστικό δυναμικό για τη δραστηριοποίηση ελληνικών επιχειρήσεων, η οποία θα συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής του Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2014 2020. Όπου ορίζεται ότι: Η μεταρρύθμιση του Τομέα της Υγείας στην Ελλάδα προϋποθέτει την αναδιάταξη του υφιστάμενου εθνικού μοντέλου παροχής υπηρεσιών υγείας, προκειμένου να βελτιωθεί η σχέση κόστους αποτελέσματος που χαρακτηρίζει το σημερινό σύστημα. Η επένδυση στην υγεία θεωρείται, ακόμα και με στενά οικονομικούς όρους, ως μια παραγωγική δαπάνη που προάγει την οικονομική μεγέθυνση, κυρίως μέσω της θετικής της επίδρασης στην παραγωγικότητα της εργασίας και στο προσδόκιμο ζωής. Συνεπώς βασικό στόχο του Τομέα Υγείας αποτελεί η βελτίωση της υγείας του πληθυσμού και η μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας εξασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του Εθνικού Συστήματος Υγείας για τις επόμενες γενεές. Άμεση προτεραιότητα αποτελούν: 1. η βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας του πρωτοβάθμιου συστήματος φροντίδας και η διασφάλιση της πρόσβασης σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ατόμων που απειλούνται από κοινωνικό αποκλεισμό. 2. η διασφάλιση υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας στους κατοίκους των απομακρυσμένων αγροτικών κοινοτήτων, των αραιοκατοικημένων περιοχών, των ορεινών περιοχών και των μικρών και πολύ μικρών νησιών μέσω της αξιοποίησης της τηλεϊατρικής. Το ΕΠΑΝΕΚ καλείται να συμβάλλει, στη δημιουργία μιας έξυπνης εξειδίκευσης της χώρας στις περιοχές εκείνες όπου ανιχνεύεται δυναμικό επιχειρηματικότητας αλλά και ερευνητικής αριστείας. Συγκεκριμένα, αναμένεται ότι η Ε & Κ στις προτεινόμενες περιοχές θα συμβάλει στην ανάπτυξη νέων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας στην Ελλάδα και την ενίσχυση του επιχειρηματικού πνεύματος. Ο τομέας της Υγείας αναλογεί σε 12 δις ή 6% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της χώρας (GVA) και απασχολεί το ισοδύναμο των 228.000 εργαζομένων μόνιμης απασχόλησης (περίπου το 6% του εργατικού δυναμικού) 1. Στην Ελλάδα, ο τομέας της Υγείας θα μπορούσε να διαχωριστεί σε δυο κλάδους: 1. Τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών υγείας (κλινικές, κέντρα αποκατάστασης, διαγνωστικά κέντρα, ψυχιατρικές κλινικές, κ.α.). i. Ο κλάδος βασιζόταν στην παροχή υπηρεσιών συμπληρωματικών του δημόσιου συστήματος υγείας, και δεδομένης της οικονομικής κρίσης και της συρρίκνωσης της δημόσιας δαπάνης, προσπαθεί να στραφεί προς εναλλακτικές πηγές χρηματοροων (πχ ιατρικός τουρισμός). 1 Μελέτη Greece 10 Years Ahead: Defining Greece s new growth model and strategy Energy, McKinsey, Απρίλιος 2012 Δεδομένα 2010 3
2. Τις φαρμακευτικές και παρεμφερών δραστηριοτήτων εταιρείες (γενοσήμων, πρωτότυπων, καλλυντικών, ιατρικού εξοπλισμού, λογισμικού για το χώρο της υγείας, κλπ). i. Ο κλάδος έχει σημαντική συνεισφορά στο ΑΕΠ της χώρας και στις εξαγωγές 2, ειδικότερα τα τελευταία έτη ο εξαγωγικός προσανατολισμός έχει αυξηθεί καθώς η δημόσια δαπάνη φαρμάκων περιορίζεται συνεχώς. Πρόσφατες μελέτες 3 για την οικονομία της χώρας και τις προοπτικές εξόδου από την κρίση αναδεικνύουν τον τομέα του φαρμάκου και του ιατρικού τουρισμού μεταξύ των rising stars για την οικονομία και την ανταγωνιστικότητα της χώρας. 2. Ειδικοί στόχοι και αναμενόμενα αποτελέσματα Ειδικός Στόχος 1: Εκπαίδευση Ανθρωπίνου Δυναμικού Επιχορήγηση στοχευόμενων δράσεων προς την κατάρτιση του προσωπικού σε τομείς όπου υπάρχει ζήτηση από την αγορά για εξειδικευμένα στελέχη και σε συγκεκριμένους τομείς όπου μπορεί η χώρα να λειτουργήσει ανταγωνιστικά (π.χ ως πόλος έλξης ιατρικού τουρισμού). ΚΠ 1.1. Κατάρτιση Ανθρωπίνου Δυναμικού σε θέματα παροχής υπηρεσιών υψηλής άξιας ΚΠ 1.2. Κατάρτιση Ανθρωπίνου Δυναμικού σε θέματα αιχμής και ενίσχυση της απασχόλησης επιστημόνων σε επιχειρήσεις. Ειδικός Στόχος 2: Πιστοποιήσεις Επιχορήγηση στοχευόμενων δράσεων προς την απόκτηση Διεθνών Προγραμμάτων Διαπίστευσης Υπηρεσιών. ΚΠ 2.1. Ενισχύσεις για την Παροχή Πιστοποιήσεων Ειδικός Στόχος 3: Νέες Τεχνολογίες Ενίσχυση της Έρευνας και Ανάπτυξης για την ανάπτυξη υψηλής προστιθέμενης αξίας, νέων φαρμάκων, ανάδειξη και επιβεβαίωση νέων θεραπευτικών στόχων, νέων μορφών χορήγησης και κέντρων βιο-ισοδυναμίας, καθώς και υπηρεσιών Τηλε-ιατρικής. ΚΠ 3.1. Νέες Τεχνολογίες για ενίσχυση της παραγωγικής διαδικασίας ΚΠ 3.2. Νέες Τεχνολογίες για ενίσχυση της Παροχής Υπηρεσιών ΚΠ.3.3. Νέες Τεχνολογίες για ενίσχυση του Ιατρικού Τουρισμού 2 Υπομνήματα ΣΦΕΕ και ΠΕΦ προς Τομεακή Ομάδα. 3 McKinsey 2013, IOBE 2013 4
Ειδικός Στόχος 4: Εξωστρέφεια Επιχορήγηση προς ενίσχυση δράσεων εξωστρέφειας, ανάπτυξης του ιατρικού τουρισμού και επέκτασης εξαγωγών (π.χ στοχευόμενες δράσεις ενίσχυσης συμμετοχών σε διεθνείς εκθέσεις και συνέδρια). ΚΠ 4.1 : Επίτευξη Εξωστρέφειας μέσω Ιατρικού τουρισμού και εξαγωγών Ειδικός Στόχος 5: Αναδιάρθρωση Θεσμικό Πλαίσιο Επιχορήγηση στοχευόμενων δράσεων προς την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης νέων φαρμάκων, κλινικών μελετών κλπ. Σύνδεση της ακαδημαϊκής έρευνας με την οικονομία, ενθάρρυνση ίδρυσης και λειτουργίας εταιρειών τεχνολογικής βάσης (spin-off) στην Ελλάδα. ΚΠ 5.1: Διευκόλυνση της επιχειρηματικής πρωτοβουλίας Κ.Π.5.2. Διευκόλυνση κατανομής πνευματικών δικαιωμάτων 5