WebDance: Web dance for all using advanced e-learning tools Χορός στο διαδίκτυο µε τη χρήση προηγµένων εργαλείων ηλεκτρονικής εκµάθησης Ευαγγελία Καβακλή Το ερευνητικό πρόγραµµα WebDance υλοποιείται µε την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα πλαίσια της δράσης SOCRATES MINERVA. Συντονιστής: Εργαστήριο Πολιτισµικών Πληροφορικών Συστηµάτων, του Τµήµατος Πολιτισµικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστηµίου Αιγαίου Συνεργαζόµενοι φορείς: CONCEPTUM Α.Ε., Ελλάδα Department of Art and Arts Therapies University of Hertfordshire, UK Department of Applied Informatics, Vytautas Magnus University, Lithuania Τµήµα Επιστηµών της Αγωγής, Πανεπιστήµιο Κύπρου MIRALab, University of Geneva, Switzerland ιεύθυνση ερευνητικού προγράµµατος στο διαδίκτυο: www.aegean.gr/culturaltec/webdance Περιγραφή του προγράµµατος Ο παραδοσιακός χορός παραµένει ένα αναπόσπαστο µέρος της πολιτιστικής ζωής στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Παράλληλα, η διδασκαλία του παραδοσιακού χορού, αποτελεί µέρος πολλών ευρωπαϊκών αναλυτικών προγραµµάτων της Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης, τις περισσότερες φορές µέσα στα πλαίσια του µαθήµατος της φυσικής αγωγής. Ο παραδοσιακός τρόπος διδασκαλίας του χορού έχει βασιστεί στην κιναισθητική εκµάθηση ως ένας κύριος τρόπος µεταβίβασης της σχετικής γνώσης από γενιά σε γενιά. Ωστόσο, αυτός ο τρόπος εκµάθησης δεν επιτρέπει τη µεταβίβαση της γνώσης ανάµεσα σε διαφορετικές κοινωνίες και είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στις ταχείες πολιτιστικές αλλαγές. Τα υπάρχοντα εποπτικά µέσα διδασκαλίας περιορίζονται στα βιβλία και τις βιντεοσκοπήσεις, που, παρά την ευρεία χρήση τους, προσφέρουν µόνο µια αποσπασµατική εικόνα της χορευτικής εµπειρίας και πρακτικής (εστιάζοντας είτε στην πολιτιστική αξία του χορού είτε µόνο στα χορευτικά βήµατα). Οι περιορισµένες πηγές πληροφόρησης και διδασκαλίας φέρουν τον κίνδυνο ώστε ο χορός να διδάσκεται είτε ως µια σειρά από βήµατα / κινήσεις χωρίς πολιτισµικό νόηµα είτε ως µια γραφική µορφή τέχνης που δεν εµπεριέχει κάποια κοινωνική σηµασία. Το πρόγραµµα WebDance αναπτύσσει µεθόδους και εργαλεία τα οποία αντιµετωπίζουν τους περιορισµούς των υπαρχόντων συστηµάτων διδασκαλίας, όπως είναι οι δυσκολίες Η ρ Ευαγγελία Καβακλή είναι Λέκτορας στο Τµήµα Επικοινωνίας του Πανεπιστήµιο Αιγαίου Ε-mail: kavakli@ct.aegean.gr URL: www.aegean.ge/culturaltec/cilab Πολιτισµικής Τεχνολογίας και 40
στη µεταβίβαση της κιναισθητικής γνώσης, ή στην επικοινωνία πληροφοριών που αφορούν το ευρύτερο πλαίσιο, νόηµα και την πολιτιστική σηµασία του παραδοσιακού χορού. Συγκεκριµένα, κύριος στόχος του WebDance είναι η ανάπτυξη ενός διαδικτυακού περιβάλλοντος ηλεκτρονικής διδασκαλίας (βλ. Σχήµα 1), το οποίο θα αποδίδει οπτικά το υλικό της διδασκαλίας χρησιµοποιώντας αλληλεπιδραστικά εργαλεία, κάνοντας έτσι τη µαθησιακή διαδικασία πιο διαισθητική και πιο ενδιαφέρουσα. Σχήµα1: Το δικτυακό περιβάλλον εκµάθησης παραδοσιακού χορού Από εκπαιδευτικής πλευράς, το πρόγραµµα WebDance αντιλαµβάνεται τον παραδοσιακό χορό όχι µόνο σαν ένα σύνολο από βήµατα / κινήσεις αλλά σαν µια ευρύτερη κοινωνική έκφραση στενά συνδεδεµένη µε το γενικό κοινωνικό πλαίσιο από το οποίο προέρχεται. Εποµένως, µύθοι, ρόλοι και παραδόσεις που συνδέονται µε τους συγκεκριµένους χορούς συνθέτουν το περιεχόµενο των προσφερόµενων µαθηµάτων. Επιπλέον, κατάλληλες δραστηριότητες (ερωτήσεις ή δοκιµασίες) βοηθούν στην αυτοαξιολόγηση του µαθητή και βοηθούν στην επιτυχή ολοκλήρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας (βλ. Σχήµα 2). 41
Σχήµα 2: Παράδειγµα άσκησης αυτοαξιολόγησης του µαθητή Μια από τις κύριες καινοτοµίες του WebDance είναι η χρήση τεχνικών τρισδιάστατης αναπαράστασης (Web3D) για την απεικόνιση του χορού όπως φαίνεται στο Σχήµα 3. Η τεχνολογία Web3D συνδυάζει αρµονικά την διαισθητική αντίληψη του χώρου και του χρόνου σε ένα διαδραστικό περιβάλλον χρήσης προσφέροντας µια καινοτόµα και συνάµα συναρπαστική τεχνολογία στο διαδίκτυο. 42
Σχήµα 3: Η εφαρµογή τρισδιάστατης αναπαράστασης του χορού Τέσσερις παραδοσιακοί χοροί από την Ελλάδα (Καρσιλαµάς Λέσβου και Κλειστός Αργιθέας) και την Αγγλία (Valentine Morris και Nutting Girl) χρησιµοποιούνται για την δοκιµασία και αξιολόγηση των τεχνολογιών που υλοποιούνται στο πλαίσιο του προγράµµατος. Πέρα από την συµβολή του στον χώρο της εκπαίδευσης, το πρόγραµµα WebDance επιδιώκει να συµβάλει και σε άλλους τοµείς µε άµεσα πλεονεκτήµατα για τον Ευρωπαίο πολίτη: Προστατεύοντας και συντηρώντας τις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων κοινοτήτων των κρατών-µελών της Ευρώπης και διαφυλάττοντας την πολιτιστική τους κληρονοµιά. Αυτό είναι ιδιαίτερα σηµαντικό δεδοµένου ότι οι παραδοσιακοί χοροί αποτελούν µια πολύτιµη πηγή πληροφόρησης αναφορικά µε τις παραδόσεις και τα πιστεύω των Ευρωπαίων πολιτών, καθώς και τον τρόπο έκφρασης της πολιτιστικής τους ταυτότητας. Αναπτύσσοντας µοντέλα και εργαλεία µιας κοινής ευρωπαϊκής κληρονοµιάς. Η χρήση ενός κοινού µοντέλου για την περιγραφή των ευρωπαϊκών παραδοσιακών χορών επιτρέπει τον εντοπισµό και συστηµατοποίηση πιθανών οµοιοτήτων και παράλληλων εξελίξεων των παραδοσιακών χορών διαφορετικών περιοχών. Με τον τρόπο αυτό, συνεισφέρει στην δηµιουργία µια συγκροτηµένης εικόνας των παραδοσιακών ευρωπαϊκών χορών. Προσφέροντας διαπολιτισµική εκπαίδευση πάνω στους παραδοσιακούς χορούς. Το πολυµεσικό διαπολιτισµικό εργαλείο που θα αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια της πορείας του προγράµµατος, θα χρησιµοποιηθεί από σχολεία για να προωθήσει την κατανόηση 43
οικείων (ή και ξένων) πολιτιστικών γεγονότων και να ενθαρρύνει τη δηµιουργική εµπλοκή µε τους παραδοσιακούς χορούς. 44