Η ΑΝΑΚΤΚΛΩΗ & Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΣΙΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ ΠΡΟΕΔΡΟ Ε.Ο.ΑΝ. ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΣΡΙΑ ΦΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ
ΣΑΤΣΟΣΗΣΑ ΣΟΤ ΕΡΓΟΤ WASP TOOL Ανϊπτυξη και Επύδειξη ενόσ Εργαλεύου για την Τποςτόριξη τησ Πρόληψησ Αποβλότων για την Σοπικό Αυτοδιούκηςη WAS.P. = WASte Prevention ΠΕΡΙΟΦΕ ΣΟΤ ΕΡΓΟΤ: ΕΛΛΑΔΑ - ΚΤΠΡΟ ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 01/10/2011-30/09/2014 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΥΟΡΕΙ: Χαροκόπειο Πανεπιςτόμιο (ςυντονιςτήσ) ΔΕΔΙΑ / ΕΔΑΚ / ΕΠΕΜ / ENVITECH /Δήμοσ Παραλίμνιου
http://wasptool.hua.gr
Εναλλακτικό Διαχεύριςη Αποβλότων Ν.2939/2001: «Οι εργαςίεσ ςυλλογήσ ςυμπεριλαμβανομένησ τησ εγγυοδοςίασ, μεταφοράσ, μεταφόρτωςησ, προςωρινήσ αποθήκευςησ, επαναχρηςιμοπούηςησ και αξιοπούηςησ των χρηςιμοποιημένων ςυςκευαςιών πολλαπλήσ χρήςησ ή των αποβλήτων των ςυςκευαςιών και άλλων προΰόντων, ώςτε μετά την επαναχρηςιμοποίηςη ή αξιοποίηςή τουσ αντίςτοιχα να επιςτρϋφουν ςτο ρεύμα τησ αγορϊσ» Εφαρμογή ςτην Ελλάδα τησ πολιτικήσ τησ «Διευρυμϋνησ ευθύνησ του Παραγωγού» Η κινητήρια πολιτική για όλεσ ςχεδόν τισ δράςεισ ανακύκλωςησ που έχουν αναπτυχθεί μέχρι ςήμερα ςτην Ελλάδα 5
Η Διευρυμζνθ Ευκφνθ του Παραγωγοφ (ΔΕΠ) γενικά ΟΟΣΑ:«μια περιβαλλοντικι πολιτικι ςφμφωνα με τθν οποία, θ ευκφνθ του παραγωγοφ ενόσ προϊόντοσ, για το προϊόν του, επεκτείνεται και ςτο μετακαταναλωτικό ςτάδιο του κφκλου ηωισ του ςυγκεκριμζνου προϊόντοσ και φτάνει μζχρι τθν τελικι του διάκεςθ» Εφαρμογι ςτθν Ευρώπθ (ςε ζνα τουλάχιςτον ρεφμα αποβλιτων): ΕΕ27, Νορβθγία, Ελβετία, Κροατία, Τουρκία, Σερβία, FYROM, Ιςλανδία, Ουκρανία 6
Η διαζηαληική ερμηνεία ηης έννοιας «Διεσρσμένη Εσθύνη ηοσ Παραγωγού» Καηηγοπίερ παπαγωγών Καηαζκεςαζηέρ Ειζαγωγείρ Διανομείρ Λιανοπωληηέρ Καηαναλωηέρ 7
Διευρυμϋνη ευθύνη παραγωγού (ΔΕΠ) Γενική αρχή που κατευθύνει όλη την Ευρωπαΰκή πολιτική και νομοθεςία για τα απόβλητα Επιμέρουσ Οδηγίεσ, π.χ. απόβλητα ςυςκευαςίασ, ΑΗΗΕ, μπαταρίεσ, ΟΣΚΖ Οδηγία Πλαίςιο για τα απόβλητα, 2008/98/ΕΚ (Ν.4042/2012). Ενςωμάτωςη περιβαλλοντικού κόςτουσ - καθ όλη τη διάρκεια ζωήσ των προΰόντων και κατά την τελική διαχείριςη τουσ - ςτην τιμή πώληςήσ τουσ. 8
Διευρυμϋνη ευθύνη παραγωγού Οικονομικά κίνητρα για να ενθαρρύνει το φιλικό προσ το περιβαλλον ςχεδιαςμό προΰόντων Καθιςτά τουσ παραγωγούσ υπεύθυνουσ για το κόςτοσ διαχείριςησ των προΰόντων ςτο τέλοσ του κύκλου ζωήσ τουσ Προωθεί και ενθαρρύνει την επαναχρηςιμοποίηςη, την εγγυοδοςία, την ανακύκλωςη και την ενεργειακή αξιοποίηςη των αποβλήτων Η ευθύνη του παραγωγού μπορεί να μεταβιβαςτεί ςε ένα ςυλλογικό οργανιςμό ύςτημα, έναντι αντιτίμου που ςυνδέεται με την παραγόμενη ποςότητα προΰόντων Ανακουφίζει την Σ.Α. από το (επιπλέον) κόςτοσ διαχείριςησ οριςμένων κατηγοριών αποβλήτων προτεραιότητασ 9
Σςζηήμαηα 10
Θεςμικό πλαύςιο ΝΟΜΟΣ 2939/2001 (ΦΕΚ 179 Α) «Συςκευαςίεσ και εναλλακτικι διαχείριςθ ςυςκευαςιών και άλλων προϊόντων Ίδρυςθ Εκνικοφ Οργανιςμοφ Εναλλακτικισ Διαχείριςθσ Συςκευαςιών και Άλλων Προϊόντων (ΕΟΕΔΣΑΠ)» όπωσ τροποποιικθκε και ιςχφει (Ν.3854/2010) Κατ επιταγι του Νόμου εκδίδονται Προεδρικά Διατάγματα και πλζον ΚΥΑ για τα «άλλα προϊόντα» ΝΟΜΟΣ 4042/2012 Ενςωμάτωςθ Οδθγίασ Πλαίςιο για τα απόβλθτα (2008/98/ΕΕ)- (μετονομάηεται ο ΕΟΕΔΣΑΠ ςε Ε.Ο.Αν.) 11
Ελληνικόσ Οργανιςμόσ ΑΝακύκωςησ (ΕΟΑΝ) ΝΠΙΔ, υπάγεται ςτθν εποπτεία και τον ζλεγχο του ΥΠΕΚΑ (Ν.2939/2001, Ν.3854/2010 και Ν.4042/2012) Πλιρθ διοικθτικι και οικονομικι αυτοτζλεια Δεν ζχει κερδοςκοπικό χαρακτιρα & λειτουργεί για χάρθ δθμοςίου ςυμφζροντοσ Βαςικόσ ςκοπόσ: ο ςχεδιαςμόσ και θ εφαρμογι τθσ πολιτικισ για τθν εναλλακτικι διαχείριςθ των ςυςκευαςιών και των άλλων προϊόντων Εκπονεί και εφαρμόηει προγράμματα για τθν εναλλακτικι διαχείριςθ Εποπτεφει και ελζγχει τθ λειτουργία των ςυςτθμάτων ατομικισ και ςυλλογικισ εναλλακτικισ διαχείριςθσ. Είναι όργανο ειςθγθτικό, γνωμοδοτικό, αποφαςιςτικό και ελεγκτικό. 12
Σι πετύχαμε μϋχρι ςόμερα; υςτόματα εναλλακτικόσ διαχεύριςησ Συλλογικά Ατομικά 13
Ρεύματα αποβλότων που υπόκεινται ςε εναλλακτικό διαχεύριςη Συςκευαςίεσ και απόβλθτα ςυςκευαςίασ (Ν. 2939/2001) Οχιματα ςτο τζλοσ κφκλου ηωισ ΟΤΚΖ, (ΠΔ 116/2004, ΦΕΚ 81Α/5.3.04). Απόβλθτα Ηλεκτρικοφ και Ηλεκτρονικοφ Εξοπλιςμοφ ΑΗΗΕ, (ΠΔ 117/2004, ΦΕΚ 82Α/5.3.04). Απόβλθτα λιπαντικών ελαίων ΑΛΕ, (ΠΔ 82/2004, ΦΕΚ 64Α/2.3.04). Απόβλθτα θλεκτρικών ςτθλών και ςυςςωρευτών (ΠΔ 115/2004, ΦΕΚ 80Α/5.3.04 το οποίο αντικαταςτάκθκε από τθν ΚΥΑ 41624/2057/Ε103/28-09-2010, ΦΕΚ 1625 Β). Χρθςιμοποιθμζνα ελαςτικά οχθμάτων (ΠΔ 109/2004, ΦΕΚ 75Α/5.3.04). Απόβλθτα Εκςκαφών Καταςκευών και Κατεδαφίςεων ΑΕΚΚ, (ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/23-08-2010, ΦΕΚ 1312 Β/24-08-2010). 14
ΔΗΛΩΘΕΝΣΑ ΣΟΙΧΕΙΑ ΣΩΝ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ (2010) ΕΔ ΑΝΑΚΤΚΛΩΗ (ΕΕΑΑ ΑΕ) Για τα απόβλητα ςυςκευαςιών Ποςότητα αποβλότων ςυςκευαςιών που ανακυκλώθηκε / αξιοποιήθηκε: Μπλε κάδοι 183.298 t ΒΕΑ 219.533 t Άλλεσ δράςεισ ανακύκλωςησ 13.073 t /αξιοποίηςησ* ύνολο δραςτηριοτότων του 415.904 t υςτόματοσ* *Δεν περιλαμβάνεται η αξιοποίηςη ωσ RDF κλπ υλικών ςυςκευαςίασ από τον ΕΣΔΚΝΑ, καθώσ η ακριβήσ ποςότητα δεν ήταν γνωςτή κατά την κατάθεςη ςτον ΕΟΕΔΣΑΠ τησ Ετήςιασ Έκθεςησ για το 2010. Η ποςότητα του ϋντυπου χαρτιού που ανακυκλώθηκε μέςω των μπλε κάδων για το ίδιο έτοσ ήταν 94.940 t. 15
ΔΗΛΩΘΕΝΣΑ ΣΟΙΧΕΙΑ ΣΩΝ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ (2010) ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΕ* Για τα απόβλητα ςυςκευαςιών Ποςότητα αποβλότων ςυςκευαςιών που ανακυκλώθηκε / αξιοποιήθηκε: Κέντρα Ανταποδοτικήσ Ανακύκλωςησ 12.546 t ΒΕΑ 92.689 t ύνολο δραςτηριοτότων του υςτόματοσ 105.235 t *Τα ζηοισεία για ηα ΚΑΑ δεν κπίνονηαι αξιόπιζηα, με βάζη ηα αποηελέζμαηα ελέγσος από ηον ΕΟΑΝ και ηη διεθνή εμπειπία, και έσει ανακληθεί η έγκπιζη ΣΣΕΔ η ςπόθεζη βπίζκεηαι ζηο ΣηΕ 16
ΚΕΠΕΔ ΑΕ ΔΗΛΩΘΕΝΣΑ ΣΟΙΧΕΙΑ ΣΩΝ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ (2010) ζςλλέσθηκαν και οδηγήθηκαν για ανακύκλωζη 2.816 t ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ Για τα απόβλητα ςυςκευαςιών Κέντρα Ανταποδοτικήσ Ανακύκλωςησ Από τισ Κεντρικέσ Αποθήκεσ ύνολο δραςτηριοτότων του υςτόματοσ 486 t 7.156 t 7.642 t 17
Υλικό ςυςκευαςίασ Παραγώμενα απόβλθτα ςυςκευαςίασ 2010 2009 2008 Ποςοςτό (%) Ανακφκλωςθ / ανακφκλωςθσ Αξιοποίθςθ / αξιοποίθςθσ Παραγώμενα απόβλθτα ςυςκευαςίασ Ποςοςτό (%) Ανακφκλωςθ ανακφκλωςθσ / Αξιοποίθςθ / αξιοποίθςθσ Παραγώμενα απόβλθτα ςυςκευαςίασ Ποςοςτό (%) ανακφκλωςθσ Ανακφκλωςθ / / Αξιοποίθςθ αξιοποίθςθσ Γυαλί 135.100 28.923 21,41 155000 23.500 15,16 160000 24.000 15,00 Πλαςτικό 221.500 66.730 30,13 237000 63.200 26,67 240000 28.605 11,92 Χαρτί & Χαρτόνι 392.900 369.780 94,12 430000 357.000 83,02 440000 324.056 73,65 Μζταλλα 127.400 53.360 41,88 131800 63.500 48,18 145000 63.500 43,79 Αλουμίνιο 21.500 8.000 37,21 22600 8.500 37,61 25000 8.500 34,00 Σιδθροφχα 105.900 45.360 42,83 109200 55.000 50,37 120000 55.000 45,83 Ξφλο 50.500 26.841 53,15 54200 20.200 37,27 65000 20.002 30,77 Άλλα - - - - - - - - - Σφνολο 927.400 545.634 58,83 1.008.000 527.400 52,32 1.050.000 460.163 43,83 18
ΔΗΛΩΘΕΝΣΑ ΣΟΙΧΕΙΑ ΣΩΝ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ (2010) ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΕ ζςλλέσθηζαν 46.340 t ΑΗΗΕ, ενώ επεξεπγάζηηκαν 51.336 t ΑΗΗΕ Για τα ΑΗΗΕ ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ ΑΕ ζςλλέσθηκαν 160 t θωηιζηικά και 30 t λαμπηήπερ 19
ΑΦΗΣ ΑΕ ΔΗΛΩΘΕΝΣΑ ΣΟΙΧΕΙΑ ΣΩΝ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ (2010) Για τα απόβλητα φορητών ηλεκτρικών ςτηλών και ςυςςωρευτών 51.670 σημεία συλλογής θοπηηών ηλεκηπικών ζηηλών ζςλλέσθηκαν 712 t Φοπηηών Ηλεκηπικών Σηηλών &Σςζζωπεςηών ΣΥΔΕΣΥΣ ΑΕ 17.900 t αποβλήηων ζςζζωπεςηών μολύβδος 116 t απόβληηα ζςζζωπεςηών νικελίος καδμίος ΣΕΔΙΣ- Κ 23 t αποβλήηων ζςζζωπεςηών μολύβδος Νζο ΣΣΕΔ (2011) Re-Battery 20
ΔΗΛΩΘΕΝΣΑ ΣΟΙΧΕΙΑ ΣΩΝ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ (2010) ECO ELASTIKA ΑΕ Για τα απόβλητα μεταχειριςμένων ελαςτικών 41.520 t μεηασειπιζμένων ελαζηικών ΕΛΤΕΠΕ ΑΕ Για τα απόβλητα λιπαντικών ελαίων ςυλλέχθηκαν και οδηγήθηκαν ςε αναγέννηςη 32.700 t ΑΛΕ ΕΔΟΕ Για τα οχήματα τέλουσ κύκλου ζωήσ Οδηγήθηκαν ςε 81 εγκαταςτάςεισ επεξεργαςίασ (διαλυτήρια) και 18 ςημεία ςυλλογήσ 21
Ιστοσελίδα: www.eoan.gr ΕΤΧΑΡΙΣΩ για την ΠΡΟΟΧΗ σας 22