ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ, ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ ΤΟ ΕΝ ΡΟ ΚΑΙ Η ΠΟΛΗ. ΑΘΗΝΑ-18 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΤΟ ΕΝ ΡΟ ΩΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΚΑΙ ΟΜΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ρ. Αικατερίνη Γκόλτσιου Γεωπόνος (Γ.Π.Α.)-Αρχιτέκτων Τοπίου (Ph.D., M.L.A.) Ε: agkolj@otenet.gr URL: www.katerinagoltsiou.gr 1
Η ανάπλαση και ο σχεδιασµός των υπαίθριων χώρων επιδέχονται διάφορες λύσεις ανάλογα µε τις φυσιογεωγραφικές, µικροκλιµατικές, λειτουργικές και αισθητικές παραµέτρους της περιοχής. 2
Η επιλογή των δένδρων γίνεται µε βάση: Τα οπτικά και αισθητικά χαρακτηριστικά Τα λειτουργικά χαρακτηριστικά Τα οικολογικά χαρακτηριστικά Τους κοινωνικούς και οικονοµικούς παράγοντες 3
Οπτικά χαρακτηριστικά 4
H µορφή:ταδένδρακαιησυγκρότησήτους σεοµάδες αποτελούν χαρακτηριστικές µορφές. 5
H γραµµή:ηευθείαπροτρέπεισεάµεσηκίνησηχωρίςδισταγµό, ενώ η κυµατοειδής υποδηλώνει αργή κίνηση 6
Το χρώµα: Πολλά είδη διαφορετικού σχήµατος, υφής και χρώµατος θα πρέπει να αποφεύγονται σε µια σύνθεση 7
Τα καλύτερα αποτελέσµατα επιτυγχάνονται µε «καθαρές» απλές µαζικές φυτεύσεις, συνήθως σε µικρές αποστάσεις φύτευση ενός είδους ή µικρού αριθµού φυτικών ειδών ίδιας υφής, µορφής και χρώµατος. 8
Ηυφή: H υφήτουτοπίουαναφέρεταιστοντρόποπου συναρθρώνονταιταδιάφορασυστατικάτου. Αντιθέσεις προκύπτουν από την αντιπαράθεση λεπτής υφής κοντά σε τραχιά 9
Λειτουργικά χαρακτηριστικά 10
αρθρώνουν τον χώρο 11
πλαισιώνουν ή εστιάζουν 12
δηµιουργούν εσωστρέφεια ή εξωστρέφεια 13
Ο τρόπος πλαισίωσης πρέπει να είναι τέτοιος που να µην δηµιουργεί κλειστοφοβικές συνθήκες 14
ορίζουν ή τονίζουν µια κατεύθυνση ή µία χάραξη.. λειτουργικά ή οπτικά 15
λειτουργούν ως οπτικό «φίλτρο» 16
αποµονώνουν 17
κρύβουνή αναδεικνύουν 18
διαχωρίζουν 19
ενίοτε χρησιµοποιούνται ως γλυπτά 20
επηρεάζουν τον φυσικό φωτισµό του χώρου (έλεγχοςτηςθάµβωσηςήτης αντανάκλασης) η εποχικότητα είναι καθοριστική 21
Σκιά και φως 22
Ισορροπία.. Η χωροθέτησή τους είναι σηµαντική ανάλογα αν πρόκειται για µια τυπική ισορροπία η οποία χαρακτηρίζεται από την επανάληψη των στοιχείων εκατέρωθεν ενός άξονα, ή µια άτυπη ισορροπία συχνά ρευστή, δυναµική και δηµιουργεί µια αίσθηση περιέργειας και κίνησης 23
Πολλές φορές οι οµαδικές φυτεύσεις που διακόπτουν την συνεχόµενη φύτευση ενός είδους, δύναται να προσδώσουν έναν ασύµµετρο χαρακτήρα στην φύτευση µε πιο ικανοποιητικά αποτελέσµατα. 24
H πυκνότητα και ο τύποςτωνκτιρίων καθορίζει τον ελεύθερο χώρο φύτευσης των δένδρων: Σεµέτριαπυκνότητακτιρίων, δενδροστοιχίες ή συστάδες δένδρων είναικατάλληλες. Σε µεγάλη πυκνότητα ψηλών κτιρίων προτείνονταιµεµονωµέναδένδρα. 25
Τα δένδρα που επιλέγονται κοντά στακτίριαθαπρέπειναέχουν αραιήκόµηκαιναείναισετέτοια απόστασηαπόταανοίγµατα, ώστε να µην δηµιουργούνται προβλήµατα είτε στο κτίριο είτε στο δένδρο. 26
Τα δένδρα µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως ενοποιητικό στοιχείο κτιρίων διαφορετικού στυλ. ή να συµπληρώσουν την µορφή τουκτιρίου. 27
Η κλίµακα 28
ο χαρακτήρας: ιστορικός, πολιτισµικός και φυσικός 29
Υποδοµές: Τοµέγεθοςκαιηθέση των υποδοµών µπορεί να επηρεάσει σηµαντικά την ανάπτυξη του ριζικού συστήµατος αλλά και της κόµης. 30
Φυτεύσεις δρόµων: Οι αποστάσεις των δένδρων µεταξύ τους ποικίλουν από 5-15µ., και εξαρτώνται από το µέγεθος του δένδρου, τον γενικότερο σχεδιασµό, τον ρυθµό ανάπτυξης, κ.λπ. Μικρά δένδρα: (6-8 m ύψος, ανάπτυξη κόµης 5m), τοποθετούνται σε απόσταση 5-7µ. Mεσαίαδένδρα: (10-12 mύψος, ανάπτυξη κόµης 8m), τοποθετούνται σε µια απόσταση 7-10µ. Ψηλάδένδρα: (16-20 mύψος, ανάπτυξη κόµης 16m) τοποθετούνται σε µια απόσταση 10-15µ. 31
Οι αποστάσεις από το κράσπεδο κυµαίνονται : Π.χ. για πλάτος πεζοδροµίου 3,5m, η απόσταση από το κράσπεδο είναι 90cm-1,5m. 32
οικολογικά χαρακτηριστικά 33
To µέγεθος των δένδρων να είναι ανάλογο του χώρου φύτευσης 34
Ο ρυθµός ανάπτυξης και η διάρκεια ζωής τους είναι εξίσου σηµαντικοίπαράγοντεςγιατηνεπιλογήτωνδένδρων. 35
Oι κλιµατολογικές συνθήκες της ευρύτερης περιοχής(θερµοκρασία, υγρασία, χιόνι, παγετός, βροχοπτώσεις, κυρίαρχοι άνεµοι, σταγονίδια θαλασσινού νερού, ρύποι κυρίωςστοαστικόπεριβάλλον - ) Τα κλιµατολογικά χαρακτηριστικά της κάθε (µικρο)τοποθεσίας (διάρκεια έκθεσης στον ήλιο ή σε δυνατό άνεµο κτλ) Τα εδαφολογικά χαρακτηριστικά (σύστασηεδάφουςπ.χ. όξινο, αλκαλικό, αργιλώδες, αµµώδες, µολυσµένο, συµπιεσµένο, διαβρωµένο κτλ) Η χλωρίδα της περιοχής (προτίµησηιθαγενώνφυτών) 36
Σηµαντικό ρόλο στην διαδικασία σχεδιασµού ενός χώρου παίζουν οιαπαιτήσεις, ανάγκεςκαιεπιθυµίεςτουκοινωνικούσυνόλου, καθώς και η οικονοµικότητα του έργου. 37
Τα δένδρα µπορούν να αναπτυχθούν και υπόγεια ή υπέργεια. 38
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ, ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ ΤΟ ΕΝ ΡΟ ΚΑΙ Η ΠΟΛΗ. ΑΘΗΝΑ-18 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΤΟ ΕΝ ΡΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ Το δένδρο ως αρχιτεκτονικό και δοµικό στοιχείο ρ. Αικατερίνη Γκόλτσιου Γεωπόνος (Γ.Π.Α.)-Αρχιτέκτων Τοπίου (Ph.D., M.L.A.) Ε: agkolj@otenet.gr URL: www.katerinagoltsiou.gr 39