A.4.10. Δίκτυα Αστικής Υποδομής A.4.10.1. Αστικό Οδικό Δίκτυο Το βασικό πρόβλημα που εντοπίζεται στην πόλη των Τρικάλων είναι η μη επαρκής οργάνωση της κυκλοφορίας και στάθμευσης. Επίσης, η απουσία σήμανσης και φωτεινής σηματοδότησης σε κρίσιμες κυκλοφοριακά διασταυρώσεις αποτελεί σημαντικό ζήτημα. Το πρόβλημα αυτό γίνεται ακόμη πιο έντονο λόγω των κακών / μέτριων γεωμετρικών χαρακτηριστικών των οδών (μικρά πλάτη οδοστρωμάτων και πεζοδρομίων), τα οποία δεν εξυπηρετούν ικανοποιητικά την υφιστάμενη οργάνωση της κυκλοφορίας. Τέλος, το υπάρχον δίκτυο κίνησης πεζών και ποδηλατιστών δεν παρουσιάζει την απαιτούμενη οργάνωση και συνέχεια. Προβλήματα εντοπίζονται και στις βασικές εισόδους της πόλης, όπου οι συσσωρευμένες βιοτεχνικές και εμπορικές δραστηριότητες δημιουργούν κυκλοφοριακή συμφόρηση αλλά και αισθητική και ηχητική ρύπανση. Ταυτόχρονα, ελλείψεις καταγράφονται στα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των οδών, στην οδική σήμανση, στον οδοφωτισμό, στις διασυνδέσεις με το λοιπό οδικό δίκτυο, καθώς και στο παρόδιο πράσινο. Στάθμευση Η έντονη συγκέντρωση λειτουργιών στο κέντρο (διοίκηση, εμπόριο, γραφεία, εκπαίδευση, σταθμός ΚΤΕΛ, λαική αγορά) σε συνδυασμό με την έλλειψη επαρκών χώρων στάθμευσης στο κέντρο της πόλης δημιουργούν έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα. Είναι εμφανής η απουσία οργανωμένων χώρων στάθμευσης δημόσιας χρήσης, τόσο για ΙΧΕ, όσο και για φορτηγά οχήματα. Θεωρείται σκόπιμη η εξέταση ανάπτυξης οργανωμένων χώρων στάθμευσης στις πύλες εισόδου της πόλης, που θα εξυπηρετούν την στάθμευση των εισερχόμενων οχημάτων και την μετεπιβίβαση των χρηστών σε Μέσα Μαζικών Μεταφορών (Δημοτική Συγκοινωνία ή και ελαφρύ Μέσο Σταθερής Τροχιάς) για την περαιτέρω μετακίνηση προς το κέντρο της πόλης. Τα παραπάνω θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ένα γενικότερο σχεδιασμό αναβάθμισης των εισόδων της πόλης, και ιδιαίτερα της εισόδου από Λάρισα, που παρουσιάζει τους μεγαλύτερους κυκλοφοριακούς φόρτους. Επίσης, ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα μπορεί να αποδώσει η δημιουργία και επέκταση ενός συστήματος ελεγχόμενης στάθμευσης στις κεντρικές περιοχές της πόλης. ΧΩΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. 498
Δίκτυα Δημοσίων Συγκοινωνιών Υπεραστικά ΚΤΕΛ: Εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βόλο, Ιωάννινα, Καρδίτσα, Καλαμπάκα, Γρεβενά και Ελάτη-Περτούλι. Τοπικά ΚΤΕΛ: Εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια που εξυπηρετούν την σύνδεση με τους οικισμούς του Νομού Τρικάλων. Αστικά ΚΤΕΛ: Εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια. Για την εξυπηρέτηση όλων των περιοχών της πόλης, καθώς και των δραστηριοτήτων υπερτοπικής σημασίας, είναι σκόπιμη η μελέτη αναδιάρθρωσης του δικτύου αστικών συγκοινωνιών. ΧΩΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. 499
Α.4.10.2. Ενέργεια Ηλεκτρική ενέργεια Η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του Δήμου Τρικκαίων γίνεται από το δίκτυο υψηλής τάσης το οποίο αποτελείται από τη Γραμμή Μεταφοράς 150 KV Ταυρωπού Πτολεμαΐδας και τη Γραμμή Μεταφοράς 150 KV Λάρισας Τρικάλων. Οι πύργοι των Γ.Μ. που διέρχονται από το Δήμο, εδράζονται σε τετράγωνα, 64μ² έως και 121μ², τα οποία έχουν προσκτηθεί με αναγκαστική απαλλοτρίωση και αποτελούν ιδιοκτησία της ΔΕΗ. Για την εγκατάσταση, διέλευση και συντήρηση των πύργων των Γ.Μ., έχει συσταθεί υπέρ της ΔΕΗ, με αναγκαστική απαλλοτρίωση δουλεία εναέριου διελεύσεως, το πλάτος της οποίας είναι 20μ κατά μήκος και εκατέρωθεν του άξονα των Γ.Μ. 150 KV με συνολικό πλάτος διαδρόμου δουλείας τα 40μ. Η ανέγερση κτισμάτων ή εγκαταστάσεων μέσα στον διάδρομο δουλείας των Γραμμών Μεταφοράς, επιτρέπεται αλλά επιβάλλονται περιορισμοί όσον αφορά τα μέγιστα επιτρεπόμενα ύψη των κτισμάτων, τα οποία καθορίζονται από ΔΕΗ, μετά από αίτηση των ενδιαφερομένων και τα οποία δεν έχουν απαραίτητα σχέση με τα ύψη που ορίζονται από τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις. ΧΩΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. 500
Α.4.10.3. Τηλεπικοινωνίες Η κάλυψη των τηλεπικοινωνιακών αναγκών γίνεται τόσο από τους ιδιωτικούς παρόχους όσο και από τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας με την τοποθέτηση κεραιών σε αστικούς αλλά και εξωαστικούς χώρους. Από τα τέλη του 2005 λειτουργεί στο Δήμο Τρικάλων το πρώτο δίκτυο στην Ελλάδα για την δωρεάν ασύρματη πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Μέσω του μητροπολιτικού δικτύου οπτικών ινών, οι κάτοικοι του Δήμου έχουν δωρεάν ασύρματη πρόσβαση στο διαδίκτυο, με τη βοήθεια εννέα εγκατεστημένων κόμβων, ενώ προβλέπεται ο διπλασιασμός των κεραιών σύνδεσης για βέλτιστη ποιότητα των παρερχομένων υπηρεσιών. Η χρήση του δικτύου γίνεται από 5.000 περίπου νοικοκυριά της πόλης, αριθμός που κρίνεται αρκετά ικανοποιητικός, ενώ στόχος είναι ως το τέλος του 2007 να έχουν εγγραφεί τουλάχιστον 1.000 νοικοκυριά ακόμα. Το δίκτυο αυτό προβλέπεται να αξιοποιηθεί στη δημιουργία ηλεκτρονικής αγοράς τοπικών προϊόντων, στη δικτύωση των υπηρεσιών του Δήμου, στη απόκριση σε καταστάσεις εκτάκτων αναγκών και στη δημιουργία συστήματος ευφυών μεταφορών. Παράλληλα, ο Δήμος Τρικκαίων μαζί με επτά ακόμα Δήμους, εξετάζει την παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες μέσω του διαδικτύου, ενώ εξετάζεται ακόμα και η δημιουργία ανώνυμης εταιρίας η οποία θα εκμεταλλεύεται τις ευρυζωνικές δικτυακές υποδομές που δημιουργούνται μέσω του προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας». Αποτέλεσμα της συγκεκριμένης προσπάθειας του Δήμου είναι το πρόγραμμα «Δημοσθένης», ένα σύστημα εξυπηρέτησης πολιτών για την διαχείριση παραπόνων που αφορούν τον Δήμο Τρικκαίων. Το εξειδικευμένο προσωπικό δέχεται τα αιτήματα των πολιτών μέσω τηλεφωνικής κλήσης, χωρίς χρέωση, μέσω e-mail ή απλά μέσω επίσκεψης στα γραφεία του «Δημοσθένης». Μέσω συγκεκριμένης διαδικασίας, οι αιτήσεις παραπόνων προωθούνται στις αρμόδιες υπηρεσίες και εκτελούνται ανάλογα. ΧΩΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. 501
Α.4.10.4. Ύδρευση Ο Δήμος Τρικκαίων υδρεύεται αποκλειστικά με υπόγεια ύδατα τα οποία και αντλούνται μετά την ανόρυξη 12 γεωτρήσεων (1 έως 12), από τις οποίες αξιοποιούνται σήμερα οι 11, δεδομένου ότι η υπ' αριθμ. 5 εξασφαλίζει πολύ μικρή παροχή. Οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται στο δυτικό τμήμα της πόλης, εκατέρωθεν των ποταμών Ληθαίου και Αγιαμονιώτη, όπου και έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει πλούσιος υδροφόρος ορίζοντας. Οι γεωτρήσεις υπ' αριθμ. 1, 2, 3, 4, 6, 7, 11 τροφοδοτούν όλες μέσω κατάθλιψης το Κεντρικό Αντλιοστάσιο (ΚΑ) το οποίο βρίσκεται στην γέφυρα Τρικκαίογλου (οδός Λάκμωνος), λόγω του ότι βρίσκονται κοντά σε αυτό, με μέγιστο μήκος αγωγού 950 μ. τον αγωγό από την γεώτρηση 11. Στο ΚΑ υπάρχει και διάταξη χλωρίωσης για τον καθαρισμό των αντλούμενων υδάτων πριν την διάθεση στο εσωτερικό δίκτυο ύδρευσης και επομένως στην κατανάλωση από τους κατοίκους. Οι γεωτρήσεις 8, 9, 10, 12, επειδή είναι σε μεγάλη απόσταση από το ΚΑ διοχετεύουν το νερό απ' ευθείας στο εσωτερικό δίκτυο ύδρευσης, μέσω ισάριθμων πιεστικών αντλιών. Λόγω της απευθείας τροφοδοσίας του δικτύου έχουν εφοδιασθεί, αφενός με συστήματα χλωριώσεως για τον καθαρισμό του νερού και αφετέρου, με συστήματα αυτοματισμού λειτουργίας και προσαρμογής των αντλιών ανάλογα με τις υδραυλικές συνθήκες του δικτύου. Με τους δύο αυτούς τρόπους τροφοδοσίας του δικτύου με το νερό των γεωτρήσεων, αξιοποιούνται υδροφόρα στρώματα μακριά από το ΚΑ και επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενεργείας, ομοιομορφία πίεσης και χλωρίωσης σε όλα τα τμήματα του εσωτερικού δικτύου ύδρευσης ακόμη και στα πλέον περιφερειακά. Το ΚΑ κατασκευάσθηκε το 1962 με διαστάσεις και εξοπλισμό που κάλυπταν τις ανάγκες εκείνης της εποχής. Έκτοτε έχουν γίνει δύο επεκτάσεις οι οποίες δεν επαρκούν για την εγκατάσταση των απαιτουμένων αντλιών σύμφωνα με τις σημερινές ανάγκες και έτσι είναι υπό κατασκευή νέο αντλιοστάσιο πλησίον του παλαιού, το οποίο διαθέτει τα απαραίτητα συστήματα τηλεελέγχου και τηλεχειρισμού. Απομένει η σύνδεση τού νέου αντλιοστασίου με τους αγωγούς που προσάγουν το νερό από τις γεωτρήσεις καθώς και με τους καταθλιπτικούς αγωγούς που προμηθεύουν νερό τις υφιστάμενες ρυθμιστικές και αποθηκευτικές Δεξαμενές. ΧΩΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. 502
Οι Δεξαμενές αυτές είναι 4, βρίσκονται στους λόφους Φρουρίου και Προφήτη Ηλία και έχουν συνολική χωρητικότητα 9550 μ³. Από τις Δεξαμενές δια βαρύτητας τροφοδοτείται το εσωτερικό δίκτυο ύδρευσης το οποίο στο μεγαλύτερο μήκος του είναι κατασκευασμένο από αγωγούς PVC 10 ατμ., και έχει διάμετρο Φ90 χλστ. Οι αγωγοί είναι τοποθετημένοι υπό των πεζοδρομίων ενώ σε στενές οδούς τοποθετούνται παρά τον άξονά τους. Για την βελτίωση του δικτύου έχουν κατασκευαστεί ενισχυτικοί αγωγοί μεγάλων διαμέτρων (Φ200, Φ250, Φ315, Φ355) από τους οποίους οι παλαιότεροι είναι από αμιαντοτσιμέντο. Ο ετήσιος αντλούμενος όγκος ύδατος είναι περίπου 8,5 εκατομμ. μ³. Ο όγκος οικιακής κατανάλωσης είναι περίπου 3,6 εκατομμ. μ³. Περίπου 2,5 εκατομμ. μ³ χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες υπηρεσιών τού Δήμου: υπηρεσία καθαριότητος (πλύσιμο οδών), γεωπονική υπηρεσία (δενδροφύτευση, άρδευση πρασίνου), κοινόχρηστες βρύσες κλπ. Τα ανωτέρω εμφανίζονται συνοπτικά στους πίνακες που ακολουθούν. Ι. Γεωτρήσεις Τροφοδοσία γεωτρήσεων ΓΕΩΤΡΗΣΗ ΚΑ Οικισμοί 1 η Νταή - Δερβενακίων ν 2 Π Α' Νεκροταφείο ν 3 η Αμπελόκηποι ν 4 η Μαυροκορδάτου- Πελέκη ν 6 η Νότια Κοκ. Πύργου ν 7 η Γέφυρα Πυργετού ν 8 η Βόρεια Κοκ. Πύργου ν ν 9 η Άγιοι Απόστολοι ν 10 η Όπισθεν Αγρέξ ν 11 η Γαρδικάκι ν 12 η Ριζαριό ν 13η Μπαλκούρα ν 14η Αγιοι Απόστολοι (Αθίγγανων) ν ΙΙ. Αντλούμενες ποσότητες ύδατος ΕΤΟΣ Αντλούμενα ύδατα (μ³) 2003 2004 8.353.076 8.274.606 2005 8.523.180 2006 8.654.392 2007 8.667.523 εκτίμηση ΧΩΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. 503
Α.4.10.5. Αποχέτευση ακαθάρτων Από τα διαθέσιμα στοιχεία της Δ.Ε.Υ.Α. Τρικάλων προκύπτει ότι το υπάρχον δίκτυο αποχέτευσης ακάθαρτων υδάτων καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού εντός των ορίων του πολεοδομικού ιστού της πόλης, ενώ συντάσσεται ήδη προμελέτη για την κατασκευή δικτύου και στους υπόλοιπους οικισμούς του Δήμου. Το υπάρχον αποχετευτικό σύστημα ξεκινά από τα φρεάτια στα οποία καταλήγουν οι ιδιωτικοί αγωγοί των οικοδομών. Αυτά κατασκευάζονται από κατακόρυφο σωλήνα PVC διαμέτρου 315 χλστ., όπου συνδέονται με εγκάρσιους αγωγούς διακλαδώσεων από PVC (125 ή 160 χλστ.) για να οδηγηθούν τα αστικά λύματα στους κεντρικούς αγωγούς. Οι τελευταίοι τοποθετούνται στο κέντρο των οδικών αρτηριών ενώ δια μέσου αυτών τα λύματα καταλήγουν σε αντλιοστάσια. Η κατασκευή των υφιστάμενων αντλιοστασίων κρίνεται απαραίτητη λόγω του σημαντικού βάθους των κεντρικών αγωγών του δικτύου ενώ βρίσκονται στα όρια σχεδόν του πολεοδομικού ιστού της πόλης των Τρικάλων, εκτός από το αντλιοστάσιο Α 6 το οποίο και βρίσκεται πλησίον του κεντρικού αντλιοστασίου ύδρευσης. Πέρα από τα επτά ήδη χωροθετημένα αντλιοστάσια υπάρχει πρόβλεψη και για την κατασκευή επτά επιπλέον, όπου θα συλλέγουν τα αστικά λύματα των υπόλοιπων συνοικισμών του Δήμου. Στον πίνακα που ακολουθεί δίδονται οι τοποθεσίες των αντλιοστασίων των Τρικάλων. Πίνακας 4.10.5.1. Αντλιοστάσια ακάθαρτων υδάτων (Δ.Ε.Υ.Α.Τ.) Αντλιοστάσια Τοποθεσία Α - 1 Οδός Καλυψούς, στην όχθη του ποταμού Λιθαίου Α - 2 Τέρμα οδού Κατσιμίδου Α - 3 Συμβολή των οδών Φαρμάκη και 5ου Συντάγματος Πεζικού Α - 4 Κόκκινος Πύργος Α - 5 Στην όχθη του ποταμού Αγιαμονιώτη Α - 6 Επί της οδού Λάκμωνος Α - 7 Συνοικισμός "Αλώνια Μπάρας" Στη συνέχεια τα λύματα μέσω καταθλιπτικών ή ωθητικών αγωγών κατασκευασμένων από χαλυβοσωλήνα, καταλήγουν στον Κεντρικό Αγωγό Μεταφοράς (ΚΑΜ), ο οποίος έχει ΧΩΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. 504
διάμετρο 800 χλστ. και καταλήγει στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) του Δήμου. Το δίκτυο αποχέτευσης σε όλο σχεδόν τον πολεοδομικό ιστό λειτουργεί ικανοποιητικά χωρίς να εμφανίζονται ιδιαίτερα λειτουργικά ή τεχνικά προβλήματα. Στις τσιγγάνικες γειτονιές διαπιστώνονται σημαντικά προβλήματα αναφορικά με το δίκτυο ομβρίων κυρίως. Το οδικό δίκτυο στον Πύργο είναι σε σχετικά καλή κατάσταση ασφαλτοστρωμένο, ενώ στο Κηπάκι είναι σε κακή κατάσταση, στρωμένο στην καλύτερη περίπτωση με χαλίκια, εκτός από τον κεντρικό δρόμο ο οποίος είναι στρωμένος με άσφαλτο. Τον χειμώνα με τις βροχές υπάρχει έντονη παρουσία λάσπης οπότε φράσσονται τα υφιστάμενα φρεάτια με αποτέλεσμα να εμφανίζονται πλημμύρες στους δρόμους και στα σπίτια των Τσιγγάνων, ιδιαίτερα μάλιστα όταν πρόκειται για πρόχειρα κελύφη παράγκες κλπ. Στα παράπονα τους οι ίδιοι οι Τσιγγάνοι διατυπώνουν μεταξύ των άλλων ότι δεν υπάρχει γι αυτούς υπηρεσία καθαριότητας. Στο θύλακα δε που δημιούργησαν δυτικά στο Κηπάκι με νεόδμητα σπίτια, που τα έκτισαν με δάνεια, όπως και στη βόρεια περιοχή της τσιγγάνικης γειτονιάς στο Κηπάκι δεν έχει γίνει ακόμα ηλεκτροδότηση, διότι καθώς αυτά έχουν κτισθεί εκτός της έκτασης που επιτρέπεται η κατοικία μετά την τροποποίηση της ΖΟΕ, θεωρούνται αυθαίρετα. Στον τόπο διαμονής της Σωτήρας όπου οι Τσιγγάνοι ζουν σε πρόχειρες κατασκευές - παράγκες κλπ, η κατάσταση είναι πραγματικά άθλια. ΧΩΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Ε.Ε. 505