είτε δορυφορική TV στα ελληνικά

είτε δορυφορική TV στα ελληνικά Πώς θα υποτιτλίσετε τις αγαπηµένες σας εκποµπές Ο πλουραλισµός των διαφορετικών ανά τόπων κουλτουρών και γλωσσών, είναι κάτι που µπορεί να το παρατηρήσει κάποιος εύκολα, εφόσον βλέπει δορυφορική TV. υστυχώς, όµως για εµάς, είναι αδύνατο να µιλάµε περισσότερες από δύο ή τρεις γλώσσες. Το αποτέλεσµα είναι ήταν µέχρι σήµερα να δυσκολεύεται η παρακολούθηση και να περιορίζονται οι επιλογές µας σε κανάλια. Η επέλαση όµως των υπολογιστών, άλλαξε τα πράγµατα. Αν η ταινία της επιλογή σας είναι ισπανόφωνη, γερµανόφωνη και ακόµη ποιο µακριά, γιαπωνέζικη ή κορεάτικη ή αν σας αρέσουν οι αγγλικές κωµικές σειρές, αλλά ώρες-ώρες, η βαριά τους προφορά σας δυσκολεύει, πλέον υπάρχει λύση Κατεβάστε υπότιτλους! E υτυχώς, στη χώρα µας, επικρατεί η κουλτούρα των υπότιτλων, έναντι στην µεταγλώττιση ταινιών. Είναι βέβαια καθαρά υποκειµενικό το τι προτιµάµε από τα δύο, αλλά ο υποτιτλισµός είναι ποιο κοντά στην πρωτότυπη ταινία, ενώ οι ντουµπλαρισµένες φωνές, όχι. Άρα και εξοικείωση υπάρχει και αρκετός κόσµος που ασχολείται µε το αντικείµενο. Από πού να κατεβάσω υπότιτλους? Η πρώτη ενέργεια που πρέπει να κάνετε, ώστε να προχωρήσετε στον υποτιτλισµό µιας ταινίας, είναι να βρείτε τους υποτίτλους. Ευτυχώς όµως υπάρχει το internet, στο οποίο θα βρείτε πληθώρα Γράφει ο Αγγελής Μιχαλόπουλος sites µε υπότιτλους. Ενδεικτικά σας παρουσιάζουµε µερικά: www.greeksubs.com: Ένα site µε αποκλειστικά µε ελληνικούς υπότιτλους. www.greektvsubs.gr: Πρόκειται για site µε ελληνικούς υπότιτλους τηλεοπτικών σειρών, που για να το εκµεταλλευτείτε πρέπει να προχωρήσετε σε εγγραφή. Χαλάλι όµως, καθώς θα βρείτε πολλούς οδηγούς, προγράµµατα υποτιτλισµού, forum για να λύσετε τυχόν απορίες σας, καθώς και πολλά εθιστικά παιχνίδια! www.opensubtitles.org/gr: ιεθνές site και µε ελληνικούς υ- πότιτλους. 128 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007

Και αν δεν βρίσκω? εν είναι σίγουρο πως θα βρείτε ελληνικούς υπότιτλους για κάθε ταινία που σας ενδιαφέρει. Γενικά, οι υπότιτλοι κυκλοφορούν µόλις κυκλοφορήσει µια ταινία σε DVD, αφού έτσι είναι ποιο εύκολο να τους πάρουµε έτοιµους από αυτό. Αν δεν βρείτε ελληνικά, µπορείτε εναλλακτικά, να δοκιµάσετε µε τη γλώσσα, στην οποία έχετε τη µεγαλύτερη εξοικείωση, π.χ. αγγλικά. Μπορείτε επίσης να ψάξετε σε προγράµµατα ανταλλαγής αρχείων, ψάχνοντας µε το όνοµα της ταινίας ή σειράς, αρχεία κειµένου. Τέλος, µπορείτε να υποτιτλίσετε, µια ταινία. Είναι σχετικά εύκολη διαδικασία, αλλά χρονοβόρα. Θα αναφερθούµε σε αυτή παρακάτω... Ναι, αλλά τι είναι αυτοί οι υπότιτλοι? Ουσιαστικά πρόκειται για µικρά αρχεία κειµένου, µε µέση χωρητικότητα, 60-100kbytes. Μπορείτε, αν θέλετε, να τα ανοίξετε µε ένα κειµενογράφο (ή και µε το wordpad των windows), για να τα δείτε ή να τα επεξεργαστείτε, υπάρχουν και εξειδικευµένα προγράµµατα, που κάνουν αυτή τη δουλειά, όπως το Subtitle Workshop. Αναλόγως µε τη µορφή τους και το πρόγραµµα που δηµιουργήθηκαν, έχουν και διαφορετικές καταλήξεις, µε ποιο κοινές τις.sub,.srt,.txt. Και τι περίεργα ονόµατα που έχουν? Τα ονόµατα των αρχείων µε υπότιτλους, συνήθως περιέχουν όλη την απαραίτητη πληροφορία, τόσο για την ταινία, όσο και για την ποιότητα. Αυτά βέβαια, δεν µας ενδιαφέρουν στους υπότιτλους, απλά συνήθως εξάγονται µαζί µε την ταινία από κάποιο DVD και παίρνουν το ί- διο όνοµα. Ένα παράδειγµα σύνθετου ονόµατος υπότιτλου είναι το «The.Matrix.1999.DVDRip.XviD- Deviance.Greek.srt». The Matrix, είναι το όνοµα της ταινίας και το αποτέλεσµα της αναζήτησης µας. 1999, είναι το έτος παραγωγής της ταινίας. DVDRip, δεν µας ενδιαφέρει εδώ, αλλά δηλώνει την προέλευση της ταινίας. Θα µπορούσε να είναι από τηλεόραση (TVRip), από βιντεοκασέτα (VHSRip) ή και από εγγραφή µε κά- µερα στο σινεµά (CAM). Xvid, η κωδικοποίηση που χρησιµοποιεί η εικόνα. Εναλλακτικά θα µπορούσε να ήταν και Divx, ενώ για τον ήχο θα µπορούσε να γράφει AC3 ή MP3. Deviance, είναι το όνοµα της οµάδας που έφτιαξε το αρχείο υποτίτλων. Greek ή gr ή GR είναι η γλώσσα τον υποτίτλων. Σε αρχείο video, αναφέρεται στην γλώσσα του σπικάζ..srt ή.sub ή.txt είναι καταλήξεις αρχείων υποτίτλων. CD1 ή και σκέτος αριθµός, που δεν σχετίζεται µε την ίδια την ταινία, αν υπάρχει, δηλώνει πως η ταινία αποτελείται από δύο CD και άρα και οι υπότιτλοι της έχουν κοπεί στα δύο. εν µας βολεύει, µιας και θα χρειαστεί να κολλήσουµε και τους υπότιτλους. Πώς και που µπορούµε να δούµε υποτιτλισµένες ταινίες Αφού λοιπόν κατεβάσουµε τους υπότιτλους µένει να δούµε σε ποιες συσκευές µπορούµε να τους εκµεταλλευτούµε, αλλά και πώς. Γενικά, να θυµάστε ότι υπότιτλους µπορείτε να έχετε 3 4 5 6 Ένα από τα πληρέστερα sites υποτίτλων, µε πολλές... πληροφορίες για τις ταινίες. Σηµαδεύοντας µε το IGI Subtitler. Ρυθµίσεις εµφάνισης των υπότιτλων. Η δοµή ενός αρχείου.sub. 1 Κατεβάστε υπότιτλους από το greeksubs.com. 2 Υπότιτλοι για τηλεοπτικές σειρές, αλλά και εθιστικά games στο greektvsubs.gr. 7 Απολαµβάνοντας το αποτέλεσµα. 129

είτε σε κάρτες λήψης στο PC, όπως η Skystar 2, είτε σε δέκτες-κοµπιούτερ, όπως ο Dreambox 7020s. Για αυτό το λόγο, επιλέξαµε και αυτές τις δύο συσκευές για να σας αναλύσουµε την διαδικασία, η οποία βέβαια είναι διαφορετική κάθε φορά. 8 9 10 Η γλώσσα του σώµατος δεν χρειάζεται απαραίτητα υπότιτλους... Με ftp περνάµε τα αρχεία στον Dreambox. Εγκαθιστώντας το Drtic, µέσω telnet. 11 Μετατρέποντας τους υπότιτλους σε dtc. Υπότιτλοι σε Skystar 2 Επιλέξαµε την Skystar 2, για να σας περιγράψουµε τον τρόπο υποτιτλισµού των ταινιών, στο PC, αλλά η διαδικασία είναι κοινή και µπορεί να χρησιµοποιηθεί µε οποιαδήποτε άλλη DVB- S κάρτα στον PC. Από τη στιγµή που έχουµε τους υπότιτλους, µπορούµε να γράψουµε την εκποµπή που µας ενδιαφέρει και στην συνέχεια να τους γράψουµε µαζί σε ένα DVD, χωρίς να χρειαστεί να κάνουµε τίποτε άλλο. Επίσης, πιο απλά µπορούµε, µπορούµε να τους βλέπουµε παράλληλα µε την ταινία, µέσω ενός media player. Σίγουρα οι δύο αυτοί τρόποι είναι οι πιο εύκολοι και µάλιστα αυτοµατοποιηµένοι, χωρίς να χρειάζεται καµία άλλη ενέργεια α- πό µέρους µας. Τι γίνεται όµως αν η ταινία παίζει τώρα στον Astra και θέλουµε να τη δούµε ζωντανά? Τότε η µόνη µας επιλογή είναι το IGI Subtitler v3.1. Πρόκειται για ένα πολύ απλό πρόγραµµα µε µόλις 2 πλήκτρα να µας απασχολούν. Έχουµε τσεκάρει το πρόγραµµα των καναλιών µέσω του EPG, του Teletex (για ορισµένα κανάλια) ή ακόµη και του διαδικτυακού ιστότοπού τους, που αναφέρετε το πρόγραµµα τους και έχουµε εντοπίσει την ταινία που µας ενδιαφέρει να δούµε. Στα site που αναφέραµε γρήγορα και εύκολα θα βρείτε και θα κατεβάσετε τους υποτίτλους. Αφού πρώτα ετοιµάσουµε το popcorn (ή έχουµε παραγγείλει έγκαιρα τις πίτσες), ανοίγουµε το IGI. Πατώντας το πλήκτρο Load Subtitle, επιλέγουµε τον υπότιτλο που θέλουµε. Το πρόγραµµα υποστηρίζει υπότιτλους σε srt, sub, txt ή dtc µορφή, που έτσι και αλλιώς είναι οι ποιο δηµοφιλείς. Ανοίγουµε τον Viewer µας, π.χ. το ProgDVB. Τη χρονική στιγµή που ξεκινάει η ταινία, πατάµε το πλήκτρο µε το στόχο και χωρίς να το αφήσουµε, το σέρνουµε στο ProgDVB, το παλιό καλό drag and drop δηλαδή. Με αυτό τον τρόπο συγχρονίζεται το IGI µε το ProgDVB, αλλά και µε οποιαδήποτε άλλο πρόγραµµα. Αν δεν αρχίσει αµέσως η αναπαραγωγή των υ- πότιτλων, το ξεκινάµε πατώντας το πλήκτρο play. Το δύσκολο σε αυτή τη διαδικασία είναι να συγχρονίσουµε υπότιτλους και ταινία. Αυτό συµβαίνει είτε γιατί έχουν διαφορετικό framerate (µετριέται σε fps, frames per second), διαφορετικό αριθµό καρέ ανά δευτερόλεπτο, είτε γιατί η αρχή της ταινίας και η αρχή των υπότιτλων δεν συνέπεσαν. Για το δεύτερο, µπορούµε να πειραµατιστούµε µε τα µικρά πράσινα βελάκια στο IGI. Αν για κάποιο λόγο θέλουµε να αλλάξουµε χρώµα, θέση ή και γραµµατοσειρά στους υποτίτλους µας, µπορούµε από τη καρτέλα settings του IGI. Αν αντί για ελληνικά σας εµφανιστούν ακατανόητοι χαρακτήρες, µην ανησυχήσετε, είναι κάτι που διορθώνεται απλά. Το ίδιο θα έχετε παρατηρήσει και σε διάφορα email. Όλα αυτά συµβαίνουν γιατί υπάρχουν διάφορες κωδικοσελίδες χαρακτήρων, που περιγράφουν τους χαρακτήρες που θα χρησιµοποιήσει µια γραµµατοσειρά. Για παράδειγµα, για να γράψουµε ελληνικά, χρησιµοποιούµε την Greek ISO, την Greek Windows ή κάποια από τις Unicode. Οι τελευταίες είναι µια προσπάθεια ενοποίησης όλων των κωδικοσελίδων, για να ξενοιάσουµε. Αν λοιπόν δεν εµφανίζονται σωστά οι υπότιτλοι, ανοίγουµε το αρχείο µε ένα επεξεργαστή κει- µένου (π.χ. το notepad) και το σώζουµε προσέχοντας το encoding να είναι unicode. Η ίδια δουλειά µπορεί να γίνει και µε το subtitle workshop. Μια τελευταία παρατήρηση, είναι ότι στο DVBDream, οι υπότιτλοι αναβόσβηναν, σαν τα φλας του αυτοκινήτου. Μάλλον δεν συνεργάζεται το IGI µε κάποιο φίλτρο. Στο ProgDVB, όλα καλά πάντως... Υπότιτλοι σε DreamBox Στον Dreambox, η κατάσταση είναι ελαφρώς ποιο δύσκολη. Το µαγικό Plugin ονοµάζεται Drtic και είναι τσέχικης προέλευσης και δουλεύει σε Dreambox 7020, 7025 και 500, όπως και σε dbox2 και Relook. Κατεβάζουµε την τελευταία έκδοση από το site http://czdream.wz.cz και αποσυµπιέζουµε. Αντιγράφουµε µέσω FTP τα 2 install αρχεία, 12 Προσοχή στις ρυθµίσεις. 130 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007

καθώς και αυτό που αντιστοιχεί στο δέκτη µας, στο /tmp φάκελο. Στην συνέχεια πράττουµε ως εξής: ❶ Συνδεόµαστε µε telnet, από το «έναρξη» - «εκτέλεση», όπου γράφουµε την εντολή cmd για να µπούµε σε command line. ❷ Εκεί δίνουµε telnet 10.0.0.7 (ή την IP που έχει ο δέκτης µας). ❸ Αλλάζουµε τα permissions του install αρχείου για να το εκτελέσουµε γράφοντας chmod 755 install. ❹ Εγκαθιστούµε το αρχείο µε την εντολή:./tmp/install (µην ξεχάσετε την τελεία µπροστά!). ❺ Επιλέγουµε γλώσσα, γραµµατοσειρά και ολοκληρώνουµε την εγκατάσταση. Το Drtic, ψάχνει για υπότιτλους στο /var/tuxbox/drtic/tit (στον 7020, είναι στο /etc/tuxbox/drtic/tit). Ο περιορισµός εδώ είναι ότι διαχειρίζεται µόνο αρχεία dtc, που είναι δικό του φορµά. Αυτό σηµαίνει ότι µόλις βρούµε τους υπότιτλους, οφείλουµε να τους µετατρέψουµε πρώτα σε συµβατά αρχεία. Αυτό γίνεται µε τη βοήθεια του jdrtic, µιας java εφαρ- µογής που θα βρείτε µαζί µε το Drtic. Μπορείτε είτε να το κατεβάσετε και να πραγµατοποιήσετε την µετατροπή αρχείου στο PC, είτε να χρησιµοποιείτε την online εκδοχή του. Επιλέξτε στο settings, την UTF-8 κωδικοσελίδα (source code page) και προσθέστε τα στοιχεία του Dreambox. Τα πρόγραµµα ισχυρίζεται ότι µετατρέπει και περνάει απευθείας τους υπότιτλους στο Dreambox. Η µετατροπή έγινε, όχι όµως και η µεταφορά, έτσι περάσαµε τους υπότιτλους χειροκίνητα. Ο χειρισµός είναι πολύ απλός και παρόµοιος µε αυτόν του IGI. Με το Drtic µπορούµε να περάσουµε και περισσότερους από έναν υπότιτλους. Με αυτόν τρόπο µπορούµε να βάλουµε και υπότιτλους, τους οποίους µπορεί π.χ. να τους χρησιµοποιήσουµε την επόµενη βδοµάδα. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουµε να επαναλαµβάνουµε όσο αυτό είναι εφικτό, την όλη διαδικασία. 13 Η βοήθεια του Drtic. 14 Βλέποντας την ταινία...

Subtitle Workshop εν είδατε ποτέ κάποια ταινία, και θα θέλατε να πειράξετε λίγο τους υπότιτλους? Είτε γιατί η µετάφραση είναι άθλια, είτε γιατί θα προκαλέσει πολύ γέλιο, όταν την δούµε µε παρέα. Αν και δεν είναι και τόσο εύκολη διαδικασία, αξίζει τον κόπο! Αν έχετε κατεβάσει τους υπότιτλους και θέλετε απλά να τους αλλάξετε, πρέπει πρώτα από όλα να µετονοµάσετε υπότιτλους και ταινία, ώστε να έχουν ακριβώς το ίδιο όνοµα και να αλλάζει µόνο η κατάληξη (π.χ. matrix.avi και matrix.srt). Στη συνέχεια ανοίγουµε το πρόγραµµα Subtitle Workshop, το οποίο µπορείτε να κατεβάσετε από το site, http://www.urusoft.net/downloads.php και φορτώνουµε τους υ- πότιτλους µας (load subtitles). Αν δεν φορτωθεί αυτόµατα και η ταινία, µπορούµε να την προσθέσουµε είτε από το movie-open, είτε α- πό µε drag and drop στο µαύρο πλαίσιο προεπισκόπησης. Σε περίπτωση που έχετε προχωρήσει σε εγγραφή της εκποµπής α- πό τον δορυφόρο (είτε µε την DVB-S κάρτα σας, είτε µε τον δέκτη), τότε να θυµάστε ότι έχετε την πληροφορία σε αρχεία ts. Επειδή δεν µπορούµε να επεξεργαστούµε απευθείας τα αρχεία ts, χρειάζεται πρώτα να τα µετατρέψουµε, κάτι που έχουµε περιγράψει σε άλλο άρθρο και επιτυγχάνεται εύκολα µε ορισµένα προγράµµατα που θα βρείτε στο site του περιοδικού µας, www.doriforikanea.gr (π.χ. HDTVtoMPEG2, PVAStrummento, κ.ά.). Πατώντας play, βλέπουµε αν είναι συγχρονισµένα ή όχι. Αν είναι, εί- µαστε ΟΚ. Αν όχι, ο κάθε υπότιτλος έχει έναν αύξων αριθµό εµφάνισης, και τα όρια εµφάνισης και εξαφάνισης του. Επίσης, στο αριστερό µέρος του προγράµ- µατος, υπάρχουν αρκετές ρυθµίσεις γύρω από το framerate, για να επιτύχουµε συγχρονισµό. Παίξτε µε όλες αυτές τις ρυθµίσεις, µέχρι να συγχρονιστούν υπότιτλοι και ταινίες. Αν πάλι δεν καταφέραµε µε τίποτα να βρούµε ελληνικούς υπότιτλους και έχουµε ενθουσιαστεί µε την ταινία, µπορούµε να την υποτιτλίσουµε µόνοι µας! Πατώντας Edit - translation - translation mode, εµφανίζεται ένα δεύτερο κενό κοµµάτι για υπότιτλους, για να µεταφράζουµε βλέποντας παράλληλα το πρωτότυπο. Σας προτείνουµε να το κάνετε συλλογικά, µοιράζοντας σε αρκετά άτοµα τη δουλεία για να βγει άνετα. Σε κάποιους υπότιτλους θα δείτε το σύµβολο. Η δουλειά του είναι να σπάει έναν υπότιτλο σε περισσότερες από µία γραµµές, για να εµφανίζεται καλύτερα. Οποία και αν είναι η επεξεργασία µας στο Subtitle Workshop, σώζουµε το τελικό αρχείο (σε.srt) για να προχωρήσουµε τη διαδικασία. Αφαίρεση υπότιτλων Υπάρχουν φορές που έχουµε γράψει µια ταινία, που έχει υπότιτλους που δεν θέλουµε, όπως π.χ. µια αγγλική ταινία µε νορβηγικούς υ- πότιτλους. Υπάρχουν προγράµµατα αφαίρεσης υποτίτλων, αλλά είναι αρκετά περίπλοκα και χρονοβόρα, οπότε δεν νοµίζουµε πως έ- χει αξία να αναφερθούµε σε αυτά. Αυτό που γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι να µπαίνουν οι καινούργιοι υπότιτλοι επάνω στο βίντεο, να τους "καίµε" δηλαδή µέσα στο αρχείο βίντεο, µε αποτέλεσµα να έχουµε ένα αρχείο και όχι δυο. Φροντίζουµε να έχουν ένα µαύρο πλαίσιο γύρω τους, ώστε να µην φαίνονται οι παλιοί. Από την άλλη, θα µπορούσαµε στις ρυθµίσεις του Subtitle Workshop, να µεγαλώσουµε τη σκιά των υπότιτλων, και να τους εφαρµόσουµε ακριβώς πάνω στους άλλους. Για τον ίδιο λόγο, τόσο το IGI, όσο και το Drtic, έχουν µια επιλογή, οι υπότιτλοι να εµφανίζονται µε ένα σκούρο φόντο, για να καλύπτονται οι ανεπιθύµητοι... εν είναι δουλειά, είναι διασκέδαση! Όλα τα παραπάνω µπορεί και να φαίνονται βουνό, αλλά στην πράξη δεν είναι. Επίσης σας δίνουν τη χαρά να το κάνετε µόνοι σας και κυρίως τη δηµιουργικότητα να πειράξετε λιγουλάκι (και γιατί όχι πολύ?) του υπότιτλους. Όσο αστεία και αν είναι µια ταινία, αν την προσαρµόσετε στην εδώ πραγµατικότητα γίνεται πολύ καλύτερη. Καλούς υποτιτλισµούς! Τα προγράµµατα που χρησιµοποιήσαµε, µπορείτε να τα κατεβάσετε από το site του περιοδικού, www.doriforikanea.gr. Subtitle Workshop: ηµιουργία επεξεργασία υπότιτλων IGI Subtitler: Συγχρονισµός υπότιτλων µε ProgDVB ή άλλο DVB-S Viewer Drtic: plugin για Dreambox JDrtic: Eφαρµογή που προετοιµάζει τους υπότιτλους για το Drtic. 15 Τώρα αυτά τι γλώσσα είναι? 16 Α, ΟΚ! 17 Με τους υπότιτλούς µας, ακόµη και οι πρωταγωνιστές διαβάζουν ορυφορικά Νέα. 132 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007