Λογική Κατανάλωση Οινοπνεύματος (Πηγή: http://www.patient.co.uk/health/alcohol-and-sensible-drinking) Απόδοση στα ελληνικά: Αθανάσιος Μπάκας (υπεύθυνος του προγράμματος) Ποια είναι τα συνιστώμενα όρια για την ασφαλή κατανάλωση οινοπνεύματος; Οι άντρες πρέπει να πίνουν όχι περισσότερες από 21 μονάδες αλκοόλης ανά εβδομάδα, όχι περισσότερο από 4 μονάδες ανά ημέρα και να περνούν τουλάχιστον δύο ημέρες την εβδομάδα χωρίς καθόλου κατανάλωση οινοπνεύματος. Οι γυναίκες πρέπει να πίνουν όχι περισσότερες από 14 μονάδες αλκοόλης ανά εβδομάδα, όχι περισσότερο από 3 μονάδες ανά ημέρα και να περνούν τουλάχιστον δύο ημέρες την εβδομάδα χωρίς καθόλου κατανάλωση οινοπνεύματος. Οι έγκυες γυναίκες ή οι γυναίκες που επιθυμούν να συλλάβουν δεν πρέπει να πίνουν καθόλου οινόπνευμα. Αν παρ όλα αυτά επιλέξουν την κατανάλωση οινοπνεύματος, για να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο για το μωρό, πρέπει μην πίνουν περισσότερες από 1 έως 2 μονάδες οινοπνεύματος μία ή δύο φορές την εβδομάδα και οπωσδήποτε να μη μεθύσουν ποτέ. Από πού προέρχονται αυτές οι συστάσεις; Το Υπουργείο Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου συστήνει ότι οι άντρες δεν πρέπει να πίνουν τακτικά περισσότερες από 3-4 μονάδες αλκοόλης κάθε ημέρα και οι γυναίκες δεν πρέπει να πίνουν τακτικά περισσότερες από 2-3 μονάδες αλκοόλης κάθε ημέρα. Τακτικά σημαίνει κάθε ημέρα ή τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας. Ο Βασιλικός Ιατρικός Σύλλογος του Ηνωμένου Βασιλείου συμβουλεύει όχι περισσότερες από 21 μονάδες ανά εβδομάδα για τους άντρες και 14 μονάδες ανά εβδομάδα για τις γυναίκες. Επίσης, να αφήνονται 2-3 ημέρες χωρίς οινόπνευμα ανά εβδομάδα, ώστε να δοθεί χρόνος αποκατάστασης στο συκώτι, μετά από την κατανάλωση ακόμα και της μικρότερης ποσότητας οινοπνεύματος. Και, εκτός από την ποσότητα, πρέπει να ληφθεί υπόψη η συχνότητα. Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ηπατικής ασθένειας σε όσους πίνουν καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά, σε σύγκριση με αυτούς που πίνουν περιοδικά και με διακοπές. Η Επιτροπή Επιστήμης και Τεχνολογίας της Βουλής των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου συμβουλεύει οι άνθρωποι να αφήνουν τουλάχιστον 2 ημέρες χωρίς κατανάλωση οινοπνεύματος κάθε εβδομάδα. Κάποιοι θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι τα προτεινόμενα επάνω όρια είναι πολύ υψηλά. Για παράδειγμα, μια μελέτη έδειξε ότι η κατανάλωση περισσοτέρων από δύο μονάδες οινοπνεύματος κάθε ημέρα για τους άντρες και μιας μονάδας κάθε ημέρα για τις γυναίκες αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξη κάποιων ειδών καρκίνου.
Το συκώτι μας, που επεξεργάζεται το οινόπνευμα, μπορεί να ανταποκριθεί μέχρι κάποιο ποσό κάθε φορά. Πίνοντας περισσότερο από αυτό το όριο καταστρέφονται ηπατικά κύτταρα και παράγονται διάφορα τοξικά παράγωγα. Όσο περισσότερο πίνουμε και ειδικά πάνω από τα συνιστώμενα όρια, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να αντιμετωπίσουμε σοβαρά προβλήματα. Και ας θυμόμαστε ότι η κραιπάλη στο ποτό μπορεί να είναι βλαβερή, ακόμα και αν μέσα σε μια εβδομάδα η συνολική κατανάλωση δεν μοιάζει να είναι τόσο μεγάλη. Για παράδειγμα, αν πίνουμε μόνο μία ή δύο φορές την εβδομάδα, αλλά κάθε φορά που πίνουμε καταναλώνουμε 5-6 μπουκάλια μπύρα ή ένα μπουκάλι κρασί, αυτό είναι επικίνδυνο για την υγεία μας. Ακόμα και μία ή δύο μονάδες οινοπνεύματος μπορούν να αποδειχθούν επικίνδυνες όταν οδηγούμε, δουλεύουμε κάποια μηχανή ή παίρνουμε κάποια είδη φαρμάκων. Τι είναι μια μονάδα οινοπνεύματος; Μία μονάδα οινοπνεύματος είναι όγκος 10 ml (ή μάζα 8 g) καθαρού οινοπνεύματος. Υπάρχει κάποια ωφέλεια από το οινόπνευμα; Για τους άντρες πάνω από 40 ετών και για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση θεωρείται ότι πίνοντας μικρές ποσότητες αλκοόλ προστατεύονται από τις καρδιακές παθήσεις και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Η ακριβής ποσότητα δεν είναι εξακριβωμένη, αλλά πρόκειται για μικρή ποσότητα. Γι αυτό δεν πρέπει να ξεπερνιέται η συνιστώμενη ποσότητα, όπως καθορίστηκε προηγούμενα, με τη λανθασμένη αντίληψη ότι έτσι κι αλλιώς υπάρχει όφελος για την καρδιά. Έχετε συνειδητοποιήσει πόσο ακριβώς πίνετε; Όταν ρωτήθηκαν «πόσο πολύ πίνετε;» πολλοί άνθρωποι έδωσαν για απάντηση ένα μικρότερο νούμερο σε σχέση με το πραγματικό ποσό. Δεν είναι επειδή οι άνθρωποι ψεύδονται σχετικά με το θέμα αυτό, αλλά επειδή δεν είναι εύκολο να συνειδητοποιήσουν πόσο αλκοόλ προσλαμβάνουν. Για να δώσει κανείς ειλικρινή απάντηση σ αυτή την ερώτηση πρέπει να κάνει ένα ημερολόγιο για μερικές εβδομάδες και να καταγράφει κάθε ποτό που πίνει. Προσοχή, μια μονάδα οινοπνεύματος ισοδυναμεί με τη μεζούρα των ποτών στις παμπ, όμως στο σπίτι η μεζούρα είναι διπλή. Αν διαπιστώσει κάποιος ότι πίνει περισσότερο από το όριο ασφαλείας, πρέπει να περιορίσει το ποτό. Ποια είναι τα προβλήματα από τη μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ; - Κίνδυνοι Υγείας Περίπου ένας στους τρεις άντρες και περίπου μία στις εφτά γυναίκες πίνουν πιο πάνω από τα επίπεδα ασφαλείας. Πολλοί άνθρωποι που κάνουν βαριά κατανάλωση οινοπνεύματος δεν
είναι εξαρτημένοι στο οινόπνευμα ούτε είναι αλκοολικοί. Για να σταματήσει ή να ελαττώσει κανείς το αλκοόλ δεν θα ήταν πρόβλημα, αν είχε τη θέληση να το κάνει. Ωστόσο, για διάφορους λόγους αρκετοί άνθρωποι έχουν χωθεί τακτικά και βαριά στη συνήθεια της κατανάλωσης αλκοόλ. Αυτό όμως αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για ην υγεία. Θα έπρεπε να μιλάει κανείς τακτικά στα παιδιά του σχετικά με τους κινδύνους από το αλκοόλ, με τον κατάλληλο τρόπο για την ηλικία τους. Αν νιώσει ότι το παιδί του έχει προβλήματα με το αλκοόλ, πρέπει να μιλήσει στον οικογενειακό γιατρό, αφού σήμερα υπάρχουν σχετικές υπηρεσίες για νέους ανθρώπους. Βαριά κατανάλωση οινοπνεύματος αυξάνει τον κίνδυνο για: Ηπατίτιδα (φλεγμονή στο συκώτι) Κίρρωση του ήπατος. Μέχρι 3 στους 10 μακροχρόνιοι βαρείς πότες εμφανίζουν κίρρωση.. Κάποια είδη καρκίνου (στο στόμα, στον οισοφάγο, στο συκώτι, στο παχύ έντερο, στο στήθος). Κάποιες στομαχικές διαταραχές. Παγκρεατίτιδα (σοβαρή φλεγμονή στο πάγκρεας). Ψυχικά προβλήματα, όπως ανησυχία, κατάθλιψη κ.α. προβλήματα. Σεξουαλικά προβλήματα, όπως ανικανότητα. Προβλήματα στους μυς και στο μυοκάρδιο. Υψηλή αρτηριακή πίεση. Καταστροφή του νευρικού ιστού. Ατυχήματα. Η κατανάλωση οινοπνεύματος σχετίζεται με την αύξηση του κινδύνου ατυχημάτων και ειδικότερα το θάνατο ή τραυματισμό από φωτιά ή από αυτοκινητιστικά ατυχήματα. (1 στους 7 θανάτους στους δρόμους οφείλονται στο οινόπνευμα.) Παχυσαρκία, αφού το οινόπνευμα περιέχει πολλές θερμίδες. Βλάβες στο αγέννητο μωρό μιας εγκύου γυναίκας. Εθισμός στο οινόπνευμα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο περίπου 33.000 θάνατοι κάθε χρόνο σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ, το ένα τέταρτο δηλαδή σε σχέση με τους θανάτους από ατυχήματα. Αλκοόλ και εγκυμοσύνη Όταν η έγκυος γυναίκα καταναλώνει αλκοόλ, αυτό περνάει στο έμβρυο δια μέσω του πλακούντα. Το έμβρυο δεν μπορεί να μεταβολίσει εύκολα το οινόπνευμα, οπότε αυτό παραμένει στο έμβρυο περισσότερο χρόνο σε σχέση με την έγκυο γυναίκα. Υπάρχει έτσι
σοβαρός κίνδυνος για τη γέννηση παιδιού με: Χαμηλό βάρος. Προβλήματα μάθησης, συμπεριφοράς και διανόησης. Ελαττώματα στην καρδιά και σε άλλα όργανα. Μη φυσιολογικά χαρακτηριστικά του προσώπου. Όταν τα προβλήματα είναι βαριά, τότε μιλάμε για Αλκοολικό Εμβρυϊκό Σύνδρομο. Ανέκαθεν υπήρξαν διαφωνίες αν μικρές ποσότητες οινοπνεύματος είναι ασφαλές να καταναλώνονται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή αν υπάρχει κάποια περίοδος της εγκυμοσύνης, στην οποία είναι πιθανότερο να προκληθεί βλάβη. Νεώτερες έρευνες ενισχύουν την άποψη να μην καταναλώνεται καθόλου αλκοόλ κατά την εγκυμοσύνη. Για παράδειγμα, μια μελέτη από τους Feldman και συνεργάτες εστίασε στη σχέση ανάμεσα στην κατανάλωση οινοπνεύματος κατά την εγκυμοσύνη και την πρόκληση ανωμαλιών στο πρόσωπο των νεογέννητων μωρών. Η μελέτη απέδειξε ότι όσο περισσότερο οινόπνευμα κατανάλωσε η έγκυος γυναίκα, τόσο πιθανότερες ήταν οι ανωμαλίες στο πρόσωπο του μωρού. Και δεν υπήρξε ασφαλής ποσότητα καταναλισκόμενου οινοπνεύματος, καθώς πάντοτε υπήρχε κάποιος κίνδυνος ακόμα και με μικρές ποσότητες. Η μελέτη επίσης έδειξε ότι η κατανάλωση οινοπνεύματος κρύβει κινδύνους σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά είναι πιθανότερο να προκληθούν ανωμαλίες στο πρόσωπο του μωρού από την 6 η έως τη 12 η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Οι συντελεστές της μελέτης συμπέραναν ότι, όπως και πριν, συνιστάται στις γυναίκες να απέχουν από την κατανάλωση οινοπνεύματος από τη σύλληψη και σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Εξάρτηση από το αλκοόλ Αν κάποιος είναι εξαρτημένος από το αλκοόλ, έχει δυνατή επιθυμία για αλκοόλ και κατά συνέπεια μεγάλη δυσκολία να ελέγξει την κατανάλωσή του. Επιπλέον, το σώμα του είναι συνηθισμένο σε μεγάλες ποσότητες και γι αυτό εκδηλώνει συμπτώματα στέρησης 3 έως 8 ώρες μετά την τελευταία λήψη, καθώς η επίδρασή του σβήνει. Γι αυτό, ακόμα και να θέλει να σταματήσει να πίνει, αυτό είναι δύσκολο λόγω των συμπτωμάτων στέρησης, που είναι κακοδιαθεσία, ναυτία, τρεμούλιασμα, εφίδρωση, έντονη επιθυμία για αλκοόλ. Ως αποτέλεσμα, το άτομο πίνει τακτικά, ώστε να αποφύγει τα συμπτώματα στέρησης. Η σοβαρότητα της εξάρτησης ποικίλει καθώς αναπτύσσεται σταδιακά μέχρι να γίνει πολύ έντονη. Η εξάρτηση αναγνωρίζεται αν κάποιος: Χρειάζεται να πίνει κάθε ημέρα. Συχνά πίνει μόνος. Χρειάζεται να πιει, για να σταματήσει να τρέμει. Πίνει από νωρίς, ή είναι το πρώτο πράγμα που κάνει το πρωί (για να ξεπεράσει τα συμπτώματα στέρησης).
Συχνά έχει έντονη επιθυμία να πιει αλκοόλ. Περνάει πολύ χρόνο σε δραστηριότητες, όπου το αλκοόλ είναι απαραίτητο, όπως με φίλους στις παμπ. Παραμελεί άλλα ενδιαφέροντα και δραστηριότητες εξαιτίας του ποτού. Σ αυτή λοιπόν την περίπτωση, στο άτομο πρέπει να προσφερθεί νοσοκομειακή φροντίδα ή θεραπεία στο σπίτι. Χορηγούνται φάρμακα, όπως benzodiazepine, carbamazepine, clomethiazole. Κατανάλωση αλκοόλ και προβλήματα στους άλλους Η βαριά κατανάλωση αλκοόλ από κάποιο άτομο συχνά βλάπτει σοβαρά και τους άλλους. Πολλές οικογένειες έχουν επηρεαστεί πολύ αρνητικά, όταν κάποιο μέλος τους είναι αλκοολικό. Τα προβλήματα σ αυτές τις οικογένειες είναι και ψυχολογικά και οικονομικά. Εκτιμάται ότι 3 στα 10 διαζύγια, 4 στις 10 περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας και 2 στις 10 περιπτώσεις παιδικής κακοποίησης σχετίζονται με τον αλκοολισμό. Συχνά, το προβληματικό με το αλκοόλ άτομο αρνείται να αποδεχτεί ότι η ρίζα του κακού είναι το ίδιο το αλκοόλ. Κάποιοι μύθοι σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ «Ο καφές θα με ξεμεθύσει» - Η καφεΐνη στον καφέ είναι διεγερτική ουσία, οπότε μας προκαλεί κάποια επαγρύπνηση, όμως δεν καταργεί τη μέθη. «Το πρωί θα είμαι καλά» - Το οινόπνευμα διασπάται στο συκώτι. Το υγιές συκώτι απαλλάσσει τον οργανισμό από μία μονάδα οινοπνεύματος κάθε μια ώρα. Ο ύπνος δεν επιταχύνει αυτό το ρυθμό, με τον οποίο δουλεύει το συκώτι. Επειδή κάποιος κοιμήθηκε τη νύχτα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το πρωί θα είναι ξεμέθυστος. «Το οινόπνευμα με κρατάει σε εγρήγορση» - Το οινόπνευμα μας κάνει να πιστεύουμε ότι είμαστε σε εγρήγορση, αλλά πραγματικά έχει κατασταλτική δράση και κάνει πιο αργές τις αντιδράσεις μας. «Με τη μπύρα πίνω λιγότερο οινόπνευμα σε σχέση με τα ποτά» - Ένα ποτήρι μπύρα περιέχει το ίδιο ποσό αλκοόλης, όπως ένα ποτό. «Θα είμαι εντάξει αν πιω άφθονο νερό, πριν πάω για ύπνο» - Αυτό μπορεί να περιορίσει τα συμπτώματα της μέθης με την αποτροπή της αφυδάτωσης. Αλλά αυτό δεν αλλάζει την ποσότητα που έχει πιει κανείς και ούτε προστατεύει το συκώτι ή τα άλλα όργανα από την καταστροφική δράση του οινοπνεύματος. «Τα συνιστώμενα όρια ασφαλείας για το αλκοόλ είναι πολύ χαμηλά» - Τα όρια αυτά έχουν βασιστεί σε έρευνες, στις οποίες προσδιορίστηκε το επίπεδο πάνω από το οποίο ξεκινούν τα προβλήματα. Για παράδειγμα, αν ένας άντρας πίνει 5 μονάδες οινοπνεύματος κάθε ημέρα (όχι σημαντικά περισσότερο από το συνιστώμενο όριο), τότε διπλασιάζει τον κίνδυνο
εκδήλωσης ηπατοπάθειας, υψηλής αρτηριακής πίεσης, κάποιων ειδών καρκίνου, ή και να έχει αιφνίδιο θάνατο. «Μα οι περισσότεροι άνθρωποι πίνουν πάνω από τα συνιστώμενα όρια» - Μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου 1 στους 3 άντρες και περίπου 1 στις 7 γυναίκες πίνουν περισσότερο από το συνιστώμενο εβδομαδιαίο όριο. Έτσι, αν κάποιος πίνει πολύ ή το ίδιο και οι φίλοι του, αυτό δεν σημαίνει ότι και οι άλλοι άνθρωποι πίνουν τόσο. «Δεν είναι δική μου δουλειά αν ένας φίλος μου πίνει πολύ» - Αυτό είναι μια άποψη. Άλλοι θα έλεγαν ότι αν είσαι πραγματικός φίλος, αυτό είναι και δική σου δουλειά. Είσαι ένα από τα άτομα που θα μπορούν να πείσουν το φίλο σου να παραδεχτεί το πρόβλημά του και να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού αν χρειάζεται. Εξαλείφοντας το πρόβλημα της βαριάς κατανάλωσης αλκοόλ Από τη στιγμή που γνωρίζουν πώς έχουν τα πράγματα, πολλοί άνθρωποι που πίνουν πάνω από τα ασφαλή όρια, μπορούν σχετικά εύκολα να ξαναγυρίσουν στη λογική κατανάλωση οινοπνεύματος. Για τον περιορισμό της κατανάλωσης, ίσως βοηθήσουν τα εξής: Να προτιμάται η μπύρα με χαμηλή περιεκτικότητα σε οινόπνευμα αντί άλλων ποτών. Όταν κανείς πίνει, να βάζει ένα μέτρο στο ρυθμό που πίνει και να εναλλάσσει αναψυκτικά με τα οινοπνευματώδη ποτά. Το φαγητό όταν συνδυάζεται με το ποτό ίσως περιορίσει την ποσότητα κατανάλωσης του οινοπνεύματος. Να περιορίζεται ο χρόνος που αφιερώνει κανείς, στον οποίο καταναλώνεται αλκοόλ. Να περιορίζεται για παράδειγμα η συχνότητα εξόδων σε παμπ καθώς και ο χρόνος παραμονής σ αυτές. Να αντιστέκεται κανείς στην πίεση των άλλων για μεγαλύτερη κατανάλωση οινοπνεύματος από αυτή που ο ίδιος επιθυμεί. Το πρόβλημα της μη παραδοχής του προβλήματος Μερικοί βαριοί πότες ή και εξαρτημένοι από το αλκοόλ δεν παραδέχονται ότι έχουν κάποιο πρόβλημα και εξαπατούν τον εαυτό τους με σκέψεις του τύπου «ελέγχω τα πράγματα», «πίνω το ίδιο με τους υπολοίπους», «μπορώ να σταματήσω το ποτό όποτε θέλω». Όποιος παραδέχεται ότι έχει πρόβλημα και αναζητάει βοήθεια όταν χρειάζεται, κάνει το σημαντικότερο βήμα για να το λύσει. Ποιος χρειάζεται βοήθεια; Αν κάποιος δεν μπορεί να περιορίσει την κατανάλωση οινοπνεύματος στα ασφαλή όρια, μπορεί να αναζητήσει βοήθεια και θεραπεία από ειδικούς. Σε περίπτωση εξάρτησης από το αλκοόλ ακολουθείται αποτοξίνωση.