ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΩΜΕΡΙΤΗΣ Για μία αναπτυξιακή λιμενική πολιτική Ομιλία του κ. Γιώργου Ανωμερίτη στο 1 ο Ναυτιλιακό Forum Ναυτεμπορικής ΑΘΗΝΑ 22 Ιανουαρίου 2015
Για μία αναπτυξιακή λιμενική πολιτική 1. Το κύριο ζητούμενο σήμερα στην χώρα είναι ο προσδιορισμός των στόχων και των διαδικασιών Ανάπτυξης. Χωρίς ταχύρρυθμη Ανάπτυξη δεν υπάρχουν, ούτε μπορούν να στηριχθούν πολιτικές εξυπηρέτησης χρέους, ούτε φυσικά κοινωνικές πολιτικές. Τα λιμάνια, όπως όλοι παραδέχονται, είναι μηχανές Ανάπτυξης. Για την ανάπτυξή τους όμως απαιτούνται συγκεκριμένες πολιτικές κατευθύνσεις και όχι ευκαιριακές αποφάσεις στο όνομα της εξυπηρέτησης μόνο του δημοσίου χρέους. Το δημόσιο χρέος θα εξυπηρετηθεί καλύτερα μέσω της συγκρότησης μιας εθνικής αναπτυξιακής λιμενικής πολιτικής και όχι από μεμονωμένες εισπρακτικές λογικές, που μετατρέπουν το κρατικό μονοπώλιο σε ιδιωτικό μονοπώλιο. 2. Το ελληνικό λιμενικό σύστημα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του ευρωπαϊκού λιμενικού συστήματος. Μετασχηματίσθηκε το 2001 και σήμερα πρέπει να μεταρρυθμισθεί εκ νέου σε ένα αναπτυξιακό και λειτουργικό μοντέλο συμβατό με τις βασικές αρχές του κοινοτικού κεκτημένου. 2
Το ευρωπαϊκό λιμενικό σύστημα στηρίζεται στις αρχές του ανταγωνισμού, της παραγωγικότητας, της διαφάνειας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Σε κάθε λιμάνι οφείλουν να υπάρχουν τουλάχιστον δύο διαχειριστές και πολλοί χρήστες κάτω από μια δημόσια αρχή λιμένος και υπό την εποπτεία Ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής. Το 97% των ευρωπαϊκών λιμένων βρίσκεται μετοχικά υπό τον έλεγχο του δημοσίου, της αυτοδιοίκησης και οικονομικών φορέων, ενώ η λειτουργία των λιμανιών ανατίθεται μέσω Συμβάσεων Παραχωρήσεων σε ιδιώτες διαχειριστές και χρήστες. Κάθε λύση στην αγορά της λιμενικής βιομηχανίας, η οποία θα παραβλέπει το κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο και τις έννομες διατάξεις του εσωτερικού δίκαιου, θα οδηγεί σε ευκαιριακές και αντιαναπτυξιακές, άρα σε λανθασμένες αποφάσεις. Τα λιμάνια οφείλουν να προσελκύουν διαχειριστές και επενδυτές. Κάθε όμως ιδιωτικοποίηση οφείλει να ακολουθεί το συνήθη ευρωπαϊκό δρόμο που είναι η πρακτική των μακροχρόνιων Συμβάσεων Παραχώρησης με ιδιώτες επενδυτές και όχι η πώληση ενός ολόκληρου λιμανιού σε έναν και μόνο ιδιώτη. 3. Το ελληνικό λιμενικό σύστημα προσφέρει μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες. Το έχει αποδείξει ο Πειραιάς με τις Συμβάσεις Παραχώρησης στο χώρο των εμπορευματοκιβωτίων, με τις επενδύσεις υποδομών στον χώρο της κρουαζιέρας, όπου το πρόσφατο έργο της επέκτασης του λιμένα χρηματοδοτείται κατά 95% από κοινοτικά ταμεία, με το διπλασιασμό του car-terminal, με την ένταξή του Πειραιά στα 3
Διευρωπαϊκά Δίκτυα, με τις νέες σιδηροδρομικές υποδομές στο Ικόνιο, με την ανακήρυξή του ως ECOPORT από την ESPO, με την κερδοφορία του και τους θετικούς οικονομικούς του δείκτες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόσφατη Σύμβαση Παραχώρησης με τη ΣΕΠ Α.Ε. με επένδυση ύψους 230 εκ. ευρώ, με ετήσια έσοδα για τον ΟΛΠ Α.Ε. τον χρόνο ολοκλήρωσης της επένδυσης ύψους 110 εκ. ευρώ και Καθαρά πλέον Παρούσα Αξία της όλης σύμβασης στο ύψος των 1,1 δισ. ευρώ. 4. Το λιμάνι του Πειραιά είναι ένα διεθνές λιμάνι μεγάλων μεγεθών και πολυσύνθετων δραστηριοτήτων, που καλύπτει επτά (7) κλάδους λιμενικής δραστηριότητας (Ακτοπλοΐα, Κρουαζιέρα, Car-Terminal, Ro- Ro, Εμπορευματοκιβώτια, Ναυπηγοεπισκευή, Περιβαλλοντικές και Εφοδιαστικές Υπηρεσίες), μέσα από 322 μικρές και μεγάλες ιδιωτικές Συμβάσεις Παραχώρησης και μία κεντρική Σύμβαση Παραχώρησης με το Ελληνικό Δημόσιο. Είναι ένα λιμάνι κόμβος (hub) για πλείστες παράλληλες και επιπρόσθετες αναπτυξιακές δραστηριότητες και δυνατότητες: για την ανάπτυξη των θαλασσίων μεταφορών και διαδρόμων για την ανάπτυξη των σιδηροδρομικών μεταφορών προς όλους τους ευρωπαϊκούς προορισμούς για την ανάπτυξη των χερσαίων μεταφορών στη χώρα για την ανάπτυξη καινοτόμων δραστηριοτήτων logistics σε σύζευξη με το Θριάσιο Πεδίο για τη στήριξη της ναυπηγοεπισκευαστικής δραστηριότητας 4
για τη στήριξη του εσωτερικού και εξωτερικού εμπορίου για τη στήριξη των επιχειρήσεων και υπηρεσιών τουρισμού Το λιμάνι του Πειραιά, στο οποίο οι αφιξοαναχωρήσεις πλοίων ξεπερνούν τις 40.000, λειτουργεί 365 ημέρες τον χρόνο σε 24ωρη συνεχή λειτουργία. Είναι η κύρια μηχανή της λιμενικής βιομηχανίας και μία από τις πιο σημαντικές πολλαπλασιαστικές μηχανές ανάπτυξης της χώρας. 5. Το 2015 είναι για τον Πειραιά μία σημαντική χρονιά γιατί: α) θα εορτασθεί η Ευρωπαϊκή Ημέρα Θάλασσας με συμμετοχή 1.250 συνέδρων και εκθετών από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και την Ε. Επιτροπή. β) θα διοργανωθεί το Συνέδριο και η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Λιμένων Ευρώπης (ESPO) με συμμετοχή 350 εκπροσώπων από όλα τα λιμάνια της Ευρώπης, την Ε. Επιτροπή και τους φορείς ναυτιλίας. γ) ξεκινάνε οι εργασίες για την επέκταση του λιμένα κρουαζιέρας, δαπάνης 136 εκ. ευρώ με στόχο την εξυπηρέτηση των νέας γενιάς κρουαζιερόπλοιων. δ) ξεκινάνε οι εργασίες για την κατασκευή του νέου Προβλήτα Πετρελαιοειδών (δαπάνης 20 εκ. ευρώ). ε) ξεκινάνε οι εργασίες για το νέο Προβλήτα Εμπορευματοκιβωτίων της ΣΕΠ Α.Ε. δαπάνης 230 εκ. ευρώ. στ) ξεκινάνε τα έργα της Πολιτιστικής Ακτής Πειραιά, δαπάνης 90 εκ. ευρώ, για τα οποία έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες. 5
ζ) συνεχίζονται τα λιμενικά και χερσαία έργα του επενδυτικού προγράμματος του ΟΛΠ Α.Ε. ύψους 250 εκ. ευρώ. Ο ΟΛΠ Α.Ε. έχει από το 2011 στραμμένη την προσοχή του στη στήριξη του γεγονότος του εορτασμού των 2.500 χρόνων από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας το 2021, ένα γεγονός παγκόσμιας σημασίας και προβολής, γι αυτό και το συνολικό του επενδυτικό πρόγραμμα εστιάζεται πλέον μετά τα εμπορευματοκιβώτια στις πολιτικές του τουρισμού και του πολιτισμού. 6. Ο ΟΛΠ Α.Ε. είναι μία μηχανή ανάπτυξης και προοπτικής. Οφείλουμε όλοι μέσα στα πλαίσια μιας μεταρρυθμιστικής αναπτυξιακής ευρωπαϊκής λιμενικής πολιτικής να επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας έξω και πέρα από ακραίες νεοφιλελεύθερες ή ακραίες κρατικιστικές αντιλήψεις. 6
Port Privatisation Options Port Models Port Regulator Port Landowner Port Operator Public (7%) Public Public Public Private-I (88%) Public Public Private Private-II (2%) Public Private Private Private-III (3%) Private Private Private (100%) 09/12/2013 Erasmus University Rotterdam 7