ΠΕΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ Κλάδου και Βρυσακίου 15 105 55 ΑΘΗΝΑ Τηλ. 3215146-7 FAX. 3215147 E- mail : sadas-pea @ tee.gr ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ (ΣΑ ΑΣ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΙΕΤΙΑ 2000-2002 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΓΕΝΙΚΑ 2. ΘΕΜΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΟΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΛΑ ΟΥ 2,1. Θεσµικό πλαίσιο οργάνωσης 2,2. Λειτουργικά θέµατα οικονοµική αυθυπαρξία 3. ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΛΑ ΟΥ 3,1 Θεσµικό πλαίσιο άσκησης επαγγέλµατος 3,2 Επαγγελµατικά θέµατα 4. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 5. ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 6. ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Σχέδιο Προγραµµατισµού Θεσσαλονίκη 14. 06. 2000 Θανάσης Παππάς ΑΘΗΝΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 2000
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΙΕΤΙΑ 2000-2002 1. ΓΕΝΙΚΑ Η περίοδος που διανύουµε µε τα ειδικά χαρακτηριστικά της, είναι περίοδος σηµαντικών αλλαγών σε όλους τους τοµείς. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση, η αλλαγές δοµών σε όλα τα επίπεδα, επηρεάζουν θεσµούς αλλά και τα συλλογικά όργανα. Η αρχιτεκτονική και τα επάγγελµα του αρχιτέκτονα έχουν υποστεί στρεβλώσεις κι αναζητούνται επιλύσεις για όλο το πλέγµα παραγωγής δοµηµένου περιβάλλοντος σε συνάρτηση µε την άσκηση του επαγγέλµατος, τα επαγγελµατικά δικαιώµατα, την εκπαίδευση. Εγγενή προβλήµατα της οργανωµένης υπόστασης του κλάδου σε συνδυασµό µε την αποµάκρυνση του κύριου όγκου των συναδέλφων από τις συλλογικές διαδικασίες καθιστούν δυσχερή την αποτελεσµατικότητά της, αποδεικνύοντας πως πρέπει να αντιµετωπιστούν µε νέο πνεύµα τα προβλήµατα του κλάδου. Η έως τώρα λειτουργία του Συλλόγου έχει εδραιώσει την πεποίθηση πως είναι ανοικτός σύλλογος, µε ευρεία κοινωνική ευαισθησία, µε δηµοκρατικές και ανοικτές λειτουργίες, πλην όµως αναποτελεσµατικός ως προς τους βασικούς στόχους. Με τα δεδοµένα αυτά, ο προγραµµατισµός δράσης της ΠΕΑ, δε µπορεί και δεν πρέπει να συνιστά παράθεση µνηµόνευση στόχων, αιτηµάτων και θέσεων αλλά επιλεκτικά να ορίσει στόχους προς υλοποίηση, µε χρονοδιάγραµµα, καθορίζονται και τα µέσα για την εφαρµογή τους. Το ιοικητικό Συµβούλιο καθορίζει τις παρακάτω προγραµµατικές θέσεις µε στόχο την πανελλαδική ανασύσταση του κλάδου, το συντονισµό των συλλόγων, την ενεργοποίηση των πολλών για την προώθηση προβολή των θεµάτων για την αρχιτεκτονική και την αναζωογόνηση του κλάδου. Βασικοί άξονες προς αυτήν την κατεύθυνση είναι :
Α. Θέµατα οργανωτικής δοµής λειτουργίας του κλάδου Β. Μεγάλα προβλήµατα του κλάδου Γ. Πολιτιστική αναβάθµιση παρεµβάσεις για την αρχιτεκτονική. Προβολή της αρχιτεκτονικής δηµιουργίας επικοινωνιακή πολιτική 2. ΘΕΜΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΟΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΛΑ ΟΥ a. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Η σηµερινή δοµή σε συνδυασµό µε την ανυπαρξία συστατικής πανελλαδικής συγκρότησης, δηµιουργεί δυσχέρειες για τη λειτουργία της ΠΕΑ Απαιτείται άµεση διερεύνηση και συνεργασία µε αντίστοιχες ενώσεις αρχιτεκτόνων ευρωπαϊκών χωρών αλλά και επεξεργασίες που αναφέρονται στο πεδίο του θεσµικού πλαισίου άσκησης του επαγγέλµατος, ώστε να οδηγηθούµε σε ένα νέο πλαίσιο για τη δοµή και τη λειτουργία αρχιτεκτονικών συλλόγων και ΠΕΑ. Αµεσα το Σ θα λάβει µέτρα για την ουσιαστική πανελλαδική συνεννόηση και θα αναλάβει πρωτοβουλίες προς µια τέτοια κατεύθυνση. Ο συντονισµός των περιφερειακών συλλόγων µε την ενεργοποίησης του συντονιστικού οργάνου Περιφέρειας και η θεσµική λειτουργία του συντονιστικού θα αποτελέσουν το πρώτο µέληµα για : Τη δοµική ανασυγκρότηση του κλάδου Τη συµφωνία για ένα πανελλαδικό πρόγραµµα δράσης
Την προώθηση των θεµάτων της αρχιτεκτονικής σε όλο τον ελλαδικό χώρο Η αξιοποίηση της «διάσκεψης των Προέδρων» για θέµατα προετοιµασίας και συντονισµού είναι στις προθέσεις του Σ. Ακόµα άµεσα θα ληφθούν µέτρα για τη λειτουργία (σε πρώτο βήµα) της συνέλευσης της Αττικής και της εκλογής τριµελούς Προεδρείου για τη διοίκησή της και τη διαχείριση των τοπικών προβληµάτων, µε απώτερο σκοπό τη συγκρότηση και λειτουργία τοπικού τµήµατος. b. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΥΘΥΠΑΡΞΙΑ Το Σ πρέπει να στηρίζει τη λειτουργία του σε σαφή κατανοµή αρµοδιοτήτων, εφαρµογή του εσωτερικού κανονισµού λειτουργίας και να λάβει πρόνοια για τον οργανωτικό και τεχνολογικό εκσυγχρονισµό της Ενωσης. Η διασύνδεση µε τους συλλόγους σε εθνικό επίπεδο, της Ευρωπαϊκές Οργανώσεις, η δηµιουργία ιστοσελίδας στο διαδίκτυο, η προβολή των θέσεών της η αναδιαµόρφωση των γραφείων είναι προτεραιότητα για το Σ. Η οικονοµική αυθυπαρξία συνιστά τον καθοριστικό παράγοντα για υλοποίηση πολιτικών. Η πλήρης αναδιαπραγµάτευση των οικονοµικών σχέσεων µε το ΤΕΕ, η ορθολογική διαχείριση των οικονοµικών (συνδροµές) η ανάπτυξη δοµών για την διεύρυνση της οικονοµικής ύλης θα αποτελέσουν πεδίο ενασχόλησης. 3. ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΛΑ ΟΥ 3,1 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ
Η µεταβολή των όρων άσκησης του επαγγέλµατος µε τις συνεπαγόµενες αρµοδιότητες, αποτελεί τον κυριότερο στόχο του κλάδου, καθώς, πέραν των άλλων, η σηµερινή κατάσταση αµβλύνει τα αυστηρώς καθορισµένα όρια των διαφόρων τεχνικών επαγγελµάτων που υπάρχουν, νοθεύει την ουσία για την άσκηση της αρχιτεκτονικής και συνιστά την ευρωπαϊκή οπισθοδρόµηση στο θέµα. Οι επεξεργασίες για την τροποποίηση του θεσµικού πλαισίου, η κοινή απόφαση του Συλλόγου µε τον ΣΠΜΕ (12.03.1995) οι ευρωπαϊκές οδηγίες, η άσκηση του επαγγέλµατος του αρχιτέκτονα στα πλαίσια των διεθνών συµφωνιών αποτελούν τη βάση για την προώθηση του θέµατος αυτού. Η ΠΕΑ, η αρχιτεκτονική κοινότητα σε όλες της τις εκφάνσεις πρέπει να θέσει ως κεντρικό σκοπό την ανατροπή της σηµερινής κατάστασης που διαιωνίζει τη θεσµική ασυναρτησία του 1930 όπου «στην έννοια της άσκησης του επαγγέλµατος του πολιτικού µηχανικού νοείται συνυπάρχουσα η εξάσκηση του επαγγέλµατος του αρχιτέκτονα». 3.2 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Βασικές ενότητες θεµατικών περιοχών που αναφέρονται : Στα επαγγελµατικά προβλήµατα θέµατα επιµόρφωσης Στα θέµατα πολεοδοµίας, χωροταξίας, πρέπει να αποτελέσουν πεδίο ενασχόλησης τόσο του Σ όσο και ειδικών ΟΕ που πρέπει να συσταθούν για την επεξεργασία και υποβοήθηση της ΠΕΑ. Η λειτουργία των πολεοδοµικών γραφείων, θέµατα ΕΠΑΕ, το θεσµικό πλαίσιο ανάθεσης µελετών, συνεχιζόµενης εκπαίδευσης και επιµόρφωσης, προγραµµάτων σπουδών και µεταπτυχιακών, θέµατα απασχόλησης και ασφάλισης νέων µηχανικών, τα θέµατα παραγωγής ιδιωτικών έργων αµοιβών και
ταυτόχρονα θέµατα χωροταξικού και πολεοδοµικού σχεδιασµού, ανάθεσης πολεοδοµικών µελετών, θεσµικού πλαισίου, θέµατα διαχείρισης µητροπολιτικών περιοχών, πρέπει να ιεραρχηθούν και να αποτελέσουν το προνοµιακό πεδίο ενασχόλησης των Συλλόγων και του Σ της πανελλήνιας Ενωσης. Η σύσταση οµάδων εργασίας και η συνεργασία µε φορείς που µπορούν να υποβοηθήσουν το έργο τους πρέπει να τεθούν στις προτεραιότητες στη δράση της ΠΕΑ. 4. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Η αρχιτεκτονική και η προβολή της αρχιτεκτονικής δηµιουργίας πρέπει να βρεθούν στο προσκήνιο, µε εργαλείο τη λευκή βίβλο για την αρχιτεκτονική και στόχο την αναζήτηση ενός συνεκτικού δοµηµένου περιβάλλοντος µέσω του συντονισµού της µελετητικής και κατασκευαστικής διαδικασίας. Προς αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να γίνουν βασικές επεξεργασίες και δράσεις µε βασικές επιδιώξεις : Τη διεύρυνση της ποιοτικής αρχιτεκτονικής και τη διάχυση των ιδεών της στην ελληνική κοινωνία. Την ώθηση των φορέων του ηµοσίου, του κράτους να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αναζωογόνηση της αρχιτεκτονικής µε λήψη συγκεκριµένων µέτρων. Τη δηµιουργία µιας νέας σχέσης µεταξύ πολιτείας και του κλάδου- µέσω της επίτευξης, µιας νέας εθνικής συµφωνίας για την αναζωογόνηση της αρχιτεκτονικής. Προς αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να συζητηθούν µε πληρότητα όλα τα θεσµικά προβλήµατα που ανάγονται στην πολεοδοµία, τη χωροταξία, τη διαχείριση των πόλεων σε
συνδυασµό και την επίλυση δοµικών προβληµάτων του κλάδου, τα οποία παραµορφώνουν τη σχέση µεταξύ αρχιτεκτονικής και αστικού πολιτισµού. Με βάση τα παραπάνω : Η καθιέρωση ανά διετία του πανελλήνιου Αρχιτεκτονικού Συνεδρίου Ο συντονισµός των εκθέσεων αρχιτεκτονικής σε εθνικό επίπεδο Η συγκεκριµενοποίηση δράσεων από το ΥΠΕΧΩ Ε και το ΥΠΠΟ για εκδηλώσεις εκθέσεις αρχιτεκτονικής θα αποτελέσουν το πλαίσιο για τη δραστηριότητα του διοικητικού Συµβουλίου. 5. ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ο τρόπος που λειτουργούν οι πολιτικοί θεσµοί της πολεοδοµίας της χωροταξίας αποδεικνύει πως απουσιάζει η αρχιτεκτονική και αναπαράγεται µια µη πολιτιστική και µη αρχιτεκτονική εννόηση των δηµοσίων παρεµβάσεων. Η ενοποιηµένη παρουσία παρέµβαση όλων των φορέων της αρχιτεκτονικής, η ανάπτυξη σχέσεων µε τα Τµήµατα αρχιτεκτόνων των Πανεπιστηµίων και η προώθηση µνηµονίων συνεργασίας, η συνεργασία µε ενώσεις σε εθνικό και διεθνές επίπεδο πρέπει να αποτελέσουν πεδίο ενασχόλησης της ΠΕΑ. Η επισήµανση πως απουσιάζει η αρχιτεκτονική από τον έντυπο λόγο, τα ΜΜΕ σε συνδυασµό µε το γεγονός πως εµφανίζονται φαινόµενα όπου προβάλλεται ο µέσος όρος, η ελάσσονα προσπάθεια και τέλος το γεγονός πως δε µνηµονεύονται οι δηµιουργοί των έργων, µας οδηγεί στην άποψη πως απαιτούνται
µέτρα για την προβολή της αρχιτεκτονικής δηµιουργίας, της ιστορίας της αρχιτεκτονικής ως ελάχιστο µέτρο για τη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών που επιδρούν και διαµορφώνουν το περιβάλλον ζωής κατοικίας το πολιτιστικό επίπεδο τελικά. Η Ενωση πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση και οφείλει να αναπτύξει σχέσεις και επαφές µε τα καθ ύλην αρµόδια Υπουργεία, µε ενώσεις αρχιτεκτόνων, µε φορείς, µε αρχιτέκτονες που εργάζονται σε κρίσιµους τοµείς, µε τις Ενώσεις των δηµοσιογράφων ώστε θέµατα αρχιτεκτονικής, προβολής του έργου των αρχιτεκτόνων, αναστήλωσης του ρόλου της πανελλήνιας Ενωσης στον τοµέα αυτό να βρεθούν στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων. 6. ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ i. Η θεµελίωση βασικής άποψης για την ολυµπιάδα, µε βάση τα σηµερινά δεδοµένα, η επεξεργασία θεµάτων µε στόχο την εµπλοκή της αρχιτεκτονικής στις διαδικασίες έργων / µελετών πρέπει να ενταχθούν
ii. iii. στον προγραµµατισµό της ΠΕΑ µέσω της συγκρότησης ειδικής επιτροπής. Η αξιοποίηση και η εκπόνηση ενός επιχειρησιακού σχεδίου για τον ξενώνα Στάµου Στούρνα, πρέπει να τεθούν σε άµεση προτεραιότητα καθώς δεν υπάρχει κανένα χρονικό περιθώριο για τη διαιώνιση της σηµερινής κατάστασης. Το Μουσείο της Ακρόπολης πρέπει να τεθεί εκ νέου, όπως σήµερα έχουν διαµορφωθεί οι εξελίξεις καθώς αποτελεί θέµα σηµαντικό και χρήζει επαναπροσέγγισης. Θανάσης Παππάς