ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης»

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» Στρατηγική Η διεύρυνση της συμμετοχής του ανθρώπινου δυναμικού σε δράσεις δια βίου εκπαίδευσης για την απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, που θα προωθήσουν την προσωπική ανάπτυξη, θα αυξήσουν την ενεργό συμμετοχή στην αγορά εργασίας, ιδιαίτερα των γυναικών, και θα συμβάλουν στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, μειώνοντας τον κοινωνικό αποκλεισμό και διευκολύνοντας την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Προς την κατεύθυνση αυτή δίνεται έμφαση στην συμμετοχή των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, των ατόμων με αναπηρία και των γυναικών σε δράσεις δια βίου εκπαίδευσης. Ο Άξονας 7, περιλαμβάνει δράσεις που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης: Κρήτη, Ιόνια, Β. Αιγαίο, ΑΜΘ, Ήπειρος, Θεσσαλία Δ. Ελλάδα, Πελοπόννησος. Οι δράσεις του άξονα και ανά ειδικό στόχο έχουν οριζόντιο χαρακτήρα, πράγμα που σημαίνει ότι καμία εκ των περιφερειών δεν αποκλείεται αυτές. Οι διαφορές αναφέρονται στην βαρύτητα της παρέμβασης - δράσης ανά περιφέρεια σε συνάρτηση πάντα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιφέρειας. Σύμφωνα, με τα συγκεντρωτικά στοιχεία της ανάπτυξης των περιφερειακών δομών δια βίου εκπαίδευσης επιμόρφωσης ενηλίκων, υπάρχει μια σαφής αύξηση των δομών σε σχέση με την περίοδο 2000-2004. Οι μισές δομές δια βίου εκπαίδευσης συγκεντρώνονται στις 8 περιφέρειες του Σύγκλισης. Κύρια εθνική στόχευση είναι η ισόρροπη ανάπτυξη του ποσοστού «Δια Βίου Μάθησης» του ανθρώπινου δυναμικού σε περιφερειακό επίπεδο. Ειδική βαρύτητα πρέπει να δοθεί σε περιφέρειες με μεγάλο ποσοστό πληθυσμού μετρίου ή χαμηλού επιπέδου εκπαίδευσης (Ιόνια Νησιά, Πελοπόννησος, ΑΜΘ, Ήπειρος), καθώς άτομα με υψηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο τείνουν να συμμετέχουν περισσότερο σε προγράμματα δια βίου μάθησης. Τέτοιες περιφέρειες είναι κυρίως οι περιφέρειες Σύγκλισης. Ειδικότερα, για απομακρυσμένες περιφέρειες είναι δυνατόν να δοθεί έμφαση σε δράσεις εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Στις νησιωτικές περιφέρειες Σύγκλισης (Κρήτη και Ιόνια) δύναται να δοθεί έμφαση σε δράσεις κατάρτισης στις θεματικές τουρισμός και μάρκετινγκ, λόγω της εξάρτησης τους με το τουριστικό προϊόν της χώρας. Ιδιαίτερο ρόλο σε αυτές τις περιφέρειας, λόγω του γεωγραφικού αποκλεισμού τους σε σχέση με τις περιφέρειες της υπαίθρου, δύναται να διαδραματίσει η ανάπτυξη προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Τονίζεται ότι οι παρεμβάσεις που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο αυτού του άξονα προτεραιότητας θα λαμβάνουν υπόψη την θεσμική αναδιοργάνωση και τις γενικές κατευθύνσεις για την ανάπτυξη της δια βίου μάθησης που διαμορφώνονται σε εθνικό επίπεδο και θα είναι σε συνέργεια με τις σχετικές παρεμβάσεις που θα υποστηριχθούν από το ΕΠ Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού. Στόχος του άξονα Η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός αρθρωτού συστήματος δια βίου εκπαίδευσης, ο σχεδιασμός ευέλικτων προγραμμάτων που να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες των ατόμων που συμμετέχουν σε αυτά, καθώς και η χρήση μεθόδων, όπως η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, που θα επιτρέπουν τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων χωρίς την παρακώλυση άλλων δραστηριοτήτων και υποχρεώσεων τους. Η ανάπτυξη επίσης ενός μόνιμου και ανοικτού συστήματος επικύρωσης πιστωτικών μονάδων και εκπαιδευτικών ενοτήτων, που θα διευκολύνουν και θα παρακινούν τα άτομα να συνθέτουν μόνα τους την εκπαίδευσή τους ανάλογα με την πρότερη εμπειρία τους και τις ελλείψεις τους σε γνώσεις και σε δεξιότητες, καθώς και η θεσμοθέτηση της διαδικασίας αναγνώρισης της πρότερης εμπειρίας και γνώσης. Επιπρόσθετα, το ΕΠ θα λάβει υπόψη του τις όποιες παρεμβάσεις του ΕΠ Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-13, αναφορικά με την αναγνώριση της πρότερης μη τυπικής και άτυπης μάθησης. Ειδικοί στόχοι του άξονα 7.1. Ενίσχυση του συστήματος και των υπηρεσιών δια βίου εκπαίδευσης και της ίσης πρόσβασης σε αυτή - αύξηση της συμμετοχής μέσω παροχής ειδικών κινήτρων Προβλέπεται η επέκταση και ενίσχυση των δομών δια βίου εκπαίδευσης ώστε να διευρυνθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες και οι δυνατότητες πρόσβασης σε ενέργειες δια βίου εκπαίδευσης μέσα από ένα συνεκτικό δίκτυο φορέων και υπηρεσιών, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στο πλαίσιο στοχευμένων μελετών και ερευνών. Σχεδιάζεται επίσης η δυνατότητα εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης με κατάλληλες θεσμικές παρεμβάσεις, όπως, η παροχή άτοκων δανείων στους ενδιαφερόμενους, η χορήγηση εκπαιδευτικών κουπονιών (vouchers) ή εκπαιδευτικών αδειών, με πρωταρχικούς σκοπούς την αύξηση των επενδύσεων στη δια βίου εκπαίδευση και την προσέλκυση περισσότερων ατόμων σε ενέργειες δια βίου μάθησης, ιδιαίτερα των γυναικών, καθώς επίσης των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι μετανάστες, πρόσφυγες, άτομα εθνικών μειονοτήτων κλπ. Στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό θα επιδιωχθεί και η υποστήριξη δράσεων διακρατικού χαρακτήρα. Επιμέρους παρεμβάσεις που θα συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου είναι: 7.1.1. Η επέκταση των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας και των Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων.

7.1.2. Η ενίσχυση των Ινστιτούτων Δια Βίου Εκπαίδευσης στα Πανεπιστήμια, τα Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και στους λοιπούς φορείς. 7.1.3. Η επέκταση και η ποιοτική αναβάθμιση των προγραμμάτων και υπηρεσιών του Ανοικτού Πανεπιστημίου. 7.1.4. Η ανάπτυξη ανοικτού συστήματος επικύρωσης πιστωτικών μονάδων και εκπαιδευτικών ενοτήτων, καθώς και η θεσμοθέτηση της διαδικασίας αναγνώρισης της πρότερης εμπειρίας και γνώσης. 7.1.5. Δράσεις δια βίου μάθησης για την υποστήριξη γονέων και της τοπικής κοινωνίας. 7.2. Ανάπτυξη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Επιμέρους παρεμβάσεις που θα συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου είναι: 7.2.1. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Ποσοτικοποιημένοι στόχοι και δείκτες Οι Ειδικοί Στόχοι (ΕΣ) του Άξονα Προτεραιότητας (ΑΠ) ποσοτικοποιούνται στον πίνακα που ακολουθεί με τη χρήση δεικτών εκροών (Ε) και αποτελεσμάτων (Α). Στις περιπτώσεις δεικτών αποθέματος (stock) καταγράφεται η πλέον πρόσφατη διαθέσιμη τιμή βάσης και το έτος αναφοράς. Στις περιπτώσεις δεικτών ροής (flow), όπου δεν υφίσταται τιμή βάσης με την κλασική έννοια του όρου, ως τιμή βάσης / συγκριτικό μέγεθος αναφοράς, που υποδηλώνει το «μέγεθος» της παρέμβασης, παρατίθεται η αντίστοιχη αναμενόμενη τιμή επίτευξης στο τέλος της προγραμματικής περιόδου 2000-06. Και στις δύο περιπτώσεις, η τιμή στόχος αναφέρεται στην καθαρή αναμενόμενη τιμή επίτευξης στο τέλος της νέας προγραμματικής περιόδου (2015) και δεν περιλαμβάνει την τιμή βάσης.

ΑΠ-ΕΣ 7-ΕΣ1 Είδος δείκτη Ε Τίτλος δείκτη Αριθμός συμμετοχών ατόμων 25-64 ετών σε προγράμματα δια βίου εκπαίδευσης (τυπικής, μη-τυπικής και άτυπης) στο πλαίσιο του ΑΠ7 Τιμή βάσης / Συγκριτική τιμή αναφοράς Περίοδος Αναφοράς Πηγή Τιμή στόχος 2015 88.856 2000-2006 ΕΥΔ ΕΠΕΑΕΚ 99.300 7-ΕΣ2 Ε Αριθμός προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης 0 2007 ΕΥΔ ΕΠΕΑΕΚ 21 (1) 7-ΕΣ1 7-ΕΣ2 Α Α Ποσοστό ατόμων 25-64 ετών που συμμετέχουν σε προγράμματα δια βίου εκπαίδευσης (τυπικής, μη-τυπικής και άτυπης) στο πλαίσιο του ΑΠ3 στο σύνολο ατόμων αυτής της ηλικιακής κατηγορίας (2) Ποσοστό ατόμων ηλικίας 25-64 ετών που έχουν ωφεληθεί από προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. (1), (3) 0,0% 2007 ΕΥΔ ΕΠΕΑΕΚ 1,2% (1) Η τιμή στόχος αναφέρεται στο σύνολο της χώρας, καθώς ο δείκτης δεν έχει γεωγραφική αναφορά. (2) Ο δείκτης δεν μπορεί να ποσοτικοποιηθεί προς το παρόν, διότι η διαθέσιμη εκροή της προγραμματικής περιόδου 2000-06 αφορά συμμετοχές και όχι φυσικά πρόσωπα. Ο δείκτης όμως θεωρείται σημαντικός και θα παρακολουθηθεί στην πορεία υλοποίησης με ειδική μηχανογραφική εφαρμογή. (3) Ο συνολικός αριθμός ατόμων που αναμένεται να ωφεληθούν από προγράμματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε επίπεδο χώρας ανέρχεται σε περίπου 57.750. Αντίστοιχα, ο πληθυσμός στόχος της παρέμβασης ανέρχεται σε περίπου 5.000.000 άτομα.

Αναμενόμενες επιπτώσεις Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων όλων των κοινωνικών ομάδων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης. Στόχευση σε όρους ομάδων-στόχων/δικαιούχων/τομέων/ περιοχών/ ειδικών εδαφικών μονάδων Ομάδες στόχων / Ωφελούμενοι: Ενήλικοι, μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, γονείς, εκπαιδευτικοί και άτομα με κοινωνικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες. Βαθμίδες/ Επίπεδα Εκπαίδευσης: Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια, Ανώτατη εκπαίδευση, Δια βίου εκπαίδευση. Περιοχές Παρέμβασης / Ειδικές Εδαφικές Μονάδες: Οι 8 περιφέρειες Σύγκλισης. Ρήτρα ευελιξίας του 10% ΕΤΠΑ Προβλέπεται η αξιοποίηση της ρήτρας ευελιξίας (Αρθ. 34.2 ΓΚ), δηλαδή η χρηματοδότηση εντός ορίου 10% δράσεων που εμπίπτουν στο πεδίο ενίσχυσης του ΕΤΠΑ, για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των παρεμβάσεων του Άξονα Προτεραιότητας. Ενδεικτικές κατηγορίες παρεμβάσεων είναι η κάλυψη των δομών δια βίου μάθησης με τον αναγκαίο τεχνολογικό εξοπλισμό κ.α Προώθηση και ενσωμάτωση καινοτόμων δράσεων Στον Άξονα Προτεραιότητας οι δράσεις που παρουσιάζουν ιδιαίτερο καινοτομικό χαρακτήρα για τα δεδομένα στο χώρο της παιδείας και της δια βίου μάθησης στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης είναι: α) ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και β) η ανάπτυξη ανοικτού συστήματος επικύρωσης πιστωτικών μονάδων και εκπαιδευτικών ενοτήτων καθώς και η θεσμοθέτηση διαδικασίας αναγνώρισης πρότερης εμπειρίας και γνώσης. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 8: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 3 Περιφέρειες Σταδιακής Εξόδου» Στρατηγική Η διεύρυνση της συμμετοχής του ανθρώπινου δυναμικού σε δράσεις δια βίου εκπαίδευσης για την απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, που θα προωθήσουν την προσωπική ανάπτυξη, θα αυξήσουν την ενεργό συμμετοχή στην αγορά εργασίας, ιδιαίτερα των γυναικών, και θα συμβάλουν στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, μειώνοντας τον κοινωνικό αποκλεισμό και διευκολύνοντας την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Προς την κατεύθυνση αυτή δίνεται έμφαση στην συμμετοχή των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, των ατόμων με αναπηρία και των γυναικών σε δράσεις δια βίου εκπαίδευσης. Ο Άξονας 8 περιλαμβάνει δράσεις που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης στις τρεις (3) Περιφέρειες Σταδιακής Εξόδου: Αττική, Κ. και Δ. Μακεδονία). Οι δράσεις του άξονα και ανά ειδικό στόχο έχουν οριζόντιο χαρακτήρα, πράγμα που σημαίνει ότι καμία εκ των περιφερειών δεν αποκλείεται αυτές. Οι διαφορές αναφέρονται στην βαρύτητα της παρέμβασης - δράσης ανά περιφέρεια σε συνάρτηση πάντα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιφέρειας.

Υπάρχει σαφής συγκέντρωση δομών στα μεγάλα αστικά κέντρα όπου και συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού. Ειδικότερα, οι 3 περιφέρειες σταδιακής εξόδου συγκεντρώνουν το 35,2% των δομών δια βίου μάθησης της χώρας. Στις περιφέρειες αυτές (ειδικά στην Αττική και την Κεντρική Μακεδονία) είναι ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη χρηματοδοτική βαρύτητα σε δράσεις δια βίου, κυρίως λόγω του μεγάλου πληθυσμού που εξυπηρετούν. Είναι χαρακτηριστικό, ότι η αναλογία πληθυσμού ηλικίας 25-64 ετών ανά δομή Δια Βίου Εκπαίδευσης στην Αττική είναι 21χιλ άτομα όταν η μέση αναλογία είναι 8χιλ άτομα. Τονίζεται ότι οι παρεμβάσεις που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο αυτού του άξονα προτεραιότητας θα λαμβάνουν υπόψη την θεσμική αναδιοργάνωση και τις γενικές κατευθύνσεις για την ανάπτυξη της δια βίου μάθησης που διαμορφώνονται σε εθνικό επίπεδο και θα είναι σε συνέργεια με τις σχετικές παρεμβάσεις που θα υποστηριχθούν από το ΕΠ Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού. Στόχος του άξονα Η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός αρθρωτού συστήματος δια βίου εκπαίδευσης, ο σχεδιασμός ευέλικτων προγραμμάτων που να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες των ατόμων που συμμετέχουν σε αυτά, καθώς και η χρήση μεθόδων, όπως η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, που θα επιτρέπουν τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων χωρίς την παρακώλυση άλλων δραστηριοτήτων και υποχρεώσεων τους. Η ανάπτυξη επίσης ενός μόνιμου και ανοικτού συστήματος επικύρωσης πιστωτικών μονάδων και εκπαιδευτικών ενοτήτων, που θα διευκολύνουν και θα παρακινούν τα άτομα να συνθέτουν μόνα τους την εκπαίδευσή τους ανάλογα με την πρότερη εμπειρία τους και τις ελλείψεις τους σε γνώσεις και σε δεξιότητες, καθώς και η θεσμοθέτηση της διαδικασίας αναγνώρισης της πρότερης εμπειρίας και γνώσης. Επιπρόσθετα, το ΕΠ θα λάβει υπόψη του τις όποιες παρεμβάσεις του ΕΠ Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-13, αναφορικά με την αναγνώριση της πρότερης μη τυπικής και άτυπης μάθησης. Ειδικοί στόχοι του άξονα 8.1. Ενίσχυση του συστήματος και των υπηρεσιών δια βίου εκπαίδευσης και της ίσης πρόσβασης σε αυτή - αύξηση της συμμετοχής μέσω παροχής ειδικών κινήτρων Προβλέπεται η επέκταση και ενίσχυση των δομών δια βίου εκπαίδευσης ώστε να διευρυνθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες και οι δυνατότητες πρόσβασης σε ενέργειες δια βίου εκπαίδευσης μέσα από ένα συνεκτικό δίκτυο φορέων και υπηρεσιών, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στο πλαίσιο στοχευμένων μελετών και ερευνών. Σχεδιάζεται επίσης η δυνατότητα εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης με κατάλληλες θεσμικές παρεμβάσεις, όπως, η παροχή άτοκων δανείων στους ενδιαφερόμενους, η χορήγηση εκπαιδευτικών κουπονιών (vouchers) ή εκπαιδευτικών αδειών, με πρωταρχικούς σκοπούς την αύξηση των επενδύσεων στη δια βίου εκπαίδευση και την προσέλκυση περισσότερων ατόμων σε ενέργειες δια βίου μάθησης, ιδιαίτερα των γυναικών, καθώς επίσης των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι μετανάστες, πρόσφυγες, άτομα εθνικών μειονοτήτων κλπ. Στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό θα επιδιωχθεί και η υποστήριξη δράσεων διακρατικού χαρακτήρα. Επιμέρους παρεμβάσεις που θα συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου είναι:

8.1.1. Η επέκταση των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας και των Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων. 8.1.2. Η ενίσχυση των Ινστιτούτων Δια Βίου Εκπαίδευσης στα Πανεπιστήμια, τα Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και στους λοιπούς φορείς. 8.1.3. Η επέκταση και η ποιοτική αναβάθμιση των προγραμμάτων και υπηρεσιών του Ανοικτού Πανεπιστημίου. 8.1.4. Η ανάπτυξη ανοικτού συστήματος επικύρωσης πιστωτικών μονάδων και εκπαιδευτικών ενοτήτων, καθώς και η θεσμοθέτηση της διαδικασίας αναγνώρισης της πρότερης εμπειρίας και γνώσης. 8.1.5. Δράσεις δια βίου μάθησης για την υποστήριξη γονέων και της τοπικής κοινωνίας. 8.2. Ανάπτυξη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Επιμέρους παρεμβάσεις που θα συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου είναι: 8.2.1. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Ποσοτικοποιημένοι στόχοι και δείκτες Οι Ειδικοί Στόχοι (ΕΣ) του Άξονα Προτεραιότητας (ΑΠ) ποσοτικοποιούνται στον πίνακα που ακολουθεί με τη χρήση δεικτών εκροών (Ε) και αποτελεσμάτων (Α). Στις περιπτώσεις δεικτών αποθέματος (stock) καταγράφεται η πλέον πρόσφατη διαθέσιμη τιμή βάσης και το έτος αναφοράς. Στις περιπτώσεις δεικτών ροής (flow), όπου δεν υφίσταται τιμή βάσης με την κλασική έννοια του όρου, ως τιμή βάσης / συγκριτικό μέγεθος αναφοράς, που υποδηλώνει το «μέγεθος» της παρέμβασης, παρατίθεται η αντίστοιχη αναμενόμενη τιμή επίτευξης στο τέλος της προγραμματικής περιόδου 2000-06. Και στις δύο περιπτώσεις, η τιμή στόχος αναφέρεται στην καθαρή αναμενόμενη τιμή επίτευξης στο τέλος της νέας προγραμματικής περιόδου (2015) και δεν περιλαμβάνει την τιμή βάσης.

Αναμενόμενες επιπτώσεις Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων όλων των κοινωνικών ομάδων στις 3 Περιφέρειες Σταδιακής Εξόδου. Στόχευση σε όρους ομάδων-στόχων/δικαιούχων/τομέων/ περιοχών/ ειδικών εδαφικών μονάδων Ομάδες στόχων / Ωφελούμενοι: Ενήλικοι, μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, γονείς, εκπαιδευτικοί και άτομα με κοινωνικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες. Βαθμίδες/ Επίπεδα Εκπαίδευσης: Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια, Ανώτατη εκπαίδευση, Δια βίου εκπαίδευση. Περιοχές Παρέμβασης / Ειδικές Εδαφικές Μονάδες: Οι 3 περιφέρειες Σταδιακής Εξόδου (Π. Κεντρικής Μακεδονίας, Π. Δυτικής Μακεδονίας, Π. Αττικής). Ρήτρα ευελιξίας του 10% ΕΤΠΑ Προβλέπεται η αξιοποίηση της ρήτρας ευελιξίας (Αρθ. 34.2 ΓΚ), δηλαδή η χρηματοδότηση, εντός ορίου 10% των πόρων του ΑΠ, δράσεων που εμπίπτουν στο πεδίο ενίσχυσης του ΕΤΠΑ, για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των παρεμβάσεων του Άξονα Προτεραιότητας. Ενδεικτικές κατηγορίες παρεμβάσεων είναι η κάλυψη των δομών δια βίου μάθησης με τον αναγκαίο τεχνολογικό εξοπλισμό κ.α Προώθηση και ενσωμάτωση καινοτόμων δράσεων Στον Άξονα Προτεραιότητας οι δράσεις που παρουσιάζουν ιδιαίτερο καινοτομικό χαρακτήρα για τα δεδομένα στο χώρο της παιδείας και της δια βίου μάθησης στις 3 περιφέρειες Σταδιακής Εξόδου είναι: α) ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και β) η ανάπτυξη ανοικτού συστήματος επικύρωσης πιστωτικών μονάδων και εκπαιδευτικών ενοτήτων καθώς και η θεσμοθέτηση διαδικασίας αναγνώρισης πρότερης εμπειρίας και γνώσης. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 9: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 2 Περιφέρειες Σταδιακής Εισόδου» Στρατηγική Η διεύρυνση της συμμετοχής του ανθρώπινου δυναμικού σε δράσεις δια βίου εκπαίδευσης για την απόκτηση γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, που θα προωθήσουν την προσωπική ανάπτυξη, θα αυξήσουν την ενεργό συμμετοχή στην αγορά εργασίας, ιδιαίτερα των γυναικών, και θα συμβάλουν στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, μειώνοντας τον κοινωνικό αποκλεισμό και διευκολύνοντας την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Προς την κατεύθυνση αυτή δίνεται έμφαση στην συμμετοχή των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, των ατόμων με αναπηρία και των γυναικών σε δράσεις δια βίου εκπαίδευσης. Ο Άξονας 9 περιλαμβάνει δράσεις που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης των ενηλίκων στις δύο (2) Περιφέρεις Σταδιακής Εισόδου Ν. Αιγαίου και Στερεάς Ελλάδας. Οι δράσεις του άξονα και ανά ειδικό στόχο έχουν οριζόντιο χαρακτήρα, πράγμα που σημαίνει ότι καμία εκ των περιφερειών δεν αποκλείεται αυτές. Οι διαφορές αναφέρονται

στην βαρύτητα της παρέμβασης - δράσης ανά περιφέρεια σε συνάρτηση πάντα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιφέρειας. Η διατήρηση και η περαιτέρω μεγέθυνση των ρυθμών ανάπτυξης των δύο περιφερειών προϋποθέτει την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των περιφερειών αυτών, καθώς υπάρχει μεγάλο ποσοστό πληθυσμού με μέτριο ή χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Προς αυτήν την κατεύθυνση είναι ανάγκη να υπάρξουν δράσεις ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναμικού μέσω προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης. Στην περιφέρεια Ν. Αιγαίου δύναται να δοθεί έμφαση σε δράσεις κατάρτισης στις θεματικές τουρισμός και μάρκετινγκ, λόγω της εξάρτησης της με το τουριστικό προϊόν της χώρας. Ιδιαίτερο ρόλο σε αυτήν την περιφέρεια, λόγω του γεωγραφικού αποκλεισμού της σε σχέση με τις περιφέρειες της υπαίθρου, δύναται να διαδραματίσει η ανάπτυξη προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Τονίζεται ότι οι παρεμβάσεις που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο αυτού του άξονα προτεραιότητας θα λαμβάνουν υπόψη την θεσμική αναδιοργάνωση και τις γενικές κατευθύνσεις για την ανάπτυξη της δια βίου μάθησης που διαμορφώνονται σε εθνικό επίπεδο και θα είναι σε συνέργεια με τις σχετικές παρεμβάσεις που θα υποστηριχθούν από το ΕΠ Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού. Στόχος του άξονα Η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός αρθρωτού συστήματος δια βίου εκπαίδευσης, ο σχεδιασμός ευέλικτων προγραμμάτων που να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες των ατόμων που συμμετέχουν σε αυτά, καθώς και η χρήση μεθόδων, όπως η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, που θα επιτρέπουν τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων χωρίς την παρακώλυση άλλων δραστηριοτήτων και υποχρεώσεων τους. Η ανάπτυξη επίσης ενός μόνιμου και ανοικτού συστήματος επικύρωσης πιστωτικών μονάδων και εκπαιδευτικών ενοτήτων, που θα διευκολύνουν και θα παρακινούν τα άτομα να συνθέτουν μόνα τους την εκπαίδευσή τους ανάλογα με την πρότερη εμπειρία τους και τις ελλείψεις τους σε γνώσεις και σε δεξιότητες, καθώς και η θεσμοθέτηση της διαδικασίας αναγνώρισης της πρότερης εμπειρίας και γνώσης. Επιπρόσθετα, το ΕΠ θα λάβει υπόψη του τις όποιες παρεμβάσεις του ΕΠ Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-13, αναφορικά με την αναγνώριση της πρότερης μη τυπικής και άτυπης μάθησης. Ειδικοί στόχοι του άξονα 9.1. Ενίσχυση του συστήματος και των υπηρεσιών δια βίου εκπαίδευσης και της ίσης πρόσβασης σε αυτή - αύξηση της συμμετοχής μέσω παροχής ειδικών κινήτρων Προβλέπεται η επέκταση και ενίσχυση των δομών δια βίου εκπαίδευσης ώστε να διευρυνθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες και οι δυνατότητες πρόσβασης σε ενέργειες δια βίου εκπαίδευσης μέσα από ένα συνεκτικό δίκτυο φορέων και υπηρεσιών, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στο πλαίσιο στοχευμένων μελετών και ερευνών. Σχεδιάζεται επίσης η δυνατότητα εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης με κατάλληλες θεσμικές παρεμβάσεις, όπως, η παροχή άτοκων δανείων στους ενδιαφερόμενους, η χορήγηση εκπαιδευτικών κουπονιών (vouchers) ή εκπαιδευτικών αδειών, με πρωταρχικούς σκοπούς την αύξηση των επενδύσεων στη δια βίου εκπαίδευση και την προσέλκυση περισσότερων ατόμων σε ενέργειες δια βίου μάθησης, ιδιαίτερα των γυναικών, καθώς επίσης των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι μετανάστες,

πρόσφυγες, άτομα εθνικών μειονοτήτων κλπ. Στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό θα επιδιωχθεί και η υποστήριξη δράσεων διακρατικού χαρακτήρα. Επιμέρους παρεμβάσεις που θα συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου είναι: 9.1.1. Η επέκταση των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας και των Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων. 9.1.2. Η ενίσχυση των Ινστιτούτων Δια Βίου Εκπαίδευσης στα Πανεπιστήμια, τα Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και στους λοιπούς φορείς. 9.1.3. Η επέκταση και η ποιοτική αναβάθμιση των προγραμμάτων και υπηρεσιών του Ανοικτού Πανεπιστημίου. 9.1.4. Η ανάπτυξη ανοικτού συστήματος επικύρωσης πιστωτικών μονάδων και εκπαιδευτικών ενοτήτων, καθώς και η θεσμοθέτηση της διαδικασίας αναγνώρισης της πρότερης εμπειρίας και γνώσης. 9.1.5. Δράσεις δια βίου μάθησης για την υποστήριξη γονέων και της τοπικής κοινωνίας. 9.2. Ανάπτυξη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Επιμέρους παρεμβάσεις που θα συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου είναι: 9.2.1. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Ποσοτικοποιημένοι στόχοι και δείκτες Οι Ειδικοί Στόχοι (ΕΣ) του Άξονα Προτεραιότητας (ΑΠ) ποσοτικοποιούνται στον πίνακα που ακολουθεί με τη χρήση δεικτών εκροών (Ε) και αποτελεσμάτων (Α). Στις περιπτώσεις δεικτών αποθέματος (stock) καταγράφεται η πλέον πρόσφατη διαθέσιμη τιμή βάσης και το έτος αναφοράς. Στις περιπτώσεις δεικτών ροής (flow), όπου δεν υφίσταται τιμή βάσης με την κλασική έννοια του όρου, ως τιμή βάσης / συγκριτικό μέγεθος αναφοράς, που υποδηλώνει το «μέγεθος» της παρέμβασης, παρατίθεται η αντίστοιχη αναμενόμενη τιμή επίτευξης στο τέλος της προγραμματικής περιόδου 2000-06. Και στις δύο περιπτώσεις, η τιμή στόχος αναφέρεται στην καθαρή αναμενόμενη τιμή επίτευξης στο τέλος της νέας προγραμματικής περιόδου (2015) και δεν περιλαμβάνει την τιμή βάσης.

Αναμενόμενες επιπτώσεις Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων όλων των κοινωνικών ομάδων στις 2 Περιφέρειες Σταδιακής Εισόδου. Στόχευση σε όρους ομάδων-στόχων/δικαιούχων/τομέων/ περιοχών/ ειδικών εδαφικών μονάδων Ομάδες στόχων / Ωφελούμενοι: Ενήλικοι, μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, γονείς, εκπαιδευτικοί και άτομα με κοινωνικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες. Βαθμίδες/ Επίπεδα Εκπαίδευσης: Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια, Ανώτατη εκπαίδευση, Δια βίου εκπαίδευση. Περιοχές Παρέμβασης / Ειδικές Εδαφικές Μονάδες: Οι 2 περιφέρειες σταδιακής εισόδου (Π. Στερεάς Ελλάδας & Π. Νοτίου Αιγαίου). Ρήτρα ευελιξίας του 10% ΕΤΠΑ Προβλέπεται η αξιοποίηση της ρήτρας ευελιξίας (Αρθ. 34.2 ΓΚ), δηλαδή η χρηματοδότηση, εντός ορίου 10% των πόρων του ΑΠ, δράσεων που εμπίπτουν στο πεδίο ενίσχυσης του ΕΤΠΑ, για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των παρεμβάσεων του Άξονα Προτεραιότητας. Ενδεικτικές κατηγορίες παρεμβάσεων είναι η κάλυψη των δομών δια βίου μάθησης με τον αναγκαίο τεχνολογικό εξοπλισμό κ.α Προώθηση και ενσωμάτωση καινοτόμων δράσεων Στον Άξονα Προτεραιότητας οι δράσεις που παρουσιάζουν ιδιαίτερο καινοτομικό χαρακτήρα για τα δεδομένα στο χώρο της παιδείας και της δια βίου μάθησης στις 2 Περιφέρειες Σταδιακής Εισόδου είναι: α) ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και β) η ανάπτυξη ανοικτού συστήματος επικύρωσης πιστωτικών μονάδων και εκπαιδευτικών ενοτήτων καθώς και η θεσμοθέτηση διαδικασίας αναγνώρισης πρότερης εμπειρίας και γνώσης.