THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ SΙIM KALLAS VICE PRESIDENT AND COMMISSIONER FOR TRANSPORT, EUROPEAN COMMISSION THE GREEK EU PRESIDENCY SUMMIT THE SEA OF EUROPE: ROUTING THE MAP FOR ECONOMIC GROWTH ΔΕΥΤΕΡΑ 17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ SΙIM KALLAS VICE PRESIDENT AND COMMISSIONER FOR TRANSPORT, EUROPEAN COMMISSION TO THE GREEK EU PRESIDENCY SUMMIT «THE SEA OF EUROPE: ROUTING THE MAP FOR ECONOMIC GROWTH» ΔΕΥΤΕΡΑ 17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 Γεια σας κυρίες και κύριοι, κύριοι Υπουργοί, διακεκριμένοι καλεσμένοι, Μαρία, ευχαριστώ που με προσκαλέσατε στη Θεσσαλονίκη σήμερα, για να σας απευθύνω αυτά τα λίγα λόγια. Βεβαίως είναι ακριβώς μέσα στο πεδίο των ενδιαφερόντων μου, δεδομένου του ρόλου που έχω ως Επίτροπος των Μεταφορών. Κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να φτιάξουμε μία ενωμένη Ευρώπη, έναν ενιαίο χώρο μεταφορών στην Ευρώπη. Αυτό είναι μια πραγματική σπαζοκεφαλιά, προσπαθώντας πάντοτε να βάλουμε τα κατάλληλα κομμάτια στις κατάλληλες θέσεις, είναι μια μακρόπνοη διαδικασία και δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί τόσο σύντομα. Ήδη όμως έχουμε κάνει πρόοδο και έχουμε ήδη δρομολογήσει αλλαγές, ωφελώντας τόσο τις επιχειρήσεις, όσο και τους πολίτες. Οι μεταφορές παίζουν μεγάλο και σπουδαίο ρόλο στην ανάκαμψη την οικονομική της Ευρώπης, διότι πάντοτε υποβαστάζουν την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, επίσης τη δημιουργία θέσεων εργασίας. 70% εξαγωγών και εισαγωγών στην Ευρώπη γίνονται μέσω των διαφόρων οδών, ενώ το υπόλοιπο μέσω της θαλάσσιας οδού και βεβαίως γι αυτό χρειάζονται πολύ καλά λιμάνια και χρειάζεται μια ναυτιλία η οποία θα
είναι ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και θα λειτουργεί με προδιαγραφές πολύ υψηλές τόσο κοινωνικές όσο και οικονομικές, θα λειτουργεί δε εκ παραλλήλου με τα συστήματα των άλλων μεταφορών από το δρόμο ή με το τρένο. Και θέλουμε να διαμορφώσουμε το σύστημα μεταφορών της Ευρώπης για τα επόμενα 10 με 20 χρόνια. Η πολιτική η ευρωπαϊκή για τις μεταφορές, για ολοκληρωμένους διαδρόμους μεταφορών, θα είναι το μέλλον της Ευρώπης. Θέλω να ευχαριστήσω τον εισηγητή, τον κ. Κουμουτσάκο, ο οποίος πραγματικά έπαιξε ρόλο πολύ σημαντικό στο να περάσει η νομοθεσία αυτή μέσα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η δε πραγματικότητα είναι ότι χρειάζονται επίσης χρήματα, χρειάζονται υποδομές και οι υποδομές χρειάζονται χρηματοδότηση για τις μεταφορές. Χωρίς τη χρηματοδότηση πιστεύω ότι πολλοί δεσμοί, πολλά links μεταφορών διασυνοριακά δε θα μπορούσαν όχι μόνο να ολοκληρωθούν, αλλά ούτε καν να αρχίσουν. Και βεβαίως έχουμε αλλάξει τώρα τον ρου, τώρα ακολουθούμε απλώς τους πρώτους άξονες, αλλά οι άξονες θα είναι παντού στην Ευρώπη, από την Ελλάδα στη Φινλανδία, από τη Μεσόγειο στον Ατλαντικό. Όλοι αυτοί οι διάδρομοι είναι η ραχοκοκαλιά του συστήματος και θα αυξήσουν την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά μας, διότι θα μπορούν να ολοκληρώσουν να ενσωματώσουν και να συνδυάσουν διάφορες μορφές μεταφορών και διακίνησης των υποδομών. Αυτές οι υποδομές χρειάζονται εκσυγχρονισμό και αυτό συμβαίνει. Η Ελλάδα έχει ένα διάδρομο που διασχίζει το έδαφός της, την επικράτειά της και βεβαίως αρχίζει από τα λιμάνια, από τη Βόρεια Ευρώπη, χρησιμοποιώντας όλες τις οδούς τις εθνικές και εκτείνεται μέχρι την Ευρώπη και την Κύπρο και όπως με όλους τους διαδρόμους τώρα επαφίεται εναπόκειται στα κράτη-μέλη να αρχίσουν να χτίζουν να δοθούν και βεβαίως μία από τις προτεραιότητες είναι να βρουν τα απαραίτητα χρήματα, τους πόρους που χρειάζονται. Εδώ τώρα θα πρέπει να σκ φτούμε ε ποιες είναι οι προτεραιότητες, θα υπάρξουν μεγάλοι ανταγωνισμοί για το ποιος θα πάρει τα κονδύλια, για να μπορέσουν ο καθένας να χρηματοδοτήσει τα κονδύλια που 2
τον ενδιαφέρουν και στην Ελλάδα βεβαίως θα δοθούν χρήματα στην κατασκευή οδών και των τρενικών συστημάτων με τις γειτονικές χώρες. Και δεν μπορούμε να μη σκεφτούμε τη μεγάλη σημασία των πέντε μεγάλων λιμένων στον τόπο ετούτο, που συμπεριλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη και τον Πειραιά, που είναι αναπόσπαστο κομμάτι του διαδρόμου που ανέφερα προηγουμένως και βεβαίως τα λιμάνια αυτά θα μπορέσουν να βοηθήσουν στην υποδομή την οποίαν ανέφερα με πιο καθαρές τεχνολογίες, με πιο βελτιωμένες και αποτελεσματικές μεταφορές. Κυρίες και κύριοι, τα λιμάνια είναι ζωτικής σημασίας για τον μοναδικό, για τον ενιαίο ευρωπαϊκό φορέα μεταφορών. Εάν τα λιμάνια δεν αποδίδουν, εάν δεν υπάρχει πρόσβαση στα τρένα μέσα στα λιμάνια, τότε δε θα μπορούν να λειτουργήσουν ούτε οι μεταφορές οι θαλάσσιες, διότι η ήπειρός μας εξαρτάται από λιμάνια τα οποία λειτουργούν σωστά και τα λιμάνια της Ευρώπης πρέπει να συνδέονται καλά και αποτελεσματικά με όλες τις άλλες μορφές μεταφορών. Η πολιτικήγια τα λιμάνια στην Ευρώπη θέλει ακριβώς να επιτύχει τους στόχους αυτούς, να δημιουργήσει το κατάλληλο επιχειρησιακό περιβάλλον και να μπορεί να εγγυάται ισότιμους όρους για τον ανταγωνισμό και βεβαίως να εγγυάται και νομική βεβαιότητα, γι αυτό το λόγο θα πρέπει να εκσυγχρονίσει τις υπηρεσίες της και βεβαίως να λειτουργεί με διαφάνεια κατά των διακρίσεων. Έχω την πεποίθηση ότι αυτές οι προτάσεις μας θα έχουν θετικό αποτέλεσμα και ότι θα μπορέσουν να προαγάγουν μια ναυσιπλοΐα η οποία θα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις με την Ελλάδα η οποία θα κατέχει έναν ηγετικό ρόλο μέσα σε αυτό. Και για να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τη γεωγραφία ή να μιλήσουμε για τη γεωγραφία, θα πρέπει να πούμε ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε φορτηγά για τη μεταφορά αγαθών. Το 37% των αγαθών σήμερα προέρχονται από μεταφορές θαλάσσιες, που είναι βεβαίως ένας καθαρός τρόπος, όμως υπάρχει και δυναμικό το οποίο δεν χρησιμοποιείται, διότι οι operators αποθαρρύνονται από τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, συγκεκριμένα των τελωνείων και γι αυτό ακριβώς έχουμε αρχίσει μεγάλες προσπάθειες για να μειώσουμε τη γραφειοκρατία. 3
Και άρα το κόστος των μεταφορών αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα η οποία συμβαδίζει χέρι-χέρι με τη μείωση των περιβαλλοντικών κινδύνων και επιπτώσεων, διότι το 3% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως παράγεται από τα μέσα μεταφοράς, γι αυτό ακριβώς θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε ίσως φυσικό αέριο το οποίο είναι πολύ πιο καθαρό για τη ναυτιλία. Θέλουμε δηλαδή καθαρότερες πηγές ενέργειας και γι αυτό χρειαζόμαστε καινοτομία και μιλάω εδώ για το υγροποιημένο φυσικό αέριο και έχω κατά νου τον ορίζοντα και το πρόγραμμα του 2020, όπου οι μεταφορές, οι διάφορες μορφές μεταφορών θα εναλλάσσονται μεταξύ τους χωρίς να υπάρχουν κενά και βεβαίως με καθαρή ενέργεια, με την πρωτοβουλία για την καθαρή ενέργεια που έχουμε προτείνει, όλα τα λιμάνια θα έχουν εγκαταστάσεις για το υγροποιημένο φυσικό αέριο μέχρι το 2020 παροχής και χρήσης του. Όμως με ανησυχούν αυτά τα οποία γίνονται και μπορεί να καθυστερήσουν αυτόν τον ορίζοντα του 2020 κατά πέντε ίσως και περισσότερο χρόνια, διότι όσο περισσότερο καθυστερεί αυτή η καθαρή τεχνολογία, τόσο πιο πολλές πετρελαιοκηλίδες θα έχουμε στα νερά. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις τεχνολογίες οι οποίες είναι διαθέσιμες και ξέρουμε ότι εάν μειωθούν οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου θα μειώνεται επίσης ο λογαριασμός των ρύπων για όλους μας στην Ευρώπη. Και βεβαίως γίνεται προσπάθεια εξέτασης και μέτρησης των ρύπων από τα πλοία και λαμβάνουμε υπόψη τις προτάσεις που εξετάζονται τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και που εξετάζονται και από τον Διεθνή Οργανισμό για τη Ναυτιλία. Πρόκειται για ένα διεθνές σύστημα αποτελεσματικής ναυτιλίας, όσον αφορά τα καύσιμα και είναι μία πρώτη παγκόσμια «πρωτοβουλία» η οποία θα συνενώσει την Ευρώπη και όλους τους άλλους στον κόσμο για μια πραγματικά καθαρή ναυτιλία. Ο Ευρωπαϊκός Φορέας Μεταφορών έχει τώρα τους μηχανισμούς που χρειάζονται για να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή, τη συμφόρηση, για τον εκσυγχρονισμό και την ολοκλήρωση των υποδομών. 4
Αυτά ήταν μόνο λίγα πράγματα στο μεγάλο κατάλογο των αλλαγών που προεικονίζουμε και που θα μας βοηθήσουν να προετοιμαστούμε για το μέλλον. Ελπίζω ότι σας έχω δώσει μια καλή περιγραφή των όσων κάνουμε για να βελτιώσουμε τη ναυτιλία. Σε όλους τους τομείς μεταφοράς υπάρχουν τα προβλήματά τους που έχει ο καθένας, η αειφορία όμως είναι κάτι που απασχολεί όλους τους τομείς μεταφορών. Μόνο αντιμετωπίζοντας και επιλύοντας το πρόβλημα της αειφορίας θα αναδειχθούμε όλοι νικητές για όλους τους Ευρωπαίους, για όλες τις επιχειρήσεις και για όλους τους πολίτες και δεν πιστεύω ότι αυτές οι προσπάθειες πρέπει να σταματούν στα εθνικά σύνορα. Αυτό είναι και η ευρωπαϊκή πολιτική για τις μεταφορές άλλωστε, υπερβαίνει τα σύνορα. Κυρίες και κύριοι, ξέρουμε ότι έχουμε τις εκλογές που πλησιάζουν, θα έχουμε αντικαταστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τα λοιπά, πιστεύουμε όμως ότι τα μέλη της Επιτροπής μέχρι στιγμής έχουν κάνει μεγάλα βήματα στον τομέα των μεταφορών και έχουν πραγματικά τριπλασιάσει τη χρηματοδότηση όλων αυτών των projects των μεταφορών κι επίσης των νέων πρωτοβουλιών κι έχει αυξηθεί ουσιαστικά το κονδύλι για τη χρηματοδότηση των πρωτοβουλιών στον τομέα των μεταφορών, ενώ όλα τα άλλα κονδύλια έχουν περικοπεί. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό γιατί δείχνει πόσο αναγνωρίζεται η νευραλγική σημασία του τομέα αυτού στην Ευρώπη. 5