Δίκαιο και Οικονομικά: Οι Εξετάσεις Το κείμενο αυτό ανανεώνεται με τη δική σας παρέμβαση, τις ερωτήσεις, τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας. Θα συνεχίζει να ανανεώνεται μέχρι την ημέρα των εξετάσεων. Αυτή η εκδοχή ανανεώθηκε στις 13/12/2015 10:43 μμ Έχω ακούσει διάφορες φήμες για τις εξετάσεις και δεν έχω καταλάβει τι ακριβώς θα γίνει. Το κείμενο αυτό έχει σαν σκοπό να απαντήσει στα βασικά ερωτήματα που έχεις για τις εξετάσεις: για τον τρόπο διεξαγωγής τους και για τη βαθμολόγηση των γραπτών. Πότε θα διεξαχθούν οι εξετάσεις; Την Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου 2016, από τις 19.00 έως τις 21.00 (αίθουσες Α, Β, Γ, Χ, Δο). Θα παρακαλούσα να έρθετε όλες/οι στις αίθουσες Α, Β, Γ. Πιστεύω θα χωρέσουμε. Θα είναι διαφορετικές από τις εξετάσεις που έχω δώσει μέχρι τώρα; Όπως θα δεις, υπάρχουν αρκετές διαφορές. Βέβαια το σύστημα εξέτασης και βαθμολογίας που παρουσιάζω παρακάτω δεν αποτελεί δική μου έμπνευση. Εφαρμόζεται στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του εξωτερικού, επιτυχώς, για πάρα πολλά χρόνια και πολλές/οί από εσάς θα το αντιμετωπίσετε σύντομα στις μεταπτυχιακές σπουδές. Ίσως το χρησιμοποιούν και άλλες/οι καθηγήτριες/τές στο τμήμα σου. Εγώ το υιοθέτησα για δύο λόγους: είναι πιο αποτελεσματικό και πιο δίκαιο από το κυρίαρχο (στην Ελλάδα) σύστημα βαθμολόγησης. Ας τα πάρουμε από την αρχή. Είναι αλήθεια πως θα έχουμε ανοικτά τα βιβλία; Ναι. Μπορείς να έχεις μαζί σου το βιβλίο και τις σημειώσεις (τις δικές σου και όσες έδωσα εγώ). Τι άλλο μπορούμε να φέρουμε; Οτιδήποτε άλλο θέλεις: τη Βίβλο, το Κεφάλαιο, τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, την Ιστορία των Δύο Πόλεων, το Αστερίξ και Κλεοπάτρα και γενικά ό,τι νομίζεις πως μπορεί να σε βοηθήσει. Αν δεν μπορέσεις να απαντήσεις στις ερωτήσεις, τουλάχιστον θα περάσεις ευχάριστα την ώρα σου. Τι δεν επιτρέπεται; Δεν επιτρέπεται η χρήση κινητών τηλεφώνων, ηλεκτρονικών υπολογιστών, γενικά ηλεκτρονικών συσκευών και φυσικά η συνεργασία. Δεν επιτρέπεται επίσης σε καμία περίπτωση η ανταλλαγή σημειώσεων στη διάρκεια της εξέτασης. Πόσοι θα είμαστε; Το μάθημα δήλωσαν 300 άτομα. Φυσικά δεν θα έρθουν όλοι στις εξετάσεις. Πόσες ερωτήσεις θα υπάρχουν; Γύρω στις 30.!!!????!!!! Πότε θα προλάβω; Θα είναι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογή (multiple choice). Θα μοιράσω εγώ τα έντυπα πάνω στα οποία θα υπάρχουν οι ερωτήσεις και οι εναλλακτικές απαντήσεις. Πρέπει να απαντήσεις σε τουλάχιστον 27 από αυτές. Αν απαντήσεις σε λιγότερες (π.χ. 26) κόβεσαι αυτόματα. Εάν απαντήσεις σωστά παίρνεις 3 μονάδες. Αν α- παντήσεις λάθος χάνεις 2 μονάδες. Εάν δεν απαντήσεις χάνεις 1 μονάδα.
2 Θα είναι δύσκολες οι ερωτήσεις; Οι ερωτήσεις είναι έτσι επιλεγμένες που κάποιος που έχει παρακολουθήσει να μπορεί να τις απαντήσει άνετα σε δύο ώρες. Αν νομίζεις πως δεν σου φτάνει ο χρόνος θα πρέπει πρώτα να επιλέξεις τις ερωτήσεις για τις οποίες είσαι α- πολύτως σίγουρη/ος. Αν σου φαίνονται πολλές οι ερωτήσεις για τις δύο ώρες, σκέψου πως όλοι αντιμετωπίζουν τους ίδιους ακριβώς περιορισμούς μ εσένα και θα βαθμολογηθείς σε σχέση και με την επίδοση των άλλων, δηλαδή συγκριτικά. Το σύνολο είναι ο βαθμός που θα πάρω; Όχι. Το (απόλυτο) Άριστα είναι το 90. Το 90 σημαίνει πως απάντησες σωστά σε όλες τις ερωτήσεις. Και ο βαθμός; Ο βαθμός θα αντανακλά τη θέση σου στην τάξη. Θα χωριστούν όσες/οι εξεταστούν σε 10 ομάδες, ανάλογα με τις μονάδες που συγκέντρωσαν: Το πρώτο 10% θα πάρει 10. Το επόμενο 10% 9 κ.ο.κ. Δηλαδή, εάν δώσουν εξετάσεις 200 άτομα οι πρώτοι 20 θα πάρουν 10, κλπ. Δηλαδή αυτό σημαίνει πως οι μισές/οί θα κοπούν ακόμα κι αν έγραψαν σχετικά καλά; Όχι. Θα περάσουν όλες/οι όσες/οι γράψουν πάνω από τη βάση (συνήθως γύρω στο 60-65%). Η βάση καθορίζεται από την κατανομή αλλά δεν μπορεί να είναι υψηλότερη του μισού του μέσου όρου του πρώτου 10%. Δηλαδή, εάν ο μέσος όρος του πρώτου 10% είναι 70 μονάδες, όσοι έγραψαν από 35 και πάνω (το μισό του 70) θα περάσουν. Υπάρχει περίπτωση να γράψω καλά και να κοπώ γιατί πολλές/οί άλλες/οι έγραψαν καλύτερα; Καμία. Αν γράψεις καλά θα περάσεις οπωσδήποτε. Κανένα άλλο κόλπο; Άλλο ένα. Θα μοιραστούν διαφορετικά έντυπα ανάλογα με τη θέση που κάθεστε. Όλοι θα έχουν τις ίδιες ερωτήσεις αλλά με διαφορετική αρίθμηση. Π.χ. η ερώτηση 16 στο δικό σου γραπτό μπορεί να είναι η 27 της διπλανής σου και η 8 του πίσω σου. Κι αν αντιγράψω; Με το σύστημα αυτό είναι πολύ εύκολο να εντοπιστεί η αντιγραφή γιατί το πρόγραμμα που τα καταχωρώ συγκρίνει αυτόματα όλα τα γραπτά μεταξύ τους. Αν το δικό σου μοιάζει με το γραπτό κάποιας/ου που βρίσκεται δίπλα σου (δεξιά, αριστερά, μπρος, πίσω) αποκλείεται να πρόκειται για τρομακτική σύμπτωση. Προφανώς έ- χεις αντιγράψει και κόβεσαι αυτόματα. Πώς είσαι τόσο βέβαιος ότι πρόκειται για αντιγραφή; Όσες/οι απαντούν κάνοντας τα ίδια λάθη συστηματικά, προφανώς έχουν αντιγράψει. Ακόμα κι αν καθίσεις δίπλα στην καλύτερη φοιτήτρια και αντιγράψεις τα πάντα είναι απολύτως βέβαιο ότι θα αντιγράψεις και τα ελάχιστα λάθη της. Όταν λοιπόν συμπίπτουν οι απαντήσεις και ιδίως τα λάθη, προφανώς αντιγράφεις. Στην περίπτωση αντιγραφής και τα δύο γραπτά μηδενίζονται. Γιατί αυτό; Όπως είπα, δεν επιτρέπεται η συνεργασία. Επειδή όμως δεν μου αρέσουν τα αστυνομικά μέτρα και το άσχημο και υποτιμητικό (για όλους) κλίμα που δημιουργεί μια ασφυκτική επιτήρηση χρησιμοποιώ αυτή τη μέθοδο. Όμως ελπίζω πως δεν θα χρειαστεί. Άλλωστε υπάρχει ένας επιπλέον λόγος να μην συνεργαστείς με τη διπλανή σου.
3 Ποιος; Βοηθώντας τη διπλανή σου, πέραν του ότι διακινδυνεύεις παραβιάζοντας ένα βασικό κανόνα των εξετάσεων, χάνεις διπλά. Πρώτον γιατί χάνεις χρόνο (και οι ερωτήσεις είναι πολλές ), δεύτερον γιατί η διπλανή σου ανεβαίνει στην κλίμακα των μονάδων εις βάρος σου. Δέχεστε ρήτρες; Ναι. Θα πρέπει να την σημειώσεις στον ειδικό χώρο που θα έχω πάνω στο έντυπο. Αν βάλεις ρήτρα 8, αυτό σημαίνει ότι θα σε περάσω μόνο αν έχεις τουλάχιστον 8 (στο τελικό βαθμό συμπεριλαμβάνεται και το bonus από την προφορική εργασία). Αλλιώς θα πάρεις 4 και δίπλα στον βαθμό που θα ανακοινώσω στην ιστοσελίδα μου θα υπάρχει ο πραγματικός βαθμός σε παρένθεση: 4 (7). Εάν δεν υπάρχει βαθμός σε παρένθεση, αυτό σημαίνει ότι κόπηκες αλλά όχι λόγω της ρήτρας. Στις εξετάσεις του Σεπτεμβρίου θα έχουμε το ίδιο σύστημα συγκριτικής βαθμολόγησης; Όχι. Στις εξετάσεις του Σεπτεμβρίου βαθμολογώ με τον κλασικό τρόπο. Νομίζω ότι δεν χρειάζεται να εξηγήσω το γιατί. Στις εξετάσεις του Ιουλίου; Ισχύουν τα ίδια με τον Σεπτέμβριο. Εάν κοπώ, θα χαθεί ο βαθμός από την εργασία; Μπορείς να τον κρατήσεις για τις εξετάσεις του Ιουλίου/Σεπτεμβρίου. Μετά (το επόμενο ακαδημαϊκό έτος αν δηλώσω και πάλι το μάθημα); Θα έχει χαθεί. Πώς θα βαθμολογηθούν οι εργασίες; Βλ. τις ειδικές οδηγίες εδώ. Θα ανακοινώσετε τη βαθμολογία των εργασιών; Όχι. Όποια/ος θέλει να την πληροφορηθεί, θα μου στείλει email μετά τις εξετάσεις. Όποια/ος επέμεινε να παρουσιάσει εργασία ενώ δεν πληρούσε τα κριτήρια (για παράδειγμα εμφανίστηκε σποραδικά στο μάθημα αντί να το παρακολουθήσει συστηματικά) δεν θα πάρει το βαθμολογικό bonus. Θα μάθουμε ποιές/οί έγραψαν καλύτερα; Ναι. Θα βρεις τα ονόματα στην ιστοσελίδα μου όταν θα ανακοινωθεί η βαθμολογία. Όσες/οι έγραψαν για 9 ή 10 στις γραπτές εξετάσεις μπορούν να μου ζητήσουν συστατική επιστολή σε περίπτωση που θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους (όχι όμως όσες/οι δεν παρακολουθούσαν συστηματικά το μάθημα και δεν τους γνωρίζω ήδη προσωπικά). Ποιος θα μας βαθμολογήσει; Εγώ. Ποτέ δεν χρησιμοποιώ βοηθούς στη βαθμολόγηση των γραπτών ή των εργασιών. Τι θέματα θα μας βάλετε; Αυτό θα το μάθετε στις 4 Φεβρουαρίου. Όμως δεν θα υπάρχει καμία έκπληξη. Έχω ήδη επιλέξει τα θέματα από τα μαθήματα που έχω κάνει. Μετά από κάθε μάθημα σημείωνα 4-5 θέματα που συζητήσαμε στην τάξη. Από αυτά θα διαλέξω. Εγώ όμως δεν παρακολούθησα. Είμαι καταδικασμένη; Όχι απαραίτητα. Θα πρέπει να διαβάσεις πολύ καλά τις σημειώσεις μου και να βρεις οπωσδήποτε σημειώσεις συμφοιτητριών/ών σου που παρακολούθησαν τα περισσότερα μαθήματα. Εδώ όμως θέλει προ-
4 σοχή. Κυκλοφορούν και σημειώσεις πολύ κακής ποιότητας. Διάβασέ τα καλά πριν τις ε- ξετάσεις και έλα έτοιμη. Αν επαναπαυτείς στα ανοικτά βιβλία και τις σημειώσεις, φοβάμαι πως θα απογοητευτείς πολύ από το αποτέλεσμα. Είναι πολύ δύσκολο να γράψεις τόσο καλά όσο οι συμφοιτήτριές/τές σου που παρακολουθούσαν συστηματικά. Ωστόσο κάθε χρόνο κάποια (λίγα) παιδιά καταφέρνουν να γράψουν άριστα αν και δεν έχουν παρακολουθήσει. Τελικά τα βιβλία θα μας χρειαστούν στις εξετάσεις; Όχι. Αρκούν οι σημειώσεις μου. Εγώ παρακολούθησα. Τι με συμβουλεύετε; Θεωρητικά, εάν κάποια/ος έχει παρακολουθήσει τα περισσότερα μαθήματα δεν χρειάζεται να διαβάσει καθόλου. Όλα τα θέματα έχουν συζητηθεί στην τάξη. Όμως αν ρίξεις και μια προσεκτική ματιά στις σημειώσεις σου, ακόμα καλύτερα. Ναι αλλά εγώ παρακολούθησα το μάθημα και συμμετείχα ενεργά. Μετράει αυτό βαθμολογικά; Βοηθάει. Δεν θα δώσω όμως τώρα εξετάσεις αλλά τον Σεπτέμβριο. Θα με θυμάστε τότε; Φυσικά. Πότε θα ανακοινωθούν οι βαθμοί; Όπως είπαμε έχουν δηλώσει το μάθημα πολλά ά- τομα. Οι βαθμοί θα ανακοινωθούν πρώτα στη σελίδα μου στο Internet. Όσοι μου έχετε δώσει την ηλεκτρονική σας διεύθυνση θα λάβετε σχετικό μήνυμα αμέσως μόλις αναρτηθεί η βαθμολογία και οι σωστές απαντήσεις όλων των ερωτήσεων. Στο μεταξύ θα ενημερώνεστε για την πορεία της διόρθωσης στο group του Facebook που έφτιαξα για το μάθημα: https://www.facebook.com/groups/law.economics. Ακολουθήστε τις οδηγίες για να γίνετε δεκτές/οί. Αυτό είναι το τελευταίο μου μάθημα και πρέπει να περάσω! / Αυτό είναι ένα από τα n τελευταία μου μαθήματα και πρέπει να περάσω! Αυτό δεν έχει καμία σημασία. Θα περάσεις μόνο αν γράψεις καλά σε καμία άλλη περίπτωση. Μάλιστα θα σε συμβούλευα να μην βασίσεις το πτυχίο σου σ αυτό το μάθημα γιατί μπορεί να καθυστερήσεις χωρίς λόγο. Αν είναι πράγματι το τελευταίο μάθημα, άλλωστε, είναι δική σου ευθύνη να έρθεις διαβασμένη άριστα και να παραδώσεις ένα εξαιρετικό γραπτό. Αν δεν το έκανες θα πρέπει να είσαι και έτοιμη να υποστείς τις συνέπειες. Χρειάζομαι καλό βαθμό αλλά δεν βάζω ρήτρα γιατί θέλω και να περάσω / Μήπως μπορείτε να μου βάλετε 7 αντί για 6 γιατί θέλω να ανεβάσω το μέσο όρο μου; «Παραγγελίες βαθμών» δεν δέχομαι. Ομολογώ ότι με εξοργίζουν αφάνταστα όσοι το κάνουν. Μην το κάνετε. Γενικά θα σε συμβούλευα να μην μου ζητήσεις σε καμία περίπτωση να σε αντιμετωπίσω προνομιακά σε σχέση με τους υπόλοιπους συμφοιτητές σου! Θα πάρεις ακριβώς τον βαθμό που θα σου δώσει η κατάταξη. Μην περιμένεις τίποτα παραπάνω.
5 Μια τελευταία ερώτηση. Γιατί αυτό το σύστημα είναι δίκαιο; Εμένα μου φαίνεται σκληρό και ανταγωνιστικό. Το χειρότερο σημείο στη διδασκαλία ενός μαθήματος, για μένα, είναι η στιγμή της βαθμολόγησης. Είναι πολύ δύσκολο να αξιολογήσεις την προσπάθεια τόσων νέων ανθρώπων. Είναι δύσκολο γιατί είναι απρόσωπο κι ενέχει τον κίνδυνο να τους αδικήσεις και να τους απογοητεύσεις. Για το λόγο αυτό υιοθέτησα ένα σύστημα που αξιολογεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια την προσπάθεια των φοιτητριών και των φοιτητών. Δεν στηρίζεται στην απομνημόνευση αλλά στην κριτική κατανόηση (ανοικτά βιβλία, multiple choice), δεν βασίζεται στην τύχη (πολλές ερωτήσεις που καλύπτουν όλη την ύλη - κυριολεκτικά) και δεν συγκρίνει τη φοιτήτρια με μία αυθεντία (Ο Θεός παίρνει το 10, ο/η καθηγητής/τρια το 9, κλπ.) αλλά με τις συμφοιτήτριες και τους συμφοιτητές της (η βαθμολόγηση γίνεται σε κλίμακα που μετρά την απόδοση και των άλλων). Επιπλέον στην τελική βαθμολογία λαμβάνω υπόψη το σύνολο της παρουσίας σας στην τάξη, από το πρώτο μάθημα μέχρι και το τελευταίο. Είναι δικαιότερο και για έναν άλλο λόγο. Το ότι ένα μάθημα είναι δύσκολο δεν σημαίνει πως και η βαθμολογία του θα πρέπει να αντικατοπτρίζει αυτή τη δυσκολία. Δεν βλέπω γιατί σε ένα πολύ δύσκολο μάθημα ο καλύτερος πρέπει να βαθμολογείται με 7 ενώ σε άλλο μάθημα με πολύ λιγότερη δουλειά να βαθμολογείται κάποιος με 10. Δεν θα πρέπει να ανταμείβεται η μεγαλύτερη προσπάθεια; Το να βαθμολογούνται οι φοιτήτριες/τές με το κυρίαρχο σύστημα οδηγεί σε μεγάλες αδικίες που θα τις αντιμετωπίσεις αργότερα όταν θα είσαι απόφοιτη/ος ενός από τα καλύτερα πανεπιστημιακά τμήματα στην Ελλάδα και ο βαθμός σου θα είναι χαμηλότερος από αποφοίτους άλλων σαφώς κατώτερων αλλά ευκολότερων τμημάτων. Γι αυτό, αν θα συνεχίσεις τις σπουδές στο εξωτερικό, δεν θα σε ρωτήσουν ποιος είναι ο βαθμός σου αλλά σε τι ποσοστό της τάξης σου ανήκεις (class ranking). Δυστυχώς δεν θα κάνει το ίδιο και ο ΑΣΕΠ Όσο για τον ανταγωνιστικό χαρακτήρα: Καταρχήν μην ξεχνάμε πού βρισκόμαστε! Σε ένα τμήμα οικονομικών ο ανταγωνισμός είναι καλό πράγμα (και μάλιστα το ζητούμενο). Αρκεί να είναι καθαρός και δίκαιος. Αυτό το εξασφαλίζουν οι κατάλληλοι κανόνες. Μόνο έτσι ο ανταγωνισμός οδηγεί στην άριστη κατανομή των πόρων (βαθμών) καθώς όσες/οι επένδυσαν περισσότερο στο μάθημα, εργάστηκαν σωστά και σκέφτηκαν ουσιαστικά, θα πάρουν τους καλύτερους βαθμούς. Δεν είναι δίκαιο αυτό; Εγώ πάντως σου υπόσχομαι ότι θα προσπαθήσω να είμαι όσο πιο ακριβοδίκαιος μπορώ και επίσης να ασχοληθώ πολύ προσεκτικά με το κάθε γραπτό. Έχω μια ερώτηση στην οποία δεν απαντάει το παρόν κείμενο. Στείλε μου email: ahatzis@phs.uoa.gr Έχω κάποιες αντιρρήσεις για τα παραπάνω ή κάποιες προτάσεις για τη βελτίωση του συστήματος. Στείλε μου email μετά την έκδοση των αποτελεσμάτων. Με ενδιαφέρει πολύ η οικονομική ανάλυση του δικαίου και θέλω να μάθω περισσότερα (μεταπτυχιακά, κλπ.). Στείλε μου email αμέσως μετά την έκδοση των αποτελεσμάτων. Θα διδάξετε άλλο μάθημα στο ΟΠΑ; Όχι, αλλά θα διδάξω ένα σεμινάριο στο ΕΚΠΑ με θέμα τη θεωρία της ορθολογικής επιλογής και τα συμπεριφορικά οικονομικά κατά το εαρινό εξάμηνο του 2016, που μπορεί να σ ενδιαφέρει. Θα σας ενημερώσω όταν έρθει η ώρα αλλά μπορείς από τώρα να εκδηλώσεις ενδιαφέρον εδώ: rct@phs.uoa.gr