Θαλάσσιες µορφές. Περιλαµβάνουν αχινούς, αστερίες, θαλάσσιους κρίνους (κρινοειδή), οφίουρους και ολοθούρια Hacelia attenuata

Σχετικά έγγραφα
Ζωολογία Ι Εργαστηριακή Άσκηση : ΕΧΙΝΟΔΕΡΜΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΖΩΩΝ I. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΛΑΚΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΣΟΥΠΙΑΣ Sepia officinalis. Διδάσκων: Σ. Νταϊλιάνης

Adapted from Animal Evolution: Interrelationships of the Living Phyla C. Nielsen. 2001

ΕΧΙΝΟΔΕΡΜΑ. Αμφίπλευρα συμμετρικά ζώα με ακτινωτή συμμετρία!!! Δευτεροστόμια. Γ. Κουμουνδούρος ΒΙΟΛ-263 Βιοποικιλότητα - Ζώα

2ο φύλο του ζωικού βασιλείου ( ~ είδη) Μεγαλύτερο ασπόνδυλο

Τμήμα Βιολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης. Μορφολογία και Ανατομία Δεκάποδου Καρκινοειδούς

ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ: ΑΡΘΡΟΠΟΔΑ

ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ: ΝΗΜΑΤΩΔΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι ΔΑΚΤΥΛΙΟΣΚΩΛΗΚΕΣ & ΣΥΓΓΕΝΗ ΤΑΞΑ Νταϊλιάνης Στέφανος

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΖΩΩΝ I ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΑΛΑΚΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ. Διδάσκων: Σ. Νταϊλιάνης

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΖΩΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ. Το πρώτο σύστημα κατάταξης των ζώων κατά τον Αριστοτέλη

Ανατομία και μορφολογία πτηνού

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΖΩΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ ΓΝΑΘΟΦΟΡΑ & ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΛΟΦΟΤΡΟΧΟΖΩΑ Νταϊλιάνης Στέφανος

Εξωτερική µορφολογία και εσωτερική οργάνωση οστεϊχθύος. Συστηµατική κατάταξη

Από τους Σπόγγους στα σχιζοκοιλωματικά Πρωτοστόμια

Από τους Σπόγγους στα σχιζοκοιλωματικά Πρωτοστόμια

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΖΩΩΝ = 34 ΦΥΛΑ

1. ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

ΑΣΚΗΣΗ: ΚΑΡΚΙΝΟΕΙΔΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΓΑΡΙΔΑΣ

Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Μέρος Ι: Ερειστικό, μυϊκό και συνδεσμικό σύστημα. Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια

ΦΥΛΟ ΧΟΡΔΩΤΑ ΥΠΟΦΥΛΟ Σπονδυλωτά ΥΠΕΡΚΛΑΣΗ Άγναθα Γναθόστομα ΚΛΑΣΗ Μυξίνοι Χονδριχθύες Πετρόμυζοι Οστεϊχθύες*

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 15/9/2014. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Κύτταρα και ιστοί Όργανα και συστήματα οργάνων

ΚΥΤΤΑΡΑ. Καρβουντζή Ηλιάνα (Βιολόγος) 1

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ. Ζωολογία Ι. -Ανατοµ ή σε χερσαίο γαστερόποδο-

Εισαγωγή στη Ζωολογία (ΒΙΟΛ-101): Εργαστηριακή άσκηση: Μορφολογία και Ανατομία δεκάποδου καρκινοειδούς

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι ΔΑΚΤΥΛΙΟΣΚΩΛΗΚΕΣ & ΣΥΓΓΕΝΗ ΤΑΞΑ Νταϊλιάνης Στέφανος

Στέφανος Πατεράκης (Φυσικ/τής)

Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Αθηνών

Ζωολογία Ι. Εργαστηριακή Άσκηση : ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. Ενότητα 4η: Η Διαδικασία της Αναπαραγωγής

ΑΠΟ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ. Ένα ταξίδι στις βασικές έννοιες βιολογίας...

ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ: ΣΠΟΓΓΟΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΑ

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 2 ο. Έντομα (Μορφολογία Κατηγορίες)

BIOΛ 101 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. Μ. Παυλίδης Ηράκλειο, Νοέμβριος 2018

Υπέρκλαση Τετράποδα (Tetrapoda) Αμφίβια Ερπετά Πτηνά Θηλαστικά

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΟΙ ΖΩΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ...

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

Α ΤΑΞΗ Τ.Ε.Ε. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική

Η Ταξινόμηση των Ζωντανών Οργανισμών

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1-7-8

Μορφολογία και Ανατομία Δεκάποδου Καρκινοειδούς

BIOΛ 102 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΖΩΟΛΟΓΙΑ

Εργαστηριακή άσκηση 11: Γαμετογένεση και γονιμοποίηση στον αχινό

Βιολογία Ζώων Ι. ίνος Γκιώκας. Πανεπιστήμιο Πατρών Σμήμα Βιολογίας. Πάτρα 2015

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

5. Στήριξη και κίνηση

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

4-7 έτη. ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Σκελετικό σύστημα. Λειτουργίες: 1. Στηρικτικό πλαίσιο του σώματος των ζώων 2. Κινητική ποικιλομορφία. 2. Σκληροί σκελετοί

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΡΔΙΑ

Αρχιτεκτονικό πρότυπο ενός Ζώου. Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης

Μετωπιαίο, Σφηνοειδές, Ηθμοειδές, Δακρυϊκό, Άνω γνάθος, Ζυγωματικό, Υπερώιο

Β) ΜΕΡΟΠΛΑΓΚΤΟ. 1) ΠΡΟΝΥΜΦΕΣ ΚΑΡΚΙΝΟΕΙΔΩΝ : περιλαμβάνει δύο κύριες κατηγορίες :

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΖΩΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΖΩΩΝ ΙΙ

ΙΣΤΟΙ Ως προς τη µορφή και τη λειτουργία τους. Κυτταρική διαφοροποίηση.

Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΕΞΕΛΙΞΗ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 103 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΓΟΝΙΔΙΑΚΕΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΕΣ 128

Ζωολογία ΙΙ. Ενότητα 1 η. Υποφύλα Χορδωτών. Παναγιώτης Παφίλης, Επικ. Καθηγητής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Βιολογίας

ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι. Εργαστηριακή άσκηση: Αρθρόποδα

Σωματική οργάνωση Μεταζώων

ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Α ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ

Κυκλοφορικό Σύστηµα. Σοφία Χαβάκη. Λέκτορας

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΙΙ

Κεφάλαιο 1 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΝΕΥΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

Αισθητήρια όργανα Αισθήσεις

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

5.4 Το μυοσκελετικό σύστημα του ανθρώπου ΜΙΚΡΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

πρωτοστόμια δευτεροστόμια Δακτυλιοσκώληκες Μαλάκια Αρθρόποδα Ονυχοφόρα Χαιτόγναθα Εχινόδερμα Ημιχορδωτά Χορδωτά Αμπουλακράρια

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟ ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

Πεπτικό σύστημα. Στοματική κοιλότητα Φάρυγγας Οισοφάγος Στόμαχος Λεπτό έντερο Παχύ έντερο Ήπαρ Πάγκρεας

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι ΔΑΚΤΥΛΙΟΣΚΩΛΗΚΕΣ & ΣΥΓΓΕΝΗ ΤΑΞΑ Νταϊλιάνης Στέφανος

ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟ ΑΚΟΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Από το κύτταρο στον οργανισμό

ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι. Εισαγωγή στην Ανατομία Π.Χ «Η φύση του σώματος είναι η αρχή της ιατρικής επιστήμης» Ιπποκράτης. Ανά----- τομή

ΑΝΑΤΟΜΙΑ του ΩΤΟΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟ ΑΚΟΗΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΟ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι ΜΑΛΑΚΙΑ Νταϊλιάνης Στέφανος. Γιγαντιαία αχιβάδα Tridacna maxima (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

Εξέλιξη του Έμβιου κόσμου- Παλαιοντολογία. Ενότητα 12:Εχινόδερμα-Χορδωτά Δρ. Ηλιόπουλος Γεώργιος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Από το κύτταρο στον οργανισμό

Κεφάλαιο 2 ΑΡΘΡΟΠΟ Α. 2.1 Εξέλιξη - Μεταµέρεια

Μετάζωα: Τα πολυκύτταρα ζώα

Κεφάλαιο 9. Ιστολογική μελέτη της προνύμφης αμμοκοίτη (Άγναθα - Κυκλόστομοι) Μαριάνθη Χατζηιωάννου Δημήτρης Βαφείδης

Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Ζωολογία Ι. Ενότητα 19: Χαιτόγναθα-Εχινόδερμα-Ημιχορδωτά. Άρτεμις Νικολαΐδου, Καθηγήτρια Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Βιολογίας

περιβάλλοντος. 6. Εξειδικεύσεις 14. Σε υπόλοιπων ζώων. σύστημα των σπονδυλωτών.

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Θοδωρής Μπεχλιβάνης Αναστασία Συμεωνίδου Κατερίνα Παπά

ΑΡΘΡΟΠΟΔΑ. Εργαστηριακή άσκηση. Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας Τομέας Βιολογίας Ζώων

Εγκέφαλος-Αισθητήρια Όργανα και Ορμόνες. Μαγδαληνή Γκέιτς Α Τάξη Γυμνάσιο Αμυγδαλεώνα

Κεφάλαιο 5 ο ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΑΡΙΑ Κ. ΣΗΦΑΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ 1

Από το κύτταρο στον οργανισμό. Κεφάλαιο 1ο

Κατάδυση στο χρώµα ypobryxies :41 MM Æ64. Γράφει ο ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΤΣΑΝΕΒΑΚΗΣ Φωτογραφίες: ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΒΑΓΙΑΝΟΣ, ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΤΣΑΝΕΒΑΚΗΣ

Αυτόνοµο Νευρικό Σύστηµα. Ελίζαµπεθ Τζόνσον Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή

Οι Κυριότερες Νευρικές Οδοί

ΤΟ ΑΥΓΟ ΤΩΝ ΑΜΝΙΩΤΩΝ ΕΞΩΕΜΒΡΥΙΚΕΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Στοματικά μόρια, σιελογόνοι αδένες, πεπτικός σωλήνας (πρόσθιο, μέσο και οπίσθιο έντερο)

Transcript:

Φύλο Εχινόδερµα Θαλάσσιες µορφές. Περιλαµβάνουν αχινούς, αστερίες, θαλάσσιους κρίνους (κρινοειδή), οφίουρους και ολοθούρια Hacelia attenuata Sphaerechinus granularis Centrostephanus longispinus Crinoida Ophiura ophiura Holothuria edulis Roberto Pillon από http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=image&pic=48309 CC-BY-NC-SA 2 Sarah Faulwetter από https://www.flickr.com/photos/sarahfaulwetter/27335046/sizes/l/in/photolist-5aw7jo-5awu95-5awxi/ CC-BY-SA 3 Alexander Vasenin από http://en.wikipedia.org/wiki/file:colorful_crinoids_at_shallow_waters_of_gili_lawa_laut.jpg CC-BY-NC-SA 4 Filip Nuyttens από http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=image&pic=3439 CC-BY-NC-SA 5 Anders Poulsen, Deep Blue από http://www.colours.dk/anders/diving/echinoderms/seacucumber/seacucumber.html CC-BY-SA

Εχινόδερµα Τα εχινόδερµα, µαζί µε τα χαιτόγναθα, τα ηµιχορδωτά και τα χορδωτά ανήκουν στα δευτεροστόµια, εντεροκοιλικά κοιλωµατικά ζώα Eight cell stage: Στάδιο οκτώ κυττάρων Gastrulation: Γαστριδίωση Spiral/Radial cleavage: Σπειροειδής/ Ακτινωτή αυλάκωση Archenteron: Αρχέντερο Blastopore: Βλαστοπόρος Mouth: Στόµα Anus: Έδρα Coelum: Κοίλωµα Mesoderm: Μεσόδερµα Κοινός πρόγονος µε ηµιχορδωτά & χορδωτά Η εξελικτική ιστορία των εχινοδέρµων τα έχει κάνει να διαφέρουν από τα υπόλοιπα φύλα YassineMrabet από http://en.wikipedia.org/wiki/file:protovsdeuterostomes.svg CC-BY-SA

Εχινόδερµα Βιολογικές καινοτοµίες: Υδροφορικό σύστηµα: Σύστηµα αγωγών που προέρχεται από το κοιλωµατικό διαµέρισµα ερµικός ενδοσκελετός: Αποτελείται από ασβεστολιθικά οστάρια Αιµικό σύστηµα: Στο κοιλωµατικό διαµέρισµα. Άγνωστη λειτουργία Μεταµόρφωση: Από αµφιπλευτο-συµµετρική προνύµφη προκύπτει ενήλικο µε ακτινωτή συµµετρία

Εχινόδερµα: Κύρια χαρακτηριστικά- Απουσία µεταµέρειας, ακτινωτή (πεντακτινωτή) συµµετρία: Εναλλάσσονται 5 υδροφόροι (βαδιστικές) περιοχές µε 5 µεσοϋδροφόρους (µεσοβαδιστικές) Απουσία κεφαλιού και εγκεφάλου. Ελάχιστα εξειδικευµένα αισθητήρια όργανα: Αισθητήριοι απτικοί-χηµικοί υποδοχείς, ποδίσκοι, ακραίες κεραίες, φωτοϋποδοχείς, στατοκύστεις Νευρικό σύστηµα µε περιστοµατικό δακτύλιο και ακτινωτά νεύρα. 2-3 συστήµατα νευρικών δικτύων σε διάφορα επίπεδα σώµατος Ενδοσκελετός αποτελούµενος από δερµικά, ασβεστολιθικά οστάρια µε άκανθες ή από ασβεστολιθικές βελόνες στη δερµίδα. Καλύπτεται από (συνήθως βλεφαριδωτή) επιδερµίδα. Σε µερικά είδη υπάρχουν ποδολαβίδες Hans Hillewaert "Asterias rubens" από https://commons.wikimedia.org/wiki/file:asterias_rubens.jpg#/media/file:asterias_rubens.jpg CC BY-SA 4.0

Εχινόδερµα: Κύρια χαρακτηριστικά-2 Υδροφορικό σύστηµα που προβάλει έξω από την επιφάνεια σώµατος ως σειρές κεραιόµορφων προεκβολών: βαδιστικοί ποδίσκοι Οι ποδίσκοι εκτείνονται µέσω αύξησης υδροστατικής πίεσης στο εσωτερικό τους Συνήθως υπάρχει άνοιγµα υδροφορικού συστήµατος στο εξωτερικό περιβάλλον: υδροπόρος ή µητροπόρος πλάκα Μετακίνηση µε ποδίσκους που προβάλλουν από υδροφόρες αύλακες, κίνηση ακάνθων ή κίνηση προεξέχοντων από κεντρικό δίσκο βραγχιόνων André-Philippe D. Picard "Détail bras d'étoile de mer https://commons.wikimedia.org/wiki/file:d%c3%a9tail_bras_d%27%c3%a9toile_de_mer.jpg#/media/file:d%c3%a9tail_bras_d%27%c3%a9toile_de_mer.jpg CC BY-SA 3.0

Εχινόδερµα: Κύρια χαρακτηριστικά-3 Πεπτικό σύστηµα πλήρες, ευθύ ή αναδιπλωµένο. Οφίουροι: Απουσία έδρας Κοίλωµα ευρύ, εντεροκοιλικού τύπου. Σχηµατίζει περισπλαγχνική κοιλότητα και κοιλότητα υδροφορικού συστήµατος. Κοιλωµατικό υγρό µε αµοιβαδοκύτταρα Υποπλασµένο σύστηµα αιµοφόρων αγγείων (αιµικό) µε αµελητέο ρόλο στην κυκλοφορία. Περιβάλλεται από προεκτάσεις κοιλώµατος (περιαιµικοί κόλποι). Κυκλοφορία κοιλωµατικών υγρών µέσω βλεφαρίδων περιτοναίου Αναπνοή µε δερµικά βράγχια, ποδίσκους, αναπνευστικά δέντρα (ολοθουοειδή) και αναπνευστικούς σάκους (οφιουροειδή)

Εχινόδερµα: Κύρια χαρακτηριστικά-4 Απουσία απεκκριτικών οργάνων Γονοχωριστικά (ελάχιστα ερµαφρόδιτα). Ολοθουροειδή: Μία γονάδα, στα υπόλοιπα πολλές. Απλοί γενετικοί αγωγοί. Εξωτερικοί γονιµοποίηση, σε κάποια είδη επώαση αυγών Αµφιπλευροσυµµετρικές προνύµφες που κολυµπούν ελεύθερα. Ακτινωτή αυλάκωση Ικανότητα αυτοτοµής και αναγέννησης τµηµάτων σώµατος

Οµοταξία Αστεροειδή Αστερίες: Ζώα που ζουν στις ακτές και σε αµµώδεις και λασπώδεις βυθούς. Συχνά έχουν έντονα χρώµατα και µεγέθη µεταξύ cm-m Εξωτερική µορφολογία: Κεντρικός δίσκος µε οξύληκτους βραχίονες Σώµα πεπλατυσµένο, µαλακό, καλυµµένο από βλεφαριδωτή επιδερµίδα µε χρωµατοφόρα Alain Feulvarch - http://www.flickr.com/photos/263936@n03/2495553472 CC-BY-2.0 2 TheMargue - http://www.fotopedia.com/items/flickr-2884079538 CC-BY-2.0

Αστεροειδή: Στοµατική επιφάνεια Αντιστοµατική όψη Στοµατική όψη Στοµατική επιφάνεια («κάτω», όπως συνήθως βρίσκεται το ζώο): Στόµα στο κέντρο, περιβάλλεται από περιστοµατική µεµβράνη Υδροφόρος περιοχή ξεκινά από στόµα, εκτείνεται κατά µήκος βραγχιόνων Υδροφόρος αύλακα µε βαδιστικούς ποδίσκους (προστατεύονται από κινητές άκανθες) Ακτινωτό νεύρο κάτω από επιδερµίδα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Αστεροειδή: Αντιστοµατική επιφάνεια Αντιστοµατική όψη Στοµατική όψη Αντιστοµατική επιφάνεια («πάνω», όπως συνήθως βρίσκεται το ζώο): Τραχιά, ακανθώδης επιφάνεια Γύρω από τις άκανθες υπάρχουν ποδολαβίδες (µε µικρές γνάθους) Βλατίδες (δερµικά βράγχια) για αναπνοή. Έδρα αφανής. Μητροπόρος πλάκα: ηθµός που οδηγεί σε υδροφορικό σύστηµα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Ποδολαβίδες Ποικιλία µορφής και λειτουργικότητας ποδολαβίδων Α. Ποδολαβίδα τύπου «λαβίδας» (Asterias) B. & Γ. Ποδολαβίδα τύπου «ψαλιδιού» (Asterias). «Τριδάκτυλη» ποδολαβίδα αχινού Strongylocentrotus Ε. Σφαιροειδής ποδολαβίδα αχινού Strongylocentrotus ΣΤ. Μεγέθυνση αντιστοµατικής επιφάνειας Pycnopodia helianthoides André-Philippe D. Picard "Détail bras d'étoile de mer https://commons.wikimedia.org/wiki/file:d%c3%a9tail_bras_d%27%c3%a9toile_de_mer.jpg#/media/file:d%c3%a9tail_bras_d%27%c3%a9toile_de_mer.jpg CC BY-SA 3.0

Αστεροειδή: Ενδοσκελετός Ενδοσκελετός: Οστάρια: Ασβεστολιθικές πλάκες κάτω από επιδερµίδα αστεριών. Τα οστάρια συνδέονται µε τονικό κολλαγόνο: συνδετικός ιστός ο οποίος µε ερέθισµα από νευρικό σύστηµα µπορεί να µετατραπεί από «υγρή» σε «στερεή» µορφή Από τα οστάρια περνά το ικρίωµα: δικτυωτή δοµή µε ίνες και δερµικά κύτταρα που είναι χαρακτηριστική των εχινοδέρµων Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Αστεροειδή: Σωµατικό κοίλωµα και υδροφορικό σύστηµα Σωµατικό κοίλωµα: Γεµάτο υγρό, περιέχει αµοιβαδοκύτταρα και φτάνει στις βλατίδες. Στο σωµατικό κοίλωµα γίνεται η ανταλλαγή αερίων αναπνοής και ΝΗ 3 Κυκλοφορία από βλεφαριδωτό περιτόναιο Υδροφορικό σύστηµα: Σύνολο αγωγών και εξειδικευµένων κοίλων ποδίσκων που σχηµατίζουν υδραυλικό σύστηµα µε τα δερµικά οστάρια Επικοινωνία µε εξωτερικό περιβάλλον µε µητροπόρο πλάκα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Αστεροειδή: Κίνηση Η µητροπόρος πλάκα οδηγεί στον πετρώδη σωλήνα κι αυτός στον κυκλικό σωλήνα, απ όπου ξεκινούν τα ακτινωτά σωληνάρια. Στον κυκλικό σωλήνα βρίσκονται: Σωµάτια Tiedemann, που παράγουν κοιλωµατοκύτταρα Κυστίδια Poli, που αποθηκεύουν υγρό και ρυθµίζουν εσωτερική πιεση υδροφορικού) Πλευρικά σωληνάρια: Με βαλβίδα µονής κατεύθυνσης, συνδέουν τα ακτινωτά σωληνάρια µε τους βαδιστικούς ποδίσκους Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Αστεροειδή: Υδραυλική λειτουργία στην κίνηση Οι βαδιστικοί ποδίσκοι είναι κοίλοι µυώδεις σωλήνες. Το εσωτερικό τους άκρο είναι ένας µυώδης σάκος, η φύσιγγα, ενώ το εξωτερικό λέγεται κοτύλη Υδραυλική λειτουργία: Μυική πίεση στο κοιλωµατικό υγρό προς τους ποδίσκους ώστε να σκληρύνουν. Φύσιγγα: Αποθήκη υγρού. ιατήρηση διαµέτρου κυλίνδρου (µε συνδετικό ιστό) Σύσπαση µυών φύσιγγας: Υγρό προς βαδιστικό ποδίσκο έκταση. Σύσπαση µυών ποδίσκου: Συστολή ποδίσκου κάµψη Ένας ποδίσκος ασκεί έλξη 0,25-0,3 Nt, µε συντονισµένη δράση το ζώο µπορεί να προσκολληθεί ή και να µετακινηθεί André-Philippe D. Picard "Détail bras d'étoile de mer https://commons.wikimedia.org/wiki/file:d%c3%a9tail_bras_d%27%c3%a9toile_de_mer.jpg#/media/file:d%c3%a9tail_bras_d%27%c3%a9toile_de_mer.jpg CC BY-SA 3.0

Αστεροειδή: Πέψη Πεπτικό: Στόµα οισοφάγος στοµάχι (µεγάλο) έντερο (βραχύ) έδρα Στοµάχι: το κατώτερο µέρος µε ικανότητα αναστροφής έξω από στόµα, το ανώτερο µέρος έχει πυλωρικά τυφλά Σε κάποιους αστερίες λείπουν το έντερο και η έδρα Σαρκοφαγία (και άλλοι τύποι διατροφής) Πέψη εξωκυτταρική (στα πυλωρικά τυφλά και ενδοκυτταρική) Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Αστεροειδή: Αιµικό, νευρικό και αισθητήρια Αιµικό σύστηµα: Ασαφής λειτουργία. Μπορεί να χρησιµεύει σε διανοµή προϊόντων πέψης Σύστηµα ταινιών ιστού που περικλείονται σε κοιλωµατικό διαµέρισµα, τους περιαιµικούς αγωγούς και περικλείουν κόλπους χωρίς επένδυση. Αξονικό σύµπλεγµα: ιήθηση αίµατος υπό πίεση Λίγο ανεπτυγµένο στα αστεροειδή Νευρικό: Τρία σύνολα που συνδέονται µεταξύ τους µε επιδερµικό νευρικό πλέγµα :. Στοµατικό σύστηµα 2. Βαθύτερο 3. Αντιστοµατικό Αισθητήρια: Όχι καλά ανεπτυγµένα. Απτικά και άλλα αισθητήρια κύτταρα σκορπισµένα στην επιφάνεια σώµατος. Οφθαλµίδιο στην απόληξη κάθε βραχίονα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Αστεροειδή-7: Αναπαραγωγή και αναγέννηση Αναπαραγωγή: Περισσότεροι αστερίες γονοχωριστικοί. Ζεύγος γονάδων σε κάθε βραχίονα. Απελευθέρωση ωαρίων-σπερµατοζωαρίων στο νερό. Εξωτερική γονιµοποίηση (αρχή καλοκαιριού) Αναγέννηση-αυτοτοµία: Ικανότητα αναγέννησης χαµένων τµηµάτων. Μπορούν να αναγεννηθούν ακόµα και όλοι οι βραχίονες ή σε κάποια είδη ένας βραχίονας να δώσει νέο άτοµο. Ικανότητα αυτοτοµίας (π.χ. αποκοπή τραυµατισµένου βραχίονα) Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Αστεροειδή-8: Ανάπτυξη Ανάπτυξη: Ποικιλία τύπων:. Βενθικές µάζες αυγών 2. Επώαση αυγών και άµεση ανάπτυξη 3. Ζωοτοκία (επώαση σε γονάδες) 4. Παραγωγή ελεύθερων πλαγκτικών προνυµφών Τυπική εµβρυογένεση δευτεροστοµίων Μεταµόρφωση µε θεαµατική αναδιοργάνωση ατόµου Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Υφοµοταξία Οµοκεντροκυκλοειδή ή «θαλάσσιες µαργαρίτες» Η πιο πρόσφατα περιγραφείσα οµάδα των εχινοδέρµων (2 είδη) ιαβίωση σε βαθιά νερά (>000m) Πεντακτινωτή συµµετρία αλλά απουσία βραγχιόνων Ποδίσκοι περιφερειακά στο δίσκο, όχι κατά µήκος υδροφόρων περιοχών όπως στα υπόλοιπα εχινόδερµα Υδροφορικό από 2 οµόκεντρους κυκλικούς δακτυλίους Hickman et al. (200) McGraw & Hill Xyloplax janetae 2 Christopher Mah από http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=image&pic=8375 CC-BY-NC-SA

Οµοταξία Οφιουροειδή ~2.000 είδη Σε βενθικά θαλάσσια ενδιαιτήµατα Κρυπτικά είδη Τροφή: βόσκηση ή αιωρηµατοφαγία Αρνητικός φωτοτροπισµός Brocken Inaglory. "Brittle starfish in kona" https://commons.wikimedia.org/wiki/file:brittle_starfish_in_kona.jpg#/media/file:brittle_starfish_in_kona.jpg CC BY-SA 3.0 2 Neıl "Greenbrittlestar" https://en.wikipedia.org/wiki/file:greenbrittlestar.jpg#/media/file:greenbrittlestar.jpg CC BY-SA 3.0

Οµοταξία Οφιουροειδή Χαρακτηριστικά Βραχίονες λεπτοί και έντονα διαχωρισµένοι από κεντρικό δίσκο Απουσία ποδολαβίδων και βλατίδων Μετακίνηση όχι µε ποδίσκους (απουσία κοτυλών) αλλά µε βραχίονες που αποτελούνται από σπονδύλους: στήλες αρθρωτών οσταρίων Απουσία εντέρου και έδρας Σιαγόνες: 5 κινητές πλάκες που περιβάλλουν το στόµα Κάλυµµα σώµατος δερµατώδες Σάκοι: 5 ζεύγη εγκολπώσεων στις βάσεις βραχιόνων που ανοίγουν στη στοµατική επιφάνεια για κυκλοφορία νερού. Μικρές γονάδες στο τοίχωµα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Οµοταξία Εχινοειδή ~950 είδη Συµπαγές σώµα κλεισµένο σε ενδοσκελετικό όστρακο: κάψα Απουσία βραχιόνων. Κάψα: πέντε βαδιστικές σειρές (συµµετρία εχινοδέρµων) Σε σχέση µε τους αστερίες: Εδώ η στοµατική πλευρά που έχει ποδίσκους έχει επεκταθεί µέχρι τον περίπρωκτο Κανονικοί αχινοί (περισότεροι): Ηµισφαιρικό σχήµα, ακτινωτή συµµετρία και µέτριες έως µεγάλες άκανθες. Ακανόνιστοι: «δολάρια της άµµου» και καρδιόσχηµοι, µε κοντές άκανθες και αµφίπλευρη συµµετρία Κίνηση: Κανονικοί: Με ποδίσκους (βοηθ. άκανθες). Ακανόνιστοι: Άκανθες Paracentrotus lividus Mellita quinquiesperforata Spatangus purpureus WoRMS for SMEBD από http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=image&pic=48232 CC-BY-NC-SA 2 Gerhard H. από http://commons.wikimedia.org/wiki/file:sand_dollar.jpg CC-BY-SA 3 Hans Hillewaert από http://en.wikipedia.org/wiki/file:spatangus_purpureus.jpg CC-BY-SA

Εχινοειδή: οµή κάψας Κάψα εχινοειδών: Ένας συµπαγής σκελετός µε δέκα διπλές σειρές πλακών, στενά συρραµένων, που φέρουν σκληρές, κινητές άκανθες 5 ζ. βαδιστικών σειρών, οµόλογα µε 5 βραχίονες αστεροειδών. Φέρουν πόρους διαµέσου των οποίων εκτείνονται οι ποδίσκοι Esko Jäntti από https://commons.wikimedia.org/wiki/file:sea_urchin_test_5629_03_22.jpg

Εχινοειδή ιάφοροι τύποι ποδολαβίδων: Βοηθούν σε καθαριότητα σώµατος (παρεµποδισµός εγκατάστασης προνυµφών) ή σε κάποια είδη έχουν αδένες µε τοξίνη για λείες µικρού µεγέθους Hill Galicien 2005 "Seeigel-Saugfuesse" https://commons.wikimedia.org/wiki/file:seeigel-saugfuesse(galicien2005).jpg#/media/file:seeigel- Saugfuesse(Galicien2005).jpg CC BY-SA 3.0

Εχινοειδή: Εσωτερική οργάνωση Πεπτικό σύστηµα Πεπτικό: Το στόµα περιβάλλεται από 5 συγκλίνοντα δόντια. όντια και στους ακανόνιστους αχινούς (έδρα σε οπίσθια ή στοµατική πλευρά). Στους καρδιόσχηµους έδρα στη στοµ. πλευρά και στόµα προς το πρόσθιο τµήµα Βλεφαριδωτός σίφωνας ενώνει οισοφάγο µε έντερο, επιτρέποντας παράκαµψη του στοµάχου και συµπύκνωση τροφής Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Εχινοειδή: Λύχνος του Αριστοτέλη Τµήµα του πεπτικού συστήµατος είναι και ο λύχνος του Αριστοτέλη: Πολύπλοκη συσκευή που βρίσκεται µέσα στην κάψα και χρησιµοποιείται για τη µάσηση της τροφής. Πάνω στο λύχνο του Αριστοτέλη προσαρµόζονται τα δόντια 5 ζεύγη µυών απόσυρσης: σύρσιµο λύχνου-δοντιών προς τα πάνω µέσα στην κάψα 5 ζεύγη µυών εξώθησης: ώθηση προς τα κάτω - έξοδος δοντιών Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Εχινοειδή: Αιµικό, νευρικό και αναπαραγωγή Αιµικό και νευρικό: Ίδια µε αστεροειδών Βαδιστικές αύλακες κλειστές Ανταλλαγή αερίων από βαδιστικούς ποδίσκους Αναπαραγωγή: Γονοχωριστικά Ωάρια και σπερµατοζωάρια απελευθερώνονται για γονιµοποίηση Κάποια επωάζουν τα µικρά µεταξύ των ακάνθων Προνύµφη εχινοπλουτέας Mirgolth Echinocardium cordatum (Pennant, 777) early pluteus larva" από https://commons.wikimedia.org/wiki/file:echinocardium_cordatum_(pennant,_777)_early_pluteus_width_ca.jpeg CC BY 3.0

Οµοταξία Ολοθουροειδή («αγγούρια της θάλασσας») Επιµηκυσµένα και µαλακά στην αφή σε σχέση µε τα υπόλοιπα εχινόδερµα ~.50 είδη θαλασσίων αγγουριών ερµατώδες τοίχωµα µε οστάρια βυθισµένα σε αυτό Τοίχωµα: Έχει κυκλικούς και επιµήκεις µυς στις βαδιστικές περιοχές Βαδιστικοί ποδίσκοι σε 5 περιοχές (ή σε όλο το σώµα) Ακουµπάνε στο υπόστρωµα µε τη µία πλευρά: πέλµα (3 βαδιστικές σειρές) Philippe Bourjon "Holothuria pervicax Réunion" https://commons.wikimedia.org/wiki/file:holothuria_pervicax_r%c3%a9union.jpg#/media/file:holothuria_pervicax_r%c3%a9union.jpg CC BY-SA 3.0

Ολοθούρια Ευρύχωρο κοίλωµα, γεµάτο υγρό και κοιλωµατοκύτταρα: υδροστ. σκελετός Πεπτικό καταλήγει σε µυώδη αµάρα Μοναδικό χαρακτηριστικό: Αναπνευστικό δέντρο (αναπνοή και απέκκριση) Το καλύτερα ανεπτυγµένο αιµικό σύστηµα. Μητροπόρος ελεύθερη Γονοχωριστικά (λίγα ερµαφρόδιτα). Μία γονάδα. Εξωτερική γονιµοποίηση Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Οµοταξία Κρινοειδή ~625 είδη Εδραία είδη Γονοχωριστικά Μορφή: Είτε σχήµα άνθους (θαλάσσιοι κρίνοι) µε µίσχο είτε µε επιµήκεις πολυσχιδείς βραχίονες -ενήλικα ελεύθερα (πτερωτοί αστερίες) NOAA Photo Library "Proisocrinus ruberrimus" Flickr: expl5403 https://commons.wikimedia.org/wiki/file:proisocrinus_ruberrimus.jpg#/media/file:proisocrinus_ruberrimus.jpg CC BY 2.0 2 Alexander Vasenin Multiple crinoids occupying the reef of Nusa Kode Island" https://commons.wikimedia.org/wiki/file:multiple_crinoids_occupying_the_reef_of_nusa_kode_island.jpg CC BY-SA 3.0

Κρινοειδή: Χαρακτηριστικά Χαρακτηριστικά 5 βραχίονες που φέρουν πτερύγια, διακλαδισµένοι από τη βάση τους Απουσία ακάνθων, ποδολαβίδων και µητροπόρου πλάκας Ο κάλυκας (σωµατικός δίσκος) καλύπτεται από την καλύπτρα, δερµατώδες κάλυµµα που περιέχει ασβεστολιθικές πλάκες και µε τους βραχίονες συναποτελούν τη στεφάνη. Προσκολληµένες µορφές: Με αρθρωτό µίσχο Στη στοµατική επιφάνεια βλεφαριδωτές βαδιστικές αύλακες µε κεραιόµορφους ποδίσκους Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Φυλογένεση εχινοδέρµων Πολλές αντικρουόµενες απόψεις για φυλογένεση εχινοδέρµων Φαίνεται ότι οι πρόγονοι αµφοπλευροσυµµετρικοί µε τριµερές κοίλωµα Παραδοσιακή άποψη: Πρώτα εχινόδερµα εδραία, στη συνέχεια ελεύθερες οµάδες Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η ακτινωτή συµµετρία συνέβη σε ελεύθερα κινούµενο πρόγονο και οι προσκολλη- µένες οµάδες προέκυψαν ανεξάρτητα Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Προσαρµοστική διαφοροποίηση Εξέλιξη καθορίστηκε από περιορισµούς-δυνατότητες χαρακτήρων όπως: Ακτινωτή συµµετρία Υδροφορικό σύστηµα ερµικός ενδοσκελετός Ακόµα κι αν οι πρόγονοι εχινοδέρµων είχαν εγκέφαλο & αισθητήρια αυτά εξαφανίστηκαν µε την υιοθέτηση ακτινωτής συµµετρίας Χαρακτηριστικά όπως: Βενθική διαβίωση, έρπουσα κίνηση, διατροφή µε διήθηση, ιζηµατοφαγία, πτωµατοφαγία ή φυτοφαγία. Λίγοι θηρευτές και σπάνια πελαγικά είδη. Εντυπωσιακή θηρευτική ικανότητα αστεροειδών (εκµετάλλευση υδραυλικού συστηµατος βαδιστικών ποδίσκων) Βασικό σχέδιο σωµατικής οργάνωσης περιόρισε ικανότητες παρασιτισµού Broken Inaglory από http://en.wikipedia.org/wiki/file:starfishmussel.jpg CC-BY-SA

Φύλο Χαιτόγναθα ~00 είδη Θαλάσσια αποκλειστικά Πλαγκτικά, λίγα βενθικά Σηµαντική θηρευτική ικανότητα, όταν βρεθούν σε µεγάλες πυκνότητες µπορεί να προκαλέσουν σηµαντικές οικολογικές επιπτώσεις Άγνωστη φυλογ. σχέση µε άλλες οµάδες Χαρακτηριστικά Μικρό (<cm-2cm) σώµα σαν βέλος Νευρικό σύστηµα: Εγκεφαλικό γάγγλιο συνδέεται µε ένα νευρικό δακτύλιο µε πλευρικά γάγγλια και κοιλιακό Αισθητήρια: Οφθαλµοί, αισθητήριες σµήριγγες (ανίχνευση δονήσεων), βλεφαριδωτός βρόγχος σχήµατος U µε άγνωστη λειτουργία Απουσία αναπνευστικού και απεκκριτικού, λειτουργίες µε διάχυση Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Χαιτόγναθα-2 ρεπανοειδείς, ισχυρές άκανθες γύρω από το στόµα Απουσία µεταµέρειας και κυκλικών µυών Πεπτικό σύστηµα πλήρες Κίνηση µε τινάγµατα µε ουραίο πτερύγιο και επιµήκεις µύς Eρµαφρόδιτοι οργανισµοί, αναπαραγωγή µε αυτο- ή ετερογονιµοποίηση Εµβρυογένεση: Στόµα δεν προκύπτει από βλαστοπόρο, εντεροκοιλικός σχηµατισµός κοιλώµατος, αλλά όχι τυπικός Zatelmar από http://en.wikipedia.org/wiki/file:meb_back.png CC-BY-SA 2 Zatelmar από http://en.wikipedia.org/wiki/file:chaetoblack.png CC-BY-SA

Φύλο Ηµιχορδωτά Σκωληκόµορφα Θαλάσσια διαβίωση. Συνήθως σε ρηχά νερά Κάποια είδη αποικιακά, ζουν σε σωλήνες που εκκρίνουν. Προσκολληµένα ή µε πολύ περιορισµένη κίνηση Κοσµοπολίτικα Τριµερές κοίλωµα ύο οµοταξίες: Εντερόπνευστα (~75 είδη) και Πτεροβράγχια (3 γένη) Achim Raschka από http://en.wikipedia.org/wiki/file:eichelwurm.jpg CC-BY-SA 2 Smithsonian Institution, National Museum of Natural History, Department of Invertebrate Zoology από http://collections.mnh.si.edu/search/iz/?irn=62272 CC-BY-NC-SA

Ηµιχορδωτά: Κύρια χαρακτηριστικά Σώµα διαιρείται σε προβοσκίδα, περιλαίµιο και κορµό Κίνηση: Εντερόπνευστα: Ελεύθερη κίνηση, Πτεροβράγχια προσκολληµένα Απουσία παρασιτισµού Αµφίπλευρη συµµετρία Τριπλοβλαστικά Ένας θύλακος στην προβοσκίδα. Ζεύγη θυλάκων σε κορµό και περιλαίµιο Βλεφαριδωτή επιδερµίδα Πεπτικό σύστηµα πλήρες Σε κάποια είδη στο σωµατικό τοίχωµα επιµήκεις και κυκλικοί µύες Νευρικό: Υποδερµικό ραχιαίο-κοιλιακό νευρ. σκοινί, συνδετικός δακτύλιος Αισθητήριοι νευρώνες στην προβοσκίδα (µάλλον χηµειοαισθητικοί) Απέκκριση: Σπείραµα συνδέεται µε αιµοφόρα αγγεία, λειτ. σα µετανεφρίδιο Αναπνευστικό: Βραγχιακές σχισµές (Πτεροβράγχια: λίγες ή καµία) Κυκλοφορικό: Ραχιαία καρδίά. Ραχιαίο και κοιλιακό αιµοφόρο αγγείο Αναπαραγωγή: Αγενής: Πτεροβράγχια: Εκβλάστηση, Εντερόπνευστα: Κατάτµηση Εγγενής: Εντερόπνευστα. Γονάδες στη σωµατική κοιλότητα

Οµοταξία Εντερόπνευστα Νωθρά, σκωληκό- µορφα ζώα που ζουν σε στοές ή κάτω από πέτρες, σε λασπώδη ή αµµώδη υποστρώ- µατα στη µεσοπαλιρροϊκή ζώνη Χαρακτηριστικά: Σώµα: καλυµµένο µε βλέννα, αποτελείται από προβοσκίδα, περιλαίµιο και κορµό Προβοσκίδα: σκάβει, προβάλλει και εξερευνά το περιβάλλον, συλλέγει τροφή σε βλεννώδη τµήµατα που µε βλεφαρίδες µεταφέρονται σε αύλακα περιλαιµίου. Στο πίσω άκρο υπάρχει στοµατικό εγκόλπωµα Αναπαραγωγή: Γονοχωριστικά (ένα είδος αγενώς). Προνύµφη τορνάρια Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Οµοταξία Πτεροβράγχια Μέγεθος: -7 mm. Παρόµοιο σχέδιο οργάνωσης σώµατος µε εντερόπνευστα, δοµικές διαφορές λόγω προσκολληµένου τρόπου διαβίωσης. 2 γνωστά γένη Cephalodiscus: Πολλά άτοµα ζουν µαζί σε σωλήνες κολλαγόνου που σχηµατίζουν αναστοµωµένο σύστη- µα, όµως τα ζωίδια δε συνδέονται µεταξύ τους. Σώµα: προβοσκίδα, περιλαίµιο, κορµός. Προβοσκίδα σαν ασπίδα, στη βάση της 5-9 βραχίονες µε κεραίες. ζ. βραγχ. σχισµών. Γονοχωριστικά & ερµαφροδιτα είδη Rhabdopleura: Άτοµα σχηµατίζουν αποικία και συνδέονται µε ένα στόλωνα. Περιλαίµιο µε κεραιωτούς βραχίονες. Απουσία βραγχιακών σχισµών. Νέα άτοµα µε εκβλάστηση, 2 Hickman et al. (200) McGraw & Hill

Φυλογένεση Χαιτόγναθα: Φαίνεται ότι αποσπάστηκαν πριν από το διαχωρισµό πρωτοστοµίων-δευτεροστοµίων Ηµιχορδωτά: Κοινά χαρακτηριστικά τόσο µε εχινόδερµα (κοινό διάχυτο, επιδερµικό νευρικό σύστηµα, τριµερές κοίλωµα και πρώιµη εµβρυογένεση) όσο και µε χορδωτά (βραγχιακές σχισµές) Hickman et al. (200) McGraw & Hill