ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2014-2020 ΜΕΤΡΟ 19 CLLD/LEADER Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων Εισηγητής: Καλτσίδης Ιωάννης Στέλεχος ΟΤΔ 1
CLLD/LEADER «Εκ των κάτω προς τα επάνω» σχεδιασμός Περιοχή εφαρμογής Εταιρικό σχήμα Στρατηγική τοπικής ανάπτυξης / στόχοι / δράσεις Πολύ-τομεακή προσέγγιση Ενίσχυση δράσεων συνεργασίας Πολύ-ταμειακή προσέγγιση (συνδυασμός δράσεων του ΕΓΤΑΑ και δράσεων των ΕΤΘΑ, το ΕΚΤ και το ΕΤΠΑ) 8,5% του ΠΑΑ 2014-2020 (400 εκ Κ.Σ.) 2
Χρηματοδότηση του CLLD Θα επιδιωχθεί η χρήση ενός ή περισσότερων Ταμείων (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΑΑ, ΕΤΘΑ), ανά χωρική ενότητα εφαρμογής, με χρηματοδοτική βαρύτητα κάθε Ταμείου ανάλογη του περιεχομένου, της περιοχής παρέμβασης και των Θεματικών Στόχων/Προτεραιοτήτων σε κάθε ενιαίο σχέδιο. Περαιτέρω εξειδίκευση θα γίνει σε επίπεδο Επιχειρησιακών Προγραμμάτων. Στις παρεμβάσεις στις αγροτικές περιοχές, προγραμματίζεται κατ ελάχιστον 5% των πόρων του ΕΓΤΑΑ, με δυνατότητα παρέμβασης και άλλων Ταμείων. ΕΤΠΑ - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΚΤ - Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ΕΓΤΑΑ - Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης ΕΤΘΑ - Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας 3
Περιοχές εφαρμογής: να παρουσιάζουν υστέρηση στην ανάπτυξη με οικονομικούς, κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς ή άλλους όρους. 4
Περιοχή εφαρμογής Περιοχή παρέμβασης του τοπικού προγράμματος είναι ως εξής: ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ LEADER/CLLD α/α Δήμος Δημοτική Ενότητα-Παρατηρήσεις 1 Έδεσσας Όλος ο Δήμος εκτός από τις εντός σχεδίου περιοχές της Δημοτικής Κοινότητας Έδεσσας 2 Σκύδρας Όλος ο Δήμος 3 Αλμωπίας Όλος ο Δήμος 4 Πέλλας Όλος ο Δήμος εκτός από τις εντός σχεδίου περιοχές της Δημοτικής Κοινότητας Γιαννιτσών 5
6
Κριτήρια Επιλεξιμότητας «Από κάτω προς τα επάνω» προσέγγιση. 10.000-150.000 κατοίκους. Τοπικές / Δημοτικές Κοινότητες των οποίων ο συνολικός μόνιμος πληθυσμός ή ο μόνιμος πληθυσμός των εκτός σχεδίου περιοχών είναι μικρότερος των 15.000 κατοίκων 7
Κριτήρια Επιλογής Η ΟΤΔ, βάσει και της στρατηγικής τοπικής ανάπτυξης, καθορίζει τα κριτήρια επιλογής βάσει των παρακάτω αρχών: Ανάπτυξη συλλογικών δράσεων, δικτύωσης και συνεργασίας. Καινοτόμα έργα ή έργα που περιλαμβάνουν καινοτόμες ενέργειες. Έργα περιβαλλοντικής αναβάθμισης των περιοχών, ή έργα φιλικά προς το περιβάλλον με αειφόρο χαρακτήρα. Ενίσχυση νεανικής και γυναικείας επιχειρηματικότητας. Έργα που υλοποιούνται από μόνιμους κάτοικους της περιοχής ή από κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Έργα που συνδέουν τον πρωτογενή τομέα με τους λοιπούς τομείς της οικονομίας ή συμβάλουν στην καθετοποίηση των επιχειρήσεων. 8
Ενδεικτικές Θεματικές Κατευθύνσεις Τοπικής Ανάπτυξης Οι θεματικές κατευθύνσεις ενδεικτικά μπορούν να αφορούν τα παρακάτω: Τη διασύνδεση τομέων και οικονομικών παραγόντων. Την υποστήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας και την ανάδειξη της τοπικής ταυτότητας. Την υλοποίηση κοινωνικών δράσεων για την επίτευξη κοινωνικής συνοχής και την καταπολέμηση της φτώχειας. Την προώθηση της συμμετοχής, της συνεργασίας, της δικτύωσης και της ανταλλαγής τεχνογνωσίας μεταξύ διαφορετικών περιοχών, εταίρων και κρατών. Την ενίσχυση δράσεων και παρεμβάσεων για το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και ποιότητας ζωής του τοπικού πληθυσμού. Την ενίσχυση της καινοτομίας και των καινοτόμων παρεμβάσεων. Τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας αλλά και ειδικότερα τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της αλυσίδας αξίας του αγροδιατροφικού τομέα. Την εισαγωγή πρακτικών για την αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής. 9
Ιδιωτικές Επενδύσεις Μεταποίηση και εμπορία γεωργικών προϊόντων Ανάπτυξη επιχειρήσεων Ίδρυση, επέκταση, εκσυγχρονισμός τουριστικών επιχειρήσεων και επιχειρήσεων του αγροτικού και των λοιπών τομέων της οικονομίας Επενδύσεις σε επιχειρήσεις επεξεργασίας και εμπορίας δασικών προϊόντων Συνεργασία Οι ιδιωτικού χαρακτήρα παρεμβάσεις πρέπει να συμβάλουν στην ανάπτυξη του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα της τοπικής οικονομίας. 10
Ιδιωτικές Επενδύσεις 19.2.3 Ανάπτυξη επιχειρήσεων Κωδικός Υποδράσης Τίτλος Υποδράσης 19.2.3.1 Ίδρυση επενδύσεων για την τουριστική ανάπτυξη (εναλλακτικές μορφές τουρισμού, καταλύματα, εστιατόρια, αναψυκτήρια κ.λ.π) 19.2.3.2 Επέκταση / εκσυγχρονισμός επενδύσεων για την τουριστική ανάπτυξη (καταλύματα, εστιατόρια, αναψυκτήρια κ.λ.π) 19.2.3.3 Ίδρυση επενδύσεων του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα της οικονομίας, εκτός του τουριστικού κλάδου (μικρές βιοτεχνίες ζυμαρικών, φούρνοι, ξυλουργικές, χειροτεχνίες, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών κλπ ) 19.2.3.4 Επέκταση / εκσυγχρονισμός επενδύσεων του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα της οικονομίας, εκτός του τουριστικού κλάδου (μικρές βιοτεχνίες ζυμαρικών, φούρνοι ) Άρθρο Καν. (ΕΕ) 1305/2013 19 19 19 19 11
Ιδιωτικές Επενδύσεις 19.2.1 Μεταποίηση και εμπορία γεωργικών προϊόντων Κωδικός Υποδράσης Τίτλος Υποδράσης 19.2.1.1 Μεταποίηση, εμπορία και ανάπτυξη με τελικό προϊόν εντός του Παραρτήματος Ι (γεωργικό προϊόν) (Κρέας,Γάλα, Δημητριακά, Οίνος, Ξύδι, Λάδι, Αλευροποιία, Μέλι κ.α.) Άρθρο Καν. (ΕΕ) 1305/2013 17 19.2.1.2 Μεταποίηση, εμπορία και ανάπτυξη με τελικό προϊόν εκτός του Παραρτήματος Ι (μη γεωργικό προϊόν) (Μπύρα, Ηδύποτα, κεραλοιφές κ.α.) 17 12
Ιδιωτικές Επενδύσεις Κωδικός Υποδράσης 19.2.6 Συνεργασία Τίτλος Υποδράσης Άρθρο Καν. (ΕΕ) 1305/2013 19.2.6.1 Πιλοτικά έργα και ανάπτυξη νέων προϊόντων, πρακτικών, διεργασιών και τεχνολογιών 19.2.6.2 Συνεργασία μεταξύ μικρών επιχειρήσεων για διοργάνωση κοινών μεθόδων εργασίας και τη κοινή χρήση εγκαταστάσεων και πόρων καθώς και για την ανάπτυξη και/ή την εμπορία τουριστικών υπηρεσιών που συνδέονται με τον αγροτουρισμό (CLUSTER, κλπ) 35 35 19.2.6.3 Οριζόντια και κάθετη συνεργασία για βραχείες αλυσίδες και τοπικές αγορές και δραστηριότητες προώθησης 35 19.2.6.4 Συνεργασία για περιβαλλοντικά έργα, περιβαλλοντικές πρακτικές και δράσεις για κλιματική αλλαγή 35 13
Ιδιωτικές Επενδύσεις Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην υλοποίηση έργων: Καινοτόμα ή περιλαμβάνουν καινοτόμες ενέργειες. Προάγουν τη συνεργασία και τη δικτύωση ομοειδών ή και συμπληρωματικών επιχειρήσεων και γενικότερα συμβάλουν στην ανάπτυξη συλλογικών δράσεων. Συμβάλουν στην περιβαλλοντική αναβάθμιση των περιοχών. Ενισχύουν τη νεανική και γυναικεία επιχειρηματικότητα. Λαμβάνουν υπόψη την αναγκαιότητα υποστήριξης των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων. 14
Ιδιωτικές Επενδύσεις Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην υλοποίηση έργων: Υλοποιούνται από μόνιμους κάτοικους της περιοχής. Οι δικαιούχοι είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Συμβάλουν στη σύνδεση του πρωτογενή τομέα με τους λοιπούς τομείς της οικονομίας και συμβάλουν στην καθετοποίηση των επιχειρήσεων. Συμβάλουν στην μείωση της ανεργίας. Ο συνολικός προϋπολογισμός των ενισχυόμενων παρεμβάσεων μπορεί να ανέλθει μέχρι 600.000 για έργα υποδομής και 100.000 για άυλα έργα. 15
Δημόσιες Επενδύσεις Έργα υποδομής για τη διασύνδεση του πρωτογενή τομέα με τους λοιπούς τομείς της οικονομίας Βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές Επενδύσεις στην ανάπτυξη δασικών περιοχών και στη βελτίωση της βιωσιμότητας των δασών (έργα πρόληψης και αποκατάστασης) Οι Δημόσιου χαρακτήρα παρεμβάσεις πρέπει να συμβάλουν με άμεσο ή έμμεσο τρόπο στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας, για την επίτευξη των στόχων της εγκεκριμένης τοπικής στρατηγικής. 16
Δημόσιες Επενδύσεις 19.2.2 Έργα υποδομής για τη διασύνδεση του πρωτογενή τομέα με τους λοιπούς τομείς της οικονομίας Τίτλος Υποδράσης Κωδικός Υποδράσης 19.2.2.1 Υποδομές εγγείων βελτιώσεων 17 Άρθρο Καν. (ΕΕ) 1305/2013 19.2.2.2 Βελτίωση πρόσβασης σε γεωργική γη και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις - Αγροτική οδοποιία 19.2.2.3 Κτηνοτροφικά Πάρκα ( βελτίωση πρόσβαση, μικρά έργα υποδομής (ταΐστρες, ποτίστρες, Υπόστεγα προσωρινού σταβλισμού κ.λ.π) 17 17 17
Κωδικός Υποδράσης Δημόσιες Επενδύσεις 19.2.4 Βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές Τίτλος Υποδράσης 19.2.4.1 Έργα υποδομής μικρής κλίμακας για τους αγροτικούς οικισμούς (Δρόμοι, πλατείες) Άρθρο Καν. (ΕΕ) 1305/2013 19.2.4.2 Δημιουργία βασικών υπηρεσιών για τον αγροτικό πληθυσμό 20 20 19.2.4.3 Δημιουργία δημόσιων τουριστικών υποδομών και υποδομών αναψυχής 19.2.4.4 Δράσεις για την ανάδειξη της φυσικής κληρονομιάς των αγροτικών περιοχών 19.2.4.5 Δράσεις για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς των αγροτικών περιοχών 19.2.4.6 Μετεγκατάσταση δραστηριοτήτων με σκοπό την βελτίωση ποιότητας ζωής ή του περιβάλλοντος 20 20 20 20 18
Δημόσιες Επενδύσεις 19.2.4 Βασικές υπηρεσίες και ανάπλαση χωριών σε αγροτικές περιοχές Ενδεικτικές κατηγορίες έργων: Βελτίωση (συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής αναβάθμισης), αποκατάσταση και επέκταση δημόσιων κτηρίων για κοινωφελή χρήση, για δραστηριότητες όπως διενέργεια εκδηλώσεων, άθληση, εκπαίδευση (μουσεία, εκθετήρια, βιβλιοθήκες κλπ), η δημιουργία πολυχώρων, η στέγαση υπηρεσιών ή / και τοπικών επαγγελματιών με σκοπό την επίδειξη και πώληση τοπικών προϊόντων. 19
Κωδικός Υποδράσης Δημόσιες Επενδύσεις 19.2.5 Επενδύσεις στην ανάπτυξη δασικών περιοχών και στη βελτίωση της βιωσιμότητας των δασών Τίτλος Υποδράσης Άρθρο Καν. (ΕΕ) 1305/2013 19.2.5.1 Πρόληψη δασών και δασικών εκτάσεων από πυρκαγιές και άλλες φυσικές καταστροφές και καταστροφικά συμβάντα 19.2.5.2 Αποκατάσταση δασών και δασικών εκτάσεων από πυρκαγιές, άλλες φυσικές καταστροφές, καταστροφικά συμβάντα ή από άλλες αιτίες 19.2.5.3 Επενδύσεις για την βελτίωση της ανθεκτικότητας και της περιβαλλοντικής αξίας των δασικών οικοσυστημάτων 19.2.5.4 Επενδύσεις σε δασοκομικές τεχνολογίες και στην επεξεργασία, κινητοποίηση και εμπορία δασικών προϊόντων 24 24 25 26 20
Επιλεξιμότητα πράξεων Μη επιλέξιμες πράξεις 4.1 «Επενδύσεις για τη βελτίωση των επιδόσεων και της βιωσιμότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων» 6.1 «Εγκατάσταση νέων γεωργών» 6.2 «Εκκίνηση μη γεωργικής επιχειρηματικής δραστηριότητας» 6.3 «Ανάπτυξη μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων» 7.1 «Εκπόνηση μελετών δήμων για τον προγραμματισμό δράσεων και έργων, συμπεριλαμβανομένων προστατευόμενων περιοχών» 7.3 «Ανάπτυξη δημόσιων υποδομών ευρυζωνικής πρόσβασης στις αγροτικές περιοχές» 16.1 «Ίδρυση και λειτουργία επιχειρησιακών ομάδων της ΕΣΚ για την παραγωγικότητα και την βιωσιμότητα της γεωργίας» 21
Ποσά και ποσοστά ενίσχυσης Ο μέγιστος προϋπολογισμός έργων: 600.000. Έργα διαχείρισης στερεών / υγρών αποβλήτων, έργα ύδρευσης: μέχρι 2.000.000. Άυλες ενέργειες: 50.000 για δημόσιου χαρακτήρα έργα και 100.000 για ιδιωτικού χαρακτήρα έργα. Για ενέργειες που καλύπτονται από το άρθρο 42 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ τα ποσοστά περιγράφονται στο Παράρτημα ΙΙ του Καν. (ΕΕ) 1305/2013. Για ενέργειες που δεν καλύπτονται από το άρθρο 42 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ τα ποσοστά σύμφωνα με τους Καν. (ΕΕ) 702/2014, 651/2014 ή 1407/2013 ανάλογα. Δυνατότητα προκαταβολής. 22
19.3 Σχέδια συνεργασίας (διακρατική και διατοπική) Συνάδουν με τις τοπικές αναπτυξιακές στρατηγικές. Διακριτοί και μετρήσιμοι στόχοι. Διάχυση των αποτελεσμάτων. Κάθε υποβαλλόμενη στρατηγική πρέπει να περιέχει τουλάχιστον ένα προσχέδιο συνεργασίας. Δικαιούχοι: ΟΤΔ & φορείς του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στην περιοχή παρέμβασης ή έχουν αποδεδειγμένη εμπειρία. 23
ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ 14 - ΤΚ 58200 - ΕΔΕΣΣΑ ( 23810 24858 fax 23810 23181 / e-mail : anpe@otenet.gr Ηλεκτρονική Διεύθυνση : www.anpe.gr ΟΤΔ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΠΕΛΛΑΣ ΑΕ ΟΤΑ 24