Εκπαιδευτικό λογισμικό Ορισμός, κατηγορίες, παιδαγωγικές αρχές 4 ο Κεφάλαιο Κόμης, Β. (2004), Εισαγωγή στις Εφαρμογές των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση, Αθήνα, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών
Σκοπός Η επισκόπηση των εργαλείων και των εφαρμογών πουάπτονταιτηςχρήσηςτωντπεστις διαδικασίες της διδασκαλίας και της μάθησης Στο πλαίσιο αυτό ακολουθείται μία κατηγοριοποίηση των εφαρμογών εκπαιδευτικού λογισμικούσεδύοάξονες: τον άξονα της ακολουθούμενης θεωρίας μάθησης και των υποκείμενων διδακτικών στρατηγικών τον άξονα των χρησιμοποιούμενης τεχνολογίας, της χρονολογίας εμφάνισης και των συνακόλουθων παιδαγωγικών ρευμάτων 2
Έννοιες Κλειδιά Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών Εκπαιδευτική Τεχνολογία Εκπαιδευτικό Λογισμικό Διδασκαλία& Μάθηση με τη Βοήθεια Υπολογιστή Φάσεις εισαγωγής των ΤΠΕ Πληροφορική ως μέσο, ως εργαλείο και ως αντικείμενο εκπαίδευσης Πληροφορική Πληροφορική ως στοιχείο γενικής κουλτούρας "ΥπολογιστέςσταΣχολεία" "ΠληροφορικήΓιαΌλους" Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ Τεχνοκεντρικό μοντέλο Πραγματολογικό μοντέλο Ολοκληρωμένο μοντέλο 3
Τι εννοούμε με τον όρο Εκπαιδευτικό Λογισμικό Υπολογιστικά Περιβάλλοντα για την υποστήριξη της Ανθρώπινης Μάθησης
Εκπαιδευτικό Λογισμικό Πληροφορικά περιβάλλοντα μάθησης Υπολογιστική υποστήριξη διδασκαλίας Πλαίσιο ορισμού Περιβάλλον χρήσης Κατηγοριοποιήσεις με βάση Τιςθεωρίεςμάθησης-τιςπαιδαγωγικέςκαιτις διδακτικές προσεγγίσεις Τους τομείς και τα αντικείμενα του αναλυτικού Προγράμματος Τις τεχνολογίες ανάπτυξης Τα παιδαγωγικά ρεύματα χρήσης 5
Πλαίσιο Ορισμού Πληροφορικάπεριβάλλονταμάθησης: Εφαρμογές λογισμικού(και υλικού) για την υπολογιστική υποστήριξη της διδασκαλίας και της μάθησης ειδικόλογισμικόμεσαφήμαθησιακόκαιδιδακτικόσκοπό, σε μορφή CD-ROM, δικτυακού τόπου, εφαρμογών ρομποτικής, κλπ. λογισμικό γενικής χρήσης, π.χ. κειμενογράφος, βάσεις δεδομένων, κλπ. που χρησιμοποιείται ως γνωστικό εργαλείο(cognitive tool) 6
Γνωστικό εργαλείο (1) Cognitive tool ή mindtool Εφαρμογές και περιβάλλοντα που έχουν δημιουργηθεί ή προσαρμοστεί έτσι ώστε να λειτουργούν στο κατάλληλο παιδαγωγικό πλαίσιο ως διανοητικοί συνεργάτες του μαθητή υποστηρίζοντας και ενισχύοντας την κριτική σκέψη και την ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων υψηλού επιπέδου 7
Γνωστικό εργαλείο (2) Τα γνωστικά εργαλεία λειτουργούν και ως πολιτισμικοί ενισχυτές, οι οποίοι χορηγούν τα μέσα της μάθησης και ενισχύουν τις διανοητικές ικανότητες του ατόμου 8
Εκπαιδευτικό Λογισμικό και σχολική πρακτική Yπολογιστική Υποστήριξη της Διδασκαλίας βοήθεια προς το μαθητευόμενο ώστε να προσεγγίσει και να οικοδομήσει μια προκαθορισμένη από το αναλυτικό πρόγραμμα ύλη Yπολογιστική Υποστήριξη της Μάθησης ενίσχυση του μαθητευόμενου ώστε να αναπτύξει δεξιότητες που θα τον καταστήσουν ικανό να αντεπεξέλθει στις διαρκώς μεταβαλλόμενες και ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου 9
Μετάδοση γνώσεων Εκπαιδευτικό Λογισµικό Οικοδόµηση γνώσεων επιτρέπει υποστηρίζει ενισχύει ή/ και επεκτείνει ευνοεί ιδασκαλία έχει Μάθηση είναι υποστηρίζει συνιστά απευθύνεται Εποπτικό µέσο σχετίζεται άσκαλος Γνωστικό εργαλείο σχετίζεται Μαθητής για Επιµέρους γνωστικά αντικείµενα ιάφορες µορφές ή υλοποιήσεις χρησιµοποιείται Γνωστικές δεξιότητες υψηλού επιπέδου αφορούν Επίλυση προβλήµατος Εκπαιδευτικό CD- Rom ή DVD Λογισµικό γενικής χρήσης Κριτική σκέψη Λήψη αποφάσεων Εκπαιδευτικός δικτυακός τόπος Συσκευές (αισθητήρες, ροµποτική) 10
Πληροφορικά Περιβάλλοντα Μάθησης Η ανάπτυξη τέτοιων περιβαλλόντων εξαρτάται από διάφορες παραμέτρους Δυσχέρειες τεχνικής και θεσμικής υφής Ανθρώπινος παράγοντας Απαιτεί μεθοδική αντιμετώπιση μέσω διεπιστημονικής προσέγγισης Ηένταξηκαιηχρήσηστιςδιαδικασίεςτηςμάθησης υποθέτει συνολική θεώρηση 11
Πληροφορικά Περιβάλλοντα Μάθησης Πλαίσιο χρήσης Γνωστικές Θεωρίες και Θεωρίες µάθησης Υπολογιστικό περιβάλλον διδασκαλίας -µάθησης Θεωρίες για τη διδασκαλία ( ιδακτική των Επιστηµών) Ψυχολογικά Υποκείµενα (που µαθαίνουν ή διδάσκουν) περιεχόµενο που πρέπει να προσκτηθεί ή οικοδοµηθεί Ικανότητες (συνδυασµός γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων και αξιών) Κανόνες χρήσης τεχνολογική Πραγµατικότητα (τεχνολογίες, µέσα, υλικό) Θεσµικό περιβάλλον - Κοινότητες µάθησης (π.χ. το σχολείο, το εργαστήριο) Καταµερισµός Εργασίας Γνωστικάαντικείµενα, αναλυτικό Πρόγραµµα, κλπ. Αλληλεπίδραση ανθρώπου - υπολογιστή Κοινωνιολογικές και Παιδαγωγικές Θεωρίες Κοινωνιολογικές και Παιδαγωγικές Θεωρίες 12
Κατηγοριοποίηση του εκπαιδευτικού λογισμικού με βάση τη διδακτική προσέγγιση που ακολουθεί και τις θεωρίες μάθησης που στηρίζεται Μεβάσητιςτεχνολογίεςανάπτυξηςκαιτα παιδαγωγικά ρεύματα 13
Γενικές κατηγορίες& Θεωρίες Μάθησης Υπολογιστικά Περιβάλλοντα για τη ιδασκαλία & την Ανθρώπινη Μάθηση Συστήµατα Καθοδήγησης και ιδασκαλίας Συστήµατα Έκφρασης, Αναζήτησης και Επικοινωνίας της Πληροφορίας Συστήµατα Μάθησης µέσω Ανακάλυψης, ιερεύνησης και Οικοδόµησης Θεωρία του Συµπεριφορισµού Θεωρία επεξεργασίας της πληροφορίας Κοινωνικοπολιτισµικές Θεωρίες Θεωρίες του οικοδοµισµού και του κοινωνικού οικοδοµισµού 14
Υποκατηγορίες Συστήµατα µάθησης µέσωανακάλυψης, ιερεύνησης & Οικοδόµησης Εξάσκησης και Πρακτικής Συστήµατα καθοδήγησης (Tutorials) Εκπαιδευτικά παιγνίδια Εφαρµογές πολυµέσων Έµπειρα διδακτικά συστήµατα ΣυστήµαταΚαθοδήγησης & ιδασκαλίας Εφαρµογές Υπερµέσων Εφαρµογές Εικονικής Παραγµατικότητας Εφαρµογές Οπτικοποίησης Εφαρµογές Προσοµοιώσεων Συστήµατα Μοντελοποίησης Εργαστήρια βασισµένα σε υπολογιστή Συστήµατα σύνδεσης µε το περιβάλλον Εκπαιδευτική Ροµποτική Μικρόκοσµοι Προγραµµατιστικά Περιβάλλοντα (Logo) Ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες - λεξικά Ανοικτά εργαλεία (εφαρµογές γραφείου, κλπ) Εφαρµογές µέσω ιαδικτύου Εργαλεία συνεργασίας και επικοινωνίας Συστήµαταέκφρασης, αναζήτησης και επικοινωνίας της πληροφορίας 15
Συστήματα διδασκαλίας καθοδηγούμενης από υπολογιστή (ΔιδακτικόΜοντέλο-Συμπεριφορισμός) Συστήματαεξάσκησηςκαιπρακτικής(drill and practice) Συστήματα καθοδήγησης ή διδασκαλίας Εκπαιδευτικάπαιχνίδια(π.χ. διαλογικέςιστορίες& παραμύθια πολυμέσων) Λογισμικό πολυμέσων 16
Συµπεριφοριστικές Θεωρίες Γραµµική οργάνωση της ιδασκαλίας Μέθοδος Πολλαπλών Επιλογών ιδακτικός Σχεδιασµός Skinner Crowder Gagné Προγράµµατα εξάσκησης & πρακτικής Συστήµατα Καθοδήγησης Εφαρµογές Πολυµέσων 17
Δομή& αλληλουχία συστήματος καθοδήγησης 1. Εισαγωγική ενότητα 2. Παρουσίαση πληροφορίας 3. Ερώτηση (σύστηµα) & απάντηση (χρήστης) 6. Τέλος ενότητας 5. Ανατροφοδότηση ή πρόσθετες πληροφορίες 4. Έλεγχος απάντησης 18
Συμβολή του Συμπεριφορισμού στη σχεδίαση εκπαιδευτικού λογισμικού Βασικές αρχές σχεδίασης Ηέμφασηστηνενεργόκαιστηδιαρκήσυμμετοχήτουμαθητή κατά τη διαδικασία της μάθησης, στην ενίσχυση της επιθυμητής συμπεριφοράς και στην αποθάρρυνση της μη επιθυμητής συμπεριφοράς. Η κατανόηση του ρόλου της γρήγορης και διορθωτικής(εάν αυτό απαιτείται) ανάδρασηςσεκάθεενέργειατουμαθητή. Η ανάδειξη της σημασίας για μάθηση μέσω εξάσκησης και πρακτικής καθώς και της ανάγκης για διαφοροποίηση των παραγόμενων της μαθησιακής διαδικασίας ανάλογα με τον τύπο και την πολυπλοκότητά τους, που συνήθως γίνεται μέσω γνωστικώνταξινομιών. 19
Συμβολή του Συμπεριφορισμού στη σχεδίαση εκπαιδευτικού λογισμικού Βασικές αρχές σχεδίασης Η μελέτη των αντικειμενικών συνθηκών(όσο βέβαια αυτό είναι εφικτό) μέσα στις οποίες λαμβάνει χώρα η πετυχημένη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία, γεγονός που απαιτεί τον ξεκάθαρο και λειτουργικό ορισμό των ακολουθούμενων διδακτικών στρατηγικών και των προς επίτευξη διδακτικών στόχων καθώς καιτηναξιολόγησήτους. Η έμφαση στην εστίαση πάνω στα(έκδηλα) μαθησιακά αποτελέσματα, τα οποία συνηγορούν για την αποτελεσματικότητατηςδιδακτικήςστρατηγικής. 20
Συστήματα διδασκαλίας καθοδηγούμενης από υπολογιστή (Διδακτικό Μοντέλο Επεξεργασία της Πληροφορίας) Έμπειρα συστήματα καθοδήγησης στην επίλυση προβλημάτων(intelligent Tutoring Systems) Νευρωνικά Δίκτυα 21
Σύνοψη: Συστήµατα Καθοδήγησης και ιδασκαλίας Λογισµικό Εξάσκησης και Πρακτικής Θεωρία του Συµπεριφορισµού Θεωρία Επεξεργασίας της Πληροφορίας Λογισµικό Καθοδήγησης ή ιδασκαλίας Εκπαιδευτικά παιγνίδια Λογισµικό Πολυµέσων Έµπειρα ιδακτικά Συστήµατα Νευρωνικά δίκτυα 22
Συστήματα μάθησης καθοδηγούμενηςανακάλυψης(discovery model), διερεύνησης(exploratory model) και οικοδόμησης(constructionist model) Συστήματα που στηρίζουν εργαστηριακές δραστηριότητες μέσω υπολογιστή(computer based laboratories) Συστήματαεκπαιδευτικήςρομποτικής(educational robotics) Κάποια"Έμπειρα Συστήματα" επίλυσης προβλημάτων (Intelligent Tutoring Systems) 23
Συστήματα μάθησης Ανακάλυψης(discovery model) και Διερεύνησης(exploratory model) ανοιχτά συστήματα μάθησης(ανεξάρτητα γνωστικού αντικειμένου) για δραστηριότητες εκμάθησης προγραμματισμού και δραστηριότητες επίλυσης προβλημάτων (όπως LOGO, κλπ) 24
Συστήματα μάθησης Έκφρασης(expression model) και διερεύνησης (exploratory model) Προσομοιώσεις(Simulations) Μικρόκοσμοι(micro-worlds) Μοντελοποιήσεις και δυναμικές μοντελοποιήσεις Εννοιολογική χαρτογράφηση (concept mapping) 25
Ανακαλυπτική μάθηση Discovery Learning (J. Bruner) Οι μαθητές ανακαλύπτουν αρχές ή αναπτύσσουν δεξιότητες μέσω πειραματισμού και πρακτικής 26
Περιβάλλοντα και συστήµατα Μάθησης µέσω Ανακάλυψης, ιερεύνησης και Οικοδόµησης Προγραµµατιστικά Περιβάλλοντα (τύπου Logo) Συστήµατα Εννοιολογικής Χαρτογράφησης Συστήµατα Οπτικοποίησης Μικρόκοσµοι σε συγκεκριµένα γνωστικά αντικείµενα Εφαρµογές Εικονικής Πραγµατικότητας Θεωρίες του οικοδοµισµού και του κοινωνικού οικοδοµισµού Εκπαιδευτικά παιγνίδια ή ηλεκτρονικά παιγνίδια Εφαρµογές Προσοµοίωσης Λογισµικό Γενικής Χρήσης (εφαρµογές γραφείου, κλπ) Εφαρµογές Μοντελοποίησης Εφαρµογές Υπερµέσων Συστήµατα Ροµποτικής (τύπου Lego) Συσκευές Σύνδεσης µε το Περιβάλλον (αισθητήρες) Εργαστήρια Βασισµένα σε Υπολογιστή 27
Συμβολή του εποικοδομισμού στη σχεδίαση εκπαιδευτικού λογισμικού Εφτά βασικές αρχές σχεδιασμού περιβαλλόντων με ΤΠΕ που υποστηρίζουν την ανθρώπινη μάθηση(boyle, 1997): 1. Παροχήεμπειριώνσχετικάμετηδιαδικασίαοικοδόμησηςτηςγνώσης. 2. Παροχήεμπειριώνκαιεκτίμησηπολλαπλώνπροοπτικών. 3. Ενσωμάτωση της μάθησης σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα(contexts) τα οποία σχετίζονταιάμεσαμετονπραγματικόκόσμο. 4. Ενθάρρυνση της κυριότητας των απόψεων και της έκφρασής τους στη μαθησιακήδιαδικασία. 5. Εμπέδωσητηςμάθησηςμέσωκοινωνικήςεμπειρίας. 6. Ενθάρρυνση της χρήσης πολλαπλών μορφών αναπαράστασης της πραγματικότητας. 7. Ενθάρρυνση της αυτοσυναίσθησης στη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης. 28
Συμβολή του εποικοδομισμού στη σχεδίαση εκπαιδευτικού λογισμικού Ο εποικοδομισμός συνιστά σήμερα ένα από τα κυρίαρχα μοντέλα στο σχεδιασμόσύγχρονουεκπαιδευτικούλογισμικού. Βασικός στόχος ενός τέτοιου εκπαιδευτικού λογισμικού είναι να παρέχει αυθεντικές μαθησιακές δραστηριότητες ενταγμένες σε διαδικασίες επίλυσης προβλημάτων από τον πραγματικό κόσμο ώστε να γεφυρώνεται το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στο σχολείο και στις δραστηριότητες έξω από το σχολείο. Πρέπει επίσης να ενθαρρύνει την έκφραση και την προσωπική εμπλοκή στη μαθησιακήδιαδικασία. Παράλληλα, πρέπει να λαμβάνει υπόψη του το γεγονός ότι το κοινωνικό πλαίσιο και η κοινωνική αλληλεπίδραση ευνοούν τις γνωστικές κατασκευές (αρχήπουεκφράζεταικυρίωςστοπλαίσιοτουκοινωνικούοικοδομισμού). Στο σημείο αυτό, η οικοδομηστική προσέγγιση συναντά την προσέγγιση της θεωρίας της δραστηριότητας και τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες για τη μάθηση. 29
Συστήματα συμβολικής έκφρασης και οικοδόμησης Εφαρμογές Γραφείου Επεξεργασία κειμένου Πίνακες και λογιστικά φύλλα Συστήματα διαχείρισης βάσεων δεδομένων Εργαλεία σχεδιασμού και γραφικών Λογισμικό στατιστικής επεξεργασίας Λογισμικό παραγωγής διαγραμμάτων 30
Συστήματα συμβολικής έκφρασης και οικοδόμησης Επιτραπέζια συστήματα εκδόσεων(για παράδειγμα, σχολικώνεφημερίδων) Εργαλεία δημιουργίας υπερμέσων, πολυμέσων (για παρουσίαση εργασιών) Εργαλεία δημιουργίας βάσεων δεδομένων 31
Συστήματα παρουσίασης, αναζήτησης, επικοινωνίας της πληροφορίας Ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες Ηλεκτρονικά λεξικά Βάσεις δεδομένων Ψηφιακές βιβλιοθήκες Δικτυακοί τόποι εκπαιδευτικού περιεχομένου Εκπαιδευτικές πύλες Μηχανές αναζήτησης στο Διαδίκτυο 32
Κοινωνικοπολιτισµικές Θεωρίες Κοινωνικός Εποικοδοµισµός Θεωρία του Vygotsky Θεωρία της ραστηριότητας Εγκαθιδρυµένη Νόηση Κατανεµηµένη Νόηση Doise & Mugny Vygotsky, Luria, Leontief Engestrom & Nardi Lave, Brown, Wegner Hutchins Εφαρµογές ιαδικτύου (chat, forums, video conference) Μηχανές αναζήτησης Ψηφιακές Βιβλιοθήκες Εκπαιδευτικές δικτυακές πύλες (portals) Συστήµατα συνεργατικής µάθησης µε υπολογιστές 33
Κοινωνική αλληλεπίδραση και συνεργατική μάθηση Οι μαθητές μαθαίνουν έννοιες ή οικοδομούν νοήματα γύρω από ιδέες μέσω των αλληλεπιδράσεών τους και των ερμηνειών του κόσμου τους στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και ουσιαστικές αλληλεπιδράσεις με τους άλλους. Τέσσερα είναι τα εξέχοντα χαρακτηριστικά αυτής της προσέγγισης: Ηενεργόςγνωστικήοικοδόμησηπουσυντελείστηνεκβάθουςκατανόηση. Η εγκαθιδρυμένη μάθηση(situated cognition) που λαμβάνει χώρα σε συγκεκριμένο πλαίσιο(όπως για παράδειγμα ο χώρος μιας επιστημονικής ή μιας εργασιακής κοινότητας) με αυτόνομη δραστηριότητα και κοινωνική και νοητική υποστήριξη. Η κοινότητα, μέσα στην οποία λαμβάνει χώρα η μάθηση, συντελεί στην διάχυση τηςκουλτούραςκαιτωνπρακτικώντης. Η συνομιλία(discourse) που καθιστά εφικτή τη συμμετοχή και τη διαπραγμάτευσηστοπλαίσιοτηςκοινότητας. 34
Συστήματα συνεργατικής δραστηριότητας και μάθησης από απόσταση CSCL (Computer Supported Collaborative Learning) Συνεργατική μάθηση υποστηριζόμενη από υπολογιστές ΣΜΥΥ Επικοινωνία και συνεργασία από απόσταση Εργαλεία για συνεργασία Ηλεκτρονικά παιγνίδια Διαδικτύου 35
Συστήματα επικοινωνίας Εφαρμογές Διαδικτύου ηλεκτρονικό ταχυδρομείο Ομάδες νέων τηλεδιασκέψεις 36
Ηλεκτρονικά παιγνίδια ιαδικτύου (MOO, MUDs) Συστήµατα Έκφρασης, Αναζήτησης και Επικοινωνίας της Πληροφορίας Μηχανές αναζήτησης Εφαρµογές ιαδικτύου (chat, forums, video conference) Κοινωνικοπολιτισµικές Θεωρίες Εκπαιδευτικές δικτυακές πύλες (portals) Εργαλεία ιαδικτύου για Συνεργασία και Επικοινωνία (συστήµατα συνεργατικής µάθησης) Θεωρίες του οικοδοµισµού και του κοινωνικού οικοδοµισµού Λογισµικό Γενικής Χρήσης (εφαρµογές γραφείου, κλπ) Ψηφιακές Βιβλιοθήκες Ψηφιακές Εγκυκλοπαίδειες & Λεξικά Λογισµικό ανάπτυξης εφαρµογών πολυµέσων & ιστοσελίδων 37
Συμβολή της κοινωνικοπολιτισμικής προσέγγισης Αλλαγή της προοπτικής που σχετίζεται με το συνολικό πλαίσιο χρήσης των μαθησιακών περιβαλλόντων με τις ΤΠΕ Μετατόπιση της έμφασης από το περιεχόμενο και τις λειτουργίες του ίδιου του μαθησιακού συστήματος προς την ανάγκη για υποστήριξη και ανάπτυξη κοινωνικών αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στα υποκείμενα που μαθαίνουν ή διδάσκουν, καθώς και στη διαπραγμάτευση μέσω της γλώσσας του περιεχομένου της γνώσης και της μάθησης Ηγνωστικότητα, υπότοπρίσμααυτό, εξαρτάταιαπότηχρήσηκαι την ποικιλία των τεχνουργημάτων και των εργαλείων, κυρίως τη γλώσσα και τον πολιτισμό. 38
Συμβολή της κοινωνικοπολιτισμικής προσέγγισης Ένα μαθησιακό περιβάλλον με ΤΠΕ πρέπει να διαθέτει τα παρακάτω χαρακτηριστικά: Να υποστηρίζει τη μάθηση που λαμβάνει χώρα σε αυθεντικά πλαίσια Να προσφέρει καταστάσεις που προάγουν τη μάθηση μέσω ενεργούς συμμετοχής Να προωθεί τη συνεργατική επίλυση προβλημάτων Να παρέχει εργαλεία που να ευνοούν την ανταλλαγή ιδεών και απόψεων και να υποστηρίζει την αλληλεπίδραση Να υποστηρίζει και να ενισχύει τη δημιουργία και τη λειτουργία κοινοτήτων μάθησης και κοινοτήτων πρακτικής Να ενισχύει τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και τη χρήση εργαλείων και οργάνων δεδομένου ότι η γνώση βρίσκεται στις δράσεις των ατόμων και των ομάδων Να προσφέρει τη δυνατότητα πολλαπλών τρόπων διαμεσολάβησης και αλληλεπίδρασης μέσω ποικίλων εργαλείων και τεχνουργημάτων που παίζουν ρόλοπολιτιστικώνπηγώνγιαπληροφορίεςκαιγνώσεις. 39
Σύνοψη Συµπεριφοριστικές θεωρίες Γνωστικές θεωρίες Κοινωνικοπολιτισµικές θεωρίες Γραµµική Οργάνωση Πληροφορίας (Skinner): προγραµµατισµένη διδασκαλία Μέθοδος πολλαπλών Επιλογών (Crowder): προγραµµατισµένη διδασκαλία ιδακτικός Σχεδιασµός (Gagné): οµικόςεποικοδοµισµός (Piaget): µικρόκοσµοι, Logo Εποικοδοµισµός του Papert (constructionism): Logo, Logo - Lego Ανακαλυπτικήµάθηση (Bruner): προσοµοιώσεις, µικρόκοσµοι Κοινωνικόςεποικοδοµισµός: εφαρµογές ιαδικτύου (forum συζητήσεων, chat) Κοινωνικοπολιτισµική θεωρία του Vygotsky: συνεργατικά συστήµατα µάθησης µε υπολογιστή Εγκαθιδρυµένηγνώση (situated cognition) συστήµαταεκµάθησης, συστήµατα εξάσκησης και πρακτικής Επεξεργασία της πληροφορίας (γνωστικοίψυχολόγοι): έµπειρα διδακτικά συστήµατα Συνδεσιασµός (Varela, Maturana): νευρωνικά δίκτυα Κατανεµηµένηγνώση (distributed cognition) Θεωρία της δραστηριότητας (επίγονοι της θεωρίας του Vygotsky) 40
Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κατηγοριοποίηση με βάση τα παιδαγωγικά ρεύματα χρήσης και την τεχνολογία
Παιδαγωγικά ρεύματα ουπολογιστήςωςδάσκαλος(teacher): διδασκαλία μέσω υπολογιστή ο υπολογιστής ως εργαλείο(tool): ο υπολογιστής ως εργαλείο μάθησης καιουπολογιστήςωςμαθητής(tutee): προγραμματισμόςυπολογιστή. 42
ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟ ΓΙΣΤΩΝ Ο υπολογιστής ως δάσκαλος Ο υπολογιστής ως µαθητής Μετάδοση των γνώσεων ιδασκαλία µε υπολογιστ ή Προγραµµατ ισµός Πληροφορική ως επιστήµη Σχολή της συµπεριφοράς / Θεωρία Επεξεργασίας της Πληροφορίας Ο υπολογιστής ως εργαλείο Εποικοδοµισµός (Pape rt) Οικοδόµηση γνώσεων Μάθηση µε υπολογιστές Εποικοδοµισµός - κοινωνικοπολιτισµικές θεωρίες 43
Τεχνολογίες Η εξέλιξη στις τεχνολογίες ανάπτυξης λογισµικού & εφαρµογών 1960-1970 Προγραµµατισµός µε κλασσικές γλώσσες 1970-1980 Τεχνητή Νοηµοσύνη Απλές εφαρµογές Π ροσοµοί ωσης 1980-1990 Εφαρµογές γραφείου 1990 - σήµερα Λογισµικό για ανάπτυξη πολυµέσων Εικονική Πραγµατικότητα Προσοµοιώσεις - αισθητήρες - συστήµατα Ροµποτικ ής Λογισµικό για ανάπτυξη υπερµέσων Λογισµικό εφαρµογών ιαδικτύου 44
Τεχνολογία Παιδαγωγικά ρεύματα άξονας του χρόνου στενά συνυφασμένος με την εξέλιξη της τεχνολογίας του υλικού και του λογισμικού των υπολογιστών η οποία επηρεάζει και πολλές φορές κατευθύνει τη σχεδίαση των εκπαιδευτικών λογισμικών άξονας των παιδαγωγικών ρευμάτων χρήσης(υπολογιστής δάσκαλος, υπολογιστής μαθητής, υπολογιστής- εργαλείο) όπου σε μεγάλο βαθμό φαίνεται και η εξάρτηση από τις τεχνολογικές πλατφόρμες ανάπτυξης(οι νέες τεχνολογικές λύσεις προσδιορίζουν ή καικαθορίζουνπολλέςφορέςτοείδοςκαιτοντρόποτης παιδαγωγικήςεφαρμογήςμέσαστοσχολικόπλαίσιο) αλλά και η χρονολογική συνύπαρξη διαφορετικών παιδαγωγικών ρευμάτων χρήσης(με έμφαση στο δάσκαλο, στον προγραμματισμό ή στη χρήση των λογισμικών ως μέσο). 45
Χρόνος 1950 Υπολογιστής δάσκαλος Προγραµµατισµένη διδασκαλία Υπολογιστής µαθητής 1970 Εξάσκηση & Πρακτική Logo & µικρόκοσµοι προγραµµατισµός Υπολογιστής εργαλείο 1980 Έµπειρα ιδακτικά Συστήµατα Ανοικτά περιβάλλοντα µάθησης Εργαλεία λογισµικό γενικής χρήσης 1990 Συστήµατα Καθοδήγησης Αλληλεπιδραστικά συστήµατα Υπερµέσα ίκτυα 2000 Συνεργατικά Περιβάλλοντα µάθησης Εικονική πραγµατικότητα Χρήσεις 46