Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Για ένα Σχολείο Καινοτόμο, Ανθρώπινο και Δημοκρατικό

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Για ένα Σχολείο Καινοτόμο, Ανθρώπινο και Δημοκρατικό"

Μελίνα Βιλαέτης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Για ένα Σχολείο Καινοτόμο, Ανθρώπινο και Δημοκρατικό Δρ Κώστας Χαμπιαούρης Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης

1 Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών: Για ένα Σχολείο Καινοτόμο, Ανθρώπινο και Δημοκρατικό Δρ Κώστας Χαμπιαούρης Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης Συντονιστής Άξονα Αναλυτικών Προγραμμάτων & Εξασφάλισης Εκπαιδευτικού Λογισμικού Ενημερωτική Συνάντηση Ομάδων Εργασίας Ν.Α.Π. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία, 8 Μαΐου 2012

2 ψηφιακοί μετανάστες Ψηφιακοί ιθαγενείς Η εκπαίδευση αξιοποιεί τις ΤΠΕ, όπου ψηφιακοί μετανάστες διδάσκουν ψηφιακούς ιθαγενείς, αξιοποιώντας σύγχρονα εργαλεία και συστήματα 2

3 Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό «Την τεχνολογική επανάσταση ή την ελέγχεις ή την υφίστασαι» Jacques Delors 3

4 Θεωρίες μάθησης - Νέα Αναλυτικά Προγράμματα - Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών 4

5 Όλα τα παιδιά: ανεξάρτητα από ιδιαιτερότητες, θα αποκτούν όλα εκείνα τα εφόδια που χαρακτηρίζουν σήμερα το μορφωμένο άνθρωπο, θα έχουν κοινό σχολικό περιβάλλον, θα επιτυγχάνουν όλους τους στόχους της εκπαίδευσης Κανένα παιδί δεν αποκλείεται από την απόκτηση όλων των εφοδίων που χαρακτηρίζουν ένα μορφωμένο άνθρωπο 5

6 1. Σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας 2. Δικαίωμα στην παιδική ηλικία και νεότητα ΝΑΙ στις δημιουργικές και ευτυχισμένες περιόδους της ηλικίας αυτής ΟΧΙ στον αποκλεισμό, την περιθωριοποίηση, το στιγματισμό, την περιφρόνηση, τη δυστυχία ΟΧΙ στην κοπιαστική προετοιμασία για την ενήλικη ζωή ΝΑΙ στην Παιδεία με παιδιά! ΟΧΙ στην Παιδεία χωρίς παιδιά! 6

7 Αν λειτουργούμε σήμερα όπως λειτουργούσαμε χθες, τότε θα στερήσουμε τα παιδιά μας από το αύριο - Αναλυτικά Προγράμματα - Ωρολόγια Προγράμματα - Οργάνωση, διοίκηση σχολικής μονάδας - Μεθοδολογικές προσεγγίσεις - Επιμόρφωση εκπαιδευτικών - Σχολικά εγχειρίδια - Υλικοτεχνική υποδομή - Αξιολόγηση σχολικής μονάδας - Αξιολόγηση εκπαιδευτικών - Ρόλος μαθητών, γονέων κ.ά. καινοτομία στην Εκπαίδευση αλλά και εκπαίδευση στην Καινοτομία 7

8 Τι εννοούμε με τον όρο «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών - ΤΠΕ»; χαρακτηρίζει τις τεχνολογίες που επιτρέπουν την αυτόματη επεξεργασία, την αποθήκευση και τη μετάδοση της πληροφορίας με ποικιλίες μορφές (κείμενα, γραφικά, εικόνες, κινούμενες εικόνες, κινούμενα σχέδια, ήχοι, μουσική, βίντεο) δηλώνει μεμονωμένα αλλά και αλληλένδετα τα μέσα που είναι οι φορείς αυτών των άυλων μηνυμάτων, όπως είναι οι υπολογιστές, οι τηλεπικοινωνίες, το διαδίκτυο, τα πολυμέσα σχετίζεται, κατά κύριο λόγο, με τη δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων ή ανθρώπων / μηχανών υπολογιστών. 8

Διαδικασία διδασκαλία - μάθηση και ΤΠΕ (Μοντέλο PIE) επίτευξη των στόχων δημιουργία κινήτρων επίτευξη μαθητοκεντρική ς διδασκαλίας ενίσχυση βιωματικής μάθησης άρση προβλημάτων προετοιμασία

9 Διαδικασία διδασκαλία - μάθηση και ΤΠΕ (Μοντέλο PIE) επίτευξη των στόχων δημιουργία κινήτρων επίτευξη μαθητοκεντρική ς διδασκαλίας ενίσχυση βιωματικής μάθησης άρση προβλημάτων προετοιμασία εκπαιδευτικού βελτίωση απόδοσης Πώς μπορούν οι ΤΠΕ να βοηθήσουν επίτευξη επικοινωνίας, συνεργασίας, αλληλεπίδρασης απόκτηση ανώτερων νοητικών λειτουργιών επίτευξη αναστοχασμού, αφομοίωσης, αναπροσαρμογής προσφορά ανατροφοδότησης διαπίστωση βαθμού επίτευξης στόχων αξιολόγηση μαθησιακής διαδικασίας, διδακτικών υλικών Newby, T., Stepich, D., Lehman, J. & Russel, J.,

Θεωρίες μάθησης και βασικά χαρακτηριστικά εκπαιδευτικού σχεδιασμού Γνωστικές εποικοδομισμός ανακαλυπτική μάθηση επεξεργασία της πληροφορίας Συμπεριφοριστικές γραμμική οργάνωση της διδασκαλίας

10 Θεωρίες μάθησης και βασικά χαρακτηριστικά εκπαιδευτικού σχεδιασμού Γνωστικές εποικοδομισμός ανακαλυπτική μάθηση επεξεργασία της πληροφορίας Συμπεριφοριστικές γραμμική οργάνωση της διδασκαλίας διδακτικός σχεδιασμός μέθοδος πολλαπλών επιλογών Κοινωνικοπολιτισμικές κοινωνικός εποικοδομισμός συνεργατική μάθηση κοινότητες μάθησης κοινωνικό, ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο υπολογιστής δάσκαλος υπολογιστής μαθητής υπολογιστής εργαλείο Οι ΤΠΕ, μέσα από τις παιδαγωγικές θεωρίες, καλούνται να υποστηρίξουν τη διδακτική πράξη και τη μαθησιακή διαδικασία 10

11 Χρόνος Κατηγοριοποίηση των εφαρμογών με βάση τη χρονολογία και το παιδαγωγικό ρεύμα χρήσης Υπολογιστής δάσκαλος Προγραμματισμένη διδασκαλία Εξάσκηση & Πρακτική Έμπειρα Διδακτικά Συστήματα Συστήματα Καθοδήγησης Υπολογιστής μαθητής Logo & μικρόκοσμοι προγραμματισμός Ανοικτά Περιβάλλοντα μάθησης Αλληλεπιδραστικά συστήματα Υπολογιστής εργαλείο Εργαλεία λογισμικό γενικής χρήσης Υπερμέσα Δίκτυα 2000 Συνεργατικά Περιβάλλοντα μάθησης Εικονική πραγματικότητα προσαρμογή από Bruillard, 1997 (αναφ. Κόμης, 2004, σ 131) Χρήσεις 11

12 Από τα 3R στα 3Π Βιομηχανική επανάσταση Reading, writing, arithmetic Σήμερα Children, Computer, Communication Παιδιά, υπολογιστές, επικοινωνία Δίνεται έμφαση Πληροφορική, επικοινωνία, ανθρωποκεντρική προσέγγιση 12

13 Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει ένα πλαίσιο αναφοράς οκτώ θεμελιωδών ικανοτήτων: 1. Επικοινωνία στη μητρική γλώσσα 2. Επικοινωνία στις ξένες γλώσσες 3. Μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στις θετικές επιστήμες και την τεχνολογία 4. Ψηφιακή ικανότητα 5. Μεταγνωστικές ικανότητες 6. Κοινωνικές ικανότητες και ικανότητες που σχετίζονται με την ικανότητα του πολίτη 7. Αίσθημα πρωτοβουλίας κι επιχειρηματικότητας 8. Πολιτιστική συνείδηση κι έκφραση ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ: Ένα Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς Ευρωπαϊκές Κοινότητες,

14 Ευρωπαϊκή Ένωση 2020 (Ψηφιακή Ατζέντα) Επτά πεδία - τομείς προτεραιότητας για την ανάληψη δράσεων: 1. Δημιουργία ψηφιακής ενιαίας αγοράς 2. Βελτίωση του πλαισίου προϋποθέσεων για τη διαλειτουργικότητα μεταξύ προϊόντων και υπηρεσιών ΤΠΕ 3. Αύξηση της εμπιστοσύνης και της ασφάλειας στο διαδίκτυο 4. Εξασφάλιση της παροχής πολύ ταχύτερης πρόσβασης στο διαδίκτυο 5. Ενθάρρυνση επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη 6. Ενίσχυση του ψηφιακού γραμματισμού, των δεξιοτήτων και της κοινωνικής ένταξης 7. Εφαρμογή των ΤΠΕ για την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, η αύξηση του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης και η γήρανση του πληθυσμού. Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη: βασικές πρωτοβουλίες (Μάιος 2010)

15 Τεχνολογικός αλφαβητισμός/ψηφιακός γραμματισμός Αναφέρεται στις δεξιότητες χειρισμού Η/Υ και την ικανότητα να χρησιμοποιεί κανείς τους υπολογιστές και άλλα τεχνολογικά μέσα για την ενίσχυση της μάθησης, της παραγωγικότητας και της απόδοσής του. US Department of Education, 1996, p. 7 (αναφ. Newby, T., Stepich, D., Lehman, J. & Russel, J., 2009, σ. 101) Αναφέρεται στη χρήση της Τεχνολογίας της Κοινωνίας της Πληροφορίας για την εργασία, την ψυχαγωγία και την επικοινωνία, με αυτοπεποίθηση και κριτικό πνεύμα. Βασικές Ικανότητες για τη Διά Βίου Μάθηση: Ένα Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς Ευρωπαϊκές Κοινότητες,

16 Τεχνολογικός αλφαβητισμός/ψηφιακός γραμματισμός 16

17 Ψηφιακός Γραμματισμός - Βασικές Δεξιότητες ηλεκτρονική ασφάλεια λειτουργικές δεξιότητες δημιουργικότητα αποτελεσματική επικοινωνία Ψηφιακός Γραμματισμός κριτική σκέψη και αξιολόγηση ικανότητα εύρεσης και επιλογής πληροφορίας συνεργασία πολιτισμική και κοινωνική κατανόηση Hague, C. Payton, S. (2010) Digital literacy across the curriculum, Futurelab.org.uk 17

18 Ψηφιακός Γραμματισμός: No Child Left Behind 18

19 Οι ΤΠΕ ως γνωστικό αντικείμενο Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση Τεχνοκεντρικό μοντέλο ή προσέγγιση Οι ΤΠΕ ως αντικείμενο και ως μέσο Πραγματολογικό μοντέλο ή προσέγγιση Ολοκληρωμένο μοντέλο ή προσέγγιση Οι ΤΠΕ ως μέσο Κόμης, 2004, σ

20 Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση και βασικά χαρακτηριστικά Τεχνοκεντρική προσέγγιση Ολοκληρωμένη προσέγγιση διδάσκεται ως Αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο αφορά Εκπαιδευτικοί Πληροφορικής διδάσκεται και ως αφορά και Πραγματολογική προσέγγιση θεωρείται και ως Στοιχείο γενικής κουλτούρας χρησιμοποιείται ως χρησιμοποιείται και ως αφορά και Γνωστικό εργαλείο Εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων αφορά προτείνει τη Διάχυση στο πρόγραμμα σπουδών αντιμετωπίζεται ως Κοινωνικό φαινόμενο και στοιχείο κουλτούρας Κόμης, 2004, σ

Νέα Αναλυτικά Προγράμματα και ΤΠΕ «Οι μαθητές να διαθέτουν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο τις κομβικές ιδιότητες, ικανότητες και δεξιότητες που

21 Νέα Αναλυτικά Προγράμματα και ΤΠΕ «Οι μαθητές να διαθέτουν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο τις κομβικές ιδιότητες, ικανότητες και δεξιότητες που απαιτούνται στην κοινωνία του 21ου αιώνα, οι οποίες περιλαμβάνουν [ ] την άριστη, δόκιμη και συνετή χρήση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας» 21

22 Τι κάναμε ως τώρα; Καταρτισμός Ομάδας Υποστήριξης ΤΠΕ Εντοπισμός των εκπαιδευτικών λογισμικών που έχουν εξασφαλιστεί και εγκατάστασή τους σε δύο φορητούς υπολογιστές για σκοπούς παρουσίασης/ενημέρωσης/επιμόρφωσης Έναρξη διαδικασίας για επικαιροποίηση και ενοποίηση του καταλόγου των εκπαιδευτικών λογισμικών, εργαλείων και ψηφιακού υλικού (schools.ac.cy και e-epimorfosi) Ετοιμασία υλικού (παρουσιάσεων και εγγράφων) για: I. Το θεωρητικό πλαίσιο ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στα ΝΑΠ II. Θέματα που σχετίζονται με το εκπαιδευτικό λογισμικό III. Παραδείγματα Καλών Πρακτικών αξιοποίησης (πρότυπο για παρουσίαση) Επιμορφωτική συνάντηση με Συμβούλους Πληροφορικής 22

23 Πώς προχωρούμε; Σύντομα θα ξεκινήσουν συναντήσεις με τις Ομάδες Υποστήριξης των ΝΑΠ που αποσκοπούν: στην ενημέρωσή τους για τη φιλοσοφία και τις παιδαγωγικές αρχές σε σχέση με την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία, στην ενημέρωσή τους για το υφιστάμενο ψηφιακό εκπαιδευτικό λογισμικό που αποκτήθηκε από το ΥΠΠ και το ΠΙ της Ελλάδας, στην ανάδειξη των δραστηριοτήτων που έχουν ήδη αναπτύξει με τη χρήση των ΤΠΕ στα ΝΑΠ, στη συνεργασία και στήριξή τους για: I. αξιολόγηση ψηφιακού υλικού, που πιθανόν να έχουν εντοπίσει και προτίθενται να αξιοποιήσουν στα ΝΑΠ, II. παραγωγή υποστηρικτικού υλικού και παραδειγμάτων Καλών Πρακτικών ένταξης των ΤΠΕ στα ΝΑΠ, στην ιεράρχηση των αναγκών για εξασφάλιση νέου ψηφιακού υλικού για τα ΝΑΠ, με βάση προτεραιότητες και διαθέσιμους πόρους. 23

24 Το πάντρεμα των ΤΠΕ σε σχέση με τις Θεωρίες Μάθησης και τις ανάγκες των Αναλυτικών Προγραμμάτων δεν είναι τόσο απλή υπόθεση όσο μπορεί να φαίνεται. Οι ΤΠΕ επιτρέπουν την εκ βάθρων αλλαγή της μαθησιακής διαδικασίας, προσδίδοντάς της μια νέα, δυναμική διάσταση, στα πλαίσια της ποιοτικής αναβάθμισης κάθε εκπαιδευτικού συστήματος. Η διαδικασία αυτή μόλις έχει αρχίσει ακόμη και στις πιο προηγμένες χώρες. Είναι ευτύχημα που εμείς ξεκινούμε τώρα με νέα Αναλυτικά Προγράμματα, στα πλαίσια της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας! 24

Σχετικά έγγραφα

Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών και Νέα Αναλυτικά Προγράμματα: Θεωρία και Πράξη

Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών και Νέα Αναλυτικά Προγράμματα: Θεωρία και Πράξη Ομάδα Υποστήριξης για την Ενσωμάτωση των ΤΠΕ στα ΝΑΠ Δρ Κώστας Χαμπιαούρης, Ε Ε Δρ Χρίστος Ρουσιάς, Λειτουργός Έργων