«ΕΘΝΙΚΗ ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΝΩΣΑΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ»

ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΓΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΓΙΑ ΒΙΟΤ ΜΑΘΗΗ ΚΑΙ ΘΡΗΚΔΤΜΑΣΩΝ Διζήγηζη ηης Τποσργού Παιδείας, Γιά Βίοσ Μάθηζης και Θρηζκεσμάηων, κ. Άννας Γιαμανηοπούλοσ ζτεηικά με ηην πρόηαζη νόμοσ για ηην «ΕΘΝΙΚΗ ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΝΩΣΑΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ» Αθήνα, 30 Ιοσνίοσ 2011 1

Αλλαγέρ ζηην ανώηαηη εκπαίδεςζη Σε κηα πεξίνδν πνιχπιεπξεο θξίζεο, πνπ βηψλνπκε θαζεκεξηλά θαη έρεη νδεγήζεη ηνπο πνιίηεο ζε απφγλσζε θαη απνγνήηεπζε, ε νιφπιεπξε αληηκεηψπηζε ησλ πνιιαπιψλ πξνβιεκάησλ ζην ρψξν ηεο παηδείαο απνηειεί δηέμνδν ειπίδαο. Μεηά ηηο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο γηα ηελ αμηνθξαηία ζηε δηνίθεζε ηεο πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, ην λέν ζρνιείν, ηε δηά βίνπ κάζεζε, θαη ην ηερλνινγηθφ ιχθεην, ηηο αιιαγέο ζην γεληθφ ιχθεην θαη ηελ έξεπλα ζηε ρψξα καο πνπ ήδε βξίζθνληαη ζε πιήξε εθαξκνγή εηζεγνχκαη ζήκεξα ηηο αιιαγέο ζηελ ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε. Ο 21νο αηψλαο, ραξαθηεξίδεηαη ήδε απφ κεγάιεο αιιαγέο ζηελ αλψηαηε εθπαίδεπζε δηεζλψο, κε γλψκνλα ηε βειηίσζε ησλ ζπνπδψλ, ηεο δηδαζθαιίαο θαη ηεο έξεπλαο, ηε ζχλδεζε ηεο αλψηαηεο εθπαίδεπζεο κε ηελ απαζρφιεζε κε ηξφπν δεκηνπξγηθφ θαη επνηθνδνκεηηθφ, ηελ απνηειεζκαηηθή θαη απνδνηηθή δηαρείξηζε ησλ πεξηνξηζκέλσλ πφξσλ, ζε έλα θφζκν φπνπ ε γλψζε δελ έρεη νχηε ζχλνξα, νχηε ζηεγαλά. Η πξνψζεζε ηεο θαηλνηνκίαο θαη ηε δεκηνπξγία κηαο πξαγκαηηθήο θνηλσλίαο θαη νηθνλνκίαο ηεο γλψζεο, απνηειεί ζηηο κέξεο καο βαζηθφ ζηνηρείν θάζε ζηξαηεγηθήο επηινγήο. Τα Αλψηαηα Δθπαηδεπηηθά Ιδξχκαηα (Παλεπηζηήκηα θαη ΤΔΙ) είλαη νη θνξείο πνπ θαη εμνρήλ κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ην έζλνο λα αληηκεησπίζεη ην κέιινλ κέζα απφ ηε δεκηνπξγία γλψζεο θαη ηε ζχλδεζε απηήο κε ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία. Η πξφηαζε πνπ θαηαζέηνπκε είλαη πξντφλ επξείαο δηαβνχιεπζεο ηφζν κε ηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο φζν θαη κε ηελ θνηλσλία, απφ ηελ επνρή πνπ ην ΠΑΣΟΚ ήηαλ ζηελ Αληηπνιίηεπζε θαη κε πλεχκα ζπλαίλεζεο ζπκκεηείρε κε νπζηαζηηθέο πξνηάζεηο ζην δηάινγν γηα ηελ παηδεία. Δίλαη ζρεδφλ θαζνιηθή ε παξαδνρή φηη ππάξρεη κεγάιε αλάγθε κεγάισλ αιιαγψλ θαη ηνκψλ ζε έλα ζχζηεκα πνπ δελ αμηνπνηεί πιήξσο ηηο ηεξάζηηεο δπλαηφηεηεο ηνπ. 2

Οη κεγάιεο αιιαγέο πνπ πξνηείλνληαη έρνπλ σο επίθεληξν ηελ Διιάδα θαη ηνπο Έιιελεο, ηελ πξννπηηθή ηεο Φψξαο θαη ην κέιινλ ηνπ θάζε πνιίηε, ηελ επαλάθηεζε αμηψλ θαη αξρψλ, ηνλ αλζξσπνθεληξηθφ πξνζαλαηνιηζκφ κε ηελ αλαβάζκηζε ηεο παξερφκελεο παηδείαο, ηελ αλάδεημε ησλ επηζηεκψλ θαη ηελ πξνψζεζε ηεο έξεπλαο κε απνηειέζκαηα. Δπηδηψθνπκε κηα άιιε πνηφηεηα ζηελ αλψηαηε εθπαίδεπζε, ζε έλα πγηέο θαη αζθαιέο πεξηβάιινλ, κε αμηνθξαηία, θαη ίζεο επθαηξίεο θαη δπλαηφηεηεο γηα φινπο. Πξνζβιέπνπκε ζηελ ειπηδνθφξα πξννπηηθή πνπ αμίδεη ν θάζε Έιιελαο, ε θάζε Διιελίδα, ζηελ αηζηνδνμία θαη ππεξεθάλεηα ηνπ 2004. Πξφθεηηαη γηα έλα κεγάιν βήκα πξνο ην επηηειηθφ θξάηνο κέζσ ελφο ζεζκνχ πνπ ζα απνιακβάλεη ηεο πιήξνπο εκπηζηνζχλεο θαη αλαγλψξηζεο απφ ηελ θνηλσλία. Πξφθεηηαη γηα έλα ιηηφ λφκν πνπ απνηειεί ην πιαίζην αξρψλ νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ ΑΔΙ κέζα ζην νπνίν θάζε ίδξπκα, κε ηελ έθδνζε ΠΓ γηα ηνλ Οξγαληζκφ ηνπ, δχλαηαη λα δηαθνξνπνηείηαη, ψζηε λα αληαπνθξίλεηαη θαιχηεξα ζηηο ηδηαίηεξεο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ, λα δηακνξθψλεη ηε δηαθνξεηηθή ηαπηφηεηά ηνπ, θαη λα αλαπηχζζεη ηελ ηδηαίηεξε ζηξαηεγηθή αλάπηπμήο ηνπ ζηνλ ειιεληθφ, επξσπατθφ θαη δηεζλή ρψξν. Οι πςλώνερ ηων αλλαγών είναι: η αςηοηέλεια ηων Ανώηαηων Δκπαιδεςηικών Ιδπςμάηων, η αξιολόγηζη και η κοινωνική λογοδοζία πανηού, η ζύγσπονη και αποηελεζμαηική διοίκηζη η επιζηημονική απιζηεία ζε διεθνέρ επίπεδο η διεθνοποίηζη ηηρ λειηοςπγίαρ ηων Ανώηαηων Δκπαιδεςηικών Ιδπςμάηων και η ηόνωζη ηηρ εξωζηπέθειαρ, η ζύνδεζή ηοςρ με ηην κοινωνία και ηην οικονομία και η απάνηηζη ηοςρ ζηιρ μεγάλερ κοινωνικέρ αλλαγέρ πος θέπει η παγκοζμιοποίηζη, η ππόοδορ ηηρ ηεσνολογίαρ και ζηην Κοινωνία ηηρ Γνώζηρ. 3

Οι γενικοί ζηόσοι ηηρ αλλαγήρ, όπωρ έσοςν ηεθεί από ηην Κςβέπνηζη, είναι οι εξήρ: 1. Βεληίωζη ηηρ ποιόηηηαρ και αποηελεζμαηικόηηηαρ ηηρ λειηοςπγίαρ ηων Ανώηαηων Δκπαιδεςηικών Ιδπςμάηων. 2. Βεληίωζη ηηρ ποιόηηηαρ ηων ζποςδών και ηηρ μάθηζηρ. 3. Δνίζσςζη ηος διεθνούρ σαπακηήπα και ηηρ διεθνούρ παποςζίαρ ηων ΑΔΙ. 4. Σύνδεζη ηων ΑΔΙ με ηην αναπηςξιακή διαδικαζία και ηην αγοπά επγαζίαρ. Με ηηο πξνηεηλφκελεο αιιαγέο εηζάγεηαη έλα λέν ζεζκηθφ πιαίζην ιεηηνπξγίαο, κε έληνλα ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ηζρπξήο απηνδηνίθεζεο, απηνηέιεηαο θαη ζηνρνζεζίαο παξάιιεια φκσο κε ηηο δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο, ηελ αλάδεημε ηεο αξηζηείαο θαη ηελ πνιχ-επίπεδε ινγνδνζία, κε εζσηεξηθά ζεζκηθά αληίβαξα. Δηζάγεηαη κηα λέα αληίιεςε ζηε δηνίθεζε ησλ Αλψηαησλ Δθπαηδεπηηθψλ Ιδξπκάησλ, ζηελ νξγάλσζε ζπνπδψλ θαη ζηε ρξεκαηνδφηεζε, κε ηε ζέζπηζε ζπγθεθξηκέλσλ θξηηεξίσλ θαη θαλφλσλ γηα ηελ ηειηθή πξφηαζε ησλ ηεηξαεηψλ ζπκθσληψλ κε ηα Ιδξχκαηα. Ταπηφρξνλα ε Αξρή γηα ηελ αλψηαηε εθπαίδεπζε (πνπ ζπληζηά κεηεμέιημε ηεο ΑΓΙΠ) αλαιακβάλεη θεληξηθφ εηζεγεηηθφ ξφιν ζηε ρξεκαηνδφηεζε, ιεηηνπξγεί εληζρπηηθά σο πξνο ηε δηαθάλεηα ησλ νηθνλνκηθψλ θαη επηζηεκνληθψλ ζηνηρείσλ θαζψο θαη ηνλ έιεγρν ηεο πνηφηεηαο αιιά θαη ηελ πηζηνπνίεζε. Η κεηεμέιημε ηεο ΑΓΙΠ θαη ε ζέζπηζε ηνπ Σπκβνπιίνπ θάζε ηδξχκαηνο (κε ζπκκεηνρή εμσηεξηθψλ πξνζσπηθνηήησλ θαη κειψλ ηνπ ηδξχκαηνο, θαζψο θαη κε θνηηεηηθή εθπξνζψπεζε) νδεγνχλ ζηελ εθρψξεζε αξκνδηνηήησλ πνπ κέρξη ζήκεξα αζθνχζε ην Υπνπξγείν Παηδείαο ην νπνίν αζθεί ηνλ επηηειηθφ ηνπ ξφιν. 4

Η πνηφηεηα θαζίζηαηαη θεληξηθή, νξηδφληηα έλλνηα πνπ αθνξά ην ίδξπκα, ηα πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ, ηνπο θαζεγεηέο, ηελ έξεπλα, ηνπο θνηηεηέο, ηηο ππνδνκέο. Φξεηαδφκαζηε έλα ζχζηεκα πνπ ζα πξνσζεί ηελ αλάπηπμε ηεο δηεπηζηεκνληθφηεηαο ζηελ εθπαίδεπζε, ζα δηεπξχλεη ηε δπλαηφηεηα εθπαηδεπηηθψλ επηινγψλ ησλ θνηηεηψλ θαη ζα εμαζθαιίδεη έλα επξχηεξν θαη πινπζηφηεξν -ζε εθπαηδεπηηθά θαη πνιηηηζηηθά εξεζίζκαηα θαη εκπεηξίεοπεξηβάιινλ κάζεζεο. Δίλαη ζεζκηθέο αιιαγέο, αλαγθαίεο ψζηε ν Έιιελαο πνιίηεο λα πεηζζεί φηη ε παηδεία γηα ηελ νπνία ν ίδηνο πιεξψλεη απφ ην πζηέξεκα ηνπ ζα είλαη θαη δεκφζηα, θαη δσξεάλ, θαη πςεινχ επηπέδνπ θαη γηα φινπο. 1. Διζαγωγή ηος θεζμού ηος Σςμβοςλίος Ιδπύμαηορ Θεζπίδεηαη ην Σπκβνχιην Ιδξχκαηνο, αμηνπνηψληαο εκπεηξίεο θαη πξαθηηθέο ζε επξσπατθφ θαη δηεζλέο επίπεδν, πνπ ζα ζπκβάιιεη, κεηαμχ άιισλ, ζηνλ απνγαιαθηηζκφ ησλ ΑΔΙ απφ ην Υπνπξγείν Παηδείαο. Οη βαζηθέο ηνπ αξκνδηφηεηεο είλαη ειεγθηηθέο θαη εγθξηηηθέο ηεο δηνίθεζεο ηνπ ηδξχκαηνο. Παξάιιεια, ην Σπκβνχιην έρεη ηελ ηειηθή έγθξηζε ηνπ ζηξαηεγηθνχ πιαηζίνπ αλάπηπμεο ησλ ηδξπκάησλ. Τν Σπκβνχιην θάζε ηδξχκαηνο απνηειείηαη απφ 7 θαζεγεηέο, εθιεγκέλνπο γηα ηεηξαεηή ζεηεία απφ ηνπο κφληκνπο θαζεγεηέο ηνπ ηδξχκαηνο, 7 εμσηεξηθά κέιε πνπ επηιέγνληαη γηα ηεηξαεηή ζεηεία απφ ηνπο εθιεγκέλνπο θαζεγεηέο ηνπ Σπκβνπιίνπ θαη έλα θνηηεηή εθιεγκέλν απφ εληαίν ςεθνδέιηην γηα εηήζηα ζεηεία, κε θαζνιηθή ςεθνθνξία ησλ ελεξγψλ θνηηεηψλ ηνπ ηκήκαηνο. 2. Δκλογή ππύηανη Πανεπιζηημίος / πποέδπος ΤΔΙ Τν πθηζηάκελν κνληέιν εθινγήο ησλ πξπηάλεσλ θαη ησλ πξνέδξσλ ΤΔΙ κε θαζνιηθή ςεθνθνξία έρεη θιείζεη ηνλ θχθιν ηνπ ηφζν ζηελ Δπξψπε φζν θαη δηεζλψο. Σηφρνο είλαη κηα απνηειεζκαηηθή δηνίθεζε, απφ άηνκα πςεινχ επηζηεκνληθνχ θχξνπο, κε δηεζλή θαηά ην δπλαηφλ αλαγλψξηζε ε νπνία θξίλεηαη θαη ινγνδνηεί ζεζκηθά. Τν Σπκβνχιην ηνπ Ιδξχκαηνο, χζηεξα απφ δηεζλή πξφζθιεζε εθδήισζεο ελδηαθέξνληνο, εθιέγεη ηνλ/ηελ πξχηαλε/πξφεδξν ΤΔΙ γηα 3εηή ζεηεία. 5

Μία επηηξνπή δηεξεχλεζεο, απνηεινχκελε απφ θαζεγεηέο ηνπ ηδξχκαηνο, ε νπνία νξίδεηαη απφ ην Σπκβνχιην, ελζαξξχλεη ηελ ππνβνιή ππνςεθηνηήησλ θαη, χζηεξα απφ δεκφζηα αθξφαζή ηνπο, εηζεγείηαη ηνπο ππνςεθίνπο ζην Σπκβνχιην κε βάζε θπξίσο ηελ επηζηεκνληθή αλαγλψξηζε αιιά θαη ηελ δηνηθεηηθή ηνπ/ηεο εκπεηξία. Η Σχγθιεηνο δηαηεξεί ην δηθαίσκα αξλεζηθπξίαο γηα δχν ππνςεθίνπο κε πιεηνςεθία ¾. Τν Σπκβνχιην ηνπ ηδξχκαηνο εθιέγεη ηνλ πξχηαλε/πξφεδξν κε θαλεξή ςεθνθνξία. Με αλάινγε δηαδηθαζία εθιέγνληαη απφ ην Σπκβνχιην θάζε ηδξχκαηνο νη θνζκήηνξεο/δηεπζπληέο ησλ ζρνιψλ. Ο πξχηαλεο/πξφεδξνο ΤΔΙ θαηαξηίδεη θαη εηζεγείηαη θαη ην Σπκβνχιην ηνπ ηδξχκαηνο ηειηθψο εγθξίλεη ηνλ Οξγαληζκφ θαη ηνλ εζσηεξηθφ θαλνληζκφ θαη ηελ εζσηεξηθή δηάξζξσζε θαη νξγάλσζε θάζε ηδξχκαηνο. 3. Σσολέρ Πξνθεηκέλνπ λα εληζρπζεί ε δηεπηζηεκνληθφηεηα θαη λα αξζνχλ νη ζηεγαλέο πξνζεγγίζεηο ησλ κνλνζεκαηηθψλ ηκεκάησλ, θαζίζηαηαη σο βαζηθή δηνηθεηηθή θαη αθαδεκατθή κνλάδα ζε θάζε ίδξπκα, ε ζρνιή. Κάζε ζρνιή νξγαλψλεη δηαθνξεηηθά πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ, θαη απνλέκεη ηα αληίζηνηρα πηπρία. Οη ζρνιέο κπνξνχλ επίζεο λα νξγαλψλνπλ εληαίν πξφγξακκα ζπνπδψλ ζην πξψην έηνο, ψζηε λα εηζάγνληαη νη θνηηεηέο ζε ζρνιέο θαη λα εληάζζνληαη ζηα πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ κεηά ην πξψην έηνο. Γηα ην ζπληνληζκφ ηεο δηδαζθαιίαο θαη ηεο έξεπλαο, νη θαζεγεηέο θάζε ζρνιήο ζπγθξνηνχλ επηκέξνπο, εξγαζηήξηα θαη θιηληθέο. Οη ζρνιέο δηνηθνχληαη απφ ηνλ θνζκήηνξα/δηεπζπληή, ηελ θνζκεηεία/δηεχζπλζε ηεο ζρνιήο θαη ηε γεληθή ζπλέιεπζε. Η θνζκεηεία/δηεχζπλζε απνηειείηαη απφ ηνλ θνζκήηνξα, ηνπο δηεπζπληέο ησλ πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ ηεο ζρνιήο θαη έλαλ εθιεγκέλν εθπξφζσπν ησλ θνηηεηψλ. Οη δηεπζπληέο ησλ πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ εθιέγνληαη απφ ηα κέιε ηεο ζπλέιεπζεο ηνπ νηθείνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδψλ. 6

Μεηαπηςσιακή ζσολή και ζσολή διά βίος μάθηζηρ και εξ αποζηάζεωρ εκπαίδεςζηρ Γηα ηελ νξγάλσζε ησλ κεηαπηπρηαθψλ θαη δηδαθηνξηθψλ πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ ηα ηδξχκαηα ζπζηήλνπλ κεηαπηπρηαθή ζρνιή. Γηα ηελ αλάπηπμε εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ δηά βίνπ κάζεζεο θαη εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο ηα ηδξχκαηα ζπζηήλνπλ ζρνιή δηά βίνπ κάζεζεο ή/ θαη εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο. Οη ζρνιέο απηέο νξγαλψλνληαη θαη δηνηθνχληαη κε δηαθξηηφ ηξφπν. 4. Θέμαηα ακαδημαϊκού πποζωπικού Πξνηείλεηαη ε απινπνίεζε ηνπ εζσηεξηθνχ ζπζηήκαηνο ησλ ΑΔΙ ζην πιαίζην ηεο δηεζλνχο πξαθηηθήο, κε ηε ζέζπηζε ηξηψλ αθαδεκατθψλ βαζκίδσλ. Καθηγηηέρ Τν δηδαθηηθφ θαη εξεπλεηηθφ έξγν ζηα ΑΔΙ αζθείηαη απφ θαζεγεηέο, νη νπνίνη δηαθξίλνληαη ζε θαζεγεηέο, αλαπιεξσηέο θαζεγεηέο θαη επίθνπξνπο θαζεγεηέο. Οη θαζεγεηέο θαη αλαπιεξσηέο εθιέγνληαη σο κφληκνη. Οη επίθνπξνη θαζεγεηέο εθιέγνληαη γηα ηεηξαεηή ζεηεία, κε δπλαηφηεηα αλαλέσζεο γηα άιιε κία ζεηεία χζηεξα απφ θξίζε. Η εμέιημε ηνπο ζηε βαζκίδα ηνπ αλαπιεξσηή θαζεγεηή γίλεηαη κε αλνηθηή δηαδηθαζία. Τα ΑΔΙ δχλαληαη επίζεο λα αλαζέηνπλ ηε δηδαζθαιία καζεκάησλ ζε εληεηαικέλνπο δηδαζθαιίαο κε αηνκηθέο, αλαλεψζηκεο, ζπκβάζεηο εξγαζίαο ηδησηηθνχ δηθαίνπ νξηζκέλνπ ρξφλνπ, πιήξνπο απαζρφιεζεο, δηάξθεηαο ελφο σο ηξηψλ αθαδεκατθψλ εηψλ θαη κε αλψηαην ζπλνιηθφ φξην ηα πέληε έηε. Τα ιεπηνκεξή πξνζφληα γηα ηελ εθινγή ζε ζέζε θαζεγεηή θαη νη ππνρξεψζεηο ηνπ δηδαθηηθνχ πξνζσπηθνχ θαζνξίδνληαη ζηνλ Οξγαληζκφ θάζε ηδξχκαηνο. Αξιολόγηζη καθηγηηών Οη κφληκνη θαζεγεηέο αμηνινγνχληαη θάζε 5 ρξφληα σο πξνο ην επηζηεκνληθφ, εξεπλεηηθφ θαη εθπαηδεπηηθφ ηνπο έξγν απφ εηδηθέο επηηξνπέο θξίζεο 7

φπσο θαζνξίδεηαη ζηνλ Οξγαληζκφ ηνπ ηδξχκαηνο. Τα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο θνηλνπνηνχληαη ζηνλ αμηνινγνχκελν θαη ζηνλ νηθείν θνζκήηνξα. Ο θνζκήηνξαο πξνηείλεη ζην Σπκβνχιην, κε βάζε ηα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο, ζπγθεθξηκέλεο επηβεβαηψζεηο θαη δηεπθνιχλζεηο ζηνπο θαζεγεηέο πνπ δηαθξίλνληαη. Σε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο αξλεηηθήο αμηνιφγεζεο νη θαζεγεηέο είλαη δπλαηφλ λα κε κπνξνχλ λα εμειηρζνχλ, λα ζπκκεηέρνπλ ζε δηνηθεηηθέο ζέζεηο ή ζε επηηξνπέο επηινγήο θαζεγεηψλ θαη λα κελ κπνξνχλ λα αλαιακβάλνπλ ηελ επίβιεςε λέσλ δηδαθηνξηθψλ δηαηξηβψλ. Ένηαξη καθηγηηών ζε καηηγοπίερ απαζσόληζηρ Η ζχλδεζε ηεο αμηνιφγεζεο κε ηελ πνξεία ησλ θαζεγεηψλ θαζίζηαηαη άξξεθηε. Βαζηθή πξνηεξαηφηεηα είλαη ε πξνψζεζε θαη παξνρή θηλήηξσλ ζε θαζεγεηέο πιήξνπο θαη απνθιεηζηηθήο απαζρφιεζεο. Σπζηήλεηαη γηα απηφ λέα θαηεγνξία θαζεζηψηνο απαζρφιεζεο, απηή ηεο «πιήξνπο θαη απνθιεηζηηθήο» απαζρφιεζεο πνπ ζα ιακβάλεη θαη πιήξε ακνηβή. Δπιηποπέρ εκλογήρ καθηγηηών Οη θαζεγεηέο επηιέγνληαη απφ επηηξνπέο επηινγήο θαζεγεηψλ πνπ απνηεινχληαη απφ 7 κέιε, θαζεγεηέο ή αλαπιεξσηέο θαζεγεηέο, εθ ησλ νπνίσλ 3 είλαη θαζεγεηέο ή αληίζηνηρεο βαζκίδαο εξεπλεηέο ηδξχκαηνο ηεο αιινδαπήο θαη, ζε εηδηθά αηηηνινγεκέλεο πεξηπηψζεηο, απφ άιιν ίδξπκα ηεο εκεδαπήο. Τα κέιε ησλ επηηξνπψλ επηινγήο θαζεγεηψλ νξίδνληαη κε θιήξσζε, ε νπνία δηεμάγεηαη ζε ζπλεδξίαζε ηεο θνζκεηείαο/δηεχζπλζεο απφ θαηαιφγνπο εζσηεξηθψλ θαη εμσηεξηθψλ κειψλ. Οη θαηάινγνη είλαη ηεηξαεηνχο δηάξθεηαο, ζπληάζζνληαη απφ ηελ θνζκεηεία/δηεχζπλζε ηεο ζρνιήο αλά εηδηθφηεξν γλσζηηθφ πεδίν -ή φπνπ είλαη εθηθηφ αλά γλσζηηθφ αληηθείκελν- εγθξίλνληαη απφ ην Σπκβνχιην ηνπ ηδξχκαηνο θαη δεκνζηεχνληαη ζε δηαθξηηή ζέζε ζηνλ ηζηφηνπφ ηνπ. Δπώνςμερ έδπερ Τα ηδξχκαηα κπνξνχλ λα ηδξχνπλ θαη λα δηαηεξνχλ επψλπκεο έδξεο δηδαζθαιίαο θαη έξεπλαο (απφ θιεξνδνηήκαηα, ρνξεγίεο, θιπ.) χζηεξα απφ έγθξηζε ησλ αθαδεκατθψλ ηνπο νξγάλσλ. 8

5. Νέα διάπθπωζη ηων ζποςδών Οη ζπνπδέο ζηελ αλψηαηε εθπαίδεπζε νξγαλψλνληαη ζηνπο ηξεηο θχθινπο ηνπ επξσπατθνχ ρψξνπ αλψηαηεο εθπαίδεπζεο. Ο πξψηνο θχθινο ζπλίζηαηαη ζηελ παξαθνινχζεζε ελφο πξνγξάκκαηνο ζπνπδψλ θαη πεξηιακβάλεη καζήκαηα πνπ αληηζηνηρνχλ θαη ειάρηζηνλ ζε 180 αθαδεκατθέο κνλάδεο (α.κ.). Έλα έηνο αληηζηνηρεί ηνπιάρηζηνλ ζε 60 α.κ. Έλα ίδξπκα κπνξεί λα νξγαλψλεη θαη πξνγξάκκαηα ζχληνκνπ θχθινπ ζπνπδψλ, σο κέξνο ηνπ πξψηνπ θχθινπ ζπνπδψλ ή ζπλδεδεκέλα κε απηφλ, πνπ αληηζηνηρνχλ θαη ειάρηζην ζε 60 θαη θαηά αλψηαην φξην ζε 120 α.κ. θαη νδεγνχλ ζηελ απνλνκή δηπιψκαηνο ζχληνκνπ θχθινπ. Με ΠΓ νξίδεηαη ην ζχλνιν ησλ αθαδεκατθψλ κνλάδσλ αλά γλσζηηθφ πεδίν θαη ηνκέα ηεο αλψηαηεο εθπαίδεπζεο. Κχξην θξηηήξην γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ α.κ. θάζε πξνγξάκκαηνο απνηεινχλ νη αληίζηνηρεο εμειίμεηο ζηνλ επξσπατθφ ρψξν αλψηαηεο εθπαίδεπζεο. Ο δεχηεξνο θχθινο ζπλίζηαηαη ζηελ παξαθνινχζεζε πξνγξάκκαηνο κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ θαη πεξηιακβάλεη καζήκαηα πνπ αληηζηνηρνχλ θαη ειάρηζην ζε 60 θαη θαηά κέγηζην ζε 120 α.κ. Ο ηξίηνο θχθινο είλαη νη δηδαθηνξηθέο ζπνπδέο. Μπνξεί λα πεξηιακβάλεη καζήκαηα πνπ αληηζηνηρνχλ θαη ειάρηζην ζε 60 θαη θαηά κέγηζην ζε 120 α.κ. θαζψο θαη ηελ εθπφλεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο. Γηα θάζε ππνςήθην δηδάθηνξα δηνξίδεηαη ηξηκειήο ζπκβνπιεπηηθή επηηξνπή. Η ηειηθή αμηνιφγεζε ηεο δηαηξηβήο γίλεηαη απφ δηκειή επηηξνπή εμέηαζεο. Τν έλα κέινο είλαη θαζεγεηήο ηνπ ηδξχκαηνο θαη ην άιιν ηδξχκαηνο ηνπ εμσηεξηθνχ θαη ζε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο άιινπ ηδξχκαηνο ηεο εκεδαπήο. Νέα ππογπάμμαηα ζποςδών Γίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζηα ηδξχκαηα λα νξγαλψλνπλ θαη λα πξνζθέξνπλ πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ, σο απνηέιεζκα ζπλεξγαζίαο ησλ ζρνιψλ ηνπο ή ζε ζπλεξγαζία κε άιια ηδξχκαηα ηεο εκεδαπήο ή ηεο αιινδαπήο θαη ζε μέλε γιψζζα, θαζψο θαη εηδηθά πξνγξάκκαηα δηά βίνπ κάζεζεο, κε παξαδνζηαθέο κνξθέο θαη εμ απνζηάζεσο. 9

Γίλεηαη επίζεο ε δπλαηφηεηα ζηα ηδξχκαηα λα νξγαλψλνπλ κεηαπηπρηαθά πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ ζε ζπλεξγαζία κε εξεπλεηηθά θέληξα ηεο ρψξαο ή ηεο αιινδαπήο. Όια ηα πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ πηζηνπνηνχληαη απφ ηελ αλεμάξηεηε αξρή ή απφ πηζηνπνηεκέλνπο απφ απηήλ δηεζλείο θνξείο πηζηνπνίεζεο. 6. Αξιολόγηζη και πιζηοποίηζη Οη δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο ηεο πνηφηεηαο πνπ έρνπλ εηζαρζεί απφ ην 2005 γίλνληαη πην νπζηαζηηθέο, θαιχηεξα ζηνρεπκέλεο θαη πην απνηειεζκαηηθέο. Απφ ζπκβνπιεπηηθέο γηα ηα ηδξχκαηα θαη ηηο δηνηθήζεηο ηνπο, νη δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο κεηαηξέπνληαη ζε δηαδηθαζίεο πηζηνπνίεζεο α) ησλ πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ θαη β) ησλ εζσηεξηθψλ ζπζηεκάησλ δηαζθάιηζεο ηεο πνηφηεηαο θάζε ηδξχκαηνο. Γηα ην ιφγν απηφ, δηεπξχλνληαη νη αξκνδηφηεηεο ηεο Μνλάδαο Γηαζθάιηζεο ηεο Πνηφηεηαο (ΜΟΓΙΠ) θάζε ηδξχκαηνο ψζηε λα απνηειέζεη ην φξγαλν ηεο δηνίθεζεο θάζε ηδξχκαηνο πνπ ζρεδηάδεη, αλαπηχζζεη θαη ζπληνλίδεη ηηο εζσηεξηθέο δηαδηθαζίεο δηαζθάιηζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ ηδξχκαηνο θαη ππνζηεξίδεη ηηο δηαδηθαζίεο εμσηεξηθήο πηζηνπνίεζεο. Η δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο γίλεηαη πιένλ ππφζεζε ησλ ίδησλ ησλ ηδξπκάησλ. Η αλεμάξηεηε Αξρή Γηαζθάιηζεο ηεο Πνηφηεηαο (ΑΓΙΠ) πνπ ζεζκνζεηήζεθε ην 2005 κεηεμειίζζεηαη θαη αλαιακβάλεη ηελ αξκνδηφηεηα γηα ηελ πηζηνπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ ζπνπδψλ θαη ησλ εζσηεξηθψλ ζπζηεκάησλ δηαζθάιηζεο ηεο πνηφηεηαο ησλ ηδξπκάησλ. Κένηπα απιζηείαρ Γηα ηελ επηβξάβεπζε θαη ππνζηήξημε βέιηηζησλ πξαθηηθψλ πνηφηεηαο θαη θαηλνηνκίαο εληφο ησλ ΑΔΙ, ζεζκνζεηνχληαη δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο γηα ηελ αλαθήξπμε αθαδεκατθψλ κνλάδσλ ( Πξνγξάκκαηα Σπνπδψλ, Σρνιψλ, ΑΔΙ) σο Κέληξσλ Αξηζηείαο. 7. Νέοι κανόνερ σπημαηοδόηηζηρ ηων ΑΔΙ 10

Γηα ηε βειηίσζε ηεο απφδνζεο ησλ ηδξπκάησλ θαη ηελ εηζαγσγή θηλήηξσλ ζηε ιεηηνπξγία ηνπο, ε δεκφζηα ρξεκαηνδφηεζε (ηαθηηθφο πξνυπνινγηζκφο, Π.Γ.Δ. θαη λέεο ζέζεηο πξνζσπηθνχ) θαηαλέκεηαη ζηα ηδξχκαηα κε βάζε αληηθεηκεληθά θξηηήξηα θαη δείθηεο θαη δηαθξίλεηαη ζε δχν κέξε. Τν κεγαιχηεξν κέξνο θαηαλέκεηαη ζηα ηδξχκαηα κε βάζε ηνλ αξηζκφ ησλ ελεξγψλ θνηηεηψλ πνπ εγγξάθνληαη ζε απηφ θαη ην θφζηνο ζπνπδψλ αλά θνηηεηή. Τν ππφινηπν θαηαλέκεηαη ζηα ηδξχκαηα κε βάζε ηνπο δείθηεο πνηφηεηαο θαη επηηεπγκάησλ θαη ζχκθσλα κε ηνλ βαζκφ επίηεπμεο ησλ ζηφρσλ πνπ έρνπλ ζπκθσλεζεί κεηαμχ ηεο πνιηηείαο θαη ησλ ηδξπκάησλ. Κάζε ίδξπκα επηιέγεη ηνπο δείθηεο πνηφηεηαο θαη επηηεπγκάησλ κε βάζε ηνπο νπνίνπο επηζπκεί λα αμηνινγεζεί, ψζηε, παξάιιεια κε ηε βειηίσζε ηεο απφδνζεο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο δηαζθαιίδεηαη ε δπλαηφηεηα ησλ ηδξπκάησλ λα δηαθνξνπνηνχλ ηε ζηξαηεγηθή αλάπηπμήο ηνπο. Σςμθωνίερ ππογπαμμαηικού ζσεδιαζμού Οη ηεηξαεηείο πξνγξακκαηηζκνί ησλ ηδξπκάησλ εληζρχνληαη ψζηε λα απνηεινχλ ην βαζηθφ εξγαιείν γηα ηελ αλάπηπμε θαη αλάδεημε ηεο ηδηαίηεξεο θπζηνγλσκίαο θαη απνζηνιήο θάζε ηδξχκαηνο, ηε ζέζε ηνπ ζηνλ ειιεληθφ, επξσπατθφ θαη δηεζλή ρψξν, θαη ηνπο ζηφρνπο πνπ ην ίδξπκα θαη νη αθαδεκατθέο ηνπ κνλάδεο επηδηψθνπλ λα επηηχρνπλ, κε ηεξάξρεζε θαη θαζνξηζκφ ησλ πξνηεξαηνηήησλ ηνπο. 8. Ένα Νομικό ππόζωπο ιδιωηικού δικαίος (ΝΠΙΓ) ζε κάθε ΑΔΙ Γηα ηελ ελίζρπζε ηεο δηνηθεηηθήο επειημίαο, ζε θάζε ΑΔΙ ηδξχεηαη κε ΠΓ εηδηθφ λνκηθφ πξφζσπν ηδησηηθνχ δηθαίνπ ππφ ηελ επνπηεία ηνπ Σπκβνπιίνπ ηνπ ηδξχκαηνο. Πξφεδξνο ηνπ ΝΠΙΓ νξίδεηαη έλαο εθ ησλ Αλαπιεξσηψλ Πξπηάλεσλ/Πξνέδξσλ, επηινγήο ηνπ Πξπηάλεσο/Πξνέδξνπ. Τν ΝΠΙΓ ηνπ ηδξχκαηνο δηαρεηξίδεηαη θαη αμηνπνηεί ηνπο πφξνπο ησλ εξεπλεηηθψλ θαη αλαπηπμηαθψλ πξνγξακκάησλ θαη ηεο θηλεηήο θαη αθίλεηεο πεξηνπζίαο ηνπο θαη ηελ αμηνπνίεζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο έξεπλάο ηνπο. Γηα ηελ θαιχηεξε αμηνπνίεζε, ηε βειηίσζε ηεο απφδνζεο θαη ηεο πνηφηεηαο ησλ ππεξεζηψλ δχλαηαη λα αλαηίζεληαη ζην ΝΠΙΓ θαη ππεξεζίεο πξνο θνηηεηέο (θνηηεηηθέο εζηίεο, εζηηαηφξηα, θπιηθεία, θιπ.) 11

9. Φοιηηηέρ Φοιηηηική ιδιόηηηα Η θνηηεηηθή ηδηφηεηα δηαηεξείηαη κε ηελ εγγξαθή ησλ θνηηεηψλ ζε θάζε εμάκελν. Φάλεηαη ζε πεξίπησζε κε εγγξαθήο ζε δχν ζπλερφκελα εμάκελα. Οη θνηηεηέο πνπ απνδεδεηγκέλα εξγάδνληαη δχλαληαη λα εγγξάθνληαη κε θαζεζηψο κεξηθήο θνίηεζεο Μεηά ην λ + 2 νη θνηηεηέο πιήξνπο θνίηεζεο θαη κεηά ην 2λ νη θνηηεηέο κεξηθήο θνίηεζεο, νη φξνη θαη νη πξνυπνζέζεηο γηα δηαηήξεζε ηεο θνηηεηηθήο ηδηφηεηαο νξίδνληαη απφ ηα ηδξχκαηα. Σςμμεηοσή θοιηηηών ζηη διοίκηζη Οη εθπξφζσπνη ησλ θνηηεηψλ ζηα φξγαλα δηνίθεζεο ησλ ηδξπκάησλ εθιέγνληαη απφ εληαίν ςεθνδέιηην κε άκεζε, θαζνιηθή, ηαμηλνκηθή θαη κπζηηθή ςεθνθνξία απφ ην ζχλνιν ησλ ελεξγψλ θνηηεηψλ. Γηα ηελ δηαζθάιηζε ηεο ζπκκεηνρήο ησλ θνηηεηψλ ζηε ιεηηνπξγία ηνπ ηδξχκαηνο, ηα ηδξχκαηα δχλαληαη λα ζπγθξνηνχλ: α) ζπκβνχιην θνηηεηηθήο κέξηκλαο ζε επίπεδν ηδξχκαηνο β) ζπκβνχιηα ζπνπδψλ αλά ζρνιή ή/θαη πξφγξακκα ζπνπδψλ Σηα ζπκβνχιηα απηά, κε γλσκνδνηηθφ ραξαθηήξα, ε ζπκκεηνρή θνηηεηψλ αλέξρεηαη ζην 40%. Οη ιεπηνκέξεηεο νξίδνληαη ζηνλ Οξγαληζκφ θαη ηνλ Δζσηεξηθφ Καλνληζκφ ησλ ηδξπκάησλ. Σςνήγοπορ ηος θοιηηηή Τα ηδξχκαηα ζπγθξνηνχλ ππεξεζία ζπλεγφξνπ ηνπ θνηηεηή γηα ηελ επίιπζε δηαθνξψλ ηνπο κε ην ίδξπκα θαη ηε δηνίθεζή ηνπ. Άηοκα δάνεια Με ππνπξγηθή απφθαζε νξίδνληαη νη πξνυπνζέζεηο γηα ηε ρνξήγεζε άηνθσλ δαλείσλ ζε θνηηεηέο (πξψηνπ θχθινπ) ή ζε νξηζκέλεο άιιεο θαηεγνξίεο θνηηεηψλ, απφ πηζησηηθά ηδξχκαηα ηεο ρψξαο, κε εγγχεζε ηνπ ειιεληθνχ δεκνζίνπ θαη δπλαηφηεηα ηκεκαηηθήο απνπιεξσκήο ηνπ δαλείνπ κεηά ηελ έλαξμε απαζρφιεζήο ηνπο ή ηελ απφθηεζε αηνκηθνχ εηζνδήκαηνο. 12

Ακαδημαϊκή ελεςθεπία άζςλο Πιήξεο θαη πηζηή εγγχεζε ηεο επηζηεκνληθήο ειεπζεξίαο θαη ηεο ειεπζεξίαο ηεο έθθξαζεο κέζα ζηα ΑΔΙ. Απνκάθξπλζε απφ ην κνληέινπ ρσξνηαμηθνχ νξηζκνχ θαη επηζηξνθή ζηηο ξίδεο ηνπ αζχινπ. Νέορ σάπηηρ ηηρ ανώηαηηρ εκπαίδεςζηρ Απαηηνχληαη αιιαγέο ζην ράξηε ηεο αλψηαηεο εθπαίδεπζεο, ηφζν απφ ζεκαηηθή φζν θαη απφ ρσξνηαμηθή άπνςε ψζηε ηα ΑΔΙ λα αληαπνθξίλνληαη ζηηο αλάγθεο γηα ηελ άκεζε βειηίσζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη αθαδεκατθψλ ιεηηνπξγηψλ θαη απνηειεζκάησλ. Σπζηήλεηαη εηδηθή επηηξνπή εκπεηξνγλσκφλσλ, ππφ ηνλ Πξφεδξν ηνπ Δ.ΣΥ.Π., κε ζηφρν ηελ εηζήγεζε πξνο ηνλ Υπνπξγφ Παηδείαο ησλ αλαγθαίσλ αιιαγψλ ζην ράξηε ηεο αλψηαηεο εθπαίδεπζεο, χζηεξα απφ δηάινγν θαη δηαβνχιεπζε κε ηα ηδξχκαηα. Με ΠΓ δηακνξθψλεηαη ν λένο ράξηεο ησλ ηδξπκάησλ ηεο αλψηαηεο εθπαίδεπζεο. Τα θξηηήξηα γηα ηηο αιιαγέο ζην ράξηε ησλ ηδξπκάησλ ζηνρεχνπλ ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηεο έξεπλαο θαη ζηελ ελίζρπζε ηεο δηεζλνχο παξνπζίαο θαη δηάθξηζεο ησλ ΑΔΙ θαη είλαη ζχκθσλα κε ηηο δπλαηφηεηεο θαη αλάγθεο εζληθήο νηθνλνκίαο. 13