ΕΞΟΡΥΞΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ Ι Εξόρυξη με Εκρηκτικές Ύλες. Μέρος ΙΙ Γενικές Αρχές. Ε. Μ. Πολυτεχνείο - Εργαστήριο Εξόρυξης Πετρωμάτων

Σχετικά έγγραφα
Αξιολόγηση του θρυμματισμού μιας ανατίναξης μέσω πλήρως καθορισμένων μικρών χρόνων καθυστέρησης έναυσης

Διάτρηση, Ανατίναξη και Εισαγωγή στα Υπόγεια Έργα Σχεδιασμός επιφανειακών ανατινάξεων

ΕΞΟΡΥΞΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ Ι Εξόρυξη με Εκρηκτικές Ύλες Κωδικός Μαθήματος:

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΤΡΗΣΗΣ

Αντιμετώπιση προβλημάτων στη διάτρηση και στις ανατινάξεις Η περίπτωση του λατομείου Helwan στην Αίγυπτο

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗΣ ΑΝΑΤΙΝΑΞΗΣ ΣΕ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΚΑΙ ΥΠΟΓΕΙΑ ΜΕΤΩΠΑ

Διάτρηση, Ανατίναξη και Εισαγωγή στα Υπόγεια Έργα Περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις ανατινάξεις

Πρωτοποριακή χρήση εκρηκτικών υλών: Εκσκαφή με χρήση εκρηκτικών υλών υπόγειου χώρου στάθμευσης στο ιστορικό κέντρο του Bergen (Νορβηγία)

Μέθοδος των ορθών βαθμίδων ανοικτού ή κλειστού μετώπου. Μέθοδος των θαλάμων και στύλων

τα NEA της EXTRACO Εκ µέρους της διοίκησης και του προσωπικού της εταιρείας θα θέλαµε να σας ευχηθούµε καλή και δηµιουργική χρονιά!

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ Ι

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ Ι

EXPANDEX ΑΘΟΡΥΒΟ ΙΟΓΚΩΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Μέθοδοι υπόγειας εκμετάλλευσης Κενά μέτωπα

Ανάλυση σχεδιασμού εκμετάλλευσης με κατακρήμνιση οροφής με διαδοχικούς ορόφους

Υπόγεια τεχνικά έργα μέθοδοι κατασκευής σηράγγων. Νικόλαος Σαμπατακάκης Νικόλαος Δεπούντης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΙΑΤΡΗΣΗΣ

Αξιολόγηση δονημετρικών δεδομένων από υδρόφωνα εντός διατρήματος

ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ Ι

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010

Mέθοδοι Εκμετάλλευσης Μεταλλευτικών Κοιτασμάτων Μέρος 3 Κοιτασμάτων ιακοσμητικών Πετρωμάτων

Πίνακας 8.1 (από Hoek and Bray, 1977)

Ηµερίδα της EXTRACO στις 22 Φεβρουαρίου 2008

ΝΑ ΠΛΗΡΟΥΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ιιροϊοντων

Άσκηση της Πυροσβεστικής στις εγκαταστάσεις της EXTRACO στην Τανάγρα

Υπόγεια τεχνικά έργα μέθοδοι κατασκευής σηράγγων. Νικόλαος Σαμπατακάκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Γεωλογίας

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΑΝΑΤΙΝΑΞΕΩΝ ΣΕ ΛΑΤΟΜΕΙΟ ΑΔΡΑΝΩΝ ΣΤΟ Ν. ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΧΑΡΙΛΑΟΣ Κ. ΣΤΗΚΑΣ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ III. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών

Kεφ. 3: Θρυμματισμός των πετρωμάτων με Εκρηκτικές Υλες σε υπαίθρια & υπόγεια μέτωπα

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ

ΑΝΤΟΧΗ ΤΗΣ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΠΥΡΟΔΟΤΗΣΗΣ

Εκ µέρους της διοίκησης και του προσωπικού της εταιρείας θα θέλαµε να σας ευχηθούµε καλή και δηµιουργική χρονιά!

τα NEA της EXTRACO ΤΕΥΧΟΣ 7, ΕΤΟΣ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ ΚΙΣΣΗΡΙΣ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΓΥΑΛΙ ΜΕ SURFACE MINER

Β ΛΥΚΕΙΟΥ - ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Διάλεξη 3 η Ήλοι ολόσωμης πάκτωσης

Γεωθερμία. Ενότητα 6: Θερμά άνυδρα πετρώματα. Καθηγητής Κωνσταντίνος Λ. Κατσιφαράκης Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΟΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

1994 Κ.Λ.Π. 231/2005. Εκρηκτικά για εμπορικές χρήσεις - Εύκαμπτα εκρηκτικά. εκρηκτικών καλωδίων και βραδύκαυστων θρυαλλίδων.

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΚΡΗΞΗΣ ΕΝΤΟΣ ΙΑΤΡΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΑΝΑΤΙΝΑΞΕΩΝ

Μέθοδοι υπόγειων εκμεταλλεύσεων και κατασκευής σηράγγων Εργαστηριακή άσκηση ακ. έτους , Μέρος III

Δοκιμή Αντίστασης σε Θρυμματισμό (Los Angeles)

ΑΝΤΟΧΗ ΥΛΙΚΩΝ Πείραμα Κρούσης. ΕργαστηριακήΆσκηση 6 η

Σωλήνες Πολυαιθυλενίου για δίκτυα φυσικού αερίου με πίεση λειτουργίας έως 4barg

Διάλεξη 2η Ενεργητικοί ήλοι σημειακής πάκτωσης

ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗΣ- ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΘΟΔΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΑΝΑΤΙΝΑΞΕΩΝ

εξεταστέα ύλη στις ερωτήσεις από την 1 η έως και την 11 η 5.5 Τροφοδοσία Εκχυση καυσίμου των Diesel

ΠΡΟΟΜΟΓΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΣΙΜΕΝΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

. Υπολογίστε το συντελεστή διαπερατότητας κατά Darcy, την ταχύτητα ροής και την ταχύτητα διηθήσεως.

ΜΕΡΟΣ Β Βελτίωση Ενίσχυση εδαφών

ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ

ΥΠΟΓΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Μεγάλοι Υπόγειοι Θάλαμοι (Caverns)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΤΟΜΕΑ Β. Α) Ομάδα Α: Θεματικά αντικείμενα για ανέργους Τεχνίτες του τομέα Β της οικονομίας

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ - ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012 ΛΥΣΕΙΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΩΝ ΣΗΡΑΓΓΩΝ Α

ΜΕΡΟΣ ΙΙ Η ΚΙΝΗΜΑΤΙΚΗ ΤΩΝ ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ

ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

δ. έχουν πάντα την ίδια διεύθυνση.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ

ÁÎÉÁ ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÏÓ ÏÌÉËÏÓ

ΔΙΑΤΜΗΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΣΥΝΕΧΕΙΩΝ ΒΡΑΧΟΜΑΖΑΣ

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 / 04 / 2018

ΦΥΣΙΚΗ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ(ΘΕΡΙΝΑ)

Λ Ι Σ Τ Α ΕΛΕΓΧΟΥ Α Σ Φ Α Λ Ε Ι Α Σ

Λ Ι Σ Τ Α ΕΛΕΓΧΟΥ Α Σ Φ Α Λ Ε Ι Α Σ

Οδοντωτοί τροχοί. Εισαγωγή. Είδη οδοντωτών τροχών. Σκοπός : Μετωπικοί τροχοί με ευθύγραμμους οδόντες

ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. Διοίκηση Εργοταξίου

ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ. Κεφάλαιο 4. Εδαφομηχανική - Μαραγκός Ν. (2009) σελ. 4.2

Βελτίωσης Ενίσχυσης εδαφών

ΦΥΣΙΚΗ Ο.Π Β ΛΥΚΕΙΟΥ 15 / 04 / 2018

ΓΕΩΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Τύποι χωμάτινων φραγμάτων (α) Με διάφραγμα (β) Ομογενή (γ) Ετερογενή ή κατά ζώνες

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΟΡΩΝ

όσο τον δυνατόν πιο τακτική κυκλοφορία των Newsletter της εταιρείας µας. Στο σηµείο αυτό θα θέλαµε να σας ευχηθούµε καλή ανάγνωση!!!

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΦΕΡΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΧΕΙΜΑΡΡΩΔΩΝ ΡΕΜΜΑΤΩΝ ΜΕΡΟΣ Α. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Δρ. Γ. ΖΑΙΜΗΣ

Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø

ΣΕΙΡΑ: 3 Κύματα: αρμονικό έως στάσιμο, Στερεό: κινηματική έως διατήρηση στροφορμής

Χαρακτηριστικά. λειτουργίας. μηχανών

t 1 t 2 t 3 t 4 δ. Η κινητική ενέργεια του σώματος τη χρονική στιγμή t 1, ισούται με τη δυναμική ενέργεια της ταλάντωσης τη χρονική στιγμή t 2.

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ

Ειδικές Εφαρμογές: Κατεδάφιση δεξαμενών με την μέθοδο της «υδροανατίναξης»

(1) Αποξηλώσεις μετά προσοχής ηλεκτρομηχανολογικού υλικού

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ-ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ. Ν. Σαμπατακάκης Καθηγητής Εργαστήριο Τεχνικής Γεωλογίας Παν/μιο Πατρών

RAM SLC SF Κοπτικό μηχάνημα CNC 3-αξόνων, οριζόντια κοπή με κορδέλα η οποία περιστρέφεται με μεγάλη ταχύτητα.

ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΥΛΙΚΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ. ΘΕΜΑ 1 ο

Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ

Εργαστήριο Συνθέτων Υλικών

Μεταλλικές Σχάρες Διέλευσης Καλωδίων. Τεχνικές Οδηγίες & Προδιαγραφές

, συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα μάζας m 2. Οι ταχύτητες υ και υ των σφαιρών μετά την κρούση

ΣΚΑΛΙΕΡΕΣ Διέλευσης Καλωδίων. Τεχνικές Οδηγίες & Προδιαγραφές

t 1 t 2 t 3 t 4 δ. Η κινητική ενέργεια του σώματος τη χρονική στιγμή t 1, ισούται με τη δυναμική ενέργεια της ταλάντωσης τη χρονική στιγμή t 2.

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 1

ΑΝΤΛΙΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΝΔΟΔΑΠΕΔΙΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ

Transcript:

ΕΞΟΡΥΞΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ Ι Εξόρυξη με Εκρηκτικές Ύλες Μέρος ΙΙ Γενικές Αρχές 1

Εξόρυξη με Εκρηκτικές Ύλες Διάτρηση Γόμωση Επιγόμωση Πυροδότηση 2 Η εξόρυξη των πετρωμάτων με εκρηκτικές ύλες (Ε.Υ.) είναι μια ασυνεχής κυκλική διαδικασία που περιλαμβάνει: την διάτρηση των διατρημάτων, την γόμωσή τους με μέσα έναυσης, εναυσματική γόμωση/γόμωση πυθμένα και κυρίως γόμωση, την τοποθέτηση της επιγόμωσης, την συνδεσμολογία των μέσων έναυσης και την πυροδότηση. Οι εργασίες αυτές απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και σχολαστικότητα στην εκτέλεσή τους και ενέχουν σειρά κινδύνων που απορρέουν κυρίως από τον χειρισμό των εκρηκτικών υλών, αν και τα τελευταία χρόνια η χρήση ευαίσθητων εκρηκτικών υλών στις εργασίες εξόρυξης έχει μειωθεί στο ελάχιστο. Κατά την εξόρυξη με εκρηκτικά, η χημική ενέργεια της εκρηκτικής ύλης μετατρέπεται κατά την έκρηξή της σε μηχανική, και μεγάλα ποσά ενέργειας απελευθερώνονται μέσα σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα στην μάζα του προς εξόρυξη πετρώματος.

Μηχανισμός της Εξόρυξης με Ε.Υ. ΘΛΙΨΗ ΕΦΕΛΚΥΣΜΟΣ ΠΙΕΣΗ ΑΕΡΙΩΝ 3 Η μηχανική ενέργεια που προέρχεται από την έκρηξη της εκρηκτικής ύλης εντός των διατρημάτων προκαλεί καταρχήν τον κατακερματισμό του πετρώματος που βρίσκεται μεταξύ της σειράς των διατρημάτων και της ελεύθερης επιφάνειας του μετώπου (πρανές) και στην συνέχεια την απόσπαση μετακίνησή του από το μέτωπο, ως εξής: Θλιπτικά κύματα, που δημιουργούνται κατά την έκρηξη, διαδίδονται μέσω του πετρώματος με ταχύτητα 2500 6000 m/s, ανάλογα με τον τύπο του πετρώματος και της εκρηκτικής ύλης, και δημιουργούν μικρορωγμές πέριξ του διατρήματος. Τα θλιπτικά κύματα ανακλώνται στις ελεύθερες επιφάνειες, που είναι κατεξοχήν το πρανές του μετώπου αλλά και οι προϋπάρχουσες στην μάζα του πετρώματος ασυνέχειες, και επιστρέφουν ως εφελκυστικά προς το διάτρημα, προκαλώντας την αστοχία του πετρώματος σε εφελκυσμό (η αντοχή ενός πετρώματος σε εφελκυσμό είναι συνήθως το 1/10 της αντοχής του σε μονοαξονική θλίψη). Κατά την έκρηξη παράγονται αέρια τα οποία έχουν μεγάλο όγκο και βρίσκονται υπό υψηλή πίεση. Τα αέρια εκτονώνονται μέσω των ρωγμών που έχουν δημιουργηθεί στα προηγούμενα δύο στάδια, αλλά και των φυσικών ρωγμών του πετρώματος, διευρύνοντας αυτές και στην συνέχεια αποσπούν το πέτρωμα από το μέτωπο και το μετακινούν, το αποθέτοντάς το σε σωρό μπροστά από το μέτωπο.

Μηχανισμός της Εξόρυξης με Ε.Υ. 4 Ο μηχανισμός εξόρυξης των πετρωμάτων με εκρηκτικές ύλες σε «κάτοψη». ΥΠΟΜΝΗΜΑ: Solid Rock = συμπαγές πέτρωμα Blasthole = διάτρημα Shock waves = κρουστικά κύματα (θλιπτικά) Reflected shock waves = ανακλώμενα κρουστικά κύματα (εφελκυστικά) Tiny cracks = μικρορωγμές Joints = ασυνέχειες (αποτελούν «εσωτερικές» ελεύθερες επιφάνειες) Gases penetrate joints = τα αέρια της έκρηξης διευρύνουν τις ασυνέχειες Spalling rock = αποκολληθέντα τεμάχια πετρώματος Free face = ελεύθερη επιφάνεια (πρανές μετώπου)

Μηχανισμός της Εξόρυξης με Ε.Υ. 5 Όταν η ανατίναξη περιλαμβάνει περισσότερες της μιας σειρές διατρημάτων, πρέπει να δίνεται κατάλληλος χρόνος για την μετακίνηση του πετρώματος που βρίσκεται μπροστά από την πρώτη σειρά διατρημάτων πριν ανατιναχθεί η επόμενη σειρά. Σε εναντία περίπτωση θα έχουμε μετακίνηση του πετρώματος προς τα επάνω, αντί της επιθυμητής πλευρικής οριζόντιας μετακίνησης, ισχυρό αέριο ωστικό κύμα και παραγωγή τεμαχών μεγάλου μεγέθους. Η επιβράδυνση των εκρήξεων μεταξύ των σειρών διατρημάτων κυμαίνεται μεταξύ των 10ms/m φορτίου για τα «σκληρά» πετρώματα και 30 ms/m φορτίου για τα «μαλακά», με συνήθεις τιμές τα 15-25 ms/m φορτίου.

6 Όταν η θεωρία εφαρμόζεται στην πράξη!

Φορτίο: Βασική Παράμετρος Σχεδιασμού της Ανατίναξης Φορτίο = 27 45 Χ Διάμετρος Διατρήματος Επιγόμωση = Φορτίο Υποδιάτρηση = 0,3 Χ Φορτίο 7 Το φορτίο (V στο διάγραμμα), η απόσταση δηλαδή της πρώτης σειράς διατρημάτων από το πρανές του μετώπου (και της επόμενης σειράς διατρημάτων από εκείνη που εκρήγνυται αμέσως προηγούμενα) είναι η βασική παράμετρος σχεδιασμού μιας ανατίναξης. Οι άλλες παράμετροι του σχεδίου ανατίναξης εκφράζονται συναρτήσει του φορτίου. Η τιμή του φορτίου εξαρτάται από το μέγεθος της διαμέτρου του διατρήματος και κυμαίνεται συνήθως από 27 45 φορές την διάμετρο, ανάλογα με το πόσο εύκολα ή δύσκολα ανατινάσσεται το πέτρωμα, δηλαδή το πόσο κατακερματισμένο είναι το πέτρωμα στην θέση του μετώπου.

Σχέση Διαμέτρου Διατρήματος/Ύψους Βαθμίδας 8 Η επιλογή διατρημάτων μεγάλης διαμέτρου μειώνει το κόστος της διάτρησης ανά μονάδα όγκου του διατρήματος, και οδηγεί σε μεγαλύτερους ρυθμούς παραγωγής για το ίδιο μηχάνημα διάτρησης. Ωστόσο, η επιλογή μεγάλης διαμέτρου έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή μεγάλων τεμαχών εξορυγμένου πετρώματος και επιπλέον καθιστά δύσκολο τον έλεγχο της ποσότητας της εκρηκτικής ύλης που εκρήγνυται ανά χρόνο επιβράδυνσης, προκειμένου να περιορισθούν οι δονήσεις και το αέριο ωστικό κύμα. Το μέγεθος των μεγάλων τεμαχών στον σωρό του εξορυγμένου πετρώματος τείνει να αυξάνει όταν ο λόγος Ύψος Βαθμίδας / Διάμετρο είναι μικρότερος από 60. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι όταν ο λόγος Ύψος Βαθμίδας / Φορτίο πλησιάζει το 4, τότε βελτιστοποιούνται όλες οι παράμετροι μιας επιτυχούς ανατίναξης (μέγεθος τεμαχίων, δονήσεις, αέριο ωστικό κύμα και εκτοξευόμενοι λίθοι).

Σχέση Διαμέτρου / Χωρητικότητας Κάδου 9 Η διάμετρος των διατρημάτων επηρεάζει την διαστασιολόγηση των μηχανημάτων φόρτωσης, καθόσον υπάρχει συσχετισμός μεταξύ της διαμέτρου και της χωρητικότητας του κάδου του μηχανήματος φόρτωσης. Τούτο οφείλεται στο γεγονός ότι οι μικρότερες διάμετροι οδηγούν στην επιλογή μικρότερου φορτίου και απόστασης διατρημάτων, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται καλύτερος θρυμματισμός του πετρώματος.

Διάτρηση Η επιτυχής ανατίναξη αρχίζει με μια σωστή διάτρηση 10 Η διάτρηση είναι κατά πολύ περισσότερο από το «ήμισυ του παντός» στην εξόρυξη των πετρωμάτων με εκρηκτικές ύλες. Μια επιτυχής ανατίναξη αρχίζει πάντα με μια σωστή διάτρηση. Της διάτρησης πρέπει να έχουν προηγηθεί οι υπολογισμοί του σχεδίου ανατίναξης, από τους οποίους θα προσδιορισθεί το φορτίο (burden) και η απόσταση διατρημάτων (spacing) και θα κατασκευαστεί ο κάνναβος διάτρησης (drill pattern), με την ακριβή σημείωση επί του δαπέδου της βαθμίδας των θέσεων των στομίων των διατρημάτων. Ένας καλός χειριστής διατρητικού μηχανήματος πρέπει να είναι σε θέση να «διαβάζει» κατά την διάτρηση τα γεωτεχνικά χαρακτηριστικά του πετρώματος, ενώ τα σύγχρονα διατρητικά διαθέτουν συστήματα καταγραφής των παραμέτρων της διάτρησης. Η μείωση ή αύξηση της ταχύτητας διάτρησης κατά μήκος του διατρήματος καθώς και η πτώση της πίεσης του αέρα που απάγει τα τρίμματα της διάτρησης είναι πολύτιμες πληροφορίες για τον γομωτή.

Κρουστική Διάτρηση: Τεχνολογία Κρουστική Ενδοδιατρηματική Σύστημα Top-Hammer Down-The-Hole COPROD 11 Η κρουστική υδραυλική σφύρα, με την κρούση και την περιστροφή να δίνεται στην κεφαλή της διατρητικής στήλης (Top-Hammer), αποτελεί την πλέον διαδεδομένη μέθοδο διάτρησης για διατρήματα 76-127mm. Χαρακτηριστικό της μεθόδου είναι η μεγάλη ταχύτητα διάτρησης όταν στο πέτρωμα επικρατούν καλές συνθήκες διάτρησης. Στην ενδοδιατρηματική σφύρα (Down-the-Hole) η κρούση παράγεται στον πυθμένα του διατρήματος και η περιστροφή στην κεφαλή της διατρητικής στήλης. Η διάταξη αυτή επιτρέπει την όρυξη ευθύγραμμων διατρημάτων, μεγάλου μήκους και διαμέτρου 85-165mm, και μειώνει την πιθανότητα καταπτώσεων των τοιχωμάτων του διατρήματος σε δύσκολους γεωλογικούς σχηματισμούς. Το σύστημα COPROD συνδυάζει την ταχύτητα διάτρησης της κρουστικής σφύρας με την ακρίβεια διάτρησης της ενδοδιατρηματικής σφύρας και διατίθεται για διαμέτρους 105-165mm. Η περιστροφή της διατρητικής κεφαλής επιτυγχάνεται με την βοήθεια ενός εξωτερικού σωλήνα και η κρούση μέσω ενός συμπαγούς στελέχους που βρίσκεται στο εσωτερικό του σωλήνα περιστροφής. Τόσο η περιστροφή όσο και η κρούση δίνονται στην κεφαλή της διατρητικής στήλης. Το σύστημα COPROD έχει εξαιρετικές επιδόσεις σε δύσκολους σχηματισμούς.

Περιστροφική Διάτρηση: Τεχνολογία 12 Η περιστροφική διάτρηση χρησιμοποιείται για την όρυξη διατρημάτων μεγάλης διαμέτρου (200-440mm). Το κοπτικό άκρο (τρίκωνο) προωθείται μέσα στο διάτρημα με ταυτόχρονη περιστροφή και ώση. Η περιστροφική διάτρηση παρουσιάζει δυσκολίες στην όρυξη κεκλιμένων διατρημάτων.

Διάτρηση: Τεχνολογία 13 Για να θεωρείται ως επιτυχής η όρυξη ενός διατρήματος πρέπει: α) το στόμιό του να έχει τοποθετηθεί στην θέση που προβλέπεται από τον κάνναβο διάτρησης β) ο άξονας του διατρήματος να είναι ευθύς και να έχει την επιθυμητή κλίση (συνήθως ίδια με την κλίση του πρανούς του μετώπου) και γ) να έχει φθάσει στο προβλεπόμενο από το σχέδιο ανατίναξης βάθος. Οποιαδήποτε απόκλιση από τα παραπάνω «στρεβλώνει» το σχέδιο ανατίναξης με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται ο προβλεπόμενος θρυμματισμός του πετρώματος, το πόδι της βαθμίδας να μην θραύεται ικανοποιητικά και να παρατηρούνται έντονες δονήσεις στον περιβάλλοντα χώρο. Τα προβλήματα αυτά οφείλονται στην λανθασμένη τοποθέτηση της κοπτικής κεφαλής κατά την έναρξη της διάτρησης (collaring offset), στην λανθασμένη κλίση του βραχίονα διάτρησης (collaring misalignment) και στην εκτροπή του άξονα του διατρήματος κατά την διάρκεια της διάτρησης (in-hole deviation). Αποδεκτές τιμές γενικά θεωρούνται τα 5cm στην απόκλιση της θέσης του στομίου και τα 3cm/m διατρήματος στην εκτροπή του άξονα. Οι κατασκευαστές διατρητικών μηχανημάτων, λαμβάνοντας υπόψη την σημασία των παραπάνω, τα έχουν εξοπλίσει με αισθητήρες απόκλισης και βάθους που πληροφορούν έγκαιρα τον χειριστή προκειμένου να κάνει διορθωτικούς χειρισμούς.

Γόμωση: Ενέργεια Εκρηκτικής Ύλης ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΚΡΗΚΤΙΚΗΣ ΥΛΗΣ ΘΡΑΥΣΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΟΣ ΔΟΝΗΣΕΙΣ ΑΕΡΙΟ ΩΣΤΙΚΟ ΚΥΜΑ 14 Κατά την έκρηξη της γόμωσης εντός του διατρήματος παράγεται ενέργεια που οφείλεται στην μετατροπή της χημικής ενέργειας της εκρηκτικής ύλης σε μηχανική και θερμότητα. Η ενέργεια της εκρηκτικής ύλης καταναλώνεται για την παραγωγή έργου, που είναι η θραύση του πετρώματος στην θέση του μετώπου και η μετακίνησή του στον σωρό εξορυγμένου πετρώματος (ωφέλιμο έργο). Ταυτόχρονα, σημαντικό ποσοστό της εκλυόμενης ενέργειας διαχέεται στον περιβάλλοντα την ανατίναξη χώρο, κυρίως υπό την μορφή δονήσεων του εδάφους και αέριου ωστικού κύματος, αλλά και εκτοξευόμενων λίθων, χωρίς να παράγεται ωφέλιμο έργο, τουναντίον μάλιστα δημιουργώντας προβλήματα στους «γείτονες» του χώρου εξόρυξης.

Γόμωση: ΑNFO 15 Το ANFO αποτελεί την πλέον διαδεδομένη εκρηκτική ύλη που χρησιμοποιείται για την χύδην γόμωση στεγνών διατρημάτων σε υπαίθρια αλλά και σε υπόγεια μέτωπα. Παρασκευάζεται εύκολα με την ανάμιξη 94% κ.β. πορώδους νιτρικού αμμωνίου, με 6% κ.β. πετρέλαιο diesel. Είναι χαμηλού κόστους εκρηκτική ύλη, ιδίως όταν παρασκευάζεται επί τόπου σε ειδικά οχήματα, έχει χαμηλή ευαισθησία και παράγει κατά την έκρηξή της μεγάλη ποσότητα αερίων, που είναι απαραίτητη για την μετακίνηση του πετρώματος από το μέτωπο. Η ποιότητα του ANFO, που συνήθως εκφράζεται μέσω της τιμής της ταχύτητας έκρηξης, ποικίλει ανάλογα με το μέγεθος, το πορώδες και την καθαρότητα των κόκκων του νιτρικού αμμωνίου. Προσθήκη αλουμινίου, υπό μορφή σκόνης, στο ANFO (AL-ANFO) αυξάνει την ισχύ του, και κατά συνέπεια την ικανότητά του να θραύει σκληρά πετρώματα (διαρρηκτική ικανότητα), ενώ η ανάμιξή του ANFO με slurries (Heavy-ANFO) προ της γόμωσης του διατρήματος, πέραν του ότι αυξάνει την ισχύ του, το καθιστά και ανθεκτικό στην παρουσία νερού στο διάτρημα.

Γόμωση: Η Ταχύτητα Έκρηξης του ΑNFO 16 Η ταχύτητα έκρηξης του ANFO επηρεάζεται σημαντικά από την διάμετρο του διατρήματος εντός του οποίου έχει γομωθεί και κυμαίνεται από 2750 m/s για διάμετρο 2 in (κρίσιμη διάμετρος) μέχρι 4550 m/s για διάμετρο 12 in. Επίσης, κατά μήκος της γόμωσης του ANFO, ιδίως στις μικρές διαμέτρους, παρατηρείται σταδιακή μείωση της ταχύτητας έκρηξης όσο απομακρυνόμαστε από το σημείο έναυσής του (πυθμένα του διατρήματος). Επομένως, και ανεξάρτητα από την ποιότητα του ANFO, θα πρέπει να αναμένεται διαφορετική επίδοση της γόμωσης σε ένα μέτωπο εξόρυξης, ανάλογα με την χρησιμοποιούμενη διάμετρο και το μήκος του διατρήματος.

Γόμωση: Εναυσματική / Ενισχυτική 17 Για την έναυση του ANFO απαιτείται ένα ισχυρό κρουστικό κύμα, το οποίο προέρχεται από την έκρηξη της εναυσματικής γόμωσης (primer) που τοποθετείται στον πυθμένα του διατρήματος. Η πίεση έκρηξης της εναυσματικής γόμωσης πρέπει να είναι τουλάχιστον 80 kbar, η οποία αντιστοιχεί σε ταχύτητα έκρηξης άνω των 5500 m/s. Επίσης, η διάμετρος της εναυσματικής γόμωσης πρέπει να είναι ίδια με την διάμετρο του διατρήματος και οπωσδήποτε όχι μικρότερη από το 67% της διαμέτρου. Επομένως, πρακτικές όπως (φωτο άνω αριστερά) η χρήση φυσιγγίων αμμωνίτη (ταχύτητα έκρηξης 3600 m/s) διαμέτρου 65mm για την έναυση του ANFO σε διάτρημα των 165mm οδηγούν στην υποβαθμισμένη εκμετάλλευση της ενέργειας έκρηξης του ANFO. Οι κατασκευαστές εκρηκτικών υλών διαθέτουν ειδικές μορφοποιημένες εναυσματικές γομώσεις με υποδοχή για το καψύλλιο που περιέχουν συνήθως μείγμα PETN/TNT, αλλά και η χρήση φυσιγγίων ζελατινοδυναμίτιδας κατάλληλης διαμέτρου κρίνεται ικανοποιητική. Τα ίδια μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως ενισχυτική γόμωση (booster) κατά μήκος της γόμωσης του ANFO, προκειμένου να αποτρέψουν την μείωση της ταχύτητας έκρηξης.

Γόμωση: Μέσα Έναυσης 18 Τα μέσα έναυσης που χρησιμοποιούνται για την διέγερση της εναυσματικής γόμωσης περιλαμβάνουν την ακαριαία θρυαλλίδα (σε συνδυασμό, συνήθως, με βραδύκαυστη θρυαλλίδα και κοινό καψύλλιο), το ηλεκτρικό καψύλλιο, το καψύλλιο τύπου nonel και το ηλεκτρονικό καψύλλιο. Η χρήση της ακαριαίας (εκρηκτικής) θρυαλλίδας θα πρέπει να αποφεύγεται για τους εξής λόγους: α) το εκτός διατρήματος τμήμα της, εάν δεν καλυφθεί με 30 cm χώμα, προκαλεί έναν ισχυρό και οξύ κρότο που ενοχλεί ιδιαίτερα του «γείτονες», β) το εντός του διατρήματος τμήμα της, καταρχήν τινάζει το υλικό της επιγόμωσης και μειώνει σημαντικά την αποτελεσματικότητά της και γ) στην συνέχεια, εάν είναι ισχυρού τύπου (περιεκτικότητα σε PETN μεγαλύτερη από 15-20 g/m) θα προκαλέσει την έναυση του ANFO κατά μήκος της γόμωσης και όχι από τον πυθμένα του διατρήματος όπου έχει τοποθετηθεί η εναυσματική γόμωση, ενώ εάν είναι ασθενέστερου τύπου θα συμπιέσει το ANFO που την περιβάλλει κατά μήκος της γόμωσης και θα το αδρανοποιήσει (dead pressing). Η χρήση του ηλεκτρικού καψυλλίου απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή λόγω της πιθανής άκαιρης διέγερσης του ηλεκτρικού κυκλώματος από παράσιτα ρεύματα και ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Το καψύλλιο τύπου nonel παρουσιάζει τα καλύτερα συγκριτικά πλεονεκτήματα, ενώ τα ηλεκτρονικά καψύλλια, τα οποία παρέχουν την δυνατότητα προγραμματισμού από τον χρήστη των χρόνων επιβράδυνσης, απαιτούν καλά εκπαιδευμένους στην χρήση τους γομωτές και έχουν υψηλό κόστος.

Επιγόμωση Με Επιγόμωση??? Χωρίς Επιγόμωση (ANFO) 19 Σκοπός της επιγόμωσης είναι ο περιορισμός της εκτόνωσης των αερίων της έκρηξης από το στόμιο του διατρήματος, έτσι ώστε αυτά να βρούν διέξοδο μέσα από τις ρωγμές του πετρώματος και να το μετακινήσουν από το μέτωπο. Χαρακτηριστικό της ελλιπούς είτε σε μήκος ή σε ποιότητα υλικού επιγόμωσης είναι η δημιουργία «πιδάκων» από το υλικό της επιγόμωσης κατά την ανατίναξη. Η μη τοποθέτηση επιγόμωσης στα διατρήματα μειώνει σημαντικά την επίδοση της ανατίναξης και κάνει το μέτωπο της εξόρυξης να μοιάζει μάλλον με «πεδίο πολεμικών επιχειρήσεων».

Επιγόμωση 20 Το πλέον κατάλληλο υλικό επιγόμωσης είναι θραυστή πέτρα (χαλίκι) που έχει μέση διάμετρο τεμαχίων το 1/20 της διαμέτρου του διατρήματος (φωτο άνω αριστερά). Η συνήθης όμως πρακτική είναι να χρησιμοποιείται ως υλικό επιγόμωσης τα τρίμματα της διάτρησης που έχουν αποτεθεί κοντά στο στόμιο του διατρήματος. Το υλικό αυτό περιέχει σημαντικό ποσοστό «ψιλών» και δύσκολα μπορεί να αποτρέψει την εκτόνωση των αερίων της έκρηξης από το στόμιο του διατρήματος. Η τοποθέτηση εντός της επιγόμωσης παρεμβυσμάτων (τάπες) βελτιώνει κατά πολύ την επίδοση της επιγόμωσης που γίνεται με τρίμματα διάτρησης.

Εξόρυξη με Εκρηκτικές Ύλες: Αξιολόγηση του Αποτελέσματος 21 Η ανατίναξη του μετώπου είναι μια εξαιρετικά ταχεία διεργασία και τα γεγονότα που την συνθέτουν εξελίσσονται με ταχύτητα που είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από την «κινηματογραφική» ταχύτητα. Έτσι, ο καλύτερος τρόπος για την μελέτη των φάσεων της ανατίναξης και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της είναι η βιντεοσκόπησή της με κάμερα ταχείας λήψης (500-1000 frames/s έναντι των 24 frames/s της κινηματογραφικής) και στην συνέχεια η επεξεργασία της εικόνας με ειδικό λογισμικό.

Εξόρυξη με Εκρηκτικές Ύλες: Οι Γείτονες 22 Ένα σημαντικό ποσοστό της ενέργειας της εκρηκτικής ύλης, κατά την έκρηξή της διαχέεται στον περιβάλλοντα χώρο υπό την μορφή δονήσεων του εδάφους, αέριου ωστικού κύματος και εκτοξευόμενων λίθων. Με τις επιπτώσεις των τελευταίων να περιορίζονται, κατά τεκμήριο, εντός του εργοταξίου, οι επιπτώσεις των δύο πρώτων είναι συνήθως ιδιαίτερα ενοχλητικές σε μια ευρύτερη περιοχή και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να προκαλέσουν ζημιές σε κατασκευές. Ο κατάλληλος σχεδιασμός και εκτέλεση των εργασιών της διάτρησης, γόμωσης και πυροδότησης μπορεί να περιορίσει σημαντικά τις δυσμενείς αυτές επιπτώσεις, οι οποίες εξαρτώνται, πέραν των άλλων, σε σημαντικό βαθμό από τις τοπικές γεωλογικές και τοπογραφικές συνθήκες.

Εξόρυξη με Εκρηκτικές Ύλες: Οι Γείτονες 23 Η εκτέλεση σειράς μετρήσεων της ταχύτητας και της συχνότητας των δονήσεων και της πίεσης του αέριου ωστικού κύματος θα προσδιορίσει την επίδραση των τοπικών γεωλογικών και τοπογραφικών παραμέτρων. Η αυστηρή συμμόρφωση των χαρακτηριστικών των δονήσεων στους περιορισμούς που θέτουν οι κανονισμοί, οι οποίοι έχουν επιβληθεί από τις αρχές αδειοδότησης του έργου εξόρυξης (π.χ. ο Γερμανικός Κανονισμός DIN 4150, φωτο δεξιά) και η οποία πιστοποιείται με καταγραφές δονησιογράφων, θα βοηθήσει την μεταλλευτική/λατομική επιχείρηση ή την τεχνική εταιρεία σε πιθανή δικαστική διαμάχη με τους «γείτονες».

Εξόρυξη με Εκρηκτικές Ύλες: Οι Γείτονες 24 Στην εικόνα παρουσιάζεται το Δικαστικό Μέγαρο Nashville/Davidson County στις ΗΠΑ που κτίστηκε το 1937. του Metro Δίπλα ακριβώς εκτελούνται εργασίες εκσκαφής για την κατασκευή ενός πολυωρόφου υπόγειου χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων. Η εξόρυξη το σκληρού πετρώματος γίνεται με χρήση εκρηκτικών. Η διαθέσιμη σήμερα τεχνολογία δίνει την δυνατότητα να πραγματοποιούνται ανατινάξεις δίπλα σε ευαίσθητες κατασκευές χωρίς να παρατηρούνται σε αυτές επιπτώσεις από τις δονήσεις ή το αέριο ωστικό κύμα.

Οι εκρηκτικές ύλες είναι εργαλείο κοπής και ΟΧΙ μέσο καταστροφής των πετρωμάτων και των κατασκευών 25 Συμπέρασμα...