Η Επίδραση του Σιδήρου σε Βλαστικές, Φυσιολογικές και Βιοχηµικές Παραµέτρους κατά το Μικροπολλαπλασιασµό Υποκειµένων Εσπεριδοειδών

Σχετικά έγγραφα
Η ΑΝΤΟΧΗ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ ΩΝ ΣΤΗ ΧΛΩΡΩΣΗ ΣΙ ΗΡΟΥ ME BAΣΗ ΤΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΕ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ. Άρτα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή

Aronia. melanocarpa. Επιβλεπονηερ καθηγηηερ:

Ε-mail: υάλωση, βλαστογένεση και ριζοβολία της ελιάς (Olea europaea L.) in

Τ.Ε.Ι. Ηπείρου Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3 Ο. Θρεπτικά Διαλύματα. Δούμα Δήμητρα Άρτα, 2013

Τ.Ε.Ι. Ηπείρου Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο. Εισαγωγικές Έννοιες. Δούμα Δήμητρα Άρτα, 2013

Η ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΒΟΡΙΟΥ(B) ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΤΟΜΑΤΑΣ

Τ.Ε.Ι. Ηπείρου Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας Τμήμα Φυτικής Παραγωγής ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ. Εργαστήριο 2 ο. Υλικό Καλλιέργειας. Δούμα Δήμητρα Άρτα, 2013

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΨΕΥΔΟΛΕΞΕΩΝ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Παράγοντες που επηρεάζουν την ενζυμική δραστηκότητα 1. Φτιάχνοντας εκχύλισμα πατάτας ρυθμιστικό διάλυμα ενζυμο καταλάση ρυθμιστικό διάλυμα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΑΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΕ ΦΥΤΑ ΠΕΠΟΝΙΑΣ

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΕΛΑΙΟΠΛΑΚΟΥΝΤΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΑΙΓΩΝ ΔΑΜΑΣΚΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

Κυτταρο-Ιστοκαλλιέργεια

ΚΑΨΑΛΗ ΘΩΜΑΪΣ ΕΒΕΛΙΝΑ

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΛΛΑΝΤΙΚΩΝ ΑΕΡΟΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΛΙΠΟΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΕ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ

Fenton. COD ρ NH N TP ENVIRONMENTAL PROTECTION OF CHEMICAL INDUSTRY

Μελέτη αξιολόγησης της επίδρασης διαφορετικών φυσικών. ουσιών στην αντοχή της ροδιάς σε χαµηλές θερµοκρασίες

Κυτταρο-Ιστοκαλλιέργεια

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Πτυχιακή εργασία

ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΝΟΥΧΙΣΜΟΥ ΣΕ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΡΣΕΝΙΚΩΝ ΟΡΝΙΘΙΩΝ

Θρέψη Φυτών. Ενότητα 8 η Σίδηρος. Όνομα καθηγητή: Δ. Μπουράνης Όνομα καθηγητή: Σ. Χωριανοπούλου Τμήμα: Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής

ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ ΦΩΣΦΟΡΟΥ ΑΠΟ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΔΙΑΠΥΡΩΜΕΝΑ ΤΣΟΦΛΙΑ ΑΥΓΩΝ ΚΑΙ Η ΣΥΝΘΕΣΗ BRUSHITE ΩΣ ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ

Optimizing Microwave-assisted Extraction Process for Paprika Red Pigments Using Response Surface Methodology

CYPRUS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY Faculty of Geotechnical Sciences and Environmental Management Department of Environmental Science and Technology

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας

Newsletter THE CONDENSE MANAGING SYSTEM: PRODUCTION OF NOVEL FERTILIZERS FROM MANURE AND OLIVE MILL WASTEWATER ΑΓΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ

8Q5SAC) 8Q5SAC UV2Vis 8500 ( ) ; PHS23C ) ;721 ( ) :1 4. ;8Q5SAC : molπl ;Britton2Robinson Q5SAC BSA Britton2Robinson,

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΧΡΗΣΤΟΥ Α. ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΙΗ

Εργαστηριακές Ασκήσεις Περιβαλλοντικής Βιοτεχνολογίας

Κυτταρο-Ιστοκαλλιέργεια

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΧΡΗΣΤΟΥ Α. ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΙ Η

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

Πτυχιακή εργασία. Μελέτη της επίδρασης των προκατεργασιών και των συνθηκών ξήρανσης στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του δυόσμου (Mentha viridis)

Gro wth Properties of Typical Water Bloom Algae in Reclaimed Water

The toxicity of three chitin synthesis inhibitors to Calliptamus italicus Othoptera Acridoidea

ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ

ΤΕΧΝΙΚΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5 ο ΕΞΑΜΗΝΟ

ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΕΣΤΕΡΟΠΟΊΗΣΗΣ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΑΙΘΑΝΟΛΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΑΛΑΚΤΙΚΟΥ ΑΙΘΥΛΕΣΤΕΡΑ

E#ects of Drying on Bacterial Activity and Iron Formation in Acid Sulfate Soils

ΙΔΡΥΜΑ. Θεσσαλονίκη, ύλα

ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ, ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΘΑΝΟΤΡΟΦΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΜΕΘΑΝΙΟΥ ΣΕ ΜΕΘΑΝΟΛΗ

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΥΜΒΑΤΩΝ ΔΙΑΛΥΤΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΕ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑΣ ΧΩΝΕΥΣΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΙΟΝΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΑΝΤΙΞΟΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΤΟΥ

1 o ΓΕΛ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ A ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1- ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ-ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ - Τι πρέπει να γνωρίζουμε

Διερεύνηση των συστημάτων εκτροφής μικρών μηρυκαστικών στην Επαρχία Λαγκαδά Θεσσαλονίκης

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Πτυχιακή εργασία

Θέμα 1 ο (30 μονάδες)

Ε: Μπορεί το BREVIS να αντικαταστήσει την αραίωση με το χέρι;

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Emulsifying Properties of Egg Yolk as a Function of Diacylglycerol Oil

7 Φεβρουαρίου 2015 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑ Α ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑ ΕΣ:

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

IL - 13 /IL - 18 ELISA PCR RT - PCR. IL - 13 IL - 18 mrna. 13 IL - 18 mrna IL - 13 /IL Th1 /Th2

Αξιολόγηση της αισθητικής αξίας δασογεωργικών και γεωργικών συστημάτων

Study of urban housing development projects: The general planning of Alexandria City

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΝaCl ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ, ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΟΥ (Zea mays L.)

DIN 38406/16 Zn, Cd, Pb & Cu Bulletin 74/3-2 Sb, Bi Bulletin 226/2 Determination of As by Gold RDE

Reaction of a Platinum Electrode for the Measurement of Redox Potential of Paddy Soil

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή

Studies on the Binding Mechanism of Several Antibiotics and Human Serum Albumin

Φυτοεξυγίανση εδάφους από Cd και Pb με τα αλόφυτα: Halimione portulacoides(l.) Aellen, Tamarix parviflora (DC) και Limoniastrum monopetalum (L.

ΕΝΖΥΜΙΚΗ ΑΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΧΛΩΡΟΠΡΟΠΑΝΟΛΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΚΤΗΡΙΟ PSEUDOMONAS PUTIDA DSM437

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

(1) v = k[a] a [B] b [C] c, (2) - RT

ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ Η ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ΤΙΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

3 ) ΚΑΙ FORCHLORFENURON (CPPU) ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΤΩΝ ΡΑΓΩΝ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ «ΣΟΥΛΤΑΝΙΝΑ» info@hellafarm.gr

Μέρος 2 ο : Μελέτη συμβιωτικών σχέσεων των φυτών

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΞΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

[11].,, , 316 6, ,., 15.5%, 9.8%, 2006., IDF,, ,500, 2,830.,, ,200.,,, β, [12]. 90% 2,,,,, [13-15].,, [13,

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών Τµήµα Επιστήµης και Τεχνολογίας Τροφίµων Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου και Υγιεινής Τροφίµων

Influence of Flow Rate on Nitrate Removal in Flow Process

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΩΝ ΓΗΑΣΜΖΜΑΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΩΝ ΠΟΤΓΩΝ «ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΠΔΞΔΡΓΑΗΑ ΖΜΑΣΩΝ ΚΑΗ ΔΠΗΚΟΗΝΩΝΗΩΝ» ΣΜΖΜΑ ΜΖΥΑΝΗΚΩΝ Ζ/Τ ΚΑΗ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΚΖ

Η προσθήκη των θρεπτικών στοιχείων στο διάλυµα, επιβάλει την εφαρµογή απλών υδατοδιαλυτών λιπασµάτων και οξέων, ενώ για την κάλυψη των αναγκών σε

Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών Τµήµα Επιστήµης και Τεχνολογίας Τροφίµων Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου και Υγιεινής Τροφίµων

ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Λέξεις κλειδιά: Υγεία και συμπεριφορές υγείας, χρήση, ψυχότροπες ουσίες, κοινωνικό κεφάλαιο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

Κυτταρο-Ιστοκαλλιέργεια

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Ο.Α.Ε.Ε. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΣΚΑΦΕΤΟΥ ΣΩΤΗΡΙΑ

Ζήτηµα 2. Κατεύθυνση µεταβολής γονιµότητας. Πειραµατικός Αγρός. Επεµβάσεις: Α1Β1:1, Α1Β2:2, Α1Β3:3, Α2Β1:4, Α2Β2:5 και Α2Β3:6

Ατομική μονάδα μάζας (amu) ορίζεται ως το 1/12 της μάζας του ατόμου του άνθρακα 12 6 C.

ΜΙΑ ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓΑIΔΟΥΡΙΝΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΜΜ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ (Τελευταία ενημέρωση: )

ΧΗΜΕΙΑ - ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ) 24 ΜΑΪΟΥ 2013 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Πτυχιακή Εργασία ΓΝΩΣΕΙΣ KAI ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ HIV. Στυλιανού Στυλιανή

Οι επιδόσεις Ελλήνων στο Mini Mental State Examination με βάση την ηλικία και τη νοητική κατάσταση από την παιδική στην τρίτη ηλικία.

Θρέψη Φυτών. Ενότητα 1 η Εισαγωγή (μέρος α) Όνομα καθηγητή: Δ. Μπουράνης Όνομα καθηγητή: Σ. Χωριανοπούλου Τμήμα: Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής

,,, (, ) , ;,,, ; -

Αξιοποίηση Φυσικών Αντιοξειδωτικών στην Εκτροφή των Αγροτικών

econteplusproject Organic.Edunet Χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση econtentplus programme ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΜΑΤΑΣ 1

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΔΟΝΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΕΡΑΣ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΗΣ

ΙΩΑΝΝΗ ΑΘ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Transcript:

Αριθµός εργασίας: #2004_1 Τύπος εργασίας: Πρωτότυπη εργασία Τοµέας: Φυτική Παραγωγή > Φυσιολογία - Βιοχηµεία Λήψη: Ιανουάριος 2004 Αποδοχή: Μάιος 2004 Η Επίδραση του Σιδήρου σε Βλαστικές, Φυσιολογικές και Βιοχηµικές Παραµέτρους κατά το Μικροπολλαπλασιασµό Υποκειµένων Εσπεριδοειδών [Επίδραση Σιδήρου σε Υποκείµενα Εσπεριδοειδών] Μυλωνά Αντιγόνη a, Κορτέσσα ηµάση-θεριού b, Βασίλειος Χουλιάρας b, Λαµπρινή Βαρίτη a, Σοφία Γκούβρα c και Αθανάσιος N. Μολασσιώτης b a Τµήµα Ανθοκοµίας Αρχιτεκτονικής Τοπίου, ΤΕΙ Ηπείρου, 47100 Άρτα Ελλάς b Εργαστήριο ενδροκοµίας, Τµήµα Γεωπονίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, 54124 Θεσσαλονίκη, Ελλάς c Τµήµα Φυτικής Παραγωγής, ΤΕΙ Ηπείρου, 47100 Άρτα Ελλάς! Χουλιάρας Βασίλειος ιεύθυνση Γεωργίας Άρτας, 47100, Άρτα, Ελλάς e-mail: vashulagro@hotmail.com Περίληψη Εκφυτα των υποκειµένων των εσπεριδοειδών Νεραντζιά, C. taiwanica και Swingle Citrumelo εγκαταστάθηκαν σε στερεό υποστρωµα ΜS που αποτελούνταν από κατάλληλη συγκέντρωση των ρυθµιστών αύξησης ΙΑΑ και ΒΑ, 20 g/l σουκρόζης ενώ διέφερε η µορφή και η συγκέντρωση του σιδήρου (-Fe (0 ppm Fe), Fe-EDDHA (5.6 ppm), FeCl 3 (5.6 ppm), Fe-EDTA (5.6 ppm)). Η µη προσθήκη σιδήρου στο υπόστρωµα προκάλεσε σηµαντική χλώρωση στα φυτά και µικρό αριθµό πλαγίων βλαστών ανά έκφυτο. Η µορφή του σιδήρου Fe-EDTA αποδείχθηκε τοξική και έδωσε µικρό αριθµό πλαγίων βλαστών. H εφαρµογή του σιδήρου ως FeCl 3 καθίσταται προδευτικά επωφελής ως προς τη χλώρωση σιδήρου, δίνει τον ιδιο αριθµό πλαγίων βλαστών µε την επέµβαση της µη προσθήκης σιδήρου, αλλα και το µεγαλύτερο µήκος πλαγίων βλαστών από όλες τις υπόλοιπες επεµβάσεις. Η µορφή του σιδήρου Fe- EDDHΑ αποδείχθηκε η καλύτερη ως προς την εµφάνιση των φυτών και τον αριθµό των πλαγίων βλαστών. O αριθµός των πλαγίων βλαστών κατά το µικροπολλαπλασιασµό βρίσκεται σε αρνητική συσχέτιση µε το µήκος τους. Η συγκέντρωση των ενζύµων επηρεάστηκε τόσο από τη µορφή όσο και από τη συγκέντρωση του σιδήρου στα τρία υποκείµενα. Τα ένζυµα αυτά µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως βιοχηµικοί δείκτες της χλώρωσης σιδήρου. Λέξεις κλειδιά: εσπεριδοειδή, σίδηρος, µικροπολλαπλασιασµός, υπεροξειδάση, καταλάση Εισαγωγή εν υπάρχει αρκετή βιβλιογραφία που να αναφέρεται στην επίδραση του σιδήρου στο µικροπολλαπλασιασµό των διαφόρων καλλιεργειών και ιδιαιτέρως των εσπεριδοειδών. Επίδραση του σκευάσµατος του σιδήρου που να επιδρά στις ενζυµικές µεταβολες της βάσης του µικροµοσχεύµατος µε επακόλουθο τη ριζοβολία (Fe-EDDHA), τη δηµιουργία κάλλου (FeCl 3 ) ή τη µη βιοσύνθεση ριζικών καταβολών κατά την έλλειψη σιδήρου (-Fe) ή τη νέκρωση των µικροµοσχευµάτων όταν ο σίδηρος εφαρµοστεί µε τη µορφή Fe-EDTA έχει αναφερθεί στα εσπεριδοειδή (Dimassi et al., 2003). εν υπάρχει βιβλιογραφία που να αναφέρεται στη συµβολή των σιδηροπρωτεϊνών καταλάση και υπεροξειδάση στο µικροπολλαπλασιασµό των εσπεριδοειδών. AgroThesis ISSN 1109-7981 3

Σκοπός της εργασίας αυτής ήταν η επίδραση της µορφής σιδήρου στον αριθµό των πλαγίων βλαστών κατά το µικροπολλαπλασιασµό υποκειµένων εσπεριδοειδών (Nεραντζιά, Swingle Citrumelo, C. taiwanica), στο βαθµό χλώρωσης και στην ενεργότητα των σιδηροπρωτεϊνών υπεροξειδάση και καταλάση. Κατά το παρόν πείραµα δεν αποτελεί στόχο η εύρεση της ιδανικής συγκέντρωσης των ορµονών που θα έχει ως αποτέλεσµα το µέγιστο αριθµό πλαγίων βλαστών κατά το µικροπολλαπλασιασµό των εκφύτων των συγκεκριµένων υποκειµένων των εσπεριδοειδών. Υλικά και µέθοδοι Βλαστικές κορυφές των υποκειµένων των εσπεριδοειδών C. taiwanica, Swingle Citrumelo και Νεραντζιά, αφού απολυµάνθηκαν µε διαλυµα που αποτελούνταν από NaOCl (2.5%), benomyl (1%) και streptomycin (0.01%), και ξεπλύθηκαν 3 φορές µε απεσταγµένο νερό, τοποθετήθηκαν σε υπόστρωµα εγκατάστασης MS (που περιείχε 20g/l σακχαρόζη 8g/l άγαρ, ενώ το ph ρυθµίστηκε στο 5.8, χωρίς ρυθµιστές αυξησης) για 4 εβδοµάδες και στη συνέχεια τοποθετήθηκαν σε υποστρώµατα ΜS όπου διέφερε η µορφή (FeCl 3, Fe-EDDHA, Fe-EDTA) και η συγκέντρωση του σιδήρου (0, 5.6 ppm). Οι ορµόνες που προστέθηκαν ήταν 1mg BA, 0.25 mg ΙΑΑ και 0,05 mg GA 3. Χρησιµοποιήθηκαν 15 έκφυτα (βλαστικές κορυφές) για κάθε επέµβαση και κάθε υποκείµενο. Υπολογίστηκαν τα εξής: I. ο βαθµός χλώρωσης στα φύλλα των υποκειµένων στις διάφορες επεµβάσεις II. ο αριθµός και το µήκος των βλαστών ανά έκφυτο (35 ηµέρες µετά την εγκατάσταση των εκφύτων σε υποστρώµατα MS όπου χορηγήθηκαν οι µορφές σιδήρου FeCl 3, Fe-EDDHA και χωρίς σίδηρο και 25 ηµέρες σε υπόστωµα MS µε χορηγούµενη µορφή σιδήρου την Fe-EDTA). III. χλωροφύλλη (α και β) (µετρήθηκαν φωτοµετρικά στα 649 και 665 nm αφού εκχυλίστηκαν µε αιθανόλη, τοποθετήθηκαν σε υδατόλουτρο µέχρι τον πλήρη αποχρωµατισµό των φυταρίων, ενώ οι περιεκτικότητες υπολογίστηκαν σύµφωνα µε τις εξισώσεις των Wintermans και Mots (1965)). IV. η ενεργότητα των υπεροξειδασών (διαλυτές και wall-bound υπεροξειδάσες συνολικά). Η ποσοτικός προσδιορισµός της υπεροξειδάσης έγινε σύµφωνα µε τη µεθοδολογία των Ngo και Lenhoff (1980) σε φασµατοφωτόµετρο UV-1601, σε µήκος κύµατος 590 nm. Για την παρασκευή του διαλύµατος DMAB, η ένωση διαλύθηκε αρχικά σε µισό όγκο αιθανόλης (καθαρότητας 96 %) και στη συνέχεια (µετά την πλήρη διάλυση) προστέθηκε ο υπόλοιπος µισός όγκος (µέχρι τα 100 ml συνολικά) µε απιονισµένο νερό. Στη δοκιµή εφαρµοζόταν 5-20 µl του υπερκειµένου διαλύµατος έπειδή συνήθως τα δείγµατα παρουσίαζαν υψηλή δραστηριότητα υπεροξειδασών. Μία µονάδα ενζυµικής δράσης (U) ορίστηκε ως η αύξηση της απορρόφησης κατά 0.01 µονάδες ανά δευτερόλεπτο. Η ενζυµική δράση εκφραζόταν στη συνέχεια σε g. νωπού βάρους ανά λεπτό (U / g.ν.β. / min). V. το ένζυµο καταλάση (floating-disk method σύµφωνα µε τον Wang (1995). 30 µl του υπερκείµενου στρώµατος εφαρµοζόταν σε δίσκους διαµέτρου 1cm, του ηθµού GF 52 (Schleicher and Schuell) και τοποθετούνταν σε δοκιµαστικούς σωλήνες Lamott (µε επίπεδο πυθµένα). Ακολουθούσε προσθήκη 20 ml απιονισµένου νερού που περιείχαν 1.5 ml διαλύµατος 30% H 2 O 2. Η όλη δοκιµή γινόταν σε θερµοκρασία 20 o C. Χρονοµετρούνταν η διάρκεια ανόδου του δίσκου στην επιφάνεια. Η καµπύλη αναφοράς έγινε σύµφωνα µε το χρόνο ανόδου 1-4 µονάδων καθαρής καταλάσης του εµπορίου (bovine catalase, Sigma). Υπερκείµενα εκχυλίσµατα υψηλότερης δράσης καταλάσης αραιώνονταν µε απιονισµένο νερό αναλογικά, µέχρι να επιτευχθεί χρόνος ανόδου του φίλτρου ίσος µε 1-4 µονάδες της καταλάσης του εµπορίου. Η ενζυµική δράση εκφραζόταν στη συνέχεια σε g. νωπού βάρους ανά λεπτό (U / g. Ν.Β. / min). Μονάδα καταλάσης ορίζεται η διάσπαση 1 µmol H 2 O 2 / min σε ph 7.0 και θερµοκρασία 25 o C Η εκχύλιση των ενζύµων έγινε σύµφωνα µε την παρακάτω διαδικασία. Φυτάρια των τριών υποκειµένων των εσπεριδοειδών λειοτριβήθηκαν µε ανάλογη ποσότητα σε µl του διαλύµατος NaH 2 PO4 0,05M και 1% ΝaCl, ph 6.5 ενώ προστέθηκε και 2.5% PVPP. Για τη στατιστική ανάλυση των αποτελεσµάτων χρησιµοποιήθηκε η ANOVA και το κριτήριο Duncn σε επίπεδο σηµαντικότητας Ρ=0.05. Αποτελέσµατα και συζήτηση Σύµφωνα µε τον πίνακα 1, η µη προσθήκη Fe στο διάλυµα MS προκάλεσε σηµαντική χλώρωση στα έκφυτα. Η ανόργανη µορφή σιδήρου FeCl 3 προκάλεσε ελαφριά χλώρωση, η χηλική µορφή του σιδήρου Fe-EDDHA έδωσε βαθύ πράσινο χρωµατισµό, ενώ η προσθήκη της χηλικής µορφής Fe-EDTA έδωσε AgroThesis ISSN 1109-7981 4

τιµές χλωροφύλλης στα έκφυτα ελαφρώς υψηλότερες της αντίστοιχης συγκέντρωσης της ανόργανης µορφής του σιδήρου στα υποκείµενα C. taiwanica και Swingle Citrumelo. Στα έκφυτα της Νεραντζιάς, οι τιµές της χλωροφύλλης δεν ήταν στατιστικώς σηµαντικές µεταξύ των µορφών σιδήρου FeCl 3 και Fe- EDTA. Στατιστικώς σηµαντικές διαφορές ως προς τη συγκέντρωση των χλωροφυλλών a+b στα έκφυτα, παρουσιάστηκαν µεταξύ των τριών υποκειµένων στην ίδια επέµβαση Fe (µορφή και συγκέντρωση σιδήρου). Πίνακας 1. Η επίδραση διαφόρων µορφών σιδήρου στη συγκέντρωση της χλωροφυλλών a+b σε έκφυτα των υποκειµένων C.Taiwanica, Citrumelo, και Νεραντζιάς (Ρ=0.05) [The effect of various Fe forms on chlorophylls a+b concentration in explants of the rootstocks C.Taiwanica, Citrumelo and Sour Orange (Ρ=0.05)] Επέµβαση Τ. C. N. 0 ppm Fe 5,56b 4,38a 6,25c 5.6 ppm FeCl 3 6,70d 6,18c 7,42f 5.6 ppm Fe-EDDHA 10,58h 9,83g 10,75h 5.6 ppm Fe-EDTA 7,35f 6,88de 7,12ef Πίνακας 2. Βαθµός χλώρωσης σε φύλλα εκφύτων του υποκειµένου C. taiwanica που αναπτύχθηκαν σε υποστρώµατα ιστοκαλλιέργειας µε διαφορετική µορφή και συγκέντρωση σιδήρου σε διάφορα χρονικά διαστήµατα από την έναρξη του πειράµατος [Degree of chlorosis in leaves of C. taiwanica explants grown in MS tissue culture substrates with different Fe form and concentration in various time intervals after the start of the experiment] ηµέρες -Fe FeCl 3 Fe-EDDHA Fe-EDTA 15 2 1,75 0,5 0,75 25 2,5 1,5 0 1,25 35 3,5 1,25 0,25 - Σύµφωνα µε τον πίνακα 2, είναι εµφανής η αρνητική επίδραση της παραµονής των µικροµοσχευµάτων στο υπόστρωµα, όταν ο σίδηρος εφαρµόζεται µε τη µορφή Fe-EDTA, για διάστηµα µεγαλύτερο των 25 ηµερών. Mετά από 32 ηµέρες παραµονής των εκφύτων στο υπόστρωµα ΜS όπου ο σίδηρος εφαρµόστηκε µε τη µορφή Fe-EDΤA, τα έκφυτα νεκρώθηκαν. Πιθανώς, η µορφή αυτή του σιδήρου δρα τοξικά. Αντίθετα, αποδεικνύεται σχετικά επωφελής η παραµονή των εκφύτων σε υπόστρωµα όπου ο σίδηρος εφαρµόζεται µε τη µορφή FeCl 3, αν και η µορφή αυτή του σιδήρου είναι ανόργανη. Είναι όµως εµφανής, η υπεροχή της χηλικής µορφής του σιδήρου Fe-EDDHA. Aντίθετα η µορφή Fe-EDTA αν και προκαλεί σηµαντική χλώρωση δεν καθίσταται τοξική για τα υποκείµενα ροδακινιάς και ιδίως το GF-677. (Μολασιώτης, προσωπ. επικοιν.). Πίνακας 3. Αριθµός και µήκος βλαστών ανά έκφυτο σε τρία υποκείµενα εσπεριδοειδών σε διάφορες επεµβάσεις σιδήρου (Ρ=0.05) [Number and length of shoots per explant of three Citrus rootstocks in MS tissue culture media with different Fe treatments (P=0.05)] αριθµ. βλαστ. µεσ. µήκ. βλ. (cm) Υποκείµενο T. C. N. Τ. C. N. Επέµβαση -Fe 1.6bc 1.4ab 1.8cd 1.7bc 1.9cde 1.5ab FeCl 3 1.5bc 1.2a 1.6bc 2.0def 2.2ef 2.3f Fe-EDTA 1.8cd 1.6bc 2.0d 1.5ab 1.6bc 1.5ab Fe-EDDHA 2.8e 2.7e 2.9e 1.3a 1.3ab 1.2ab Η µορφή του σιδήρου επηρέασε σηµαντικά το µήκος και των αριθµό των µασχαλιαίων βλαστών ανά εκφυτο και σε κάθε υποκείµενο και µεταξύ των τριών υποκειµένων (Πιν. 3). Η εφαρµογή του σιδήρου µε AgroThesis ISSN 1109-7981 5

την οργανική µορφή Fe-EDDHA αύξησε σηµαντικά τον αριθµό των βλαστών ανά έκφυτο, ενώ η ανόργανη µορφή έδωσε το µικρότερο αριθµό βλαστών, αλλά αύξησε σηµαντικά το µέσο µήκος τους.. Σύµφωνα µε τους Dimassi et al. (2003), η επιδραση της χηλικής µορφής του σιδήρου Fe-EDDHA προκαλεσε τα µεγαλύτερα ποσοστά ριζοβολίας στα τρια υποκείµενα εσπεριδοειδών, ενώ και κατά το µικροπολλαπλασιασµό των υποκειµένων των εσπεριδοειδών που µελετήθηκαν στο παρόν πείραµα εδωσε το µεγαλύτερο αριθµό πλαγίων βλαστών. Παρατηρήθηκε αντιστρόφως ανάλογη σχέση µεταξύ του αριθµού των µασχαλιαίων βλαστών και του µήκους τους και στα τρία υποκείµενα (Σχ.1). Mήκος βλαστών (cm) 2,4 2,2 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 y = 2,3344x -0,6198 R 2 = 0,9268 1 1,5 2 2,5 3 Aριθµός βλαστών Σχήµα 1. Η συσχέτιση του αριθµού των πλαγίων βλαστών κατά το µικροπολλαπλασιασµό κορυφών του υποκειµένου Νεραντζιά σε υποστρώµατα µε διαφορετικές µορφές και συγκεντρώσεις σιδήρου κι του µήκους τους [The corellation between lateral shoot number and their length through micropropagation of shoot tips of the rootstock Sour Orange in MS tissue culture media with different Fe forms and concentrations] Η ανόργανη µορφή του σιδήρου δηµιουργεί σύµπλοκα στο υπόστρωµα τα οποία προκαλούν µείωση της πρόσληψής του (Θεριός, προσωπ. επικοιν.). Στο παρόν πείραµα, η ανόργανη µορφή του σιδήρου FeCl3 προκάλεσε χλώρωση η οποία όµως µειώθηκε σταδιακά, αύξησε σηµαντικά το µήκος των πλαγίων βλαστών, έδωσε όµως το µικρότερο αριθµό πλαγίων βλαστών (Πιν. 3). ιαπιστώθηκε ότι η χρήση της χηλικής µορφής σιδήρου Fe-EDDHA προκάλεσε σηµαντική ανάσχεση της κυριαρχίας κορυφής, γι υτό το λόγο έδωσε το µεγαλύτερο αριθµό πλαγίων βλαστών. Ελαφριά χλώρωση σε σχέση µε το υπόλοιπο φυτό, άρχισε να εµφανίζεται στα φύλλα βάσης των βλαστών των φυταρίων, 32 ηµέρες µετά τον εµβολιασµό στο υπόστρωµα, όταν ο σίδηρος εφαρµόστηκε µε τη µορφή Fe-EDDHA. Πίνακας 4. Η ενεργότητα της καταλάσης (U / g.f.w. / min) σε έκφυτα του υποκειµένου C. Taiwanica που καλλιεργήθηκαν σε υποστρώµατα ιστοκαλλιέργειας MS όπου διέφερε η µορφή και η συγκέντρωση του σιδήρου σε διάφορα χρονικά διαστήµατα από την έναρξη του πειράµατος [Catalase activity (U/g.f.w./min) in explants of the rootstock C. taiwanica grown in MS tissue culture substrates with different Fe form and concentration in different time intervals after the start of the experiment] ηµέρες -Fe FeCl 3 Fe-EDDHA Fe-EDTA 15 14.5b 15.3c 16.2d 15.9d 25 14.2b 16.2d 24.0g 14.5b 35 13a 17.1e 21.4f - Η µορφή και η συγκέντρωση του σιδήρου επηρέασε στατιστικώς σηµαντικά την ενεργότητα της καταλάση και των υπεροξειδασών στις διάφορες επεµβάσεις σιδήρου σε κάθε ένα από τα τρία υποκείµενα των εσπεριδοειδών που µελετήθηκαν. Στους πίνακες 4 και 5 αναφέρονται οι ενεργότητες των ενζύµων στο υποκείµενο C. taiwanica. Παρόµοια ήταν η επιδραση των µορφών του σιδήρου και στα υποκείµενα Νεραντζιά (C. aurantium) και Swingle Citrumelo (µη παρουσιαζόµενα αποτελέσµατα). Υπήρξαν στατιστικώς σηµαντικές διαφορές ως προς αυτά τα δύο ένζυµα και µεταξύ των τριών υποκειµένων. Yψηλότερη ενεργότητα των δύο ενζύµων εµφανίστηκε στα έκφυτα όπου ο σίδηρος AgroThesis ISSN 1109-7981 6

εφαρµόστηκε µε την οργανική µορφή Fe-EDDHA, ακολουθούσαν τα έκφυτα όπου ο σίδηρος εφαρµόστηκε µε την ανόργανη µορφή FeCl 3, ενώ τα έκφυτα όπου δεν χορηγήθηκε σίδηρος στα υποστρώµατα µικροπολλαπλασιασµού ΜS έδειξαν τη χαµηλότερη ενεργότητα και για τα δύο ένζυµα (Πιν. 4, 5). Παρόµοια αποτελέσµατα ως προς την ευεργετική επίδραση τόσο στη ριζοβολία όσο και στη µικροπολλαπλασισµό του υποκειµένου ροδακινιάς, GF-677 (Μολασιώτης, 2004). Το γεγονός αυτό πιθανόν να οφείλεται στη διαφορετική αναγωγική ικανότητα των τριών υποκειµένων, καθώς και στην διαφορετική ικανότητα να αποδεσµεύουν το σίδηρο από τη φυτοφερριτίνη όπου βρίσκεται αποθηκευµένος (Βriat, 1996). Πειράµατα µέτρησης της αναγωγικής ικανότητας διαφόρων υποκειµένων εσπεριδοειδών σε µείγµα αµµου-περλίτη στην επέµβαση Fe συµφωνούν µε την παρατήρηση αυτή (Chouliaras, 2002). Πίνακας 5. Η ενεργότητα των υπεροξειδασών (διαλυτών και wall bound) (U / g.f.w. / min) σε έκφυτα του υποκειµένου C. Taiwanica που καλλιεργήθηκαν σε υποστρώµατα ιστοκαλλιέργειας MS µε διαφορετική µορφή και συγκέντρωση σιδήρου σε διάφορα χρονικά διαστήµατα από την έναρξη του πειράµατος [Peroxidase (soluble and ionically bound in cell walls) activity (U/g.f.w./min) in explants of the rootstock C. taiwanica grown in MS tissue culture substrates with different Fe form and concentration in different time intervals after the start of the experiment] ηµέρες -Fe FeCl 3 Fe-EDDHA Fe-EDTA 15 4.7d 5.2e 5.4ef 5.3e 25 4.2c 5.4ef 6.2g 3.2a 35 3.8b 5.7f 6.9h - H στατιστική ανάλυση στους πίνακες 4, 5 έγινε για επίπεδο σηµαντικότητας Ρ=0.05 Παρατηρείται υψηλή αρνητική συσχέτιση του βαθµού χλώρωσης σιδήρου µε τα επίπεδα της καταλάσης και των υπεροξειδασών. Χλωρωτικά έκφυτα µε βαθµό χλώρωσης τουλάχιστον 2.5 παρουσιάζουν ενεργότητα των ενζύµων καταλάση και υπεροξειδάση µικρότερη των 14.5 και 4.5 U / g.f.w./ min, αντίστοιχα (µη παρουσιαζόµενα δεδοµένα). Παρόµοια επίπεδα ενεργότητας των δύο ενζύµων παρουσιάστηκαν σε φύλλα µε βαθµό χλώρωσης σιδήρου υψηλότερου του 2.5 στα παραπάνω υποκείµενα εσπεριδοειδών σε πείραµα θερµοκηπίου (Chouliaras, 2002). Ο βαθµός χλώρωσης σιδήρου, στις συγκενκριµένες πειρµατικές συνθήκες, βρέθηκε ότι συσχετίζεται αρνητικά µε την καταλάση (ο γραµµικός συντελεστής συσχέτισης είναι -0.928 και στατιστικά σηµαντικός και ο µη παραµετρικός συντελεστής συσχέτισης είναι αρνητικός ( 0.962) και στατιστικά σηµαντικός, Ρ=0.005). Ο βαθµός χλώρωσης σιδήρου των εκφύτων συσχετιζόταν επίσης αρνητικά µε το ένζυµο υπεροξειδάση (ο γραµµικός και ο µη παραµετρικός συντελεστής συσχέτισης ήταν -0.932 και 0.976 αντίστοιχα, στατιστικά σηµαντικοί, Ρ=0.005). Έτσι, η καταλάση και η υπεροξειδάση µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως βιοχηµικοί δείκτες της χλώρωσης σιδήρου. Το συµπέρασµα αυτό έρχεται σε συµφωνία µε τα ευρήµατα του Bar-Akiva (1971) και των Bar-Akiva και συνεργατών (1967). Επιπρόσθετα, η έρευνα πρέπει να επικεντρωθεί ως προς τις ισοµορφές των υπεροξειδασών (διαλυτών και δεσµευµένων στα κυτταρικά τοιχώµατα) και της καταλάσης που µεταβολίζονται ή βιοσυντίθενται εκ νέου ώστε τα προκληθεί η διαφοροποίηση των πλαγίων βλαστών και πως οι διάφορες µορφές του σιδήρου επιδρούν στις διάφορες ισοµορφές των δύο αυτών ενζύµων. Ο συνδιασµός των ορµονών ΒΑ, κινετίνης και ΝΑΑ φαίνεται ότι είναι ουσιώδης για τη δηµιουργία µεγάλου αριθµού πλαγίων βλαστών κατά την ιστοκαλλιέργεια διαφόρων ειδών των εσπεριδοειδών (Singh et al., 1994). Επιπλέον η αφαίρεση της κορυφής και η τοποθέτιση των µικροµοσχευµάτων σε πλάγια θέση εδωσε καλύτερα αποτελέσµατα στην πραγωγή βλαστών στη γαρδένια (Χατζηλαζάρου κ.α., 1998). Φαίνεται ότι κυρίως η έλλειψη της αυξίνης ΝΑΑ και δευτερευόντως η µη χρήση της κινητίνης στο υπόστρωµα µικροπολλαπλασιασµού των υποκειµένων που χρησιµοποιήθηκαν στην παρούσα εργασία, επέδρασε αρνητικά στη δηµιουργία µεγάλου αριθµού πλαγίων βλαστών στις βλαστικές κορυφές. Όµως, όπως προαναφέρθηκε στην εισαγωγή ο κύριος σκοπός του πειράµατος δεν ήταν η ανεύρεση του ιδανικού υποστρώµατος για την ιστοκαλλιέργεια των εσπεριδοειδών αλλά η µελέτη της επίδρασης διαφόρων µορφών σιδήρου στο µικροπολλαπλασιασµό. Η µείωση της συγκέντρωσης των αλάτων σε ½ ή ¼ επέδρασε δυσµενώς στην αναβλάστηση του φυτού Ebenus cretica (Hatzilazarou κ.α., 2001), ενώ ενδείκνυται και η χρήση του υποστρώµατος WPM αντί του MS (Economou κ.α., 1999) και να ελεγχθεί η AgroThesis ISSN 1109-7981 7

αποτελεσµατικότητά του τροποποιηµένο ως προς τη συγκέντρωση και τη χρήση διαφόρων ανόργανων ή οργανικών ενώσεων σιδήρου. Είναι εµφανής η διαφορετική συµπεριφορά των εκφύτων όταν ό σίδηρος εφαρµόζεται στο υπόστρωµα ιστοκαλλιέργειας µε τη µορφή Fe-EDTA σε αντίθεση τη µορφή FeSO 4 + Na 2 EDTA (αρχική µορφή µε την οποία ο σίδηρος εφαρµόζεται στο υπόστρωµα MS; Μετζάκης, 1998) καθώς η πρώτη αποδείχθηκε τοξική για τα έκφυτα των εσπεριδοειδών. Συµπεράσµατα 1. Ο βαθµός χλώρωσης σιδήρου συσχετίζεται αρνητικά µε την καταλάση και τις ολικές υπεροξειδάσες στη συγκέντρωση των 5.6 ppm σιδήρου στο υπόστρωµα. Τα ένζυµα αυτά µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως βιοχηµικοί δείκτες της χλώρωσης σιδήρου. 2. Όταν ο σίδηρος εφαρµόζεται µε την οργανική µορφή Fe-EDTA µετά από 28 ηµέρες καλλιέργειας σε υπόστρωµα MS, δρα τοξικά. Προτείνεται στην περίπτωση αυτή η εφαρµογή του σιδήρου µε την τυπική µορφή που εφαρµόζεται στο υπόστρωµα MS (FeSO 4 + Na 2 EDTA). 3. H εφαρµογή του σιδήρου ως FeCl 3 καθίσταται προδευτικά επωφελής ως προς τη χλώρωση σιδήρου, δίνει όµως το µικρότερο αριθµό πλαγίων βλαστών. 4. Ο αριθµός των πλαγίων βλαστών κατά το µικροπολλαπλασιασµό βρίσκεται σε αρνητική συσχέτιση µε το µήκος τους. 5. Το σκέυασµα µε το οποίο εφαρµόζεται ο σίδηρος φαίνεται να παίζει πιο σηµαντικό ρόλο από ότι αναµφισβήτητα παίζει ο ίδιος ο σίδηρος. Συνιστάται η αντικατάσταση οποιασδήποτε µορφής σιδήρου µε την Fe-EDDHA. Βιβλιογραφία A. Bar-Akiva, 1971. Functional aspects of mineral nutrients in use for evaluation of plant nutrient requirement. In: R. M. Samish (Ed.), Recent Advances in Plant Nutrition, Vol. 1, pp. 115-142. A. Bar-Akiva, M. Kaplan, R. Lavon, 1967. The use of biochemical indicator for diagnosing micronutrient deficiencies of grapefruit trees under field conditions. Agrochimica, 11: 283-288. J.F. Briat, 1996. Roles of ferritin in plants. J. Plant Nutr., 19 (8/9): 1331-1342. V. Chouliaras, 2002. The effect of iron on physiological and biochemical parameters in Citrus. Ph.D. Thesis, Aristotle University of Thessaloniki, pp. 220, 221. K. Dimassi, V. Chouliaras, Gr. Diamantidis and I. Therios (2003). Effect of Iron and auxins on peroxidase activity and rooting performance of three Citrus rootstocks in vitro. Journal of Plant Nutrition, 26 (4): 1023-1034. Α. Economou, S. Hatzilazarou, S. Karahallios and P. Ralli (1999). Propagtion of Vitex agnus-castus by tissue culture. IV Intern. Symp. On New Floricultural Crops, Chania (Greece), 22-27/5/99, Acta Hortic. 541: 147-151. S. Hatzilazarou, A. Economou, T. Antoniou and P. Ralli (2001). Regeneration of Ebenus cretica in vitro. J. Prop. Ornamental plants, 1: 25-27.. Μετζάκης (1998). Καλλιέργειες σε υποστρώµατα, 209-214. Α.N.Molassiotis (2004). Study of Fe deficiency in Peach tree. Ph. D. Thesis, Aristotle University of Thessaloniki, 2004. T.T. Ngo, H.M. Lenhoff, 1980. A sensitive and versatile chromogenic assay for peroxidase and peroxidase-coupled reactions. Anal. Biochem., 105: 389-397. S. Singh, B.K. Ray, S. Bhattachariya, P.C. Deka, 1994. In vitro propagation of C. reticulata Blanco and C.limon Burm. f. HortSci., 29 (3): 214-216. Σ. Χατζηλαζάρου, Α. Οικονοµου και Ε. Μακρίδου (1998). Μελετη της µεγιστοποίησης παραγωγής βλαστών in vitro στη γαρδένια. Πρακτικά Ε.Ε.Ε.Ο., 7: 417-420. J.F Wintermans, A. Mots., 1965. Spectrophotometric characteristics of chlorophylls a and b and pheophytins in ethanol. Bioch. Biophys. Acta., 109: 448-453. C.Y. Wang, 1995. Effect of temperature preconditioning on catalase, peroxidase and superoxide dismutase in chilled zucchini squash. Postharv. Biol. Technol., 5: 67-76. AgroThesis ISSN 1109-7981 8

Paper No: #2004_1 Type of contribution: Original Paper Discipline: Crop science > Physiology - Biotechnology Received: January 2004 Approved: May 2004 Summary The Effect of Iron on Vegetative, Physiological and Biochemical Parameters through Micropropagation of Citrus Rootstocks [] Milona Antigoni a, Kortessa Dimassi-Theriou b, Vassilios Chouliaras b, Labrini Variti a, Sofia Gouvra c and Athanasios N. Molassiotis b a Department of Floriculture and Landscape Architecture, TEI of Epirus, 47100 Arta Greece b Laboratory of Pomology, Department of Horticulture, Aristotle University of Thessaloniki, 54124 Thessaloniki, Greece c Department of Horticulture, TEI of Epirus, 47100 Arta, Greece! Chouliaras Vassilios Perfecture of Arta Agriculture Department, 47100, ARTA, GREECE e-mail: vashulagro@hotmail.com Abstract Explants of the Citrus rootstocks Sour Orange (C. aurantium), Swingle Citrumelo and C. taiwanica after disinfection in solution consisted of NaOCl, benlate and streptomycin and washed three times with distilled water, were established in sterilized full ΜS, consisted of 20 g/l sucrose and solidified with 8 g/l agar. The substrate was additionally consisted of specific hormonal composition (suitable for micropropagation). The form and the concentration of Fe in the substrate varied as follows: (-Fe (0 ppm Fe), Fe-EDDHA (5.6 ppm), FeCl 3 (5.6 ppm), Fe-EDTA (5.6 ppm)). The pre-collection spraying of the mother plants with mixture of fungicide and antibiotic proved important in order to avoid contamination during cultivation period in the MS media. After 32 days in culture the explants tht treated with Fe-EDTA did not survive. On the other hand the explants treated with FeCl3 showed a slow development, whereas Fe-EDDHA proved to be the most suitable form of Fe for explant development. Fe form influenced the number and the length of lateral shoots per microcutting, the degree of chlorosis, as well as the catalase and peroxidase activity between the three rootstocks and between treatments. Fe-EDDHA treated explants showed a significantly greater number of lateral shoots (2.8-2.9), while FeCl 3 treated explants showed the least number (not significantly differed to Fe treatment) but higher length. The number of the lateral shoots was reversibly proportionate to their length The lack of Fe did not influence significantly the number of lateral shoots, but the explants showed a significant degree of chlorosis and significant decline on peroxidase and catalase activity. C. aurantium explants proved to be highly resistant to Fe chlorosis in Fe treatment, while Citrumelo explants were the most sensitive. Fe-EDDHA caused higher enzymatic activity than FeCl 3, while Fe explants showed the lowest enzymatic activity. Fe-EDTA caused gradual decline in enzymatic activity, as the explants finally died, due to a possible toxic effect. The degree of chlorosis was negatively related to catalase and peroxidase activity. However, substantial Fe chlorosis was related to 4.5 and 14.5 U/ g.f.w./ min of peroxidase and catalase activity, respectively. Peroxidase and catalase activity could be used as biochemical markers of Fe chlorosis in Citrus microcuttings. The replacement of other Fe forms with Fe-EDDHA seems to be critical in tissue culture of Citrus rootstocks, as well as the avoidance of using Fe in the form of Fe-EDTA (unless in the form of FeSO 4 + Na 2 EDTA). Keywords: Citrus, Fe-EDDHA, iron, micropropagation, peroxidase, catalase AgroThesis ISSN 1109-7981 9