Η εμπειρία από το πρόγραμμα CONCERT Γιάννης Δαμηλάκης
concert /konsət/ noun. 1. agreement in plan 2. a public performance (as of music or dancing)
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» ΔΡΑΣΗ «ΑΡΙΣΤΕΙΑ» Δόση ακτινοβολίας εμβρύου και κίνδυνοι από απεικονιστικές εξετάσεις με ιοντίζουσα ακτινοβολία
Ακρωνύμιο: CONCERT CONCEptus RadiaTion Doses and Risks from Imaging with Ionizing Radiation Διάρκεια: 36 μήνες
Πολλοί μαιευτήρες συνιστούν διακοπή της κύησης μετά από ΟΛΕΣ τις εξετάσεις με ακτίνες Χ Family physicians Obstetricians 40 % 70 % 40% of family physicians and 70% of obstetricians recommended abortion for women exposed to radiographs in early pregnancy Fink D, Glick S. Harefuah 124:717-719, 1993
Πολλοί ιατροί ΔΕΝ παραπέμπουν έγκυο για διαγνωστική εξέταση με ιοντίζουσα ακτινοβολία Ο κίνδυνος από την ακτινοβολία για εμφάνιση καρκίνου είναι μόνο 0.06% για δόση εμβρύου 10 mgy Photo by L. Nilsson Fetus at 13 weeks: Arm and leg bones begin to calcify.
CONCERT - Σκοποί Το πρόγραμμα σκοπό έχει να : 1) εκτιμήσει την τρέχουσα κατάσταση στα Ελληνικά νοσοκομεία σχετικά με το πως αντιμετωπίζονται οι έγκυοι 2) αναπτύξει τεχνικές εκτίμησης της δόσης στο κύημα από εξετάσεις που πραγματοποιούνται σε εγκύους 3) εκτιμήσει τον κίνδυνο για το κύημα εμφάνισης καρκίνου μετά την γέννηση εξ αιτίας της ακτινοβόλησης κατά την εγκυμοσύνη
CONCERT Σκοποί: 4) αναπτύξει τεχνικές για την εκτίμηση της δόσης κυήματος από επαγγελματική έκθεση εγκύων εργαζομένων 5) αναπτύξει υπολογιστικό πρόγραμμα βασισμένο στα Windows για τον υπολογισμό της δόσης και του κινδύνου του κυήματος 6) οργανώσει ημερίδα και να εκδώσει οδηγίες για την διαχείριση, από την πλευρά της ακτινοπροστασίας, εγκύων ασθενών και εγκύων εργαζομένων
CONCERT SURVEY ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΑΝ 4 ON-LINE ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΘΗΚΑΝ ΑΝΩΝΥΜΑ Συμμετέχοντες Φυσικοί Ιατρικής 74/240 (30.8 %) - ΕΦΙΕ Ακτινολόγοι 92/1150 (8%) - ΕΚΑ Καρδιολόγοι 53/278 (19.1%) - ΕΚΕ ( Ομάδα εργασίας Ηλεκτροφυσιολογίας και Βηματοδότησης & Ομάδα εργασίας Αιμοδυναμικής και Επεμβατικής Καρδιολογίας) Μαιευτήρες - Γυναικολόγοι 51/292 (17.5%) - ΕΕΕ
Παραπομπή για απεικόνιση με ακτίνες Χ Ερώτηση σε Ακτινολόγους: Πιστεύετε ότι οι κλινικοί ιατροί διστάζουν να παραπέμψουν εγκύους ακόμα και για εξετάσεις που ελάχιστα επιβαρύνουν το κύημα για λόγους που σχετίζονται με : (δυνατή η επιλογή > 1 απαντήσεων) 4 Έλλειψη πληροφόρησης σε θέματα δοσιμετρίας 3 Πιθανές νομικές συνέπειες 2 Δεν πιστεύω ότι οι κλινικοί ιατροί διστάζουν κλπ 1 Άλλο 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Παραπομπή για απεικόνιση με ακτίνες Χ Ερώτηση σε Καρδιολόγους: Πιστεύετε ότι οι κλινικοί ιατροί διστάζουν να παραπέμψουν εγκύους ακόμα και για εξετάσεις που ελάχιστα επιβαρύνουν το κύημα για λόγους που σχετίζονται με : (δυνατή η επιλογή > 1 απαντήσεων) 4 Έλλειψη πληροφόρησης σε θέματα δοσιμετρίας 3 Πιθανές νομικές συνέπειες 2 Δεν πιστεύω ότι οι κλινικοί ιατροί διστάζουν κλπ 1 Άλλο 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Παραπομπή για απεικόνιση με ακτίνες Χ Ερώτηση σε Γυναικολόγους: Πιστεύετε ότι οι κλινικοί ιατροί διστάζουν να παραπέμψουν εγκύους ακόμα και για εξετάσεις που ελάχιστα επιβαρύνουν το κύημα για λόγους που σχετίζονται με : (δυνατή η επιλογή > 1 απαντήσεων) 4 Έλλειψη πληροφόρησης σε θέματα δοσιμετρίας 3 Πιθανές νομικές συνέπειες 2 Δεν πιστεύω ότι οι κλινικοί ιατροί διστάζουν κλπ 1 Άλλο 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Παραπομπή για απεικόνιση με ακτίνες Χ Ερώτηση σε Φυσικούς Ιατρικής : Πιστεύετε ότι οι κλινικοί ιατροί διστάζουν να παραπέμψουν εγκύους ακόμα και για εξετάσεις που ελάχιστα επιβαρύνουν το κύημα ; Όχι: 8% Δεν γνωρίζω: 4% Ναι: 88%
Παραπομπή για απεικόνιση με ακτίνες Χ Ερώτηση σε Γυναικολόγους : Πόσες εγκύους ασθενείς παραπέμψατε για εξέταση με ακτίνες Χ (ακτινογραφία, ακτινοσκόπηση, υπ. τομογραφία κλπ) μέσα στο 2012; 6-10: 4% 11-15: 2% 1-5: 43% 0: 51%
Εξετάσεις σε εγκύους Ερώτηση σε Ακτινολόγους: Στο τμήμα στο οποίο εργάζεσθε πόσες έγκυοι ασθενείς υποβάλλονται σε εξέταση με ακτίνες Χ κάθε χρόνο (εξαιρούνται οι περιπτώσεις τυχαίας ακτινοβόλησης) >20: 2% 16-20: 2% 11-15: 3% 6-10: 11% 1-5: 36% 0: 46%
Έντυπο συγκατάθεσης Στο τμήμα στο οποίο εργάζεσθε υπάρχει έντυπο συγκατάθεσης εγκύου ασθενούς για την πραγματοποίηση εξέτασης με ακτίνες Χ; ΝΑΙ ΟΧΙ Ακτινολόγοι 36% 64% Καρδιολόγοι 25% 75% Γυναικολόγοι 31% 69%
Πρωτόκολλα χαμηλής δόσης Ερώτηση σε Φυσικούς Ιατρικής : Στο ακτινολογικό τμήμα του νοσοκομείου σας υπάρχουν έτοιμα πρωτόκολλα χαμηλής δόσης για τις εγκύους που πρέπει να υποβληθούν σε εξέταση; Ναι: 16% Δεν γνωρίζω: 32% Όχι: 52%
Πιστεύετε ότι η τυχαία ακτινοβόληση εγκύων αποτελεί πρόβλημα και επομένως είναι απαραίτητη η έκδοση αναλυτικών οδηγιών σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για τον έλεγχο πιθανής εγκυμοσύνης πριν τις απεικονιστικές εξετάσεις προκειμένου να μειωθούν οι αδικαιολόγητες διακοπές εγκυμοσύνης λόγω της έκθεσης στην ακτινοβολία; ΝΑΙ: 92% ΝΑΙ: 86% Φυσικοί Ιατρικής Ακτινολόγοι
Πληροφορία στο παραπεμπτικό Ερώτηση σε Ακτινολόγους : Υπάρχει στο παραπεμπτικό για εξετάσεις με ακτίνες Χ πεδίο σχετικά με πιθανή εγκυμοσύνη της ασθενούς; ΝΑΙ: 39% ΟΧΙ: 61%
Πληροφορία στο παραπεμπτικό Ερώτηση σε Καρδιολόγους : Υπάρχει στο παραπεμπτικό για εξετάσεις με ακτίνες Χ πεδίο σχετικά με πιθανή εγκυμοσύνη της ασθενούς; ΝΑΙ: 32% ΟΧΙ: 68%
Καρδιολόγοι: Το 43% δεν εντάσσει τους εφήβους στην κατηγορία των ασθενών τους οποίους θα υπέβαλλαν σε έλεγχο για πιθανότητα εγκυμοσύνης. Το 32% δεν συμπεριλαμβάνει στην κατηγορία αυτή γυναίκες άνω των 40 ετών. Ακτινολόγοι: Το 16% δεν εντάσσει τους εφήβους στην κατηγορία των ασθενών τους οποίους θα υπέβαλλαν σε έλεγχο για πιθανότητα εγκυμοσύνης.
Οδηγίες στην αίθουσα αναμονής Στην αίθουσα αναμονής των ασθενών υπάρχουν ανηρτημένες οδηγίες που να αφορούν την εγκυμοσύνη (για την αποφυγή τυχαίας ακτινοβόλησης); ΝΑΙ: 93% ΝΑΙ: 53% Ακτινολόγοι Καρδιολόγοι
ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ ΕΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΝΑ ΕΙΣΤΕ ΕΓΚΥΟΣ
Ερώτηση στους Γυναικολόγους: Πιστεύετε ότι η τυχαία ακτινοβόληση εγκύων αποτελεί πρόβλημα και επομένως είναι απαραίτητη η έκδοση αναλυτικών οδηγιών σε κλινικούς ιατρούς και ακτινολόγους σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για τον έλεγχο πιθανής εγκυμοσύνης πριν τις απεικονιστικές εξετάσεις; ΝΑΙ 71% ΟΧΙ
Περιστατικά τυχαίας ακτινοβόλησης Ερώτηση σε Γυναικολόγους : Πόσες έγκυοι ασθενείς που ακτινοβολήθηκαν τυχαία από απεικονιστική εξέταση με ακτίνες Χ σας επισκέφθηκαν το τελευταίο 12μηνο προκειμένου να ζητήσουν συμβουλές για τα πιθανά αποτελέσματα της ακτινοβολίας στο έμβρυο; 10-15: 2% 5-10: 4% 0: 31% 1-5: 63%
Περιστατικά τυχαίας ακτινοβόλησης Ερώτηση σε Γυναικολόγους : Πόσες γυναίκες έχετε συμβουλεύσει να διακόψουν την εγκυμοσύνη τους λόγω έκθεσης σε ακτινοβολία από απεικονιστικές εξετάσεις την τελευταία δεκαετία; 1-5: 12% 11-15: 9% 6-10: 4% 0: 76%
Ερώτηση στους Γυναικολόγους: Έγκυος ασθενής υπεβλήθη σε 1 ακτινογραφία πυέλου κατά την 6 η εβδομάδα της κύησης. Ποια είναι η πιθανότητα γέννησης μωρού με δυσπλασίες ή διανοητική καθυστέρηση εξαιτίας της ακτινοβολίας; 0% 1-5% > 5% > 10% > 30 % > 50% 35% ΣΩΣΤΟ
Ερώτηση στους Γυναικολόγους: Έγκυος ασθενής υπεβλήθη σε 1 ακτινογραφία πυέλου κατά την 6 η εβδομάδα της κύησης. Ποια είναι η πιθανότητα γέννησης μωρού με δυσπλασίες ή διανοητική καθυστέρηση εξαιτίας της ακτινοβολίας; 0% 1-5% > 5% > 10% > 30 % > 50% 65% ΛΑΘΟΣ
Περιστατικά τυχαίας ακτινοβόλησης Ερώτηση σε Γυναικολόγους : Αν στην προηγούμενη περίπτωση η ασθενής δεν γνώριζε ότι είναι έγκυος πριν την εξέταση (περίπτωση τυχαίας ακτινοβόλησης) θα την συμβουλεύατε να κάνει έκτρωση λόγω της έκθεσης στην ακτινοβολία; ΝΑΙ: 12% ΟΧΙ: 88%
Εκπαίδευση Ερώτηση στους Φυσικούς Ιατρικής: Έχουν οργανωθεί την τελευταία 5ετία μετεκπαιδευτικά μαθήματα στο νοσηλευτικό ίδρυμα στο οποίο εργάζεσθε ή σε κοντινό κέντρο με θέμα τους τρόπους υπολογισμού της δόσης εμβρύου από απεικονιστικές εξετάσεις ; ΝΑΙ: ΝΑΙ: 18% 11 % ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ: 18% ΟΧΙ: 68% ΟΧΙ: 89%
Εκπαίδευση Ερώτηση στους Φυσικούς Ιατρικής: Είστε σε θέση να υπολογίσετε τη δόση κυήματος εγκύου (2 ο τρίμηνο) που επεβλήθη σε σπινθηρογράφημα αιμάτωσης πνευμόνων με Tc- 99m MAA (δηλαδή έχετε τη γνώση ή/και το λογισμικό); ΟΧΙ: 55%
Εκπαίδευση Ερώτηση στους Καρδιολόγους: Έχουν οργανωθεί την τελευταία 5ετία μετεκπαιδευτικά μαθήματα στο νοσηλευτικό ίδρυμα στο οποίο εργάζεσθε ή σε κοντινό κέντρο με θέμα τα βιολογικά αποτελέσματα από την έκθεση του εμβρύου σε ιοντίζουσα ακτινοβολία από ιατρικές εξετάσεις; ΝΑΙ: 11 % ΟΧΙ: 89%
Εκπαίδευση Ερώτηση στους Γυναικολόγους: Έχουν οργανωθεί την τελευταία 5ετία μετεκπαιδευτικά μαθήματα στο νοσηλευτικό ίδρυμα στο οποίο εργάζεσθε ή σε κοντινό κέντρο με θέμα τη διαχείριση της εγκύου που χρειάζεται διαγνωστικές εξετάσεις; ΝΑΙ: 18 % ΟΧΙ: 82%
Ερώτηση στους Καρδιολόγους: Έγκυος ασθενής υπεβλήθη σε στεφανιογραφία με υπολογιστικό τομογράφο κατά την 7 η εβδομάδα της κύησης. Η ασθενής κατά την εξέταση δε γνώριζε ότι ήταν έγκυος. Θα την συμβουλεύατε να διακόψει την κύηση; ΝΑΙ: 17 % ΟΧΙ: 17% ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ, ΘΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΣΑ ΜΕ ΑΚΤΙΝΟΦΥΣΙΚΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ: 66%
Ερώτηση στους Ακτινολόγους: Έγκυος ασθενής υπεβλήθη σε 1 ακτινογραφία πυέλου κατά την 6 η εβδομάδα της κύησης. Ποια είναι η πιθανότητα γέννησης μωρού με δυσπλασίες ή διανοητική καθυστέρηση εξαιτίας της ακτινοβολίας; 0% 1-5% > 5% > 10% > 30 % > 50% 27%
The show goes on!
Ευχαριστώ!!