ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) Εργαστηριακή Άσκηση 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Στόχος του τρίτου εργαστηρίου είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τη διαδικασία αναζήτησης πληροφορίας στο Διαδίκτυο είτε με τη βοήθεια μηχανών αναζήτησης είτε έχοντας πρόσβαση σε επιστημονικές βιβλιοθήκες. Στο παράδειγμα της άσκησης ζητείται ο εντοπισμός και η ανάκτηση συγκεκριμένων ερευνητικών εργασιών η οποία θα πραγματοποιηθεί χρησιμοποιώντας τη βιβλιογραφική βάση δεδομένων του Heal Link. Οι φοιτητές καλούνται να αξιοποιήσουν τις παραπάνω γνώσεις στο πλαίσιο της εργασίας που πρέπει να εκπονήσουν, δηλαδή να συγκεντρώσουν πληροφορίες σχετικές με το θέμα της εργασίας τους. ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΜΕΡΟΣ Α: Αναζήτηση σε ψηφιακές βιβλιοθήκες Στα πλαίσια βιβλιογραφικής αναζήτησης για την ανάκτηση στοιχείων που θα χρησιμοποιηθούν για τη συγγραφή μιας ερευνητικής εργασίας προέκυψε ο επόμενος κατάλογος αναφορών οι οποίες κρίθηκαν ως οι πιο κατάλληλες και σχετικές με το αντικείμενο της εργασίας προς εκπόνηση. 1. O.B. Efremides, M.P. Bekakos, D.J. Evans, Implementation of the Generalized WZ Factorization on a Wavefront Array Processor, International Journal of Computer Mathematics, Volume 79, Number 7, pages 807-815, 2002 2. S. Michalik, Laplace Distributions and Hyperfunctions on Simplicial Cones, Integral Transforms and Special Functions, Volume 14, Number 4, August 2003, pages 307-320. 3. Davide Guzzetti, Inverse Problem and Monodromy Data for Three Dimensional Frobenius Manifolds, Mathematical Physics, Analysis and Geometry, Volume 4, Number 3, September 2001, pages 245-291. (1) Χρησιμοποιώντας τις οδηγίες που περιλαμβάνονται στο αρχείο dlibs.pdf να εντοπίσετε και να αποθηκεύσετε στο σκληρό σας δίσκο τις εργασίες που περιλαμβάνονται στον παραπάνω κατάλογο. Στην συνέχεια να δημιουργήσετε κατάλληλο υπερ-σύνδεσμο (hyperlink) ώστε κάνοντας click στον τίτλο κάθε εργασίας να οδηγούμαστε στον δικτυακό τόπο που φιλοξενεί την συγκεκριμένη εργασία. (2) Μία διαδικασία που εφαρμόζεται σχεδόν πάντα κατά το στάδιο αναζήτησης αναφορών, είναι η εξής: Αρχικά αναζητούμε λίγες σχετικά εργασίες που θεωρούνται σημαντικές για το θέμα και οι οποίες μας έχουν δοθεί από κάποιο γνώστη του αντικειμένου π.χ. τον επιβλέποντα καθηγητή της πτυχιακής μας εργασίας. Στη συνέχεια επεκτείνουμε την αναζήτηση από μόνοι μας για τις εργασίες που εμφανίζονται στη λίστα αναφορών των αρχικών εργασιών. Με τον τρόπο αυτό
συλλέγουμε τελικά ένα επαρκές σύνολο αναφορών σε ηλεκτρονική μορφή στις οποίες στηρίζουμε και τη συγγραφή της δικής μας εργασίας. Προκειμένου να κατανοήσετε αυτή τη διαδικασία, ανοίξτε το αρχείο PDF της εργασίας υπ αριθμόν 14 (A Lightweight Class Library for Extended Persistent Object Management in C++) μεταφερθείτε στην τελευταία σελίδα που καταγράφονται οι αναφορές στις οποίες έχει στηριχθεί και προσπαθήστε να εντοπίσετε και να κατεβάσετε όσες περισσότερες από αυτές μπορείτε χρησιμοποιώντας το περιβάλλον του Heal Link και εφαρμόζοντας τη διαδικασία που παρουσιάσαμε προηγουμένως. Με τον τρόπο αυτό θα δείτε στην πράξη πως η διαδικασία αναζήτησης ηλεκτρονικών πηγών δεν είναι και τόσο εύκολη όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Αυτό οφείλεται κυρίως σε δύο λόγους: (α) το Πανεπιστήμιο δεν είναι συνδρομητής στο περιοδικό που περιέχει την αναφορά που μας ενδιαφέρει και επομένως δεν έχουμε το δικαίωμα ανάκτησης του ηλεκτρονικού κειμένου (β) η αναφορά είναι πάρα πολύ παλιά και δεν υπάρχει σε ηλεκτρονική μορφή έτσι ώστε να την κατεβάσουμε από το δίκτυο. Στις περιπτώσεις αυτές η μόνη λύση που έχουμε είναι να ζητήσουμε από το προσωπικό της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου να παραγγείλει για λογαριασμό μας την αναφορά από τον εκδοτικό οίκο και να μας την παραδώσει όταν έλθει σε έντυπη μορφή (η διαδικασία αυτή μπορεί να κρατήσει από λίγες μέρες έως και μερικές εβδομάδες ανάλογα με τη φύση της αναφοράς πόσο παλαιά ή σπάνια είναι καθώς και τον οίκο που την έχει εκδώσει). (3) Χρησιμοποιώντας το περιβάλλον αναζήτησης του Heal Link να εντοπίσετε και να κατεβάσετε στον υπολογιστή σας όλες τις εργασίες (ή τουλάχιστον όσες είναι διαθέσιμες) του ερευνητή Andrew Tanenbaum που έχουν δημοσιευθεί από το 1995 και μετά σε οποιοδήποτε τεύχος περιοδικού ή τόμο πρακτικών συνεδρίου. ΜΕΡΟΣ Β: Αναζήτηση αρχείων με μηχανές αναζήτησης Στις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις η αναζήτηση στο Internet περιορίζεται σε αναζήτηση σελίδων HTML το περιεχόμενο των οποίων εμφανίζεται στην οθόνη του χρήστη. Ωστόσο είναι δυνατός ο εντοπισμός αρχείων σχετικών με το θέμα που αναζητούμε τα οποία είναι αποθηκευμένα σε άλλες μορφές. Στην περίπτωση αρχείων που περιέχουν πληροφορίες εκπαιδευτικού ή επιστημονικού περιεχομένου, οι πιο συνηθισμένοι τύποι αρχείων είναι αρχεία.doc (Word Documents), αρχεία.pdf (Adobe Acrobat Documents), αρχεία.ps (Postscript Documents) και αρχεία.ppt (Powerpoint Presentations). Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να καθορίσουμε τον τύπο των αρχείων που επιθυμούμε να αναζητήσουμε. Χρησιμοποιώντας για παράδειγμα τη μηχανή αναζήτησης Google (ή οποιαδήποτε άλλη αντίστοιχη μηχανή αναζήτησης), μπορούμε να μεταφερθούμε στην αρχική σελίδα της εφαρμογής και στη συνέχεια να επιλέξουμε «Προχωρημένη Αναζήτηση». Στην περίπτωση αυτή θα εμφανιστεί στην οθόνη μας η επόμενη σελίδα.
Σχήμα 1: Αναλυτική διαδικασία αναζήτησης στη μηχανή αναζήτησης Google Στο παράδειγμα του προηγούμενου σχήματος, ο χρήστης έχει θέσει ως κείμενο προς αναζήτηση τη λέξη Linux και έχει περιορίσει την αναζήτηση μόνο σε έγγραφα τύπου PDF που είναι γραμμένα στην Ελληνική γλώσσα. Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να αναζητήσουμε και άλλους τύπους αρχείων σε οποιαδήποτε φυσική γλώσσα και εάν είναι γραμμένα. (1) Χρησιμοποιώντας τη φόρμα αναλυτικής αναζήτησης του Google και τις οδηγίες της προηγούμενης παραγράφου, να αναζητήσετε πληροφορίες για το θέμα της εργασίας που έχετε αναλάβει να εκπονήσετε. Η αναζήτηση θα γίνει στην Ελληνική γλώσσα (αυτό ωστόσο δεν είναι δεσμευτικό: εάν κάποιος γνωρίζει καλά κάποια δεύτερη γλώσσα μπορεί να αναζητήσει αρχεία και σε αυτή τη γλώσσα εάν κάτι τέτοιο κριθεί αναγκαίο). Όσον αφορά τα κείμενα προς αναζήτηση, η κατανομή τους θα έχει ως εξής: θα κατεβάσετε (α) 10 αρχεία τύπου σελίδων HTML (β) 5 αρχεία τύπου DOC (γ) 5 αρχεία τύπου PDF (δ) 5 αρχεία τύπου PS και (ε) 5 αρχεία τύπου PPT. Για κάθε αρχείο που εντοπίζετε και κρίνετε πως είναι σημαντικό και σχετικό με το θέμα, υπάρχουν δύο επιλογές: είτε να το αποθηκεύσετε με κάποιο τρόπο (π.χ. κατάλογος του δίσκου, memory stick, αποθήκευση στον προσωπικό κατάλογο με FTP, αποστολή ως attachment σε κάποιο παραλήπτη e-mail) είτε να καταγράψετε το πλήρες όνομα της διεύθυνσης που το περιέχει έτσι ώστε να μπορέσετε να το ξαναβρείτε αργότερα. Με τον τρόπο αυτό, αφενός θα εξοικειωθείτε με τη διαδικασία αναζήτησης, αφετέρου θα συλλέξετε υλικό για τις εργασίες σας αρχίζοντας ουσιαστικά την εκπόνησή τους. (2) Να εξετάσετε αν και με ποιο τρόπο υποστηρίζεται η παραπάνω δυνατότητα αναλυτικής αναζήτησης αρχείων συγκεκριμένου τύπου σε άλλες μηχανές αναζήτησης όπως είναι η Altavista (www.altavista.com), o Lycos (www.lycos.com) και το Web-
crawler (www.webcrawler.com). Για κάθε μηχανή αναζήτησης να αξιολογήσετε τη λειτουργία της και να εξετάσετε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μιας έναντι της άλλης. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η προεπισκόπηση των αρχείων τύπου HTML, DOC και PPT θα γίνει προφανώς με την βοήθεια του λογισμικού Mozilla Firefox ή Microsoft Internet Explorer (ή εναλλακτικά Opera και Netscape), Microsoft Word και Microsoft Powerpoint αντίστοιχα. Από την άλλη πλευρά, τα αρχεία PDF διαβάζονται με την βοήθεια του λογισμικού Adobe Acrobat Reader και Ghostview. Εάν αυτές οι εφαρμογές δεν είναι διαθέσιμες στον υπολογιστή σας, μπορείτε να τις βρείτε στην ιστοσελίδα http://www.neural.uom.gr καθώς και σε μια από τις παρακάτω ιστοσελίδες: Acrobat Reader: http://www.neural.uom.gr/programs/adberdr60_enu_full.exe Ghostview: http://www.neural.uom.gr/programs/gs800w32.exe θα εγκατασταθεί μαζί με το Ghostscript: http://www.neural.uom.gr/programs/gsv44w32.exe http://aetos.it.teithe.gr/~peris/teaching/skills.html