ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ-ΜΑΘΗΜΑ ΕΝΑΤΟ- ΕΚΑΤΟ ΘΕΩΡΙΑ ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Ακαδηµαϊκό Έτος 2008-2009
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 1 Χαρακτηριστικά του Πλήρους Ανταγωνισµού Υπάρχει µεγάλος αριθµός (παραγωγών) επιχειρήσεων που παράγουν το αγαθό (π.χ LSE- ΝΥSΕ µετοχές, αγροτικά προιόντα). (καµία επιχείρηση δεν µπορεί να επιδράsει στην διαµόρφωση των τιµών-κάθε επιχείρηση προσφέρει µικρό µέρος της παραγωγής) Το αγαθό είναι οµοιογενές (π.χ πεπόνια Κρήτης- Άργους). (δεν υπάρχει το κίνητρο της διαφήµισης) εν υπάρχουν εµπόδια εισόδου και εξόδου στην αγορά (π.χ γεωργική παραγωγή). εν υπάρχει κρατική παρέµβαση στην αγορά. Υπάρχει η υπόθεση της τέλειας πληροφόρησης.
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 2 Έννοια της προσόδου Συνολική πρόσοδος (ΤR):Είναι το σύνολο των εισπράξεων από την πώληση της προσφερόµενης ποσότητας ΤR=P*Q Ως µέση πρόσοδος (ΑR) αναφέρεται η πρόσοδος κατά µονάδα πωλούµενου προϊόντος, δηλαδή ο λόγος της συνολικής προσόδου προς την ποσότητα του προϊόντος Η οριακή πρόσοδος (ΜR) ορίζεται ως την αύξηση της συνολικής προσόδου που προέρχεται από την αύξηση των πωλήσεων κατά µία µονάδα. ( Στον πλήρη ανταγωνισµό ΜR=Ρ) Πρόσοδος 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Συνολική και οριακή πρόσοδος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Μονάδες Προιόντος ΤR 0 Μέση Πρόσοδος - Οριακή Πρόσοδος -
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 3 Το κόστος της επιχείρησης Εφόσον οι τιµές των παραγωγικών συντελεστών είναι σταθερές και δεν επηρεάζονται από την ζήτηση της επιχείρηση για εργασία, πρώτες ύλες κ.λ.π θεωρούµε ότι τα στοιχεία κόστους που έχουν δοθεί σε προηγούµενο µάθηµα µας καλύπτουν. Για περισσότερη ωστόσο κατανόηση δίνεται το ακόλουθο παράδειγµα. Για ορισµένη τιµή όπου οι ποσότητες είναι ίσες υπάρχει ισορροπία στην αγορά. Q FC VC TC AFC AVC ATC MC 0 5-5 - - - - 1 5 9 14 5.00 9.00 14.00 9 2 5 17 22 2.50 8.50 11.00 8 3 5 23 28 1.67 7.67 9.33 6 4 5 28 33 1.25 7.00 8.25 5 5 5 30 35 1.00 6.00 7.00 2 6 5 35 40 0.83 5.83 6.67 5 7 5 43 48 0.71 6.14 6.86 8 8 5 55 60 0.63 6.88 7.50 12 9 5 69 74 0.56 7.67 8.22 14 10 5 85 90 0.50 8.50 9.00 16
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 4 Το Κόστος Της Επιχείρησης Καµπύλες Μέσου και Οριακού Κόστους 140.00 Καµπύλες Συνολικού Κόστους 120.00 3000 2500 100.00 2000 80.00 Μέσο σταθερό Κόστος Κόστος 1500 Σταθερό Κόστος Μεταβλητό Κόστος Συνολικό Κόστος Κ ό σ τ ο ς 60.00 Μέσο Μεταβλητό Κόστος Μέσο Συνολικό Κόστος Οριακό Κόστος 1000 500 40.00 0 0 10 26 45 62 74 78 78 Προιόν 20.00 0.00 0 10 26 45 62 74 78 78 Προιον
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 5 Ορισµοί Κύριος στόχος της επιχείρησης είναι η µεγιστοποίηση µιας συνάρτηση κέρδους της µορφής Π( Q) = TR TC dπ dtr dtq = 0 = 0 MR MC = 0 MR = MC dq dq dq E s Q Q % = P P % ύο στοιχεία µας ενδιαφέρουν στην ανάλυση µας α) τις ποσότητες που θα πουλήσει η επιχείρηση και β) το κέρδος ή την ζηµία που θα αποκοµίσει. Στην α) περίπτωση συγκρίνουµε ΤR µε ΤC ενώ στην δεύτερη ΜR µε ΜC.
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 6 Μεγιστοποίηση του Κέρδους (Συνολική Πρόσοδος & Συνολικό Κόστος 100 90 Για κάθε πρόσθετη µονάδα που παράγεται αυξάνει το TC,TR. 80 70 60 50 ΤR TC 40 30 20 10 0 Μονάδες Προιόντος 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Μεγιστοποίηση του Κέρδους (Οριακή Πρόσοδος & Οριακό Κόστος ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 7 Η επιχείρηση µεγιστοποιεί τα κέρδη της και βρίσκεται σε θέση ισορροπίας όταν: 1) Το οριακό κόστος είναι ίσο µε την οριακή πρόσοδο 2) Η καµπύλη του MC τέµνει αυτήν της MR προς τα πάνω 18 16 14 12 10 8 Μέση Πρόσοδος - MC - 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 8 Η καµπύλη προσφοράς υπό συνθήκες τέλειου ανταγωνισµού (1) P 3 P 1 C A Q 1 Q 3 SMC SATC SAVC Πάνω από την τιµή P3 (σηµείο C) η επιχείρηση πραγµατοποιεί κέρδη που υπερβαίνουν το κόστος ευκαιρίας του κεφαλαίου στη βραχυχρόνια περίοδο. Στην τιµή P3 (σηµείο C) η επιχείρηση πραγµατοποιεί ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΚΕΡ Η.
Η καµπύλη προσφοράς υπό συνθήκες τέλειου ανταγωνισµού (2) ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 9 P 3 P 1 C A Q 1 Q 3 SMC SATC SAVC Μεταξύ των P1 και P3 (A και C), η επιχείρηση έχει ζηµία βραχυχρόνια, αλλά παραµένει στην αγορά. Κάτω από το P1 (τιµή κλεισίµατος), η επιχείρηση αποτυγχάνει να καλύψει το SAVC και φεύγει από την αγορά.
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 10 Η καµπύλη προσφοράς υπό συνθήκες τέλειου ανταγωνισµού (3) P 3 P 1 C A Q 1 Q 3 SMC SATC SAVC Άρα το τµήµα της καµπύλης SMC που βρίσκεται πάνω από την καµπύλη SAVC, είναι η ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΚΑΜΠΥΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ της επιχείρησης. είχνει πόσο θα παράγει η επιχείρηση για κάθε δεδοµένο επίπεδο τιµής.
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 11 Η επιχείρηση και ο κλάδος στη βραχυχρόνια περίοδο υπό συνθήκες τέλειου ανταγωνισµού (1) Επιχείρηση Κλάδος SMC SRSS P SAC D=MR=AR P D q Q
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 12 Η επιχείρηση και ο κλάδος στη βραχυχρόνια περίοδο υπό συνθήκες τέλειου ανταγωνισµού (1) Επιχείρηση Κλάδος SMC SRSS SAC P D=MR=AR P D q Η τιµή καθορίζεται στο επίπεδο του κλάδου, στο σηµείο τοµής των καµπυλών ζήτησης και προσφοράς. Q η καµπύλη προσφοράς του κλάδου είναι το άθροισµα των ατοµικών καµπυλών προσφοράς των επιχειρήσεων.
Η επιχείρηση και ο κλάδος στη βραχυχρόνια περίοδο υπό συνθήκες τέλειου ανταγωνισµού (2) ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 13 Επιχείρηση SMC Κλάδος SRSS SAC P D=MR=AR P D q Q Η επιχείρηση λαµβάνει ως δεδοµένη την τιµή P και επιλέγει επίπεδο παραγωγής q, όπου SMC=MR, για να µεγιστοποιήσει τα κέρδη.
Η επιχείρηση και ο κλάδος στη βραχυχρόνια περίοδο υπό συνθήκες τέλειου ανταγωνισµού (3) ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 14 Επιχείρηση SMC Κλάδος SRSS SRSS 1 SAC P D=MR=AR P D q Στην τιµή αυτή, τα κέρδη δίνονται από τη σκιασµένη περιοχή. Τα κέρδη αυτά προσελκύουν νέες επιχειρήσεις στον κλάδο. Καθώς όλο και περισσότερες επιχειρήσεις εισέρχονται στην αγορά, η καµπύλη προσφοράς του κλάδου µετατοπίζεται προς τα δεξιά και η τιµή της αγοράς πέφτει. Q
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 15 Μακροχρόνια ισορροπία Επιχείρηση LMC Κλάδος LAC SRSS P* D=MR=AR P* LRSS D q* Q Η αγορά βρίσκεται σε µακροχρόνια ισορροπία όταν η αντιπροσωπευτική επιχείρηση πραγµατοποιεί κανονικά κέρδη θέτοντας LMC=MR στο ελάχιστο σηµείο της καµπύλης LAC. Η µακροχρόνια καµπύλη προσφοράς του κλάδου είναι οριζόντια. Αν η επέκταση του κλάδου οδηγήσει σε αύξηση των τιµών των εισροών (π.χ. µισθοί), η µακροχρόνια καµπύλη προσφοράς δεν θα είναι οριζόντια, αλλά θα έχει θετική κλίση.
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 16 Προσαρµογή σε µια αύξηση της ζήτησης: η βραχυχρόνια περίοδος P 1 P 0 D D' Q 0 Q 1 D SRSS D' Έστω µια τέλεια ανταγωνιστική αγορά η οποία βρίσκεται σε ισορροπία στο σηµείο P0Q0. Αν η καµπύλη ζήτησης µετατοπιστεί στη θέση D'D'... Η νέα βραχυχρόνια ισορροπία θα είναι στο σηµείο P1Q1. Η προσαρµογή λαµβάνει χώρα µέσω της επέκτασης των επιχειρήσεων κατά µήκος της καµπύλης βραχυχρόνιου οριακού κόστους.
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 17 Προσαρµογή σε µια αύξηση της ζήτησης: η µακροχρόνια περίοδος P 1 P 2 P 0 D D' Q 0 Q 1 SRSS Q 2 D LRSS D' περίοδος Στη µακροχρόνια περίοδο, νέες επιχειρήσεις Προσελκύονται στον κλάδο λόγω των κερδών και οι επιχειρήσεις είναι πλέον σε θέση να προσαρµόσουν την εισροή των σταθερών συντελεστών. Αν η επέκταση αυτή οδηγήσει σε αύξηση των µισθών, η µακροχρόνια καµπύλη προσφοράς θα έχει θετική κλίση και η αγορά θα ισορροπήσει τελικά στο σηµείο P2Q2.
ΕΠΙΧ Μικροοικονοµική ιαφάνεια 18 Συµπεράσµατα ΤΙΜΗ ΚΕΡ ΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓ ΙΑ P>ATC Π>0, ΥΠΕΡΚΑΝΟΝΙΚΑ ΚΕΡ Η ΠΑΡΑΓΕΙ P=ATC Π=0 ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΚΕΡ Η ΠΑΡΑΓΕΙ P<ATC &P>AVC Π<0 ΖΗΜΙΕΣ (Καλύπτει το µεταβλητό κόστος και µέρος του σταθερού) ΠΑΡΑΓΕΙ P<ATC & P=AVC Καλύπτει µόνο το µεταβλητό κόστος και καθόλου το σταθερό Α ΙΑΦΟΡ Η P<ATC & P<AVC εν καλύπτειούτε το µεταβλητό ΚΛΕΙΝΕΙ
Ασκηση 1 Η συνάρτηση του βραχυχρονίου συνολικού κόστους µια τέλειας ανταγωνιστικής επιχείρησης δίνεται από TC=0,04q 3-0,8q 2 +10q+5 Ποια είναι η βραχυχρόνια καµπύλη προσφοράς και σε ποια τιµή θα διακόψει η επιχείρηση τη λειτουργία της;
Ασκηση 2 Μια τέλεια ανταγωνιστική επιχείρηση αντιµετωπίζει P=4 ευρώ και TC=5+12Q 2Q 2.Να βρεθεί το σηµείο βραχυχρόνιας ισορροπίας και τα κέρδη της.
Ασκηση 3 Μια τέλεια ανταγωνιστική αγορά αποτελείται από 300 επιχειρήσεις και η αγοραία καµπύλη ζήτησης είναι D(P)=60-P. Κάθε επιχείρηση έχει βραχυχρόνιο συνολικό κόστος STC=0.1+150Q 2. Ποια είναι η τιµή ισορροπίας στην αγορά;