Έρευνα για την παραγωγή και τις εξαγωγές λευκού τυριού στη Βουλγαρία

Έρευνα για την παραγωγή και τις εξαγωγές λευκού τυριού στη Βουλγαρία 1. Γενικά 1.1. Κτηνοτροφία ύμφωνα με στατιστικά στοιχεία Μαΐου 2009 του βουλγαρικού Τπουργείου Γεωργίας και Σροφίμων (Διεύθυνση «Αγροστατιστική»), στις κτηνοτροφικές μονάδες στη Βουλγαρία εκτρέφονται 549.500 βοοειδή (αγελάδες και βουβάλια), 1,686 εκατ. πρόβατα και 620.400 αίγες. ε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2008 καταγράφηκε μείωση στο συνολικό αριθμό των ζώων, 6,3% στα βοοειδή, 5,5% στα πρόβατα και 15% στις αίγες. Οι κτηνοτροφικές μονάδες εκτροφής βοοειδών το Μάιο 2009 μειώθηκαν κατά 14,3% σε σύγκριση με το Μάιο 2008. Η σημαντικότερη μείωση αφορούσε στις μικρές μονάδες (-20,4%) με μόνο 1-2 αγελάδες γαλακτοπαραγωγής. τις εν λόγω μονάδες, σημειωτέον εκτρέφονται 88.300 αγελάδες γαλακτοπαραγωγής, υπολογίσιμο δηλαδή τμήμα του συνόλου των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής στη χώρα. Παράλληλα με τη μείωση των κτηνοτροφικών μονάδων, αυξήθηκε κατά μέσο όρο ο αριθμός των ζώων ανά μονάδα, με αποτέλεσμα το Μάιο 2009, ο αριθμός των βοοειδών ανά μονάδα να εμφανίζεται κατά 3,5%-9,4% αυξημένος σε σύγκριση με το Μάιο 2008. ε 565 κτηνοτροφικές μονάδες εκτρέφονται περισσότερες από 50 αγελάδες γαλακτοπαραγωγής συνολικά περισσότερες από 59.000 κεφαλές. Αγελάδες γαλακτοπαραγωγής 01.05.2008 01.05.2009 Μεταβολή 09/08 % 333.000 302.800-9,1% Αντίστοιχα μειώθηκε ο αριθμός των κτηνοτροφικών μονάδων που εκτρέφουν πρόβατα και αίγες κατά 16,3% και 21,0%. 1

342 333 303 447 412 346 1.269 1.190 1.159 Αριθμός ζώων γαλακτοπαραγωγής κατά τις 01.05.2009 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Αγελάδες Πρόβαηα Καηζίκια Μάιος 2007 Μάιος 2008 Μάιος 2009 ζε τιλίδες δώα 1.2. Παραγωγή γάλακτος στη Βουλγαρία ύμφωνα με προσωρινά στοιχεία του βουλγαρικού Τπουργείου Γεωργίας και Σροφίμων, την περίοδο 01.01.2009-30.09.2009 παράχθηκαν συνολικά στη χώρα 449,9 εκατ. λίτρα γάλακτος, εκ των οποίων 413,3 εκατ. λίτρα αγελαδινό γάλα, 1,4 εκατ. λίτρα βουβαλινό γάλα, 29,9 εκατ. λίτρα πρόβειο γάλα και 5,3 εκατ. λίτρα αίγειο γάλα. 1.3. Δραστηριότητα βουλγαρικών γαλακτοβιομηχανιών το 2008 Η ποσότητα γάλακτος που επεξεργάστηκαν οι βουλγαρικές γαλακτοβιομηχανίες το 2008 μειώθηκε κατά 7,6% σε σύγκριση με το 2007, αντιστοιχώντας σε 718 εκατ. λίτρα γάλα, εκ των οποίων το 95,3% προερχόταν από αγελάδες, το 3,9% από πρόβατα και μόλις το 0,6% και το 0,2% από αίγες και βουβάλια. Κατάταξη γαλακτοκομικών επιχειρήσεων σε κατηγορίες (15.3. 2009) Κατηγορία Βιομηχανίες Αριθμός % Μερίδιο από το γάλα Επιχειρήσεις που ανταποκρίνονται στις 65 29,0% 64,1% προδιαγραφές της Ε.Ε. Επιχειρήσεις που αναμένεται να προσαρμοστούν στις 159 71% 35,9% προδιαγραφές της Ε.Ε. ύνολο: 224 100% 100% 2

Παραγωγή και πώληση γάλακτος το 2008(σε χιλ. λίτρα) Είδος πώλησης ύνολο γάλακτος Από το οποίο αγελαδίσιο Επεξεργασμένο στις γαλακτοβιομηχανίες 718.018 684.263 Απευθείας πωλήσεις, προσωπική κατανάλωση και άλλη χρήση στην 559.366 425.630 κτηνοτροφία ύνολο παραγωγής γάλακτος 1.277.384 1.109.893 Αύξηση 7,7% σε σύγκριση με το 2007 καταγράφηκε στην επεξεργασία αίγειου γάλακτος, ενώ στο πρόβειο και το βουβαλινό γάλα σημειώθηκε αντίστοιχα μείωση 41,8% και 5,5%. Ακόμη, η επεξεργασία αγελαδινού γάλακτος, που αποτελεί και την κύρια πρώτη ύλη των γαλακτοβιομηχανιών, μειώθηκε κατά 5,5%. Είδος γάλακτος Δηλωθείσες ποσότητες επεξεργασμένου γάλακτος 2006-2008 Ποσότητα (σε χιλ. λίτρα) 2006 2007 2008 Μερίδι Μερίδιο Ποσότητα Ποσότητα ο επεξ. (σε χιλ. (σε χιλ. επεξ. γάλα λίτρα) λίτρα) γάλα Μερίδιο επεξ. γάλα Μεταβολ ή 08/07 Αγελαδινό 814.941 95,0% 723.799 93,1% 684.263 95,3% -5,5% Πρόβειο 39.188 4,6% 48.121 6,2% 28.020 3,9% -41,8% Αίγειο 2.556 0,3% 4.140 0,5% 4.458 0,6% 7,7% Βουβαλινό 1.482 0,1% 1.352 0,2% 1.277 0,2% -5,5% ύνολο: 858.167 100,0% 777.412 100,0% 718.018 100,0% -7,6% Επεξεργασμένο γάλα ανά περιφέρεια (NUTS 2) σε χιλ. λίτρα 2007 2008 Μεταβολή Περιφέρεια ύνολο Αγελαδινό ύνολο Αγελαδινό 08/07 γάλακτος γάλακτος % Βορειοδυτικά 128.353 113.637 101.567 96.342-20,9% Βόρειο κεντρικά 146.941 142.376 130.560 126.851-11,1% Βορειοανατολικά 123.703 114.021 112.062 104.854-9,4% Νοτιοανατολικά 133.450 124.737 125.384 120.889-6,0% Νοτιοδυτικά 93.835 91.576 79.188 78.356-15,6% Νότιο κεντρικά 151.130 137.452 169.257 156.971 12,0% ύνολο Βουλγαρίας 777.412 723.799 718.018 684.263-7,6% 3

2. Παραγωγή τυριού στη Βουλγαρία Η συνολική παραγωγή τυριού στη Βουλγαρία το 2008 μειώθηκε κατά 5,8% σε σύγκριση με το 2007. Η μείωση αφορούσε στην παραγωγή τυριών από αγελαδίσιο και πρόβειο γάλα, ενώ στην παραγωγή τυριών από αίγειο και βουβαλινό γάλα σημειώθηκε αύξηση. υγκεκριμένα στα τυριά από αίγειο γάλα παρατηρήθηκε αύξηση 10,5%, ενώ στα τυριά από βουβαλινό και μικτό γάλα αύξηση 173,8%. Παραγωγή τυριών (σε τόνους) το 2007 και 2008 και αριθμός παραγωγών το 2008 Παραγωγ Παραγωγή 2008 Είδος προϊόντος ή 2007 Μεταβολή για κατανάλωση Ποσότητα Ποσότη τα Μερίδιο προϊόντος Αριθμός παραγωγών Μέση παραγωγή 08/07 % Αγελαδινό 68.590 64.359 88,2% 179 361-6,2% Πρόβειο 7.511 5.354 7,3% 40 125-28,7% Αίγειο 411 454 0,6% 10 45 10,5% Συρί Βουβαλινό & ανάμικτό 1.044 2.859 3,9% 19 150 173,8% γάλα ύνολο 77.556 73.026 100,0% 181 403-5,8% Επεξεργασία:Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας Σο 2008 η παραγωγή λευκού τυριού στη Βουλγαρία μειώθηκε κατά 17,1% σε σχέση με το 2007, ενώ του κίτρινου τυριού (κασκαβάλ) κατά 18,3%. Παραγωγή λευκού τυριού στη Βουλγαρία το 2007 και 2008 (τόνοι) Παραγωγή Παραγωγή 2008 2007 Είδος γάλακτος Ποσότητα Ποσότητα Μερίδιο προϊόντος Μεταβολή 08/07 % Αγελαδίσιο 37.036 28.924 79,9% -21,9% Πρόβειο 5.369 4.069 11,2% -24,2% Άλλου είδους 1.281 3.209 8,9% 150,5% ύνολο 43.686 36.202 100,0% -17,1% Επεξεργασία:: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας 4

Παραγωγή λεσκού ησριού ζηε Βοσλγαρία (ηόνοι) 36.202 50.913 43.686 2006 2007 2008 0 20.000 40.000 60.000 ύμφωνα με προσωρινά στοιχεία του βουλγαρικού Τπουργείου Γεωργίας και Σροφίμων για τους πρώτους εννέα μήνες του 2009, η παραγωγή λευκού τυριού στη Βουλγαρία ανήλθε σε 35.821 χιλ. τόνους, εκ των οποίων οι 28.851 προήλθαν από αγελαδινό γάλα και οι υπόλοιποι 6.970 χιλ. τόνοι από τις λοιπές κατηγορίες γάλακτος. Η εν λόγω παραγωγή προήλθε από 225 βιομηχανικές μονάδες. Ο δε αριθμός των εργαζομένων στον κλάδο παραγωγής γάλακτος και προϊόντων από γάλα ήταν 7.075 το 2007 και 7.248 το 2008. Ο μέσος μηνιαίος μισθός αντιστοιχούσε στα 332 λέβα το 2007 και στα 450 για το 2008 (1 ευρώ = 1,95583 λέβα). 3. Εξαγωγές λευκού τυριού Οι μεγαλύτερες ποσότητες λευκού τυριού από αγελαδινό γάλα εξήχθησαν στη Ρουμανία, στο Λίβανο, στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, στην Αυστραλία και την Ελλάδα. Οι βουλγαρικές εξαγωγές αυξάνονται διαρκώς τα τελευταία χρόνια, αντιστοιχώντας το 2007 σε 3.302 χιλ. τόνους, το 2008 σε 5.561 χιλ. τόνους και το διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου 2009 σε 4.186 χιλ. τόνους. Σο 2008 σημειώθηκε αύξηση 68% σε σύγκριση με το 2007. Οι εξαγωγές των πρώτων οκτώ μηνών του 2009 αντιστοιχούν στο 75% των εξαγωγών του 2008, επομένως είναι εφικτή η περαιτέρω αύξηση μέχρι τέλος τ.ε. και μάλιστα σε περίοδο οικονομικής ύφεσης. 5

Λευκό τυρί από αγελαδινό γάλα (κώδικας 04069099) ΠΟΟΣΗΣΑ Ε ΚΙΛΑ ΑΞΙΑ Ε ΕΤΡΩ ΦΩΡΕ 2007 2008 08.2009 Ρουμανία 843.692 2.518.703 1.869.271 1.340.430 4.383.804 2.529.746 Λίβανος 544.804 503.695 578.424 1.073.293 950.026 959.205 ΗΠΑ 417.476 281.890 272.765 1.022.795 805.914 686.012 Αυστραλία 227.254 346.303 201.996 677.225 1.188.454 658.322 Ελλάδα 137.543 365.153 186.949 334.088 912.736 355.188 Ισπανία 183.428 236.164 179.115 413.103 607.781 387.309 Αζερμπαϊτζάν 138.481 116.622 132.643 362.743 356.604 444.315 Κόσοβο 62.209 172.496 111.103 88.980 305.888 153.677 Ολλανδία 52.579 35.317 108.276 238.422 217.039 446.379 Αγγλία 28.774 50.292 71.330 82.137 184.407 281.164 Ζηλανδία 31.012 58.691 68.053 64.104 132.823 143.095 Ουκρανία 3.192 50.423 65.669 6.727 94.263 118.050 Γερμανία 52.395 67.037 61.705 147.572 209.153 203.693 Ρωσία 17.534 119.292 39.649 45.541 334.991 120.064 Κύπρος 58.005 63.963 38.378 142.079 169.402 98.704 ύνολο 15 χωρών 2.798.378 4.986.041 3.985.326 6.039.239 10.853.285 7.584.923 ΓΕΝΙΚΟ ΤΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 3.301.931 5.561.370 4.185.870 7.262.242 12.659.361 8.132.761 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας Όσον αφορά τις εξαγωγές λευκού τυριού από πρόβειο ή βουβαλινό γάλα, οι μεγαλύτερες ποσότητες κατευθύνθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, στη Γερμανία, στην Αυστραλία, στη Ρουμανία, στο Λίβανο, στον Καναδά και στην Ελλάδα. Οι εξαγωγές των εν λόγω κατηγοριών λευκού τυριού επίσης σημειώνουν ανοδική πορεία τα τελευταία έτη, αντιστοιχώντας το 2007 σε 4.537 χιλ. τόνους, το 2008 σε 5.267 χιλ. τόνους και το διάστημα Ιανουαρίου Αύγουστου 2009 σε 3.764 χιλ. τόνους. Σο 2008 καταγράφηκε αύξηση 16% σε σύγκριση το 2007. Οι εξαγωγές των πρώτων οκτώ μηνών του 2009 αντιστοιχούν στο 71% των εξαγωγών του 2008. 6

Λευκό τυρί από πρόβειο ή βουβαλινό γάλα (κώδικας 04069050) ΠΟΟTHTA Ε ΚΙΛΑ ΑΞΙΑ Ε ΕΤΡΩ ΦΩΡΕ 2007 2008 08.2009 2007 2008 08.2009 ΗΠΑ 2.026.131 2.576.215 1.526.024 5.645.295 7.889.245 4.389.414 Αυστραλία 973.925 885.499 563.316 2.915.807 3.207.762 1.986.430 Γερμανία 437.998 523.247 489.907 1.433.378 2.009.023 1.885.369 Ρουμανία 74.269 176.245 294.249 215.404 550.726 637.457 Λίβανο 430.411 355.123 269.087 1.004.447 868.827 636.310 Καναδάς 169.720 184.094 171.682 518.964 687.090 614.670 Ελλάδα 141.836 127.042 170.356 407.678 431.957 640.901 Ουγγαρία 25.076 20.408 47.192 67.070 65.421 145.522 Αζερμπαϊτζάν 10.620 7.540 32.829 47.255 29.880 118.503 Ρωσία 16.590 91.174 32.533 49.962 311.794 122.873 Ισπανία 21.999 35.984 26.491 59.994 124.498 81.939 Ισραήλ 5.160 22.674 19.196 82.976 Αγγλία 20.895 27.091 19.473 69.947 109.254 74.045 Αλβανία 980 49.086 14.000 1.666 130.559 37.100 Πολωνία 11.111 19.900 13.482 31.481 75.593 53.819 ύνολο 15 χώρες 4.361.561 5.083.808 3.693.295 12.468.348 16.510.825 11.507.328 ΓΕΝΙΚΟ ΤΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 4.536.619 5.266.997 3.764.337 13.044.854 17.159.080 11.778.232 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας Επεξεργασία:: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας τους πίνακες που ακολουθούν παρατίθενται στατιστικά στοιχεία για τις εξαγωγές βουλγαρικών τυριών με της παραδοσιακές ελληνικές ονομασίες «φέτα», «κεφαλογραβιέρα» και «κασέρι». Σο Γραφείο μας ήδη έχει πραγματοποιήσει συγκεκριμένες ενέργειες και βρίσκεται σε επικοινωνία με τις αρμόδιες βουλγαρικές αρχές για διευκρίνηση των κάτωθι στοιχείων. Υέτα (κώδικας 04069032) ΠΟΟΣΗΣΑ Ε ΚΙΛΑ ΑΞΙΑ Ε ΕΤΡΩ ΦΩΡΕ 2007 2008 08.2009 2007 2008 08.2009 Ρουμανία 13.508 13.948 70.039 33.458 25.939 80.632 ΗΠΑ - 11.501 14.296-36.311 57.185 Αυστραλία 4.236-4.032 18.798-17.694 Ελλάδα - 653 204-2.904 306 ύνολο 17.744 26.102 88.571 52.256 65.154 155.817 ΓΕΝΙΚΟ ΤΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 20.171 65.903 88.661 57.218 148.967 156.062 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας 7

Κεφαλογραβιέρα, Κασέρι (κώδικας 04069085) ΠΟΟΣΗΣΑ Ε ΚΙΛΑ ΑΞΙΑ Ε ΕΤΡΩ ΦΩΡΕ 2007 2008 08.2009 2007 2008 08.2009 Βέλγιο 30 25-136 114 - ΓΕΝΙΚΟ ΤΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ 30 25-136 114 - Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας 4. Πρόγραμμα προώθησης βουλγαρικού τυριού στη Γερμανία και την Ισπανία Σο Τπουργείο Γεωργίας και Σροφίμων ενέκρινε το 2009 πρόγραμμα προώθησης λευκών και κίτρινων (τύπου κασέρι) βουλγαρικών τυριών στη Γερμανία και την Ισπανία. Από τη βουλγαρική Εθνική Ένωση Επεξεργαστών γάλακτος προτάθηκε τριετές πρόγραμμα ύψους 3,5 εκατ. ευρώ, βάσει του οποίου βουλγαρικά προϊόντα θα προωθούνται μέσω τηλεοπτικών διαφημίσεων, άρθρων στον τύπο και παρουσιάσεων σε εξειδικευμένες εκθέσεις. Σο πρόγραμμα στάλθηκε προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εφόσον τελικά εγκριθεί, η Ε.Ε. θα συμμετάσχει στην χρηματοδότησή του με 50%. Σο πρώτο πρόγραμμα αυτού του τύπου, πού ήδη εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφορούσε στην προώθηση βουλγαρικών και κυπριακών τυριών στην Ουκρανία και τη Ρωσία με την ονομασία «Ευρωπαϊκό Συρί, Παρακαλώ». 8