ΜΟΥΣΩΝ ΔΩΡΑ ΧΟΡΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΜΟΥΣΩΝ ΔΩΡΑ ΧΟΡΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Αθήνα, 2015 Κείμενα - Σχεδιασμός εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων: Ελενα Μπαζίνη - Ξένια Χαραλαμπίδου Γενική επιμέλεια: Στέλλα Χρυσουλάκη Εικονογράφηση: Διονύσης Κωνσταντόπουλος Καλλιτεχνική επιμέλεια: Διονύσης Κωνσταντόπουλος - Σπήλιος Πίστας Ηλεκτρονική επεξεργασία: Σπήλιος Πίστας Διορθώσεις κειμένων: Φανή Μπούμπουλη Διοικητική υποστήριξη: Γιώργος Καραχάλιος Κρινάνθη Δεληγιάννη Ισμήνη Κάβουρα ΙSBN ηλεκτρονικής έκδοσης 978-960-386-212-3 Copyright 2015 Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ.

ΕYΡΙΠΙΔOY ΒΑΚΧΑΙ ΧOΡOΣ ΒΑΚΧΩΝ, Πάροδος, αντιστροφή β, στ. 120-134 Ω των Κουρήτων σκέπη κι εσείς που αναθρέψατε το Δία, πανάγιες σπηλιές της Κρήτης, μες στα δικά σας άντρα οι Κορύβαντες φορώντας στο κεφάλι κράνη με φούντες τρίδιπλες μηχανεύτηκαν την προβιά τεντώνοντας το στρογγυλό μας τύμπανο. Κι έτσι, γεμάτοι βακχική μανία πάντρεψαν τον ήχο του με τη γλυκόλαλη πνοή των φρυγικών αυλών κι έπειτα το αφήσανε στη Ρέα, του Δία τη μητέρα, στα χέρια της να το κρατεί, ο χτύπος του τυμπάνου για να συντροφεύει τις ιέρειες του Βάκχου στις ξέφρενες κραυγές τους. Τότε κι οι μανιασμένοι Σάτυροι το άρπαξαν από τη μάνα των θεών και με τρελούς χορούς το ταίριαξαν στα πανηγύρια που κάθε δεύτερη χρονιά με τη χαρά τους ξεφαντώνει ο Διόνυσος. (ελεύθερη απόδοση: Τάσος Γαλάτης) Οι Κουρήτες εμφανίζονται ως φτερωτές δαιμονικές μορφές στο περίφημο τύμπανο του Ιδαίου Άντρου. Περιστοιχίζουν τον Δία, που δεν είναι πια νήπιο. Χάλ κι νο τύ μπα νο α πό το Ι δαί ον Ά ντρον στην Κρή τη, ύ στε ρος 8ος αι. π.χ. Η ρά κλειο, Αρ χαιο λο γι κό Μου σεί ο.

Στο παλάτι του Oυρανού και της Γης Η Ρέα ξεγελά τον Κρόνο. Ρώ μη, Museo Capitolino. Μ ια φορά κι έναν καιρό, τότε που ακόμα δεν είχε γεννηθεί στην Ελλάδα ο Δίας, ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων, ζούσαν άλλοι θεοί που συνεχώς μάλωναν μεταξύ τους ποιος θα πάρει την εξουσία. Ένας από αυτούς, ο Oυρανός, έχασε το θρόνο του από ένα από τα παιδιά του, τον Κρόνο, που ήθελε με κάθε τρόπο να γίνει ο πιο δυνατός από θεούς κι ανθρώπους. Φαίνεται, όμως, ότι κι αυτός θα είχε ανάλογη τύχη. Έτσι, μια μέρα, στο παλάτι του Oυρανού και της Γης εμφανίστηκε η κόρη τους Ρέα Ρέ α: Πα τέ ρα και μη τέ ρα, Oυ ρα νέ και Γη, ο ά ντρας μου, ο Κρό νος, έ χει βαλ θεί να φά ει ό λα τα παι διά του, για τί φο βάται ό τι κά ποιο θα του πά ρει την ε ξου σί α. Τα κα τα βρο χθί ζει, λοι πόν, για να εί ναι βέ βαιος πως δεν θα τον βλά ψουν. Τώ ρα έ μα θε ό τι πε ρι μέ νω πά λι παι δί. Αυ τή τη φο ρά, ό μως, δεν θα κα τα φέ ρει να πει ρά ξει αυ τό το γιο μου. Oυ ρα νός: Στο πα ρελ θόν, ο Κρό νος πή ρε την ε ξου σί α α πό τα χέ ρια μου ύ που λα. Γι αυ τό, κό ρη μου, θα σε βο η θή σω να γεννη θεί το παι δί σου και να με γα λώ σει γε ρό. O γιος σου θα α νέ βει στο θρό νο που ε γώ έ χα σα. 5

Γη: Πο λυα γα πη μέ νη μου κό ρη, ξέ ρω έ ναν τό πο μυ στι κό στην Κρή τη για να γεν νή σεις το παι δί σου με α σφά λεια. Ε κεί, στα βου νά της Κρή της, ζουν οι Κου ρή τες και οι Νύμ φες Α μάλ θεια, Ί δη και Α δρά στεια, που θα προ φυ λά ξουν και θα φρο ντί σουν το μω ρό. Θα βρού με και τρό πο να ξε γε λά σου με τον Κρό νο. Θα τυ λί ξου με μια πέ τρα με κομ μά τια ύ φα σμα κι ε κεί νος θα τη φά ει, νο μί ζο ντας ό τι κα τα πί νει το παι δί του. Πράγματι, η Ρέα, προτού φύγει για την Κρήτη, έβαλε ρούχα φαρδιά, τύλιξε με υφάσματα μια πέτρα και πήγε να βρει τον άντρα της. O Κρόνος κατάπιε την πέτρα ανυποψίαστος και σίγουρος ότι δεν κινδύνευε από άλλο ένα παιδί του. Την άλλη μέρα η Ρέα πέταξε προς την Κρήτη, στη δροσερή σπηλιά του βουνού Ίδη, όπως της είχε υποδείξει η μητέρα της. Και κάπως έτσι η ιστορία μας αρχίζει 6

Η Ρέα φτάνει στην Κρήτη Ένας θεός γεννιέται... Σ το μεταξύ, η Γη είχε ειδοποιήσει τους Κουρήτες και τις Νύμφες Αμάλθεια, Ίδη και Αδράστεια να περιμένουν την ετοιμόγεννη κόρη της και να φροντίσουν ώστε να μη μαθευτεί η γέννηση του μικρού θεού. Όταν η Ρέα έφτασε στο βουνό της Κρήτης, όλοι ήταν συγκεντρωμένοι εκεί για να την υποδεχτούν. Oι Κουρήτες προστατεύουν τον Δία με το χορό τους. Μαρ μά ρι νο α νά γλυ φο, τμή μα βά σης, περ.160 μ.χ. Ρώ μη, Museo Capitolino. Ρέ α: Α γα πη μέ νοι μου Κου ρή τες κι ε σείς Νύμ φες, σας πα ρα κα λώ να φρο ντί σε τε το γιο μου και να μην α φή σε τε να α κου στούν τα κλά μα τα του μω ρού. Για τί αλ λιώς ο Κρό νος θα κα τα λά βει ό τι τον ξε γε λά σα με. Κι ε σύ κα λή μου Α μάλ θεια, α φή νω το παι δί μου στα χέ ρια σου να το α να θρέ ψεις σαν δι κό σου, για τί ε γώ πρέ πει να γυ ρί σω α μέ σως στον α χόρ τα γο Κρό νο, προ τού μά θει την α λή θεια. Άκ μων: Μεί νε ή συ χη βα σί λισ σα. Κα νείς δεν θα μά θει το μυ στι κό σου. Τα κλά μα τα του μω ρού σου θα τα σκε πά σου με με το χο ρό μας. Θα χορέψουμε με τό ση δύ να μη, χτυ πώ ντας τα ό πλα μας και φω νά ζο ντας δυ να τά, που κα νείς δεν θα κα τα λά βει τις φω νές του νε ο γέν νη του. Πρυ μνέ ας: Κι ό ταν μας πιά νει το με γά λο κέ φι, θα χτυ πά με και τα τύ μπα νά μας με ρυθ μό. Με λισ σέ ας: Πρυ μνέ α, μην πε τά γε σαι ό ταν μι λά ο αρ χη γός! Α μάλ θεια: Για μας πά λι, κυ ρά μου, μην α νη συ χείς. Θα α να θρέ ψου με το γιο σου με δια λε χτό γά λα και θα τον προ στα τεύ σου με α πό κά θε κίν δυ νο. 7

8

Η Ρέα, ταλαιπωρημένη από το ταξίδι της, ξάπλωσε σε μια γωνιά της σπηλιάς για να ξεκουραστεί. Oι Νύμφες είχαν ετοιμάσει μαλακά στρωσίδια για την ετοιμόγεννη. O Ύπνος ήρθε γρήγορα να την πάρει στο βασίλειό του, και εκείνη αποκοιμήθηκε με τη σκέψη της στο γιο της. Όταν η αυγή, η θεά Ηώς, έφτασε με το άρμα της και έφερε το ξημέρωμα, ακούστηκαν φωνές από τη σπηλιά. Α δρά στεια: Η Ρέ α γεν νά ει το διά δο χο του Κρό νου... Τρέξ τε... Oι Νύμ φες α νέ λα βαν να βο η θή σουν τη θε ά να γεν νή σει το μο νά κρι βο γιο της. Oι Κου ρή τες ξύ πνη σαν και αυ τοί α πό το βα θύ ύ πνο τους και έ τρε ξαν α μέ σως να πά ρουν τα ό πλα τους. Άκ μων: Τρέξ τε σύ ντρο φοι! Πρέ πει να προ λά βου με να ξε κι νή σου με το χο ρό μας, να μην α κού σει κα νείς τα κλά μα τα του βρέ φους. Πάρ τε τα ό πλα σας και κυ κλώ στε τη σπη λιά. O χορός θα αρχίσει με σας, Μί μα, Πρυ μνέ α, Δα μνέ α, Ω κύ θε ε! Με λισ σέ ας: Ε μπρός! Βάλ τε τα κρά νη σας, πάρ τε τα ξί φη και τις α σπί δες σας κι ας ξε κι νή σου με. O αρ χη γός μας, ε γώ και ο Ι δαί ος θα σας δια δε χτού με! Και ό ταν κου ρα στού με ε μείς, θα συ νε χί ζε τε ε σείς το χο ρό! Πρέ πει να κρα τή σου με τις δυ νά μεις μας μέ χρι το τέ λος. Μέ χρι να στα μα τή σουν τα κλά μα τα του μω ρού. Θυ μά στε τα βή μα τα; Γυρ νά με πρώ τα τα κε φά λια μας στο πλά ι, παίρ νου με φό ρα και πη δά με ψη λά, μέ χρι να ξα να πα τή σου με πά λι στο χώ μα. Χτυ πή στε με τα ξί φη τις α σπί δες σας, χτυ πά τε τα πό δια σας στη γη με ό ση δύ να μη έ χε τε και... Πρυ μνέ ας: Και με τά, και με τά;;; Άκ μων: Πά λι ξέ χα σες τα βή μα τα, Πρυ μνέ α; Με τά μια πά με μπρο στά και κά νου με κι νή σεις ε πί θε σης, μια πά με πί σω σαν να α μυ νό μα στε, και δεν ξε χνά με να χτυ πά με συ νέ χεια τα ό πλα μας και να φω νά ζου με δυ να τά το τρα γού δι μας. 9

Με λισ σέ ας: Σύ ντρο φοι, προ σέξ τε! Αν α πο τύ χου με στο έρ γο που α να λά βα με να κά νου με για χά ρη της Ρέ ας, θα εί ναι με γά λη προ σβο λή για τη θε ά και το θεί ο βρέ φος! Πρυ μνέ ας: Δά σκα λε, δεν θα κά νου με τις τού μπες με τις α σπί δες μας; Με λισ σέ ας: Πρυ μνέ α, το μυα λό σου πά λι στο παι χνί δι το έ χεις. Oι τού μπες εί ναι στο τέ λος του χο ρού μας! Ε μπρός, μην κα θυστε ρεί τε! Ας ξε κι νή σουν οι πρώ τοι! 10

O χορός των Κουρήτων Oι Κου ρή τες έ βα λαν τα δυ να τά τους να κρα τή σει ο χο ρός ό σο το δυ να τόν πε ρισ σό τε ρο. Oι κραυ γές τους συ ντά ρα ζαν τη σπηλιά. Η γη έ τρε με κά τω α πό τα πό δια τους και σκό νη σκέ πα ζε τα πρό σω πα τους, ό σο χό ρευαν. Κι οι α σπί δες τους έ μοια ζαν να παίρ νουν φω τιά α πό τη δύ να μη που τις χτυ πού σαν. Ό ταν τα ξί φη τους έ σπα γαν α πό μα νί α, α μέ σως έ παιρ ναν και νούργια. Πα ρα συρ μέ νοι α πό το θό ρυ βο των ό πλων, στρέ φο νταν ρυθ μι κά γύ ρω α πό τον ε αυ τό τους τό σο πο λύ, που ζα λί ζο νταν και έ πε φταν στο έ δα φος. Με τά ό μως ξα να ση κώ νο νταν. Στο α πο κο ρύ φω μα της πα ρα ζά λης τους έ κα ναν και τού μπες. Αλ λά πά ντα έ νιω θαν μέ σα τους το ρυθ μό του χο ρού και δεν ξε χνού σαν τον αρ χι κό τους σκο πό. Καθεμιά ο μά δα τρα γου δού σε ρυθ μι κά και χω ρίς στα μα τη μό, για να μην ξε χνά νε τα βή μα τα τους: Χτυ πά με τις α σπί δες μας, χτυ πά με τα σπα θιά μας. Φω νά ζου με, προ σέ χου με πο λύ τα βή μα τα μας. Χο ρεύ ου με, τα πό δια μας πά νω στη γη χτυ πά με Κι ο Δί ας δεν α κού γε ται ό σο χο ρο πη δά με. Τη μί α πά με πί σω-μπρος, την άλ λη γύ ρω-γύ ρω, Σαν σβού ρες μες στον ά νε μο, σαν σβού ρες μες στον ή λιο. Χο ρεύ ου με ό λο πιο πο λύ, φω νά ζου με, χτυ πά με Κι ο Δί ας δεν α κού γε ται ό σο χο ρο πη δά με. 11

Η Ρέα αποχωρίζεται το γιο της Κι αφού οι Κουρήτες χόρευαν ώρες ατέλειωτες, η Νύμφη Ίδη βγήκε έξω από τη σπηλιά για να αναγγείλει τα ευχάριστα νέα. Ί δη: Κου ρή τες, φί λοι μου! Το μω ρό γεν νή θη κε! Oι φω νές σας σκέ πα σαν τα κλά μα τα του νε ο γέν νη του. Ήρ θε στον κό σμο χω ρίς κα θό λου να α κου στεί. Αλ λά εί μαι σί γου ρη ό τι σαν με γα λώ σει το ό νο μά του θα γί νει ξα κου στό και θα ε πι βά λει τη δύ να μη του με μά χες πολ λές. Τώ ρα κοι μά ται. Ξε κου ρα στεί τε, ό σο εί ναι και ρός, προ τού ξυ πνή σει και με τα κλά μα τα ζη τή σει τη μη τέ ρα του. Δα μνέ ας: Τι εν νο είς Ί δη; Η Ρέ α δεν θα μεί νει να α να θρέ ψει το παι δί της; Ί δη: Ξε χνάς ό τι η Γη έ στει λε την κό ρη της ε δώ κρυ φά α πό τον Κρό νο για να γεν νή σει το γιο τους; Αρ γά ή γρή γο ρα ο Κρό νος θα α πο ζη τή σει τη γυ ναί κα του, κι αν δεν τη βρει, θα ε ξα γριω θεί. Η Ρέ α πρέ πει να γυ ρίσει πί σω σύ ντο μα. Κι ενώ η Ίδη μιλούσε στους Κουρήτες, η Ρέα με την Αμάλθεια και την Αδράστεια εμφανίστηκαν στο άνοιγμα της σπηλιάς. Η Ρέα τους ευχαρίστησε για τη βοήθειά τους και μετά πέταξε μακριά. Η Ίδη με την Αμάλθεια έτρεξαν αμέσως στο μωρό, πριν προλάβει να ξυπνήσει, ενώ η Αδράστεια πήγε να συναντήσει τις άλλες Νύμφες του βουνού, για να τις καλέσει να δουν το βρέφος. Λίγο αργότερα, κι αφού όλες οι Νύμφες είχαν συγκεντρωθεί γύρω από το μικρό Δία, η Ίδη βγήκε από τη σπηλιά και είπε: Ίδη: Κουρήτες! Τρέξτε! Το μωρό ξύπνησε και θ αρχίσει τα κλάματα. Είναι ώρα να αρχίσετε πάλι το χορό σας! Κι ε νώ οι Κου ρή τες ξε κί νη σαν να χο ρεύ ουν γύ ρω α πό τη σπη λιά, η Α μάλθεια ε τοι μά στη κε να δώ σει το πρώ το γά λα στον Δί α. Oι Νύμ φες του βου νού έ φε ραν δώ ρα δια λε χτά στο βρέ φος: έ να μι κρό πή λι νο άρ μα για να παί ζει, έ να σεί στρο, μια κου δου νί στρα δη λα δή, για να α πο κοι μιέται γλυ κά, και έ να δο χεί ο με το κα λύ τε ρο μέ λι για να το πί νει μα ζί με το γά λα του. Το μω ρό, α φού ή πιε με με γά λη ό ρε ξη το γά λα, άρ χι σε να γε λά ει δυ να τά με την κου δου νί στρα και οι Νύμ φες, για να σκε πά σουν το γέ λιο του μω ρού, πιά σαν το χο ρό O χο ρός τους ή ταν γε μά τος χά ρη, ε νώ έ ξω α πό τη σπη λιά α κού γο νταν οι πο λε μι κές φω νές των Κου ρή των. 12

O χορός των Νυμφών Ί δη: Α δελ φές μου, κρα τή στε η μί α την άλ λη α πό τα χέ ρια. Και με χά ρη τρα γου δή στε και λι κνι στεί τε στο ρυθ μό του τρα γου διού μας. Ε γώ θα σύ ρω πρώ τη το χο ρό. Κα θώς άρ χι σαν οι Νύμ φες το χο ρό τους, ο σκα ντα λιά ρης Πρυ μνέ ας, πε ρι μέ νο ντας τη σει ρά του να χο ρέ ψει το χο ρό των Κου ρή των, εί δε α πό το ά νοιγ μα της σπη λιάς τις πα νέ μορ φες Νύμ φες να χο ρεύ ουν και, χω ρίς δεύ τε ρη σκέ ψη, μπή κε μέ σα και κρύ φτη κε για να τις δει α πό κο ντά. Πρυ μνέ ας: Κοί τα τις λυ γε ρό κορ μες. Μα τον Oυ ρα νό, δεν έ χω ξα να δεί τέ τοια ο μορ φιά. Κοί τα τες με τι χά ρη χο ρεύ ουν η μια πί σω α πό την άλ λη και πώς α νε μί ζουν τα ρού χα και τα μαλ λιά τους. Μα να, τώ ρα! Τα βή μα τά τους γί νο νται πιο γρήγο ρα! Κι εί ναι σαν να μην α κου μπούν στη γη. O χο ρός τους μοιά ζει να σχη μα τί ζει μια με γά λη κορ δέ λα που τυ λί γε ται και ξε τυ λί γε ται! O Πρυ μνέ ας κοι τού σε τις Νύμ φες να χο ρεύ ουν, μα γε μέ νος α πό την ο μορ φιά τους κι α πό το γλυ κό τρα γού δι που πρώ τη άρ χι σε η Ί δη να τρα γου δά: Ί δη: Τα χέ ρια δώ στε α δερ φές να μπού με στο χο ρό! Το βή μα να ναι α νά λα φρο, γορ γό και στα θε ρό. Ε λά τε ό λες πί σω μου, χο ρέψ τε ό πως κι ε γώ. Κι ας δεί ξου με τη χά ρη μας με τού το το χο ρό. Χο ρεύ ου με και κά νου νε κύ κλους τα βή μα τά μας. Τα χέ ρια δεν α φή νου με, λυ γί ζουν τα κορ μιά μας. Με το ρυθ μό του τρα γου διού το σώ μα μας χο ρεύ ει. Μας βλέ πει ο Δί ας και γε λά κι η Γη μας προ στα τεύ ει. Κι ε νώ το τρα γού δι και ο χο ρός των Νυμ φών συ νέ χι ζε, ο Δί ας, χορ τα σμέ νος α πό το γά λα που ή πιε στην α γκα λιά της Α μάλ θειας, κα θώς έ βλε πε τα ό μορ φα κο ρί τσια, γλυ κά γλυ κά α πο κοι μή θη κε. 13

...Και πέρασε ο καιρός Έ τσι, πέ ρα σε ο και ρός. Το θε ϊ κό βρέ φος, πα ρέ α με τις Νύμφες και τους Κου ρή τες, με γά λω νε «και στο κορ μί και στο μυα λό» με το δια λε χτό γά λα της Α μάλ θειας. O Κρό νος, χά ρη στους δυ να τούς χο ρούς και τις κραυ γές των Κου ρή των, δεν ά κουσε ού τε μια φο ρά τα κλά μα τα του μω ρού, ε νώ το τρα γού δι των Νυμ φών σκέ πα σε τα γέ λια του γιου του. O Δί ας, σαν έ νιω σε για κα λά τη δύ να μή του, που ξε περ νού σε ό χι μό νο αυ τή των αν θρώ πων αλ λά και των α θα νάτων, πή γε και βρή κε τον πα τέ ρα του και πά λε ψε μα ζί του. Η μά χη ή ταν δύ σκο λη. Αλ λά ο Κρό νος, νι κη μέ νος στο τέ λος α πό τον τε λευ ταί ο γιο του, άρ χι σε να βγά ζει α πό μέ σα του ό λα τα παι διά που εί χε φά ει, α φού έ βγα λε ό μως πρώ τα την πέ τρα που εί χε κα τα βρο χθί σει α ντί για τον Δί α. Χρειά στη κε να πε ρά σουν χρό νια πολ λά, να πα λέ ψει ο Δί ας με πολ λούς και δύ σκο λους ε χθρούς, για να γί νει τε λι κά ο πα τέ ρας των θε ών και των αν θρώ πων... Στο σπή λαιο ό που γεν νή θη κε, οι Νύμ φες και οι Κου ρή τες πο τέ δεν ξέ χασαν το θεί ο βρέ φος. Χά ρη σ αυ τούς άλ λω στε εί χε γί νει δυ να τός και α νίκη τος Κι ε κεί, στην Ί δη, οι χο ροί κα λά κρα τού σαν... Ένα γλυκό καλοκαιρινό απόγευμα, οι Νύμφες που είχαν μαζευτεί στο βουνό Ίδη, είδαν την Αδράστεια να έρχεται από μακριά κι έτρεξαν να την προϋπαντήσουν. Α δρά στεια: Α δερ φές μου Νύμ φες, μα ντέψ τε τι νέ α σας φέρ νω. Εί δα τον Δί α που τό σο και ρό εί χα με να τον α ντα μώ σου με. Έ φυ γε α πό ε μάς μι κρό παι δί και τώ ρα εί ναι ο βα σι λιάς των θε ών και των αν θρώ πων. Α μάλ θεια: Μα α λή θεια λες; Πού τον συ νά ντη σες; Έ χω να τον δω α πό τό τε που ά φη σε την Κρή τη και πή γε να πο λε μή σει τον πα τέ ρα του. Α δρά στεια: Τον εί δα στους γά μους της θε άς Θέ τι δας και του θνη τού Πη λέ α. Πή γε στο γά μο μα ζί με την Ή ρα, τη γυ ναί κα του, πά νω σ έ να με γα λό πρε πο άρ μα που το έ σερ ναν τέσ σε ρα πε ρή φα να ά λο γα. Και σαν πλη σί α σε στο σπί τι του Πη λέ α, ό λοι οι κα λε σμέ νοι πα ρα μέ ρι σαν για να πε ρά σει ο Πρώ τος του O λύ μπου.

O χορός των Νηρηίδων Α μάλ θεια: Το ξε ρα πως θα γι νό ταν με γά λος και τρα νός. Α δρά στεια: Κα λή μου Α μάλ θεια, αν τον έ βλε πες α πό κο ντά, δεν θα πί στευες πό σο σπου δαί ος έ γι νε ο θε ός που α να θρέ ψα με. Στο γλέ ντι των γά μων, κα θισμέ νος μα ζί με την Ή ρα στο λα μπρό θρό νο του και κρα τώ ντας το σκή πτρο του και τον κε ραυ νό, θαύ μα ζε τους χο ρούς που έ στη σαν οι Νη ρη ί δες, οι Νύμ φες της θά λασ σας, για να τι μή σουν το γά μο της α δερφής τους. Ί δη: Πό σες Νη ρη ί δες χό ρε ψαν στους γά μους; Α δρά στεια: Λέ νε πως και οι πε νή ντα α δερ φές της χό ρευαν ό λη μέ ρα και ό λη νύ χτα. Ό λοι έ μει ναν μα γε μέ νοι α πό τους χο ρούς και τα τρα γού δια τους. Και σαν ήρ θε η ώ ρα για το τρα γού δι του γά μου, τον υ μέ ναιο, τον χό ρε ψαν με αυ λό και κι θά ρα. O χο ρός τους ή ταν γε μά τος ο μορ φιά και χά ρη, και τα βή μα τα τους με τρη μέ να Μί α μί α στρο βι λί ζο νταν γύ ρω α πό τον ε αυ τό τους, κι ό λες μα ζί σχη μά τι ζαν κύ κλους σαν αυ τούς που κά νουν τ α στέ ρια ό ταν κοι τά ζου με τον ου ρα νό τις νύ χτες με ξα στε ριά. Ί δη: Έ τσι εί ναι. Πώς ή ταν δυ να τό οι Νύμ φες της θά λασ σας να μην τι μή σουν τη Θέ τι δα με το χο ρό του γά μου; Ξέ ρε τε πο λύ κα λά ό τι ό ποιος α πό τους θε ούς ή τους αν θρώ πους δεν συ νο δεύ σει το γά μο του με τρα γούδια και χο ρούς τον πε ρι μέ νει δυ στυ χί α και πό νος με γά λος. Α μάλ θεια: Κι ο Δί ας έ μει νε στο γλέ ντι μέ χρι το τέ λος; Α δρά στεια: Ή ταν ο τε λευ ταί ος που ά φη σε τη γιορ τή. Ό σο έ βλε πε τις Νη ρη ί δες να τρα γου δούν και να χο ρεύ ουν γύ ρω του, γε λού σε δυ να τά και χτυ πού σε τα χέ ρια και τα πό δια του στο ρυθ μό του υ μέ ναιου. Τα τρα γού δια και τα γέ λια του α κού στη καν απ ά κρη σ ά κρη στον Ό λυ μπο. Α μάλ θεια: Ε σέ να σε εί δε, α δελ φή μου; Σου μί λη σε; Α δρά στεια: Oι κα λε σμέ νοι ή ταν τό σοι πολ λοί, που δεν κα τά φε ραν ό λοι να μι λήσουν μα ζί του. Ε γώ κα θό μουν μα ζί με τις Πιε ρί δες, τις Νύμ φες α πό τα βου νά του Πη λί ου, και θαύ μα ζα τον πα τέ ρα ό λων, που κά πο τε τον να νου ρί ζα με στην α γκα λιά μας Κι ε νώ οι Νύμ φες στην Ί δη ά κου γαν την Α δρά στεια να τους μι λά για χο ρούς και τρα γού δια, σι γά σι γά έ πε σε η νύ χτα

Τι να γιναν εκείνοι οι χοροί; Σ τη σπη λιά της Κρή της που φι λο ξέ νη σε τον πα τέ ρα των θε ών και των αν θρώπων τα πρώ τα χρό νια της ζω ής του, δεν ξα να κού στη κε α πό τό τε κλά μα μω ρού. Λέ νε, ό μως, ό τι μες στην η συ χί α που έ πε φτε κά θε βρά δυ, οι άν θρω ποι ά κου γαν άλ λο τε τις γλυ κιές φω νές των Νυμ φών και τ α νά λα φρα πα τή μα τα του χο ρού τους κι άλ λοτε τις ά γριες κραυ γές των Κου ρή των και τους χτύ πους α πό τις α σπί δες τους και τα σπαθιά τους. Λέ νε, πά λι, ό τι τα νέ α κο ρί τσια, στους χο ρούς που έ στη ναν κά θε χρό νο για να τι μή σουν την Άρ τε μη, την ό μορ φη θε ά του κυ νη γιού, σχη μά τι ζαν χο ρούς ί διους με αυ τούς που χό ρευαν οι Νύμ φες των βου νών. Ί σως και να τρα γου δού σαν το τρα γου δά κι της Ί δης:

Τα χέρια δώστε αδελφές να μπούμε στο χορό! Το βήμα να ναι ανάλαφρο, γοργό και σταθερό. Ελάτε όλες πίσω μου, χορέψτε όπως κι εγώ. Κι ας δείξουμε τη χάρη μας με τούτο το χορό. Χορεύουμε και κάνουνε κύκλους τα βήματα μας. Τα χέρια δεν αφήνουμε, λυγίζουν τα κορμιά μας. Με το ρυθμό του τραγουδιού το σώμα μας χορεύει. Μας βλέπει ο Δίας και γελά κι η Γη μάς προστατεύει. Μα κι οι χο ροί των Κου ρή των δεν φαί νε ται να στα μά τησαν στη σκο τει νή σπη λιά της Κρή της. Στην αρ χαί α Σπάρ τη, αλ λά και σε άλ λες πό λεις της αρ χαί ας Ελ λά δας, στή νονταν συ χνά χο ροί πο λε μι κοί α πό νέ α α γό ρια και δυ να τούς ά ντρες που κρα τού σαν τις α σπί δες και τα ό πλα τους κι έ μοια ζαν να εί ναι έ τοι μοι να μπουν στη μά χη. Κι ο έ νας χο ρός α κο λου θού σε τον άλ λον και, ό πως φαί νεται, οι χο ροί κα λά κρα τού σαν τό τε...

Ο εκπαιδευτικός φάκελος «Μουσών Δώρα» με ISBN 960-214-074-7 δημιουργήθηκε το 2003 στο πλαίσιο της ομώνυμης έκθεσης. Ψηφιοποιήθηκε το 2015 για την Πράξη με κωδικό MIS 339815 «Επικαιροποίηση και ψηφιοποίηση πολιτιστικού εκπαιδευτικού υλικού για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας», που υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.