11ο Κεφάλαιο: Προστασία Υλικών από Διάβρωση Στόχοι

11ο Κεφάλαιο: Προστασία Υλικών από Διάβρωση Στόχοι Κατανόηση της σπουδαιότητας του θέματος της Διάβρωσης των μετάλλων στη Γεωργία. Γνώση των τρόπων προστασίας του Αγροτικού Εξοπλισμού από τη Διάβρωση. 1

Εισαγωγή Το θέμα της Διάβρωσης των μετάλλων είναι μείζον για τη Γεωργία, διότι: 1ον τα περισσότερα γεωργικά μηχανήματα και ο αγροτικός εξοπλισμός εν γένει αποτελούνται από μεγάλο αριθμό μεταλλικών τμημάτων και 2ον οι συνθήκες στις οποίες βρίσκονται και εργάζονται τα υλικά του Αγροτικού εξοπλισμού και τα Γεωργικά Μηχανήματα είναι εξόχως διαβρωτικές. Οι Γεωργικοί Μηχανικοί πρέπει να ανατρέψουν τη νοοτροπία των Ελλήνων αγροτών οι οποίοι δεν είναι ευαισθητοποιημένοι στο θέμα της Διάβρωσης. Μάλιστα, οι περισσότεροι αγνοούν το γεγονός ότι το 30% των μετάλλων που παράγεται παγκόσμια, δαπανάται για την αποκατάσταση των φθαρμένων από τη Διάβρωση μετάλλων. 11.1. Γενικές Αιτίες Διάβρωσης και Τρόποι Αποφυγής αυτής Η έκταση της διάβρωσης ενός μετάλλου εξαρτάται από το τοπικό περιβάλλον στο οποίο αυτό εκτίθεται και τη συμπεριφορά του κατά την επαφή του με ατμόσφαιρα επιβαρυμένη με στοιχεία τα οποία προάγουν τη διάβρωση. Επίσης, η συνεχής επαφής του υλικού με υγρά περιβάλλοντα ή το χώμα επιδεινώνει το πρόβλημα. Ο τρόπος προστασίας των μετάλλων ποικίλλει και πρέπει να επιλεχθεί ο ιδανικός σε κάθε περίπτωση. Το θέμα της προστασίας από διάβρωση πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη κατά το σχεδιασμό Αγροτικών Κτηρίων και Κατασκευών. Περιοχές που βρίσκονται σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από την ακτή της θάλασσας, ανήκουν σε ευπαθέστερη κατηγορία έκθεσης στη διάβρωση σε σχέση με εκείνες που βρίσκονται στην ενδοχώρα. Οι συνθήκες επίσης γίνονται δυσμενέστερες όταν ένα αγροτικό κτήριο βρίσκεται σε υπήνεμη θέση βιομηχανικής περιοχής, οπότε έρχεται σε επαφή με επικίνδυνα αέρια τα οποία προωθούν τη Διάβρωση με μεγάλη συχνότητα. Η φθορά από διάβρωση σε μια κατασκευή στη φύση δεν είναι πάντα ενιαία. Πολλές φορές εντοπίζεται σε μια μικρή περιοχή, στην οποία δημιουργούνται τοπικά φαινόμενα αστοχίας του υλικού και καταστροφής αυτού, γεγονός που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί με σωστό σχεδιασμό και κατάλληλη προστασία του υλικού (Εικόνα 11.1). Αυξημένη, πάντως, διάβρωση σε ρωγμές και γωνίες στα διάφορα εξαρτήματα και τις κατασκευές μπορεί να αποφευχθεί στη φάση του σχεδιασμού του μηχανολογικού εξοπλισμού με τη χρήση καμπύλων εξαρτημάτων στο σχετικό εξοπλισμό αντί για ευθύγραμμων (όπου βεβαίως αυτό είναι εφικτό). 11.2. Διάβρωση από Αγροχημικά Υπάρχουν αρκετές εμπορικές χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στη Γεωργία, συμπεριλαμβανομένων των λιπασμάτων, των συντηρητικών των δημητριακών και των ενσιρωμάτων, των χημικών καταπολέμησης των εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων και των χημικών καθαρισμού του εξοπλισμού των κτηνοτροφικών μονάδων γαλακτοπαραγωγής. Όλα αυτά τα υλικά είναι ιδιαίτερα διαβρωτικά για τον Αγροτικό Εξοπλισμό και επιπλέον υπάρχουν και άλλα φυσικώς παραγόμενα προϊόντα, τα οποία επίσης είναι ιδιαίτερα διαβρωτικά. Τέτοια υλικά είναι τα απόβλητα των κτηνοτροφικών μονάδων, καθώς και τα κόπρανα και τα ούρα των ζώων (Field et Solie, 2007). 11.2.1. Λιπάσματα Ορισμένα λιπάσματα είναι πιο διαβρωτικά από άλλα, ειδικά όταν αυτά αποσυντίθενται ή αντιδρούν και παράγονται αρκετά επιθετικές ουσίες οι οποίες ευνοούν τη διάβρωση (π.χ. η αμμωνία ή σουλφίδιο υδρογόνου) παρουσία ιόντων χλωρίου (συμπεριλαμβανομένου του καλίου ή του χλωριούχου αμμωνίου) ή σε περίπτωση που επικρατούν σε ένα περιβάλλον όξινες συνθήκες (ιδιαίτερα χαμηλό ph). Όταν πρόκειται για σύνθετο υγρό λίπασμα, οι σχετικές αναλογίες των θρεπτικών ουσιών που αυτό περιέχει μπορούν να επηρεάσουν τη διαβρωτική του ικανότητα. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, αρκετά διαβρωτικό είναι το υγρό λίπασμα που περιέχει περίπου 15% άζωτο, ειδικά όταν το μισό προέρχεται από ουρία και το άλλο μισό από νιτρικό αμμώνιο. Αντίθετα, όταν τα λιπάσματα είναι ξηρά, τότε δεν παρατηρείται διάβρωση. Ωστόσο σε κάθε περίπτωση, το λίπασμα είναι υγροσκοπικό υλικό και με κάθε ευκαιρία τείνει να απορροφήσει υγρασία από το περιβάλλον και να μετατραπεί σε διαβρωτική ουσία. Το πότε θα απορροφήσει υγρασία από το περιβάλλον 2

ένα λίπασμα εξαρτάται από την τιμή της σχετικής υγρασίας του αέρα. Η τιμή αυτή εξαρτάται από το είδος του λιπάσματος. Για παράδειγμα το αμμωνιακό άζωτο γίνεται διαβρωτικό, όταν η σχετική υγρασία του αέρα είναι 60%, ενώ ορισμένα φωσφορικά άλατα μετατρέπονται σε διαβρωτικές ουσίες σε πολύ μεγαλύτερη τιμές της σχετικής υγρασίας, δηλαδή όταν η σχετική υγρασία είναι μεγαλύτερη από 90%. Εικόνα 11.1 Διάβρωση μεταλλικής θύρας βοηθητικού χώρου μιας κτηνοτροφικής εγκατάστασης στον οποίο φυλάσσεται η γεννήτρια παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Η υγρασία προκαλεί αρχικά στερεοποίηση του λιπάσματος και κατ αυτόν τον τρόπο το λίπασμα αποκτά λειαντικές ιδιότητες. Ωστόσο ο γαλβανισμένος χάλυβας μπορεί να αντισταθεί στη διάβρωση, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από πειραματικές μελέτες στη διάρκεια των οποίων έγινε εμβάπτιση γαλβανισμένου χάλυβα σε πισίνες μικρού βάθους για 500 ώρες σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. 11.2.2. Ενσίρωση Οι κατακόρυφες αποθήκες ενσιρώσεως (SILOS) είναι επιρρεπείς σε ζημία από διάβρωση κατά κύριο λόγο εξαιτίας των οργανικών οξέων που παράγονται κατά τη διαδικασία της ενσίρωσης. Το πιο όξινο και διαβρωτικό περιβάλλον φέρεται να υπάρχει σε SILOS γεμάτο με αραβόσιτο, στο οποίο η ζύμωση είναι ραγδαία και η παραγωγή οξέων με τυπικές συγκεντρώσεις στο διάλυμα 2% σε γαλακτικό οξύ και 0.5% σε οξικό οξύ. Η τιμή του ph κατεβαίνει στο 3.6. Το γαλακτικό οξύ θεωρείται το ισχυρότερο οξύ σε περιβάλλον ενσίρωσης καλαμποκιού και παρουσία οξυγόνου προκαλείται επίσης δευτερογενής ζύμωση, δίνοντας στο ενσίρωμα, που κατά κύριο λόγο είναι βουτυρικό οξύ, μεγαλύτερη τιμή ph και ταυτόχρονα αύξηση της θερμοκρασίας (30 0 C). Γίνεται, επομένως, αντιληπτό ότι τα εσωτερικά τοιχώματα μιας κατακόρυφης αποθήκης ενσίρωσης καλαμποκιού είναι εκείνα που κινδυνεύουν περισσότερο από διάβρωση και όχι τα εξωτερικά. Η χρήση ορισμένων οργανικών οξέων ως πρόσθετες ύλες υποβοήθησης της διαδικασίας της ενσίρωσης έχει αυξηθεί τα τελευταία 10 χρόνια. Τέτοια οξέα, προστιθέμενα στο υλικό πριν την αποθήκευση, αναστέλλουν την ανάπτυξη μυκήτων, βακτηρίων και ζυμών, όμως έχουν ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της θρεπτικής αξίας του ενσιρώματος ιδίως όταν αυτό αποθηκεύεται με υψηλό ποσοστό υγρασίας. 3

11.2.3. Ούρα και Κόπρανα Με την εντατικοποίηση της κτηνοτροφίας έχουν αυξηθεί τα προβλήματα χειρισμού της κοπριάς, η διαχείριση της οποίας απαιτεί αρκετό εξοπλισμό. Η υδαρής κοπριά είναι ένα μείγμα από κόπρανα και ούρα καθώς και από την υπόλοιπη κοπριά από το αγρόκτημα και όλα αυτά τα υλικά ζυμώνονται μαζί, απελευθερώνοντας υγρασία, αμμωνία και διοξείδιο του άνθρακα. Τα διαβρωτικά συστατικά της υγρής κοπριάς είναι η ουρία, το ουρικό οξύ, η αμμωνία και τα άλατα αμμωνίου και φυσικά το χλωριούχο άλας (κοινό αλάτι). Το μείγμα αυτό είναι ιδιαίτερα διαβρωτικό για κάθε μεταλλική κατασκευή και μηχάνημα που δε διαθέτει τη σχετική προστασία. 11.2.4. Ζιζανιοκτόνα και Φυτοφάρμακα Την τελευταία δεκαετία υπήρξε εντατική ανάπτυξη των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την προστασία των καλλιεργειών και η διάβρωση από τα ζιζανιοκτόνα και τα φυτοφάρμακα μπορεί να είναι σημαντική υπό ορισμένους όρους, ειδικά αν επιβλαβή είδη συγκεντρώνονται σε ορισμένες περιοχές. Χαλκούχα σκευάσματα υγρής μορφής, όπως ο βορδιγάλειος πολτός, γίνονται από θειικό χαλκό (Εικόνα 11.2), νερό και ασβέστη και μπορούν για παράδειγμα να είναι επιθετικά στο αλουμίνιο ή τον ψευδάργυρο (άρα και στο γαλβανισμένο χάλυβα). Εικόνα 11.2 Θέση πρόσληψης νερού σε κοινοτικό κρουνό στην περιοχή του Δήμου Τεμπών, στην οποία το φαινόμενο της διάβρωσης είναι ιδιαίτερα έντονα. Στις θερμοκηπιακές κατασκευές δημιουργείται επίσης πρόβλημα όταν εφαρμόζονται τέτοια σκευάσματα, κυρίως όταν το γαλβάνισμα του χάλυβα είναι φρέσκο. Επίσης, οι εταιρίες κατασκευής πλαστικών 4

καλυμμάτων θερμοκηπίου, οι οποίες δίνουν εγγύηση για τυχόν καταστροφή του καλύμματος πριν την πάροδο 4ετίας, αποσύρουν την εγγύηση αν ο ιδιοκτήτης του θερμοκηπίου έχει διενεργήσει ψεκασμούς με θειούχα σκευάσματα. 11.2.5. Γαλακτοκομικές Μονάδες Ανοξείδωτος χάλυβας χρησιμοποιείται ευρέως στον εξοπλισμό γαλακτοκομικών μονάδων, οπότε η διάβρωση σε αυτόν τον τομέα είναι σχετικά σπάνια. Ειδικά προβλήματα προκύπτουν σχετικά με τον καθαρισμό και την αποστείρωση των σχετικών κτηρίων και των μηχανημάτων. Επίσης, παρουσιάζεται η ανάγκη προστασίας των μεταλλικών στηριγμάτων που έχουν κατασκευαστεί από λαμαρίνα, διότι τα απόβλητα του γάλακτος και το γαλακτικό οξύ που αυτά περιέχουν μπορεί να αφαιρέσει 1.25 mm από την επιφάνεια ενός εξαρτήματος κατασκευασμένου από χάλυβα σε ένα χρόνο. Εικόνα 11.3 Φθορές από διάβρωση στο αμελκτήριο προβατοστάσιου. Στο επάνω μέρος διακρίνεται η γραμμή τροφοδοσίας της ζωοτροφής. Παράγοντες που περιέχουν χλώριο (υποχλωριώδες νάτριο κ.λπ.) είναι δυνητικά διαβρωτικοί για όλες τις μεταλλικές κατασκευές που υπάρχουν σε μια βιομηχανία γαλακτοκομικών προϊόντων και θα πρέπει να γίνουν προσπάθειες ώστε να ελαχιστοποιηθούν τυχόν τοπικές συσσωρεύσεις ιόντων χλωρίου, οι οποίες μπορεί να καταστρέψουν ή να αποδυναμώσουν το φυσικό προστατευτικό φιλμ που διαθέτει κάποια μεταλλική επιφάνεια. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, εάν αναπτυχθούν εφελκυστικές τάσεις ή αναπτυχθούν θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 70 o C, ο ανοξείδωτος χάλυβας μπορεί να υποστεί καταπονήσεις λόγω διάβρωσης, ερχόμενος σε επαφή με ιόντα χλωρίου. 11.3. Έλεγχος και Προστασία Διάφορες μελέτες έχουν καταδείξει ότι οι βλάβες από διάβρωση στα κτίρια και τις υποδομές είναι συγκρίσιμες με τις βλάβες σε μηχανήματα και εξοπλισμό. Στις περιοχές υψηλού κινδύνου πρέπει να τοποθετούνται υλικά από γαλβανισμένα φύλλα. Υπάρχουν περιπτώσεις κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων με περιβάλλον ιδιαίτερα επιρρεπές στη διάβρωση, όπως τα πτηνοτροφεία και οι μονάδες που διαχειρίζονται λιπάσματα και πολτούς, όπου η επιρροή των χημικών ουσιών είναι μεγάλη. 5

Εικόνα 11.4 Αρχή εμφάνισης σκουριάς στο μεταλλικό σκελετό της οροφής μεταλλικού κτηνοτροφικού κτηρίου. 11.3.1. Προστασία Αγροτικών Κτηρίων και Κατασκευών Γαλβανισμένες Κατασκευές διαβρώνονται όταν το προστατευτικό ψευδαργυρικό κάλυμμα που διαθέτουν έχει διαβρωθεί από όξινο ή αλμυρό περιβάλλον (ή από ισχυρό αλκαλικό περιβάλλον). Σε αγροτικά περιβάλλοντα γαλβανισμένη λαμαρίνα μπορεί να υφίσταται για περισσότερο από 30 χρόνια, αλλά η διάρκεια ζωής σε μια σοβαρά μολυσμένη περιοχή δεν μπορεί να ξεπεράσει τα πέντε έως δέκα χρόνια http://www.npl.co.uk/upload/pdf/corrosion_control_of_agricultural_equipment_and_buildings.pdf. 6

Εικόνα 11.5 Μεταλλικό κτηριακό συγκρότημα κτηνοτροφικής εγκατάστασης (και λεπτομέρεια από αυτό εμφανιζόμενη στην επάνω εικόνα) στη Βαλανίδα Ελασσόνας (αστοχία υπάρχει μόνο στη θύρα, ενώ τα υπόλοιπα υλικά του συγκροτήματος δεν έχουν υποστεί ιδιαίτερη ζημιά από τη διάβρωση. Η ηλικία του συγκροτήματος δεν ξεπερνά τη 10ετία. Ο γαλβανισμένος χάλυβας δεν μπορεί να ανταπεξέλθει και να μη διαβρωθεί σε περίπτωση που έρθει σε επαφή με χώμα (π.χ. τύρφες και έλη έχουν θειικό και χλωριούχο περιβάλλον) ή βρεθεί σε όξινες συνθήκες, που ενδέχεται να προκύψουν σε κάποιο τμήμα κτηνοτροφικού κτηρίου που βρίσκεται σε επαφή με το έδαφος. Το ίδιο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστεί η διάβρωση του γαλβανισμένου χάλυβα σε συνθήκες υψηλής συμπύκνωσης, πράγμα αρκετά συνηθισμένο στις αγροτικές κατασκευές, ιδίως σε εκείνες που δεν έχουν σωστό αερισμό. Ως εκ τούτου η επικάλυψη αγροτικών κτηρίων με χρώματα προστασίας από διάβρωση κρίνεται εντελώς απαραίτητη σε περιοχές υψηλού δείκτη διάβρωσης (μολυσμένη ατμόσφαιρα, παράκτια περιοχή). 7

Εικόνα 11.6 Η είσοδος άγριων πτηνών και η εγκατάστασή τους σε κτηνοτροφικό κτήριο (διακρίνεται η σχετική φωλιά) δημιουργεί ανεπιθύμητες εστίες μόλυνσης. Πτηνοτροφεία και χοιροστάσια χαρακτηρίζονται ως κτήρια υψηλού κινδύνου διάβρωσης λόγω της έντονης δραστηριότητας της υδαρής κοπριάς στο εσωτερικό τους. Παρουσιάζεται αμμωνία σε υψηλή συγκέντρωση. Σε παρόμοια κτήρια αυτό μπορεί να ξεπεραστεί με τροποποίηση των συνθηκών στο εσωτερικό. Ένας τρόπος τροποποίησης είναι η μόνωση της οροφής με την επιλογή διπλού τοιχώματος που θα εμπεριέχει στρώμα αέρα ως μονωτικό υλικό. Άλλος τρόπος είναι η χρησιμοποίηση βελτιωμένου συστήματος εξαερισμού με τη χρήση στομίων εισαγωγής του αέρα μέσα από τους τοίχους, με σκοπό να προθερμανθεί πριν έλθει σε επαφή με τα ζώα. Υπάρχουν, επίσης, αντίστοιχα στόμια απαγωγής του αέρα στην οροφή. Επιβάλλεται και η χρήση υλικών που είναι λιγότερο επιρρεπή στη διάβρωση, με ή χωρίς προστατευτικά επικαλύμματα. Γενικά, η προστασία από τη διάβρωση δεν αφορά μόνο τα πλευρικά τμήματα των αγροτικών κτηρίων. Η ίδια προστασία πρέπει να περιλαμβάνει και τους συνδέσμους και τα υπόλοιπα εξαρτήματα των κατασκευών, είτε αυτά είναι μεταλλικά είτε όχι. Διάβρωση στις ρωγμές μπορεί να δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα και είναι δυνατό να δημιουργηθούν διαβρωτικές καταστάσεις, όταν αλουμίνιο ή ψευδάργυρος (στην περίπτωση του γαλβανισμένου χάλυβα) έλθουν σε άμεση επαφή με ξύλο. Το φαινόμενο αυτό επιτείνεται όταν το ξύλο είναι εμποτισμένο με συντηρητικά που περιέχουν χαλκό, υδράργυρο ή φθορίδια και στο περιβάλλον επικρατούν συνθήκες αυξημένης υγρασίας. Φθορές στην επιφάνεια των μετάλλων στις θέσεις που αυτό βρίσκεται σε επαφή με ξυλεία μπορεί να μειωθούν, αν η περιοχή επαφής απομονωθεί με κατάλληλο μονωτικό υλικό ή με τη χρήση μαγνητοταινίας ή ασφαλτούχου στρώματος ή αν γίνει επάλειψη στο μέταλλο με λανολίνη ή ζωικό λίπος. Κάποια ξύλα είναι από τη φύση τους ανθεκτικά και μπορεί να χρησιμοποιηθούν στις περισσότερες καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της επαφής με το έδαφος ή άλλα υγρά υλικά. Υπάρχει ορισμένη ξυλεία (Jarrah, teak) της οποίας η διάρκεια ζωής μπορεί να ξεπεράσει τα 50 χρόνια, ενώ άλλη (κάστανο, πεύκο, κέδρος) έχει μικρότερη διάρκεια ζωής (20 χρόνια). Στην κατασκευή σκελετών θερμοκηπίου χρησιμοποιείται ως επί το πλείστο ευρωπαϊκό κόκκινο ξύλο κατάλληλα εμποτισμένο με συντηρητικό, για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος διάβρωσης. Ειδάλλως, θα πρέπει η ξυλεία να είναι βαμμένη με γαλάκτωμα βαφής, ώστε να προστατευθεί από το διαβρωτικό εσωτερικό περιβάλλον του θερμοκηπίου. 8

Σε κακώς αεριζόμενα αγροτικά κτίρια οι έντονοι ατμοί που εκπέμπονται από την ξυλεία κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής διαδικασίας της γήρανσης μπορεί να διαβρώσουν τα μέταλλα γύρω από αυτά, ακόμη και στην περίπτωση που τα 2 υλικά δε βρίσκονται σε επαφή. Το φαινόμενο αυτό είναι εντονότερο σε ξυλεία όπως οι βελανιδιές και οι καστανιές. Οι ξύλινοι φράκτες περίφραξης στα αγροκτήματα έχουν κατά μέσο όρο διάρκεια ζωής περίπου 14 χρόνια, αλλά βεβαίως το διάστημα αυτό είναι πολύ μικρότερο σε συνθήκες και τομείς της γεωργίας που περιλαμβάνουν δραστικές χημικές ουσίες (π.χ. ορνιθοτροφεία). Συνολικά, ο γαλβανισμένος χάλυβας μπορεί να συνυπάρξει με το ξύλο που χρησιμοποιείται κατά κόρον για περιφράξεις και κατασκευή θυρών, ενώ τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα στα υλικά από ψευδάργυρο που χρησιμοποιούνται στις γεωργικές κατασκευές, λόγω της έντονης χρήσης ασβέστη και χημικών ψεκαστικών σκευασμάτων. 11.3.2. Προστασία Αγροτικών Μηχανημάτων και Λοιπού Εξοπλισμού Εικόνα 11.7 Διάβρωση των μεταλλικών τμημάτων αντλίας με οριζόντιο άξονα. Μπορεί επίσης να διακριθεί το τύμπανο περιτύλιξης του ιμάντα (δεξιά) το οποίο έχει και αυτό υποστεί διάβρωση. Τα μηχανήματα που είναι πιο ευάλωτα στη διάβρωση είναι εκείνα που έρχονται σε επαφή με χημικές ουσίες, ιδιαίτερα με τεχνητά λιπάσματα και υγρή κοπριά. Υψίστης σημασίας είναι η φροντίδα και η συντήρηση των μηχανημάτων κατά τη διάρκεια και μετά τη χρήση τους και ιδιαίτερα κατά την αποθήκευση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Διάβρωση μπορεί να οδηγήσει σε αρκετά ελαττώματα στα μηχανικά μέρη, να προκαλέσει πρόβλημα στην κίνηση κινούμενων εξαρτημάτων (Εικόνα 11.5), παραμόρφωση στον μηχανισμό μέτρησης μιας ποσότητας και συνακόλουθη απορρύθμιση, αποφράξεις κ.λπ.. Όλα αυτά μπορεί να επηρεάσουν σοβαρά τη λειτουργία μιας μηχανής και να προκαλέσουν ανεπιθύμητες καταστάσεις. Περισσότερες ζημιές από διάβρωση εμφανίζονται σε κακώς στραγγισμένες περιοχές που παραμένουν υγρές και βρώμικες, π.χ. σε επικαλυπτόμενες αρθρώσεις, συνδέσμους και στις ρωγμές καθώς και σε κινούμενα μέρη, π.χ. αρθρώσεις, τύμπανα ιμάντων (Εικόνα 11.7), συστήματα αυτόματης προώθησης ζωοτροφών (Εικόνα 11.3), σε πτερύγια και κόπτες. Η Διάβρωση μπορεί να μειωθεί αισθητά, εφόσον τηρούνται συνθήκες καθαριότητας και καλής αποθήκευσης. Αρκετά ωφέλιμη μπορεί να αποβεί η διαδικασία που θα περιλαμβάνει αυτόματο πλύσιμο, ταχύτατη απομάκρυνση των αποβλήτων και καλή συντήρηση του εξοπλισμού μετά τη χρήση του. Στην αντίθετη περίπτωση το υλικό καταστρέφεται ραγδαία (Εικόνα 11.8). 9

Εικόνα 11.8 Έντονη διάβρωση στην πλευρική επιφάνεια του μεταλλικού βυτίου, στην οποία διακρίνονται οι διαφορετικές στρώσεις των επικαλυμμάτων. Πολλές φορές η επάλειψη με γράσο ή η χρήση προστατευτικών καλυμμάτων σε τμήματα τα οποία παραμένουν για αρκετό διάστημα αχρησιμοποίητα είναι επιβεβλημένη. Γενικά, κατά την επιλογή υλικών και εξοπλισμού ο οποίος προορίζεται να λειτουργήσει σε χώρο υψηλού κινδύνου θα πρέπει τόσο ο εξοπλισμός, όσο και τα υλικά να έχουν τις απαραίτητες προδιαγραφές. Ακόμη ένα θέμα που θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη κατά την κατασκευή αγροτικών κτηρίων είναι, μαζί με τα άλλα επιθυμητά χαρακτηριστικά, δηλαδή την αντοχή, την ευκολία κατασκευής και την αντοχή σε σκληρή μεταχείριση, να συνυπάρχει και το χαμηλό κόστος. Τα ανοξείδωτα μέταλλα δεν είναι απαραιτήτως αντιοικονομικά, όπως επίσης και τα πλαστικά δεν είναι υψηλής αντοχής. Υλικά όπως το nylon, το πολυπροπυλένιο κ.ά. είναι κατάλληλα για αρκετά γεωργικά περιβάλλοντα. Η σημασία της λεπτομέρειας στο σχεδιασμό ενός αγροτικού κτηρίου δεν πρέπει να υποτιμηθεί, διότι αν κάτι προβλεφθεί από την αρχή δεν κοστίζει και διασφαλίζει την προστασία του εξοπλισμού από τη διάβρωση. Προς αυτή την κατεύθυνση θα ήταν θεμιτό να ληφθεί πρόνοια οι επικαλυπτόμενες αρθρώσεις να σφραγίζονται με ελαστομερές υλικό γρήγορα και εύκολα. Επίσης, τυχόν μεντεσέδες να μπορούν να λιπαίνονται εύκολα ώστε να ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι γρήγορης φθοράς από διάβρωση. 10

Βιβλιογραφία Field, L. H., Solie B. J., Introduction to Agricultural Engineering Technology: A Problem Solving Approach, Εκδ. Springer, Οκλαχόμα, 2007. http://www.npl.co.uk/upload/pdf/corrosion_control_of_agricultural_equipment_and_buildings.pdf 11