Διδάσκων Καθηγητής Δημήτρης Ν. Χρυσοχόου

ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ, ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ & ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Μάθημα Πολιτική Θεωρία Διεθνούς Οργάνωσης (ΚΜ: 483) Μάθημα Επιλογής, Χειμερινό Έξάμηνο 2016-2017 Διδάσκων Καθηγητής Δημήτρης Ν. Χρυσοχόου (d.chryssochoou@panteion.gr) Συμμετέχων Δρ. Γιώργος Λ. Ευαγγελόπουλος Θεματολογία και Γνωστικές Επιδιώξεις Το μάθημα προσεγγίζει με θεωρητικούς όρους το φαινόμενο της διεθνούς οργάνωσης με στόχο να εξοικειώσει τους φοιτητές με τη σύγχρονη συζήτηση γύρω από τη φύση, τη δομή και τη δυναμική της διεθνούς οργάνωσης και, εν γένει, τη συγκρότηση των όρων της οργανωμένης διεθνούς συμβίωσης. Ακολουθώντας μια διεπιστημονική οδό και αντλώντας από πλήθος θεωρητικών οπτικών, το μάθημα συνδέει τις ορατές και άδηλες μεταβολές στη φύση της κρατικής κυριαρχίας με τις εμπεδωμένες, όσο και αναδυόμενες, ιδιότητες των διεθνών θεσμών και οργανισμών. Η θεματολογία αντλεί από θεμελιακές έννοιες και αρχές της διεθνούς οργάνωσης, όπως η κυριαρχία, η συνεργασία, η εμπιστοσύνη, η αλληλεξάρτηση, η διακυβέρνηση, η τάξη και οι νέες μορφές θεσμικής και πολιτικής οργάνωσης του παγκόσμιου διεθνούς συστήματος. Συνολικά, το μάθημα επιχειρεί να προσφέρει στους φοιτητές τα απαραίτητα θεωρητικά και εννοιολογικά εργαλεία για τη μελέτη της σύγχρονης διεθνούς οργάνωσης και την κατανόηση των μεταβαλλόμενων συνθηκών του κυβερνάν. Ύλη Η φύση και η δυναμική της διεθνούς οργάνωσης, οι όροι της οργανωμένης διεθνούς συμβίωσης, διεθνολογικές θεωρήσεις (ρεαλισμός, φιλελευθερισμός, αλληλεξάρτηση, διεθνή καθεστώτα, διεθνής κοινωνία, κοσμοπολιτισμός, κονστρουκτιβισμός), η σχέση μεταξύ κρατών και διεθνών θεσμών, οι μεταβολές της κρατικής κυριαρχίας, η 1

κοσμοπολιτική δημοκρατία και η κριτική άλλων προσεγγίσεων, οι πολιτικές και θεσμικές όψεις της παγκόσμιας διακυβέρνησης, η επέκταση της δημοκρατίας στην παγκόσμια σφαίρα, η παγκόσμια διάσταση της ιδιότητας του πολίτη, οι νέες μορφές οργάνωσης του παγκόσμιου συστήματος, η μεταβαλλόμενη φύση της διακυβέρνησης. Συγγράμματα μέσω «Εύδοξου» Δημήτρης Ν. Χρυσοχόου, Οργανωμένη πολλαπλότητα: Το μωσαϊκό της διεθνούς συμβίωσης, Αθήνα: Παπαζήσης, 2010. Χρήστος Α. Φραγκονικολόπουλος και Φίλιππος Προέδρου, Ο Εκδημοκρατισμός της Παγκόσμιας Διακυβέρνησης: Μία Εισαγωγή στην Κοσμοπολιτική Δημοκρατία, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2010. Αξιολόγηση Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται βάσει γραπτών εξετάσεων. Καλή επιτυχία! Βιβλιογραφία Ξενόγλωσση: Aksu, Ε. και Camillieri, J. A. (επιμ.), Democratizing Global Governance, London: Palgrave Macmillan, 2002. Archibugi, D. et al. (επιμ.), Re-imagining Political Community: Studies in Cosmopolitan Democracy, Cambridge: Polity Press, 1998. Archibugi, D. και Held, D. (επιμ.), Cosmopolitan Democracy: An Agenda for a New World Order, Cambridge: Polity Press, 1995. Archibugi, D., The Global Commonwealth of Citizens: Toward Cosmopolitan Democracy, Princeton, NJ: Princeton University Press, 2008. Armstrong, D. et al., International Organization in World Politics, 3η έκδοση, London: Palgrave Macmillan, 2004. Attinà, F., The Global Political System, Basingstoke: Palgrave, 2011. Barkin, J. S., International Organization: Theories and Institutions, London: Palgrave Macmillan, 2013. Barkin, S. και Cronin, B., The State and the Nation: Changing Norms and Rules of Sovereignty in International Relations, International Organization, 48(1), 1994. 2

Barnett, M. και Duvall, R. (επιμ.), Power in Global Governance, Cambridge: Cambridge University Press, 2004. Bauman, Ζ., Liquid Times: Living in an Age of Uncertainty, Cambridge: Polity Press, 2007. Beck, U. και Grande, E., Cosmopolitan Europe, Cambridge: Polity Press, 2007. Biersteker, T. J. και Weber, C. (επιμ.), State Sovereignty as Social Construct, Cambridge: Cambridge University Press, 1996. Booth, K. και Steve, S. (επιμ.), International Relations Theory Today, Cambridge: Polity Press, 1995. Brown, C., International Relations Theory: New Normative Approaches, New York: Columbia University Press, 1992. Brown, C., Sovereignty, Rights and Justice: International Political Theory Today, Cambridge: Polity Press, 2002. Brown, S., International Relations in a Changing Global System: Towards a Theory of the World Polity, Boulder, CO: Westview Press, 1996. Brown, W. et al. (επιμ.), Ordering the International: History, Change and Transformation, London: Pluto Press, 2004. Burchill, S. et al. (επιμ.), Theories of International Relations, 4η έκδοση, London: Palgrave Macmillan, 2009. Buzan, B, From International to World Society? English School Theory and the Social Structure of Globalization, Cambridge: Cambridge University Press, 2004. Carlsnaes, W., Risse, K. και Simmons, B. A. (επιμ.), Handbook of International Relations, London: Sage, 2002. Clark, Ι., Globalization and International Relations Theory, Oxford: Oxford University Press, 1999. Cochram, Μ., Normative Theory in International Relations, Cambridge: Cambridge University Press, 1999. Collins, R. και White, N. D. (επιμ.), International Organizations and the Idea of Autonomy: Institutional Independence in the International Legal Order, London and New York: Routledge, 2013. Corry, O., Constructing a Global Polity: Theory, Discourse and Governance, London: Palgrave Macmillan, 2013. Cox, R. W., Approaches to World Order, Cambridge: Cambridge University Press, 1996. 3

Daddow, O. International Relations Theory, London: Sage, 2009. Derian, Der J., (επιμ.), International Theory: Critical Investigations, London: Macmillan, 1995. Devetak, R, et al. (επιμ.), An Introduction to International Relations, 2η έκδοση, Cambridge: Cambridge University Press, 2012. Doyle, M. W. και Ikenberry, G. J. (επιμ.), New Thinking in International Relations Theory, Boulder, CO: Westview Press, 1997. Dunne, T. et al., International Relations Theories: Discipline and Diversity, 2η έκδοση, Oxford: Oxford University Press, 2010. Eleftheriadis, Ε., Cosmopolitan Law, European Law Journal, 9(5), 2003 Elman C. και Elman, M. F. (επιμ.), Progress in International Relations Theory: Appraising the Field, Cambridge, MA: MIT Press, 2003. Evangelopoulos, G., Scientific Realism in the Philosophy of Science and International Relations, PhD thesis, Department of International Relations, London School of Economics and Political Science, 2013. Fine, R., Cosmopolitanism, London and New York: Routledge, 2007. Frost, M., Ethics in International Relations: A Constitutive Theory, Cambridge: Cambridge University Press, 1996. Fukuyama, F., The End of History?, National Interest, 1(3), 1989. George, J., Discourses of Global Politics: A Critical (Re)Introduction to International Relations, Boulder, CO: Lynne Rienner, 1994. Griffiths, M. (επιμ.), International Relations Theory for the Twenty-First Century: An Introduction, London and New York: Routledge, 2007. Groom, A. J. R. και Taylor, P. (επιμ.), Frameworks for International Co-operation, London: Pinter, 1990. Hall, J. A., International Orders, Cambridge: Polity Press, 1996. Harman, S. και Williams (επιμ.), Governing the World? Cases in Global Governance, London and New York: Routledge, 2013. Held, D. et al., Global Transformations: Politics, Economics and Culture, Cambridge: Polity Press, 1999. Held, D. και McGrew, Α., Globalization Theory: Approaches and Controversies, Cambridge: Polity Press, 2007. Held, D. και McGrew, Α., Governing Globalization: Power, Authority and Global Governance, Cambridge: Polity Press, 2002. 4

Held, D., Democracy and the Global Order: From the Modern State to Cosmopolitan Governance, Cambridge: Polity Press, 1995. Held, D., The Cosmopolitan Reader, Cambridge: Polity Press, 2010. Higgott, R., International Political Institutions, Oxford: Oxford University Press, 2008. Hinsley, F. H., Sovereignty, 2η έκδοση, Cambridge: Cambridge University Press, 1986. Holton, R. J., Cosmopolitanisms: New Thinking and New Directions, London: Palgrave Macmillan, 2000. Hurd, I., International Organizations, 2η έκδοση, Cambridge: Cambridge University Press, 2013. Hutchings, K. International Political Theory, London: Sage, 1999. Hutchings, K. και Dannreuther, R. (επιμ.), Cosmopolitan Citizenship, London: Macmillan, 1999. Jackson, R. J., Global Politics in the 21 st Century, Cambridge: Cambridge University Press, 2013. Jackson, R., Sovereignty: Evolution of an idea, Cambridge: Polity Press, 2007. James, A., Sovereign Statehood, London: Allen and Unwin, 1986. Jørgensen, K. E., International Relations Theory: A New Introduction, Basingstoke: Palgrave, 2010. Karns, M. P. και Mingst, Κ. Α., International Organizations: The Politics and Processes of Global Governance, Boulder, CO: Lynne Rienner, 2004. Keohane, R. O. (επιμ.), International Institutions and State Power: Essays in International Relations Theory, Boulder, CO: Westview Press, 1989. Koppell, J. GS., World Rule: Accountability, Legitimacy, and the Design of Global Governance, Chicago, IL: The University of Chicago Press, 2010. Krasner, S. D. (επιμ.), International Regimes, Ithaca, NY: Cornell University Press, 1983. Krasner, S. D., Sovereignty: Organized Hypocrisy, Princeton, NJ: Princeton University Press, 1999. Kratochwil, F. V. και Lapid, Y. (επιμ.), The Return of Culture and Identity in IR Theory, Boulder, CO: Lynne Rienner, 1996. Kratochwil, F. και Mansfield, E. D., International Organization and Global Governance, New York: Pearson, 2006. 5

Ku, C., International Law, International Relations and Global Governance, London and New York: Routledge, 2012. Lavdas, K. A. και Chryssochoou, D. N., A Republic of Europeans: Civic Potential in a Liberal Milieu, Cheltenham: Edward Elgar, 2011. Lederer, M. και Muller, P. S. (επιμ.), Criticizing Global Governance, London: Palgrave Macmillan, 2005. Linklater, A., Critical Theory and World Politics: Citizenship, sovereignty and humanity, London and New York: Routledge, 2007. Mansbach, R. W. και Taylor, K. L., Introduction to Global Politics, 2η έκδοση, London and New York: Routledge, 2011. Moore, C και Farrands, C. (επιμ.), International Relations Theory and Philosophy, London and New York: Routledge, 2012. Oestreich, J. (επιμ.), International Organizations as Self-Directed Actors: A Framework for Analysis, London and New York: Routledge, 2012. Onuf, N. G., Making Sense, Making Worlds: Constructivism in Social Theory and International Relations, London and New York: Routledge, 2012. Onuf, N. G., The Republican Legacy in International Thought, Cambridge: Cambridge University Press, 1998. Onuf, N. G., World of Our Making: Rules and Rule in Social Theory and International Relations, Columbia, SC: University of South Carolina Press, 1989. Philpott, D., Revolutions in Sovereignty: How Ideas Shaped Modern International Relations, Princeton, NJ: Princeton University Press, 2001. Puchala, D. J., History and Theory in International Relations, London and New York: Routledge, 2003. Ritterberger, V. et al., International Organization, 2η έκδοση, London: Macmillan Palgrave, 2011. Roberson, B. A. (επιμ.), International Society and the Development of International Relations Theory, London: Continuum, 1998. Rosenau, J. N. και Czempiel, E.-O. (επιμ.), Governance without Government: Order and Change in World Politics, Cambridge: Cambridge University Press, 1992. Rosenau, J. N., Along the Domestic/External Frontier: Exploring Governance in a Turbulent World, Cambridge: Cambridge University Press, 1997. Ruggie, J. G., Constructing the World Polity: Essays on International Institutionalization, New York: Routledge, 1998. 6

Rumford, C., Cosmopolitan Space: Europe, Globalization, Theory, London and New York: Routledge, 2008. Sholte, J. A., Globalization: A Critical Introduction, 2η έκδοση, London: Palgrave: Macmillan, 2005. Sinclair, Τ., Global Governance, London and New York: Routledge, 2013. Sørensen, G., Changes in Statehood: The Transformation in International Relations, London and New York: Palgrave, 2001. Strange, S., The Westfailure System, Review of International Studies, 25(3), 1999. Taylor, P., International Organization in the Age of Globalization, London: Continuum, 2003. Taylor, P., International Organization in the Modern World: The Regional and the Global Process, London: Pinter, 1993. Tzifakis, N. (επιμ.), International Politics in Times of Change, Heidelberg: Springer, 2011. Weber, C., International Relations Theory: A Critical Introduction, 3η έκδοση, London and New York: Routledge, 2009. Wendt, A., Social Theory of International Politics, Cambridge: Cambridge University Press, 1999. Zehfuss, M., Constructivism in International Relations: The Politics of Reality, Cambridge: Cambridge University Press, 2002. Ελληνική: Barnet, M. και M. Finnemore, Κανόνες για τον Κόσμο: Οι διεθνείς οργανισμοί στην παγκόσμια πολιτική, μετάφραση: Χ. Παπαβασιλείου, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2008. Baylis, J. και Smith, S. (επιμ.), Η Παγκοσμιοποίηση της Διεθνούς Πολιτικής, μετάφραση: Ε. Ψευτελή, Αθήνα: Επίκεντρο, 2007. Bennet, A. L. και J. K. Oliver, Διεθνείς Οργανισμοί: Αρχές και Προβλήματα, μετάφραση: Χ. Κωνσταντινίδης και Ζ. Σαλίμπα, Αθήνα: Gutenberg, 2006. Bull, H., Η Άναρχη Κοινωνία: Μελέτη της Τάξης στην Παγκόσμια Πολιτική, μετάφραση: Η. Στροίκου, 2η έκδοση, Αθήνα: Ποιότητα, 2002. Dahrendorf, R., Σκέψεις για την Επανάσταση στην Ευρώπη, μετάφραση: Π. Ι. Κελάνδριας, Αθήνα: Ελληνικές Πανεπιστημιακές Εκδόσεις, 1993. 7

Ελευθεριάδης, Π., Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως κοσμοπολιτική έννομη τάξη, στο Κ. Α. Λάβδας και Δ. Ν. Χρυσοχόου (επιμ.), Ευρωπαϊκή Ενοποίηση και Πολιτική Θεωρία: Η Πρόκληση του Ρεπουμπλικανισμού, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2004. Ferguson, Y. H. και Mansbach, R. W., Η Αναζήτηση της Ουτοπίας: Θεωρία και Διεθνής Πολιτική, μετάφραση: Π. Γ. Κριμπάς, Αθήνα: Παπαζήσης, 2009. Held, D. και McGrew, A., Παγκοσμιοποίηση/Αντι-Παγκοσμιοποίηση, μετάφραση: Κ. Κιτίδη, Αθήνα: Πολύτροπον, 2004. Heywood, A., Διεθνείς Σχέσεις και Πολιτική στην Παγκόσμια Εποχή, μετάφραση: Χ. Α. Φραγκονικολόπουλος και Φ. Προέδρου, Αθήνα: Κριτική, 2013. Hirst, P. και Thompson, G., Η Παγκοσμιοποίηση σε Αμφισβήτηση, επιμέλεια: Θ. Πελαγίδης, Αθήνα: Παπαζήσης, 2000. Rawls, J. Το Δίκαιο των Λαών και «Η Ιδεά της δημόσιας λογικής αναθεωρημένη», μετάφραση: Α. Παπασταύρου, Αθήνα: Ποιότητα, 2002. Steans, J. και Pettiford, L. (επιμ.), Εισαγωγή στη Θεωρία των Διεθνών Σχέσεων, μετάφραση: Α. Μορφόπουλος, Αθήνα: Τουρίκης, 2009. Telò, M., Η Ευρωπαϊκή Θεώρηση των Διεθνών Σχέσεων, μετάφραση: Ν. Ζαρταμόπουλος, Αθήνα: Παπαζήσης, 2012. Huntington, S. P., Η Σύγκρουση των Πολιτισμών και ο Ανασχηματισμός της Παγκόσμιας Τάξης, μετάφραση: Σ. Ριζοθανάση, Αθήνα: Terzo Books, 1999. Todorov, Τ., Ο Φόβος των Βαρβάρων: Πέρα από τη σύγκρουση των πολιτισμών, μετάφραση: Γ. Καράμπελας, Αθήνα: Πόλις, 2009. Waltz, K. N., Θεωρία Διεθνούς Πολιτικής, μετάφραση: Κ. Κολιόπουλος, Αθήνα: Ποιότητα, 2011. Watson, A., Η Εξέλιξη της Διεθνούς Κοινωνίας, μετάφραση: Η. Στροίκου, Αθήνα: Ποιότητα, 2006. White, M., Διεθνής Θεωρία: Τα Τρία Ρεύματα Σκέψης, Αθήνα: Ποιότητα, 1991. Ηρακλείδης, A., Η Διεθνής Κοινωνία και οι Θεωρίες των Διεθνών Σχέσεων: Μια Κριτική Περιδιάβαση, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2002. Κουλουμπής, Θ., Διεθνείς Σχέσεις: Εξουσία και Δικαιοσύνη, 2η έκδοση, Αθήνα: Παπαζήσης, 2008. Λάβδας, K. A., Νόρμες και διάχυτη αμοιβαιότητα στην πολιτική κουλτούρα των διεθνών σχέσεων: μαθήματα από την ευρωπαϊκή πολιτική, στο Δ. Κ. Ξενάκης και Μ. Ι. Τσινισιζέλης (επιμ.), Παγκόσμια Ευρώπη; Οι Διεθνείς Διαστάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2006. 8

Λάβδας, Κ. Α. et al. (επιμ.), Κατευθύνσεις στη Μελέτη των Διεθνών Σχέσεων, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2010. Λυμπερόπουλος, K., Διεθνείς Σχέσεις: Η Αγγλοσαξονική Σκέψη, Παπαζήσης, 2006. Μακρής, Σ. Η Αγγλική Σχολή των Διεθνών Σχέσεων, Αθήνα: Αντ. Ν. Σάκκουλας, 2008. Μακρής, Σ., Η Θεωρία των Διεθνών Σχέσεων στην Εποχή της Παγκοσμιοποίησης: Κονστρουκτιβισμός vs Ρασιοναλισμός, Αθήνα: Παπαζήσης, 2002. Nussbaum, M. C. (επιμ.), Υπέρ Πατρίδος: Πατριωτισμός ή Κοσμοπολιτισμός;, Αθήνα: Scripta, 1996. Παπασωτηρίου, Χ., Η Διεθνής Πολιτική τον 21ο Αιώνα, Αθήνα: Ποιότητα, 2008. Ροζάκης, Χ., Διεθνής Πολιτική: Εισαγωγικά Μαθήματα, Τεύχος Α, Αθήνα: Αντ. Ν. Σάκκουλας, 1985. Ρουμελιώτης, Π., Προς Έναν Πολυπολικό Κόσμο, Αθήνα: Λιβάνης, 2009. Σβολόπουλος, Κ., Η Οργάνωση της Διεθνούς Κοινωνίας: Ιστορική Επισκόπηση, Αθήνα: Σάκκουλας, 1996. Taguieff, P.-A., Παγκοσμιοποίηση και Δημοκρατία, Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2002. Τριανταφύλλου, Δ., Υφαντής, Κ. και Χατζηβασιλείου, Ε. (επιμ.), Διεθνείς Σχέσεις: Σύγχρονη Θεματολογία και Προσεγγίσεις. Αφιέρωμα στον Θεόδωρο Κουλουμπή, Αθήνα: Παπαζήσης, 2008. Τσινισιζέλης, Μ. Ι. και Υφαντής, Κ., Σύγχρονα Προβλήματα Διεθνών Σχέσεων. Κρατική Κυριαρχία: Απειλές και Προκλήσεις, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2000. Υφαντής, Κ., Διεθνής Πολιτική Θεωρία: η γοητεία του ρεαλιστικού λόγου, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, 2012. Χειλά, Ε., Ζητήματα διεθνούς πολιτικής στην εποχή της παγκοσμιοποίησης: Μια πρώτη προσέγγιση, στο Π. Σιούσουρας και Κ. Χατζάκης (επιμ.), Παγκοσμιοποίηση: Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελλάδα. Πολιτικές και Οικονομικές Όψεις, Αθήνα: Ποιότητα, 2009. Χριστοδουλίδης, Θ., Δομή και Λειτουργία της Διεθνούς Οργάνωσης, Αθήνα: Αντ. Ν. Σάκκουλας, 1985. Χριστοδουλίδης, Θ., Εισαγωγή στη Διεθνή Οργάνωση, Αθήνα: Αντ. Ν. Σάκκουλας, 1984. Χρυσοχόου, Δ. Ν., Δοκίμιο για τη Διεθνή Θεωρία: Νέες Μορφές Κυριαρχίας και Συναρχίας, Αθήνα: Παπαζήσης, 2006. 9