ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 19 Νοεμβρίου 2003 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ OIKONOMIAΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αριθμ.Πρωτ.: 1103361/ 1142 /0015 1.ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΛ : 1121 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 12η ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑ Α ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 14η Φ.Π.Α. ΤΜΗΜΑTA Α & B ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 15η ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΡΟΣ: TΜΗΜΑΤΑ Α & Β 1. Όλες τις Δ.Ο.Υ. 2.ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ 2. Κεντρικές ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ Υπηρεσίες ΣΔΟΕ ΤΜΗΜΑ Α & Περιφερειακές Δ/νσεις ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΗΤΡΩΟΥ 3. ΕΘΕΚ. ΤΜΗΜΑ Α 4. Τ.ΕΚ. 5. Π.Ε.Κ. Ταχ.Δ/νση : Καρ. Σερβίας 10 6. Πανελλήνια Ομοσπονδία Ταχ.Κώδ. :101 84 ΑΘΗΝΑ ΤΑΞΙ και Αγοραίων Πληροφορίες : Πειραιώς 4-104 31 ΑΘΗΝΑ Τηλέφωνο : 2103610065, 2103645378 7. Σ.Α.Τ.Α. 2103375317 Μάρνη 17 104 33 ΑΘΗΝΑ ΘΕΜΑ: Αντιμετώπιση θεμάτων εκμεταλλευτών ΤΑΞΙ, που προκύπτουν από την Εφαρμογή του νέου φορολογικού συστήματος και την καθιέρωση έκδοσης αποδείξεων με ταμειακές μηχανές. Οδηγίες ελέγχου. Με την Πανελλήνια Ομοσπονδία ΤΑΞΙ & Αγοραίων και το Συνδικάτο Αυτοκινητιστών ΤΑΞΙ Αττικής, το τελευταίο δίμηνο έχουν πραγματοποιηθεί επανειλημμένες συναντήσεις, με σκοπό την καταγραφή προβλημάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή και στα ΤΑΞΙ, ανάλογου τρόπου φορολογίας με τις υπόλοιπες επαγγελματικές δραστηριότητες. Οι επαγγελματικές Οργανώσεις προφορικά ή με γραπτά υπομνήματα, έχουν συμβάλλει σημαντικά στην καταγραφή και κατανόηση των ιδιαίτερων προβλημάτων. Ειδικότερα: Α. Στην συνάντηση της 24 ης Οκτωβρίου 2003 στο Υπουργείο Οικονομίας και 1
Οικονομικών με το Προεδρείο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ταξί και Αγοραίων και του Συνδικάτου Αυτοκινητιστών Ταξί Αττικής συμφωνήθηκαν τα εξής: 1. Όλα τα ταξί θα τοποθετήσουν ταμειακές μηχανές από 1.1.2004. 2. Όλες οι παραγγελίες για τις ταμειακές μηχανές θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι 30.11.2003. 3. Η φορολόγηση του εισοδήματος θα γίνει για το έτος 2004 τεκμαρτά ή λογιστικά κατά επιλογή των ιδιοκτητών ταξί. 4. Από 1.1.2005 στη φορολογία του εισοδήματος θα ισχύσει για όλους ο λογιστικός προσδιορισμός. 5. Όποιος ενταχθεί στο νέο σύστημα θα έχει όλα τα πλεονεκτήματα του λογιστικού προσδιορισμού, όπως έκπτωση δαπανών στο εισόδημα και στο ΦΠΑ. 6. Για όσους επιλέξουν τον τεκμαρτό προσδιορισμό, ο ΦΠΑ θα αποδίδεται επί των εισπράξεων που θα προκύπτουν από το ταξίμετρο χωρίς δικαίωμα έκπτωσης δαπανών. Στη φορολογία εισοδήματος θα συνεχιστεί η τεκμαρτή φορολόγηση. Στην περίπτωση αυτή δεν θα αποδίδεται κατά αποκοπή ΦΠΑ. Β. Η καταγραφή των προβλημάτων που έγινε μέχρι σήμερα και η αντιμετώπισή τους έχει ως εξής: 1. Στις εργασιακές σχέσεις. Το νέο φορολογικό σύστημα δεν έχει καμιά απολύτως επίπτωση στις εργασιακές σχέσεις ιδιοκτητών και οδηγών. Αναγνωρίζεται πλήρως το σημερινό καθεστώς και οι οδηγοί ανεξάρτητα από τη σχέση εργασίας δεν τηρούν βιβλία. Αναλυτικότερα: - Όταν ο ιδιοκτήτης απασχολεί οδηγό μισθωτό, ο οδηγός δεν έχει υποχρέωση τήρησης βιβλίων. Ο ιδιοκτήτης εμφανίζει το σύνολο των εσόδων και αφαιρεί το σύνολο των εξόδων, μεταξύ των οποίων και ο μισθός του μισθωτού οδηγού. Ο οδηγός θα φορολογείται με βάση την βεβαίωση αποδοχών που θα εκδίδεται από τον ιδιοκτήτη μια φορά το χρόνο όπως για όλους του μισθωτούς στη χώρα. - Όταν ο οδηγός εργάζεται με τη συνηθισμένη σημερινή σχέση, πληρώνεται όπως ακριβώς και σήμερα και αναγνωρίζεται το έξοδο για τον ιδιοκτήτη. Δηλαδή ο ιδιοκτήτης εκδίδει 2
απόδειξη δική του (απόδειξη δαπάνης) προς τον οδηγό όταν καταβάλλει την αμοιβή και η απόδειξη ή οι αποδείξεις αποτελούν το αποδεικτικό της δαπάνης αυτής. Η αμοιβή αυτή ασφαλώς δεν υπάγεται στο ΦΠΑ. Στην περίπτωση αυτή το εισόδημα που αποκτά ο οδηγός δεν θεωρείται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και δεν χορηγείται βεβαίωση αποδοχών αλλά μία βεβαίωση αμοιβών προκειμένου να υποβάλλει φορολογική δήλωση. Για την αμοιβή του οδηγού θα παρακρατείται από τον ιδιοκτήτη φόρο εισοδήματος 10% (αντί 20% που προβλέπεται για τους λοιπούς απασχολούμενους με την ίδια σχέση).ο φόρος αυτός όταν υποβάλλει δήλωση ο οδηγός, εάν δεν προκύπτει συμψηφισμός, επιστρέφεται. Ο οδηγός στην περίπτωση αυτή δεν θα τηρεί βιβλία. Η μοναδική φορολογική του υποχρέωση είναι η υποβολή φορολογικής δήλωσης μια φορά το χρόνο όπως και όλοι οι άλλοι πολίτες. - Όταν υπάρχει παραχώρηση της εκμετάλλευσης, τότε ο οδηγός χαρακτηρίζεται ως εκμεταλλευτής και θα έχει τις φορολογικές υποχρεώσεις υποβολής δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ., για τα έσοδα που αποκτά από την εκμετάλλευση του ΤΑΞΙ. Η απόσβεση της αγοράς αυτοκινήτου θα αφαιρείται πάντοτε από το εισόδημα του ιδιοκτήτη. Επίσης και ο Φ.Π.Α. της αγοράς του αυτοκινήτου θα αφαιρείται πάντοτε από τον ιδιοκτήτη. 2. Ο λογιστικός προσδιορισμός εισοδήματος εκμεταλλευτών ΤΑΞΙ. Ο λογιστικός προσδιορισμός αποτελεί το πλέον δίκαιο και σύγχρονο φορολογικό σύστημα, διότι αναγνωρίζει όλα τα έξοδα ενός επαγγελματία, τα οποία αφαιρούνται από τα έσοδά του για να υπάρχει επιστροφή ή πληρωμή φόρου. Το θέμα αυτό συζητήθηκε και συμφωνήθηκε με όλους τους κοινωνικούς εταίρους στο διάλογο για τη φορολογική μεταρρύθμιση. Για τους εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ, ο λογιστικός προσδιορισμός θεσπίστηκε και ισχύει από το 1999. Η φορολόγηση του εισοδήματος του έτους 2004,σύμφωνα με το πλαίσιο συμφωνίας μπορεί να γίνει τεκμαρτά ή λογιστικά κατ' επιλογή των ιδιοκτητών 3
ταξί.απο 1.1.2005 θα ισχύσει για όλους ο λογιστικός προσδιορισμός. 3. Στη φορολογία εισοδήματος. Με το λογιστικό προσδιορισμό του εισοδήματος οι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ δικαιούνται να αφαιρούν από τα έσοδα τους όλα τα λειτουργικά τους έξοδα. Ποια έξοδα αφαιρούνται: - Αγορές καυσίμων, λαδιών κλπ. - Όλες τις δαπάνες επισκευής και συντήρησης (ανταλλακτικά, λάστιχα, επισκευές κλπ.) - Ασφάλιστρα - Αμοιβές προσωπικού και εργοδοτικές εισφορές - Απόσβεση της αξίας αγοράς αυτοκινήτου σε 5 χρόνια (20% τον χρόνο) - Tο ποσό που καταβάλλεται από τους εκμεταλλευτές (όχι ιδιοκτήτες) στους ιδιοκτήτες του αυτοκινήτου - Τόκοι δανείου για την αγορά αυτοκινήτου για όσα χρόνια διαρκεί το δάνειο - Όλες οι λοιπές δαπάνες που σχετίζονται με την άσκηση του επαγγέλματος Αφαίρεση από τα έσοδα ποσού για αμοιβές που δεν εισπράχθηκαν Για την αντιμετώπιση των περιπτώσεων για διαδρομές που δεν εισπράχθηκε αμοιβή, θα προβλεφθεί με νομοθετική ρύθμιση η αφαίρεση ποσοστού 2% από τα συνολικά ετήσια ακαθάριστα έσοδα. Μετά την αφαίρεση των εξόδων από τα έσοδα μπορεί να προκύψει και ζημιά η οποία μπορεί να μεταφερθεί στις τρεις επόμενες χρήσεις. 4. Στο Φ.Π.Α. Οι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ που θα επιλέξουν τη φορολόγησή τους με λογιστικό τρόπο από 1/1/2004 θα υποβάλλουν περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. με βάση τα πραγματικά έσοδα και έξοδα. -Τα έσοδά τους υπάγονται σε συντελεστή 8% και για τα νησιά του Αιγαίου σε 6%. -Δικαιούνται να αφαιρέσουν από το Φ.Π.Α. των εσόδων τους το Φ.Π.Α. όλων των δαπανών (καυσίμων, επισκευών, αγοράς ανταλλακτικών, ελαστικών, αμοιβών πλυντηρίων, συνεργείων, κ.λ.π.). Ο συντελεστής του Φ.Π.Α. των δαπανών αυτών είναι 4
18% και για τα νησιά του Αιγαίου 13%. Επιπλέον δικαιούνται: - Να αφαιρούν τον ΦΠΑ που καταβάλλουν για την αγορά του αυτοκινήτου. Εκείνοι που αγόρασαν το αυτοκίνητο πριν την 1-1-2004 (με το παλαιό καθεστώς) δικαιούνται έκπτωση Φ.Π.Α. τόσα πέμπτα όσα αντιστοιχούν στα χρόνια που θα φορολογούνται με το νέο καθεστώς. (π.χ. Έστω το 2002 για αγορά αυτοκινήτου καταβλήθηκε ΦΠΑ 2.500 ευρώ. Ο ιδιοκτήτης δικαιούται να αφαιρέσει το 2004, 1.500 ευρώ ποσό που αντιστοιχεί στα 3/5 του φόρου που καταβλήθηκε). Σημειώνεται ότι, εάν ο εκμεταλλευτής υπαχθεί στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. από 1.1.2005, τότε δικαιούται να αφαιρέσει το έτος 2005, 1000 ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί στα 2/5 του φόρου που καταβλήθηκε). - Υποχρεούνται να υποβάλλουν περιοδική δήλωση για την απόδοση του Φ.Π.Α. ανά τρίμηνο και στο τέλος του έτους εκκαθαριστική δήλωση. Εάν από την περιοδική δήλωση προκύψει ποσό για καταβολή, καταβάλλεται με την υποβολή της δήλωσης ΦΠΑ. Εάν δεν προκύψει ποσό για καταβολή η δήλωση δεν υποβάλλεται. Εφόσον, το πιστωτικό υπόλοιπο Φ.Π.Α. δεν μπορεί να συμψηφιστεί επιστρέφεται, με βάση τις ισχύουσες διατάξεις. 5. Στον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων & Μητρώο Τήρηση φορολογικών βιβλίων Λόγω του ανωτέρω τρόπου προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος οι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ πρέπει από 1-1-2004, να τηρούν βιβλία τουλάχιστον Β κατηγορίας (εσόδων -εξόδων). Όσοι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ επιλέξουν για το εισόδημα του έτους 2004 τον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης θα τηρήσουν βιβλία από 1/1/2005 που θα ισχύσει για όλους ο λογιστικός προσδιορισμός του εισοδήματος. Έκδοση αποδείξεων προς το κοινό Στα ΤΑΞΙ που φέρουν ταξίμετρο εκδίδονται οι αποδείξεις με τη χρήση ειδικού φορολογικού μηχανισμού που ενσωματώνεται ή συνδέεται με το ταξίμετρο. 5
Η απόδειξη εκδίδεται αυτόματα και ταχύτατα, ο χρόνος είναι ελάχιστος (της τάξεως ολίγων δευτερολέπτων) από θερμικό εκτυπωτή. Η δήλωση μεταβολής (κατηγορίας βιβλίων, αγοράς και τοποθέτησης της ταμειακής μηχανής) υποβάλλεται στη ΔΟΥ του εκμεταλλευτή μέχρι την 31/1/2004. Η ενεργοποίηση της ταμειακής μηχανής γίνεται εντός 10 ημερών από την παραλαβή της. Ο εκμεταλλευτής ΤΑΧΙ εφόσον έχει λάβει δελτίο παραγγελίας μέχρι 30/11/2003, δεν φέρει ευθύνη για την μη έγκαιρη τοποθέτηση της μηχανής χωρίς υπαιτιότητά του. 6. Στην κατανομή των εξόδων μεταξύ των ιδιοκτητών. Α) Εάν μεταξύ των ιδιοκτητών δεν υπάρχει συμφωνία, τα έξοδα θα κατανέμονται με βάση το ποσοστό συνιδιοκτησίας. Β) Εάν υπάρχει ειδική έγγραφη συμφωνία τότε τα έξοδα θα κατανέμονται με βάση την συμφωνία. Τα τιμολόγια θα εκδίδονται χωριστά στο όνομα του καθενός με βάση το ποσοστό συμμετοχής του. 7. Στη δαπάνη λογιστή. Τα βιβλία παρασχέθηκε η ευχέρεια να ενημερώνονται κάθε τρίμηνο (μέχρι την προθεσμία υποβολής περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ): - Η στήλη των εσόδων θα ενημερώνεται με μια εγγραφή από το συγκεντρωτικό άθροισμα τριμήνου, που θα εκδίδει η μηχανή. Η ενημέρωση δηλαδή των βιβλίων θα γίνεται 4 φορές το χρόνο αντί 12 που ισχύει για τους λοιπούς επαγγελματίες. Επομένως, μπορεί κάποιος να τηρεί το βιβλίο εσόδων-εξόδων και μόνος του. Επίσης έτσι απλά, συμπληρώνεται και η δήλωση Φ.Π.Α. - Οι ιδιοκτήτες που έχουν δυο ΤΑΞΙ ή έχουν ποσοστά σε διαφορετικά ΤΑΞΙ και τα εκμεταλλεύονται με οδηγούς, θα τηρούν ένα βιβλίο εσόδων-εξόδων στο οποίο θα καταχωρούν τα έσοδα από τα δυο ταξίμετρα και τα έξοδα και για τα δυο αυτοκίνητα. 6
Επισημαίνεται ότι δεν είναι υποχρεωτική η απασχόληση λογιστή για την τήρηση των βιβλίων Β κατηγορίας και την υπογραφή των δηλώσεων για τους εκμεταλλευτές ταξί με ετήσιο τζίρο μέχρι 150.000. 8. Στα θέματα φορολογικού ελέγχου. α) Επιβίβαση - σταδιακή αποβίβαση ομάδας ατόμων (οικογένειας, παρέας κλπ.). Όταν επιβιβάζεται στο ΤΑΞΙ οικογένεια, παρέα, κ.λ.π. η οποία αποβιβάζεται τμηματικά, τότε η απόδειξη εκδίδεται με την ολοκλήρωση της διαδρομής στο τελευταίο μέλος της παρέας ή της οικογένειας και αναγράφει το συνολικό ποσό αυτόματα. β) Κενά χιλιόμετρα Αντικείμενο φορολογικού ελέγχου αποτελεί, η λειτουργία του ταξίμετρου κατά την επιβίβαση του πελάτη, σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής καθώς και η έκδοση της απόδειξης κατά την αποβίβαση. Τα εμφανιζόμενα ως κενά χιλιόμετρα που αντιπροσωπεύουν διαδρομές του ΤΑΞΙ χωρίς πελάτες, δεν αποτελούν αντικείμενο ελέγχου. γ) Σε περίπτωση παραβάσεων (π.χ. μη έκδοσης απόδειξης) δεν επιβάλλονται πρόστιμα στους εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ με το νέο σύστημα ελέγχου και θα μπορεί ο φορολογούμενος να δηλώσει την επί πλέον διαφορά με την αρχική του δήλωση ή να υποβάλλει συμπληρωματική δήλωση. Αντίθετα προβλέπεται η επιβολή προστίμου στον οδηγό του ΤΑΞΙ (ανεξάρτητα αν είναι ιδιοκτήτης ή έχει οποιαδήποτε σχέση εργασίας) όταν δεν είναι ενεργοποιημένο το ταξίμετρο ώστε να εκδίδονται οι αποδείξεις και να καταγράφονται στη μνήμη τα έσοδα. δ) Νέο σύστημα φορολογικού ελέγχου Με το νέο σύστημα φορολογικού ελέγχου που θα ισχύσει από 1/1/2004 ο τακτικός φορολογικός έλεγχος θα γίνεται πλέον με αντικειμενικό τρόπο, κυρίως με βάση τα μόρια από παραβάσεις ή άλλες φορολογικές παραλείψεις (π.χ. μη υποβολή δηλώσεων κ.λ.π.) το μέγεθος της επιχείρησης ή τυχαίο δείγμα ή άλλα κριτήρια (π.χ. κλάδος δραστηριότητας, γεωγραφική περιοχή). 9. Στη δαπάνη αγοράς ταξίμετρου-μηχανής. Η αξία της αγοράς του φορολογικού ταξίμετρου ή του φορολογικού εκτυπωτή αφαιρείται 7
από τα έσοδα. Επομένως το κράτος συμμετέχει κατά 50% σχεδόν (αν υπολογίσει κανείς και το Φ.Π.Α. στα έξοδα αγοράς της μηχανής). 10. Μορφή της μηχανής. Η φορολογική μηχανή είναι μικρή, ελαφριά και ενσωματωμένη στο ταξίμετρο ή συνδεόμενη και προσαρμόζεται σε όλα τα υπάρχοντα αυτοκίνητα. Από τον οδηγό δεν χρειάζεται κανένας επιπλέον χειρισμός για την έκδοση της απόδειξης. Στο τέλος της κούρσας ο οδηγός θα κάνει ακριβώς ότι έκανε μέχρι τώρα και η μόνη υποχρέωσή του είναι μαζί με τα ρέστα να δίνει και την απόδειξη στον ενδιαφερόμενο. Η μη παράδοση δεν αποτελεί παράβαση γιατί ο μεταφερόμενος μπορεί να βγει βιαστικά ή να αρνηθεί κλπ. Η ταμειακή μηχανή καταγράφει τα έσοδα και αυτό είναι ελέγξιμο από την εφορία. Βλάβη μηχανής Σε περίπτωση βλάβης της ταμειακής μηχανής (εφόσον λειτουργεί το ταξίμετρο) και μέχρι την αποκατάστασή της εκδίδονται χειρόγραφες θεωρημένες αποδείξεις. Μεταβίβαση ταμειακής μηχανής Όταν μεταβιβάζεται το αυτοκίνητο (ολόκληρο ή ποσοστό) σε άλλο εκμεταλλευτή δεν απαιτείται η αλλαγή του φορολογικού ταξιμέτρου ή της ταμειακής μηχανής. Θα γίνεται ανάγνωση μνήμης και θα μπορεί να χρησιμοποιείται ο ίδιος μηχανισμός από το νέο ιδιοκτήτη. Οποιοδήποτε άλλο μη καταγεγραμμένο ή νέο πρόβλημα εμφανιστεί, το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών είναι έτοιμο να το επιλύσει σε ελάχιστο χρόνο χωρίς καμιά επίπτωση στους επαγγελματίες. Ακριβές Αντίγραφο Η Προϊσταμένη της Γραμματείας Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ 8
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ 1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Δ/ΝΣΗ ΜΕΤΡΟΛΟΓΙΑΣ Πλατεία Κάνιγγος 101 81 ΑΘΗΝΑ 2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Δ/ΝΣΗ ΕΠΙΒΑΤΗΓΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Αναστάσεως 2 & Τσιγάντε 156 69 ΠΑΠΑΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ 1. Γραφείο κ. Υπουργού 2. Γραφείο κ. Υφυπουργού 3. Γραφείο κ. Γεν. Γραμματέα 4. Γραφεία κ.κ. Γεν. Δ/ντών 5. Γενική Δ/νση Οικονομικής Επιθεώρησης Θεμιστοκλέους 5 101 84 ΑΘΗΝΑ 6. Δ/νση Φορολογίας Εισοδήματος β) Τμήμα Α' ( 5 αντίγραφα) 7. Δ/νση Φ.Π.Α. β) Τμήματα Α' & Β (από 10 αντίγραφα) 8. Δ/νση Κώδικα Βιβλίων & Στοιχείων β) Τμήματα Α' & Β (από 10 αντίγραφα) 9. Δ/νση Ελέγχου β) Τμήμα Α' ( 5 αντίγραφα) 10. Δ/νση Μητρώου β) Τμήμα Α' ( 5 αντίγραφα) 9