ΟΜΙΛΙΑ Καλησπέρα σε όλους. Ονομάζομαι Αποστολίδου Ελισάβετ, είμαι δικηγόρος και συνεργάτης της Αναπτυξιακής Σύμπραξης ΤΟΠΣΑ ΕΡΜΗΣ, η οποία υλοποιεί στην Θεσσαλονίκη το έργο «Τοπικό σχέδιο δράσης για την Απασχόληση Ερμής». Με την Αναπτυξιακή Σύμπραξη ΤΟΠΣΑ ΕΡΜΗΣ, η οποία συστάθηκε από τον Εμπορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης, την ΑΣΕΤ Τεχνολογική και το Κέντρο Ανάπτυξης Ελληνικού Εμπορίου, συνεργάζομαι στα πλαίσια συμβουλευτικής της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, κυρίως για νομικά ζητήματα. Ο Νόμος 4019/2011 που αφορά στην Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα, αποτελεί ελπιδοφόρο αναλαμπή στη σημερινή δυσχερή συγκυρία και μπορεί να γίνει εργαλείο και μοχλός ανάπτυξης. Το θεσμικό πλαίσιο του Νόμου, αποτελεί πρόκληση και παρέχει μοναδική ευκαιρία να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας μέσω των Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (Κοιν.Σ.Επ.), αφού η αγορά εργασίας δεν προσφέρει παρόμοιες θέσεις, αλλά αντίθετα τις συρρικνώνει. Η δομή και οι όροι λειτουργίας των Κοινωνικών Επιχειρήσεων τις καθιστούν ουσιαστικό εργαλείο ανάπτυξης, όχι μόνο λόγω του κοινωνικού χαρακτήρα που ενέχουν αλλά και λόγω του γεγονότος ότι εξασφαλίζονται μόνο οι αμοιβές των εργαζομένων μελών, χωρίς να προβλέπονται προσαυξήσεις μεταπρατών, εργοδοτών και κερδών
επιχειρηματιών. Υπάρχει, όμως, μια βασική προϋπόθεση: Να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας και να σκεφτόμαστε με το «εμείς» και όχι με το «εγώ». Θα σας αναφέρω λίγα πράγματα για την ΚΟΙΝΣΕΠ: Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.), είναι ένας νέος φορέας της Κοινωνικής Οικονομίας, ο οποίος θεσμοθετήθηκε με το Ν.4019/2011. Στην ουσία είναι ένας αστικός συνεταιρισμός με κοινωνικό σκοπό και περιορισμένη ευθύνη των μελών του και διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα. Mέλη της «Κοιν.Σ.Επ.» μπορούν να είναι απλοί πολίτες αλλά και νομικά πρόσωπα (επιχειρήσεις). Το κεφάλαιο της επιχείρησης διαιρείται σε συνεταιριστικές μερίδες. Ο αριθμός των μερίδων και η ονομαστική τους αξία, η οποία είναι ίδια για κάθε μερίδα, καθορίζονται στο καταστατικό της επιχείρησης. Τα μέλη της Κοιν.Σ.Επ. διαθέτουν τουλάχιστον από μία υποχρεωτική συνεταιριστική μερίδα, ως ελάχιστη χρηματική συμμετοχή στο κεφάλαιο της επιχείρησης, το ύψος της οποίας ορίζεται ελεύθερα από το καταστατικό και είναι ίσο για όλα τα μέλη. Η απόκτηση συνεταιριστικών μερίδων πραγματοποιείται με καταβολή μετρητών. Ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό τους, οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές επιχειρήσεις διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:
α) «Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Ένταξης», οι οποίες αφορούν στην ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ατόμων που ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού δηλαδή τις ομάδες εκείνες του πληθυσμού που η ένταξή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή εμποδίζεται από σωματικά και ψυχικά αίτια ή λόγω παραβατικής συμπεριφοράς. Σε αυτές ανήκουν άτομα με αναπηρίες (σωματικές ή ψυχικές ή νοητικές ή αισθητηριακές), εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα, οροθετικοί, φυλακισμένοι/αποφυλακισμένοι, ανήλικοι παραβάτες. Ποσοστό 40% κατ' ελάχιστον των εργαζομένων στις Επιχειρήσεις αυτές ανήκουν υποχρεωτικά στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού. β) «Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Κοινωνικής Φροντίδας», οι οποίες αφορούν στην παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού προνοιακού χαρακτήρα σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις. γ) «Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού», οι οποίες αφορούν την παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών για την ικανοποίηση των αναγκών της συλλογικότητας (πολιτισμός, περιβάλλον, οικολογία, εκπαίδευση, παροχές κοινής ωφέλειας, αξιοποίηση τοπικών προϊόντων, διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και επαγγελμάτων κ.α.) που προάγουν το τοπικό και συλλογικό συμφέρον, την προώθηση της απασχόλησης,
την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και την ενδυνάμωση της τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης. Για τη σύσταση της Κοιν.Σ.Επ. τηρείται η διαδικασία ίδρυσης ενός αστικού συνεταιρισμού. Συγκεκριμένα θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα καταστατικό, όπως αυτό προβλέπεται στην ΥΑ 2250/οικ. 4.105 ΦΕΚ 221/2-2-2012 και το οποίο πρέπει να υπογράφεται από επτά (7) τουλάχιστον πρόσωπα, αν πρόκειται για Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης, και από πέντε (5) τουλάχιστον πρόσωπα αν πρόκειται για Κοιν.Σ.Επ. Κοινωνικής Φροντίδας ή Συλλογικού Σκοπού. Επιπλέον, οι «Κοιν.Σ.Επ.» εγγράφονται στο Μητρώο Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας. Οι πόροι της Κοιν.Σ.Επ. αποτελούνται από το κεφάλαιο της επιχείρησης, δωρεές τρίτων, έσοδα από την επιχειρηματική δραστηριότητα της, επιχορηγήσεις από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, την Ευρωπαϊκή Ένωση, διεθνείς ή εθνικούς οργανισμούς ή Ο.Τ.Α., καθώς και κάθε άλλο έσοδο από την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της σύμφωνα με το καταστατικό της. Επίσης έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση από το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας, καθώς επίσης και από το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης και στον Αναπτυξιακό Νόμο. Επίσης οι Κοιν.Σ.Επ. μπορούν να εντάσσονται σε προγράμματα στήριξης της επιχειρηματικότητας, σε προγράμματα του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.) για τη στήριξη της εργασίας και στις κάθε είδους ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης.
Μόνη η συμμετοχή ενός φυσικού προσώπου με την ιδιότητα του μέλους εταίρου, σε Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση, δεν του προσδίδει εμπορική ιδιότητα και δεν δημιουργεί ασφαλιστικές ή φορολογικές υποχρεώσεις. Το πρόγραμμα το οποίο υλοποιείται από την Αναπτυξιακή Σύμπραξη Ερμής με τίτλο «Τοπικό σχέδιο για την Απασχόληση Ερμής», απευθύνεται σε 90 ωφελούμενους ανέργους, νέους επιστήμονες και αγρότες και με το οποίο συνεργάζομαι, έχει ως αποκλειστικό σκοπό την δημιουργία θέσεων εργασίας για τους ωφελούμενους και την επαγγελματική τους αποκατάσταση, όπως άλλωστε όλα τα προγράμματα ΤΟΠΣΑ ΤΟΠΕΚΩ. Για να επιτευχθεί, όμως, ο στόχος αυτός, στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, όταν η απορρόφηση στην αγορά εργασίας είναι από δύσκολή έως αδύνατη, όταν η ατομική επιχειρηματικότητα ενέχει ένα μεγάλο ρίσκο, αφού πλέον κάποιος πρέπει να διαθέτει αφενός μεν ένα αξιόλογο κεφάλαιο για τη σύσταση επιχείρησης αλλά και μια καινοτόμα επιχειρηματική ιδέα για να επιχειρήσει και να καταφέρει να διατηρήσει μια βιώσιμη επιχείρηση, θα πρέπει στοχευμένες δράσεις-προγράμματα από την Πολιτεία. να υπάρξουν Ταυτόχρονα με τη θέσπιση τέτοιων προγραμμάτων επιδότησης εργασίας, με στόχο έχουν την απορρόφηση στην αγορά εργασίας των ωφελουμένων, θα πρέπει, παράλληλα, να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να δοθεί μια start up επιδότηση για την σύσταση ΚΟΙΝΣΕΠ, κάτι το οποία προβλέπεται μεν στον νόμο 4019/2011 που
αφορά στην Κοινωνική Οικονομία και Επιχειρηματικότητα, ήτοι δημιουργία Ταμείου Κοινωνικής Οικονομίας για τη χρηματοδότηση των ΚΟΙΝΣΕΠ, αλλά ακόμα δεν έχει πραγματοποιηθεί. Με γνώμονα το γεγονός ότι ήδη συμμετέχουν 34.000 ωφελούμενοι σε προγράμματα ΤΟΠΣΑ ΤΟΠΕΚΩ, εμείς σαν Αναπτυξιακή Σύμπραξη ΤΟΠΣΑ ΕΡΜΗΣ έχουμε συστήσει δίκτυο Αναπτυξιακών Συμπράξεων στο οποίο συμμετέχουν 35 Α.Σ που υλοποιούν έργα ΤΟΠΣΑ ΤΟΠΕΚΩ και όλοι μαζί, στο μέτρο των δυνάμεών μας, κάνουμε ενέργειες ώστε να επιτευχθεί ο στόχος των προγραμμάτων που υλοποιούμε και να καταφέρουν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας, αν είναι δυνατόν όλοι οι ωφελούμενοι των έργων μας. Σας ευχαριστώ πολύ