Επιχειρηματικότητα. Δρ. Ασπασία Βλάχβεη Καθηγήτρια Τμήματος Διεθνούς Εμπορίου

Transcript

1 Επιχειρηματικότητα Δρ. Ασπασία Βλάχβεη Καθηγήτρια Τμήματος Διεθνούς Εμπορίου

2 Περισσότεροι από 2 στους 3 Έλληνες (69%) διατηρούν θετική στάση απέναντι στην επιχειρηματικότητα, ποσοστό που παραμένει στα ίδια επίπεδα με τον παγκόσμιο μέσο όρο του 70% παρά την ελαφριά υποχώρηση εν μέσω κρίσης, από το προηγούμενο έτος. Ένας στους δύο Έλληνες (53%) φαντάζεται τον εαυτό του ως επιχειρηματία, όμως η «απειλή της οικονομικής κρίσης» συνδέεται με τον φόβο της αποτυχίας σύμφωνα με το 54% των ερωτηθέντων Ελλήνων και τελικά, η πλειοψηφία των Ελλήνων (85%) θεωρούν ως εμπόδιο για την έναρξη μιας επιχείρησης τον φόβο της αποτυχίας. Αυτά προκύπτουν από παγκόσμια έρευνα για την επιχειρηματικότητα (Amway Global Entrepreneurship Report 2013) που πραγματοποίησε η GFK SE, για λογαριασμό της Amway.

3 Αν θέλαμε να δώσουμε ένα συγκεκριμένο ορισμό της επιχειρηματικότητας θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι: η διαδικασία δημιουργίας κάτι καινούργιου που έχει αξία (για την αγορά, την κοινωνία), με την αφιέρωση του απαραίτητου χρόνου και προσπάθειας, και την ανάληψη των συνοδευόμενων οικονομικών, ψυχολογικών και κοινωνικών κινδύνων, που λαμβάνει τις προκύπτουσες ανταμοιβές (οικονομικές, ψυχολογικές).

4 Σύμφωνα με την Πράσινη βίβλο για την επιχειρηματικότητα στην Ευρώπη: «η επιχειρηματικότητα αποτελεί κατά κύριο λόγο νοοτροπία. Πρόκειται για τη δραστηριοποίηση και την ικανότητα που έχει ένα άτομο μεμονωμένα ή στα πλαίσια ενός οργανισμού, να αναγνωρίζει τις ευκαιρίες και να τις εκμεταλλεύεται προκειμένου να πετύχει προστιθέμενη αξία και να έχει οικονομικό όφελος»

5 Η επιχειρηματικότητα περιλαμβάνει εκτός των άλλων: - τη διαδικασία ανακάλυψης και αξιοποίησης επιχειρηματικών ευκαιριών, - Την ανάπτυξη της καινοτομίας, - την εξεύρεση τρόπων μείωσης της αβεβαιότητας για την επίτευξη κέρδους, - το επιχειρηματικό πλεονέκτημα, - τα προσωπικά χαρακτηριστικά του επιχειρηματία, - την κοινωνία και επιχειρηματικότητα, - το επιχειρηματικό και οικονομικό περιβάλλον (Πετράκης, 2004).

6

7 Γιατί τόσο ενδιαφέρον για την επιχειρηματικότητα; Γιατί η επιχειρηματικότητα σχετίζεται άμεσα με την οικονομική πρόοδο, κοινωνική ευημερία και ανάπτυξη της χώρας.

8 Ειδη επιχειρηματικότητας Μικτή επιχειρηματικότητα Αμιγής επιχειρηματικότητα Κοινωνική Επιχειρηματικότητα Συνεργατική επιχειρηματικότητα Μικτή Αμιγής Κοινωνική Συνεργατική

9 μικτή επιχειρηματικότητα Η μικτή επιχειρηματικότητα χωρίζεται: Επιχειρηματικότητα εργαζομένων (όταν οι εργαζόμενοι διαχειρίζονται τις δραστηριότητες/ εσωτερική επιχειρηματικότητα ) Επιχειρηματικότητα κεφαλαιούχων (όταν ο επιχειρηματίας διαθέτει τα κεφάλαια, την ιδέα και ασκεί τις δραστηριότητες)

10 Αμιγής επιχειρηματικότητα Αμιγής επιχειρηματικότητα είναι η επιχειρηματικότητα που εξασκείται χωρίς ο επιχειρηματίας να διαθέτει άλλα παραγωγικά μέσα αλλά μόνο την προσωπική του συμβολή Περιλαμβάνει τις δραστηριότητες του επιχειρηματία, που δεν χρειάζεται να διαθέτει και το κεφάλαιο Ισχυρά τα χαρακτηριστικά και η προσωπικότητα του ιδιοκτήτη/επιχειρηματία Κανείς άλλος από το προσωπικό δεν μπορεί να υλοποιεί τις δραστηριότητες

11 Κοινωνική επιχειρηματικότητα Η Κοινωνική Επιχειρηματικότητα αποτελεί μία νέα μορφή στον τομέα του «επιχειρείν». Βασική επιδίωξη της προσέγγισης αυτής είναι η δημιουργία ενός επιχειρησιακού μοντέλου το οποίο ασκεί μεν εμπορική δραστηριότητα αλλά ως κύριο προσανατολισμό του έχει την στήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων μέσω της δημιουργίας ευκαιριών ένταξης στην αγορά εργασίας.

12 Κοιν.Σ.Επ. ένταξης Κοιν.Σ.Επ. κοινωνικής φροντίδας Αποσκοπούν στην ένταξη Ευάλωτων Ομάδων Πληθυσμού: άτομα με αναπηρίες εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα οροθετικοί φυλακισμένοι/αποφυλακισμένοι ανήλικοι παραβάτες Αποσκοπούν στην παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού προνοιακού χαρακτήρα σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού όπως: οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρίες και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις Κοιν.Σ.Επ. κοινωνικού και παραγωγικού σκοπού Αποσκοπούν στην προαγωγή του τοπικού και συλλογικού συμφέροντος, στην απασχόληση, στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης. Αφορούν στην παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών σε τομείς όπως : Πολιτισμός, περιβάλλον, οικολογία Εκπαίδευση, παροχές κοινής ωφέλειας τοπικά προϊόντα διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και επαγγελμάτων

13

14

15

16 Συνεργατική επιχειρηματικότητα Αποσκοπεί στα οφέλη των συνεργαζομένων ατόμων Συνεργατική επιχειρηματικότητα ασκούν συνήθως οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, κ.λ.π.

17 Πριν από πέντε χρόνια, κορυφαίοι τομείς στην Ελλάδα, από την άποψη δημιουργίας νέων επιχειρήσεων ήταν ο τομέας των κατασκευών, το λιανικό εμπόριο ενδυμάτων, η αγορά ακινήτων και το consulting. Τώρα είναι το λιανεμπόριο τροφίμων Πάνω από μπαρ και εστιατόρια άνοιξαν στην Αθήνα το 2013, περισσότερα από τα του Μόνο στο Χαλάνδρι, σαράντα παρόμοια καταστήματα άνοιξαν πέρυσι και άλλες είκοσι αιτήσεις άδειας περιμένουν έγκριση. Το ΕΕΑ κατονομάζει την τάση αυτή ως επιχειρηματικότητα ανάγκης η οποία επιτρέπει στους άνεργους να συμπληρώνουν ένα μικρό εισόδημα.

18 Το πλέον αποθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι οι «επιχειρήσεις ανάγκης» έχουν πολύ χαμηλό βαθμό στην καινοτομίας προϊόντος. Το ποσοστό των επιχειρηματιών που θεωρεί ότι τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που θα προσφέρει είναι εντελώς νέες για όλους τους πελάτες, στους οποίους απευθύνονται, υποχωρεί στο 13,1% και είναι χαμηλότερο του μέσου όρου των χωρών καινοτομίας (16,7%) αλλά και του συνολικού μέσου όρου των χωρών του GEM (17,2%). Ταυτόχρονα, σχεδόν οι μισοί επιχειρηματίες αρχικών σταδίων παραδέχονται πως τα προϊόντα τους δεν παρουσιάζουν καμία πρωτοτυπία.

19

20 Επιχειρηματικό περιβάλλον Βασικοί παράγοντεςεπιχειρηματικού περιβάλλοντος Η γενική οικονομική κατάσταση Η τεχνολογία Τα ήθη, έθιμα & οι κοινωνικές αξίες Το πολιτικό κλίμα Το σύνταγμα & οι νόμοι Ο πληθυσμός Ο φυσικός πλούτος

21 Επιχειρηματικό περιβάλλον Οι ανταγωνιστές Οι πελάτες Οι προμηθευτές Οι επαγγελματικές ενώσεις Οι κοινωνικές ομάδες πίεσης Τα σωματεία των εργαζομένων Οι συνεργαζόμενες επιχειρήσεις

22 Χαρακτηριστικά επιχειρηματία Ο επιχειρηματίας μπορεί να επινοήσει, δηλαδή να διαμορφώσει δυνητικές ευκαιρίες ακόμη και σε συνθήκες αμφιβολίας, εξαιτίας της οξυδέρκειας, της δημιουργικότητας, του νεωτερισμού και της ευθυκρισίας που τον χαρακτηρίζουν. Η αβεβαιότητα αποτελεί για τον επιχειρηματία ισχυρή πρόκληση, πηγή έμπνευσης και κίνητρο για αλλαγή.

23 Επιχειρηματικό πνεύμα Οι κατεξοχήν δεξιότητες που συνδέονται με την ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος και αφορούν τόσο στη διαχείριση μιας επιχείρησης, όσο και στα προσωπικά χαρακτηριστικά και τις κοινωνικές δεξιότητες του ατόμου είναι οι ακόλουθες: Ανάληψη κινδύνου Εσωτερικό Κέντρο Ελέγχου. Ικανότητα λήψης απόφασης και επίλυσης προβλημάτων Ανάγκη για επιτεύγματα Αυτοπεποίθηση Ικανότητα οργάνωσης και διαχείρισης Κοινωνικές δεξιότητες Ευελιξία Δημιουργικότητα

24 Κίνητρα έναρξης νέας επιχείρησης Κέρδος Προτερήματα αυτοαποσχόλησης (π.χ. αυτονομία) Εργατικότητα Ικανοποίηση Καταξίωση Προσφορά στην οικογένεια και το κοινωνικό σύνολο Δημιουργικότητα Δημιουργία θέσεων εργασίας Αναγνώριση επιχειρηματικών ευκαιριών Τεχνολογία Τεχνογνωσία Πλεονεκτήματα κόστους Δίκτυα Συνεργασίας

25 Εμπόδια έναρξης νέας επιχείρησης Απαιτήσεις σε κεφάλαια Νομικά εμπόδια: διοικητικές δυσκολίες και γραφειοκρατία κατά την έναρξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας ή/και κατά τη λειτουργία της επιχείρησης. Δυσκολίες που προέρχονται από το ύψος της φορολογίας και τις κοινωνικές-ασφαλιστικές επιβαρύνσεις Έντονος ανταγωνισμός Έλλειψη υποστήριξης Έλλειψη υποδομών Στρατηγικά εμπόδια από τις μεγάλες εταιρίες Πολιτισμικά εμπόδια κ.ά.

26 Λόγοι Επιβίωσης και Ευημερίας Νέων Επιχειρήσεων Καλός προγραμματισμός Σαφείς στόχοι Εργατικότητα Αυστηρός έλεγχος Επιτυχία στις πωλήσεις Επίτευξη συνεργασιών).

27 Λόγοι αποτυχίας νέων επιχειρήσεων Διαχειριστική ανικανότητα Έλλειψη εμπειρίας Αδυναμία εύρεσης κεφαλαίων Αδυναμία πωλήσεων Κακός προγραμματισμός Ακατάλληλη τοποθεσία Ανικανότητα οργάνωσης και συνεργασίας με το προσωπικό Ανυπομονησία Πλεονεξία Έλλειψη ελέγχου (προμηθευτών, λογιστικών, επίτευξη στόχων) Έλλειψη στόχων Αδυναμία μετάδοσης των στόχων Έντονος ανταγωνισμός

28 Κοινωνικές δεξιότητες Ο επιτυχημένος επιχειρηματίας Εχει την ικανότητα να συνεργάζεται και να επικοινωνεί με άλλους ανθρώπους, Να δικτυώνεται κοινωνικά, Να διαπραγματεύεται Να αναλαμβάνει ποικίλους ρόλους μέσα σε ένα δίκτυο επαφών. Διαθέτει χρόνο στο να αναπτύσσει επαφές με ανθρώπους που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της επιχείρησής του πελάτες, τράπεζες, συμβούλους,αναλυτές, συνεταίρους κ.λ.π). Έτσι, η δημιουργία μιας επιχείρησης μπορεί να είναι ενέργεια ενός ατόμου αλλά έχει περισσότερο κοινωνικό χαρακτήρα