ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ Η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης παρουσιάζει το οικονομικό αποτέλεσμα (κέρδος ή ζημία) της επιχείρησης κατά τη διάρκεια μίας χρονικής περιόδου. Το αποτέλεσμα της χρήσεως, εμφανίζεται ως αλγεβρική διαφορά μεταξύ εσόδων και των εξόδων της χρήσεως. Αν η διαφορά αυτή είναι θετική τότε το αποτέλεσμα είναι κέρδος. Αν η διαφορά είναι αρνητική το αποτέλεσμα είναι ζημία. 3.1 ΈΝΝΟΙΑ ΕΣΟΔΟΥ, ΚΟΣΤΟΥΣ,ΕΞΟΔΟΥ Έσοδο είναι η χρηματική έκφραση της αγοραστικής δύναμης που αποκτάται από την πώληση ή την εκμετάλλευση αγαθών, υπηρεσιών, δικαιωμάτων από τη δραστηριότητα μίας οικονομικής μονάδας. Κόστος είναι η διάθεση ή επένδυση ποσού για την απόκτηση υλικών, άυλων αγαθών και υπηρεσιών, με σκοπό τη χρησιμοποίησή τους για την πραγματοποίηση εσόδων από πωλήσεις. Tο κόστος διακρίνεται στις δύο ακόλουθες κατηγορίες: α) Κόστος τρέχουσας μορφής είναι αυτό που δημιουργείται όταν τα αγαθά η οι υπηρεσίες που αποκτώνται προορίζονται να μεταπουληθούν σε βραχυχρόνιο διάστημα. β) Κόστος πάγιας μορφής είναι όταν τα αγαθά η οι υπηρεσίες που αποκτώνται πρόκειται να χρησιμοποιηθούν από την οικονομική μονάδα, άμεσα ή έμμεσα, για μακροχρόνιο διάστημα μεγαλύτερο των δώδεκα μηνών. Έξοδο είναι το κόστος του αποκτηθέντος εισοδήματος ή η αξία ανταλλαγής των αγαθών και υπηρεσιών για τη λειτουργία της επιχειρήσεως. Επίσης είναι ότι δαπανάται, αναλώνεται ή χρησιμοποιείται σε μία διαχειριστική χρήση κατά την προσπάθεια αποκτήσεως εσόδων. Συσχετίζεται πάντοτε με τα έσοδα της ίδιας διαχειριστικής περιόδου. Μια διάκριση των εξόδων με βάση το χρόνο διαθέσεώς τους είναι σε δεδουλευμένα και μη δεδουλευμένα. Δεδουλευμένα είναι τα έξοδα που αφορούν την τρέχουσα χρήση και τα οποία έχουν αναλωθεί μέσα σε αυτή την περίοδο. Αντίθετα, μη δεδουλευμένα είναι τα έξοδα τα οποία αφορούν μεταγενέστερες περιόδους, όταν δηλαδή θα αναλωθούν οι αντίστοιχες υπηρεσίες. Τα μη δεδουλευμένα έξοδα επειδή αφορούν επόμενες λογιστικές χρήσεις δεν ενσωματώνονται στο κόστος.
Διάκριση των εσόδων, του κόστους και των εξόδων: Οργανικά έσοδα είναι τα έσοδα που προκύπτουν από τη λειτουργική (κανονική) δραστηριότητα της επιχείρησης. Για τον προσδιορισμό του οργανικού αποτελέσματος εκμετάλλευσης της οικονομικής μονάδος συσχετίζονται τα οργανικά έσοδα με το οργανικό κόστος και τα οργανικά έξοδα. Ανόργανα έσοδα είναι τα έσοδα που προέρχονται από άλλες δραστηριότητες (εκτός της κανονικής λειτουργίας της επιχειρήσεως) της οικονομικής μονάδας, π.χ. Έσοδα που προκύπτουν από πωλήσεις παγίων στοιχείων η έσοδα από λαχεία. Οργανικό Κόστος Έξοδο είναι εκείνο που αναφέρεται στην ομαλή εκμετάλλευση της χρήσεως και συσχετίζεται με τα οργανικά έσοδα για τον προσδιορισμό του οργανικού αποτελέσματος εκμεταλλεύσεως της οικονομικής μονάδας. Ανόργανο Κόστος-Έξοδο είναι εκείνο που δεν αναφέρεται στην ομαλή εκμετάλλευση της χρήσεως και δε σχετίζεται με τα οργανικά έσοδα για τον προσδιορισμό του οργανικού αποτελέσματος εκμεταλλεύσεως. Π.χ περίπτωση ευκαιρίας αγοράς ακινήτου με σκοπό την άμεση μεταπώληση του. 3.2 ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ Η κατάσταση αποτελεσμάτων διαιρείται σε 2 μέρη: 1) To αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως 2) Το έκτακτο αποτέλεσμα 1) Αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως Το αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως εμφανίζει το αποτέλεσμα που η οικονομική μονάδα πραγματοποιεί, μέσα στη χρήση που κλείνει, από την εκμετάλλευση των διαφόρων δραστηριοτήτων της(κύριες, δευτερεύουσες και επενδυτικές). Το αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως συνοπτικά προσδιορίζεται ως εξής (ποσά σε ευρώ): Κύκλος εργασιών 1 10.000 μείον: Κόστος πωληθέντων (ανάλογα την επιχειρ.) (7.500) Μικτό κέρδος 2.500 πλέον: Άλλα έσοδα εκμεταλλεύσεως 2 100 μείον: Έξοδα διοικήσεως (200) Έξοδα διαθέσεως (300) Έξοδα ερευνών και αναπτύξεως (50) πλέον: Έσοδα και κέρδη από συμμετοχές, χρεόγραφα και πιστωτικούς τόκους καταθέσεων 3 500 μείον: Έξοδα και ζημίες από συμμετοχές, χρεόγραφα και χρεωστικούς τόκους χορηγήσεων, δανείων κ.λπ. (700) Αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως (κέρδος) 1.850
1. Τα έσοδα από την κύρια δραστηριότητα ονομάζονται <κύκλος εργασιών> ή πωλήσεις (μετά την αφαίρεση του ΦΠΑ και των εκπτώσεων). 2. Παρεπόμενες και δευτερεύουσες δραστηριότητες. Εντάσσονται : τα έσοδα από παροχή υπηρεσιών σε τρίτους η στο προσωπικό, τα έσοδα από προμήθειες και μεσιτείες, τα έσοδα από προνόμια κτλ. 3. Επενδυτικές δραστηριότητες. Εντάσσονται: τα έσοδα από τοποθετήσεις κεφαλαίων της σε συμμετοχές, χρεόγραφα, καταθέσεις και δανεισμούς σε τρίτους. 2) Έκτακτα αποτελέσματα Στους λογαριασμούς «έκτακτα και ανόργανα έσοδα» και «έκτακτα και ανόργανα έξοδα» καταχωρούνται τα έσοδα που δεν προέρχονται από τη συνήθη δραστηριότητα της επιχείρησης όπως αναλυτικά αναφέρουμε στις προηγούμενες παραγράφους. Αν τα ποσά των εσόδων ή των εξόδων αυτών είναι σημαντικά. παρέχεται ανάλυση στο προσάρτημα μαζί με διευκρινήσεις, αναφορικά με τη φύση τους και την.επίδρασή τoυς στον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος της εταιρείας για την κλειόμενη γρήση. Τα ανωτέρω ισχύουν και για τυχόν έσοδα ή έξοδα που καταχωρήθηκαν στην κλειόμενη χρήση αλλά αφορούν προηγούμενες χρήσεις (άρθρο 42ε, παρ. 15, περ. β, κωδ. Ν. 2190/1920). Έκτακτα έσοδα: Ενδεικτικές περατώσεις εκτάκτων εσόδων είναι: Καταπτώσεις εγγυήσεων - ποινικών ρητρών, Πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές, Κέρδος από κάποια πώληση (γηπέδου). Έκτακτα έξοδα: Ενδεικτικές περιπτώσεις εκτάκτων εξόδων είναι οι εξής : Τα πρόστιμα κάθε είδους και οι προσαυξήσεις φόρων Οι τόκοι υπερημερίας λόγω καθυστερήσεως εξοφλήσεως των δανειστών Οι ποινικές ρήτρες λόγω μη ορθής εκτέλεσης συμφωνίας με τρίτο Οι καταπτώσεις εγγυήσεων Οι προσαυξήσεις λόγω καθυστερήσεως καταβολής εισφορών και συνεισφορών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς Τα πέρα από τα κανονικά έξοδα ερευνών, πειραμάτων και δοκιμών αναπτύξεως και βελτιώσεως των ειδών που παράγονται Η επιβολή εφάπαξ έκτακτων φόρων Η πληρωμή ημερών απεργίας του προσωπικού Η καταβολή αποζημιώσεως στην πελατεία για αποκατάσταση ζημιών που προκαλούνται από προϊόντα ελαττωματικής ποιότητας Η επισκευή μηχανημάτων ή εγκαταστάσεων για αποκατάσταση ανώμαλων φθορών ή καταστροφών Οι δωρεές και εισφορές για κοινωφελείς σκοπούς, που θεωρούνται ασυνήθιστα, υψηλές σε σχέση με το μέγεθος της οικονομικής μονάδας Οι αποζημιώσεις στο προσωπικό που δεν καλύπτονται από σχετικές προβλέψεις Οι απώλειες από πυρκαγιές ή μεταφορές που δεν καλύπτονται ασφαλιστικά Οι υπερημερίες που καταβάλλονται στο τελωνείο ή στην ελεύθερη ζώνη λόγω καθυστερήσεως παραλαβής φορτίων Τα ελλείμματα ταμείου Οι κλοπές και υπεξαιρέσεις Οι απώλειες από πιστώσεις οι οποίες χορηγούνται πέρα από τα όρια που θεωρούνται κανονικά
Το αποτέλεσμα (κέρδος η ζημία) που προκύπτει από τις μειώσεις των ενσώματων και ασώματων ακινητοποιήσεων δεν καταχωρείται στο αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως αλλά στο έκτακτο αποτέλεσμα. 3.3 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ Το κόστος πωληθέντων στις βιομηχανικές επιχειρήσεις καθορίζεται ως εξής (ποσά σε ευρώ): Άμεσα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή των προϊόντων 6000 πλέον: Άμεσα εργατικά που απαιτήθηκαν για την παραγωγή των προϊόντων 1000 πλέον: Γενικά βιομηχανικά έξοδα (ή λοιπά έξοδα που είναι απαραίτητα για να παραχθεί το προϊόν π.χ. απόσβεση μηχανήματος, ανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για τη κίνηση των μηχανημάτων, επισκευές, συντηρήσεις και ασφάλιστρα μηχανημάτων κ.α.) 300 Κόστος παραγωγής 7300 πλέον: Απογραφή ενάρξεως ετοίμων προϊόντων 300 μείον: Απογραφή λήξεως ετοίμων προϊόντων (100) Κόστος πωληθέντων 7500 To κόστος πωληθέντων στις εμπορικές επιχειρήσεις καθορίζεται ως εξής (ποσά σε ευρώ): Απογραφή ενάρξεως εμπορευμάτων 200 πλέον: Αγορές εμπορευμάτων χρήσεως 7.400 μείον: Απογραφή λήξεως εμπορευμάτων (100) Κόστος πωληθέντων 7.500 Το κόστος πωληθέντων στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών καθορίζεται από το άμεσο καθώς και το έμμεσο κόστος παροχής της υπηρεσίας π.χ. το άμεσο κόστος παροχής λογιστικών υπηρεσιών αποτελείται από το κόστος εργασίας των λογιστών που παρέχουν άμεσα υπηρεσίες στον πελάτη πλέον το έμμεσο κόστος παροχής υπηρεσιών που μπορεί να είναι η απόσβεση των χρησιμοποιούμενων από το προσωπικό ηλεκτρονικών υπολογιστών. Από το μικτό κέρδος αφαιρούνται τα έξοδα των λειτουργιών διοίκησης, διάθεσης, ερευνών ανάπτυξης και χρηματοοικονομικών και το υπόλοιπο είναι το αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως. 3.4 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΜΙΚΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ Μικτό κέρδος(κύκλος εργασιών-κόστος Πωληθέντων) = % Κύκλος εργασιών
3.5 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ Καθαρό κέρδος χρήσεως (προ φόρου) = % Κύκλος εργασιών ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ