Πρόγραμμα MED Σχεδιασμός ενός κοινού σχήματος διαχείρισης αποβλήτων πλαστικών συσκευασιών των αγροχημικών για την προστασία των φυσικών πόρων σε συνέργεια με τη αξιοποίηση των αγροτικών πλαστικών ΔΕΛΤΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Το Πρόγραμμα AGROCHEPACK Η κακοδιαχείριση των αποβλήτων πλαστικών συσκευασιών των αγροχημικών (ΑΠΣΑ) αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες ρύπανσης του εδάφους, του αέρα και των υδάτινων πόρων στην Ευρώπη και ειδικότερα στην περιοχή της Μεσογείου. Το AGROCHEPACK είναι ένα Ευρωπαϊκό πρόγραμμα MED περιφερειακής συνεργασίας συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή επιτροπή. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν επτά εταίροι από πέντε μεσογειακά κράτη (Ελλάδα, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και Κύπρος) που βρίσκονται σε επιλέξιμες περιοχές του MED, όπου ο αγροτικός τομέας διαδραματίζει ένα βασικό ρόλο στην οικονομία. Στα κράτη αυτά το πρόβλημα της διαχείρισης των αποβλήτων συσκευασιών αγροχημικών δεν έχει αντιμετωπιστεί ή, στις καλύτερες περιπτώσεις, δεν έχει επιλυθεί με ένα αποδεδειγμένα βέλτιστο και συμβατό (σε διαφορετικές περιοχές και/ή κράτη) σύστημα διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών αγροχημικών. Αυτά τα κράτη είναι μεταξύ των σημαντικότερων ευρωπαϊκών καταναλωτών των αγροχημικών ανά καλλιεργούμενο εκτάριο, και διαθέτουν μεγάλες γεωργικές περιοχές. Η κακοδιαχείριση των ΑΠΣΑ οδηγεί στην άμεση ρύπανση του παραγωγικού εδάφους και των υδάτινων πόρων με αναπόφευκτη τη μόλυνση της θάλασσας της Μεσογείου και των υπόγειων υδάτων, γεγονός που ήδη παρατηρείται σε σημαντικό βαθμό. Ορισμένες μέθοδοι για τη διαχείριση των ΑΠΣΑ έχουν καθιερωθεί σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες αλλά οι συνθήκες λειτουργίας και τα τεχνικά κριτήριά τους θα μπορούσαν να βελτιωθούν. Επιπρόσθετα, στην Ισπανία και τη Γαλλία τα εφαρμοζόμενα διαχειριστικά σχέδια των Αποβλήτων Αγροχημικών (ΑΠΣΑ) είναι ασυμβίβαστα, ενώ δεν συνδυάζονται με έναν συνεργικό τρόπο με τη διαχείριση άλλων κατηγοριών Πλαστικών Γεωργικών Αποβλήτων (APW) για να βελτιστοποιήσουν τους πόρους και να μειώσουν το κόστος. Το πρόγραμμα στοχεύει στο σχεδιασμό ενός φιλικού προς το περιβάλλον και οικονομικά βιώσιμου διαχειριστικού σχεδίου των APPW με τη μεταφορά της τεχνογνωσίας από τα υπάρχοντα σχέδια και του προγράμματος LabelAgriWaste 1, με τον προσδιορισμό των προβλημάτων και των δυσχερειών που αντιμετωπίζονται από τα υπάρχοντα σχέδια στην Ευρώπη και με το σχεδιασμό και την εφαρμογή των αποτελεσματικών πειραματικών σχεδίων στην Ελλάδα, τη Κύπρο και την Ιταλία. Τα σχέδια που λειτουργούν στην Ισπανία και τη Γαλλία θα ωφεληθούν με την προσαρμογή των τεχνικών λύσεων που αναπτύχθηκαν από το LabelAgriWaste. 1. http://labelagriwaste.aua.gr
Κύριες δραστηριότητες του AGROCHEPACK Δύο Συναντήσεις του Προγράμματος διεξήχθησαν κατά την προηγούμενη περίοδο. Όλοι οι εταίροι συμμετείχαν στις συναντήσεις, οι οποίες υπηρετούν δύο σκοπούς: Πρώτον, κάθε εταίρος παρουσιάζει την πρόοδο του τεχνικού τμήματος του έργου που έχει αναλάβει. Πιθανές λύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται συζητούνται από την ομάδα του προγράμματος και τροποποιήσεις ή ενδεχόμενες βελτιώσεις εξετάζονται. Δεύτερον, όλα τα τρέχοντα διοικητικά θέματα της περιόδου του προγράμματος διευθετούνται. Σε κάθε Συνάντηση του Προγράμματος καθορίζονται τα επόμενα βήματα για κάθε εταίρο. 3η Συνάντηση του Προγράμματος στη Νίκαια (Γαλλία) στις 11-13 Ιουλίου 2011 Στις 11-13 Ιουλίου 2011 η 3 η Συνάντηση του Προγράμματος έλαβε χώρα στη Νίκαια της Γαλλίας. Τα θέματα αφορούσαν την επιτευχθείσα πρόοδο, τα προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν και τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν. Περισσότερη έμφαση δόθηκε στο σχεδιασμό των πιλοτικών δοκιμών και στη μεθοδολογία για τη δειγματοληψία και την ανάλυση των Αποβλήτων Πλαστικών Συσκευασιών των Αγροχημικών. 4η Συνάντηση του Προγράμματος στη Λευκωσία (Κύπρος) στις 1-3 Φεβρουαρίου 2012 Στις 1-3 Φεβρουαρίου 2012 η 4 η Συνάντηση του Προγράμματος διεξήχθη στη Λευκωσία της Κύπρου. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης οι εταίροι παρουσίασαν την πρόοδο στο σχεδιασμό των πιλοτικών συστημάτων και συζήτησαν σχετικά με ζητήματα που αφορούσαν στην έναρξη λειτουργίας των πιλοτικών δοκιμών. Οι εταίροι συμφώνησαν στις τελικές λεπτομέρειες και στις βελτιώσεις που πρέπει να γίνουν πριν ξεκινήσουν οι πιλοτικές δοκιμές. Επίσης, εξετάστηκαν τα τρέχοντα διοικητικά θέματα.
Κύριες δραστηριότητες του AGROCHEPACK Δειγματοληψία και ανάλυση των αποβλήτων Μια βασική πτυχή του Προγράμματος AgroChePack είναι ο έλεγχος και η επαλήθευση της επικινδυνότητας ή μη των τριπλο-ξεπλυμένων αποβλήτων πλαστικών συσκευασιών των αγροχημικών (ΑΠΣΑ). Η ομάδα AgroChePack ανάπτυξε επιστημονικές μεθοδολογίες για τη δειγματοληψία και την ανάλυση των ΑΠΣΑ. Επιπλέον, η μέθοδος του τριπλού ξεπλύματος βελτιστοποιήθηκε και οριστικοποιήθηκε. Ειδικά δείγματα ΑΠΣΑ τριπλοξεπλύθηκαν σε εργαστηριακές συνθήκες και αναλύθηκαν σύμφωνα με διαφορετικές υφιστάμενες μεθοδολογίες. Τέλος, διαμορφώθηκε η μεθοδολογία διαλογής των ΑΠΣΑ. Εγκατάσταση του 1 ου τοπικού σταθμού συγκέντρωσης ΑΠΣΑ στην περιοχή της Βισαλτίας (Ελλάδα) Προετοιμασία των πιλοτικών δοκιμών Ήδη κατασκευάστηκε ο πρώτος τοπικός σταθμός συγκέντρωσης του πιλοτικού συστήματος σύμφωνα με τα σχέδια που δημιουργήθηκαν από την ομάδα MED του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η λειτουργία του πιλοτικού σταθμού θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των αγροτών και θα παρέχει πολύτιμα δεδομένα για την βελτιστοποίηση και ποσοτικοποίηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης ΑΠΣΑ. Συναντήσεις Εργασίας στη Βισαλτία (Ελλάδα) στις 3 Οκτωβρίου 2011 & 16 Φεβρουαρίου 2012 Στις 3 Οκτωβρίου 2011 μια συνάντηση εργασίας οργανώθηκε από το ΓΠΑ και το Δήμο Βισαλτίας. Στη συνάντηση συμμετείχαν έμποροι αγροχημικών, οι οποίοι ενημερώθηκαν σχετικά με το πρόγραμμα και το ρόλο τους στο σύστημα διαχείρισης ΑΠΣΑ. Επίσης, η ομάδα του Γεωπονικού επιθεώρησε τον πιλοτικό σταθμό που είχε κατασκευαστεί και έλεγξε τη λειτουργικότητά του. Τέλος, εναλλακτικές μεθόδους για το ξέπλυμα των συσκευασιών των αγροχημικών δοκιμάστηκαν. Η συνάντηση εργασίας που έλαβε χώρα στις 16 Φεβρουαρίου 2012 είχε ως σκοπό την εκπαίδευση όσων θα συμμετάσχουν στο πιλοτικό σύστημα. Αρχικά, εκπαιδεύτηκαν οι επόπτες των πιλοτικών σταθμών. Ειδικότερα, οι επόπτες ενημερώθηκαν σε βάθος για το Πρόγραμμα AgroChePack, το πιλοτικό σύστημα για τη Βισαλτία και για τα καθήκοντά τους. Στη συνέχεια ένας σημαντικός αριθμός αγροτών ενημερώθηκαν για το πιλοτικό σύστημα και τη συμμετοχή τους σε αυτό και εκπαιδεύτηκαν στο τριπλό ξέπλυμα των περιεκτών των αγροχημικών.
Πορεία του έργου του Προγράμματος Όλοι οι εταίροι του AgroChePack εργάστηκαν πάνω στην ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και των υπαρχουσών τεχνολογιών στη διαχείριση των ΑΠΣΑ στις περιοχές που συμμετέχουν. Η ανάλυση αυτή έχει ολοκληρωθεί. Επίσης, ολοκληρώθηκε και η ανάλυση των συστημάτων διαχείρισης ΑΠΣΑ που λειτουργούν στην Ισπανία (Sigfito) και στη Γαλλία (Adivalor). Στην παρούσα φάση, ο αρχικός σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης ΑΠΣΑ έχει ολοκληρωθεί για όλες τις περιοχές του προγράμματος. Όλοι οι εταίροι δουλεύουν τις τελευταίες τεχνικές λεπτομέρειες για τις πιλοτικές δοκιμές. Στη Βισαλτία (Ελλάδα) ο πρώτος σταθμός συγκέντρωσης ΑΠΣΑ έχει ήδη κατασκευαστεί και η λειτουργικότητά του ελέγχθηκε από την ομάδα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνάντησης στη Βισαλτία οι επόπτες των πιλοτικών σταθμών και οι αγρότες της περιοχής εκπαιδεύτηκαν πάνω στο πιλοτικό σχήμα και η λειτουργία των πιλοτικών δοκιμών αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα. Άρθρα σχετικά με το Πρόγραμμα AgroChePack δημοσιεύτηκαν στο internet. Όλες οι συναντήσεις του προγράμματος καλύφθηκαν από τα μέσα. Ραδιοφωνικές και Τηλεοπτικές συνεντεύξεις συμβάλλουν στην προώθηση του Προγράμματος AgroChePack. Όλο το υλικό δημοσιότητας του Προγράμματος είναι διαθέσιμο στην επίσημη ιστοσελίδα του 2, η οποία διαρκώς ανανεώνεται. 2 agrochepack.aua.gr
Μελλοντικές δραστηριότητες που προγραμματίζονται για την επόμενη περίοδο Η 5 η Συνάντηση του Προγράμματος προγραμματίστηκε για τον Σεπτέμβριο του 2012 στην Ιταλία. Δραστηριότητες δημοσιότητας του Προγράμματος. Εγκατάσταση και λειτουργία των πιλοτικών σταθμών. Βελτιστοποίηση και ποσοτικοποίηση του συστήματος.
Οι 7 εταίροι του Προγράμματος AGROCHEPACK 1. Δήμος Βισαλτίας (Συντονιστής Προγράμματος) (Ελλάδα) 2. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ) (επιστημονικός υπεύθυνος) (Ελλάδα) WEB SITE Το επίσημο WEB SITE του προγράμματος έχει αναρτηθεί και διαρκώς ανανεώνεται. Το site παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες, τα νέα και την πρόοδο του Προγράμματος. http://agrochepack.aua.gr 3. Γεωπονικό Ερευνητικό Ινστιτούτο (ΓΕΙ) (Κύπρος) 4. Συνεταιρισμός Φρούτων & Λαχανικών (Γαλλία) 5. Πανεπιστήμιο της Basillicata DITEC Τμήμα (Ιταλία) 6. Δήμος Cellamare (Ιταλία) ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Καθ. Μπριασούλης Δημήτρης 1, Δρ. Χισκάκης Μιλτιάδης 2 Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής 75, Ιερά Οδός, 11855 Αθήνα, Ελλάδα Tel.: +30 210 52940 11/24, Fax: +30 210 5294023 E-mail: 1 briassou@aua.gr, 2 hiskm@aua.gr WEB: http://www.aua.gr 7. Πανεπιστήμιο της Lleida (Ισπανία)