ΑΙΘΑΛΟΜΙΧΛΗ: Χειμώνας 214-215 3 ος χρόνος «αιθαλομίχλη»: Συγκριτική μελέτη Δρ. Ευάγγελος Γερασόπουλος Δ/ντής Ερευνών ΕΑΑ Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
Ταυτότητα Έρευνας Περίοδος Συνεχείς μετρήσεις Εντατικοποίηση από Οκτώβριο 215 Αντικείμενο Παρακολούθηση αέριας και σωματιδιακής ρύπανσης για την αποτύπωση και αξιολόγηση του προβλήματος της αιθαλομίχλης Ομάδα ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΙΟ Ν. Μιχαλόπουλος, Ε. Γερασόπουλος, Ε. Λιακάκου, Β. Ψυλόγλου, Μ. Λιάνου Δ. Παρασκευοπούλου, Μ. Γρατσέα ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Λ. Φούρτζιου, Χ. Θεοδόση, Π. ΚΡΗΤΗΣ Ζάρμπας ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ Κ. Ελευθεριάδης, Σ. Βράτολης
Ταυτότητα Έρευνας Τοποθεσία Εγκαταστάσεις Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Περιοχή Θησείου, Κέντρο Αθηνών
Αποτελέσματα ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Περιόδου 214-215
Μετεωρολογικό υπόβαθρο Μέση θερμοκρασία C 213-214 214-215 μεταβολή Νοε 16,4 15,5-5% Δεκ 1,9 13,2 +21% Ιαν 12,9 1,3-2% Φεβ 12,9 1,3-2% Μαρ 14,1 12,6-11% Βροχόπτωση χιλιοστά 213-214 214-215 μεταβολή Νοε 137,6 43,8-68% Δεκ 66 175 +166% Ιαν 13 48-63% Φεβ 22 55 +152% Μαρ 55 9 +65%
Συσχέτιση θερμοκρασίας - ρύπανσης Συγκέντρωση PM concentration ΑΣ (μg (μg m -3 m ) -3 ) 2 15 1 5 Athens (max hourly PM 1 ) Ioannina (night time TSP) Heraklion (night time TSP) -1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 Ελάχιστη Minimum θερμοκρασία Temperature C o C
Ημερήσιες διακυμάνσεις Συνεισφορά ΑΣ 1 και Οργανικών Συγκέντρωση Οργανικών (μg/m 3 ) 1% 9% 8% Οργ/ΑΣ1 Αιθαλομίχλη ΑΣ1/ΑΣ1 12 1 8 Οργανικά - Καθαρές Οργανικά - Αιθαλομίχλη 7% 6 6% 4 5% 2 4% 2 4 6 8 1 12 14 16 18 2 22 24 2 4 6 8 1 12 14 16 18 2 22 24 Τα ΑΣ 1 αποτελούνται κυρίως από ΑΣ 1 κατά: 6% την ημέρα - 9% τις νύχτες με αιθαλομίχλη Η συμμετοχή των οργανικών ενώσεων στα ΑΣ 1 είναι: 5% την ημέρα - 9% τις νύχτες με αιθαλομίχλη
Πολυαρωματικοί Βένζο(α)πυρένιο ΑΣ 1 (μg/m 3 ) B(a)p ng/m 3 39 4 8 7 7 25 35 13 12ωρος μέσος όρος 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Νυχτερινό Ημερήσιο 15/12/13 22/12/13 29/12/13 5/1/14 12/1/14 19/1/14 26/1/14 2/2/14 9/2/14 16/2/14 23/2/14 Ετήσιο όριο ΕΕ: 1 ng/m 3 O ΠΟΥ θέτει ως όριο το.12 ng/m 3 πάνω από το οποίο έχουμε συγκεκριμένο κίνδυνο για τη ζωή Οι αναλύσεις B(a)p πραγματοποιήθηκαν από το Δρ. Θ. Μάγγο, στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»
Πολυαρωματικοί Βένζο(α)πυρένιο BaP (ng/m 3 ) 16 14 12 1 8 6 4 2 y =.8584x - 2.823 R² =.9182 5 1 15 2 Μαύρος Άνθρακας (μg/m 3 ) Ετήσιο όριο ΕΕ: 1 ng/m 3 O ΠΟΥ θέτει ως όριο το.12 ng/m 3 πάνω από το οποίο έχουμε συγκεκριμένο κίνδυνο για τη ζωή Οι αναλύσεις B(a)p πραγματοποιήθηκαν από το Δρ. Θ. Μάγγο, στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»
Μαύρος Άνθρακας Υψηλές συγκεντρώσεις Μαύρου Άνθρακα Χαρακτηριστικός δείκτης για την καύση βιομάζας ΣΗΜΕΙΟ 1! Η αναλογία Μαύρου Άνθρακα από ορυκτά καύσιμα και καύση βιομάζας είναι 6-4 ΣΗΜΕΙΟ 2! Η συγκέντρωση Μαύρου Άνθρακα αντιστοιχεί στο 1/1 της συγκέντρωσης των ΑΣ 1
Αποτελέσματα Διαχρονικές συγκρίσεις - τάσεις
Υπερβάσεις 213-214 ΑΣ 1 (μg/m 3 ) 18 16 14 12 1 8 6 4 2 15/12/13 22/12/13 29/12/13 5/1/14 12/1/14 19/1/14 26/1/14 2/2/14 9/2/14 16/2/14 23/2/14 23 νύχτες οι ωριαίες τιμές των ΑΣ ήταν >8 μg/m 3 8 ημέρες υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 1 21-36 ημέρες υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 2.5 Ημερήσιο Όριο για τα ΑΣ 1 EU, WHO 5 Ημερήσιο Όριο για τα ΑΣ 2.5 WHO 25 US EPA 35
Υπερβάσεις 214-215 ΑΣ 1 (μg/m 3 ) 18 16 14 12 1 8 6 4 2 1/11/214 21/11/214 11/12/214 31/12/214 2/1/215 9/2/215 1/3/215 4 νύχτες οι ωριαίες τιμές των ΑΣ ήταν >8 μg/m 3 (33% από 33%) 22 ημέρες υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 1 (18% από 11%) 34-59 ημέρες υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 2.5 (39% από 41%) Ημερήσιο Όριο για τα ΑΣ 1 EU, WHO 5 Ημερήσιο Όριο για τα ΑΣ 2.5 WHO 25 US EPA 35
ΑΣ 1 φέτος και πέρσι ΑΣ 1 (μg/m 3 ) (μg/m 3 ) Δεκ-Φεβ 213-214 Δεκ-Φεβ 214-215 Νοε-Μαρ 214-215 ΑΣ 1 28 3,5 35 Μεταβολή 9% 25%
Μαύρος άνθρακας και μονοξείδιο του άνθρακα CO (ppb) 5 18 45 16 4 14 35 12 3 1 25 8 2 6 15 5 1 4 45 5 y = 158.7x + 15.15 2 4 R² =.94 1/11/214 21/11/214 35 11/12/214 31/12/214 2/1/215 9/2/215 1/3/215 3 CO Αιθάλη 25 CO (ppb) 2 15 1 5 5 1 15 2 Μαύρος Άνθρακας (μg/m 3 ) Μαύρος Άνθρακας (μg/m 3 )
Μονοξείδιο του Άνθρακα φέτος και πέρσι CO (μg/m 3 ) (ppb) Δεκ-Φεβ 213-214 Δεκ-Φεβ 214-215 Νοε-Μαρ 214-215 CO 567 56 515 Μεταβολή -1% -9%
Μαύρος Άνθρακας φέτος και πέρσι Μ-Α (μg/m 3 ) (μg/m 3 ) Δεκ-Φεβ 213-214 Δεκ-Φεβ 214-215 Νοε-Μαρ 214-215 Καύση βιομάζας ΑΣ 2.5 ΑΣ 1 Μ-Α 2,88 2,7 2,95 Μεταβολή -6% 2,5% ΣΗΜΕΙΟ 1! Με βάση το 6-4 η μέση συνεισφορά του Μ-Α από καύση βιομάζας είναι 1,2 μg/m 3 ΣΗΜΕΙΟ 2! Ο Μ-Α από καύση βιομάζας συνεισφέρει καθημερινά περίπου 12 μg/m 3 στα ΑΣ
Μηνιαία διακύμανση μονοξειδίου του άνθρακα Μονοξείδιο του άνθρακα CO Συγκένρωση (ppb) 14 12 1 8 6 4 2 Οκτ_14 Νοε_14 Δεκ_14 Ιαν_15 Φεβ_15 Μαρ_15 Απρ_15
Μηνιαία διακύμανση Μ-Α 8 7 Μαύρος Άνθρακας BC Συγκέντρωση (μg/m 3 ) 6 5 4 3 2 1 Οκτ_14 Νοε_14 Δεκ_14 Ιαν_15 Φεβ_15 Μαρ_15 Απρ_15
Μονοξείδιο του Άνθρακα (CO) Διαχρονικά
Μονοξείδιο του Άνθρακα (CO) Διαχρονικά Καλοκαίρι 6-1 π.μ. Χειμώνας 6-1 π.μ. 5. 5 4. 4 3. 2. Μαρούσι Ν.Σμύρνη Αθηνάς 3 2 Μαρούσι Ν.Σμύρνη Αθηνάς 1. 1. 1998 2 22 24 26 28 21 212 214 Καλοκαίρι 4 μ.μ.-5 π.μ. 1998 2 22 24 26 28 21 212 214 Χειμώνας 4 μ.μ.-5 π.μ 5. 12. 4. 1. 3. 2. Μαρούσι Ν.Σμύρνη Αθηνάς 8. 6. 4. Μαρούσι Ν.Σμύρνη Αθηνάς 1. 2.. 1998 2 22 24 26 28 21 212 214. 1998 2 22 24 26 28 21 212 214
Συμπεράσματα ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Περιόδου 213-214
Συμπεράσματα H φετινή ψυχρή περίοδος (Δεκ-Μαρ) ήταν κατά 1% ψυχρότερη της περσινής (κατά 2-2,5 C την περίοδο Ιαν-Μαρ) με 35% περισσότερες βροχοπτώσεις (στοιχεία για το κέντρο της ΑΘήνας). Η χαμηλότερες θερμοκρασίες συνετέλεσαν σε μεγαλύτερη ανάγκη για θέρμανση, ενώ οι περισσότερες βροχοπτώσεις σε φυσικό καθαρισμό της ατμόσφαιρας. Τα παγκοσμίως αποδεκτά ημερήσια όρια για την υπέρβαση των ΑΣ 2.5 ξεπεράστηκαν κατά μέσο όρο στο 39% των ημερών (περίπου 45 ημερήσιες υπερβάσεις) στο διάστημα Νοε-Φεβ. Το ποσοστό των υπερβάσεων αυτών είναι ίδιο με τον περσινό χειμώνα. Είχαμε 22 ημέρες υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των ΑΣ 1 (σχεδόν σε διπλάσια συχνότητα με πέρσι, 18% έναντι 11%). 4 ημέρες, οι ωριαίες βραδυνές τιμές ήταν >8 μg/m 3, χαρακτηρίζοντας έτσι τα έντονα επεισόδια αιθαλομίχλης, σε ίδιο ποσοστό με πέρσι. Εν τούτοις, οι μέγιστες τιμές που παρατηρήθηκαν φέτος ήταν αισθητά χαμηλότερες από τις περσινές. Γενικώς, υπήρξε η τάση για λιγότερο έντονα επισόδεια αλλά της ίδιας συχνότητας. Η καύση βιομάζας συνεισφέρει καθημερινά κατά μέσο όρο περίπου 12 μg/m 3 στα ΑΣ και τις βραδυνές ώρες περισσότερο από 5-6 μg/m 3. Τις βραδιές με αιθαλομίχλη η συνεισφορά αγγίζει τα 1 μg/m 3. Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ βοηθούμενα από την αύξηση της βροχόπτωσης, φαίνεται να αντισταθμίστηκαν από τον ψυχρότερο χειμώνα, με αποτέλεσμα η κατάσταση να παραμείνει σχεδόν αμετάβλητη αναφορικά με τα επίπεδα ρύπων που οφείλονται στην αιθαλομίχλη. Για ρύπους για τους οποίους υπάρχουν διαθέσιμα μακροχρόνια στοιχεία, όπως το μονοξείδιο του άνθρακα, παρατηρείται ότι τους τελευταίους 3 χειμώνες η αιθαλομίχλη μας έχει επιστρέψει σε επίπεδα χειμερινής ρύπανσης προ του 2.
... Βοηθητικές διαφάνειες
Όρια ΑΣ
Αέριοι Ρύποι και Όρια Ρύπος Έυρος συγκεντρώσεων στο ΘΗΣΕΙΟ κατά το μέγιστο της αιθαλομίχλης Όρια (μg/m 3 ) SO 2 2-7 35 (1h) CO 25-4 1 (8h) NO 25-31 2 (1h)
Όλη η εικόνα σε μια εικόνα! MLH MLH (5pts m.a.) PM 1 Temp Ws 16 16 25 14 14 12 1 12 2 1 8 2 MLH (m) 1 8 6 4 2 4 8 12 16 2 24 28 32 36 4 44 Hours (9-1 January 213) 15 1 5 PM 1 (μg m -3 ) -5 Temp ( o C) 6 4 2-2 -4-6 -8-1 -12-14 Ws m s -1 3 4 5 6 7 8 2. 2.4 2.8 3.2 3.6 4. 4.4 4.8 5.2 5.6 6. 6.4 6.8 7. ln(att. b sc A.U.)
Υπερβάσεις Δεν έχει νόημα να συγκρίνουμε με τα όρια των ΑΣ 1 καθώς τα σωματίδια αιθαλομίχλης είναι πολύ μικρότερα 16 PM fractions, μg/m3 14 12 1 8 6 4 PM 2.5-1 PM 2.5 2
Χημική Σύσταση ΑΣ 1 (μg/m 3 ) 2 15 1 Org SO4 Chl NH4 NO3 5 15/12/13 25/12/13 4/1/14 14/1/14 24/1/14 3/2/14 13/2/14 23/2/14 Το μεγαλύτερο μέρος της σωματιδιακής ύλης βρίσκεται στο κλάσμα ΑΣ 1 και ως προς τη χημική τους σύσταση σε συντριπτικό ποσοστό αποτελείται από οργανικές ενώσεις Αυτά τα δύο στοιχεία είναι που χαρακτηρίζουν την «αιθαλομίχλη» ως μία από τις πλέον επικίνδυνες μορφές ρύπανσης
Ο ρόλος της μετεωρολογίας Τα σωματίδια εγκλωβίζονται στις πρώτες μερικές εκατοντάδες μέτρα από την επιφάνεια του εδάφους, επιτείνοντας την άνοδο των συγκεντρώσεων