Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ενότητα 3: Σχεδιασμός Δυναμικότητας Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Διοίκηση Παραγωγής Ενότητα 3: Σχεδιασμός προϊόντων και υπηρεσιών Μέρος Ι 1
Περιεχόμενα ενότητας Στρατηγικές επιλογές σχεδιασμού προϊόντων και υπηρεσιών Κύκλος ζωής προϊόντων Φάσεις του σχεδιασμού προϊόντων & υπηρεσιών Στρατηγική ανάπτυξης της λειτουργίας της ποιότητας (QUALITY FUNCTION DEPLOYMENT - QFD) 2
Περιεχόμενα ενότητας 2 Θέματα σχεδιασμού προϊόντος Ο ρόλος της τεχνολογίας Καμπύλη μάθησης & κόστος (χρόνος) παραγωγής Δέντρα απόφασης στον σχεδιασμό προϊόντων 3
Απόφαση Προϊόντος Στόχος: Σχεδιασμός και ανάπτυξη μιας στρατηγικής προϊόντος που ικανοποιεί τη ζήτηση της αγοράς επιτυγχάνοντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. 4
Αντικείμενο του σχεδιασμού Τι θα παραχθεί; Πώς θα παραχθεί; προϊόντος Οι αποφάσεις αυτές καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό τις υπόλοιπες στρατηγικές παραμέτρους σχεδιασμού νέων παραγωγικών συστημάτων όπως: το είδος του συστήματος παραγωγής, τη γεωγραφική του θέση, τη δυναμικότητα του, τον αναγκαίο παραγωγικό εξοπλισμό, κ.α. 5
Στρατηγικές επιλογές Διαφοροποίηση π.χ. Νοσοκομείο ΙΑΣΩ Χαμηλό Κόστος προϊόντος π.χ. RYANAIR airlines Ταχύτητα Απόκρισης π.χ. Toyota 6
Κύκλος Ζωής Προϊόντος Εισαγωγή Ανάπτυξη Ωρίμανση Παρακμή Σύνολο Πωλήσεων Χρόνος Ο κύκλος ζωής ενός προϊόντος μπορεί να διαρκέσει από μερικά λεπτά μέχρι δεκαετίες Πανεπιστήμιο Πατρών Πηγή: Principles of Operations Management, J. 7 Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Σχεδιάγραμμα 1.
Προϊόντα σε διάφορες βαθμίδες τoυ κύκλου ζωής Πωλήσεις Εισαγωγή ipods Ανάπτυξη Κινητά τηλέφωνα Ωρίμανση Laser εκτυπωτές Παρακμή Boeing 727 Χρόνος Πανεπιστήμιο Πατρών Πηγή: Principles of Operations Management, J. 8 Heizer and B. Render, 9th edition, Pearson, 2008, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Σχεδιάγραμμα 2.
Κύκλος Ζωής Προϊόντος, Πωλήσεις, κόστος, και κέρδος Πωλήσεις: Κόστος & Κέρδος Κόστος κατασκευής αρνητική ροή Ταμειακή ροή Έσοδα από πωλήσεις κέρδος Ζημιά Χρόνος Είσοδος Ανάπτυξη Ωρίμανση Παρακμή 9
Οι φάσεις του σχεδιασμού προϊόντων και υπηρεσιών Γέννηση της ιδέας Διερεύνηση της ιδέας Προκαταρτικός σχεδιασμός Αξιολόγηση και βελτίωση Δημιουργία πρωτοτύπου και τελικός σχεδιασμός Πηγή: Operations management / N. Slack, S. Chambers, R. Johnston. 6th edition, Pearson, 2010. Σχεδιάγραμμα 4. 10
Ιδέες και Επιτυχίες Πλήθος 2000 1500 1000 500 0 Ιδέες 1750 Απαιτήσεις αγοράς 1000 Λειτουργικές προδιαγραφέ ς 500 Υλοποιήθηκα ν 100 Βαθμίδα ανάπτυξης Αναθεώρηση σχεδιασμού, έλεγχος, εισαγωγή 25 Μια επιτυχία! 11
Ιδέες και Επιτυχίες Πλήθος 2000 Η Motorola Ιδέες μελέτησε και σχεδίασε 1750 3000 διαφορετικά Απαιτήσεις μοντέλα τηλεφώνων 1500 αγοράς μέχρι να καταλήξει στο 1 ο της κινητό 1000 τηλέφωνο. 1000 500 0 Λειτουργικές προδιαγραφές 500 Βαθμίδα ανάπτυξης Αναθεώρηση σχεδιασμού, έλεγχος, εισαγωγή Υλοποιήθηκαν 100 25 Μια επιτυχία! 12
Η δομή συστατικών ενός ασύρματου Επίπεδο ποντικιού 0 Προκαταρτικός σχεδιασμός Ασύρματο ποντίκι Επίπεδο 1 Άνω περίβλημα Κάτω περίβλημα Μονάδα ελέγχου Συσκευασία Επίπεδο 2 Καλούπι Εξωτερική Λογότυπο Καλούπι Χώρος μπαταρίας Πλήκτρα Βάση ελατηρίου Εγχειρίδιο Επίπεδο 3 Καλώδιο Πρίζα Ηχείο Κάλυμμα 13
Σχεδιασμός υπηρεσιών (α) συμμετοχή πελάτη στον σχεδιασμό π.χ. στο τελετουργικό μιας κηδείας (β) συμμετοχή πελάτη στη διανομή π.χ. στο τεστ κοπώσεως, ή στο γυμναστήριο 14
Σχεδιασμός υπηρεσιών (α) συμμετοχή πελάτη στον σχεδιασμό π.χ. στο τελετουργικό μιας κηδείας (β) συμμετοχή πελάτη στη διανομή π.χ. στο τεστ κοπώσεως, ή στο γυμναστήριο 15
Σχεδιασμός υπηρεσιών (γ) συμμετοχή πελάτη στον σχεδιασμό και στη διανομή της υπηρεσίας π.χ. στην εκπαίδευση, στην τράπεζα (σύναψη δανείου), διακόσμηση οικίας. 16
Θέματα και τεχνικές στην σχεδίαση προϊόντων QFD - Quality Function Deployment 17
Στρατηγική για την ανάπτυξη της λειτουργίας της ποιότητας (QFD - Quality Function Deployment) Τεχνική για την ανάπτυξη νέων προϊόντων. Προτάθηκε από τη Mitsubishi το 1972. Υιοθετήθηκε άμεσα από την Ιαπωνική βιομηχανία με πρώτη την Toyota και τους προμηθευτές της. Σήμερα χρησιμοποιείται παντού. 18
Στρατηγική για την ανάπτυξη της λειτουργίας της ποιότητας (QFD - Quality Function Deployment) Μεταφράζει τις απαιτήσεις όπως φαίνονται στην πλευρά του πελάτη, σε τεχνικές προδιαγραφές οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στον σχεδιασμό και την παραγωγή. 19
QFD: Παράδειγμα: Σχεδιασμός πολυτελούς αυτοκινήτου Πιθανές επιθυμίες του πελάτη: Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Άνετο οδήγημα πολυτέλεια στο εσωτερικό του. Πιθανές τεχνικές προδιαγραφές του προϊόντος: Για άνετο οδήγημα καλό σύστημα ανάρτησης Για πολυτέλεια στο εσωτερικό καθίσματα από ακριβό δέρμα, προηγμένος εξοπλισμός, κ.α. 20
Στρατηγική για την ανάπτυξη της λειτουργίας της ποιότητας (QFD - Quality Function Deployment) Η QFD αποτελεί μεθοδολογία ανάπτυξης γενικού σκοπού. Για παράδειγμα, ανάπτυξη νέου λογισμικού στη Microsoft, νέου κινητού στην Ericsson νέου τύπου κινητήρα για τα Air-bus του νέου Avensis της Toyota νέας υπηρεσίας ψηφιακής τηλεόρασης του ΟΤΕ νέας υπηρεσίας ταχυ-μεταφοράς των ΕΛΤΑ Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων 21
Τι απαιτεί η μέθοδος QFD..1 1. Ποιες είναι οι επιθυμίες (απαιτήσεις) του πελάτη 2. Με ποιο τρόπο τα προϊόντα θα ικανοποιήσουν τις επιθυμίες του πελάτη 3. Πως το προϊόν θα ικανοποιεί τις επιθυμίες (συσχέτιση απαιτήσεων με τεχνικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά προϊόντος) 22
Τι απαιτεί η μέθοδος QFD..2 4. Καθορισμός συντελεστών βαρύτητας (σημαντικότητας) στις επιθυμίες 5. Βαθμολόγηση χαρακτηριστικών προϊόντος 6. Αποτίμηση της αξίας ανταγωνιστικών προϊόντων 23
Τέλος Ενότητας 24
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.