ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ ( ΟΜΑΔΑ Β ) ( ΝΕΟ & ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ) ΔΕΥΤΕΡΑ 16 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ A1. Ο συγγραφέας πραγματεύεται τα χαρακτηριστικά και τις μορφές της φιλίας. Αρχικά, σημειώνει τη διαχρονική αξία της φιλίας για τους ανθρώπους, ενώ ορίζει τη φιλία ως την αμοιβαία αγάπη ανάμεσα στους ανθρώπους. Κάνοντας αναφορά στην άποψη του Αριστοτέλη, διακρίνει τη φιλία σε αυτή που αποσκοπεί στην ωφέλεια, σε αυτή που έχει ως σκοπό την ευχαρίστηση και στην πραγματική φιλία. Αυτή στηρίζεται στην ηθική αρετή και στον ίδιο κώδικα αξιών των ανθρώπων, γι αυτό και αποτελεί την πιο σταθερή και αναλλοίωτη μορφή της. Τέλος συμπεραίνει ότι ο πραγματικός φίλος είναι ο μοναδικός συμπαραστάτης, σύμβουλος και κριτής του ανθρώπου στις δύσκολες στιγμές. Β1. α. Λάθος β. Σωστό γ. Σωστό δ. Σωστό
ε. Λάθος Β2. α. 1.Διαίρεση : Διαιρετέα έννοια : φιλικές σχέσεις Διαιρετική βάση : είδη φιλίας αγαθόν» Μέρη διαίρεσης : «διά τό χρήσιμον», «δι ηδονήν», «διά τό 2. Αιτιολόγηση : Αιτιολογείται κάθε μορφή φιλικής σχέσης. Ενδεικτικές λέξεις : επειδή. Εναλλακτικά : Παραδείγματα : παραδείγματα για το πότε είναι χρήσιμος ο φίλος ( για τις υποθέσεις φιλοδοξίες μας κτλ.) Β2.β. Άλλωστε : πρόσθεση επιχειρήματος/έμφαση δηλαδή : επεξήγηση όταν: προϋπόθεση/χρονική σχέση λοιπόν : συμπέρασμα Β3. α. Εγκωμίασαν : επαίνεσαν, ύμνησαν Ευχαρίστηση : τέρψη, ικανοποίηση Συναναστροφής : επαφής, συγχρωτισμού Ακατάλυτη : ανίκητη, σταθερή Φθείρεται : αλλοιώνεται, καταστρέφεται
β. οικεία : ανοίκεια, ξένα επιδέξιος : αδέξιος ωφέλεια : ζημία, βλάβη αξία: απαξία αυστηρό : επιεική Β4. α. «διά τό πλήθος»: ορολογία «αγαπά» : μεταφορά, αμφισβήτηση ( υλικό ή ηθικό ) : επεξήγηση/ διευκρίνιση β. β ενικό ρηματικό πρόσωπο : οικειότητα, αμεσότητα α πληθυντικό ρηματικό πρόσωπο : καθολικότητα, συμμετοχή του συγγραφέα, συλλογικότητα
Γ. Κυρίες και κύριοι Πρόλογος Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ενδεής, του λείπουν οι δυνάμεις να αντιμετωπίσει μόνος του όλα τα προβλήματα της ζωής. Η έμφυτη κοινωνικότητά του τον φέρνει κοντά στους άλλους με τους οποίους συνάπτει ποικίλες σχέσεις. Προνόμιο λίγων ανθρώπων είναι η απόκτηση ενός αληθινού φίλου. Η αληθινή φιλία είναι ψυχικός σύνδεσμος μεταξύ προσώπων που έχουν αμοιβαία κατανόηση, εκτίμηση και εμπιστοσύνη. α ζητούμενο : Η αληθινή φιλία χαρακτηρίζεται από : - Την ανιδιοτέλεια, δηλαδή την έλλειψη σκοπιμότητας και εξυπηρέτησης προσωπικών ή άλλων συμφερόντων. - Την ειλικρίνεια, την καθαρότητα της σκέψης και του ήθους. - Την εντιμότητα των ανθρώπων, την ευκρίνεια των πράξεών τους. - Το σεβασμό στην προσωπικότητα του άλλου, την εκτίμηση προς το πρόσωπό του χωρίς υποκρισία. - Τη συμπάθεια, την αγάπη. Η φιλία εκφράζεται με συμμετοχή στον ανθρώπινο πόνο, με ψυχική ένωση των ανθρώπων, με αφοσίωση στηριγμένη στην καλοσύνη. -Τη συνεργασία και την αλληλεγγύη. Η φιλία είναι σύμπραξη ατόμων, σύμπραξη για ικανοποίηση ατομικών και συλλογικών στόχων. - Την ανεκτικότητα και τη διαλλακτικότητα.
β ζητούμενο : - Δίνεται η δυνατότητα να ξεπεραστούν οι δυσκολίες της απόστασης, σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η φυσική επαφή. - Η ευρύτητα του διαδικτύου και των δυνατοτήτων του δίνει την ευκαιρία να δημιουργηθούν φιλικές σχέσεις με ανθρώπους από άλλες χώρες. - Οι φιλικές σχέσεις στο διαδίκτυο διαμορφώνονται με βάση τα κοινά ενδιαφέροντά τους και τις προτιμήσεις τους. - Ωστόσο στο διαδικτυακό περιβάλλον η διαπροσωπική επαφή εξαφανίζεται. Η οικειότητα και η χαρά της προσωπικής επαφής αντικαθίσταται από μια εικονική πραγματικότητα, η οποία πολλές φορές μπορεί να είναι και πλαστή. - Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνεται συνήθως έμφαση στην εικόνα και όχι στην ουσία της επικοινωνίας και της φιλικής σχέσης. - Πολλές φορές ελλοχεύουν κίνδυνοι στις διαδικτυακές φιλικές σχέσεις («διαδικτυακή βία» ) Επίλογος: Η πραγματική φιλία για να διατηρηθεί έχει ανάγκη κυρίως την αμεσότητα και την προσωπική επαφή. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποτελέσουν μόνο χρήσιμο εργαλείο και όχι να υποκαταστήσουν τη φυσική επαφή και τη συναναστροφή. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να διασωθούν και να συντηρηθούν οι πραγματικές φιλικές σχέσεις που στηρίζονται στην ειλικρίνεια, στην αμοιβαιότητα και στην ουσία της διαπροσωπικής επαφής. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΧΑΡΑ ΠΑΠΑΕΥΘΥΜΙΟΥ