ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4 Ο, 7 Ο, 8 Ο, 9 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1. Η μεταφορά ανθρώπινου γονιδίου σε βακτήριο δίνει διαφορετικό προϊόν μεταγραφής και μετάφρασης, ενώ σε μύκητες μεταγράφεται κανονικά αλλά το προϊόν μετάφρασης εμφανίζει διαφορές. Εξηγήστε τους λόγους. 2. Σε φορέα κλωνοποίησης έγιναν μεταλλάξεις αντικατάστασης βάσης: α) στη θέση έναρξης αντιγραφής β) σε ένα από τα δύο γονίδια ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά γ) στον υποκινητή ενός από τα δύο γονίδια ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικό δ) στη θέση ενσωμάτωσης γονιδίου Τι θα συμβεί ως προς την λειτουργικότητα του φορέα; 3. Η εισαγωγή στο βακτηριακό κύτταρο ενός μορίου DNA ιού που φέρει ενσωματωμένο ένα τμήμα ξένου DNA δημιουργεί θυγατρικό μόριο DNA με μία μόνο αλυσίδα ξένου DNA. α) γιατί είναι σημαντικό να καθοριστεί ποια αλυσίδα περιέχεται στο συγκεκριμένο τμήμα του ιού; β) αν το ξένο DNA τοποθετήθηκε στον φορέα με χρήση του περιοριστικού ενζύμου 1 και ότι το ξένο DNA έχει μία εσωτερική θέση για το περιοριστικό ένζυμο 2. Πως μπορεί κάποιος να προσδιορίσει ποια αλυσίδα του ξένου DNA περιέχει ο ιός; 4. Δώστε μεθόδους γενετικής τροποποίησης προκαρυωτικών και ευκαρυωτικών κυττάρων. 5. Ποιους φορείς κλωνοποίησης γνωρίζεται; 6. Ποια τα πλεονεκτήματα των διαγονιδιακών ζώων έναντι των βακτηρίων στην παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων; 7. Ποιους τρόπους απομόνωσης γονιδίων γνωρίζεται; 8. Γιατί οι γενετικές τροποποιήσεις γίνονται στα φυτά σε μεμονωμένα φυτικά κύτταρα και στα ζώα στο ζυγωτό; 9. Μία κληρονομική ασθένεια οφείλεται στη δυσλειτουργία δύο διαφορετικών τύπων κυττάρων του οργανισμού. Στον πρώτο τύπο κυττάρων δεν παράγεται μία ουσία που κωδικοποιείται από δύο ζεύγη γονιδίων. Στον δεύτερο τύπο
κυττάρων δεν παράγεται πρωτεΐνη που κωδικοποιείται από ένα ζεύγος γονιδίων. Γίνεται προσπάθεια γονιδιακής θεραπείας. α) πόσα γονίδια πρέπει να απομονωθούν από φυσιολογικό κύτταρο δότη; β) πόσοι φορείς θα χρησιμοποιηθούν; γ) πως αλλιώς με τις μεθόδους της βιοτεχνολογίας είναι δυνατόν αυτές οι ουσίες να υπάρχουν σε αφθονία για τους ασθενείς; Σε αυτή την περίπτωση τι θα αναζητηθεί και από πόσα κύτταρα δότες; 10. Ποιες οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να εφαρμοστεί η γονιδιακή θεραπεία; 11. Σύγκριση γονιδιωματικής και cdna βιβλιοθήκης. 12. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η PCR για ιούς με RNA γενετικό υλικό; 13. Θέλουμε να δημιουργήσουμε γονιδιωματική βιβλιοθήκη ενός RNA ιού, ποια διαδικασία θα ακολουθήσουμε; 14. Κατά την αλκοολική ζύμωση ο Saccharomyces cerevisiae μετατρέπει τη γλυκόζη σε αιθανόλη. Γιατί κατά τη γνώμη σας η ζύμωση σταματάει όταν η περιεκτικότητα σε αιθανόλη γίνει περίπου 10-12 %; Τι τύπου καλλιέργεια είναι; 15. Κάνουμε κλειστή καλλιέργεια σε βακτήριο με διαφορετική προτίμηση σε γλυκόζη και φρουκτόζη. Στο θρεπτικό υλικό υπάρχουν και οι δύο πηγές άνθρακα. Να αποδώσετε την αύξηση του πληθυσμού συναρτήσει με το χρόνο. 16. Σε ένα άτομο που προήλθε από ζυγωτό στο οποίο έγινε επιτυχημένη μικροέγχυση ποιων ακριβώς ατόμων ιδιότητες (γονίδια) θα εκφράζονται; 17. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της κλωνοποίησης ζώων; 18. Σε ποιες περιπτώσεις γνωρίσαμε τη χρήση βακτηρίων στη βιοτεχνολογία; 19. Πως καταπολεμούμε ασθένειες όπως: α) Φαινυλκετονουρία β) Κυστική Ίνωση γ) ΑDA δ) Διαβήτης ε) Καρκίνο στ) Εμφύσημα ζ) Αιμορροφιλία Α& Β
20. Πως συμβάλλουν τα ζώα στην υγεία του ανθρώπου; 21. Ποιες περιπτώσεις γνωρίζετε κατά τις οποίες γίνεται εισαγωγή γενετικού υλικού σε ένα κύτταρο; (φυσικά- τεχνητά) 22. Δώστε ορισμούς για: Υβριδώματα, Υβριδοποίηση, Μονοϋβριδισμός, Υβριδικά μόρια mrna/cdna. 23. Ποιες γενετικές ασθένειες οφείλονται σε έλλειψη ενζύμου και πως κληρονομούνται; 24. Ποια τμήματα του γενετικού υλικού δεν περιέχονται σε μια cdna βιβλιοθήκη; 25. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση. Η εισαγωγή ανασυνδυασμένου DNA σε βακτηριακό κύτταρο- ξενιστή ονομάζεται α. ιχνηθέτηση β. μετασχηματισμός γ. εμβολιασμός δ. μικροέγχυση Σε άτομα που πάσχουν από μια μορφή εμφυσήματος χορηγείται α. παράγοντας IX β. αυξητική ορμόνη γ. ινσουλίνη δ. α 1 - αντιθρυψίνη Διαγονιδιακά είναι φυτά α. τα οποία έχουν υποστεί γενετική αλλαγή β. στα οποία έχουν εισαχθεί ορμόνες γ. τα οποία έχουν εμβολιαστεί με αντιγόνα in vitro δ. στα οποία έχουν εισαχθεί αντιβιοτικά Μετασχηματισμός βακτηριακού κυττάρου ξενιστή είναι α. η εισαγωγή αντισώματος β. η εισαγωγή DNA πλασμιδίου γ. η εισαγωγή θρεπτικών συστατικών δ. η εισαγωγή αντίστροφης μεταγραφάσης
Οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες α. είναι απαραίτητες για την έναρξη της μεταγραφής β. κόβουν τις πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες του RNA σε ειδικές θέσεις γ. περιορίζουν τη μεταγραφή του DNA δ. κόβουν το DNA σε ειδικές θέσεις Τα ζώα που έχουν υποστεί γενετική τροποποίηση λέγονται α. πολυγενετικά β. διαγονιδιακά γ. πολυπλοειδικά δ. πολυγονικά Σε μία κλειστή καλλιέργεια οι μικροοργανισμοί διαιρούνται με ταχύ ρυθμό α. στη λανθάνουσα φάση β. στην εκθετική φάση γ. στη στατική φάση δ. στη φάση θανάτου Η μικροέγχυση είναι μέθοδος α. παραγωγής διαγονιδιακών ζώων β. εισαγωγής ξένου DNA σε ιούς γ. παραγωγής διαγονιδιακών φυτών δ. παραγωγής μονοκλωνικών αντισωμάτων Η μέθοδος της αλυσιδωτής αντίδρασης PCR μας επιτρέπει α. τη δημιουργία αντιγράφων των πολυπεπτιδικών αλυσίδων ενός οργανισμού β. την αντιγραφή συγκεκριμένων αλληλουχιών DNA, χωρίς μεσολάβηση ζωντανών κυττάρων γ. τον προσδιορισμό όλων των σωματικών κυττάρων ενός οργανισμού δ. τον ανασυνδυασμό πολλών πλασμιδίων από διαφορετικά βακτήρια Κατά τη λανθάνουσα φάση, σε μία κλειστή καλλιέργεια, ο πληθυσμός των μικροοργανισμών α. παραμένει σχεδόν σταθερός β. χαρακτηρίζεται από αυξομειώσεις γ. αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς δ. αυξάνεται σταθερά Ex vivo ονομάζεται η γονιδιακή θεραπεία κατά την οποία α. τα κύτταρα τροποποιούνται έξω από τον οργανισμό και εισάγονται πάλι σ αυτόν β. τα κύτταρα τροποποιούνται μέσα στον οργανισμό του ασθενούς γ. τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται στο εργαστήριο δ. τα κύτταρα συντήκονται με αντισώματα
Σε άτομα που πάσχουν από αιμορροφιλία Β, χορηγείται α. η αυξητική ορμόνη β. ο παράγοντας ΙΧ γ. η α 1 - αντιθρυψίνη δ. η απαμινάση της αδενοσίνης Μία cdna βιβλιοθήκη περιέχει α. το σύνολο του DNA ενός οργανισμού β. αντίγραφα των mrna όλων των γονιδίων που εκφράζονται σε συγκεκριμένα κύτταρα γ. αντίγραφα του mrna ενός μόνο γονιδίου δ. αντίγραφα που περιέχουν κομμάτια γονιδίων και άλλα τμήματα DNA Οι ιντερφερόνες που χρησιμοποιεί σήμερα ο άνθρωπος είναι δυνατόν να παράγονται σε μεγάλες ποσότητες από α. κύτταρα ανθρώπου β. κύτταρα ζώων γ. γενετικά τροποποιημένα βακτήρια δ. φυτικά κύτταρα NOTE: Σε μία συνεχή καλλιέργεια δε σημειώνονται θάνατοι των μικροοργανισμών;;; Αντιστοίχιση ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ Α. διαβήτης 1. α 1 - αντιθρυψίνη Β. καρκίνος 2. απαμινάση της αδενοσίνης Γ. εμφύσημα 3. ιντερφερόνες Δ. κληρονομική ανεπάρκεια 4. παράγοντας ΙΧ ανοσοποιητικού συστήματος Ε. αιμορροφιλία Β 5. φαινυλαλανίνη ΣΤ. PKU 6. αυξητική ορμόνη 7. ινσουλίνη 26. Να περιγράψετε τις διαδικασίες στις οποίες γνωρίζετε ότι βρίσκει εφαρμογή η ιχνηθέτηση. 27. Πως αντιμετωπίζεται η κυστική ίνωση με γονιδιακή θεραπεία. Άνδρας ο οποίος πάσχει από κυστική ίνωση και υποβλήθηκε σε γονιδιακή θεραπεία για τη νόσο αποκτά παιδιά με φυσιολογική γυναίκα. Τι πιθανότητες υπάρχουν να είναι τα παιδιά τους φυσιολογικά; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. 28. Ποια βήματα απαιτούνται για την παραγωγή μιας φαρμακευτικής πρωτεΐνης ανθρώπινης προέλευσης από ένα διαγονιδιακό ζώο;
29. Ποιος ο ρόλος των μονοκλωνικών αντισωμάτων ως ανοσοδιαγνωστικά; 30. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της χρησιμοποίησης διαγονιδιακών ζώων και φυτών για την αύξηση της ζωικής και φυτικής παραγωγής έναντι της κλασικής μεθόδου των διασταυρώσεων; 31. Πρόσφατα ανακοινώθηκε μελέτη για την εφαρμογή της γονιδιακής θεραπείας σε ασθενείς που πάσχουν από β- θαλασσαιμία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα γονίδια των αιμοσφαιρινών εκφράζονται στα πρόδρομα ερυθροκύτταρα, ποιος τύπος γονιδιακής θεραπείας θα μπορούσε να εφαρμοστεί για την αντιμετώπιση της β- θαλασσαιμίας και γιατί; 32. Πως συμβάλλει η ανάλυση του ανθρώπινου γονιδιώματος στη μελέτη της εξέλιξης του και στη μαζική πραγωγή προϊόντων; 33. Τι εννοούμε με τον όρο ζύμωση και ποια τα προϊόντα της; 34. Πως τα μονοκλωνικά αντισώματα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου; Ποια είναι τα πλεονεκτήματά τους έναντι άλλων μεθόδων; 35. Τι εννοούμε με τον όρο βιοτεχνολογία; 36. Ποιες κατηγορίες γονιδίων που υπάρχουν στο χρωμοσωμικό DNA ενός κυτταρικού τύπου δεν κλωνοποιούνται σε cdna βιβλιοθήκη;