ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α. ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ MSc ΧΗΜΙΚΟΣ - ΓΕΩΛΟΓΟΣ ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΤΟΜΙΚΗ ΔΟΜΗ ΑΤΟΜΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2016

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΔΟΜΗ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΙΟΝΤΩΝ - ΑΤΟΜΙΚΟΣ & ΜΑΖΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ - ΙΣΟΤΟΠΑ... 1 ΑΤΟΜΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΟΥ BOHR - ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ... 3 ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ... 5 ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ... 8 ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ... 10 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΓΙΑ ΧΗΜΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥΣ... 11 ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ... 13 ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ... 16 ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ... 19 ΓΕΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ... 22

ΔΟΜΗ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΙΟΝΤΩΝ - ΑΤΟΜΙΚΟΣ & ΜΑΖΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ - ΙΣΟΤΟΠΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Συμπληρώστε σε κάθε διάστικτο το σύμβολο του αντίστοιχου στοιχείου : Ασβέστιο Μαγνήσιο Χαλκός Υδρογόνο Άνθρακας Βρώμιο Ψευδάργυρος Φθόριο Οξυγόνο Πυρίτιο Άζωτο Νάτριο 2. Συμπληρώστε στο διάστικτο που βρίσκεται από το κάθε σύμβολο, το όνομα του αντίστοιχου στοιχείου:...(κ)... (Ag)... (He)... (Al)... (Li)... (P)... (S)... (Ar)... (I)... (Fe) 3. Ποια είναι η ατομικότητα των στοιχείων: H 2, N 2, P 4, S 8, O 3, He, S 6, Na. ΔΟΜΗ ΑΤΟΜΩΝ 4. Ποιος είναι ο σωστός ορισμός του μαζικού αριθμού (Α) ενός ατόμου ; α) Η συνολική μάζα νετρονίων, πρωτονίων και ηλεκτρονίων ενός ατόμου. β) Ο αριθμός πρωτονίων του πυρήνα ενός ατόμου. γ) Ο συνολικός αριθμός νετρονίων και πρωτονίων του πυρήνα ενός ατόμου. δ) Η συνολική μάζα νετρονίων και πρωτονίων του πυρήνα ενός ατόμου. 6. Πόσα p, n, e περιέχει καθένα από τα επόμενα άτομα : 19 27 75, Al, As F 9 7. Το άτομο του ιωδίου έχει μαζικό αριθμό 127 και στον πυρήνα του υπάρχουν 21 νετρόνια περισσότερα από τα πρωτόνια. Να βρεθεί ο ατομικός του αριθμός. 8. Να διαταχθούν τα άτομα 40 35 40 19Α, 17Β, 20Γ, 18Δ α) κατά σειρά αυξανόμενου αριθμού ηλεκτρονίων β) κατά σειρά αυξανόμενου αριθμού νετρονίων 40 : 13 9. Το άτομο 38 Sr περιέχει : α) 38 e, 38 p και 52 n β) 38 e, 38 p και 90 n γ) 52 e, 52 p και 38 n δ) 52 e, 38 p και 38 n 10. Ποια πρόταση σχετικά με τους αριθμούς p, n, e ενός ατόμου είναι σωστή : α) n e = 0 β) p + n = e γ) p = e δ) n = p 23 11. Τα άτομα 11Na και 33 24 12Mg έχουν : α) τον ίδιο ατομικό και διαφορετικό μαζικό αριθμό β) τον ίδιο αριθμό n γ) τον ίδιο μαζικό και διαφορετικό ατομικό αριθμό δ) δεν ισχύει τίποτα από τα προηγούμενα 5. Σε όλα τα άτομα, υπάρχει ίσος αριθμός: α) πρωτονίων και νετρονίων β) ποζιτρονίων και ηλεκτρονίων γ) νετρονίων και ηλεκτρονίων δ) ηλεκτρονίων και πρωτονίων 1

ΔΟΜΗ ΙΟΝΤΩΝ 12. Πόσα πρωτόνια, νετρόνια και ηλεκτρόνια περιέχει καθένα από τα επόμενα ιόντα : 35 24, Mg 2+ 23, Na + 32, S 2 Cl 17 12 13. Το ανιόν O 2 περιέχει 10 ηλεκτρόνια και 8 νετρόνια. Ποιος είναι ο μαζικός του αριθμός; 14. Ένα μονατομικό ιόν έχει φορτίο 2+. Το ιόν έχει μαζικό αριθμό 40 και τα νετρόνια στον πυρήνα είναι ισάριθμα με τα πρωτόνια. Πόσα ηλεκτρόνια έχει το ιόν ; 15. Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας: 16. Σωματίδιο Χ έχει 13 p, 14 n και 10 e. Ποιο από τα παρακάτω είναι : α) 27Mg 2+ β) 27Ne γ) 27Al 3+ δ) 27Al 11 16 Σύμβολο Ζ Α e p n Hg 80 122 Ca 2+ 40 18 I 127 53 18. Να αντιστοιχήσετε τα γράμματα της 1ης στήλης με τους αριθμούς της 2ης στήλης. Χημικό είδος Αριθμός ηλεκτρονίων α) 19K 1) 0 β) 16O 2 2) 10 γ) 1H + 3) 17 δ) 12Mg 2+ 4) 18 ε) 17Cl 5) 19 [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2016] ΙΣΟΤΟΠΑ 19. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες ; α) Τα ισότοπα είναι άτομα που ανήκουν στο ίδιο στοιχείο. β) Τα ισότοπα έχουν τον ίδιο αριθμό πρωτονίων και νετρονίων. 23 γ) Τα άτομα Na 11 και 24 είναι ισότοπα. Na 11 20. Έστω ότι το στοιχείο Α εμφανίζεται υπό τη μορφή των παρακάτω δύο ισοτόπων x+1α 2x 2x+2 και 2x 13Α. Να προσδιοριστεί ο ατομικός αριθμός των δύο ισοτόπων καθώς και ο αριθμός των νετρονίων σε κάθε ισότοπο. 17. Ο παρακάτω πίνακας δίνει τους αριθμούς p, n, e των σωματιδίων Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ. Να συμπληρωθεί το χημικό είδος (άτομο ή ανιόν ή κατιόν), το φορτίο και το σύμβολο με Α τη μορφή ΖΧ ±ν e p n Χημικό Είδος A 10 7 7 Β 28 30 36 Γ 36 35 46 Δ 5 5 6 Ε 9 9 10 Ζ 18 19 20 Φορτίο Σύμβολο 2

ΑΤΟΜΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΟΥ BOHR - ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΤΟΜΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΟΥ BOHR 21. Να γραφεί η ηλεκτρονιακή κατανομή σε στιβάδες για τα παρακάτω στοιχεία και ιόντα : 2He, 6C, 11Na, 16S, 19K, 12Mg 2+, 8O 2 22. Η εξωτερική στιβάδα του ατόμου ενός στοιχείου Χ έχει 7 ηλεκτρόνια. Ο ατομικός αριθμός αυτού του στοιχείου μπορεί να είναι: α) 7 β) 9 γ) 27 δ) 8 23. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση : Τα 19 ηλεκτρόνια του ατόμου του Κ κατανέμονται σε στιβάδες ως εξής : α) Κ(2) L(8) M(9) β) Κ(2) L(8) M(8) N(1) γ) Κ(2) L(8) M(7) N(2) δ) Κ(2) L(10) M(7) [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2015] 24. Ερωτήσεις Σωστού-Λάθους με αιτιολόγηση : α) Η εξωτερική στιβάδα κάθε ατόμου περιλαμβάνει πάντα 8 ηλεκτρόνια. β) Η στιβάδα L μπορεί να περιέχει 10 ηλεκτρόνια. γ) Η στιβάδα Ν αντιστοιχεί σε n = 2. 25. α) Το άτομο του S έχει τρεις στιβάδες και 6 e στην εξωτερική του στιβάδα. Ποιος είναι ο ατομικός του αριθμός ; β) Το άτομο του F έχει δύο στιβάδες και 7 e στην εξωτερική του στιβάδα. Ποιος είναι ο ατομικός του αριθμός ; 26. Σε ποια από τα παρακάτω ζεύγη αντιστοιχεί η ίδια ηλεκτρονιακή δομή : α) Στο 11Na + και στο 9F β) Στο 8O και στο 16S γ) Στο 12Mg 2+ και στο 9F δ) Στο 13Al 3+ και στο 11Na 27. Να συμπληρωθεί ο πίνακας : 39 19K 35 17Cl 1 1H e p n K L M N ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 28. Η θέση ενός στοιχείου στον περιοδικό πίνακα καθορίζεται από : α) Τον αριθμό των ηλεκτρονιακών στιβάδων β) Τον ατομικό αριθμό γ) Τον αριθμό των e της εξωτερικής του στιβάδας. δ) Το μαζικό αριθμό 29. Ερωτήσεις Σωστού-Λάθους : α) Μεταξύ δύο στοιχείων της ίδιας ομάδας του Π.Π. μεγαλύτερο ατομικό αριθμό έχει το στοιχείο που ανήκει σε περίοδο μεγαλύτερης τάξης. β) Όλα τα αλογόνα ανήκουν στην 17η ομάδα του περιοδικού πίνακα. γ) Τα στοιχεία των αλκαλίων έχουν 1 e στην εξωτερική τους στιβάδα. δ) Όλα τα ευγενή αέρια έχουν 8 e στην εξωτερική τους στιβάδα. 30. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση : Τα στοιχεία που έχουν εξωτερική στιβάδα την Μ ανήκουν στην : α) 1η περίοδο του περιοδικού πίνακα β) 2η περίοδο του περιοδικού πίνακα γ) 3η περίοδο του περιοδικού πίνακα δ) 4η περίοδο του περιοδικού πίνακα [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2015] 31. Ποια είναι η θέση (ομάδα και περίοδος) στον περιοδικό πίνακα των στοιχείων: 2He, 11Na, 4Be, 20Ca, 15P, 9F, 8O, 10Ne 3

32. Το στοιχείο Α ανήκει στην 3η περίοδο και στην 3η ομάδα, το στοιχείο Β ανήκει στην 2η περίοδο και στην 16η ομάδα και το στοιχείο Γ ανήκει στην 3η περίοδο και στην 17η ομάδα. Ποιοι είναι οι Ζ των στοιχείων Α, Β, Γ ; 33. Ποια από τα στοιχεία Α, Β, Γ, Δ, Ε με αντίστοιχους ατομικούς αριθμούς 19, 8, 20, 12, 11 έχουν παρόμοιες ιδιότητες ; 34. Το στοιχείο 12Σ έχει παρόμοιες ιδιότητες με το : α) 8Χ β) 2Ψ γ) 17Ζ δ) 20Ω [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 35. Δίνονται τα στοιχεία Z-1A, ZB και Z+1Γ. Αν το Β είναι ευγενές αέριο, σε ποιες ομάδες του περιοδικού πίνακα ανήκουν τα Α και Γ; 36. Αν το στοιχείο ΖΑ ανήκει στην 14η ομάδα και στην 3η περίοδο του περιοδικού πίνακα, να βρεθεί η θέση στον πίνακα των στοιχείων Ζ+5Β και Ζ-2Γ. 4

ΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ ΑΚΤΙΝΕΣ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΙΟΝΤΩΝ 37. Ποιο άτομο έχει μεγαλύτερη ακτίνα σε κάθε περίπτωση; Αιτιολογείστε. α) 7N ή 15Ρ β) 19Κ ή 20Ca γ) 9F ή 17Cl δ) 16S ή 17Cl ε) 11Na ή 19K 38. Να ταξινομήσετε κατ αυξανόμενο μέγεθος τα επόμενα άτομα: 15P, 16S, 17Cl. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 39. Ποιο σωματίδιο έχει μεγαλύτερη ακτίνα ; Εξηγείστε. α) Το 11Na ή το 11Na + β) Το 9F ή το 9F ΙΟΝΤΙΚΟΣ ή ΕΤΕΡΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ 40. Δίνονται τα στοιχεία : 11Na και 9F. α) Να γράψετε την κατανομή των e σε στιβάδες για τα άτομα Na και F. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκουν ; Εξηγείστε. γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού του δεσμού μεταξύ Na και F. 41. Δίνονται τα στοιχεία : 19K και 16S. α) Να γράψετε την κατανομή των e σε στιβάδες για τα άτομα K και S. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκουν ; Εξηγείστε. γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών μεταξύ Κ και S. γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών μεταξύ Mg και Cl. 43. Δίνονται τα στοιχεία : 20Ca και 8O. α) Να γράψετε την κατανομή των e σε στιβάδες για τα άτομα Ca και O. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκουν ; Εξηγείστε. γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών μεταξύ Ca και O. 44. Δίνονται τα στοιχεία : 13Al και 7N. α) Να γράψετε την κατανομή των e σε στιβάδες για τα άτομα Al και Ν. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκουν ; Εξηγείστε. γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών μεταξύ Al και N. 45. Δίνονται τα στοιχεία : 13A και 9F. α) Να γράψετε την κατανομή των e σε στιβάδες για τα άτομα Al και F. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκουν ; Εξηγείστε. γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών μεταξύ Al και F. 46. Αν τα στοιχεία Α και Β σχηματίζουν μεταξύ τους μία μόνο ιοντική ένωση με χημικό τύπο ΑΒ3, τότε τα Α και Β ανήκουν αντίστοιχα στις ομάδες του περιοδικού πίνακα: α) 13η και 17η β) 17η και 13η γ) 13η και 1η δ) 1η και 13 η 42. Δίνονται τα στοιχεία : 12Mg και 17Cl. α) Να γράψετε την κατανομή των e σε στιβάδες για τα άτομα Mg και Cl. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκουν ; Εξηγείστε. 5

47. Το στοιχείο Α ανήκει στη 2 η ομάδα και την 3 η περίοδο. Το στοιχείο Β ανήκει στην 16 η ομάδα και την 3 η περίοδο. Ο χημικός τύπος της ένωσης μεταξύ των Α και Β είναι : α) ΑΒ β) ΑΒ2 γ) Α2Β δ) ΑΒ3 [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 48. Από τις ακόλουθες χημικές ενώσεις είναι οπωσδήποτε στερεή η ένωση : α) H2S β) ZnO γ) N2 δ) SO3 [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 49. Δίνονται τα παρακάτω χημικά στοιχεία με τα ηλεκτρόνια σθένους τους: α) Σε ποια ομάδα του περιοδικού πίνακα ανήκουν ; β) Η ένωση μεταξύ τους είναι ιοντική ή ομοιοπολική ; γ) Τι ιόντα σχηματίζουν τα στοιχεία Χ και Y ; δ) Ποιος είναι ο χημικός τύπος της ένωσης μεταξύ του Χ και του Y ; ε) Ποιος θα είναι ο χημικός τύπος μεταξύ του στοιχείου Χ και του 16S ; στ) Ποιος θα είναι ο χημικός τύπος μεταξύ του στοιχείου Y και του 17Cl ; ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ 50. Να μελετηθούν οι χημικοί δεσμοί στα διατομικά μόρια: H 2, O 2, N 2, X 2 (όπου Χ = F, Cl, Br, I) Δίνονται οι ατομικοί αριθμοί Η=1, Ο=8, Ν=7 και ότι τα αλογόνα έχουν 7 e σθένους. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκει το Cl; Εξηγείστε. γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών μεταξύ H και Cl και να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο της ένωσης μεταξύ τους. 52. Δίνονται τα στοιχεία : 1H και 8O. α) Να γράψετε την κατανομή των e σε στιβάδες για το άτομο του Ο. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκει το Ο ; Εξηγείστε. γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών μεταξύ H και Ο και να γράψετε το μοριακό και ηλεκτρονιακό τύπο της ένωσης μεταξύ τους. 53. Δίνονται τα στοιχεία : 1H και 7N. α) Να γράψετε την κατανομή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για το άτομο του Ν. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο ανήκει το Ν ; Εξηγείστε. γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών μεταξύ H και Ν και να γράψετε το μοριακό και ηλεκτρονιακό τύπο της ένωσης μεταξύ τους. 54. Δίνονται τα στοιχεία : 1H και 15P. α) Να γράψετε την κατανομή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για το άτομο του Ρ. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκει ο Ρ ; Εξηγείστε. γ) Να αναφέρετε το είδος των χημικών δεσμών (ιοντικοί ή ομοιοπολικοί) που σχηματίζονται μεταξύ των ατόμων P και H στην ένωση ΡΗ3 (φωσφίνη). δ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών και να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο της φωσφίνης. [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2015] 51. Δίνονται τα στοιχεία : 1H και 17Cl. α) Να γράψετε την κατανομή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για το άτομο του Cl. 6

55. Δίνονται τα στοιχεία : 6C και 9F. α) Να γράψετε την κατανομή των e σε στιβάδες για τα άτομα του C και του F. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκουν τα στοιχεία; Εξηγείστε. γ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών μεταξύ C και F και να γράψετε το μοριακό και τον ηλεκτρονιακό τύπο της ένωσης μεταξύ τους.. 56. Δίνονται τα στοιχεία : 6C και 8O. α) Να γράψετε την κατανομή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες για τα άτομα C και Ο. β) Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκουν ; Εξηγείστε. γ) Να αναφέρετε το είδος των χημικών δεσμών (ιοντικοί ή ομοιοπολικοί) που σχηματίζονται μεταξύ των ατόμων C και Ο στην ένωση CO2 (διοξείδιο του άνθρακα). δ) Να περιγράψετε τον τρόπο σχηματισμού των δεσμών και να γράψετε το μοριακό και τον ηλεκτρονιακό τύπο του διοξειδίου του άνθρακα. α) Να γίνει κατανομή των e των στοιχείων Χ και Ψ σε στιβάδες. β) Με τι είδους δεσμό θα ενωθούν μεταξύ τους τα στοιχεία Χ και Ψ ; γ) Να γραφεί ο μοριακός, ο ηλεκτρονιακός και ο συντακτικός τύπος της ένωσης που θα προκύψει. ΗΛΕΚΤΡΑΡΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ 60. Σε ποιες από τις επόμενες ενώσεις οι δεσμοί είναι πολωμένοι και σε ποιες μη πολωμένοι ομοιοπολικοί ; HCl, F2O, O2, NH3, CO, H2, F2, CO2, CH4 57. Η ένωση μεταξύ των στοιχείων 9Χ και 20Ψ θα είναι : α) Ιοντική ΧΨ3 β) Ομοιοπολική ΧΨ2 γ) Ομοιοπολική ΨΧ δ) Ιοντική ΨΧ2 58. Ο αριθμός ηλεκτρονίων σθένους δύο στοιχείων Α και Β είναι 6 και 7 αντίστοιχα. Ποιος είναι ο τύπος και το είδος του δεσμού μεταξύ των δύο στοιχείων; α) Α2Β, ομοιοπολικός β) ΑΒ2, ομοιοπολικός γ) ΑΒ2, ιοντικός δ) Α2Β, ιοντικός 59. Το στοιχείο Χ ανήκει στην 16η ομάδα και στην 2η περίοδο και το στοιχείο Ψ ανήκει στην 17η ομάδα και στην 2η περίοδο. 7

ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ 61. Να βρεθούν οι αριθμοί οξείδωσης : α) Του Η στο μόριο Η2 β) Του Cu στην ένωση CuF2 γ) Του Fe στην ένωση Fe2O3 δ) Του Cr στην ένωση K2Cr2O7 ε) Του Mn στην ένωση KMnO4 62. Να βρεθούν οι αριθμοί οξείδωσης : α) Του Ν στις ενώσεις HNO3, NO2, NH3 β) Του C στις ενώσεις Na2CO3, Al4C3, CaCO3 γ) Του S στις ενώσεις MgS, ZnSO4, H2S 63. Να βρεθούν οι αριθμοί οξείδωσης : α) Του Ν στο ιόν NO 3 β) Του P στο ιόν PO 4 3 γ) Του N στο ιόν NH 4 + δ) Του Cl στο ιόν Cl ε) Του Al στο ιόν Al 3+ 64. Το θείο S βρίσκεται σε διάφορες αλλοτροπικές μορφές και απαντά ως οκτατομικό μόριο S8 στο οποίο ο αριθμός οξείδωσης του S είναι : α) 8 β) 2 γ) 0 δ) 16 [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 65. Αν οι αριθμοί οξείδωσης του Κ, του Cr και του Ο είναι αντίστοιχα +1, +6 και -2, τότε ο σωστός χημικός τύπος του χρωμικού καλίου είναι : α) KCrO4 β) K2CrO4 γ) K2Cr3O7 δ) K3CrO4 Επιλέξτε τη σωστή απάντηση και εξηγήστε την επιλογή σας. [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2016] 66. Αν στην ένωση ΗNOΧ οι αριθμοί οξείδωσης του H, του O και του N είναι αντίστοιχα +1, -2 και +3, o δείκτης x είναι: α) +4 β) +3 γ) +2 δ) +1 Εξηγήστε την επιλογή σας. 67. Αν το Cl στις ενώσεις Cl2OΧ και HClOX-2 έχει τον ίδιο αριθμό οξείδωσης και οι αριθμοί οξείδωσης του Ο και του Η είναι αντίστοιχα -2 και +1, τότε ο αριθμός οξείδωσης του Cl είναι : α) +3 β) +5 γ) +7 δ) +1 Επιλέξτε τη σωστή απάντηση και εξηγήστε την επιλογή σας. 68. Αν οι αριθμοί οξείδωσης του Η και του Ο είναι αντίστοιχα +1 και -2 και το στοιχείο Σ έχει στις δύο ενώσεις Η2ΣΟ3 και ΣΟν τον ίδιο αριθμό οξείδωσης, να βρεθεί ο α. ο. του Σ και ο μοριακός τύπος της ένωσης ΣΟν. 69. Σε ποια ένωση το βανάδιο (V) έχει το μικρότερο αριθμό οξείδωσης ; α) V2O5 β) V2O3 γ) VO2 δ) VO ΓΡΑΦΗ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΤΥΠΩΝ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ 70. Τα στοιχεία X, Y και Z σχηματίζουν τις ενώσεις XCl4, XZ2 και YO. Ποιος από τους παρακάτω είναι ο χημικός τύπος της ένωσης μεταξύ Y και Ζ. α) YZ β) YZ2 γ) Y2Z δ) YZ3 8

71. Το στοιχείο Χ σχηματίζει το οξείδιο X2O3. Προβλέψτε ποιος από τους παρακάτω θα είναι ο χημικός τύπος της ένωσης μεταξύ Χ και Cl. α) XCl3 β) XCl γ) X3Cl δ) XCl6 72. Να συμπληρωθούν τα κενά του πίνακα: Na + Ca 2+ Al 3+ Cl O 2 N 3 OH NO 3 SO 4 2 PO 4 3 73. Θεωρήστε τα ακόλουθα ιόντα : Al 3+, Mg 2+, K +, S 2, F. Γράψτε όλους τους πιθανούς τύπους ιοντικών ενώσεων μεταξύ των αντίθετα φορτισμένων ιόντων. Από αυτές τις ενώσεις επιλέξτε εκείνες με σχέση μετάλλουαμετάλλου 1:1. 74. Ο χημικός τύπος ενός ανθρακικού άλατος ενός μετάλλου Μ δε μπορεί να είναι : α) M2CO3 β) M2(CO3)3 γ) M3CO3 δ) MCO3 75. Ποιος από τους παρακάτω χημικούς τύπους είναι λανθασμένος ; α) KNO3 β) Al2S3 γ) Na2PO4 δ) CaSO4 ε) (NH4)2SO4 ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ 76. α) Να ονομαστούν οι ενώσεις μεταξύ του υδρογόνου και ενός ανιόντος : HCN, HF, H2SO4, HCl, HBr, H3PO4, H2CO3, HNO3, H2S. β) Να γραφούν οι μοριακοί τύποι των παρακάτω ενώσεων : υδροχλώριο, υδρόθειο, υδροϊώδιο, νιτρικό οξύ, φωσφορικό οξύ, υδροκυάνιο. 77. α) Να ονομαστούν οι επόμενες ενώσεις μεταξύ ενός κατιόντος και ενός ανιόντος: CaI2, NH4NO3, AlCl3, MgSO4, NaI, NH4Br, AgCl, ZnS, KCN, Na3PO4, CaCO3, FeSO4, CuF2, Fe(NO3)3, CuCl, (NH4)2SO4. β) Να γραφούν οι μοριακοί τύποι των παρακάτω ενώσεων : χλωριούχο νάτριο, φωσφορικό αργίλιο, κυανιούχο αμμώνιο, ανθρακικός σίδηρος (ΙΙ), θειούχο μαγνήσιο, νιτρικός χαλκός (Ι), ιωδιούχος ψευδάργυρος, θειικό κάλιο, φωσφορικός άργυρος, βρωμιούχος σίδηρος (ΙΙΙ). 78. α) Να ονομαστούν τα επόμενα οξείδια μετάλλων : K2O, CaO, Cu2O, Fe2O3, ZnO. β) Να γραφούν οι μοριακοί τύποι των παρακάτω οξειδίων : οξείδιο νατρίου, οξείδιο μαγνησίου, οξείδιο χαλκού (ΙΙ), οξείδιο σιδήρου (ΙΙ), οξείδιο αργιλίου. 79. α) Να ονομαστούν τα επόμενα οξείδια αμετάλλων : CO2, SO2, NO2, NO. β) Να γραφούν οι μοριακοί τύποι: μονοξείδιο του άνθρακα, τριοξείδιο του θείου. 80. α) Να ονομαστούν τα επόμενα υδροξείδια : KOH, Ca(OH)2, Zn(OH)2, Al(OH)3. β) Να γραφούν οι μοριακοί τύποι: υδροξείδιο του νατρίου, υδροξείδιο του βαρίου, υδροξείδιο του χαλκού (ΙΙ), υδροξείδιο του σιδήρου (ΙΙ). 9

ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΑ - ΕΥΡΕΣΗ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ 81. Να βρεθούν οι συντελεστές των παρακάτω αντιδράσεων : 1) NH3(g) + O2(g) NO(g) + H2O(g) 2) P4(s) + Cl2(g) PCl5(g) 3) Ca(s) + H3PO4(aq) Ca3(PO4)2(s) + H2(g) 4) Si3N4(s) Si(s) + N2(g) 5) NI3(s) N2(g) + I2(g) 6) HCN(g) + O2(g) N2(g) + CO2(g) + H2O(g) 7) N2H4(l) NH3(g) + N2(g) 8) Al2(CO3)3(s) Al2O3(s) + CO2(g) 82. Κατά τη διαδικασία ισοστάθμισης της εξίσωσης : Al + Cl2 AlCl3 ο μαθητής Α έγραψε : Al + Cl2 AlCl2 ο μαθητής Β έγραψε : Al + Cl2 + Cl AlCl3 ο μαθητής Γ έγραψε : 2Al + 3Cl2 2AlCl3 Ποιος μαθητής έγραψε σωστά την εξίσωση ; 83. Ποια από τις παρακάτω εξισώσεις είναι σωστά γραμμένη; Εξηγείστε. α) 6N2 + 6H2 4NH3 + 4N2 β) N2 + H2 NH3 γ) N + 3H NH3 δ) N2 + 3H2 2NH3 ε) 2N2 + 63H2 4NH3 84. Η παρακάτω εικόνα παριστάνει χημική αντίδραση μεταξύ του στοιχείου Α (κόκκινο) και του στοιχείου Β (πράσινο) : Ποια εξίσωση είναι η σωστή από τις παρακάτω ; α) 2A + 2B A2 + B2 β) A2 + B2 2AB γ) B2 + 2AB 2B2 + A2 δ) 4A2 + 4B2 8AB ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΛΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 85. Να συμπληρωθούν οι αντιδράσεις (όλες είναι πραγματοποιήσιμες) : 1) Mg(s) + HCl(aq) 2) Zn(s) + AgNO3(aq) 3) Mg(s) + FeCl2(aq) 4) Zn(s) + H2SO4(aq) 5) Al(s) + HCl(aq) 6) Mg(s) + H2S(aq) 7) Cl2(g) + NaBr(aq) 8) Cl2(g) + H2S(aq) 9) I2(s) + H2S(aq) 10) Br2(l) + K2S(aq) ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΠΛΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 86. Να συμπληρωθούν οι αντιδράσεις (όλες είναι πραγματοποιήσιμες) : 1) Na2CO3(aq) + HNO3(aq) 2) CaCO3(s) + HCl(aq) 3) Pb(NO3)2(aq) + H3PO4(aq) 4) K2SO4(aq) + Ba(OH)2(s) 5) Fe(NO3)3(aq) + KOH(aq) 6) (NH4)2SO4(aq) + NaOH(aq) 7) AgNO3(aq) + NaCl(aq) 8) Na2CO3(aq) + MgCl2(aq) 9) K2S(aq) + FeCl2(aq) 10) CaCl2(aq) + K2CO3(aq) ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗΣ 87. Να συμπληρωθούν οι αντιδράσεις : 1) NaOH(aq) + HCl(aq) 2) KOH(aq) + H2SO4(aq) 3) Ca(OH)2(aq) + HCl(aq) 4) Ca(OH)2(aq) + H2SO4(aq) 5) Ca(OH)2(aq) + HNO3(aq) 6) NaOH(aq) + HNO3(aq) 7) NaOH(aq) + H2S(aq) 8) NaOH(aq) + H3PO4(aq) 9) NH3(aq) + HCl(aq) 10

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΓΙΑ ΧΗΜΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥΣ Όπου χρειάζονται οι A r των χημικών στοιχείων θα λαμβάνονται από το σχολικό βιβλίο. Σταθερά του Avogadro : N A = 6,02 10 23 mol -1 Συνθήκες stp : Ρ = 1 atm, T = 273 K V m = 22,4 L/mol μόνο σε συνθήκες stp 88. α) Τι εννοούμε όταν λέμε ότι Ar(Fe)= 56; β) Πόσα g ζυγίζει 1 άτομο Fe ; 89. 1 μόριο SO2 σε σχέση με το 1 μόριο H2S ζυγίζει : α) Περισσότερο β) Λιγότερο γ) Το ίδιο δ) Το μισό [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 90. H Ar του Ο είναι 16. Αυτό σημαίνει ότι η μάζα 1 ατόμου Ο είναι : α) 16 g β) 16 φορές ποιο μεγάλη από τη μάζα 1 ατόμου 12 C γ) 16 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του 1 12 του ατόμου C δ) 16 amu 91. Να υπολογιστούν οι Mr των παρακάτω μορίων ή χημικών ενώσεων: H2, S, HNO3, Na2SO4, HCl, Ca(OH)2, Mg3(PO4)2. 92. Να αντιστοιχήσετε τα γράμματα της 1ης στήλης με τους αριθμούς της 2ης στήλης. Χημικός τύπος Σχετική μοριακή μάζα (M r) α) Cl2O3 1) 70,9 β) Cl2O5 2) 118,9 γ) Cl2 3) 86,9 δ) Cl2O7 4) 150,9 ε) Cl2O 5) 182,9 [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2015] 93. Ο αριθμός οξείδωσης του θείου (S) στην ένωση H2SΟx είναι +4. Η Mr της ένωσης H2SΟx είναι : α) 82 β) 66 γ) 98 δ) 114 [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 94. Ερωτήσεις Σωστού-Λάθους με αιτιολόγηση: α) Τα 2 mol NH3 περιέχουν ίδιο αριθμό μορίων με 2 mol NO. β) Ένα μόριο H2 έχει μάζα 2 g. γ) 1 mol οποιασδήποτε χημικής ουσίας σε πρότυπες συνθήκες έχει όγκο 22,4 L. δ) 1 L Ο2 περιέχει περισσότερα μόρια απ ότι 1 L Ν2 στις ίδιες συνθήκες P, T. 95. Η τιμή της σταθεράς του Αvogadro: α) εξαρτάται από τη θερμοκρασία του σώματος για το οποίο μετρήθηκε β) εξαρτάται από την πίεση του αερίου σώματος για το οποίο μετρήθηκε γ) εξαρτάται από την πίεση και τη θερμοκρασία του σώματος δ) είναι σταθερή και δεν εξαρτάται από κανέναν παράγοντα 96. Ίσοι όγκοι των αερίων CH4 και CO μετρημένοι στις ίδιες συνθήκες Ρ, Τ περιέχουν αριθμούς μορίων που έχουν σχέση λόγων αντίστοιχα : α) 2/1 β) 1/1 γ) 1/2 δ) 5/2 [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 11

97. Η μάζα ενός ατόμου χλωρίου είναι 5,9 10 23 g. Πόσα άτομα περιέχονται σε 42 g χλωρίου : α) 2,48 10 21 β) 7,12 10 23 γ) 1,4 10 24 δ) Τίποτα από τα παραπάνω 98. α) Πόσα g CaCO3 είναι τα 2 mol ; β) Πόσα mol ΝΗ3 είναι τα 8,5 g ; 99. α) Πόσα μόρια περιέχονται σε 3 mol ; β) Πόσα moles είναι τα 3,01 10 23 μόρια ; 100. α) Πόσα g H2SO4 περιέχουν 2ΝΑ μόρια ; β) Πόσα μόρια ΗΝΟ3 ζυγίζουν 126 g ; 101. α) Πόσα L (stp) ενός αερίου είναι 0,5 mol; β) Πόσα moles είναι τα 44,8 L (stp) ενός αερίου; 102. α) Πόσα L (stp) ενός αερίου περιέχουν 3ΝΑ μόρια ; β) Πόσα μόρια περιέχονται σε 11,2 L (stp) ενός αερίου ; 103. Ποιο από τα παρακάτω ζευγάρια έχει μεγαλύτερη μάζα ; Εξηγείστε γιατί. α) 1 mol Fe ή 1 mol Al ; β) 6,02 10 23 ατόμων Pb ή 1 mol Pb ; γ) 1 mol ατόμων Cu ή 1 mol Cu ; δ) 1 mol Cl ή 1 mol Cl2 ; ε) 1 g ατόμων O ή 1 g μορίων O2 ; στ) 24 g Mg ή 1 mol Mg ; ζ) 1 mol Na ή 1 g Na ; η) 4 g He ή 6,02 10 23 ατόμων He ; θ) 1 μόριο I2 ή 1 mol I2 ; ι) 1 μόριο O2 ή 1 άτομο O ; Δίνεται ότι ο όγκος V ενός κύβου δίνεται από τη σχέση V = α 3. 105. 2 mol της χημικής ένωσης Η2X έχουν μάζα 68 g. Αν είναι γνωστό ότι Ar(Η)=1 : α) Να βρεθεί η Μr της χημικής ένωσης. β) Να βρεθεί η Ar του στοιχείου Χ. 106. Η ένωση ΑΒ έχει Μr = 30 και η ένωση ΑΒ2 έχει Μr = 44. Να βρεθούν οι Ar των στοιχείων Α και Β. 107. Αν 3 mol ενός στοιχείου Α έχουν την ίδια μάζα με 8 mol C και Ar(C)=12, να βρεθεί η Ar του στοιχείου Α. 108. α) Πόσα άτομα Ο περιέχονται σε 10 5 μόρια ΗΝΟ3; β) Πόσα mol ατόμων Cl περιέχονται σε 3 mol PCl3 ; γ) Πόσα άτομα Η περιέχονται σε 8,5 g NH3 ; δ) Πόσα g Ο περιέχονται σε 11,2 L (stp) CO2 ; ε) Πόσα άτομα H περιέχονται σε 44,8 L (stp) CH4; στ) Πόσα g Ν περιέχονται σε 0,2NA μόρια Ν2Ο5; ζ) Πόσα L (stp) Ο3 περιέχουν 2NA άτομα Ο ; η) Πόσα άτομα Ο περιέχονται σε 4 mol H3PO4; θ) Πόσα g C περιέχονται σε 171 g C12H22O11 ; ι) Πόσα moles HNO3 περιέχουν 6ΝΑ άτομα Ο; 104. Ένας κύβος από αργίλιο (Al) έχει ακμή α = 2 cm και πυκνότητα ρ = 2,7 g/ml. α) Ποια είναι η μάζα του κύβου ; β) Πόσα moles Al είναι ο κύβος ; γ) Πόσα μόρια Al περιέχονται στον κύβο ; 12

ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ Όπου χρειάζονται οι A r των χημικών στοιχείων θα λαμβάνονται από το σχολικό βιβλίο. Σταθερά του Αvogadro : N A = 6,02 10 23 mol -1 Συνθήκες stp : Ρ = 1 atm, T = 273 K V m = 22,4 L/mol μόνο σε συνθήκες stp R = 0,082 L atm/mol K ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΟΣ ΑΕΡΙΟΥ 109. Η τιμή της παγκόσμιας σταθεράς των αερίων (R) εξαρτάται: α) από τη θερμοκρασία των αερίων β) από τον όγκο και τη θερμοκρασία των αερίων γ) από τον όγκο και την πίεση των αερίων δ) από τη φύση κάθε αερίου ε) δεν εξαρτάται από κανέναν από τους παραπάνω παράγοντες. 110. Σε δοχείο σταθερού όγκου V περιέχεται ορισμένη ποσότητα ενός αερίου θερμοκρασίας Τ και πίεσης Ρ. Αν αυξηθεί η θερμοκρασία του αερίου, η πίεσή του : α) δε θα μεταβληθεί β) εξαρτάται από το είδος του αερίου γ) θα ελαττωθεί δ) θα αυξηθεί 111. Αν αυξήσουμε τη θερμοκρασία ορισμένης ποσότητας ενός αερίου διατηρώντας την πίεσή του σταθερή, τότε η πυκνότητα του αερίου : α) δε θα μεταβληθεί β) θα αυξηθεί ή θα ελαττωθεί ανάλογα με το είδος του αερίου γ) θα ελαττωθεί δ) θα αυξηθεί 112. Ποια από τις παρακάτω σχέσεις είναι σωστή για ένα ιδανικό αέριο ; α) PV/nRT = R β) P/V = n/t γ) PV/nRT = 1 δ) nt/pv = R 113. Από τους παρακάτω συνδυασμούς, μία δεδομένη μάζα m ιδανικού αερίου έχει το μέγιστο όγκο σε: α) χαμηλή θερμοκρασία και χαμηλή πίεση β) υψηλή θερμοκρασία και υψηλή πίεση γ) χαμηλή θερμοκρασία και υψηλή πίεση δ) υψηλή θερμοκρασία και χαμηλή πίεση [30 ος ΠΜΔΧ 2016] 114. 5,6 g CO και 6,8 g H2S καταλαμβάνουν όγκους V1,V2 αντίστοιχα, μετρημένους σε ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας. Η σχέση των όγκων είναι: α) V1>V2 β) V1=V2 γ) V1<V2 δ) V1 V2 [30 ος ΠΜΔΧ 2016] 115. Ξεκινώντας από την καταστατική εξίσωση των ιδανικών αερίων αποδείξτε ότι: α) Ο όγκος 1 mol αερίου είναι αντιστρόφως ανάλογος της πίεσης υπό σταθερή θερμοκρασία (Νόμος του Boyle). β) Ο όγκος 1 mol αερίου είναι ανάλογος της απόλυτης θερμοκρασίας υπό σταθερή πίεση (Νόμος του Charles). 116. α) Να υπολογισθεί ο όγκος που καταλαμβάνουν 4,4 g CO2 σε stp συνθήκες. β) Να υπολογισθεί η πυκνότητα του CO σε πίεση 0,5 atm και θερμοκρασία 227 C. γ) Πόσα μόρια Η2 περιέχονται σε δοχείο όγκου 8,2 L σε πίεση 1 atm και στους 727 C ; 117. Σε κενό δοχείο σταθερού όγκου 16,4 L εισάγονται 16 g O2. Να υπολογισθούν : α) Η πίεση του Ο2 στους 27 C. β) Η θερμοκρασία που πρέπει να αποκτήσει το Ο2 ώστε η πίεσή του να γίνει 0,8 atm. 13

118. Ο «ξηρός πάγος» είναι στερεό CO2. Δείγμα 0,5 g «ξηρού πάγου» βρίσκεται αεροστεγώς κλεισμένο σε δοχείο 4,6 L στους 30 C. Υπολογίστε την πίεση μέσα στο δοχείο όταν όλος ο «ξηρός πάγος» μετατραπεί σε αέριο CO2. 119. Δείγμα οξειδίου του αζώτου που απομονώθηκε από την εξάτμιση ενός αυτοκινήτου είχε μάζα 0,5 g και καταλάμβανε όγκο 1 L σε πίεση 0,41 atm στους 27 C. α) Να υπολογισθεί η σχετική μοριακή μάζα (Μr) του οξειδίου. β) Ποιο οξείδιο ήταν : το Ν2Ο, το ΝΟ, το ΝΟ2 ή το Ν2Ο5 ; 120. Η θεραπεία σε υπερβαρικό θάλαμο χρησιμοποιεί 100 % οξυγόνο σε πίεση που βοηθάει την καταπολέμηση των λοιμώξεων, την επούλωση των πληγών και την αποτοξίνωση από CO. Ο υπερβαρικός θάλαμος έχει όγκο 1510 L. Πόσα Kg Ο2 χρειάζονται για να επιτευχθεί πίεση 2,04 atm στους 25 C ; 121. Μάζα 76 g ενός αερίου με χημικό τύπο Σ2Ο3 (όπου Σ είναι κάποιο χημικό στοιχείο και Ο είναι το οξυγόνο) ασκούν πίεση 10 atm σε δοχείο όγκου 8,2 L και στους 727 C. α) Να υπολογισθεί η σχετική μοριακή μάζα (Μr) του αερίου Σ2Ο3. β) Να βρεθεί η σχετική ατομική μάζα (Ar) του στοιχείου Σ. γ) Ποια είναι η πυκνότητα του αερίου Σ2Ο3 σε 8,2 atm και θερμοκρασία 1000 Κ ; [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2015] 122. 44 g ενός αερίου με χημικό τύπο XΟ2 (όπου X είναι κάποιο χημικό στοιχείο) ασκούν πίεση 10 atm σε δοχείο όγκου 8,2 L και σε θερμοκρασία 727 C. α) Να βρεθεί η σχετική μοριακή μάζα (Μr) του αερίου ΧΟ2. β) Να βρεθεί η σχετική ατομική μάζα (Ar) του στοιχείου Χ. γ) Ποιο αέριο έχει μεγαλύτερη πυκνότητα, το ΧΟ2 ή το Η2 στις ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας ; Εξηγήστε. [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2016] 123. Μια αέρια χημική ένωση Α (υδρογονάνθρακας) αποτελούμενη μόνο από C και Η έχει πυκνότητα 2,5 g/l σε stp. α) Να υπολογισθεί η (Μr) της ένωσης Α. β) Ποια είναι η πυκνότητα της Α σε πίεση 2 atm και στους 27 C ; γ) Αν σε κάθε μόριο της Α περιέχονται 4 άτομα C, να βρεθεί ο μοριακός της τύπος. ΜΕΛΕΤΗ ΔΥΟ ΑΕΡΙΩΝ ή ΕΝΟΣ ΑΕΡΙΟΥ ΣΕ ΔΥΟ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 124. Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα των παρακάτω μεταβολών στον όγκο 1 mol ιδανικού αερίου : α) Η θερμοκρασία μειώνεται από τους 800 Κ στους 400 Κ (υπό σταθερή πίεση). β) Η θερμοκρασία αυξάνεται από τους 250 C στους 500 C (υπό σταθερή πίεση). γ) Η πίεση αυξάνεται από τις 2 atm στις 6 atm (υπό σταθερή θερμοκρασία) 125. Ποσότητα αερίου Α βρίσκεται σε δοχείου όγκου 10 L στους 27 C και ασκεί πίεση 5 atm. Διπλάσια μάζα του Α σε άλλο δοχείο όγκου 5 L θερμαίνεται στους 127 C. Ποια θα είναι η πίεση στα τοιχώματα του δεύτερου δοχείου ; 126. Σε τέσσερα δοχεία Α, Β, Γ και Δ περιέχονται αντίστοιχα 2 g C2H6, 2 g O2, 2 g CH4 και 2 g NH3 και ασκούν την ίδια Ρ στην ίδια θερμοκρασία Τ. Να διατάξετε τα τέσσερα αυτά δοχεία κατά σειρά αυξανόμενου όγκου. 127. Ορισμένη ποσότητα ενός αερίου στους 27 C και σε πίεση 0,8 atm βρίσκεται μέσα σε μεταλλικό δοχείο. Υποθέτοντας ότι το δοχείο αντέχει το πολύ μέχρι πίεση 5 atm, μέχρι 14

πόσους βαθμούς Κελσίου μπορεί να ανέβει η θερμοκρασία ώστε να αντέξει το δοχείο ; 128. Σε θερμοκρασία Τ1 Κ και υπό πίεση Ρ1 ορισμένη μάζα αερίου καταλαμβάνει όγκο 10 L. Αν αυξηθεί η θερμοκρασία του κατά 20% και ελαττωθεί η πίεσή του κατά 20%, ποιος θα είναι ο νέος όγκος του αερίου. 129. Σε δύο δοχεία περιέχονται αντίστοιχα τα αέρια Α και Β. Η πυκνότητα του Α είναι ίση με το 1/3 της πυκνότητας του Β, ενώ η πίεση που ασκεί το Β είναι διπλάσια από την πίεση που ασκεί το Α. Αν τα δύο αέρια βρίσκονται στην ίδια απόλυτη θερμοκρασία και Μr(Α) = 28, να βρεθεί η Μr(Β). 130. Δοχείο με έμβολο περιέχει αέριο σε θερμοκρασία 27 C και υπό πίεση 2 atm. Να βρεθεί η νέα πίεση του αερίου αν θερμάνουμε το δοχείο στους 47 C και συγχρόνως ελαττώσουμε τον όγκο του στα 2/3 του αρχικού. 131. 11,2 L αερίου HF που μετρήθηκαν σε stp συμπιέζονται στα 5 L. α) Να βρεθεί η μάζα του αερίου. β) Να υπολογισθεί η πυκνότητά του μετά τη συμπίεση. 132. Ένα φουσκωμένο μπαλόνι με όγκο 2,5 L σε πίεση 1,2 atm και στους 25 C ανεβαίνει προς την στρατόσφαιρα (σε ύψος περίπου 30 Km από την επιφάνεια της Γης) όπου η πίεση γίνεται 3. 10 3 atm και η θερμοκρασία 23 C. Υπολογίστε τον τελικό όγκο του μπαλονιού. 133. Θεωρούμε δύο χωριστά δοχεία στις ακόλουθες συνθήκες : ΔΟΧΕΙΟ Α ΔΟΧΕΙΟ Β Περιεχόμενο SO2(g) άγνωστο αέριο Πίεση PA PB Ποσότητα 1 mol 2 mol αερίου Όγκος 1 L 2 L Θερμοκρασία 7 C 287 C Να υπολογισθεί η πίεση στο δοχείο Β σε συνάρτηση με την πίεση στο δοχείο Α. ΜΙΓΜΑΤΑ ΑΕΡΙΩΝ 134. Σε δοχείο 82 L και στους 300 Κ υπάρχουν 2 mol αερίου Α και x mol αερίου Β. Αν η πίεση στο δοχείο είναι 0,9 atm, να βρεθεί το x. 135. Σε δοχείο όγκου 3 L και σε θερμοκρασία 27 C εισάγεται αέριο μίγμα που περιέχει 8,8 g CO2 και 5,6 g O2. Να υπολογιστεί η πίεση του μίγματος. 136. Ισομοριακό αέριο μίγμα Η2 και Ν2 έχει μάζα 12 g. α) Υπολογίστε τον αριθμό των moles και τη μάζα του κάθε συστατικού του αερίου μίγματος. β) Το μίγμα εισάγεται σε δοχείο και ασκεί πίεση 0,82 atm στους 47 C. Πόσος είναι ο όγκος του δοχείου ; 15

ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Όπου χρειάζονται οι A r των χημικών στοιχείων θα λαμβάνονται από το σχολικό βιβλίο. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ 137. Η διαλυτότητα του CO2(g) στο νερό είναι μεγαλύτερη: α) Στους 25 C ή στους 37 C, β) σε εξωτερική πίεση CO2, 1 atm, ή σε εξωτερική πίεση CO2, 5 atm; 138. Στο παρακάτω διάγραμμα παρουσιάζεται η μεταβολή της διαλυτότητας σε σχέση με τη θερμοκρασία ενός αερίου και ενός στερεού σε έναν διαλύτη : α) Ποια καμπύλη αντιστοιχεί στο στερεό και ποια στο αέριο ; Εξηγείστε. β) Πόση είναι η διαλυτότητα κάθε ουσίας στους 10 C, στους 20 C και στους 80 C ; γ) Πόσο θα μεταβληθεί η διαλυτότητα του στερεού αν ένα διάλυμά του θερμανθεί από τους 20 C στους 80 C ; δ) Πόσο θα μεταβληθεί η διαλυτότητα του αερίου αν ένα διάλυμά του ψυχθεί από τους 80 C στους 10 C ; ε) Ένα διάλυμα του στερεού που περιέχει 3 g ουσίας/100 g διαλύτη στους 40 C, είναι κορεσμένο ή ακόρεστο ; στ) Ένα διάλυμα του αερίου που περιέχει 0,5 g ουσίας/100 g διαλύτη στους 60 C, είναι κορεσμένο ή ακόρεστο ; ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ & ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ 139. Δοχείο περιέχει 4 L διαλύματος H2SO4 συγκέντρωσης 2 Μ. Σε κωνική φιάλη των 100 ml βάζουμε διάλυμα Δ1 μέχρι τη χαραγή. Η συγκέντρωση σε H2SO4 του διαλύματος στην κωνική φιάλη είναι : 1) 0,2 Μ 2) 20 Μ 3) 2 Μ 4) Καμία από τις προηγούμενες. [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 140. Αν διαλυθούν ίσες μάζες HClO και HClO2 σε ίσους όγκους νερού και σχηματιστούν ίσοι όγκοι διαλυμάτων Δ1 και Δ2 αντίστοιχα, τότε αν c1 και c2 είναι οι αντίστοιχες συγκεντρώσεις: 1) c1 = c2 2) c1 > c2 3) c1 < c2 4) % w/v του Δ1 > % w/v του Δ2 [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 141. α) Σε 198 g νερού διαλύονται 2 g NaCl. Να υπολογισθεί η % w/w περιεκτικότητα του διαλύματος. β) Διάλυμα NaNO3 έχει περιεκτικότητα 3 % w/w. Πόσα g NaNO3 είναι διαλυμένα σε 500 g διαλύματος; Πόσα g νερού περιέχονται στο διάλυμα ; 142. α) Σε 300 ml διαλύματος διαλύονται 6 g ζάχαρης. Να υπολογισθεί η % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος. β) Διάλυμα KBr έχει περιεκτικότητα 1 % w/v. Πόσα g KBr είναι διαλυμένα σε 500 ml διαλύματος ; 16

143. α) Ένα διάλυμα περιέχει διαλυμένα 2 mol H2SO4 σε 2000 ml διαλύματος. Να βρεθεί η συγκέντρωση του διαλύματος. β) Διάλυμα HF είναι 0,1 Μ. Πόσα moles και πόσα g HF είναι διαλυμένα σε 500 ml διαλύματος ; 144. Ένα διάλυμα ΝΗ3 είναι συγκέντρωσης 0,1 Μ. Να υπολογισθούν : α) Η περιεκτικότητα % w/v του διαλύματος, β) πόσα g ΝΗ3 είναι διαλυμένα σε 200 ml διαλύματος. 145. Ένα διάλυμα ΗΝΟ3 έχει περιεκτικότητα 0,63 % w/v. Να υπολογισθούν : α) Η συγκέντρωση του διαλύματος και β) πόσα moles ΗΝΟ3 είναι διαλυμένα σε 500 ml διαλύματος ΑΡΑΙΩΣΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ 146. Αν αναμίξουμε διάλυμα ΚΟΗ συγκέντρωσης c M με τετραπλάσιο όγκο νερού, τότε η συγκέντρωση του διαλύματος που θα προκύψει θα είναι : 1) 5c M 2) 0,25c M 3) 0,2c M 4) 4c M [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 147. Σε 400 ml διαλύματος Na2CO3 3 Μ προσθέτουμε 200 ml νερού. Ποια θα είναι η συγκέντρωση του νέου διαλύματος ; 148. Πόσα ml νερού πρέπει να προσθέσουμε σε 100 ml υδατικού διαλύματος HCl 0,2 Μ, για να προκύψει διάλυμα 0,05 Μ ; 149. Διαθέτουμε ένα υδατικό διάλυμα ΚΟΗ 0,2 Μ (διάλυμα Δ). Να υπολογίσετε: α) την % w/v περιεκτικότητα του Δ. β) Τη συγκέντρωση του νέου διαλύματος που θα προκύψει αν σε 50 ml του Δ προσθέσουμε νερό μέχρι το τελικό διάλυμα να αποκτήσει όγκο 200 ml. 150. Με ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναμίξουμε ένα διάλυμα ΗΝΟ3 0,4 Μ και νερό, για να προκύψει διάλυμα 0,3 Μ ; 151. Διάλυμα NaOH (διάλυμα Δ1) είναι 0,8 M. α) Πόσα g NaOH περιέχονται σε 20 ml του Δ1 ; β) Σε 50 ml του Δ1 προσθέτονται 150 ml νερού, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ2. Να βρεθεί η συγκέντρωση του NaOH στο Δ2. 152. Διαθέτουμε δύο διαλύματα μιας χημικής ένωσης 0,8 Μ και 0,4 Μ. α) Ποιο από τα δύο θα χρησιμοποιήσουμε για να παρασκευάσουμε με αραίωση ένα διάλυμα 0,6 Μ και γιατί ; β) Πόσα ml νερού πρέπει να προσθέσουμε σε 300 ml του διαλύματος που επιλέξαμε για να πετύχουμε τη επιθυμητή αραίωση ; ΑΝΑΜΙΞΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ 153. x L διαλύματος HCl 2 Μ ανακατεύονται με y L διαλύματος HCl 4 Μ και παίρνουμε (x+y) L διαλύματος HCl 3,5 Μ. Ο λόγος x/y είναι : 1) 3/2 2) 3/1 3) 1/3 4) 2/3 [29 ος ΠΜΔΧ 2015] 154. Ανακατεύονται ίσοι όγκοι δύο διαλυμάτων ΗΝΟ3 συγκεντρώσεων C mol/l και 2C mol/l. Η συγκέντρωση Cτελ του τελικού διαλύματος θα είναι : 1) Cτελ = 2C/3 2) Cτελ = 3C 3) Cτελ = 2C 4) Cτελ = 3C/2 Επιλέξτε τη σωστή απάντηση και εξηγήστε την επιλογή σας. [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2016] 17

155. Αναμιγνύονται 350 ml διαλύματος NaΟΗ 0,2 Μ με 150 ml διαλύματος NaΟΗ 0,4 Μ. Να βρεθεί η συγκέντρωση του τελικού διαλύματος. 156. Πόσα ml υδατικού δ/τος HCl 5 M πρέπει να αναμιχθούν με 600 ml διαλύματος HCl 1 Μ για να προκύψει διάλυμα 3 Μ; 157. Ανακατεύονται ίσοι όγκοι διαλυμάτων ΝΗ3 0,1 Μ και 0,4 Μ. να βρεθεί η συγκέντρωση του τελικού διαλύματος. 158. α) Πόσα g ΚΟΗ περιέχονται σε 200 ml διαλύματος 0,1 Μ ; β) Αν αναμίξουμε 2 L του διαλύματος αυτού με 1 L ενός άλλου διαλύματος ΚΟΗ 0,01 Μ, ποια θα είναι η συγκέντρωση του τελικού διαλύματος ; 159. α) Σε πόσα ml διαλύματος HNO3 0,2 Μ περιέχονται 0,63 g HNO3. β) Ποια θα είναι η συγκέντρωση του διαλύματος που θα προκύψει αν σε 200 ml του προηγούμενου διαλύματος προσθέσουμε 300 ml διαλύματος HNO3 0,1 Μ. 160. Με ποια αναλογία όγκων πρέπει ν αναμιχθούν δύο διαλύματα της ίδιας ουσίας συγκεντρώσεων 0,2 Μ και 0,8 Μ, για να προκύψει τελικό διάλυμα συγκέντρωσης 0,5 Μ; 18

ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ Όπου χρειάζονται οι A r των χημικών στοιχείων θα λαμβάνονται από το σχολικό βιβλίο. Σταθερά του Avogadro : N A = 6,02 10 23 mol -1 Συνθήκες stp : Ρ = 1 atm, T = 273 K V m = 22,4 L/mol μόνο σε συνθήκες stp ΑΠΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ 161. Πόσα moles H2SO4 απαιτούνται για να αντιδράσουν με 0,4 g NaOH ; 162. Πόσα g Al αντιδρούν με 0,1 mol HCl ; 163. 12 g μεταλλικού Mg προστίθενται σε διάλυμα H2SO4 0,01 Μ. α) Πόσα ml του διαλύματος χρειάζονται για πλήρη αντίδραση; β) Πόσα L αερίου παράγονται σε stp; 164. Σε διάλυμα που περιέχει KI διοχετεύουμε 0,224 ml αέριου Cl2 μετρημένα σε stp. α) Πόσα g KI αντιδρούν; β) Πόσα moles Ι2 παράγονται ; 165. Σε 100 ml διαλύματος AgNO3 διοχετεύονται 0,224 L (σε stp) αέριου Η2S. α) Πόσα g ιζήματος καταβυθίζονται β) Ποια ήταν η συγκέντρωση του διαλύματος AgNO3; 166. Ποιος όγκος διαλύματος Κ2CO3 0,1 Μ απαιτείται για να αντιδράσει πλήρως με 100 ml διαλύματος CaCl2 0,6 Μ ; 167. 50 ml διαλύματος Η3PO4 περιεκτικότητας 0,98 % w/v αντιδρούν πλήρως με 50 ml διαλύματος ΚΟΗ. Να βρεθεί η % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος ΚΟΗ. 168. 200 ml διαλύματος Pb(NO3)2 0,02 Μ αντιδρούν πλήρως με 100 ml διαλύματος NaOH. α) Να υπολογισθεί η συγκέντρωση του διαλύματος του NaOH. β) Πόσα moles άλατος παράγονται ; 169. Ανακατεύθηκαν 10 ml διαλύματος AgNO3 με 10 ml διαλύματος H2SO4 οπότε μετά την αντίδραση δεν υπήρξε περίσσεια αντιδρώντος, ενώ παράχθηκαν 3,12 g θειικού άλατος. Να βρεθούν οι συγκεντρώσεις των αρχικών διαλυμάτων. 170. Με ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναμίξουμε ένα διάλυμα AgΝΟ3 0,2 Μ με ένα διάλυμα Na3PO4 0,4 Μ για να αντιδράσουν πλήρως ; 171. Το αέριο μονοξείδιο του διχλωρίου (Cl2O) αποσυντίθεται εύκολα προς μίγμα Cl2(g) και Ο2(g). α) Ποια εικόνα παριστάνει καλύτερα το μίγμα των προϊόντων μετά την αποσύνθεση; β) Γράψτε την ισοσταθμισμένη εξίσωση της αποσύνθεσης. γ) Αν κάθε σφαιρίδιο οξυγόνου παριστάνει 0,5 mol, πόσα moles Cl2O ήταν παρόντα πριν την αποσύνθεση ; ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΕ ΜΗ ΚΑΘΑΡΕΣ ΟΥΣΙΕΣ 172. Ένα δείγμα σιδήρου έχει καθαρότητα 80 %. Ποιος όγκος αερίου (σε stp) θα εκλυθεί αν 7 g του δείγματος αντιδράσουν πλήρως με διάλυμα HCl ; (Οι προσμίξεις δεν αντιδρούν). 19

173. 4 g δείγματος ακάθαρτου ασβεστόλιθου (CaCO3) αντιδρούν με HCl οπότε παράγονται 0,448 L (σε stp) αερίου CO2. Να βρεθεί η % w/w καθαρότητα του ασβεστολιθικού δείγματος. (Οι προσμίξεις δεν αντιδρούν). 174. Όταν διαλύονται 0,722 g ακάθαρτου ψευδαργύρου σε 500 ml αραιού θειικού οξέος, εκλύονται 0,242 L αερίου στους 25 C και σε πίεση 1 atm. Ποια είναι η περιεκτικότητα % w/w του ψευδαργύρου σε ξένες προσμίξεις και ποια η συγκέντρωση του διαλύματος θειικού οξέος ; (Οι προσμίξεις δεν αντιδρούν). 179. Η παρακάτω εικόνα δείχνει ένα μίγμα Α2 και Β2 πριν αντιδράσουν για να δώσουν προϊόν ΑΒ3. α) Ποιο είναι το περιοριστικό αντιδρών ; β) Πόσα μόρια προϊόντος θα σχηματιστούν; 180. Η παρακάτω εικόνα παριστάνει την αντίδραση μεταξύ των ουσιών ΑΒ2 και Β2. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΣΣΕΙΑΣ - ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΔΡΩΝ 175. Σε διάλυμα που περιέχει 4,9 g H2SO4 προσθέτουμε 8 g NaOH. α) Ποιο αντιδρών θα αντιδράσει όλο ; β) Ποιο αντιδρών θα περισσέψει και πόση είναι η περίσσεια ; γ) Πόσα g άλατος θα παραχθούν; 176. Σε διάλυμα που περιέχει 0,98 g H3PO4 προσθέτουμε 1,48 g Ca(OH)2. α) Ποιο είναι το περιοριστικό αντιδρών και γιατί ; β) Ποιο αντιδρών περισσεύει και πόσο ; γ) Πόσα g άλατος παράγονται ; 177. Αναμιγνύονται 100 ml δ/ματος AgNO3 0,2 M με 200 ml δ/ματος KBr 0,1 M. α) Να εξεταστεί αν θα υπάρχει περίσσεια αντιδρώντος. β) Πόσα moles άλατος θα παραχθούν ; 178. Αναμιγνύονται 200 ml διαλύματος ZnCl2 0,2 M με 200 ml διαλύματος H2S 0,1 M και το διάλυμα που προκύπτει θερμαίνεται οπότε εκλύεται αέριο υδροχλώριο. α) Να εξεταστεί αν θα υπάρχει περίσσεια κάποιου αντιδρώντος. β) Πόσα L αερίου (σε stp) θα παραχθούν; α) Γράψτε την ισοσταθμισμένη εξίσωση της αντίδρασης. β) Ποιο είναι το περιοριστικό αντιδρών ; γ) Πόσα moles προϊόντος θα παραχθούν όταν αντιδράσουν 3 mol B2 με 5 mol AB2 ; δ) Πόσα moles αντιδρώντος θα περισσέψουν από το ερώτημα (γ) ; 181. Αναμιγνύονται 400 ml διαλύματος HNO3 0.4 M με 100 ml διαλύματος NaOH 2 M. Να υπολογισθούν : α) Τα moles κάθε διαλυμένης ουσίας στα αρχικά διαλύματα. β) Τα moles κάθε διαλυμένης ουσίας στο τελικό διάλυμα γ) Οι συγκεντρώσεις του τελικού διαλύματος σε κάθε διαλυμένη ουσία. ΑΠΟΔΟΣΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ 182. Όταν θερμαίνεται το χλωρικό κάλιο (KClO3) διασπάται και δίνει χλωριούχο κάλιο και οξυγόνο σύμφωνα με την αντίδραση : 2KClO3(s) 2KCl(s) + 3O2(g) Ποιος όγκος Ο2 (σε stp) θα προκύψει από τη διάσπαση 12,25 g χλωρικού καλίου αν η απόδοση της διάσπασης είναι 80 % ; 20

183. Η αμμωνία οξειδώνεται σε κατάλληλες συνθήκες από το Ο2 του αέρα και δίνει ΝΟ σύμφωνα με την αντίδραση : 4ΝΗ3(g) + 5Ο2(g) 4ΝΟ(g) + 6Η2Ο(g) Αν η αντίδραση έχει απόδοση 20 %, ποιος όγκος ΝΗ3 (σε stp) πρέπει να οξειδωθεί ώστε να πάρουμε 60 Kg μονοξείδιο του αζώτου ; 184. 2,24 L (stp) αέριου Cl2 διοχετεύονται σε περίσσεια διαλύματος KBr οπότε παράγονται 8 g Br2. Να υπολογισθεί η απόδοση της αντίδρασης. ΜΙΓΜΑΤΑ 185. Ένα μίγμα αποτελείται από 11,7 g NaCl και 7,45 g KCl. Το μίγμα αυτό διαλύεται σε νερό και στο διάλυμα που προκύπτει, επιδρά περίσσεια διαλύματος AgNO3. Πόσα g ιζήματος καταβυθίζονται; 186. Ισομοριακό μίγμα Na2CO3 και K2CO3 αντιδρά με περίσσεια διαλύματος Ca(OH)2 οπότε καταβυθίζονται 2 g ιζήματος CaCO3. Να βρεθεί η % w/w σύσταση του αρχικού μίγματος. 187. 41,1 g μίγματος Αl και Zn αντιδρούν πλήρως με διάλυμα HCl και ελευθερώνονται 33,6 L αερίου (stp). Να υπολογίσετε την % w/w σύσταση του μίγματος. 188. Ισομοριακό μίγμα Fe και FeS αντιδρά με την απαιτούμενη ποσότητα διαλύματος HCl 0,2 Μ και ελευθερώνονται 14,4 g αερίου μίγματος. Να υπολογίσετε: α) Την % w/w σύσταση του αρχικού μίγματος. β) Τον όγκο του διαλύματος του HCl που καταναλώθηκε. στο διάλυμα μια ποσότητα αδιάλυτου στερεού, ενώ το αέριο στο δοχείο Δ ασκεί πίεση 1,23 atm στους 27 C. α) Να γράψετε τη χημική εξίσωση που περιγράφει το χημικό φαινόμενο στο οποίο οφείλεται η έκλυσή αερίου. β) Να βρείτε τα moles του αερίου που ελευθερώθηκε. γ) Να βρείτε τη συγκέντρωση του τελικού διαλύματος ως προς κάθε διαλυμένη ουσία. δ) Να βρείτε την % w/w περιεκτικότητα του κράματος. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΕ ΔΙΑΔΟΧΙΚΕΣ ΑΤΙΔΡΑΣΕΙΣ 190. Ορισμένη μάζα NaCl θερμαίνεται με περίσσεια H2SO4. Το αέριο που ελευθερώνεται αντιδρά πλήρως με διάλυμα ΚΟΗ οπότε σχηματίζονται 7,45 g άλατος. Να υπολογισθεί η αρχική ποσότητα NaCl. 191. Σε διάλυμα HCl προσθέτουμε 6,5 g ψευδαργύρου, τα οποία διαλύονται πλήρως. Ποιος όγκος Ο2 (σε stp) απαιτείται για την πλήρη καύση του Η2 που παράγεται ; 192. Μια ποσότητα Ca(OH)2 αντιδρά με περίσσεια διαλύματος NH4Cl και το αέριο που εκλύεται χρειάζεται 7,3 g HCl για πλήρη εξουδετέρωση. Ποια ήταν η αρχική ποσότητα Ca(OH)2 ; 189. Κράμα Cu-Zn μάζας 19,2 g προστίθεται σε 400 ml διαλύματος HCl 2 M, οπότε αρχίζει να ελευθερώνεται ένα αέριο το οποίο συλλέγεται σε κενό δοχείο Δ όγκου 2 L. Όταν σταματήσει η έκλυση αερίου έχει παραμείνει 21

ΓΕΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Όπου χρειάζονται οι A r των χημικών στοιχείων θα λαμβάνονται από το σχολικό βιβλίο. Σταθερά του Avogadro : N A = 6,02 10 23 mol -1 Συνθήκες stp : Ρ = 1 atm, T = 273 K V m = 22,4 L/mol μόνο σε συνθήκες stp 193. Δίνεται διάλυμα HCl συγκέντρωσης 10 Μ. Να υπολογιστούν : α) Η περιεκτικότητα % w/v του διαλύματος. β) Ο όγκος (σε ml) του παραπάνω διαλύματος που πρέπει να αραιωθεί με νερό έτσι ώστε να παρασκευαστούν 500 ml δ/ματος HCl 0,4 Μ. γ) Ο όγκος (σε ml) ενός υδατικού διαλύματος HCl 0,1 Μ που απαιτείται για πλήρη αντίδραση με 500 ml υδατικού δ/ματος Ca(ΟΗ)2 0,02 Μ. [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2015] 194. α) Ισοσταθμίστε την εξίσωση : NH3 + O2 NO + H2O β) Ξεκινώντας με 34 g NH3 και περίσσεια Ο2, πόση μάζα ΝΟ θα παραχθεί ; γ) Πόσο νερό θα παραχθεί ταυτόχρονα ; δ) Αν η απόδοση παραγωγής του ΝΟ είναι 35 %, πόσα g ΝΟ θα παραχθούν ; 195. Αν x ml διαλύματος HCl συγκέντρωσης C εξουδετερώνονται πλήρως από y ml διαλύματος Ca(OH)2 της ίδιας συγκέντρωσης C, τότε για τους αριθμούς x και y ισχύει : α) x > y β) x < y γ) x = y δ) y = 2x Εξηγείστε. 196. Δίνεται υδατικό διάλυμα NaOH περιεκτικότητας 4 % w/v. Να υπολογιστούν : α) Η συγκέντρωση του διαλύματος. β) Ο όγκος (σε ml) του παραπάνω διαλύματος που πρέπει να αραιωθεί με 200 ml νερού έτσι ώστε να παρασκευαστεί διάλυμα NaOH 0,6 M. γ) Ο όγκος (σε ml) ενός υδατικού διαλύματος H2SO4 1 Μ που απαιτείται για να αντιδράσει πλήρως με 200 ml του αρχικού διαλύματος NaOH. [1 ο ΓΕΛ Νεάπολης Εξετάσεις 2016] 197. α) Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση διαλύματος HCl περιεκτικότητας 7,3 % w/v. β) Να υπολογίσετε τον όγκο διαλύματος HCl 1 Μ που πρέπει να αναμειχθεί με 150 ml HCl 4 Μ για να προκύψει διάλυμα 2,5 Μ; γ) Να υπολογίσετε τον ελάχιστο όγκο διαλύματος HCl 0,2 Μ που απαιτείται για να διαλύσει 12 g μαγνησίου. 198. Διαθέτουμε δυο διαλύματα ΚOH: Διάλυμα Δ1 με συγκέντρωση 0,1 Μ και διάλυμα Δ2 με περιεκτικότητα 5,6 % w/v. α) Να εξηγήσετε ποιο από τα δυο διαλύματα έχει μεγαλύτερη συγκέντρωση; β) Να υπολογίσετε τον όγκο του νερού που πρέπει να προσθέσουμε σε 100 ml του Δ1 για να παρασκευάσουμε διάλυμα 0,05 Μ. γ) Να υπολογίσετε τον όγκο διαλύματος H2SO4 0,01 Μ που απαιτείται για να εξουδετερωθούν 100 ml του διαλύματος Δ1. 199. Ορισμένη ποσότητα αερίου HCl διαλύεται στο νερό και παρασκευάζεται διάλυμα Δ1, όγκου 4 L και συγκέντρωσης 0,4 Μ. α) Πόσος όγκος νερού πρέπει να προστεθεί στο Δ1 για να προκύψει διάλυμα Δ2 συγκέντρωσης 0,2 Μ ; β) Σε 2 L του Δ1 διαβιβάζονται 4,48 L (σε STP) αερίου HCl, οπότε προκύπτει διάλυμα Δ3 όγκου 2L. Να βρεθεί η συγκέντρωση του Δ3. γ) Να βρεθεί ο όγκος του Δ1 που απαιτείται για να αντιδράσει πλήρως με 13 g Zn. 22

200. Σε νερό διαλύεται ορισμένη ποσότητα ΗNO3. Το διάλυμα που παρασκευάστηκε έχει συγκέντρωση 0,7 Μ (διάλυμα Δ1). α) Να υπολογίσετε την περιεκτικότητα % w/v του διαλύματος Δ1 σε ΗNO3. β) Σε 50 ml του Δ1 προστίθενται 150 ml υδατικού διαλύματος ΗNO3 με συγκέντρωση 0,1 Μ, οπότε προκύπτει ένα άλλο διάλυμα Δ2. Πόση είναι η συγκέντρωση (σε M) του ΗΝΟ3 στο διάλυμα Δ2; γ) Να υπολογίσετε πόση μάζα (σε g) άλατος CaCO3 μπορεί να αντιδράσει πλήρως με 0,1 L του διαλύματος Δ1. 201. Υδατικό διάλυμα NaI έχει συγκέντρωση 0,5 Μ (διάλυμα 1). α) Να υπολογίσετε τη µάζα του NaI που περιέχεται σε 20 ml του 1. β) 30 ml του 1 αραιώνονται µε νερό μέχρι τελικό όγκο 150 ml, οπότε προκύπτει ένα άλλο διάλυμα 2. Να βρεθεί η συγκέντρωση του NaI στο Δ2; γ) Να υπολογίστε τη µάζα αερίου Cl2 που απαιτείται για να αντιδράσει µε 0,2 L του Δ1. 202. Ένα διάλυμα Η2SΟ4 έχει συγκέντρωση 0,5 Μ (διάλυμα Δ1). α) Να υπολογίσετε τη μάζα του Η2SΟ4 που περιέχεται σε 100 ml του Δ1. β) 300 ml του Δ1 αναμιγνύονται με 500 ml άλλου διαλύματος Η2SΟ4 0,1 Μ (διάλυμα Δ2), οπότε προκύπτει διάλυμα Δ3. Να υπολογιστεί η συγκέντρωση του Δ3. γ) Σε 500 ml του διαλύματος Δ1 προσθέτουμε περίσσεια στερεού άλατος CaCO3. Να υπολογιστεί ο όγκος (σε STP) του αερίου που παράγεται. γ) 200 ml του Δ αναμιγνύονται με 400 ml διαλύματος HCl (διάλυμα Δ2) 1,5 M οπότε προκύπτει διάλυμα Δ3. Να βρεθεί η συγκέντρωση του Δ3; δ) 100 ml του Δ αντιδρούν με την απαιτούμενη ποσότητα Ca(OH)2. Πόσα g άλατος σχηματίζονται; 204. Διαθέτουμε ένα υδατικό διάλυμα Ba(ΟΗ)2 συγκέντρωσης 0,05 Μ (διάλυμα Δ1). α) Πόση μάζα (σε g) Ba(ΟΗ)2 περιέχεται σε 200 ml του διαλύματος Δ1; β) Σε 75 ml του διαλύματος Δ1 προσθέτουμε 75 ml νερού οπότε προκύπτει διάλυμα Δ2. Πόση είναι η συγκέντρωση (σε Μ) του Ba(ΟΗ)2 στο διάλυμα Δ2. γ) Από το διάλυμα Δ1, παίρνουμε 0,25 L και τα εξουδετερώνουμε με την ακριβώς απαιτούμενη ποσότητα υδατικού διαλύματος ΗNO3. Πόση ποσότητα (σε mol) άλατος θα παραχθεί από την αντίδραση; 205. Σε ένα εργαστήριο παρασκευάστηκε υδατικό διάλυμα BaCl2 µε όγκο 200 ml και συγκέντρωση 0,6 Μ (διάλυμα 1). α) Να υπολογίσετε πόση µάζα (σε g) BaCl2 περιέχεται στο διάλυμα 1. β) Σε 40 ml του 1 προστίθενται 80 ml νερού, οπότε προκύπτει ένα άλλο διάλυμα 2. Πόση είναι η συγκέντρωση (σε Μ) του BaCl2 στο διάλυμα 2; γ) Να υπολογίσετε πόσος όγκος (σε ml) υδατικού διαλύματος Κ2CO3 µε συγκέντρωση 0,1 Μ απαιτείται για να αντιδράσει πλήρως µε 0,1 L του διαλύματος 1. 203. Σε νερό διαλύονται 5,6 L αερίου HCl μετρημένα σε S.T.P. και σχηματίζονται 500 ml υδατικού διαλύματος Δ. α) Ποια είναι η συγκέντρωση του Δ; β) Σε 200 ml του Δ προσθέτουμε 300 ml νερού. Ποια η συγκέντρωση του διαλύματος Δ1 που προκύπτει; 23