Συμπεράσματα και Εμπειρίες από την Ολοκλήρωση της Δεύτερης Ομάδας Πιλοτικών Προγραμμάτων για υλοποίηση του ECVET,

Συμπεράσματα και Εμπειρίες από την Ολοκλήρωση της Δεύτερης Ομάδας Πιλοτικών Προγραμμάτων για υλοποίηση του ECVET, 2011-2014 ΙΔΕΠ Hμερίδα Πληροφόρησης για το ECVET 8 Νοεμβρίου 2013 Δημήτρης Εγγλεζάκης Διευθυντής Ιδιωτικού Επαγγελματικού Λυκείου ΚΕΣ Γενικός Υπεύθυνος κλάδων Σπουδών KES College Μέλος της Κυπριακής Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για ECVET 1

Πρώτη γενεά προγραμμάτων για το ECVET...1 Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσαν μεγάλη έμφαση στον πειραματισμό και στον Έλεγχο του ECVET. Μεταξύ άλλων πιλοτικά πρότζεκτ. Το 2008, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκήρυξε την πρώτη πρόσκληση για πιλοτικά προγράμματα για το ECVET μέσω του Προγράμματος Δια Βίου Μάθησης. Κύριος στόχος ήταν ο πειραματισμός αναφορικά με τις πρόνοιες ECVET για την κινητικότητα. 2

Πρώτη γενεά προγραμμάτων για το ECVET...2 Επελέγησαν 11 προγράμματα η πρώτη γενεά προγραμμάτων ECVET. Σύνοψη αποτελεσμάτων των προγραμμάτων αυτών μπορεί να βρεθεί στην ιστοσελίδα: http://www.ecvetprojects.eu/documents/seminars/ecvet_brochure_singlepages_allthesa me.pdf 3

Δεύτερη γενεά προγραμμάτων αναφορικά με τον τρόπο υλοποίησης του ECVET 1 Το 2010 υπήρξε δεύτερη προκήρυξη πρόσκλησης για πιλοτικά προγράμματα, για την περίοδο 2011 2014. Η επικέντρωση αυτή τη φορά ήταν σε τρόπους πιλοτικής εφαρμογής του ECVET σε εθνικό επίπεδο. Επελέγησαν 8 πιλοτικά προγράμματα για χρηματοδότηση. Σε κάθε πρόγραμμα έπρεπε να συμμετέχουν τουλάχιστο άλλες τρεις χώρες. 4

Δεύτερη γενεά προγραμμάτων αναφορικά με τον τρόπο υλοποίησης του ECVET 2 Κάθε ένα από τα 8 προγράμματα πρέπει να ιδωθεί μέσα στο δικό του πλαίσιο. Τα προγράμματα σχεδιάστηκαν για να αντιμετωπίσουν συγκεκριμένα θέματα και για να ικανοποιήσουν διαφορετικές ανάγκες, μέσα σε διαφορετικά κανονιστικά και θεσμικά πλαίσια. Άρα η σύγκριση των λύσεων που δίνονται σε κάθε περίπτωση δεν είναι εύκολη 5

Τι είδους προβλήματα επεχείρησαν να επιλύσουν τα 8 πιλοτικά προγράμματα με το ECVET 1 Σε αρκετές περιπτώσεις των προγραμμάτων, οι λύσεις αποτελούν μέρος γενικότερων αλλαγών στα Εθνικά Συστήματα ΕΕΚ Μερικά παραδείγματα προβλημάτων για τα οποία επιχειρήθηκε η εξεύρεση λύσεων μέσω των πιο πάνω προγραμμάτων: νεαρά άτομα σε προγράμματα ΕΕΚ, απογοητευμένα από αποτυχίες σε μαθήματα και την ανάγκη επανάληψης έτους, αποσύρονται από τη φοίτηση χωρίς προσόντα 6

Τι είδους προβλήματα επεχείρησαν να επιλύσουν τα 8 πιλοτικά προγράμματα με το ECVET 2 επαγγελματίες σε κάποιους τομείς μαθαίνουν εξασκώντας ένα επάγγελμα, χωρίς να έχουν τυπικά προσόντα, κάτι που τους δυσκολεύει αν αναγκαστούν να αλλάξουν εργοδότη ή θέση εργασίας νεαρά άτομα, όταν αλλάζουν πρόγραμμα σπουδών πρέπει να ξεκινήσουν από την αρχή, παρά το γεγονός ότι έχουν αποκτήσει κάποιες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες οι οποίες όμως δεν λαμβάνονται υπόψη 7

Τι είδους προβλήματα επεχείρησαν να επιλύσουν τα 8 πιλοτικά προγράμματα με το ECVET 3 άτομα σε κάποιους τομείς δεν έχουν τυπικά προσόντα ή έχουν προσόντα από το εξωτερικό που δεν αναγνωρίζονται από το τυπικό σύστημα ή την αγορά εργασίας κάποιοι παροχείς ΕΕΚ σε ένα σύστημα δεν έχουν τα εργαλεία για να αναπτύξουν προσόντα βασισμένα στις αρχές του ECVET, ενώ αυτό βέβαια απαιτείται από το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων. 8

Σεμινάριο για τα αποτελέσματα της δεύτερης γενεάς πιλοτικών προγραμμάτων για το ECVET, Βρυξέλλες 24 25 Οκτωβρίου 2013 Τα αποτελέσματα και οι εμπειρίες από αυτά τα προγράμματα, παρουσιάστηκαν στο σεμινάριο που έγινε μεταξύ 24 25 Οκτωβρίου 2013 στις Βρυξέλλες Στο σεμινάριο συμμετείχαν μέλη της Κυπριακής Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για το ECVET. 9

Πρόγραμμα CPU Europe Certification by Units (Certification Par Unités) 1 Υλοποιείται από τη Γαλλόφωνη κοινότητα του Βελγίου με τη συνεργασία και άλλων χωρών Αποτελεί μια σημαντική αλλαγή στο σύστημα ΕΕΚ της χώρας, αφού το πρόγραμμα ενσωματώθηκε στις δράσεις για αναδιάρθρωση του συστήματος Στόχος η διαρκής ενθάρρυνση των μαθητών που φοιτούν σε προγράμματα Αρχικής ΕΕΚ, ώστε να μην εγκαταλείπουν τη φοίτηση λόγω αποτυχιών (πχ επανάληψης έτους) 10

Πρόγραμμα CPU Europe Certification by Units (Certification Par Unités) 2 Όλα τα προγράμματα ΕΕΚ θα είναι δομημένα σε Ενότητες ΜΑ, σύμφωνα με τις Τεχνικές Προδιαγραφές του ECVET. Κάθε έτος, ένας μαθητής θα παίρνει γύρω στις τρεις Ενότητες ΜΑ, τη μια μετά την άλλη Πριν πάρει την επόμενη ενότητα αξιολογείται στην προηγούμενη και οι επιτυχίες του/της καταγράφονται σε ειδικό πιστοποιητικό και επικυρώνονται Δεν υπάρχει επανάληψη έτους. Διαρκής ενθάρρυνση του μαθητή από το Σύστημα και βοήθεια για θεραπεία αδυναμιών 11

Πρόγραμμα CO.L.O.R COmpetency and Learning Outcomes Recognition for migrants) 1 Υλοποιείται στην Ιταλία, όπου την ευθύνη για την ΕΕΚ έχουν οι περιφέρειες δεν υπάρχει ενιαίο σύστημα ΕΕΚ. Συμμετέχουν και άλλες χώρες. Στην Ιταλία βρίσκονται σε εξέλιξη αλλαγές στο σύστημα προσόντων και ΕΕΚ. Το πρόγραμμα αυτό δρα βοηθητικά προς αυτή την κατεύθυνση Εστιάζεται σε άτομα με χαμηλά προσόντα ή χωρίς καθόλου προσόντα, τα οποία απέκτησαν γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες έξω από το σύστημα τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης 12

Πρόγραμμα CO.L.O.R COmpetency and Learning Outcomes Recognition for migrants) 2 Εφαρμόστηκε στους τομείς των κατασκευών και φροντίδας υγείας, όπου απασχολούνται άτομα με χαμηλά ή χωρίς καθόλου προσόντα. Για κάθε τομέα αναπτύχθηκαν δύο Ενότητες ΜΑ, οι οποίες ελέχθηκαν και δοκιμάστηκαν. Άτομα, τα οποία ήδη εργάζονταν στους τομείς αυτούς αλλά δεν είχαν προσόντα, αξιολογήθηκαν με βάση τις Ενότητες που ετοιμάστηκαν και η αξιολόγηση οδήγησε σε επικύρωση και πιστοποίηση. 13

Πρόγραμμα CO.L.O.R COmpetency and Learning Outcomes Recognition for migrants) 3 Το πρόγραμμα CO.L.O.R ανέπτυξε μια μεθοδολογία και ένα πρότυπο για το πώς μπορούν να ετοιμαστούν Ενότητες ΜΑ, οι οποίες καθιστούν δυνατή την αξιολόγηση γνώσεων δεξιοτήτων και ικανοτήτων, ανεξάρτητα από το πώς τα άτομα κατέκτησαν αυτά τα ΜΑ Το πρόγραμμα αυτό έφερε μαζί πολλές Αρχές των Ιταλικών Περιφερειών καθώς και άλλους εμπλεκόμενους στους δύο τομείς, με προοπτική τη συνέχιση της συνεργασίας. 14

Πρόγραμμα 2get 1 care...1 Το πρόγραμμα υλοποιείται στη Γερμανία στην περιοχή της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, με τη συμμετοχή και άλλων χωρών Αφορά την εφαρμογή του ECVET σε επαγγέλματα που έχουν σχέση με τη Φροντίδα Υγείας. Επελέγησαν 4 τέτοια επαγγέλματα Επαγγελματική Φροντίδα, Λογοθεραπεία, Φυσιοθεραπεία και Γηριατρική Φροντίδα. Στόχος να μπορούν να μεταφερθούν μέρη των επαγγελματικών προσόντων μεταξύ των επαγγελμάτων για σκοπούς αλλαγής επαγγέλματος ή μαθησιακής πορείας 15

Πρόγραμμα 2get 1 care...2 Για την επίτευξη του στόχου, το πρόγραμμα προσάρμοσε με επιστημονική προσέγγιση τα Αναλυτικά Προγράμματα των 4 επαγγελμάτων, τα οποία προσφέρονται σε συγκεκριμένο ίδρυμα, σύμφωνα με τις αρχές του ECVET. Οι Ενότητες των ΜΑ διαμορφώθηκαν με βάση τις διαδικασίες και καθήκοντα που είναι τυπικά για την κάθε ειδικότητα. Ταυτόχρονα, δημιουργήθηκε ένα κοινό μέρος, που βασίστηκε σε κοινά ΜΑ μεταξύ των ειδικοτήτων 16

Πρόγραμμα 2get 1 care...3 Για το κοινό μέρος του Αναλυτικού Προγράμματος, δημιουργήθηκαν υποενότητες, οι οποίες ενσωματώθηκαν στα Αναλυτικά Προγράμματα των 4 ειδικοτήτων Δημιουργήθηκαν επίσης Ενότητες ΜΑ με βάση τις αρχές του ECVET για βελτίωση των δεξιοτήτων και ικανοτήτων του διδακτικού προσωπικού όσον αφορά την εφαρμογή προσέγγισης ΜΑ 17

Πρόγραμμα I CARE 1 Το I CARE αναπτύχθηκε στην Ιταλία, με τη συνεργασία και άλλων χωρών. Μεγάλος αριθμός προσωπικών φροντιστών και κοινωνικών λειτουργών μετακινούνται για εργασία μεταξύ χωρών στην Ευρώπη, αλλά η αναγνώριση των ΜΑ τους, τα οποία αποκτήθηκαν σε άλλα πλαίσια (πχ χώρες, ιδρύματα ή συστήματα) και με διαφορετικούς τρόπους (πχ. τυπική, μη τυπική ή άτυπη μάθηση) δύσκολα επιτυγχάνεται, καθώς δεν υπάρχουν ακριβώς τα αντίστοιχα προσόντα 18

Πρόγραμμα I CARE 2 Στόχος του προγράμματος I CARE είναι: Με τη χρήση του ECVET ως πλαισίου, να αναπτυχθεί ένα μοντέλο με το οποίο θα μπορούν να ελεγχθούν και να αναγνωριστούν οι γνώσεις δεξιότητες ικανότητες εργαζομένων στον τομέα της υγείας και κοινωνικής φροντίδας, οι οποίοι μετακινούνται μεταξύ χωρών Με βάση πέντε επαγγελματικά προσόντα από το χώρο της προσωπικής φροντίδας στις διάφορες χώρες, δημιουργήθηκε πίνακας ΜΑ, με βάση τον οποίο μπορούν να αξιολογηθούν τα ΜΑ των ατόμων 19

Πρόγραμμα I CARE 3 Δημιουργήθηκε έτσι ένα μοντέλο με το οποίο μπορεί να αναγνωριστεί η προηγούμενη μάθηση για σκοπούς εργοδότησης ή συνέχισης της εκπαίδευσης - κατάρτισης 20

Πρόγραμμα MENECVET 1 Αναπτύχθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας της Γαλλίας σε συνεργασία με άλλες χώρες Τα Επαγγελματικά προσόντα που απονέμει το ΥΕΠΓ (ΜΕΝ Ministère de l Education National) είναι ήδη εκφρασμένα σε Ενότητες ΜΑ Το πρόγραμμα αφορά τα επαγγελματικά προσόντα BAC PRO (Vocational Baccalaureate) για συγκεκριμένα επαγγέλματα (επιπέδου 4 στο EQF). 21

Πρόγραμμα MENECVET 2 Στόχος του προγράμματος είναι να εξετάσει σε βάθος τις ισχύουσες ρυθμιστικές και οργανωτικές διατάξεις για τα συγκεκριμένα προσόντα του BAC PRO, σε σχέση με τις Τεχνικές Προδιαγραφές του ECVET Θα συγκριθούν οι πραγματικές πρακτικές που ακολουθούνται σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες, με την Ευρωπαϊκή Σύσταση για το ECVET 22

Πρόγραμμα MENECVET 3 Το πρόγραμμα θα έχει ως αποτέλεσμα: Συστάσεις για το σχεδιασμό προσόντων τα οποία οργανώνονται σε Ενότητες ΜΑ Συστάσεις για την κατανομή των βαθμών ECVET Οργανωτικές και λειτουργικές συστάσεις για την αναγνώριση ΜΑ τα οποία αποκτούνται σε περιπτώσεις κινητικότητας 23

Πρόγραμμα VET CCS Vocational Education and Training - Credit Conversion System 1 Το πρόγραμμα αναπτύχθηκε από τη Μάλτα σε συνεργασία με άλλες χώρες Τα Ιδρύματα ΕΕΚ συχνά δεν έχουν τις αναγκαίες γνώσεις ώστε να μπορούν από μόνα τους να μετατρέψουν τα προσόντα τα οποία προσφέρουν, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ECVET Το πρόγραμμα στοχεύει να μετατρέψει 30 προσόντα και προγράμματα ΕΕΚ από διάφορα Ιδρύματα ΕΕΚ και να τα χρησιμοποιήσει για να αναπτύξει ένα μεθοδολογικό εργαλείο για τη μετατροπή συνηθισμένων προσόντων, σε προσόντα που πληρούν 24 τις προδιαγραφές του ECVET

Πρόγραμμα VET CCS Vocational Education and Training - Credit Conversion System 2 Στη συνέχεια, θα αναπτυχθεί ένα καθοδηγητικό εγχειρίδιο για τη διαδικασία μετατροπής, το οποίο θα είναι βασισμένο στις εμπειρίες που θα αποκτηθούν Το εγχειρίδιο θα λειτουργεί ως οδηγός για τα Ιδρύματα ΕΕΚ, στην προσπάθεια να μετατρέψουν τα προγράμματά τους σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ECVET. Ο Οδηγός Μετατροπής ECVET βρίσκεται στην ιστοσελίδα: http://www.ecvet-projects.eu/documents/ecvet%20conversion%20manual.pdf 25

Προγράμματα EASYMetal και EsyCQ Αναπτύχθηκαν από τη Γερμανία σε συνεργασία με άλλες χώρες Το πρόγραμμα EASYMetal αναπτύσσει με βάση το ECVET, διαδικασίες για να διευκολύνει τη μεταφορά και αναγνώριση Ενοτήτων ΜΑ μεταξύ διαφορετικών σχημάτων κατάρτισης. Το πρόγραμμα EsyCQ, επιλέγει έξι επαγγέλματα/προσόντα, με τρόπο που οι επικαλύψεις σε ΜΑ να οδηγούν σε διαδικασίες μεταφοράς ΜΑ με βάση τις προδιαγραφές ECVET Περισσότερα για τα 8 προγράμματα μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα: http://www.ecvetprojects.eu/documents/seminars/ecvet%20brochure%20october%2020 13%20web%20ready%20rgb.pdf 26

Γενική Διαπίστωση Κάποια από τα προγράμματα ήσαν μέρος Εθνικών αλλαγών στα συστήματα ΕΕΚ (πχ CPU και MENECVET), οι οποίες πραγματοποιούνται μέσα στα πλαίσια του ECVET και των άλλων Ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών για την ΕΕΚ. Η υλοποίηση των προγραμμάτων είχε το στοιχείο της επιστημονικής προσέγγισης, δηλαδή σε βάθος ανάλυση και συμμετοχή συνεργατών από πανεπιστήμια και άλλους αρμόδιους οργανισμούς 27

Εμπειρίες και διαπιστώσεις από την υλοποίηση των προγραμμάτων 1 Ενότητες ΜΑ: Οι χώρες που συμμετείχαν βρίσκονται σε διαφορετικές καταστάσεις όσον αφορά πτυχές της Σύστασης για το ECVET. Κάποια συστήματα χρησιμοποιούν Ενότητες ΜΑ, (πχ. το Γαλλικό), ενώ κάποια άλλα όχι, και έτσι ξεκινούν από διαφορετικό σημείο Οι κατηγορίες των ΜΑ (γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες) δεν ακολουθήθηκαν από όλες τις χώρες. Κάποιες ακολούθησαν δικούς τους κανόνες (πχ χρήση υποκατηγοριών VET-CCS, Μάλτα) 28

Εμπειρίες και διαπιστώσεις από την υλοποίηση των προγραμμάτων 2 Ενότητες ΜΑ Σε κάποια προγράμματα συζητήθηκε η έκταση και ο τρόπος με τον οποίο οι Ενότητες των ΜΑ θα μπορούσαν να εκφράζουν επιπρόσθετα, ΜΑ Γενικής Μόρφωσης, βασικές δεξιότητες ή προσωπικές και κοινωνικές δεξιότητες, επιπρόσθετα προς τα ΜΑ που σχετίζονται με συγκεκριμένο επάγγελμα (πχ. I CARE, CPU Europe). Τα διάφορα προγράμματα βρήκαν διαφορετικές λύσεις στο θέμα αυτό. 29

Εμπειρίες και διαπιστώσεις από την υλοποίηση των προγραμμάτων 3 Αξιολόγηση Η αξιολόγηση ΜΑ έχει ως στόχο την επικύρωση και στη συνέχεια την πιστοποίησή τους Σε κάθε πρόγραμμα ο ειδικός ρόλος της αξιολόγησης ήταν διαφορετικός, ανάλογα με τους στόχους Κάποια προγράμματα ήσαν επικεντρωμένα στη μεταφορά ΜΑ από άλλο πλαίσιο (πχ. I CARE), ενώ άλλα υποστήριζαν τη συσσώρευση ΜΑ (πχ. CPU Europe) 30

Εμπειρίες και διαπιστώσεις από την υλοποίηση των προγραμμάτων 4 Αξιολόγηση Σε μερικά προγράμματα επίσης, η αξιολόγηση οδηγεί στην αναγνώριση της Μη Τυπικής και της Άτυπης Μάθησης (πχ. CO.LO.R, I CARE, VET-CCS). Προγράμματα, τα οποία ήταν συνδεδεμένα με την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων στα Εθνικά Συστήματα ΕΕΚ (πχ. CPU-Europe, VET-CCS) συζήτησαν και αποφάσισαν τις διαδικασίες αξιολόγησης επί τόπου 31

Εμπειρίες και διαπιστώσεις από την υλοποίηση των προγραμμάτων 5 Αξιολόγηση Σε εκείνα όμως τα προγράμματα, τα οποία ήσαν μέρος μεγαλύτερων αλλαγών στο Σύστημα, έπρεπε να αποφασιστεί πώς θα συνδυαστεί και θα συνδεθεί η ισχύουσα πρακτική, ώστε να είναι συμβατή με τη μεταφορά ΜΑ 32

Εισηγήσεις Το έργο στον τομέα του ECVET και των Επαγγελματικών Προσόντων το οποίο έχει παράξει η Μάλτα, ένα Κράτος πιο μικρό από την Κύπρο, φαίνεται εντυπωσιακό και φαίνεται ότι υπάρχει και για την Κύπρο πρόσφορο έδαφος για βελτίωση του Συστήματος ΕΕΚ με τη χρήση των Ευρωπαϊκών Εργαλείων Πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερος προβληματισμός και για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του ECVET στην Κύπρο 33

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας 34