Σχέδιο Επικοινωνίας After-LIFE. Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Σχέδιο Επικοινωνίας After-LIFE Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μάρτιος 2015

Το έργο LIFE AMMOS Ολοκληρωμένη εκστρατεία ενημέρωσης για τον περιορισμό των απορριμμάτων καπνιστών στις παραλίες (LIFE12 INF/GR/000985) συγχρηματοδοτείται από το Περιβαλλοντικό Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης LIFE+ Information & Communication. Διάρκεια υλοποίησης έργου: 1.7.2013 έως 31.3.2015 Προϋπολογισμός έργου: Συνολικός προϋπολογισμός: 599.918 Συμμετοχή Ευρωπαϊκής Ένωσης: 299.709 Φορείς συγχρηματοδότησης υλοποίησης: Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Περιβαλλοντική ΜΚΟ TERRA NOVA Ε.Π.Ε. Περιβαλλοντική Τεχνική Συμβουλευτική Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Γεωλογίας Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας MARC Α.Ε. Μάρκετινγκ Έρευνα Επικοινωνία 1

Περιεχόμενα 1. To Έργο LIFE AMMOS... 3 2. Οι επικοινωνιακές και εκπαιδευτικές δράσεις... 3 3. Σχέδιο Επικοινωνίας After-LIFE... 6 3.1 Γενική περιγραφή... 6 3.2 Δράσεις... 6 3.2.1 Λειτουργία και επικαιροποίηση του περιεχομένου της ιστοσελίδας και των λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης... 6 3.2.2 Πραγματοποίηση εκπαιδευτικών επισκέψεων σε σχολικές μονάδες... 7 3.2.3 Προώθηση και αξιοποίηση του εκπαιδευτικού πακέτου και παρουσίασή του σε επόμενα σεμινάρια επιμόρφωσης εκπαιδευτικών... 8 3.2.4 Περαιτέρω διάθεση/ χρήση των επικοινωνιακών εργαλείων και μέσων του Έργου... 8 3.2.5 Χορήγηση σταχτοδοχείων σε ενδιαφερόμενους φορείς... 9 3.2.6 Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των ομάδων στόχος και διάχυση των αποτελεσμάτων του LIFE AMMOS... 10 3.2.7 Διατήρηση στα δυο ηλεκτρονικά καταστήματα App Store & Google Play της εφαρμογής Ammos... 10 3.2.8 Παρουσίαση των αποτελεσμάτων των μετρήσεων αποτσίγαρων σε διεθνή συνέδρια... 11 3.2.9 Δημοσίευση επιστημονικού άρθρου σε σχετικό peer-reviewed περιοδικό... 12 3.2.10 Ανάπτυξη επιπλέον συνεργειών με άλλα έργα και πρωτοβουλίες... 13 3.2.11 Αξιοποίηση της πλειονότητας των ενημερωτικών περιπτέρων... 13 2

1. To Έργο LIFE AMMOS Το Έργο LIFE AMMOS αποσκοπεί στην πρόληψη και τον περιορισμό των απορριμμάτων καπνιστών στις παραλίες. Παράλληλα, και έχοντας ως αιχμή το ζήτημα των απορριμμάτων καπνιστών, το LIFE AMMOS στοχεύει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για το γενικότερο πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης, μέσα από την ανάπτυξη και εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης επικοινωνιακής εκστρατείας που περιλάμβανε συνδυασμένη χρήση εργαλείων τεχνολογίας, αλλά και παραδοσιακών μέσων ευαισθητοποίησης. Στη διάρκεια της διετούς, σχεδόν, πορείας του Έργου εφαρμόστηκε μια σειρά καινοτόμων εργαλείων, τα οποία: συνέθεσαν μια ολοκληρωμένη επικοινωνιακή καμπάνια ενημέρωσης των πολιτών, σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. επέτρεψαν τη συστηματική καταγραφή και παρακολούθηση του ρυπαντικού φορτίου των παραλιών που συμμετείχαν, σε σχέση με τα απορρίμματα καπνιστών, στην οποία βασίστηκε και η αξιολόγηση της επίδρασής του στο περιβαλλοντικό πρόβλημα στις περιοχές αυτές. 2. Οι επικοινωνιακές και εκπαιδευτικές δράσεις Όπως προκύπτει και από τα όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη ενότητα, οι επικοινωνιακές δράσεις αποτέλεσαν τον κορμό του Έργου LIFE AMMOS, καθώς βασικός στόχος ήταν η αλλαγή συμπεριφοράς των πολιτών, προαπαιτούμενο της οποίας είναι η εμπεριστατωμένη ενημέρωση και ευαισθητοποίησή τους. Η στρατηγική που ακολουθήθηκε αποτέλεσε ένα αδιάσπαστο σύνολο με συνοχή και διάρκεια και περιλάμβανε ένα ευρύ φάσμα εργαλείων, που διασφάλισαν την αποτελεσματικότητα των επί μέρους ενεργειών. Βασική προϋπόθεση για την επίτευξη του παραπάνω στόχου, ήταν η προσαρμογή της επικοινωνίας στις ομάδες στόχος (Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης- Αποκεντρωμένες Περιφέρειες και Δήμοι, επιχειρήσεις διαχείρισης/ αξιοποίησης ακτών, τοπική κοινωνία στις επιλεχθείσες παραλίες/ περιοχές υλοποίησης του Έργου, εκπαιδευτική κοινότητα, ευρύ κοινό με έμφαση στις νεότερες ηλικίες και τους καπνιστές), σύμφωνα με το αξιακό πλαίσιο, τις ανάγκες και τη συμπεριφορά τους, αξιοποιώντας τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τις προπαρακευαστικές δράσεις. Επιπλέον, τα εργαλεία σχεδιάστηκαν με την προοπτική της διαχρονικής αξιοποίησής τους, ώστε να εμπεδωθούν, απ όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό πολιτών, οι ανυπολόγιστες συνέπειες των απορριμμάτων καπνιστών και, κατά συνέπεια, να μεγιστοποιηθεί ο ευεργετικός αντίκτυπος του Έργου στο θαλάσσιο περιβάλλον. 3

Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Έργου πραγματοποιήθηκαν συνδυαστικές και πολυεπίπεδες δράσεις ενημέρωσης/ ευαισθητοποίησης/ εκπαίδευσης και διάχυσης, που - συνοπτικά- περιλάμβαναν: Δημιουργία λογοτύπου και διαμόρφωση του κεντρικού επικοινωνιακού μηνύματος της εκστρατείας, τα οποία κοσμούν όλα τα παραδοτέα. Σχεδιασμό και τακτική επικαιροποίηση της επίσημης ιστοσελίδας του Έργου LIFE AMMOS, life-ammos.gr. Ευρεία χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter, YouTube, Google+, Flickr). Προβολή σε τοπικά και εθνικής εμβέλειας ΜΜΕ μέσα από 20 Δελτία Τύπου, 188 δημοσιεύματα στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, καθώς και 20 τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις. Λειτουργία στις 15 παραλίες/ περιοχές υλοποίησης ενημερωτικών περιπτέρων (info-kiosks), επανδρωμένων με ειδικά εκπαιδευμένους επόπτες παραλίας κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου 2014 (Μάιος-Σεπτέμβριος 2014). Οι Επόπτες Παραλίας ήταν επιφορτισμένοι με την ενημέρωση των παραθεριστών και τη διανομή σταχτοδοχείων μιας χρήσης και ενημερωτικού υλικού. Ανάπτυξη συνεργιών με 155 τοπικούς φορείς, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης, παράκτιων επιχειρήσεων, εκπαιδευτικής κοινότητας, περιβαλλοντικών και πολιτιστικών φορέων κ.λπ. στις Τοπικές Συμβουλευτικές Επιτροπές. Σχεδιασμό και χρήση της εφαρμογής Ammos για smartphones, η οποία είναι διαθέσιμη στα ηλεκτρονικά καταστήματα App Store και Google Play. Προώθηση παράλληλων εθελοντικών δράσεων μέσω της ειδικής πλατφόρμας Do It Yourself που φιλοξενεί όλα τα εργαλεία και μέσα που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο του LIFE AMMOS. Υλοποίηση δράσεων δικτύωσης με άλλα συναφή έργα και πρωτοβουλίες, καθώς και παρουσίαση του Έργου, μέσω εισηγήσεων/ poster/ διάθεση ενημερωτικού υλικού, σε 9 συνολικά εκδηλώσεις τρίτων (συνέδρια, ημερίδες και φεστιβάλ). Διοργάνωση της Τελικής Ημερίδας το Μάρτιο 2015, η οποία πραγματοποιήθηκε υπό την Αιγίδα του Μεσογειακού Προγράμματος Δράσης του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP/MAP) και με την υποστήριξη της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα. Την εκδήλωση παρακολούθησαν 98 συμμετέχοντες. Σύνταξη του Layman s Report. 4

Ανάπτυξη ενός Ολοκληρωμένου Εκπαιδευτικού Πακέτου με τίτλο: Θαλάσσια απορρίμματα - Το αποτύπωμα των ανθρώπων στις ακτές και τις θάλασσες. Υλοποίηση ενημερωτικών επισκέψεων σε συνολικά περισσότερους από 5.000 μαθητές σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Πάτρα χρήσει εγκεκριμένης -από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων- εκπαιδευτικής παρουσίασης. Συμμετοχή σε 8 επιμορφωτικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς και, επιπλέον, πραγματοποίηση 5 βιωματικών εργαστηρίων, σε συνεργασία με τους Υπευθύνους Σχολικών Δραστηριοτήτων και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των Διευθύνσεων Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης. 5

3. Σχέδιο Επικοινωνίας After-LIFE 3.1 Γενική περιγραφή Όλοι οι Δικαιούχοι του Έργου LIFE AMMOS προτίθενται να συνεχίσουν μια σειρά δράσεων και μετά το πέρας υλοποίησης του Έργου, οι οποίες και παρουσιάζονται στη συνέχεια. Η συνέχιση των δράσεων, όπως αυτές αποτυπώνονται στο παρόν After-LIFE Σχέδιο Επικοινωνίας αποσκοπούν στην κεφαλαιοποίηση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του Έργου, με στόχο την περαιτέρω ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σε σχέση με τα θαλάσσια απορρίμματα, γενικά, και τα απορρίμματα καπνιστών, ειδικότερα. Πιο συγκεκριμένα, οι παρακάτω περιγραφόμενες δράσεις αποσκοπούν στην περαιτέρω: επικοινωνία και διάδοση του Έργου και των επιτευγμάτων του. αναγνώριση και εμπέδωση από πολίτες και φορείς της σοβαρότητας του προβλήματος των απορριμμάτων καπνιστών. διάδοση των εργαλείων που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του Έργου. Τα εν λόγω εργαλεία μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στον περιορισμό των απορριμμάτων καπνιστών. δικτύωση με αντίστοιχες πρωτοβουλίες για ανταλλαγή καλών πρακτικών και ανάπτυξη συνεργειών. 3.2 Δράσεις 3.2.1 Λειτουργία και επικαιροποίηση του περιεχομένου της ιστοσελίδας και των λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης Σκεπτικό Στρατηγικής: Με δεδομένη τη δυναμική του Διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη διάχυση των περιβαλλοντικών (και όχι μόνο) μηνυμάτων και την ιδιαίτερη διείσδυσή τους στην καθημερινότητα, κυρίως των νεότερων ηλικιών, κρίνεται επιβεβλημένη η διατήρηση και συνεχής επικαιροποίηση τόσο της ιστοσελίδας του Έργου, όσο και των αντίστοιχων σελίδων κοινωνικής δικτύωσης. Τεχνικές Λεπτομέρειες: Η ιστοσελίδα του Έργου και οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης που δημιουργήθηκαν γι αυτό, θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους για τουλάχιστον πέντε χρόνια. Η λειτουργία αυτή περιλαμβάνει την αδιάλειπτη (τουλάχιστον ανά τρίμηνο) τροφοδότηση των χρηστών με νέα, εξελίξεις και επιστημονικά δεδομένα σε σχέση με τα απορρίμματα καπνιστών και, κατ επέκταση, τη συνεχή ενημέρωση και ευαισθητοποίησή τους πάνω στο συγκεκριμένο περιβαλλοντικό πρόβλημα, καθώς επίσης και την προβολή κάθε νέας δράσης που συνδέεται με το Έργο. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Καθώς η συγκεκριμένη δράση υλοποιείται εσωτερικά από τους εταίρους του Έργου και δεν εξαρτάται από εξωγενείς παράγοντες, δεν προβλέπεται κάποια πιθανότητα απόκλισης. 6

Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: MEDSOS (με την, κατά περίπτωση, συνδρομή και των Συνδικαιούχων) Κόστος: Εκτός από το ποσό χρηματοδότησης που δαπανήθηκε για τη φιλοξενία της ιστοσελίδας και περιελάμβανε και τη διατήρησή της μετά την ολοκλήρωση του Έργου, η διατήρηση και επικαιροποίηση της ιστοσελίδας του Έργου και των αντίστοιχων σελίδων κοινωνικής δικτύωσης εκτιμάται ότι θα στοιχίσει 1.000. Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος των 1.000 θα καλυφθεί με ίδιους πόρους. 3.2.2 Πραγματοποίηση εκπαιδευτικών επισκέψεων σε σχολικές μονάδες Σκεπτικό Στρατηγικής: Η αξία της επένδυσης στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση μαθητών, ως αναγκαίου όρου για τη διαμόρφωση υπεύθυνων και ευαισθητοποιημένων ενηλίκων, αποτέλεσε σημαντική συνιστώσα του LIFE AMMOS και, υπό το πρίσμα αυτό, πρόκειται να συνεχιστεί η ενημέρωση σε σχολεία για τα θαλάσσια απορρίμματα και τα επόμενα χρόνια. Τα παιδιά είναι αποδεδειγμένα πιο εύληπτοι δέκτες των καινούργιων μηνυμάτων και πρακτικών και παράλληλα λειτουργούν ως μεταλαμπαδευτές των όσων μαθαίνουν στον οικογενειακό και κοινωνικό τους κύκλο. Τεχνικές Λεπτομέρειες: Το MEDSOS θα μεριμνήσει για τη συνεχή ανανέωση της άδειας υλοποίησης της εκπαιδευτικής παρουσίασης από το αρμόδιο Υπουργείο. Ήδη, η εν λόγω άδεια έχει ανανεωθεί για τις σχολικές χρονιές 2015-2016 και 2016-2017 και προγραμματίζονται επισκέψεις σε δεκάδες σχολεία. Οι επισκέψεις αυτές θα διευρυνθούν γεωγραφικά και δε θα περιλαμβάνουν μόνο τα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα), στα οποία έγιναν παρουσιάσεις κατά την κυρίως υλοποίηση του Έργου. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Η μη ανανέωση της άδειας υλοποίησης της εκπαιδευτικής παρουσίασης από το αρμόδιο Υπουργείο. Παρόλα αυτά, με δεδομένη την εξασφάλισης της άδειας για τα προαναφερόμενα σχολικά έτη και την εμπειρία του MEDSOS, ο κίνδυνος αυτός είναι πρακτικά μηδενικός. Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: MEDSOS Κόστος: 2.000 Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος των 2.000 θα καλυφθεί με ίδιους πόρους. 7

3.2.3 Προώθηση και αξιοποίηση του εκπαιδευτικού πακέτου και παρουσίασή του σε επόμενα σεμινάρια επιμόρφωσης εκπαιδευτικών Σκεπτικό Στρατηγικής: Βασικό άξονα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Έργου LIFE AMMOS, αποτέλεσε το Εκπαιδευτικό Πακέτο Θαλάσσια απορρίμματα - Το αποτύπωμα των ανθρώπων στις ακτές και τις θάλασσες, το οποίο αποτελείται από 5 Φύλλα Εργασίας, 4 Φύλλα Πληροφοριών και Διευκρινίσεις προς τους εκπαιδευτικούς. Προκειμένου να επιτευχθεί η περαιτέρω υποβοήθηση των εκπαιδευτικών και η βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση του συγκεκριμένου υλικού, στο επόμενο χρονικό διάστημα θα υλοποιηθούν σχετικά σεμινάρια εξοικείωσής τους με το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πακέτο και με τη θεματική των θαλάσσιων απορριμμάτων στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Οι συγκεκριμένες δράσεις θα συμβάλλουν εν τέλει στην πληρέστερη, ουσιαστικότερη και πιο εποικοδομητική ενημέρωση των μαθητών. Τεχνικές Λεπτομέρειες: Το Εκπαιδευτικό Πακέτο θα συνεχίσει να είναι διαθέσιμο σε κάθε ενδιαφερόμενο μέσα από την ιστοσελίδα του LIFE AMMOS (life-ammos.gr/ekpaideutikoiliko), για τουλάχιστον πέντε χρόνια, προκειμένου να μπορεί να υλοποιηθεί από τους εκπαιδευτικούς και πέραν των χρονικών και χωρικών ορίων του Έργου. Παράλληλα, θα συνεχίσει να είναι προσβάσιμο και από την αντίστοιχη θεματική ενότητα της ιστοσελίδας του MEDSOS, την οποία οι εκπαιδευτικοί ήδη γνωρίζουν και χρησιμοποιούν στο πλαίσιο των γενικότερων δράσεων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της οργάνωσης. Τα σεμινάρια επιμόρφωσης εκπαιδευτικών υλοποιούνται κατόπιν πρόσκλησης ή σε συνεργασία με τους Υπευθύνους Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των κατά τόπους Διευθύνσεων Εκπαίδευσης. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Καθώς το υλικό είναι ήδη αναρτημένο και το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών για επιμορφωτικά σεμινάρια εγνωσμένο και διαρκές δεν προβλέπονται κίνδυνοι ή αποκλίσεις στην υλοποίηση της συγκεκριμένης δράσης. Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: MEDSOS Κόστος: Το υλικό δημιουργήθηκε και αναρτήθηκε στο πλαίσιο του Έργου. Το συνολικό κόστος των σεμιναρίων θα εξαρτηθεί από τον αριθμό τους. Ενδεικτικά, το κόστος κάθε σεμιναρίου ανέρχεται στο ποσό των 300. Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος που θα προκύψει από την υλοποίηση των προαναφερθέντων δράσεων θα καλυφθεί με ίδιους πόρους. 3.2.4 Περαιτέρω διάθεση/ χρήση των επικοινωνιακών εργαλείων και μέσων του Έργου Σκεπτικό Στρατηγικής: Η χρήση του Πρωτοκόλλου καταγραφής αποτσίγαρων σε παραλίες, της Φόρμας καταγραφής μετρήσεων αποτσίγαρων στην παραλία και του Ηλεκτρονικού αρχείου στατιστικής επεξεργασίας αποτελεσμάτων καταγραφής μπορεί να επεκταθεί πέρα από το πρακτικό επίπεδο, καθιστώντας τα εργαλεία συνεχούς ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Με βάση αυτό το σκεπτικό, τα προαναφερθέντα εργαλεία, όπως επίσης και το υπόλοιπο επικοινωνιακό υλικό του Έργου (φυλλάδια, αφίσες, Fact Sheets, 8

τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό spot, video) θα εξακολουθήσουν να είναι διαθέσιμα προς χρήση από κάθε ενδιαφερόμενο. Τεχνικές Λεπτομέρειες: Τα παραπάνω εργαλεία είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Έργου, στην ειδική ενότητα «Υλικό εκστρατείας». Επιπρόσθετα, θα επιδιωχθεί η πραγματοποίηση καταγραφών αποτσίγαρων σε παραλίες σε συνεργασία με ομάδες μαθητών, στο πλαίσιο των προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που υλοποιούν τα σχολεία και, γενικότερα, η υλοποίηση εθελοντικών δράσεων από άλλους ενδιαφερόμενους φορείς. Τέλος, τα κοινωνικά μηνύματα (τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό spot) και το video θα είναι προσβάσιμα μέσω της ιστοσελίδας του Έργου, της σελίδας στο Facebook και του καναλιού στο YouTube. Το MEDSOS θα μεριμνήσει, επιπλέον, για την ανάρτησή τους και στο δικό του κανάλι στο YouTube, το οποίο και αποτελεί βασικό επικοινωνιακό εργαλείο της οργάνωσης. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Τα υλικά έχουν ήδη παραχθεί, οπότε δεν προβλέπεται κάποια απόκλιση για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων. Επιπλέον, το MEDSOS συνδυάζει σταθερά τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με δράσεις πεδίου, γεγονός που εξασφαλίζει την υλοποίηση καθαρισμών και καταγραφών με χρήση των εργαλείων του Έργου (του Πρωτοκόλλου καταγραφής αποτσίγαρων σε παραλίες, της Φόρμας καταγραφής μετρήσεων αποτσίγαρων στην παραλία και του Ηλεκτρονικού αρχείου στατιστικής επεξεργασίας αποτελεσμάτων καταγραφής). Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: MEDSOS Κόστος: 500 Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος των 500 θα καλυφθεί με ίδιους πόρους. 3.2.5 Χορήγηση σταχτοδοχείων σε ενδιαφερόμενους φορείς Σκεπτικό Στρατηγικής: Τα σταχτοδοχεία από ανακυκλωμένο χαρτί, που σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν για χρήση από τους λουόμενους των 15 παραλιών υλοποίησης του Έργου, επιτελούν διττό στόχο: ενημέρωση των χρηστών για το Έργο και τις επιπτώσεις των απορριμμάτων καπνιστών και περιορισμό των τελευταίων στις ακτές. Τεχνικές Λεπτομέρειες: Τα σταχτοδοχεία μιας χρήσης θα προωθηθούν σε φορείς (π.χ. παράκτιες επιχειρήσεις, ξενοδοχεία, τουριστικά γραφεία κ.λπ.) και πολίτες σε όλη την Ελλάδα, ώστε να διευρυνθεί η γεωγραφική τους διασπορά. Επιπλέον, θα συνεχίσουν να διατίθενται μέσω της ιστοσελίδας του LIFE AMMOS, ούτως ώστε να είναι προσιτά από τους πολίτες και για απεριόριστη χρήση. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Το σταχτοδοχείο παραλίας παράχθηκε συνολικά σε 350.000 αντίτυπα (Ελληνικά & Αγγλικά) και, κατά την υλοποίηση του Έργου, διανεμήθηκαν περίπου 175.000 τεμάχια. Με δεδομένο το απόθεμα των 175.000, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα εκτύπωσης των σταχτοδοχείων που είναι ανηρτημένα στην ιστοσελίδα του Έργου από κάθε ενδιαφερόμενο, δεν υπάρχει κίνδυνος μη υλοποίησης της συγκεκριμένης δράσης. Παράλληλα, η δικτύωση των εταίρων του Έργου με φορείς σε όλη 9

την Ελλάδα διασφαλίζει την εκτεταμένη διάχυση των σταχτοδοχείων σε ενδιαφερόμενους χρήστες. Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: TERRA NOVA Κόστος: 300 (έξοδα αποστολής του υλικού) Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος των 300 θα καλυφθεί με ίδιους πόρους. 3.2.6 Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των ομάδων στόχος και διάχυση των αποτελεσμάτων του LIFE AMMOS Σκεπτικό Στρατηγικής: Οι ομάδες στόχος υπήρξαν αποδέκτες των δράσεων και των αποτελεσμάτων του Έργου και η συνέχιση της ενημέρωσης και της εμπλοκής τους μπορεί να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά προς άλλους πολίτες και φορείς και να καταστήσει κοινό τόπο την ανάγκη προστασίας των ακτών από τα απορρίμματα καπνιστών. Τεχνικές Λεπτομέρειες: Οι ομάδες στόχος θα εξακολουθήσουν να τροφοδοτούνται με υλικό για τα αποτελέσματα και τη μετεξέλιξη του Έργου. Το Layman s Report θα παραμείνει αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Έργου για τουλάχιστον πέντε χρόνια μετά το πέρας της υλοποίησής του, ενώ θα προωθηθεί στις ομάδες στόχος, τόσο στην ηλεκτρονική του μορφή, όσο και στην έντυπή του έκδοση. Κάθε είδους δράση (π.χ. επισκέψεις σε σχολεία) ή επίδραση (π.χ. δημοσίευση σε περιοδικό σχετικά με τα παραχθέντα αποτελέσματα) του Έργου, θα φτάνει στους συγκεκριμένους αποδέκτες, μέσω της συνεχούς επικαιροποίησης της ιστοσελίδας και των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Δεν προβλέπεται κίνδυνος ή απόκλιση από τη συγκεκριμένη δράση, καθώς τα υλικά, ο σχεδιασμός και η υποδομή της είναι ολοκληρωμένα. Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: MEDSOS Κόστος: 500 Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος των 500 θα καλυφθεί με ίδιους πόρους. 3.2.7 Διατήρηση στα δυο ηλεκτρονικά καταστήματα App Store & Google Play της εφαρμογής Ammos Σκεπτικό Στρατηγικής: Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η «έξυπνη» κινητή τηλεφωνία αποτελεί τάση για μεγάλη μερίδα των χρηστών της. Η διατήρηση της εφαρμογής Ammos αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση αυτού του κοινού και στην εμπλοκή του στο πρόβλημα των απορριμμάτων καπνιστών μέσα από τη συμμετοχή του σε δράσεις πεδίου. Παράλληλα, η διαδραστική αυτή συμμετοχή των χρηστών θα εισφέρει πολύτιμα στοιχεία καταγραφής του ρυπαντικού φορτίου των ακτών σε σχέση με τα αποτσίγαρα, τα οποία θα παρακολουθούνται συγκριτικά, ως προς τις αυξομειώσεις τους. Τεχνικές Λεπτομέρειες: Αν και η Βάση Δεδομένων των παραλιών (Back end) της εφαρμογής έχει ήδη επεκταθεί στις 2.500 παραλίες περίπου, στόχος είναι ο εμπλουτισμός της και με 10

άλλες παραλίες κατά τα επόμενα έτη. Επίσης, θα διερευνηθεί η δυνατότητα επέκτασης της εφαρμογής και σε άλλες κατηγορίες απορριμμάτων που συναντώνται στις παραλίες (όπως π.χ. πλαστικές σακούλες και λοιπά απορρίμματα συσκευασίας), λαμβάνοντας υπόψη τη διατήρηση του υφιστάμενου λειτουργικού επιπέδου της εφαρμογής. Σημειώνεται ότι η TERRA NOVA έχει την πρόθεση να διατηρήσει επ αόριστον την εφαρμογή διαθέσιμη στα δυο ηλεκτρονικά καταστήματα. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το υποσύστημα Backend φιλοξενείται στο server της TERRA NOVA, ο οποίος λειτουργεί σε 24ωρη βάση, διασφαλίζεται η δυνατότητα άμεσης αντίδρασης σε περίπτωση λειτουργικών προβλημάτων και η προστασία των δεδομένων (ημερήσιο backup). Επιπλέον, η φιλοξενία της εφαρμογής στο server της TERRA NOVA διασφαλίζει την άμεση ενημέρωση και εμπλουτισμό της βάσης δεδομένων με άλλες παραλίες. Μοναδική πιθανή απόκλιση μπορεί να αποτελέσει η μη επέκταση της εφαρμογής σε άλλες κατηγορίες απορριμμάτων. Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: TERRA NOVA Κόστος: 100 ανά έτος Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος θα καλυφθεί με ίδιους πόρους. 3.2.8 Παρουσίαση των αποτελεσμάτων των μετρήσεων αποτσίγαρων σε διεθνή συνέδρια Σκεπτικό Στρατηγικής: Τα αποτελέσματα των επαναλαμβανόμενων μετρήσεων στις 15 παραλίες που υλοποιήθηκε το Έργο αποτελούν σημαντικό πρωτογενές επιστημονικό υλικό. Η μεθοδολογία εξαγωγής τους, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι αποτελούν πρωτόλεια δεδομένα για τις συγκεκριμένες παραλίες, καθιστούν τα εν λόγω αποτελέσματα ευρήματα ιδιαίτερης σημασίας και εξαιρετικά χρήσιμη τη διάχυσή τους σε διεθνή συνέδρια. Τεχνικές Λεπτομέρειες: Οι παρουσιάσεις θα πραγματοποιούνται στο πλαίσιο είτε εργασιών που θα αφορούν αποκλειστικά στο Έργο (π.χ. Συνέδριο A WAKE OF PLASTICS, What You Sea Is What You Get του Ευρωπαϊκού Έργου DeFishGear- Βενετία, 13-15.10.2015) είτε θα αποτελούν τμήμα εργασίας ανασκόπησης που θα περιλαμβάνει και άλλες μελέτες του UoP για τα θαλάσσια απορρίμματα στην Ελλάδα. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Δεν προβλέπονται κίνδυνοι και αποκλίσεις για την παραπάνω δράση. Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: UοP (με την, κατά περίπτωση, συνδρομή και του MEDSOS και της TERRA NOVA) Κόστος: 4.000 Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος των 4.000 θα καλυφθεί με ίδιους πόρους. 11

3.2.9 Δημοσίευση επιστημονικού άρθρου σε σχετικό peer-reviewed περιοδικό Σκεπτικό Στρατηγικής: Οι πιλοτικές καταγραφές αποτσίγαρων από το πεδίο μπορούν να εισφέρουν κρίσιμα συμπεράσματα και πρωτογενή επιστημονικά δεδομένα για την προέλευση, την εποχικότητα, την ένταση κ.λπ. του φαινομένου των απορριμμάτων καπνιστών. Η επεξεργασία και επιστημονική τους αξιολόγηση από το UοP, σε συνδυασμό με την ανάλυση των επιπτώσεων από την παρουσία αποτσίγαρων στο παράκτιο και θαλάσσιο περιβάλλον, θα αποτελέσουν τον κορμό άρθρου που αναμένεται να δημοσιευθεί σε περιοδικά σχετικής θεματολογίας, εισφέροντας σημαντικά τόσο στη διάδοση του Έργου και των απότοκων αποτελεσμάτων του, όσο και στην γενικότερη επιστημονική εμβάθυνση και μελέτη του φαινομένου. Τεχνικές λεπτομέρειες: Η σχετική εργασία, που έχει προετοιμαστεί για δημοσίευση σε έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση, περιλαμβάνει: εισαγωγή στο πρόβλημα των θαλάσσιων απορριμμάτων και των αποτσίγαρων, βιβλιογραφική ανασκόπηση, τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την εργασία πεδίου και την επεξεργασία των αποτελεσμάτων, τα αποτελέσματα των εργασιών και τη σύγκριση με τα αποτελέσματα παρόμοιων εργασιών και τα γενικά συμπεράσματα. Η εργασία θα κατατεθεί στην κατάλληλη έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση κατόπιν σχετικής αναζήτησης, εφόσον θα έχει ολοκληρωθεί η συμβολή όλων των συ-συγγραφέων. Κατόπιν, η εργασία θα περάσει τη διαδικασία αξιολόγησης από εξειδικευμένους κριτές που θα οριστούν από το επιστημονικό περιοδικό, στο οποίο θα κατατεθεί. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Αποκλίσεις (χρονικές καθυστερήσεις) σχετικά με την παραπάνω δράση μπορεί να προκύψουν κατά τη διαδικασία: εμπλουτισμού/ ενδυνάμωσης της εργασίας από τους συ-συγγραφείς, αξιολόγησή της και την ενσωμάτωση διορθώσεων/προσθηκών που πιθανώς να ζητηθούν από τους κριτές. Το UoP, που ηγείται της συγκεκριμένης δράσης, αποτελεί ένα από κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ελλάδας. Επιπλέον, το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας έχει να επιδείξει διακεκριμένο επιστημονικό έργο και η ομάδα δημοσιεύσει πολυάριθμα σχετικά επιστημονικά άρθρα κάθε χρόνο. Συνεπώς, και παρά τις όποιες χρονικές καθυστερήσεις, η δράση αναμένεται να ολοκληρωθεί επιτυχώς. Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: UοP (με την, κατά περίπτωση, συνδρομή και του MEDSOS και της TERRA NOVA) Κόστος: 4.000 Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος των 4.000 θα καλυφθεί με ίδιους πόρους. 12

3.2.10 Ανάπτυξη επιπλέον συνεργειών με άλλα έργα και πρωτοβουλίες Σκεπτικό Στρατηγικής: Το πρόβλημα των απορριμμάτων καπνιστών αποτελεί παγκόσμια πρόκληση, για την αντιμετώπιση της οποίας έχουν αναπτυχθεί αρκετές πρωτοβουλίες και εκστρατείες. Η δικτύωση με αυτές, που είχε ήδη ξεκινήσει κατά τη διάρκεια υλοποίησης του Έργου, πρόκειται να συνεχιστεί αλλά και να επεκταθεί, ούτως ώστε να μεταλαμπαδευτούν οι μεθοδολογίες και τα αποτελέσματα του LIFE AMMOS, να προωθηθεί η ανταλλαγή απόψεων και καλών πρακτικών και να αναπτυχθεί μια ευρύτερη συνεργασία με στόχο τον περιορισμό των απορριμμάτων καπνιστών. Τεχνικές Λεπτομέρειες: H σχετική λίστα με συναφή έργα και πρωτοβουλίες θα επικαιροποιείται σε τακτική βάση και θα επιδιωχθεί συνεργασία με υφιστάμενα και μελλοντικά προγράμματα, τα οποία ασχολούνται με θέματα που άπτονται των απορριμμάτων καπνιστών, των θαλάσσιων απορριμμάτων, της διαχείρισης στερεών αποβλήτων ή, εν γένει, με την προστασία των παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων και ειδών, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Λόγω της μακροχρόνιας ενασχόλησης τους με τα ζητήματα θαλάσσιας και παράκτιας διαχείρισης, τόσο το MEDSOS όσο και το UoP, έχουν ήδη διαμορφωμένο ένα εκτεταμένο δίκτυο συνεργειών και επικοινωνίας πάνω στο γνωστικό αυτό αντικείμενο, γεγονός που διασφαλίζει την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου και, κατ επέκταση, την υλοποίηση της συγκεκριμένης δράσης. Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: MEDSOS Κόστος: 1.000 Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος των 1.000 θα καλυφθεί με ίδιους πόρους. 3.2.11 Αξιοποίηση της πλειονότητας των ενημερωτικών περιπτέρων Σκεπτικό Στρατηγικής: Τα info kiosks αποτέλεσαν νευραλγικής σημασίας εργαλείο, καθώς υπήρξαν πόλος έλξης και εστία ενημέρωσης για χιλιάδες λουόμενους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2014. Αναγνωρίζοντας τη συγκεκριμένη προστιθέμενη αξία τους, αποφασίστηκε η συνέχιση της λειτουργίας τους σε κάποιες από τις περιοχές υλοποίησης του Έργου. Τεχνικές Λεπτομέρειες: Τα info-kiosks θα αξιοποιηθούν από τοπικούς φορείς για σκοπούς ενημέρωσης και εκπαίδευσης που άπτονται των θεμάτων που πραγματευόταν το Έργο. Το έργο αυτό προτίθενται να συνεχίσουν δώδεκα φορείς, στους οποίους «κληροδοτήθηκαν» τα περισσότερα από τα ενημερωτικά περίπτερα, μετά από σχετική επικοινωνία και εκδήλωση ενδιαφέροντος. Οι φορείς αυτοί είναι οι εξής (με αλφαβητική σειρά): 1. Δήμος Κομοτηνής 2. Δήμος Μονεμβασιάς 3. Δημοτικές Επιχειρήσεις Ρόδου Μονομετοχική Ανώνυμη Εταιρεία - Δ.Ε.Ρ.Μ Α.Ε. 4. Δημοτικός Οργανισμός Κοινωνικοπολιτιστικής Ανάπτυξης Σητείας - Δ.ΟΚ.Α.Σ. 13

5. Εξωραϊστικός Πολιτιστικός Σύλλογος Μουρεσιωτών 6. Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου 7. Πάρκο Πάρου Δημοτική Α.Ε. 8. Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας «ΑΡΧΕΛΩΝ» 9. Τουριστική Μονομετοχική Δημοτική Ανώνυμη Εταιρεία Αξιοποίησης Δημοτικών Ακινήτων «ΓΕΩΘΗΡΑ Μ.Α.Ε.» 10. Φορέας Ανάπτυξης Πλωμαρίου 11. Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα 12. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Σχινιά Μαραθώνα Ενδεχόμενοι κίνδυνοι ή αποκλίσεις υλοποίησης: Οι λειτουργικές δυνατότητες των infokiosks (αποθήκευση έντυπου υλικού, σκίαση κ.λπ.), η κατασκευή τους από οικολογικά και ανθεκτικά υλικά και ο, εν γένει, σχεδιασμός τους αποτελούν χαρακτηριστικά που διασφαλίζουν τις προϋποθέσεις ουσιαστικής και μακροχρόνιας αξιοποίησής τους, με βασική κατεύθυνση την περιβαλλοντική ενημέρωση και εκπαίδευση στο πεδίο. Σε κάθε περίπτωση, οι Δικαιούχοι του Έργου LIFE AMMOS θα είναι στη διάθεση των παραπάνω φορέων για περαιτέρω συνεργασία και παροχή κατευθύνσεων, στο πλαίσιο της υλοποίησης των δράσεων αυτών. Υπεύθυνος φορέας υλοποίησης: Οι 12 φορείς, στους οποίους «κληροδοτήθηκαν» τα περισσότερα από τα ενημερωτικά περίπτερα. Κόστος: Είναι αδύνατο να προσδιοριστεί, καθώς εξαρτάται από το είδος της χρήσης (σημείο εγκατάστασης και χαρακτηριστικά αυτού, περίοδος και ωράριο λειτουργίας του περιπτέρου, στελέχωση). Πηγή χρηματοδότησης: Το κόστος που θα προκύψει θα καλυφθεί με ίδιους πόρους των φορέων. 14